장음표시 사용
131쪽
Rofi edi magister adeo antiquus non est, ut Rostedum inadire non potuerit, Ut supra ostendimus. Cum autem , nec uno loco Rosredus Rogerium in suis libris nominet; nec solum in editia , sed etiam in manu exaratis. & perant i quis exemplaribus, quemadmodum est Bononiense Collegii Hispanorum , quod alio loco indicavimus, Rogerii nomen appareat; non est, cur quidquam temere immutemus; nec satis certa ratione Diplovat accius eκ Rofredi libris Rogelium Beneventanum expungit, ut Carolum inferat. V. Scribit idem Diplovat accius, Carolum Bononiae ,& Placentiae docuisse . a Tt Bononiae quidem non dubito, ubi diu eximios nostiae Academiae professores audivit, quos supra nominavimus. Placentiae vero Rogerium quidem Beneventanum docuisse, ex Rostedo coiistat; Carolum vero . non item. Narrat enim Ro-fredus, Rogerium magistrum suum, quo tempore Placentiae ius civile docebat,advocatum fuisse in quadam causa; b) atque id Diplovat accius Carolo Beneventano tribuit, & Rofredi locum corrumpit, Carolum pro Rogerio in trudens. c VI. Hunc ait Diplovat accius scripsisse Summas in ius civile, & maxime in materia actionum. d) Sed de his Caroli scriptis nulla uspiam mentio a me Teperta eit. Scripsisse tamen non dubito glossas in legum libros, more antiquorum interpretum, qui publice docendi munere fungebantur . Memorat haec Commentaria Caroli Beneventani Odosredus. ceJ Sed ejus industria maxime emicuit in legibus Langobardorum exponendis, q rLim usus maxime in patria sua vigebat. Itaque eius glossae passim receptae sunt. ει textui ipsi adnexae; cf)quas postmodum Andreas de Barulo secundis curis ornavit & auxit. Est autem id Academiae nostrae perhonorificum . quod haec etiam iuris pars a nostris doctoribus lucem acceperit. Videtur Carolus haec commentaria scripsit se circa an. num MCCVIII., quem annum praesert quidam libellus accusationis , cujus ipse formulam exhibet. g VII. Ex eo autem, quod viri do isti, cuiusmodi certe fuit Carolus de Tocco, δι post eum Andreas de Batulo, qui Caroli vestigia secutus est, exponendae L .mgobardae legi, qu&m vulgo Lombardam appellant , operam suam impende-Ti u . nemo non intelligit. eam legem a Lothario II. minime abrogatam fuisse , ut plurimi, nec certe plebeii scriptores tradiderciri. Nec dubium est, quin admodum diu post Lotharii tempora ea lex in multis Italiae partibus servata sit. Hinc nostri interpretes saepe eius auctoritatem usurpant; nec Gratianas ipse aliquid ex ea delibare dubitavit. quod in suum Decretorum librum inseriet. Itaque inter libros, qui publice proflabant apud Stationarios Academiae nostrae, in studiosorum usum & commodo m. Textum L Ombarilae reperin. 6c Apparatum superhbro combimia. Oi Ei atque hic Apparatus ille ipse . quem supra diximus a Carolo Beneventano scit pium ; cui polini odum secundas curas adiecit Andreas de Barulo. ire Ostiensis libros enumerans . in quibus universa Iurii prudentia comsistit, Langobardorum leges minime omittit. ib
d otiis oriati siminias in iure nostro,
& niaxime in materia actionum. Diplo t. in
se) Et ista exempla domi ivis Carolus scripsit hie in comitio ito sito, & domitius meus approbat hvcmpla ista. OitUr. I. μν have digerentiam. C. de rem' appellat. f) Glo fas ei iam sce, i lit iri leges Longotiardorum, di suae glossae textui sunt anta xae. Diplovat. ib iit.
ij Ut brei iter comprehendam ait quin quagii ita libris Pandectariam , quatuor Instit ritu , feci in Coclicis, ito, uni collatiorii-bias Authema comari , 1.ombarda , S Colliniu-tioni is Finidorum corii iliit Iegalis sapietitia. Ob i. i. c. srmi ιeν. de Sum Ilia.
132쪽
Ruditus in scholis nostris Bandinus , in iisdem professbris locum diu cum
laude tenuit. Patria Pisanus fuit, ex gente Familiata, cui agnomen fecisse videtur aliquis, qui Familiatus diceretur. ab Muratorius ergo Bandinum Fami liarem non recte appellat: Familiatus enim dicitur in certissimis eius aevi , quo vixit. monumentis. Vulgo tamen Bandinus Pisanus dicebatur. II. Hic anno MCUC. Bononiae docere coepit; aut certe eo anno solemni sacramento se obstrinxit, quod Bononienses per illud tempus a novis legum professoribus, vel invitis S repugnantibus, exigebant; de quo in Pillio. & alibi diximus. Non igitur floruit medio circiter saeculo XII., ut aliqui existi. Inant . d) Docuit autem annis viginti, scilicet, usque ad annum MCCXVII L. quo humanis exemptus est. Itaque vixit in civitate nostra cum Arone . Bag rotto , Iacobo Balduino, aliisque multis scholarum nostrarum prositaribus. Habemus Innocentii III. epistolam ad Praepositum S. Prosperi datam , qua iubetur causam quamdam Canonicorum S. Ioannis in Monte cognoscere, qui appellaverant a Bandini sententia, quam in Appendice damus. Anno MCC IX.
Bandinus interfuit deditioni Medicinae. Λrgelatae. & Comitatus Imolae cum aliis doctoribus. Interfuit etiam quibusdam actis oberti Uicecomitis Bononiem sum Praetoris, qui arbiter dele tus fuerat in causa finium inter Ariminenses.& Caesenates. in Λnno MCCXVIII. finem vivendi secit. & tumulatus est apud Canonicos Regulares S. Salvatoris, hisce versiculis tumulo inscriptis:
Notatur eius obitus in veteri Necrologio S. Salvatoris pridie Non. Februari I. S rursus pridie Non. Dec., & iidem illi versiculi utrobique perscripti sunt: chaincertum qua ex causa; nisi oscitantia amanuensis id acciderit, qui Necroi gium illud ex vetustiori libro exscripsit. Eius testamenti curatores fuere Henricus Episcopus Bononiensis. & Prior Camaldulensium Bononiensis Eremi; ci ex quo de huius viri dignitate iudicare licet: nam homo ignobilis, & cui curta
supellex suisset . non esset ausus eju1modi curatores eligere. III. Scripsit Bandinus glossas in libros legum, quae ante Accurtam eius famam aluerunt. Post autem, cum Accursius, expilatis superiorum interpretum glossis, unus omnium instar esse coepit, Bandini memoria propemodum extincta est. Valuit autem plurimum ad ejus memoriam obliterandam librariorum inscitia. qui Bandini nomen ex Accursit commentariis extruserunt, ut in ejus locum Bulgarum inducerent; qua de re in Bulgaro diximus. Sed tamen in Summa Ostiensis Bandini nomen servatum est ; ut dubitare non liceat, quin etiam ostiensis aetate . qui cum Accursio vixit, aliquanto tamen junior, Bandini scripta a Iurisprudentiae studiosa legerentur. IU. Eum omnino ignoravit Diplovat accius, ceteroqui felicissimus in empiscandis antiquorum temporum ICtis . Panci rotus vero non illum prorsus
ignoravit; sed in paucis, quae de illo habet, multis se erroribus implicat. Ea-
pelIaar Baadinum , qui erat doctor Ierum , non maldulem Bonon. commissaria dru Bandini decretorum . Ea saviae tu terri charta arcHis olim prolataris legum &e. Iu ebarta archita
133쪽
dem aetate. Inquit. Iacobi nimirum , de quo ante dixerat, Pan μs PIGntis, tum alii Gandinum vocant, Gaicem interpretatus esse videtur, et νι hune Barth Itis mendose Bulgarum nominet, ex quo Jacobus junior natus esse credittir . Alsi eum Bergunti em esse volunt. qui graeca jura in latinum vertit. Vides hic, Panci rotum ubique nutabundum, locum non habere, ubi pedem figat. Sed ejus aberrationes ita iunt manuessae, ut consutatione non egeant .
GUIUELMUs. ET RUFINUS DE PORTA. ODDO DE LANDRIANO BENINTENDI. PONTIUS CATELANUS.ANno MCIC. V. H. Octob. Caeciavillanus legum doctor ex usitata Rrma iura. vit, seque nostris scholis ad docendum addixit. Alidosius hunc patria Bois noniensem suisse scribit, eumque ait a Cyno laudatum, & aliqua Λronis Bro.
sacrametui religione se obstrinxerunt. Sed Rufinus non perpetuci haesit in scho. Iis: anno enim MCCVII. Placentiae agebat publicis rebus intentus. lc Anno a tem MCCX. Bononiam rediit cum Oberto Uicecomite Placentino. Bononiensium Praetore, ut apud illum judicis, sive assessoris officio fungeretur. Videtur igitur parum probatus Academiae nostrae, Cito a scholis discellisse. Sed Ghira daccius misere deceptus est, cum scripsit, alterum eκ his doctoribus placentinis Summam Coclicis, Et in 1titutionum edidisse ante Agonem, idque testari Agonem ipsum in suae Summae prooemio. Ignoravit scilicet Ghira reaccius Placentinum celebrem I Cium Summae Institutionum, S Codicis auetorem, quem in prooemio Summae suae laudavit Ago. Hinc fustum est . ut alterum ex his duobus Placentinis domi ibus putaverit esse Placentinum Summae institutionum, S Codicis auctorem ab Agone Iaudatum. Seo ne illud quidem recte dictum est a Ghirardac. Cio , duos illos professores Placentinos cum Cacciavillano conductos publice ad docendum : neque enim solebant eo tempore professores publice ad docendum conduci; nec ullum professoribus stipendium decretum est ante annum circiter
dandus erit. Ea enim familia. quae ex Landriano agnomen duxit, diu apud Mediolianenses floruit inter primas ac praecipuas nobilissimae civitatia. Ex ea edi tus est Oddo legum doctor, qui anno MCCXIII. . cum Guidone Boncambio. Iacobo Balduino, usitato doctorum sacramento se ad docendum obstrinxit. Sed nullibi deinceps ejus memoria occurrit.
tetanus. uterque Bononiensis, si Ghirardaccio, & Alidosio fides. se Sed Benim tendi non diu postea vixit: eius enim obitus in Necrologio S. Victoris XIlI. Kal. Aprilis his verbis notatur: Ob. D. Benintendi dorii or lgum eanonisus f. ninser. M CCXVIIII. Sed nisi extremo vitae suae tempore canonicorum Regula. xium institutum susceperit hic legum prosetar . non video . qui dici potuerit canonietis frater. co
134쪽
INter legum interpretes, qui post restituta Iurisprudentiae studia in Italia flo.
ruerunt, nemo ΑEonem opinione doctrinae. di nominis celebritate super vit. Illum Aritas in vico agri Cremonensis. Casali maiori, natum scit plit . ex gente Portia. sive de Portis. ca Diplovataceius in Gallia natum existimat b apud Montem pessulanum. Sed uterque fallitur; nec ulla est probabilis ratio, cui Αgo dicendus non sit Bononiensis, ut eum dicit Panci rolus. aliique pluies. Id non ignoravit Diplovataceius; sed tamen contra eorum sententiam contendit, Agonem ex Montepessulano fuisse, idque Agone ipso auctore. qui id indicare videtur in prooemio Summae in tres postremos Coclicis libros. Verum ea Sum. ma non est Agonis, sed Placentini; ut alibi demonstravimus. Nullo igitur fui, damento nititur Diplovataccii opinio. Neque magis audiendus e 1 Aristus Hic etiam . quae de se Placentinus initio Summae in tres postremos Codicis libros dicit, ea tribuit Agoni: & Αrisio incaute adstipulantur auctores Ephemeridum literatorum Italiae; co qui & Αgonem patria Cremonensem volunt. Sed Arilius magnopere irascitur scriptoribus nostris, quod Ακonem Bononiensem dicant; eosque, quasi in aere piscarentur, cleridet; magis ipse ridendus, quod, absque ullo veteri monumento. & ullo antiqui auctoris testimonio, suis Cremonensibus adium git ΑEonem vel repugnantem . seque civem Bononiensem esse inclamantem . Talem certe se dicit, Arisio ipso fatente, in sua Institutionum Summa. Neque 'est, cur Arisius sibi animo fingat. Αaonem propterea se in eo libro civem Bono. niensem dieere . quod eum icripserit, postquam Civitate donatus a Bononiensi-hus fuerat. Hoc merum commentum est, cui nulla adhibenda fides. Numquam Agoni, aliisque e us aetatis, donatam civitatem a Bononiensibus constat ob excellentem doctrinam; neque illud fortasse ferebant eius aetatis mo: es. Exteros scho. lares, & doctores, populi Bononiensis beneficio, veluti cives multis in rebus ha-hitos video; sed non propterea cives Bononienses in publicis actis. aut in suis scriptis dicebantur. Sed pergit suam fabulam ornare Aristus; aitque. Amne ad Montem pessulanum abeunte . paene viduatam scholaribus Academiam nostram. At scriptores non solum nostri , sed etiam exteri, numquam maiorem scholarium frequentiam Bononiae fuisse a)unt, quam Aronis tempore: hanc vero solitudinem Academiae nostrae nemo, praeter unum Arisum. novit. II. Non est igitur, cur quispiam Agonem civitati nostrae subripiat; quem non solum recentiores plerique, sed antiqui etiam scriptores Bononiensem aperte confirmant. In his maxime audiendus Alexander de S. AEgidio, eius auditor, qui Αgonem praedicat JUVmaneae sanctionis thesauramum , juri peritorum eximium, cui saeunda Bononia, inquit, originem contulit, vena inge
III. Agonis genus non satis notum queritur Panci roIus; nee iniuria. Verum non id obscuritati e3us & ignobilitati tribuendum, sed veterum monu. mentorum inopiae. Patre Soldano natus est; ce atque id nominis ita vel umtatum . vel celebre fuisse videtur in Agonis familia, ut quandoque de soldanis sit dicta. o Postmodum de Raetis, ob memoriam Agonis, appellata est. Sed pristinam de Soldanis appellationem non prorsus abjecerat etiam post Agonis
Aelfi Crevisa. Ille M. P. I. p. 8 b Hie Aeto , secundum aliquos, fuit B noniensi , sed certe credo quod Mit Ultramonia. Trux de Monte Pessulano, ut percipi potest ex dictis per ipsum in prooemio suae summae super tribus libris C. circa medium, tibi diuit quod extiteris alvid Montem Peisulanum sibi venit in metiteiri tironibus Iesum introd ictioi es ad libros tur a majores componere iaci Diploiatae. a Arraue
135쪽
obitum. Et anno MCCLXV. adhuc Sol lani vetus sve nomen, sive agnomen in honore erat in ea familia. ab Qui Amnem Dominicum quoque dictum exi-ssimarunt, minime audiendi sunt ; nulli bi enim in antiquis libris, aut cuiusvis
generis monumentis ita appellatum constat. Sed fortasse impolitus aliquis, cum in hunc modum veteri more Agonis nomen scriptum vidisset Do. Azo, vel min. Azo, subindicatum ibi Dominici nomcn existimavit, cum Dominus Azo legendum esset. Videtur tamen a teneris annis, sive ob elegantiam morum . sive ob quamdam venustatem oris, aut corporis habitum , & staturam 1 ortasse modi-
Cain, Azotinus passim vocitatus; quod ei nomen diu haesit, & non semes in antiquis tabulis occurrit Dominus Aeolinus doctor legum. b)IV. Audivit in jure civili Joannem Bassianum, Q quem propterea dominum suum appellat; hoc enim honoris titulo veteres illi eo tores appellare solebant praeceptores suos, ut omnes norunt. d) Uum autem in patria juri operam daret, in Contubernio praeclari ingenii socium habuit, qui cum se exercere Consueverat. Is longo poli tempore, dum ad aulam Pontificis proficiscitur , Agonis auditorium peregrino habitu ingressus, interrogandi veniam petiit; tunc enim mane docentes interpellandi jus non erat. Ei potestate dicendi facta, quae ab Agone relata fuerant, consutando, adeo erudite disseruit, ut ipsum docentem superaverit. Qui cum e cathedra descendisset, agnitum hominem , promeritis laudatum amplexus , secum domum ad prandium duxit, saepiusque hospitis acumen commendavit. Ita ex Odofredo conceptis verbis narrat Panci-
set, tamen in ejus scriptis, ac praesertim in Summa Codicis, praeter eruditionem pro illis temporibus non vulgarem, S acumen in explicandis legibus vel dissicillimis, nitor quidam. & lucidus ordo ubique apparet, quod eius ingenii excellentiam demonstrat. Eum aliqui reprehendunt, quod in jure canonico Parum eru clitus fuerit; quo fastum esse aiunt, ut cum in foro causam contra Boatinum Mantuanum defenderet . & canonem quemdam ab amico juris Pontificii profissore Commonitus allegasset, adversarius, prolato ad rem alio canone, Agonis opinionem iugulavit . qui rubore sullusus insulso loco dolorem . quem animo conceperat, celare studuerit. g) Hoc autem minime mirandum esset, etenim per illud tempus vix quisquam erat, qui utriusque juris studio magnopere teneretur;
nec parum videbatur, posse aliquem in alterutro, quantum satis esset, proiicere. Sed omnino commentitia est haec Aκonis disceptatio cum Boatino Mantuano, qui multo post Agonem vixit; ac nondum, ut Opinor, natus erat Boatinus,
cum Λgo finem vivendi fecit. h Sed enim vero in jure civili adeo excelluisse visus
cautioclibus . bubus erroris oνiti Mim , ut aliquis Aconem , is
d Dipla taeeius Adonem fuisse dicit Ioan. Boatinum Mantuanum , adeo artate Lyraνex , con-ms Bassand cotidiscipulum: sed fortasse aman-n- ju-xerit Namat O liensis quid Azoni aliquau lo mea tum est, qui disci pratum Ieνibere debuerat. aceiIeνit , eum eatissam in foro defenderet , bis Iste Λ1o, inquit , sciit condiscipulus Ioaimis Derbis r Ex hoe accidit, quod Αao in quadam Bassarii, quem donialium suum nominat. Di. caida de facto a qlaodam cariotusta e socius , plota in Arone. induxit hanc decretalem ex qua nimiium es e) PaucisoL L est. OD . in L licet sin e. νHatum ad domitii sui dicti Joannis conDdire. C. de Iustetis. probandam sententiam, quam foveiuit; & ihI-
OI res. in L quaeeumque Derialiter . tam lait sibi iter decretalem sequentem clx 1. de ori esus eui mans. es Iur i. qua es e. eratum a replicatum, Per quam suc- g) ntabat Aro deletatam suxi dictiouem cubvit , & valde conscisus exivit, qui tamen
D e , usti is, qui detixast, arae litem eonte, intraverat cum Matu . Unde es citur, quod gra tam obii sex , atque in eam buteritum artu&- rum & relatum interfecerunt AZonem. i. adrat c. relatum . do oss. delega. Sed obvein ad- e. relatu pol. Iud. Lleg. Ex voce boatu, qua
136쪽
PROPE ssOREs . 93 visus est Ago. ut vulgo dictus si fons rit , vas eLmonis , lucerna juris , rubaveritatis . )VI. Hinc habita summo In pretio eius scripta ; quibus accidit . quod Paucis omnino , ne dicam nullis veterum Iurishonsultorum libris . ut etiam aetate
nostra magni aestimemur ab iis, qui juris civilis studia sequuntur. Tantum autem Azoni olim tribuebant, ut is plane rudis in iure civili haberetur, qui in Agonis libris diu multumque non insudasset ; unde illud adagium , sive prae
ceptum. Chi non ha Azzo non vada a Palazas. Ferunt autem, alicubi lege cautum fuisse, ne quis in Iurisconsultorum collegium cooptari posset, qui in sua libraria supellectile Λaonem non haberet; quasi ille unus omnium instar eget. Id Veronae statutum tradit Panci rotus, ccb & Patavii Diplovataccius. Mediolani vero in ordinem JCtorum recipi neminem, qui Agonis Summam secum non tulerit . ac suam esse juraverit, tradit idem Panci rolus. d VII. Doeendo itaque, & scribendo doctissimi ICti laudem adeptus est , ut etiam superat te omnes. qui ante suerant . a quibusdam creditus sit. Causas etiam in soro tractavit, ac plerumque ab Hugolino Presbyteri, celebri ejusdem aetatis professore, dissentire solebat. θ) Hugolinus tamen Agonis Summam adeo utilem existimavit, ut aliqua ei additamenta secerit, quae olim se vidisse narrat
Diplovataccius co . Sunt qui Λgonem in Hispania docuisse crediderint; nec
defuere pluros, qui eius regni leges, quas quinque Partitarum appellant, scripto traditas ab Agone existimaverint: quem errorem solide confutavit Ludovicus Molina celebris JCtus Hispanus . in Plures etiam Agonem Mutinae, & apud Montempessulanum jus civile publice interpretatum volunt; sed ii magnopere fal-Iuntur. Scilicet prooemium illud Summae in tres postremos Codicis libros, ex falsa inscriptione Agoni tributae, illis fraudi suit. Narrat equidem ejus procemii auctor, se ad declinandam aliorum invidiam e scholis Bononiensibus discessisse non semel, & apud Montempessulanum docuisse; sed qui Summam illam in tres postremos libros Codicis scribere aggressias est , non Λm, sed Placentinus fuit . qui vix inceptum opus moriens reliquit aliena manu perficiendum, a Pillio scilicet, ut alibi clietum est. Et Pillius quidem a scholis Bononiensium elapsus Mutinae docuit; Λgo autem numquam eκ nostra Academia discessit, in qua . quoad vixit , principatum quemdam honoris & dignitatis gessisse visus est; &eius quoque familia diu po1t illum Bononiae viguit. Merito igitur reprehendit Magaucchestius Vedrianum , & Paulum Merulam , qui Aetonem male a Bononiensibus habitum Mutinam concessisse tradunt ad docendum: id enim Pillio contigit, non Agoni. At Mag cchellius ipse corrigendus, dum scribit, Agonem relictis nostris scholis ad Montispessulanas migrasse, ad declinandas adversariorum obtrectationes: quem errorem multis communem satis iam refutavimus.
VIII. Cum diu ius civile docuisset, sacrae militiae nomen dedisse. & Canonicum esse factum, ac Sacerdotio etiam initiatum Amnem . scribit Panci rolus; ex quo tempore, relicta civili Iurisprudentia, jus Pontificium in scholis tradidisse dicitur. Sed hoc inane commentum est. Αgonem alterum Ecclesiae Bononiensis Canonicum, & iuris Pontificii professorem memorat Alidosius, quem vixisse ait
ad annum MCLXXIII ; ch) sed hic etiam fictilius est, ejusque nulla mentio
occurrit in antiquis tabulis Canonicorum Bononiensum , qui XII. saeculo vixerunt. Floruit annis multis post Amnem hunc, juris civilis prosetarem eximium. Ago Lamberta cius , Decretorum doctor. & Canonicus Bononiensis; de quo suo loco agemus. De hoc fortasse aliquid suboluit Panci rolo. aut si quis suit ante Panci rotum, qui Λgonem illum, celebrem juris civilis interpretem Cleri.
monstratur , Bsalinur, per Iuminam alica us homi- ais snscitiam, π 0ritantiam , emesu.
, tariti l te acuminis ae soliditatis, ut quamvis barbarim temporibus nata, ea tamen in
hac er .Laonas i e sitie danulo ac fraude nostra carere non possimus . Grari de orla.
137쪽
Clericali militiae adserIptum tradiderit; atque hinc fabula illa orta est, cui re.
satandae non vacat operam & tempus impendere.
IX. Tanta fuit ejus nominis cesebritas, ut ad eum audiendum incredibilis studiosorum concussus fieret. Ac ferunt, cum scholae & auditoria multitudini non sufficerent, debuisse illum docere in foro, quod est ad Divi Stephani. Sed illi supra modum exaggerant hanc frequentiam auditorum in schola Agonis. qui eum quandoque narrant uno tempore habuisse clecem scholarium millia lari Imprudenter autem , ne quid peius dicam , in huius rei testimonium afferunt Odostedum, qui nihil tale umquam somniavit. Scripserat enim Odostedus. Monis tempore Bononiae fili Te decem millia scholarium Θ . ingentem sane numerum , sed qui non in unius Agonis, sed in aliorum quoque professorum auditoria distribuebatur. Illud etiam, auctore Bagarotto, dixerat, ΑΣΟnem ali quando rogi tum ab auditoribus suis . ut in platea S. Stephani lectiones habe. Tet, non acquievisse, permotum ea ratione sane frigida. & insulsa. quod locus ille orat ultra Aposam; atque adeo extra civitatem. c) Id unum igitur eon Cedi potest. Agoni prae ceteris maiorem discipulorum numerum fuisse; qui Propterea, angustiis domesticae scholae parum contenti, Optaverint, ut eorum magister ampliori Ioco. in platea S. Stephani doceret. At Arisius, qui haec decem scholarium millia ex fide Odosredi. nil tale dicentis, Agoni tribuerat, hoc praeterea de suo addidit, Agone ad Montempessulanum concedente, paene viduatas auditoribus scholas Bononienses, quae postea eo redeunte recaluerint. d)1ta ingenio suo indulget Arisus, ut suam Cremonam Literatam novis S peregrinis mercibus augeat, & ornet.
X. Prodiere eκ Agonis disciplina plurimi viri doctissimi , Ros edus Bene. venianus, ce) Iacobus Balduinos . f) Αceuisios, cgb Martinus de Fano, h Gosedus Tranensis, ci Iacobus Alditionis, χ) Bernardus Dorna, IJ Alexander de S. Agidio. m) Adclunt Tancredum Archidiaconum Bononiensem . Si.
nibaldum F i1cum . qui Pontifex maximus creatus est, & Innocentii IV. nomen gessit. Homobonum Cremonensem , Ioannem de Bla nosco , Albertum Galeo, tum, & alios, de quibus Operosius quaerere hoc loco non licet. Non tamen deis fuerunt, qui Cum p aecipuos a Zonis auditores enumerare vellent, nonnullos gratis , aut contra rationem intruderent. n
b vid. hoc iii c va te lita terris te do. & qtiaestiones pluri triae oriuntur, ideo decet tale Atonis , qu s scitolares poterant deelinare so ad mei, & aliorum utilitatem super ista prae-xuiri in causa criminali r ec eram hic tune seribere , q iae N I ominus meus in sumit ateria noris bru X. millia scholares. DIU. ed. ia rion heiae praeliotavit. Μartim de Elam in Tras. Aut, C. M Mius Wo patre. de Iuνe emobνtroties , a princip. e florea, qui docent ultra Aposam ij cioinredo non placet , quod non mori debent habere in munitatem: cle quo din tuerit . . . unde sequitur dominum suum AE cebat diti Bagercitus cauti e prin riem. Ioan Afitrear in Novella, tit. ut lite pia Dc chal hoe et scitolares volviertarit , qOod dia. dente. e. dilectus.
Aro legeret in platea s. Stephani. Dicebat k , Cum Bononiae sere amore legalis sciet ipsc , Bononia est regia civitas, ut invenit e tiae discendae exulaliam , & personam ahidem in legenda .X. Ambroiit , & s. petronii r & exinanivissem, qxini saetae schiaares sacere con Botaonia est ab Α:iosa citra. Od rea. in I. F tingit, audiens ius civile a dia. Raone, legalis duas . Τ de exm . tutori scientiae moribus , dc facundia Uradique periis id Ari ut crimou. Liter. ἐκ Arone . to dcci Iacob. Arsin in Frae . de obias fudin est Vide Ioan Andreae ad Speeuiat. Tit. de νum s Cap. a. Confisonibu/ , mire viseadum . li Ioau. Aadreis tu addix. ad Speeidan Pluribus loris Rosee us ipse latitit Aronem do. v. De aliis, in ρνο .mi uiu , ac 'exemtorem suum; ut i virile sit, M. mi Alexasti. de S. R eIIIo la praefat. as
fa min. Iacobus Balduinus, qui multum in Ioannem An reae, qui in mum amplius
138쪽
XI. Narrant, Agonem magnas sbi delicias in scholasticis exercitationibus.& docendi labore secille, ut semper optime valuerit, cum docebat . diceretque,
numquam se aegrotare, nisi cum vacaret: quo etiam factum est . ut aurum nalium vacationum tempore morbo correptus obierit. γ) Eum laudat Odofredus,
quod minime mulierosus esset, quo vitio laborare dicebatur Lotharius Agonis aequalis co: sed iracundus tamen sitisse clicitur. & in aemulos acerbus & imp tens; quare praeclarum virum Iacobum Balduinum, qui aetate illa magnopere in scholis nostris celebrabatur, se cohibere non potuit, quin scriberet, esse mentitum. O Aiunt etiam . invidentiae morbo laborasse, ac praesertim in Placenti. num, te) cujus non tam imitatione . quam iniquiore aemulatione, Codicis Summam scribere aggressus est; quod ante jam secerat Placentinus. XII. Quo studio suam dignitatem tueretur. intelligere ex eo licet, quod de illo narrat Odosi edus. Cum enim aliquando ab illustri scholari invitatus esset ad prandium, eo processit praeeunte apparitore, sive, ut vocant, bidello. & non minima amicorum Caterva stipatus, quod negaret, sibi licere in publicum pro dire sine illo comitatu. O Henrico VI. Imperatori suit admodum carus; a quo saepius de jure interrogatus, libere quod sentiebat, absque ulla assentatione, respondere consuevit. Quid ei aliquando contigerit ob hanc ejus libertatem res-wndendi, dignissimam certe viro sapienti. & optimo jurisperito, narrat multis verbis Odofredus; atque ex ipsis audire praestat, barbare quidem sed non insulse prorsus dicente: Dominus Imperator Henricus , inquit . pater domini Federici mimoris . qui regnabat modo sunt sexaginta anni. G ne temporis dominus Azo, di dominus Lotharius docebant in eloitate isa. Et Imperator vocavit eos ad te pro quodam negotio e dum una die equitaret eum eis. feeit eis DLm quaestimnem. Signori: dieatis mihi etiἰ eompetit merum imperium. hJ Dixit Aso domi. no titharis r dieatis mihi. Et liset dominus otharius esset melioν miles, tamen dominus Azo fuit melior in jure nosm. Hic aliqua ingerit Odo1 redus de Lothario, quae ad rem non faciunt. Post autem pergit: Et dixit dominus Lothorius: ex quo. vult dominus Azo, quod prius ego dicam . dico quod νobis soli competit merum imperium, non alii. Posea dieit Imperator domino Aes. νω quid diaeetis ρ Dixit dominus Azo e in legutis nostris dieiων. quod alii judiees habent gladii potesarem in qua scilicet maxime consistit merum imperium); sed vos habetis per excellentiam ... cbando fuerunt reνers ad paratium dominus Imperator misit domino Lothario unum equum, domino Am. nihiI. ib Memorat id ΑΣΟiple in Summa Codicis, ubi inquit : me merum imperium soli priseipi quidem
comperere dicunt ...sed merum imperium etiam aliis sublimioribus potestatibus competere Aeo, licet ob hoe amiserim eqvium, quod non fuit aequum. Hinc conflatum
illud dicterium, quod aliqui tribuunt Bulgaro, in simili facto . quod ei cum
a) Audivi ab eo, quod non infirmabat uehis in diebus vacationis 1 & ita tempore vacationis mortuux est. Sed dicebat, quod quan-dci legebat, semper erat bonae voluntatis. Od Del. in eouetasome comment. In codicem.
b Od ML in ι. Iareimus. C. de Iudieii3. e) Usque ad diem illum in. Αχo non commentavit legem istam in summa huius tiattili . Sed quando fuit dictum ei, quod dri. I robus dieetiat, quod intelligebat legem istam
in contrariis scripturix, licet ipse intelligeret legem litam tantum in diversis scripturix; unis de Me commeritavit legem ilham, di usus estinearialibus verbis , dicendo sie t mentiuntur illi , qui dicunt me dixisse legem istam in diversis scripturis tantum debere ita telligi, non in contrarii x . UIUred. in I. scripturae . C. de Ide infrument. dst Id. λη L qua ratione. F. de aequin reri
Le) Cum dominus Mo esset invitatus ad prandium a quodam scholari Mehidiacono, &misisset ianum nuncium Pro eo, i Ipse ivit cumbi deIIo suo, & eum pluri hiat sociis. Dominus Archidiaconus vidit praedieras, & dixit ei: quid est hoc Ipse se excusavit praedicto m do, quod non decebat eum ire per civitatem nisi cum honesta comitiva ; unde qui invitabat eum ad Prandium, invitabat eum cum suis praxedentibus, & s sequetatibus .. ωρον ed. ini edita actio. C. de edendo. AIiquid bie deesse videtur σα um trispo reanorum i Muria , qui inem dat mos edit inar odo redi libros. g Seii et, ut om. Friserieus I. ad Rom
139쪽
Martino acciderit coram Friderico I. Imperatore , amis equum , quia dixi
XIII. Quo tempore coeperit Ago ius civile in nostra Academia exponere. cIam omnino eli. CL Maraucchellius cathedram Iuris prudentiae Agoni adsignatam tradit circa finem saeculi XII. Sed nulla tunc publica auctoritas fuit vel princi pis . vel magistratus urbani, quae profestares ad docendum destinaret, iisque cathedras. ut nunc amamus dicere . decerneret. Id multo serius invectum; ac tur-hata est vetus illa serma reipublicae literariae, quae in nostra civitate erat: de qua alio loco disseruimus . Sed Agonem saeculo XII. inclinante in nostra Aca.demia docuisse, certum est. Anno MCXC. hoc munere fungebatur, ut ex tabulis ad eum annum scriptis, quae sunt in archivo Canonicorum Regularium ad divi Salvatoris . ca) Ex eo anno ad annum usque MCCXX. Agonis mentio fit in monumentis Bononiensibus; ex quibus etiam constat, rerum publicarum curam
non raro ab eo susceptam fuisse. Anno MCII C. interfuit deditioni Montisbelli cum Hugolino legum doctore; de quo postea dicemus. b Anno etiam MCCIV.
cum eodem Hugolino primus sententiam dicit. cum de foedere cum Mutinensi-hus ineundo ageretur. c) Rursum anno MCCXI. legatus Bononiei sum, cum aliis sapientibus, & magnatibus. Mutinam profectus est ad Cardinalem Gerar. dum Λlbanensem electum, Apostolicae Sedis Legatum, oraturus , ne ad civita- tein nostram tunc temporis accederet, quod periculosum videbatur; vix enim fieri poterat, ut eius adventus causam non afferret magnis motibus & turbis, quae civitatis tranquillitatem & Pacem iam nutantem penitus concussissent. db XIV. De anno , quo decessit Λgo , minime consentiunt auctores. cc Panci rotus , c quem plures incaute sequuntur ) ex fide inscriptionis recentiori aevo instauratae, obiisse tradit anno MCC.; nec desunt qui ad annum usque MCCXC. vitam produxisse autument . Sed ego ceteris praeserendum Censeo Albericum Monachum Trium fontium . auctorem fere aequalem Azoni, qui eius obitum contigisse narrat ad annum MCCXX. cfb Anno certe MCCXUII. ad finem properante adhuc erat in vivis. ut patet ex tabulis archivi S. Joannis in Monte. Q Vivebat etiam anno ipso MCCXX. Eo enim
anno XVIII. Kal. Aug. cum ceteris fere legum doctoribus, qui tunc erant in scholis nostris, interfuit consilio populi Bononicialis, in quo de procuratore Communis eligendo agebatur; ut ex tabulis publicis, quas indicavit Cl. Mon. tius. ch) Ex eo tempore nuspiam occurrit mentio Agonis viventis in monumentis bononiensibus; quare admodum veri limile est, non multo post eum
ciem extremo morbo correptum autumnalibus ter iis . quae consecutae sunt, eo cessisse: nam Agonem eo anni tempore humanis exemptum, constans est scriptorum opinio. Eius tumulus prope turrim campanariam sS. Gervasit, & Protasti vetustate Corruptus, vel potius eius memoria anno MCCCCXCVI. restituta est;
ut ex apposita inscriptione, quae adhuc extat, quaeque & ipsa vim temporis sensit. Ea est hujusmodi:
no mili. centes nonagesimo. IX. Kal. Decembris. Ego quidem doniatis Ugo Dei ratia in ionicus & PDor Ecclesie S. Matie de
concedo vobix clii. Αχolitio legum doctori &Rolaticlino suo fratri domum quamdam in Porta iiova que suit Joannis de Sala die. Ex arci tu. Cano εια Retul. D. Sahat. fame. XXIII. n. κα
na concione Boiiori. in curia palatii communis ad campanam coadunata die Dominico nono metitis Madii. Ex act. pG. civit.
s A MCCXX. Apud Bononiam civita.
tem Angliae c. Vide aman eois vellantiam. Quis enim tam immane eννatum Albeνico tribucryJAao legum interpres optimust, & renovator . cum elset a d legis as opinione celeberrimias, ii anno decessit, non magister api Quatus, sed dominus legum. AIberie. Monae. trium fomtium pag. so . edit. Obvit.
140쪽
IIae inscriptione decepti putarum aliqui . Agonem anno MCC. ex hac luce sublatum: sed procul dubio erram ; fuit enim in vivis ad annum utque MCc . . ut supra demonstravimus. XU. Sed multo etiam madis errant, qui Agonem capite damnatum tr eunt. & summo supplicio affectum ob illatam Martino necem, alii ob intertectum Bulgarum. ab Sed isti mire falluntur ignoratione temporum. Bulgarus certe. & Martinus multo ante Agonem floruerunt. Sunt alii , qui de Agone supplicium captum dicunt ob occisum Hugolinum. b) Qui pomo hanc fabiniam de Agonis supplicio narrant, addunt, Agonem, cum in vincula conjectus esset, saepius hanc vocem ingeminasse ad bestias , quod eius legis initium est , quae vetat, excellentissimum virum boni publici causa vel nocentem occidi; qua voce irritati judices, quod se tamquam belluas insimulari crederent. nullum veniae locum reliquerunt. O Sed qui haec scripserunt. nimis ab aetate Λmnis distant; ideo minime audiendi sunt. Odosredo autem fides habenda est, qui Ag nem scribit maximo omnium luctu elatum suisse; quo tantopere universa civitas commota est, ut vel ipsi Academiae nostrae professores ob eam causam serius. quam solebatu. scholasticas exercitationes inchoaverint γ). Cum enim circa fi Bum S. Lucae Octobri mense studiorum inauguratio haberi soleret, eo anno, objultitium Agonis, professores nostri usque ad Kalendas Novembris clausis scho.
lis siluerunt . Narrant hoc idem Historici Bononienses. qui putidam illam de Raonis lupplicio fabellam solide refutant. ce XUI. Plures post se filios reliquit Aso, Rolandinum scilicet. Libertum .
A meum. Lanuulphum. & Iacobinum . quorum acta nonnulla haud magni mω menti extant in tabulis archivi Fratrum Minorum . cf Ex his A meus capitis poenam subiit ob caedem Bononiae patratam anno MCCXLIII. . ex sententia Λαaonis de Pirovato Bononiensium praetoris, ut narrat Petrus Cantinellius in Chronico. O Dicitur ibi Λmeus de Soldanis; atque hinc agnoscimus, fuisse Agonis N filium.
& filii qu. rin. Agonis I.egum Doctorix co sens xunt venditioni fine Maria uxori Zalii & Jac bino eorum fratri ... Diti Ameus stater Iacobili filii qu. Dia. Retiniis consentit venditioni lacte a Iacobino fratri suo ... Et drius Landulfias fratelldicti venditoris dicte venditioni coiissensit 5tc. Pertineat baee acta ad M. IuccxxxllI. Lib. C arctis. Fr. minor. ga Postea vero captus fuit dn. Ametit de Soldanis, eo quod ipse secerat occidi cliti mi-duccium Guid cimam de Lambertaciis,& suit decipitatus in platea communis Bononiae. P trus Cantinet. ia ciron. ec ea me 's. ἀμ ε
d; Ut Signori debemus regratiari Deo,& beatae virgini matri eius , quod trunc librum
complevimus: & si tarde incepimus, tarde se nivimus, propter interdictant huiux civitatis ... Unde iracepimus in vigilia omnium Salinorum istum librum e quod non vim fieri alias, nisi in eo atria , in quo decessi dominus Λao et quia amore sua stat tardatum ibadium usque in se