장음표시 사용
161쪽
eano,i eo 'et e Iv. qua lastruis adscentos. Mus tale es inritam r Idei reo ego ALBertus Gni otius : etii feeit additiones Rotauinus Bononie is , et, incipit: Qualiter contrahatur piguo. Obli. Tractatum quoqtie de consiliis habendis, Incipiti Circa re. σιtiam eon illa tim. Denique reportationes Dyer Couicem . quos allegat B. Andreae in adit. ad Beeulum juris . Legi se ait Mutinae, ibi Patavit; ejusque jummulam quas ouum vulgo margaritam appellari.
IV. Addit Diplovataeeius Albertum Gallicum ; quem ait practicam in iure canonico scripsisse, a Joanne Andreae citatam. ab Sed fallitur Diplovat accius.
Ioannes Andreae . praeter utrumque Albertum, Parmensem, deripietasem, Galli cum quemdam indicat . qui aliquanto serius vixit, nimirum, post Innocentii IV. aetatem. Hunc canonum professorem fuisse ait quantum conjicere licet. ametorem cujusdam tractatus . cuius hoc erat initium: Ut nos minores . Ex Galblico hoc apud Ioannem Andreae non recte cognito enatus eii Albertus Galli.
cus. quem libenter admisit post Diplovataccium, & Panci rotum Bulaeus; cui Pronum suit, ut illum Parisientem faceret.
I Osredum . amflorem librorum de ordine iudiciario, sive de libellis consciem dis, non berae aliqui secernunt ab Odofredo, illustri legum interprete, cuius ampla commentaria habemus in legum libros: atque hic non solum exteri, sed nostri etiam scriptores cespitatunt. G Sed Ronredus patria Benevem tanus suit; d nec, post exactam Bononiae iuventutem perdiscendis, & docendia
legibus . diuturniores moras in scholis nostris egit: Odofredus autem , patria Bononiensis, Bonoratae perpetuo viκit, & magna nominis celebritate in Academia nostra docuit usque ad annum MCCLXV. . quo migravit e vita. Neque etiam utriusque aetas omnino congruit; Rofreclus enim annis non paucis ante Odofi dum florere coepit. Et quamquam nihil certi contritui possit de anno, quo Rofoedus in lucem editus est; ex praeceptoribus tamen . quos in scholis nostris audivit. coniicere licet, natum esse circa annum MCLXX.; eos enim praecePtores habuit . qui sub finem XII. saeculi, & initio XIII. in scholis nostris dicuerunt, Rogerium 1 cilacet Belle ventanum, Ottonem Papiens m, Joannem Bassianum, Clyriatium, & Λgonem. Constat igitur, nihil commune fuisse Rofredo Beneventano cum Odofredo Bononiensi.
II. Sed Rofreclum aliqui narrant ex Epiphania gente. apud Beneventanos nobilissima, prodiisse; quae ex Langobardis principibus olim Beneventi dominan tibus originem duxerit. Et quantum ad familiam Epiphaniam. hariolantur ex titulo. quem Rosedus ipse posuit ad sacellum a se constructum Beneventi in Ecclesia Fratrum Praedicatorum , in quo appellatur doctor eri haniris. ce V ram nisi quis fallem demonstret, fuisse olim Beneventi gentem Epiphanidem. sve, ut aiunt. Epiphaniam . numquam Rofredi familiam in iis verbis agnos. Cam . Mihi certe vero similius videtur. Rostedum Epiphanidem in eo titulo appellari, ad eius claritatem te celebritatem nominis, non ad genus At familiam demonstrandam: ut idem sit doctor epi ha uides . ac clarus. illustris, Conspicuus; voce nimirum ex graeco ducta, quaeque non admodum peregrina videri poterat
ui , Gallicus sciit auctor eius, es p. it tempora Innocentia IV. suit, & juris utriusque Peritus .
162쪽
Beneventi; qua in civitate, uti & in plerisque regni Neapolitani, clara admodum ejus sermonis vestigia poli Graecorum principum cominatum diu super fuerunt. Pancimius Rofressum Butiensem dicit; quasi id esset eius familiae agno men. Atque id porro ex fide Ioannis Alidreae: colus auctoris testimonium , si quidem id ab eo scriptum est , nec aliquo exemplari mendoso usus si Panci-rolus, haud plane inconcussum reputo; quippe qui multo post Rosredi aetatem
III. Laudat saepissime Rofiredus praeceptores suos, atque in his praecipue Rogerium Beneventanum , & Agonem , dein Ottonem Papiensem . Ioannem Cremonensem, & Ciprianum . Ac de Rogerio quidem quid commentus sit Diplovataccius, ut ejus loco Carolum de Tocco intruderet, supra olrendimus; nec dubitari potest, quin RO1redus in Rogerii conterranei sui disciplina fuerit. b) De Agone etiam certum est . ROsredi magistrum fuisse. Illum enim saepis bime in suis scriptis laudat, ac dominum, sive praeceptolem suum appel
lat. De Ioanne Cremonensi, γ) & Ottone Papiensi γ) non perinde est :
quamvis enim non raro utrumque in suis scriptis memoret; semel tantum . quod quidem noverim , utrumque appellat dominum suum. Facile igitur conjici poterit. aut Rofredum brevi omnino tempore in Joannis Cremonensis. & Oti nis Papienfis disciplina versatum, aut libratiorum incuria faelum. ut uterque
Bosredi dominus, sive magister sit clidius. Neque aliter de Cipriano ce) iudicandum censeo, quem semel alicubi Rosredus dominum suum appellat; pro quo Fichardus Cilianum induxit, & ex Ciliano Dempsterus Κilianum effinxit, ac novam fabulam ignoti legum prosesbris ornavit; qua de re supra diximus. IV. Sed quoniam Rofredus non solum in jure civili, sed etiam in cano. nico . cum laude versatus est, ut ejus scripta demonstrant, non dubito, quin aliquem etiam ex multis Canonum interpretibus, qui sub finem X l I. . & ini. tium XIII. saeculi in Academia nostra docuerunt, audierit. Ex his unum novimus Rodoicum . cognomento Modici passus, quem Joannes Andreae Rosredi praeceptorem fuisse dicit. D His doctoribus in utraque juris facultate multum profecit; & diu etiam Bononiae jus civile docuit. Sed tamen non arbitror, legum doctorem adhue creatum fuisse: nec illum constat cum aliis doctoribus se. eramento se adstrinxisse ad praestandam Academiae nostrae operam . Quamquam autem solis legum doctoribus liceret lectiones juris civilis ordinarias habere; non erat tamen vetitum, si quis esset eκ legum studiosis, qui id auderet, & ingenio suo confideret. lectiones habere extra ordinem ; ci immo nemini. qui ante per aliquod tempus non docuisset, aditus esse poterat ad doctoris gradum assequendum. Εκ horum numero suisse Censeo Rostedum, quem diu constat in Λcademia nostra versatum, h in eaque non minimam librorum suorum par
tem scripsisse , 0 & s ri etiam actionibus vacasse. ch
V. Sed anno MCCXU. relictis scholis nostris, Arretium venit, ibique apud frequentes auditores jus Civile professus est. lb Cur autem scholas nostras
iures . apud Panci νώ . iu R Ure a. b Hanc setatentiam sequitur dominus& praeceptor meus R. RUred. de ors. Iutie. tib. I. ruis. utram rei: Eaνiter ordinarius. O lib. I. ia interdict. ne vir sat , ω alibi passim. e Sed respondet dominus meus Ioanne . Roseel. de sνd. Iudic. νῶν. de acti. ex siparat. d Domitius tamen Oito aliter v luit respondere. . . & hoc dicit dominux meus inis eo. Ibi L mbri de intersies. θ' tab.
praeeipue ea am memorat inter canonicos GHe
am , quam anno ΜCCικ exortam eonflat ex ta
bulis in arcti, Cano eo um assovalis, quas indieavit Cl. Montius. i) Roff. de or . justriario, triti de Inte dictis , reeeriet tractatus Diales, quos se ait Ierique, eum Bononiae de eνet. kὶ In eivitate Bononiae, ut vidi, & comis positi de facto libellor in causis. Roseed. de or . Ita. riari de acti. pvule . t Cum etiam Arretii, ibique in cath dra residerem , mit transmigrationem Bononiae, ego Rofredus Reneventanus iuris civilis pro D
163쪽
deseruerit. causam asserunt factiones intestinas, quae civitatem agitabant. & ex. terna bella . propter quae aiunt intermissa Bononiae studia . & protesibres alio transductos. ca) Verum neC motus civiles eiica annum M CCXV. Bononiae fuerunt. nec bellum externum, quantum ex antiqua hiltoria civitatis intelligimus, quod scholis nostris tantam perniciem arserie potuerit, ut, professoribus abirec a iis, studia literarum iacuerint. Florebat ut cum maxime Academia Bono. niensis & celebritate professorum, auditorum frequentia, qui per illud ipsum tempus, docente Agone, ad decem millia fuisse dicuntur. Verum tam ingens numerus calamitati fuit: in tanta enim nationum, & ingeniorum varietate consentio animorum servari non potuit. Itaque gravia exorta sunt dissidia inter scholares. sit maximum bellum, ut ab Odos eclo appellatur; quo factum est. ut non solum tota Academia, sed etiam ei vitas in periculo esset. Cum autem parum valeret doctorum auctoritas ad has turbas comprimendas, & restituendam Academiae tranquillitatem; hoc negotium a praetore civitatis susceptum est, & quae Iliones habitae,& sontes puniti, ad tollendam in posterum peccandi impunitat m. Atque hanc unam causam sui se existimo, cur ROsredus . S alii fortasse prosessores . cum scholatibus non paucis Thulcis, ut opinor. Romanis,& Campanis, conspiratione facta . Arretium migrarint. VI diae consecuta situ hanc transmigratiorum, ut eam Rosredus appellat. cc) quamquam ad Rot redum non omnino pertineant, quia nec ab instituto meo prorsus aliena sunt, nec scriptoribus nostris cognita, fas erit mihi hoc loco paucis exponere. Itaque Populus Bononiensis veritus, ne Academia nostra novis scholarium desectionibus dei meps distblveretur, leges tulit scholaribus maxime invisas; quarum haec duo capita fuerunt. Primo icholaribus edictum est.
ne in corpus coirent. S rectores crearent . qui universum corpus moderarentur. Qiod si rectoribus carere nollent. ta iamdiu inititutam societatem schol, sicam aboleri; decretum est , ut rectores , cum primum magistratum inirent . iurare deberent. se numquam daturos operam , ut studium Iesum alio transferis lxetur. Deinde interdictura εu scholaribus. quihus ante illud tempus licuerat ius civile extra ordinem inter pieta i , uti cuique libuisset, ne quis lectiones extraordinem haberet. nisi itidem iuras i, se non a ubi, quam in scholis nostris, Iectiones habiturum. Primum caput hujLs lcgis io spcctabat . ut, dissoluta scholarium societate. D sublatis recto abus, vel Lacramento obstrictis, duces desectionis scholaribus in polierum deissem. Alterum, ut nullus legum professor, Post- iquam in Academia nostra famam sibi di cenuo comparasset, aliorsum commi-g ans scholares secum abitu. ei et, di novam Iutis prudentiae scholam institueret; Di Rofectus . & alii Litalle apud Arietinos fecerant. Itaque ut olim qui doctores essent, sic tandem quuumque leges explicare vellent, sacramenti religi in ne retinendos Populus Bononiensis ea Iige curavit. VII. Sed ea lex novarum turbarim causa suit: parere enim detrectarunt scholares. & Hono iii m. Rom. Pontificis patrocinium imploraverunt, ut eius fauctoritate pristina Acadomiae Bononiensis libertas suu ineretur. Itaque Hono rius negotium libenter sulcepit: & non ipse quidem latam a Populo Bon in intensii legem sustulit, ut scribit odoricus Raynaldus in Annalibus Ecclesasti. cis; di sed magno studio egit, ut Bononientes ipli legem illam abrogarent, quam parum aequam, & scholaribus iniuriosam putabat. Habemus ea de re iplures Honotii literas primum ad Praetorem, Et Populum Bononiensem datas,
gitarem, quid utile, & -'ciosum po Tem s Hic de legum scientia remulitare &c. RUML
vitate, quam periurii reatum itu tirrere, s ad
164쪽
Archidiaconum, & Archipresbyterum Reginum . quibus iubet, ut Bononienses aut horitate Apostolica cogant ad eam legim abrogandam. Sed restitere diu c, firmatis animis Bononienses; qui etiam ad Pontificem miserant oratores duos, Hugolitium Presbyteri, & Fridericum quemdam prudentem. k sagacem virum. ut eum a suscepto 1cholarium patrocinio dimoverent. Sed ii sui ra egerunt, scholatibus suam libertatem magnis studiis apud Pontificem tuentibus; acl queminui quoque duos legatos miserant. Rufinum Decretorum doctorem . & O. de Tovengo, virum apprime doctum, & prudentem. Haec annis multis agitata ;nec ante annum MCCXXIV. ad exitum properantem constat eam legem a Populo Bononiensi sublatam . Damus in Λppendice has Honorii III. lateras, ex quibus totum hoc negotium cognoscitur. in iis praeclara est laus civitatis, S Academiae nostrae, his verbis perscripta, quae hic nefas esset omittere: Cum ex sudio litirarum praeter in ista commoda , qtia sntitis, ita enim ad Bononienses scribit, ex eo vesta civitas inter alias sit sumo . 'e' in universo mundo nomen annuntietur ipsius, factaque si altera Bethisem . domus videlicet panis, qui parvulis frangitur in eadem . ex qua exeunt duces , qui regant portitum Domini . quoniam in sudio eruditi assumuntuν ad regimen animaVtim; non solum debetis
a Ieholarium gravaminibur eonquiesere, verum etiam illos honoribus praevenire; attendentes . tuos ipse gratuito as sudendum vestram praelegerint civitatem. quae
eum prius .set humilis , per eos ibidem congregatis disitiis . fere Iupergressa escisitates provineis univer s.
VIII. Hae sunt turbae, quae Academiam Bononiensem agitarunt paulo post initium XIII. saeculi. Ob has anno MCCXV. Rofredus scholas nostras ciet ruit, & Arretium prosectus est, ut supra diximus. Sed non diu placuit huic homini Arretina schola, quam summa alacritate ingressus erat. Anno MCCXX. erat in comitatu Fiiderici II., cum Romam venit, ut coronam. & Impetialia insignia ab Honorio III. acciperet; ab nec ab ejus latere deinceps annis multis discessisse videtur, apud quem primarii iudicis ossicio functus est. Hoc tem. pote in publicum emisit libros de ordine iudiciario, & quaestiones Sabbatinas.
quas Arretii inchoaverat. Itaque mirum non est, hominem Friderico addictum minus interdum amice de rebus Bononiensum scribere in his libris : noverat enim Friclericum implacabili odio in Bononienses incitatum; quibus etiam publicas scholas adimere, licet incassum, Conatus est. IX. Anno MCCXXIV. Rofredus Fridericum sequebatur; quo anno a Fri. derico ipso impetravit, ne S. Germani moenia diruerentur, ut narrat Richarisdus sangermanensis in chronico b . Anno etiam MCCXXVII. erat cum e dem Principe: narrat enim idem Richardus Sangermanensis. Rosredum eo amno Romam ab Imperatore missum, ut ei defensionem aliquam Pararet adversus Gregorium IX. Pontificem, qui semel &.iterum anathematis sententiam in eum tulerat. Sacramento se obstrinxerat Fridericus ad bellum sacrum suscipiem dum intra biennium. atque ea conditione Honorio III. reconciliatus fuerat. Sed biennio elapso . cum non solum promissis non staret, sed etiam remorari videretur Crucesignatos. qui in Orientem profecturi erant; Gregorius IX. . Honorii successor. graviter commotus, in eum. veluti periurii reum, de Christiani nominis hostem, sententiam dixit. Quamquam autem Fridericus per Barensi m.& Rheginum Archiepiscopos . aliosque viros principes, quos ob eam causam ad Gregorium Pontificem legaverat, purgare se niteretur, adeo non profecit. ut Gregorius in illum. gravioris in diem perfidiae reum, iterum animadverterit.& priorem sententiam confirmarit. Quam infamiam ut a se averteret Friderieus, virulentum edidit scriptum , non tam sui tuendi causa, quam ut Pontificem accuseret, & carperet, ejusque Romae promulgandi negotium Rosredo de-
a Qualiter vidi iitrare Principes domi.
no Imiteratori, & Episcopos Lombardiae, AeTustiae, re aliox Praelatos, bc milites, quandoveux eum domIno meo Imperatore ad cor nandum. Rostes. δε - .jasio. P. IT. rubri s
165쪽
lJustis CivrLII dit; qui illud. annuente Senatu. & Populi Romani primoribus. In Capitolio
promu gavit, ut multitudinem conciliaret Imperatori. S a Pontifice alienaret. Ita 1afium narrat Richardus Sangerm/nensis, ca mitius sane, quam pro rei veritate: sed alii aliter narrant; neque id ad institutum nostrum pertinet. X. At Rofrudus. sive quia conscientia ductus nefas esse tandem intellexerit Principem sequi sacris i merclictum , & Ecclesiae hostem saepius declaratum . sive quod melioribus conditionibus a Gregorio Pontifice invitaretur, Frideriis cum deseruit, ac Romanae sedis servitio te addixit. Atque hoc tempore b scripsi de ordine iudiciario, sive de libellis ex usu fori Eccles actici. Quam autem de eo opinionem haberet prudentissimus Pontifex Gregorius. 1atis osten. clit cum illum ad Frideri cum misit , ut cum eo de pace ageret, & fιnelium illud distidium tolleretur. quod Ecclesiam omnem mi 1erandum in modum lacerabat. Intelligimus id ex ipsius Gregorii literis ad Christiani orbis Episcopos . quibus ediait, ut Frideri cum excommunicatum denui cient. O Erat tunc Ro- heclus Camerat Apostolicae, ut a jebant, Clericus; ex quo apparet, amillam ab eo per illud tempus uxorem, quae anno MCLXXX. vivebat , & ix qua filiam genuerat : neque enim eorum temporum mores ferebant . ut quisquam in atrimonio ligatus officium ullum in curia Romana serere posset. Magnas etiam causas ab se defensas coram eodem Pontifice ipse me motat in suis libris . ce Sed anno M LXXX lX. recluduere dissidia inter Imperatorem, Pontificem; qui illum tui sus h Gelium communione interdixit. Is autem nulli mdeinceps modum tenuit in rixando Pontifice; totamque Italiam, Pontifici magna ex parte amicam, Palam subiugare minabatur. Inter haec Beneventum Pon
tificiam civitatem obsedit. D cepit anno MCCXLI.; D atque ita Lbi visus
est recuperasse R , seclum B neventanum , quem aegre ferebat tot annis Rc mano Pontifici addictum vixisse. Habemus eius epistolam ad Rosedum scriptam, qua sibi mire plaudit S gratulatur ob tantum virum receptum: sic enim cLmeo agit, quasi lubasta civitate. ROsredum quoque eius civem optimo jure re-Cepetit. Plena est autem ea epiliola scommatibus indignissimis in Ecclesam Romanam, quae vix sine somacho legi pCsιnt. Quis enim fetat, quid a t. Roseclum ex antris seratum, quasi ovem errabundam, ad ovile dominicum reverti Et item illud satis insulse dictum , vereri se . ne Rosedus, quod antea Pontificem secutus sit, velut ex conlae tu mores, & habitum Sacerdotum ro
doleat g Sed illud aequius de Rosi edo metuendum fuit, ne ex Fiiderici ,
Tune prudentem virum magistrum Rosse dum de Mise , ei, o mittit ad urbem cum exe datoti ix sitis, quas idem mani iter D ab cete ei sec. t iri Capit viso, de volutata e Seraatus, Po mi u te Romani . Ricbaa . de S. Gehmano Im
recuperatione tui, qui Velut in is ex gregibus ad seratum antra digrediet .s, crei charis amissus , nostro nox iter acquisita dominio civitas Bene etaiana in derat .... Ad caulam igitur propriam , 5c ovile domi ilicum hilaris, di s curus a codax. . . I imere compullimur, De V Iut ex contactu redoleas mores ta habitiam Sacerdotum. Extat a ui Marteae ita. II. amplisseialeel. Deia Scrιpt. Θ mouum. col. 113 P
166쪽
alloriamque Ecelesiae Romanae inimicorum consuetudine, quam diu retinuerat antequam Pontificis parus loquerctur, labem ipse contraxisset. AC certe multa sunt in e us scriptis temere S audacter in viros Ecclesiasticos dieia; nec ve. ritus est alicubi indignis modis Honorium III. pontificem optimum suggillare ob Decretalem epistolam, qua Clericis. & Monachis legum civilium, Medicinae studia interdixit. ab
XI. Sed quamquam iuidericus in ea epistola triumphum agit, quod cainto Benevento Rofredum quoque, utpote Beneuentanum civ m , sibi recepisse videbatur; tamen hunc triumphum inanem fuisse . nec Rot redum a latere P. n-tificis dii cessitie, exi Itimo. Itaque rursus ad RODeclum scripsit Petrus de vineis. qui primum gratiae, de auctoritatis locum apud Fiideri cum tenebat. amicum rogans, ut quantocius ad Imperatorem veniret, ne, si quid morae fecistet . aut omnino negasset, is, a quo tam amice invitatus f ierat, se contemptum crcderet. cb Quid responderit Rofredus. non liquet; 1ed non videtur tamen bonarum partium desertor fuisse. Certe aliquanto poli occupatum Beneventim, de inclinante jam Friderici fortuna. Rofredus ab eius amicitia alienus erat. Talem se prodidit in libro de ordine iudiciario secundum ius canonicum ubi docet. Clericos . licet a publicis muneribus excusentur, non tamen a vigiliis, di castrorum custodia censendos esse iΠrmunes: atque ita ait quando Imp rator Frι-derietis opprimebat Beneventum , tunc etenim Clerici etis drabant easrum Neque vero in hunc modum scribere ausus ellet Rofredus Friderico amicus; nec patriam suam ab eo opprelsam, sine maxima eius iniuria. dixit set. Acci dit, quod ipse praetentem se fuisse dicit in Romana curia, cum Gregorius IX. decelsit, di Caelestinus IV. electus est . qui vix XV. diebus Petri cathedram tenuit. Tum electionem Innocentii IV., qua consecuta est . ita describit, ut naanis ste osteneat, se praesentem iis omnibus adsuisse. d Ne quis autem dubitet. haec aliena manu Rofredi scriptis adjecta. videre licet hanc ipsam Rofredi per iocham a Ioanne Andreae commemoratam , & Rosedo tributam . eb Constat igitur . Ro-fredum . licet ab Imperatore sollicitatum, in fide Romani Pontificis perstitisse, di adhue in Romana curia ver fatum anno MCCXLI. I. . quo Innc centius IV. ad Petri sedem evectus eli. XII. Post hunc annum diu vixisse Rose dum. non arbitror. Cum Innocentius Ponti sex anno postero, abiecta spe omni conciliandae pacis cum Friderit o. in Galliam se contulisset. credibile est, R ilredum annis jam gravem. ac proPeoctogenarium, Ο honestam missionem a Pontifice obtinuit se. seque in patriam recepisse, ubi paulo post vivendi finem fecerit. Nam Rofredum Beneventi obit h. ex ejus titulo sepulcrali intelligimus, qui in hunc modum scriptus est:
QUI MUNDUM QUONDAM FAMOSA LEGE REpLEVI
RO FREDUM TUMULUS ME CAPIT ISTE BREVIS AUDIVI IUDEX MULTAVI CRIMINE MULTOs NUNC SUB IUDICIO IUDIOS CRE TREMO. DEBITA PERsoLVI LEGIS NATURA COACTUS MORs FUIT EXACTR X CREDITOR lΡSE DEUS. I LEGITIs LEGEM HANC SUMMAM LEGITE LEGEM
167쪽
124. Jullis Civitis Ita Rostedi epitaphium affert diligentissimus Diplovataccius. Asud a Toppio
in bibliotheca Neapolitana assertur, ca) quatuor tantum versiculis exprestum ;quorum duo primi levi mutatione apud DiploVataccium quoque leguntur: po. 1 remi duo plane diversi sum XIII. Superest adhuc eius pietatis monumentum in Ecclεsia olim S. Mariae Magdalenae . nunc S. Dominici Fratrum Praedica totum appellata, quam in patria sua exstruendam curavit ; ubi & tibi paravit si pulcrLin. Hanc aedim Roire-dus pari voto cum uxore Trusia excitavit anno MCCXXX . ut ex hac inscrip. tione. ibidem in glandi marmore posita , mani senum est .
IUDEX ROFREDUs IN LEGUM DOGMATE FIDUI DOCTOR EPIPHANIDES AUCTOR FUIT ISTlVS AULAE.CHRI TE MARIA TIBI DOMINICE MAGDALE PAVLE IUDEX RO FREDUs AETERNUM CONFERO FOEDUsFRATRIBUs HOC MUNUS UT POST MISERABILE FVNVsNULI Us NATORUM POS IT TRANX FERRE SVORVM.1Vs PATRONATUS EST LOCUS ISTE DATUS CHRISTI NASCENDIS TER DENIS MILLE DUCENTIS. Ob
Ad huius latus sunt haec verba: Da MANSE AuciusTi cu M UXORE TRusia. Εκ hac scemina , quam sibi matrimonio iunxerat, filiam suscepit Sibiliam . qυae nupsit Fancisco Morrae Gregorii VIII. agnato. γ An mares quoque susceperit, non Iiquet. Uidetur paulo post illum annum uxorem amisi se Ita ei licuit Roma.nae sedis servitio se addicere; quod facere non potuissset coniugio ligatus. Viefuit Rosredus fel ivi ingenii: quod ejus scripta declarant, in quibus opportune, suaviterque multis locis iocatur , ut animadvertit Pandirolus; sed saepe etiam ad ineptias . saepe ad procaces iocos. amarulentos sarcasmos, praesertim in Ecclesialticos viros, deflectit: nec Bono triensibus nostiis parcit; quod tamen mirandum non e 1t ; eos enim noverat Fiiderico Il. , quem ipse diu coluit, alienissimos sim per fuisse . Αlteium huius discipulum hic intrudit Pandirolus, quem alii malunt Fridericum appellari, patria item Beneventanum. auctorem praeclari tractatus de pugna, & duello. Sed hunc omnino fictilium censeo; & Diplovataccio assentior, qui tractatum de pugna S duello Rofedo Beneventano. de quo hactenus diximus. attribuit. Dum aut εm Pantat olus ait. Ro1redum Bononiae defunctum, ad Divi Francisci tumulatum fuisse, ex eoque profluxisse odos te. clos, claram civitatis no itrae familiam ; nemo non videt, haec Odofredo Bon niensi detracta ad Rostedum Beneven Ianum Ornandum .
PLura scripta reliquit Ros redus, quae eius memoriam posteritati Commendarunt. Sed omnium maxime celebratus est ob prolixum. S summae utilitatis librum de ordine iudiciario. Est in octo partes distributus, in quibus omnia diligentissime exequitur . quae ad ordinem iudiciarium pertinent, &quia formulas libellorum tradit, quorum usus esse potest in omni iudiciali actione; hinc factum est , ut passim istud Rofredi opus de libellis appelle. tur. aut etiam Rosredi libellus ab antiquis ICtis dicatur. Huius operis a r. Sumentum paucis verbis expressum est in codice mT bibliothecae COIIegii Hispanorum ad Divi Clementis : Deipit libelitis de ordine judiciario compilatus a Ro. Beneventano iuνis eiνilis professore , in quo opere traditatur qtialiter eoncipiatur libellus. pant e fessiones , 'e' de natura cujuslibet aetionis pol 'runt sudentes invenire
De eo opere sic Rofredus ipse praefatur: Ideo ego Rofretas Beneνentanus juriseisitis
13 Ille ego, qui mundiam samosus lege repleu sos ed is, tumulux me capit iste brevis. Disci e legem ea, quod nec sapientia legum
168쪽
eisitis prosessor ad pree s insuntias sociorum meorum , nobilium de rari bus Toeiae . etim essem in eisitate seia et eisitissima Arretina . ausus jum Devus componere . Quos hic appellat Boios hos , nobiles de nartibus Tusciae, non alios esse conitat, quam Rofecli audito ies: sic enim honoris ergo 1,cios potius . quam discipulos. antiqui professbres vocabant. Et redie quidem: plerumque enim non imber,s adolescentuli, sed maturae aetatis hinmines. de non raro etiam nobilitate, opibusque, & dignitatibus Ecclesiasticis spectandi. ad ius civile, dil canonicum perdiscendum in scholis nos ris accedebant. Quia vero RIDedus Thulcos solum scholares nominat . coniici potest, ex hac dumtaxat, non autem ex aliis naticii ibus ali. quos cum Rotredo ex nostris scholis Arretium migrasse, ob turbas, quis supra memoravimus. Sed quamquam Rosi edus de libellis liriberet, cum Arretii Iurisprudentiam doceret; alibi tamen opus istud absolvit . ut patet ex diversas sormulis libellorum. alias atque alias notas temro 'um prae ferentibus. Tentaverant alii eiusmodi opus, ad fori usum omnino necessarium; neque ipse diffitetur, se ex antiquorum, ac praesertim Ioannis, &Pillii commentariis profecisse . ab Sed cum ROftedus non solum in Civili, sed etiam in Ecclesiastico soro eum
dignitate versatus sit. post editum librum de ordine judiciatio pro foro Civili, simile opus aggressus est pro sero Ecclesiastico . praesertim ex usu &consuetudine Romanae Curiae. Id autem se pio fitetur suscepisse propter imgum professiores, qui ius canonicum plerumque ignorabant. c b) Atque hi libri de ordine judiciario pro utroque solo saepius editi Rint, & olim
Scripsit etiam quaestiones Sabb ulnas. ita appellatas, quia sabbati diebus dispintari ab eo solebant in icholis: qua in re morem imitatus est professorum Bononiensium . qui Pillii quaestiones iisdem diebus in Academia nostra agitabant. Sed Pillius causas ingenio suo confictas, & quaestiones plerumque arbitrarias proposuisse putabatur; Rofredus autem ex fastis, quae in diem accidebant, quaestiones tenebat. C) Scribere coepit has quaestiones in scholis Arretinis; sed eas quoque alibi pei fecit. db Has porro quaestiones proponebant doctores in schola . & a studiosis in utramque partem disputabantur; post autem maiori cloi trinae copia a doctoribus tractatae prodibant in publicum. Tot autem sunt quaestiones sabbarinae Ri fir di, quot literae, quae hoc acrostichum constituunt: ROFRFDUS BENEVENTANV s
1VRss CIUILII PROFESSOR FACTOR OPERIS. Singularum enim quae
stionum primae literae ea verba componunt. U Eclitae sunt quaestiones Ro-fredi cum libris de ordine iudiciario scripsi & in libros Insistitionum . ut observat Diplovata cius ex Ioanne Andreae in .additionibus ad Speculum juris, tit. de raptor. incendiar. . ubi ait de Rofredo : Remittit autem ad ea, quae seripsit Instit. de a I. g. ex malefieis. Sed hae lucubrationes Rosredi publicam lucem, quod sciam, numquam viderunt.
ctor Arretii ego Rosredus Berimentanus I. O. prosellar, in qua sui ad Malias. Non erat igitur Amerii , mrando haee seri, bae. ea H eollieitur ex his Rosredi verbis Iaproaemio ad Qu. Sabbativas r Idco quaestiones de
facto emerge lites utiles it fructuosas ad rogatum meorum socioriato in scriptis redegi, qicis
quaestiones sapient ex & periti mei socii in sti. gulis Sabbatis tractaverant. Id Delarat Ro resus ἐκ prima quasi uae , quae ineipiti Romana quidem L latia.
a Praestimo ergo praesens opus ex C mentariis antiquorum, & Praecipue ex come
tariis dia. να dc dri. pylei, suppletido alla, quae ipsi in eorum libellis disputatoriis reliquerunt. RUre . de o L DI. rubri de acti. Pia liciana. b RUrel. de ord. judic. heuudum Ius Camnon. in proamnio. Videant hoc nosνὲ ανι script Fer , qui uetera ex usu no radi arratas metientes , eum de auriquis legum interpretibus loquvintur, eos utriustque Iuris dodra res Hreumque a peliant.
169쪽
De bono una possessionibus tractatum quoque scripsisse dieitur. Sic enim de illo Ioamies Andreae in additionibus ad speculum iuris, tit. de tisam. f. 3. IA uitur videre. De his bonorum possessionibus) tractat Rosredus tit. de bo. norum rupes . eum XII. rubricis. Habetur etiam parvus traditatas de his , qtiae dieit se composuisse Arretii , quem puto ejus opus libellorum praeessisse. Hunc tractatum ignoravit Diplovataccius; ne quid dicam de Panci roto, & aliis. Denique tractatum edidit de positionibus . cujus hoc est initium: Quoniam frequens, quotidianus est inus positionum . Ex Ioanne Andreae ad Speculum juris, tit. de positionibus, sub initium. Λtque haec Rosredi opuscula inedita existimo. Liparulus ad commentaria in usus Feudorum narrat. apud Bartholomaeum Cameralium , Celebrem ICtum, Rofredi scripta ingenti numero extare in XII. voluminibus, quae etiam inedita credebantur. Ioannes Bernardinus 2'at rius Rosredi opera recenset in hunc modum. eaque dicit edita Argeminae anno MD XCI.
Dὸ electionibus msularionibus.
De Dribus, quae competunt praelatis .
Do non alibus et, matrimonio .
De paroctis 'edi alienis paroelianis.
De eon tutionibus , quibus violen.
De aec otionibus , inquistionibus , tiae pvaructur . eae denuntaationibus. VIII. De excommunicationibus , quando discuutur nullae , inissa. xx. De iudicibus , es arbitris eligendis. x. De appellationibus. xi. De exeetitione rei iudicarae. xii. De gratia perenua.
Sed pleraque ex his . ac sortasse omnia . non sunt peculiaria Bosredi scrip. ta; sed partes librorum, quos de ordine judiciario, sive de libellis, secundum jus civile, ta canonicum conscripsit.
ΠIe etiam Agonem in scholis nos ris audivit, ac prae ceteris de magistro suo optime meritus est ; quae enim ab Azone audiebat, dum Codicem Iu- Dinianeum in schola interpretaretur. diligenter memoriae Commendans. ea PDstmodum scripto tradebat: atque ita nobis reliquit commentaria in Codicem; quae, si doctrinam spectes, ea quidem sunt Amnis ; at scriptio universa eii Alexandri, qui haec narrat in prooemio ad commentaria Agonis in Codicem, quae lypis edita habemus. II Diplovatacrius, alias felicissimus in reperiendis veterum ICtorum scriptis, haec Azonis commentaria ab Alexandro de S. AEgidio collecta & exposita non vidit. Non ignoravit tamen Alexandrum , quem saepius laudatum viderat ab Ioanne Andreae. Illum ait 1cripsisse in Codicem, & Panductas. ca Pancir ius illum Omnino praeteriit. BER.
170쪽
Nobilioribus Aaonis discipulis a) adnumerandus est etiam Bernardus Dodi
na. natione Gallus, in Provincia natus; quem Trithemius floruiste dicit circa annum Christi MCCXL. Eius meminit cum laude Diplovataccius. ccJqui illum scripsit se ait libium perutilem de libellorum conceptione. Id habuit Diplovata cius ex Ioanne Λndreae ; ac neuter aliud quidquam addit de hoe i lut ri doctore. Illum ego pro certo habeo Bononiae floruisse. & docuisse in scholis nostris: idque constare arbitror ex eo ipso libro, quem scripsit, de libellorum conceptione, quem his verbis exorditur: Quoniam nefanda , iubdolaque hominum ealliditas adeo νrrνaluit , quod Dei penitus ides recta ab eorum
mentibus transmigravit . . . Ego Bernardus Dorna Proincialis ad insantiam quin remdam amicorum ficiorum meorum valde pνoborum . Iummulam de libellis componere . redi de eorum com ostione ausus tum attemptare. Amicos S P ios antiqui doctores appellare 1blebant honoris causa auditores suos . ut saepe diximus: db atque binc apparet. Bernardum, cum tractatum hunc de libellis scribberet, juris interpretem in scholis egisse. Bononiae autem per illud te ir pus potius . quam alibi fui se . ex eo constat. quod libellorum formulas. quas propo nit. semper exhibdit prout Bononiae usurpantur. Sic autem alicubi ait: In alia forma eoueipiuntur Romae libelli , in alia Bononiae. Romae sie: V. Pater iunctissm pro Uictiso 'die. Bononia vero se: Deo Vs νolis R. Potes ti Botionis couti νον ego P. Dorna 'eie ce) Pergit subinde libellorum sermulas exponere pro varia actionum judicialium natura; scd ita semper. ut Bononiae se versari ostendat, nec ullaq unquam libellorum sormulas ex iis proserat, quae Romae. aut alibi obsese ventu . o quadam vero formula, quam exhibet ad libri finem. hidicatur tempus Guillelmi de Posteria praetoris Bononiensi una, qui anno M CII l. eo in nere sanctus est, quo anno foedus initum, seu potius restitutum cum Ferrarie n. sibu , ut ex publicis tabulis, quibus scribendis interfuere Guillelmus de Posserta B , noniensium , & Salinguerra Ferrariensium praetores. g Fuit iterum Guiliebmus de Posteria Bononieiasium Praetor anno MCCXl. . & ruisus anno MCL XX. . ut ex chronicis liquet. Ex his autem aliquid lucis affulget ad aetatem . qua no. ru t Bern irdus Dorna , agnoscendam ; neque enim credibile eit . hunc qibrum a Berna do scriptum multis annis post Guillelmi praeturam, quam suae illi mimulae adscribit. Ac multo verisimilius est. eodem illo tempore scriptum . nuo Guiblielmus praeturam Bononiae gerebat, non serius nimirum anno ML CXX ll. Laudat saepissime Bernardus in eo libro, praeter Agonem Praeceptorem suum. Mi tinum. Pillium, atque in primis Ioannem Cremonensem. Atque hunc etiam existim 3 Bernardi magiitium suisse; initio enim libri sui profitetur . se vel latum unguem discedere nolle ab institutis domini Ioannis Cremonensis doctoris egregii . quantum ad ordinem actionum iudicialium . Quarum ille syntagma quoddam ediderat. hJ Atque alibi etiam Ioannem ipsum inter ceteros praeceptores
iri addata si)ec. m in ceterum, sciat Provinci
Tatri eompolitione comvoluit . . . de iure cati innico parum allegans. Diplov. ia Bernari o Dorn
d) ita Ars, Io. de Deo, a doctores avoquuntur ausitores suos in tib is, quus corum gratia Ierinerunt. M Bernar Dorua tἱt. quali tre eoaeim Iibe l. super quaIιbet acti. Primo videamus qualiter concipiatur libullus secundiam sententiam Pi. Ita scilicet e Deo de vobis i otestati Boiioli. domino R. comqueror ego H Doma provDicialis de 'I'. qui detinet talem donium &e. Ita babet iit. de P.
h Ideo nos volentes ordinationi dia. I . Cremoriensis doctoris egregii super arbore 'ioniam sinae , mente humili deservire , ab actioite Publiciana, quae prima est In ardore, iuniam exordium. ui .