장음표시 사용
121쪽
i intho. sve longa disti iustione . nemo se facile explicare potest. Haec ab aliis saepe aucta, & sub aliis atque aliis ICtorum nominibus passim extant
in libris tum editis, tum manu exaratis.
Lib. DH; utationum. Hunc perfecit non multo postquam Mutinam venit, a Bononiae incoeptum, quem ipse fatetur certantibus in foro utilissimum. Du-hitavi aliquando. num hic ipse liber ille esset , qui Sabbatinas quaestiones complet titur. Sed Diplovataccius alterum ab altero secernit; & in libro Uisputationum mentionem ait fieri quatitionυm Sabbatinarum . Summa Plaeentini in tres postremos Coclicis libros. Hanc vix inchoatam a Pl centino perfecit Pillius. Fingit autem, Placentinum, cum secum ipse deIiberaret . fibi in visu adfuisse, gestantem dextera manu librum perscctum absolutumque, quo Continebantur Summae Institiitionum , & priorum novem librorum Codicis, aliaeque in alias juris partes ab eo perscriptae; fiat.1tra vero imperfectum librum, in quo summam in tres postremos libros Codicis scribere inoeperat, seque a Placentino admonitum, ut librum. quem ipse viκ inchoaverat, pei ficeret; quod ab eo diligenter est facitum . Sed huic placemini. N Pillii suininae aliquid posteriori manu adjectum est, ut ad lib. XI. de dicti ion. eor. ubi mentio est Fr. Joannis Vicetini viri celeberrimi ex ordine Praedicatorum , qui vixit post Pillii aetatem . Scribebat autem Pillius hanc Summam Mutinae paulo post annum MCXCI. b
Summa iv libros Feudorum. Hoc etiam Pithi opus memorat Diplovataccius. qui Pillium dicit ante omnes in libros Feudorum scripsisse. Ejus etiam meminit Bildus in prooem. Frud. De ονdiue iudiciario. Quod iudicium Tancredi stetit de hoc libro, supra ostensum est . Magro usui fuit in foro agentibiis . aiuequam prodiret Speculum Iuris Guillelmi Durantis, qui reliquis palmam praeripuit . Rofredux Beneventanus . cum idem argumentum tractaret, plurimum se profecisse ex Pillii commentariis professus est. Opposition a per modum dis i. Hunc Pillii librum memorat Odo Dedus in Lb ne eo. V. de rebυς eν ditis . his verbis: Dr in o ro tionibus domini Diei . qui fuit oe Medisina, recessit de eisitate seu , et scit quasdam oppos timnes per modum dialoti
Pillii lib=tim δε ordiae C,iminali Iaudat otio Papiens s in suo tractatu de omdiuὴ Judietati. Fortasse idem est, qui alias lasci ibitur de ordine Itidietaνio.
Glossas frequentes scripsit in libros legum. quos in scholis legebat. Hinc saepe
eius nomen apparet inter veteres iuris interpretes, quorum scripta expilavit A curtius, hac nota P . vel IF. pleremque expressum . Vide glo. in Lsu. C. dis munici , he in L cives. c. de incolis Lib. X., S glo. in l. si qtiis in id int. C. unde vi. e Laudatur etiam in glossis decretorum. Vide glo. in c. Dominus nos o AXIIL q. a.
122쪽
ΡRiecipuus inter Bulgari auditores fuit Ioannes Bassianus . ca) Atque ita omnibno appellandum censeo, Baxanum enim dicit Odo redus, Baxianum Os ien. sis. quod perinde est ac Bassianum, ut aperte dicitur a Pastrengo. Alii ergo non re ne Bossianum . aut Bosianum , alii Baaianum appellant. Patria Cremo.nensis fiuit. Aliqui Bononiensem dicunt ; sed non re te . Cremonensem aperte
appellant Guillelmus de Pastrengo vetusius auctor, b & Tii themius. c) quique omnium instar esse debet, Carolus de Tocco, qui eum in legibus praece intorem habuit. Ad Iurit prudentiam accessit Ioannes in Bulgari schola . cum iam esset in Philosophiae . & Artium liud iis versatus; ce) quibus praesidiis ad j
tus, cum acri ingenio polleret, f ad singularem diatrinae excellentiam pedi venit , nec ullum ex legum professoribus, qui tunc in Academia nostra flor bant, superiorem habere visus est. Quare & lucernam juria. ut olim Irnerius, Ed insolentiori etiam elogio speculum mundi dictum autumant . in II. Sed haec praeclara doctrinae ornamenta corruptis moribus, S illaudabili vita foedasse dicitur. Ludo in primis. & comessationibus praeter modum deditum, in iis ita intemperanter quandoque versatum tradunt, ut nudus in alea remanserit. Si multates cum Placentino exercuit, qui Gosianorum sectae . ceteris semper invisie, princeps habebatur. Itaque & eius sententias saepius oppugnare consuevit, & impotenti quadam aemulatione Summam quamdam edidit, quam Placentini summae opponeret. ci) Uerum id parum se liciter Ioanni cessit; cu ius Summam ventosam appellat Odos edus, h) inanem scilicet, nec tanto virocligna m. In opinionibus vero Placentini refutandis, plus odio adversarii sui. quam veritatis amore, quandoque duetus videtur: interdum enim quaedam reiecit,
non quod iuri adversa, sed quod a Placentino asserta essent. IJ Neque id mi. rum cuiquam videri debet: ut enim Bulgarus . & Martinus perpetuo inter se dissidentes fuerunt; ita Joannes in Bulgari schola succetar dissicile convenire poterat cum Placentino, qui Marti iri placita tuebatur, & primum inter Gosanos
III. Plures discipulos magni nominis erudiit Ioannes Cremonensis. Prae ceteris celebratur figo; nec omittendi sunt Carolus Beneventanus, alias de Tocco appellatus. & Nicolaus Furiosus, qui utilem sane ac diligentem operam magistro suo docenti praestitit. Quaecumque enim ab eo, cum leges in schola interpretaretur, dicebantur, scripto mandabat; m) ut plus iste studiosus scriben- eo, quam ille docendo visus sit. n) Sic autem Nicolaus Furiosus Ioannis di ista venerabatur, ut nihil pateretur excidere , & ea quandoque, non staeus ac divina quaedam oracula exciperet. Ut igitur exceptoris officio apud Agonem
Dominus Bulgarua, & Ioannes, qui m. Ioannes de subtilitate ingenti ses,luit discipulus da. Bulgari , & dia. Azo, qui quq suit maxima, revocaliat in dubium. Odo .suit discipulus rim Ioannis. OIOD. in I. si post , a L eum is sudires. C. de Itin prop. GLrres . F. A cautisnibas. Et in ι. qusatims ia- ga Pauriret. L. II. e. XXlil. redum . de paelix. h Ioannes Bassicia ius Cremonensis patris,
saepe laudat insui3eommeata iis ad letes Lantobam manebat in alea. Guil. de Pas evo p. 44. νam , is Ioannem Cremonensem perpetuo appellat. iὶ Panelaol. l. est. ea I e diu Arone non miror, quia nesci- k Vile quae iusta ad rata sunt ex obfrivit in artibus t sed de dia. Joanne se, quia scivit si Dominus Ioannes, qui multum pedi in avrti nos r. ia Lmoνa μνi intellig. J. de Um sequebatur dom. Placentinum . ΟIosed. in Lris. Et in L quaecumque Imeiatito. de s . ous edita . C. de edendo. eia mans. ωIuνis . De domino Α o. non mi- tri id. adnotata ia ra in Meolao Furiose. Tor, quia non fuit extremus in artibus, licet in n P eirol. I. eit.
scientia nostra tuerit si immus: sed de dra. Ioan oὶ Sed dom. Ioannes pro intellectu huius nuror, quia sint exuvinus in ariabus da. obscuraudo, di ad hoc ut nullus scholaris in-
123쪽
CivlLIS sum' us est Alexander de S. digidio in scribendis eius commentariis in Codiiscem, ut suo loco dicemus; sic Nicolaus Furiosus a Iaad Ioan mira Cremonensem. Sed Agonis commentaria, ab Alexandio scripta . typis edita habemus; Ioannis Vero g ossas iri legum libros, a Nicolao exceptas. iam diu amisimus. Extat in. ter ciaices bibliothecae Regiae Desura Joannis in Coduem, ca) ouam ege Ioannis Cremonensis existimo. Ex eius glossis maxime creverunt A cursit commentaria; ac saepissime etiam ab Odofredo laudantur. Sed hic tamen Ioannem non semel reprehendit, quod, licet liberalium artium scientia et siet instructus. S in dialecticis egregie eruditus, ingenio autem esset acutili imo, hanc sustiningenii subtilitatem & excellentiam in legibus interpretantiis non seinper olunderit. O Quandoque etiam nimis intemperanter dialecticis cavillatic nibus indu liisse videtur tu legibus paulo dissicilioribus enodandis, ut obtervat idem Odo.
IV. Perpetuus fuit Agonis consensus cum Ioanne praeceptore suo ; nec desunt qui Ioannem Agoni praeponam . si quando, quod rarissime accidit , eos dissentientes reperiant. eb Celebrem quoque Amnis Summam, quo viκ alter prodiit liber maiori plausu eκccptus a legum studiosis, Joannis opibus non minima ex parte ditatam, aliquando creditum est. σJ Arborem actionum, libellum ingeniosum & elegantem, scripsit, magno semper in pretio habitum. Di-Plovat accius illum laudat ob rerum delictiam, S concinnam brevitatem. Alios vero doctores, qui postea idem argumentum tractarunt, reprehendit, quod quaestiones inutiles nexuerint; & cum Ioannes Bassianus duodecim non amplius distinctionibus & clivisionibus omnes actioni s iudiciales complexus esset, ipsi novis excog tatis subtilitatibus rem in aperto politam magnopere implicuerint. Laudat tamen Ioannem Biptistam de S. Blalio doctorem Patavinum . qui 1ua aetate egregium commentarium in Ioannis arborem edidit g) Etiam Rosredus B neventanus miram praedicat huius libri coni innitatem. utilitatemque; quod actiones omnes, quotquot esse possunt, in eo sint descriptae. h) Hunc porro librum idoneo 1chimate ornavit ad artioris D mam. cuius ramis e trunco nasce vibias circulos inscripti t. quibus singularc m actionum nomina indidit; uti arborem consanguinitatis & ita iis pingere solemus. ibU. Eius etiam extat Summa lihri Authenticorim . quae edita est cum addi,tionibus Accursi post Agonis Summam. Haec Ago iii ipsi tributa videtur; sed ex prooemio constat, esse legitimum Joannis B sua ni iccium . Scripserat etiam Conicis Summam aemulatione Placentini, ut supra indicavimus. Sed parum Prinhatus fiuit legum studiosis hic Ioannis labor; quem non uno loco deridet Odo sed . kJ Scripsit praeterea librum Di Disistitim , cui Odofredus distinctiones
ibi Scripsi cJoannes optimas glo: Ias M. per toto corpore tutis civilis, quas Acciirsus in suo i,c sitit a'siaratu , cuius o iratorius cetoris praestam . Guilli I. de Pasti eneo l. est. et L .cet dia. Ioannhs merit literata itersoria in arrabias, & et .am ex stibialitate ingenii sui, in expositione Lupis glos non fuit subtili x . D Uri a L κοa vi tituν. Q de in latet. νυ . miu. AAν au. di vel potest dici ire indo modo ieci indatri Ια qui eomolavit ad diale sicam sita in &c. Odo ed. iv t. Iuliantis. β. de eondi. insibi.
ε rem meum direntem , qriod quot lutcumque Joannem , di d. sci ultim illius Azotiem ri sti-dclites comptirictat, utv d raro fit, semper Joantiis opinionem ample fiebatur, reparaticia ibus c I. νιροι taliouibi ς di argiamentis validioribus , legi sque fulcitam . Guillelm de Postem νω l. eir.
ni Diploratae. in Ioanne Bas ans. hin omnes actiones , quae sunt in m -- do, inveniuntur notatae in arbore Joannis. R μά. de Lib. I. rit. quali tre concipiendus es libellus. ii Licet dominus Joannes secerit duos es retitos in artore acti inim de istin duolvis interdictis, ego tameta coniunctim de utroque tracto . Ruriae in Libet. Ad tute, dies. de fonteres . k Dq. Frogerius cl. Rogei ivs in arti. malo isto contradixit, & ita invenietis scriptum in Summa sua.. Poli eum secit dri. Placentinus suam. Pol eum dia. Joanries fecit si in , quς
incipit i Quicumque vuli. Et in nulla. OIclicae.
124쪽
Alberici antehabendas iudicat. Ob Eius etiam habemus brevem Summam Pan. dectarum , quae item edita esse 1bici post Summam Aaonis, es Agoni etiam attributa est ab imperito typographo; qui cum initio libri Agonis Summas Lodi. cis & Institutionum imprellisthi, Ioannis Balsiani. Placentini, ac Pillii sciipta in eodem volumine edita Agotii tribuit, ingeminans in summa quaque pagina Agonis nomen. Aliqua etiam addidit Joannes Casibus Guillelmi de Cabria. no, ut ex Odosrcdo intelligimus. ccbVI. Cum in Bulgari schola eruditus si Ioannes Cremonensis, & Agonem
ipse erudierit, ejus aetatem his duobus veluti terminis interjectam oportet Cetera enim incerta omnia; nec quo tempore docere coeperit. nec quamdiu aetatem egerit, quove anno decesserit . ulla ratione definiti potest . Floruit igitur post Bulgarum cum Placentino, Pillio, Alberico, di aliquamdiu etiam cum ejus discipulo Λmne, saxulo nimirum XII. Properante ad exitum. Non igitur audiendos arbitror eos, qui Ioannem jam inde ab anno MCLV. celebrem tibi famam comparasse existimant. Id natum opinor ex falla quorumdam Opinione . qui Ioannem Irnerii discipulum fuisse dixerunt: quo in errore versati sunt auctores Ephemeridis literatorum Italiae. Neque etiam certum est, extremum diem obiisse anno MCXCVII., quemadmodum panci roto visum. Errat hic misere Pan- circitus, sepulcralem titulum praelongum, rudi carmine scriptum, asserens; quem ad Ioannis Balsiani tumulum positum fuisse censet in aede divi Antonii: sed neque in divi Antonii aede sepulcrum illud , neque ad Ioannem Bassianum pertinet. Iacuit in eo Magister Bagianus, non inglorius canonum protestor; de quo suo loco dicendum erit. Is in Cathedrali aede tumulatus fuit, ubi adhuc titulus sepulcralis marmori inscriptus superest. Sed Ioannes Bassianus ubinam obierit.
ac tumulum acceperit, omnino non liquet
VII. Narrat Oinradus de Ponte, Ioannem aliquando a scholaribus Hispanis invitatum liberius vino indulsisse. S inebriatum commodasse illis suos libros; quod sana mente non fecisset. Sed fallitur Olaradus, Ioanni tribuens quod Albe. rico acciderat. db Atque hinc forte aliquis coniiciet natam minus aequa in scriptorum aliquot opinionem de corruptis Ioannis moribus, de qua supra diximus. Panci rotus Ioannem alterum, Odosedo auctore ce) huic nostro subjieit . quem antiquiorem vocat. Sed is male interpretatur Odofreclum, qui non alium agnovit Ioannem legum interpretem, quam Cremonensem, Bulgari auditorem. Quod si Ioannes ille Cremonenti nostro antiquior fuisset, ut hariolatur Panci rotus . vixisse debuiiset vel cum Bulgaro ipso, vel cum Irnerio ; quibus temporibus Ioannem nullum legum interpretem, praeterquam dicente Pancti olo, fuisse audivi,
VIII. Incidunt in haec tempora Ioannis Bassiani prima Universitatis schola. sicae initia; si id Universitatis nomine intelligamus, quod iisdem temporibus placebat . Quamquam enim jam tum docente Irnerio permagnus fuerit exterorum concursus ad scholas nostras, atque hic deinceps auctus fit. aucta scholarum fama, & numero docentium, ut etiam Eugenio III. sedente civitas nostra maxime ob hanc causam toto orbe celebris esset, ut testatur Eugenius ipse literis ad
Episcopum Bononiensem datis; cfὶ tamen nullum adhuc scholarium corpus con-L ilitu.
a L quι-. g. de transsas. Et is L e ita c. de edendo: I a. Ioannes, secit Summam suam, quae incipit: inteumque vult iqua: Summa non valet unam scit am. Et ia1. qua quisque. 1. de Mento : Ita scripsi in sua
Summa verbosa ex pomitosa ... quae non valetianam nucem marcidam.
aὶ Diitinctiones dii. Alberici meliores sunt, quam illς dia. Ioannis. ω res. ia I. iabonae s.lei. c. .e pactis. b, Incipit materia super Pandectas se eundum lo. Misa. Ita tu editis iue ibi Is
istam in clo us locis. Ipse commentavit eam in Casibus domini Guillelmi, in quibus secit additiones suas. Olofessi in quis in tantam. c. in e Di. d via. i. Aliariis. e) Paaeiνοι ex OIOD. ex ΓD. a. g. rubri ea norali causa ἐπα
125쪽
stitutum fuerat, nec societas inita, quae rectores, cui subesset, aut leges haberet, quibus regeretur. Id primum inclinante saeculo XII. institutum ei ; ae sortasse nationes singulae, aut saltem quae cetoris 1 cholarium numero praestabant, societatem initio inierunt. Folt autem universa scholarium multitudo. bifariam discreta , duo corpora, sive duas universitates Citramontanorum, & Ultra montanorum constituit. Sed haec scholarium coitio non parum doctoribus nostris displicuit; ita enim everti videbant suum illud regnum scholasticum , quod Friderici I. constitutione. & Ρopuli Bononiensis auctoritate obtinuerant. Itaque contra novos istos scholarium ausus non dubitarunt sua arma exerere . leges nimirum Romanas, ex quarum praescripto negabant fas esse scholaribus coire in corpus.& rei tores creare. 9 Displicuit etiam civitatis moderatoribus haec scholarium 'coitio; nec leves exortae sunt turbae ob hanc causa m. quibus quandoque compescendis non minimam operam impendit Honorius III. Romanus Pontifex, ut in Rosredo Beneventano dicemus. Sed cum 1 cholares in proposito persisterent, quieverunt doctores, & Populus Bononiensis institutam a scholaribus societatem.
sive Universitatem Probavit. XXII.
AIoanne Bassiano seiungendus non est Nicolaus Furiosus, inter ejus discipulos praecipuus, & prae omnibus de migiltro suo optime meritus . Guillelmus de Pali rengo patria Regiensem fuisse sulpicatur. ) Ei plurimum debuete legum studiosi, quod ex ore magistri in schola docentis legum interpretationes. ει glossas exceperit; quamobrem saepissime ab Odos edo laudatur , qui Ioannis glos Ias non tam Ioanni ipsi tribuit, quam Nicolao Furioso. c Sed aliquid etiam de suo protulit Nicolaus Furio1iis, glossas nimirum in usus seudorum , quas Baldus commemorat. db Docuit Bononiae exeunte faculo XII., eiusque1cholae fuisse videntur in foro maiori, loco civitatis celeberrimo. ce Cardinalis O Melisis Nicolaum Furiolum non sine furore scripsisse ait. bigamum, si ex dispensatione ordinetur, non recipere Characterem . ob hanc rationem. quod sicut non potest Ponti sex oculum amisitim reddere, ita nec deseelum Sacramenti sonare. co Si hic revera Nicolaus Furiosus fuerit Ioannis Bassiani auditor, dicem dum videtur, non solum in jure civili versatum scilla , 1ed aliquid etiam deli-hase ex iure canonico; quod non erat ex ulu eorum temporum. Albericus de Bosate Nicolaum quemdam Cremonensem doctorem Decretorum alicubi laudat. g udicabunt alii, num hic ege potuerit , quem Ostiensis pro Nicolao
ipsi eligunt iudiecti sed discipuli non exerceniunde ii ii non eligunt. Da Olof, e. t. ibid. b) Guil. de P Dexto de orie. ver. p. sa.
colaus Furios iis , qui notabat post eum , circa legem istam graviter videtur errasse. OIUGLia L s a furiose. 1. de νeb. eria. Et in I. eum svires. C. de jur. p sp. eal. Nom. Joannus , in quit, sive Nicolatis Furiosius post eum commen. avit&c Et rui=um ibidem. Nicolaias Furiosus sic incepit commeritare. . qtiet Ioaimes lacundus. . in medium contulit. Et alibi pagm.
Deiani uim eri itatem, di cor ptis, quod mistat creare di habere rectores. Verumtamcii dicimus quod de iure seliolares non ι, oilbiat Eligeis xe rectores: quia isti sunt discipuli doctoriam. Onde ipsi doctorcs, qui exercerit prosciIionem, desκnt eligere rector est ita scri lii h c loailaries cic Ato . Et ita d citor quos eii Par. lius, quod doctores eligiatat i Dctoius , ta Hora Llio.
126쪽
FLoruit ante XII. saeculi finem otio Papiensis ICtus celebris. saepe laudatus
a Rosredo Beneventano. Odofredo , aliisque antiquis legum professoribus. Ejus auditor mit Carolus de T co. ab Credo in scholis no1iris: exterus enim homo voluisse non videtur alibi requirere doctos magistros, cum hic haberet aetatis suae principes. & aliquos reipsa hic audivisset, Ioannem, & PIacentinum. ib Petrus Iannonus Bagarottum addit, cc quem ego frustra in Caroli comment riis quaesivi. De ceteris nullum est dubium; di de Otione quidem annis multis se ejus auditorem fuisse dicit. ccl) Neque Papiensis schola ullius famae erat. si erat quidem illis temporibus. In nostra igitur Academia docuisse videtur. &in ea Carolum de Tocco, aliosque erudiisse. Λc certe non alibi. quam in Academia nostra, Carolum in iure civili eruditum. Iannonus ipse eristimat; & nos infra ostendemus, ex perspicuo odosredi loco, Carolum de Tocco nostris pro fetatibus esse adiungendum. Scripsit otio librum de Ordine iudiciario, quem typis editum habemus. In eo affert Decretales Alexandri III., & Lucii III., ex suo aliquam de ejus aetate conjecturam facere licet. Glossas etiam seripsit in libros. quos legebat in scholis, ut prisci e sto es solebant. Ex iis non piu mutuati sunt odostedus. & Λ ursius, ut mirum sit, tam celebrem doctorem a Diplovataccio praetermissum . cuius mentionem haud varo factam videre pinterat apud Odostedum, & Accursium, & alios praeterea multos.
NUlla sipersunt Lotharii Cremonensis scripta; sed tamen praetereundus non
est, ob nominis celebritatem, quam Consecutus est dum viveret in Academia nostra, ex qua ad amplissimas di3nitates evectus est. Fuisse enim constat Episcopum Vercellensem. moκ Archiepiscopum Pisanum. Λddunt & Patria cham Hierosolymitanum fuisse. Eso illum credo auditorem fuisse Ioannis Bassiani. contribulis sui. qui saeculo XII. inclinante princeps in jure civili interpretando in nostris scholis habebatur. Certe utriusque tempora mirifice Congruunt. Docuit autem Lotharius in scholis nostris, quantum conjicere licet, eo tempore. quo primum lex Iata est, ne quis docere in scholis nostris posset, nisi prius 1acramento se obstrinxisset, se numquam alibi jus civile interpretaturum , neque daturum operam, ut alibi, quam in civitate nostra, juris civilis schola haberetur . Itaque is est omnium primus, quem constet eo sacramento se obstrinxisse ex sormula, quam in appendice damus. ce) Ex ea apparet, procuratores Communis Bononiae prius promisisse Lot hario. se illum non coacturos, ut iur ret , Bononiae potius . quam ulli bi gentium. Iurisprudentiae scholam habiturum; post autem, & in continenti Lotharium eo sacramento se obstrinxisse. Ita scilicet. nisi ego magnopere fallor. prudenter sibi cavebant magistratus nostri. ne doctores eludere possent vim sacramenti, quo se scholis nostris devoverant, quasi non libere jurassent. II. Obligavit Lotharius suam operam scholae Bononiensi, ex praescripta juramenti formula, Kalendis Dec. an. MCLXXXIX., M & si item usque ad am L a num
a into Papiensis, etsi is auditor exinti Per multos annos, dixit. carolus de Tomes in Let. Maeobari. Lib. III. l. 4. μ-IAE tubarius . tit. 4. de his quae a uiro.
127쪽
num MCCIV. ius civile professiis est. ab Glossas In legum libros, quos Inter.
pretabatur, scripsit οῦ quarum non minima pars in Accui si commentaria migravit. Neque rara in iis est Lotharii mentio, uti & apud OdOsredum , aliosque antiquos legum interpretes. Vixit cum Nicolao Furioso . Pillio , Arone, di aliis. qui vertente saeculo XII., & ineunte XIII. in Academia nostra florue. runt. Cum Ακone celebrem habuit Controversiam de supremo Imperatoris dominio ; de qua in Agone dicam. Sed quamquam Odofredus , qui eam contro. versiam narrat, Lotharium, prae Agone , meliorem fuisse militem dicat . quam doctorem . ex quo de Lotharii nobilitate judicare licet ; tamen Lotharium do. Otrina plusquam vulgari fuisse manifestum eli, quippe quem Henricus VI. Im.
per tor, cum Bononiae esset, in consilio habere voluit. cum eoque , atque unacu .n Agone, aliquando equitare sibi non indecorum duxit. O Neque ipse Odo fledas Lotharii auctoritatem in suis commentarias usurPare praetermittit, ut su. pra dictum est. III. Narrat idem Odofredus non uno loco, Lotharium fuisse sequioris sexus quam virum gravem deceret, amicum. cc Et quamquam Arisius Lotharii famam tueri nitatur. d & Panci rotum redarguat, qui hoc Lotharii vitium minime dissimulaverat; nihil tamen affert, quod Odofredi aliutoritatem eκ-
tenuet, nedum evertat gratis asserit, hanc Calumniam, a Panci roto exceptam.
ab Lotharii adversariis confictam fuisse, qui aegre ferebant, Henricum Imperatorem ei nimium severe: quasi vero grande piaculum reputaretur. iis praesertim temporibus, hominem Imperatori amicum mulierosum esse. Non video autem. quid causae merit. cur Odofoedus haec de Lot hario confingeret . qui annis multis post eius obitum in nostris scholis florere coeperat. Fallitur etiam, meo iudi .cio, Arisius. dum Lotharium Cremonensem, iuris prosetarem, alium existimat ab eo, qui ex Episcopo Vercellenii ad Archiepiscopatum Pisanum evectu et est Odosredus, qui eo tempore de Lot hario scribebat, cum recens erat L tharii memoria in civitate nostra, eumdem non semel ait suisse Archiepiscopum Pisanum . qui ius civile in scholis nostris docuerat . ce Idem tradit Albericus de Rosate, antiquus legum interpres, qui Lotharium Academiae nostrae Prosetarem, ob excellentem doctrinam, electum scribit Archiepiscopum Pisa
num . cf cui suffragatur Diplovat accius, g) ne quid de Pancimio, ali iisque
recentioribus dicam. Itaque miror, virum clarissimum Guidonem Grandium has
Aristi ineptias probasse. h) Potius igitur valebit ad vindicandam Lotharii se .mam id. quod tradidit Ea vitellius in Annalibus Cremonensibus, de eius pietate
di religione. Narrat enim, ejus potissimum impensa, constructim Cremonae EC- Cesiam , cum is adhuc in scholis doceret, ac nondum sacris ministeriis initiatus
est Et hic colligitur argomeritum a lege
ex pretia pro sentetitia Monis coiitra seivetitiam Lothariti dum dia. Aho & Lottaaraias docereat in civitate ista, & compromitia eici eis qua Ddam causa, dicebat Loesiaruit: nou sumus i daeex delegati , non I olsumus citare , sed requirere eamus persorialiter . . . dii. Αaci dieetatri H .ces delegati non mistant citare per edicta . . . sed requirere Per nuncium vel per epistolam ... verumtamen excusabitur Ian Mius , quod salthomo, qxu multum placebat dominabus . . . ex
cusabat eum , quod causa illa erat inter quemdam dominum , & dominam , & earnaliter v lebat eam cognoscere. O Osred. iv l. sed inter. peliatur. arbiter. f. de arbitνir. Item ἐκ I. Ian. cimur. C. de Iudiciis.
Debet ix in re quod dri. Lotharius diligebat
h Gtiati Grani. in alnotat. at monumentam ana, qtiae elisit ad eatrem est. de Panisectis. i) Sicardus Episcosius Cremoneri sis fecit Ecclesiam iri vico Bonomerci aere proprio I in tharii leges Bononiae publice docentis, r trum ejus, oc Brocaesi equitia . cavlteu. HUor. Cremonia M. M. M CR
128쪽
PROFEss REI IV. Sed antequam Lotharius Cathedram Pisanam ascenderit. Vercellensem Episcopatum gesserat. Id est manifestum ex epistola Itinocentii III. . quae est
cxxx Iv. inter editas a Bosqueto. & data est Kal. Octob. an. XIII. . idest anno MCCX. . ad Episcopum Novariensem. Ex ea constat, Lothario, qui tunc erat Archiepiscopus Pisanus, cum esset Vercellensis Episcopus .' commissam fuisse a Pontifice visitationem Eccletiae Albigaunensis una cum ipso Episcopo Novatiensi. qui tunc erat Abbas Tilleianus, de cum Patriarcha Λntiocheno, qui tunc erat
V. Cum annis aliquot Episcopatum Vercellensem gessisset. creatus est Archiepiscopus Pisanus. Ughellus anno MCCIX. translatum scripserat ad Cathedram Pisanam. Λt in nupera Italiae Sacrae editione, ex Troncii fide in Anna. Iibus Pisanis, creatus dicitur Archiepiscopus Pisanus anno MCCVIII. Eum Pontifex ad Ottonem l V. legavit . ut efferatum ejus animum leniret. & a divexanda Ecclesia Romana deterreret; quod in irritum cessit. Ob Imperatoris pervicaciam. Hanc autem Pisani Archiepiscopi legationem Muratorius recte confert in annum MCCIX. . quo anno furere coepit princeps ille. & Romanam Eccle
VI. De Patriarchatu Hierosolymitano major est dissicultas. Ughellus amno MCCXU. Patriarcham Hierosolymitanum creatum scribit, cum pridem, ac cepta Cruce , ad sacrum hellum cum delecta Pisanorum manu prosectus esset. Insequenti anno MCCXVI. sedisse ait in Concilio generali ad Lateranum cele. brato , ac demum anno MCCXXVII. extremum obiisse diem. γ Si haberemus acta huius Concilii Lateranentis cum Patrum subscriptionibus, aliquid lucis affulgeret ad Lotharii Patriarchatum vel adstruendum, vel rejiciendum. Sed
cum ea desint, eadem semper dissicultas manet.
VII. Accuratissimus Le Quien in Oriente Christiano diligenter in hanc rem inquirit; d) & quoniam ab Ughello aperte dissentire non audet, qui Lotharium& eum Crucesignatia in Asiam proseistum . di ibi Patriarcham creatum scribit.
ut utrumque sustineat, mire hariolatur,& coniicit, eumdem esse Lotharium nostrum. & Gualterium illum . qui ab Episcopatu Aconensi translatus est ad P triarchatum Hierosolymitanum anno MCCXII., ut tradit Albericus in Chronico . O sed hic etiam viro docto aqua haeret; compertum enim habet ex Marino Sanulo. Albertum Patriarcham Hierosolymitanum anno MCCXIV. decessisse. cui successerit Rodulphus. D In tanta rerum obscuritate . nisi quis cedita monumenta afferat pro adstruendo Patriarcharu Lotharii. verbum non addam iis, quae de illo narrant Odofredus, Albericus de Rosate, aliique auctores, qui ut Lotharii Archiepiscopatum Pisanum memorant, ita multo minus Patriarcha. tum Hierosolymitanum reticuissent VIII. Cum Lotharius Cathedram Pisanam obtineret . ad eum scripsit Inn centius III. reprehendens. quod diceret, posse Clericos se abdicare privilegio
Dri, quo gaudent: quod Pontifex doctissimus. iurisque peritissimus demonstrat contrarium esse vel ipsis Iustiniani legibus, quibus cavetur, pacto privatorum juripublico minime derogari. g) De eo etiam conquestus est Innocentius Ponti sex. quod jura Ecclesiae Romanae in Principatum Calaritanum sibi usurparet; qua de re non semel frustra monitum memorat h IX.
a Ianoeentivi O e. Novariensi Hecto. Ex Interis veri. D. riolisi Patriarchae Antiocheni, tune Yporten. Episcopi, de tui mite de I illeto
Abbatis, memiiiimux recepime, quod cum dinduti, an Albigaiiensem Ecclesiam una cum Uer h. nostro. . . Pisano Archiepiscopo, tunc Episcopo vercellenia accessitistit visitatio a dificium
g Super eo autem admiramur plurimum& movemur , quod cum te reputemus virum
prowidum, & discretum, & iuxta debitum pontifiealii of i, statuta Sanctorum Patrum ignota tibi esse non debeant, di iurisperitorum Coispiam habere noscaris , asseruisti te usque ad haec tempora tenuisse, quod licitum sit clerico r nunciare, saltem in temporali s causis, tiari scio,& sibi latim iudicem coluiituere , praesertim ubi adversisti voluntas accedit . Dκοα tu. Ium si diligent . de Dis eommeenti .
129쪽
IX. Ex prima Innocentii querela in Lotharium clarissimus Grandius praesidium quaerit opinioni suae . quam supra indicavimus. Erat, inquit, legum pia. ne ignarus ille Pisanus Antistes, quem Innocentius redarguebat. Alius igitur esse debuit ab Lothario illo , qui jus civile in scholis Bononiensibus professus fuerat. ab sed haec conjectura nimis imbecilla est contra apertam Odo1iedi auctoritatem, ab Alberico de Rosate, aliisque miro consensu sussultam. Sed quid quod Pontifex ipse fatetur, Λrchiepiscopum Pisanum, ad quem scribit. ab se
reputari virum providum dediscretum Id, ex more loquendi eorum temporum. non vulgarem doctrinae laudem continet. Accedit, quod Lotharii opinio, quam vis fusa a iuris canonici prositaribus iudicetur, non tamen caret aliqua Dpecie veritatis, in apparet vel ex ipsa glossa communi in hanc decretalem epistolam Innocentii III. . quae plures in utramque partem leges adducit. O Potuerat igitur Lotharius, absque inscitiae nota, eam Opinionem 1 ustinere, licet in soroecclesiastico reprobatam, pro qua non levia legum de rationum momenta stare videbantur. α Sed dubium oriri potest, num una eademque epistola duplicem querimoniae causam in Lotharium exposuerit Innocentius III., an bis ad eum literas dederit. Si glossam communem consulimus. una atque eadem epistola esse vide. tur in duas partes sesta; quarum altera in titulum de foro competenti, altera in titulum de prasriptionibus coniecta est. At in eleganti editione Decretalium. quam olim curavit Ioannes Paulus Lancelotius. & postmodum etiam emenda. tissima prodiit cura & studio Christophori Henrici Fer montani, videntur esse epistolae duae; quarum quae habetur de foro competenti, scripta dicitur anno MCCX. . altera autem, quae est ad titulum de prorseriptionibus , anno MCCXIL promulgata dicitur. Verum probabilius mihi videtur, unam tantum epistolam ab Innocentio scriptam ad Lotharium, qua utramque querelam Complexus est. Cur enim duas epistolas, diverso tempore acl eumdem scriptas, iisdem plane verbis
inchoasset Esset enim utriusque epulolae initium Si diligenti. Ac de Lotharici
vico, sive oppidulo agri Beneventani. cui Tocco nomen, Carolus appella, tus est, quem aliqui etiam Carolum Beneventanum dicunt Sed Toppius in Bibliotheca Neapolitana ex gente de Tocco dicta . apud Teatinos apprime nobili. natum contendit, quae plures illustres viros dedit, atque in primis sa tholomaeum de Toceo in iure peratissimum, qui fuit Episcopus Sulmonensis, &Marinum de Tocco Episcopum Teati m . ccl) Sed sicile fieri potuit . ut Caroli iam ilia ex Toceo prosecta Teate sedem fixerit. ibique successu temporis. obliterata antiquae originis memoria. inter patricias censita sit. Sed Carolum de Tocco Siculis etiam aliqui tribuunt; & Siculus reipsa dicitur in titulo. qui praefixus est ejus commentariis in Legem Langobardam Venetae editionis an . MDXXXVII. Floruit etiam, paulo post Caroli nostri aetatem , Guillelmus de Tocco, non incelebris scriptor ordinis Praedicatorum, patria Neapolitanus, &quidem nobili admodum ex gente natus ceJ; quae num ab eadem propagatast, ex qua Carolus noster natus est. viderint Neapolitani scriptores. II. Petrus Iannonus Carolum non tenui laude extollit in Historia civili
dem meret ah in teνιia eo itat. axes a sui eod. tir. edit. AM. Ausetii ratisa Graiatur l. est. b Ad id quod dicitur, ius publIctim non tollitur pacto privatorum , glossa allegat NII. ina pro concor. Ita contrarium allegat XI. iura . Solve dii inquendo die. Glossa i. c. si ci- eas i. de soro eo en Carolus Beneventanus I. V. doctissὼ
130쪽
Regni Neapolitant; ca) alique, Bononiam venisse, ut Iurisprudentiam disceret.
tibi do tores in ea facultate nactus sit Placentinum . Ioannem Bassianum Cremonensem , Ottonem Papiensem . & Bagar otium. Ac de tribus quidem primis non dissentio; de Bagarotto autem temporis ratio obstare videtur. Floruit enim Bagarottus saeculo XIII., & quidem ac modum adulto, quo vix pervenisse Caroli aetatem existimo; bb tres autem priores ante finem sieculi XH. in vivis esse desierunt. Et sane Carolus ipse in suis commentariis in Legem Laligoba clam Placentinum , & Joannem Cremonensem. c) & Ottonem quoque Papiemsum do praeceptores suos appellat Bagarottum vero maspiam in eius commemtariis nominatum reperio. Narrat idem Iannonus, Carolum de Tocco ad amnum MCLXII. creatum fuisse magnum , ut appellabant . regni Iustitiarium regnante Guillelmo I., idque ex fide Ciarianti, eb in quo mirifice fallitur; at. que hine saltem, si quidem id verum putasset, intelligere poterat. Carolum multo antiquiorem Bagarotio fuisse . Immo vero difficile admodum Placentini . Joannis Basilani, & Ottonis Papiensia discipulus esse potuisset, si iam inde ab anno MCLXII. ad illud munus, quod adolescenti homini deserendum non videbatur, a Guillelmo Rege delectus fuisset. Sed quoniam, fatente ipso Ian- nono, Carolus patrem habuit jurisperitum non incelebrem . hinc fieri potuit . tit quod de patre dicendum fuerat, imperitus aliquis scriptor ei ipsi tribuerit, quod Iannonus bona fide exceperit. III. Cum in scholis nostris Iurisprudentiam didicisset Carolus de Tocco . in
iisdem postea doctoris munere functus est. o Docuit cum ΑEone, magna nominis celebritate; eumque Odo fredus. qui aliquanto post vixit, dominum Carolum appellat, quas unum scilicet ex nostris Bononiensibus; eo enim seretitulo honoris doctores nostros appellare solet. Sed cum multis locis Odosredus Carolum commemoret, tum maxime confiderandum est, quod de illo habet ad I. ut inter Disinum. C. de Geros Maes. Ostendit ibi odosredus. ex pervulgata fama , & publico rumore satis comprobari hominis alicuius interitum , qui in longinquis regionibus extremum diem obierit. Alias, inquit . si eum quaeriturae Ion inquo D O , non probaretur νer famam , vulgi opinionem , quomodo probaremus BuL es Dan. 'ci Carolum esse mortuor9 Est autem aptissimus hic odo. fredi Iocus ad ostendendum . Carolum de Tocco adiungendum esse prosetaribus nostris. Quis enim non videt, voluisse Odoctedum tres ex clarissimis nostris
profeshribus in exemplum afferre, qui cum diu in scholis nostris versati essent, ac nemini non essent notissimi. veteri admodum memoria , g) sive alibi gentium vivendi finem fecerint IV. Porro audiendum non puto Diplovat accium, qui, quoties Rosted
dominum R. Beneventanum praeceptorem suum appellat , Carolum Beneventanum legendum esse contendit. Cum enim Diplovata ccio persuasum esset. Ro-gerium glossatorem antiquum multo ante Rofreclum vixisse, lectores monitos
voluit, ut caverent a librariorum sphalmate, qui pro C. in Rcifredi libris seripsissent R., pro Carolo scilicet Rogerium. chb Sed . Rogerius Beneventanus
num praece setorem meum dicentem. carolus de
1 oees in L A quia . c. de eo qui metit Lib. I. Et
a I. t. de seaudat. Coticilium, laquit , ut a Placentino audivi , est conventus imminiam, ilio voluntaria iurisdictio exercetur. Ioa is D
νo Bassiaui memi ait in I. s quis puellam. de ικ-juria mulier. Lib. I. I imes Cre. pr.eptor
la Uito rapiensis, cuius auditor extiti
legat dominum suum, vult dicere de praedicta Carolo, licet aliqui crediderint velle dicere de Emerio, quod nou Pino velum a quia longo