장음표시 사용
171쪽
suos recenset. G Itaque admodum verisimile est. Bemardum Dorea floruisse
niuito ante annum M CCXL. a Trithemio adnotatum . atque adeo attigisse
finem saeculi XII., & initium XIII. Videtur autem omnium prinus de m mandis libellis scriptisse : quam provinciam postea suscepit Rofredus Beneventa.
Dus , a quo argumentum illud latius atque uberius tractatum et Extat opus istud Bernardi Dorna in codice membranaceo bibliothecae Barberinae admodum antiquo , quique ad austoris aetatem accedere videtur. b Ex eo pauca haec de Bernardo excerpsimus, permittente V. Cl. Simone Balterino ejus bibliothecae Praesecto . vetere mihi amicitia Conjunctissimo, cujus humanitati me plurimum debere proste r.
II l. Sunt qui Bernardum dicant profanae vitae taedio Minorum ordinem ingrelsum esse. Sed unde id acceptum sit. non video: neque Panci rotus, qui hoc narrat, auctorem ullum indicat, qui id memoriae tradiderit. c) Trithmmius eum dicit plura scripsisse opuscula; sed nullum se vidisse fatetur, praeter tractatum de libellis concipiendis. Ait etiam suisse utriusque juris professi
rem : quod aegre Credam; eum enim Diplovat accius ex Ioannis Andreae censura
notat , quod raro jus canonicum in suis libellis allegare consueverit. VJ XL.
Non est mihi animus longam hic commentationem instituere de vita & re. bus gestis Petri de Uinea. eb Hospitem elle oportet in Civili . di Ecclesiastica his otia . qui nesciat, qui vir fuerit, quantum gratia . & auctoritate valuerit apud Frideri cum II. . fit quantum opera di conlilio Principem illum tu. verit. Ex ultima plebis faece ad summos honores evectus est. Aditum sbi primum secit ad Principis gatiam eloquentia S dictatoria arte, sic enim appellabant omate dicendi scii bendique facultatem ; quale Petrus de Vinea dictator sui temporis excellentissimus habebatur. D Accessit legum canonum scientia, qua etiam eκcelluit. Itaque primum Imperialis notarius is a Friderico creatus est, dein protonotarius, ac tandem Siculi regni cancellarius. live logotheta: ch in quibus obeundis muneribus ita fidem indultriamque suam Fiiderico probavit, ut unus omnium hominum ferocissimi, ne dicam ess rati principis animum moderari, di nutu suo, quo vellet. fleetere potuerit. Tantas velo conlecutus esse opes dicitur, quantas privato homini sine temeritate spei a re non liceat. k Sed haec abunde persecuti sunt, qui Fridericiana tempora. Ecelesiae admodum luctuosa, descripseru:u. Λc nuper doctissimi a uictores Ephemeridis literatorum Florentiae ,
dum Itielianam editionem epistolarum Petri de Vinea recensent, l) quae Basileae prodiit anno MDCCXL. plurima ex antiquis monumentis, & probatissimia scriptoribus colligunt ad ejus viri memoriam illustrandam aptissima; quorum si partem aliquam 1altem observasset II elius . non adeo mancam & imperfectam dedis
bIηIs scri Issiam per manus Petri de vinea Im. Perialix aulae protonotarii & regni I go hetae an. I in micae Incarnat. MCCXLVIlI. mense Malo. Editum a apnas. as lib. qui in libitis di I .ettera conteneti e la diuinaria desse Memori e Storiche di Pergola. i, Io soli eolui, che terani anthe Ie chiari Dei cor di Federico, e et e te volsa Serrando e dissertando si soavi, Clis dat Leleto suo quasi Ogn' Dom tot si ectia Dauter Petνum de Vinea direntem iuIisit. k, HL Guil. Bonati. in IVia a notat.
172쪽
dedisset eius vitam, quam epistolarum editioni praefixit. Sed nemo tamen, quod sciam , ex multis, qui cle Petro de Vinea scripserunt, memoriae prodidit. illum in nostris scholis eruditum. Debemus id Guidoni Bonatio, qui eodem tempore vixit, quo Petrus de Vinea, ct de Astrologia, qua in arte vanissima grande sibi nomen & famam conciliavit. libros, qui adhuc extant, nugarum planissimos conscripsit. Hic ait, Petrum de Vinea ex vili progenie in regno Apuliae natum, sic tunc Neapolitanum, sive Siculum regnum appellabant, ita pauperem 1 disse. ut, cum Bononiae degeret inter scholares, victum mendicaret. Poll- modum ait creatum esse notarium , dein protonotarium Friderici II. Post hae audivisse leges. & creatum judicem maioris curiae apud eumdem Imperatorem . ab Videtur igitur Petrus de Uinea primum eloquentiae dedisse operam in Academia nostra, indeque abductus notarii munere 1unctus apud Fiideri. cum Imperatorem; post autem, ut amico Principi utiliorem operam prastarn possiet, legum studia secutus; in quibus adeo profecisse dicitur, ut quemadmodum clustandi arte, ita & lagum peritia nulli sere aetate sua secundus haberetur. U Et quoniam in aliqua ex epistolis suis mortem desset magistri Bene literarum humaniorum prose fibris in Academia nostra, ut ea serebant tempora, admodum illustris.& in aliqua rursum mortem deplorat Iacobi Balcluim legum profestaris longe celeberrimi. Credibile est, ab altero artem dictaminis, ab altero Iurisprudentiam didicisse. Quamquam vero doctoris gradum consecutus non sit . ut conjicitur eX eo, quod numquam eo titulo donatus legitur; vix tamen dubitare ausim. quin aliquandiu in scholis nostris docuerit, ut facere solebant, qui inter ceteros auditores magis ingenio & doctrina praestabant. Alia addit Bonatius de Petri summa auctoritate apud Fridericum, de immanibus divitiis. ac demum de infelici eius exitu, cc) quae praetereunda non erunt ab iis, si qui erunt. qui diligentius & accuratius eius viri acta colligere, &literis mandare voluerint. Non eum Praeterierat Diplovat accius; sed codeκ. quo utor, eo loco mutilus est . ubi de illo ag batur. Sunt multa etiam de illo apud Dominicum Bancti ni Arretinum in libro, quem scripsit de claris viris.
Est hie liber trigesimus vastissimi operis, quod inlcripsit Fontem universi. d
Sed eadem sere , quae apud hunc auctorem leguntur de Petro de Vinea , toti. cim verbis habemus in Commentariis Benvenuti Imolensis ad Dantis Infernum. Unum tamen est, quod a Ben venulo ignoratum exposuit Dominicus Arretinus. Petrum nempe, postquam Imperatoris iussu obcaecatus fuerat. libellum ad
se ipsum in sua calamitate consolandum scripsisse, cujus hoc suit initium: Ay ri labia mea Deus. θ) Addit Dominicus, eum voluisse sepulcro suo hune versiculum inscribi:
HIC REDIT IN NIHILVM QVI FUIT ΛNTE NIHIL.
, Fuit similiter quidam de regno Apin
Iiae, natione vilis, nomine Petrus de Vinea, qui eum et set scholaris Bononiae, mendicabat, nec habebat quod comederet, di postea et Octut est notarius, dein protonotarius Frideri. ci II. Et postmodi1m audiMit teges, At ei finctita est iudex majorix curiae Imperatoris&ascendit ad tantam dignitatem, quod beatus Te rabatur, qui poterat fimbrioIam aliqicilem hesrure gratiae ipsius . Guias Bonatius MDoug.
b Pacitam proeelsu temporit Imperiali favore, dictandi arte, ae juris peritia effloruit,
ut sere nulli sui temuoris in eisdem facultati s e set secundus. Franeis. Pulin. in ebroate. L. II. cap. 39.
e) Quidquid ipse saeIebat Imperator hahebat ratum. Ipse autem multa retractabat, di instingebat de his, quae iaciebat Imperator. Et fecit eum Imperator dominum , live d minatorem totius Apuliae , di inventus est habuisse in bonis solum in auro decies mille libras Augustanetisium sine aliis divitiis , quae dicebantur inaestimabiles . Guia. Bouat.
173쪽
JAeobus Arditionis de Broilo Veronensis sub Azone primum, mox sub Hug
lino presbyteri legum studia secutus est , in quibus magnopere claruit. ab Sed cum Hugolinus, ad quem post mortem Agonis accessit, maxime in udali jure excelleret, quod ipse aptaverat, & in studiosorum commodum post librum Λuthenticorum adjecerat, Iacobus quoque hanc juris partem prae ceteris coluit. & Summam perutilem de usibus Feudorum scripsi ; quam ceteri postea, qui in eodem argumento versati sunt, non vulgari laude dignam censae. runt. Eam commendat Baldus, b) & Αlvarottus in primis, qui adeo absolute, & subtiliter Dudorum materiam a Iacobo Λrditionis traelatam existimat.
ut nihil desiderandum reliquerit. cc Baldus autem hunc principibus juris Du-dalis prostoribus adnumerat. d) Daniel Scarameus Ictus Astensis hunc librum, adhuc cum tineis blattisque luctantem, ex vetustis bibliothecae suae cimeliis, antro MDXVIII. in lucem emisit. eo Sed praeter hanc Dudorum Summam, glossas etiam scripsi in libros legum; D ex quo intelligi potest, prosetaris munere functum in scholis. Eas ipse glossas Arditionis patris sui nomine notatas
voluit potius . quam suo. ut fatetur in prooemio Summae Dudorum. Eum laudat Scipio Misteius marchio; atque Ob hoc praecipue commendandam existimat ejus
Summam Dudorum, quod ad ejus calcem quaedam fragmenta Imperialium Constitutionum reperiuntur, quae alibi frustra quaeri potuissem, ut Cujacius observat. in) Haec autem Arditionis fragmenta a Culacio ipso appellantur. Sed non recte sibi constat Matsejus, dum Iacobum Arditionis Agonis nostri discis tum agnostit . quem vel ipse fatetur anno MCCXX. obiisse, eumdemque ex fide Alberici de Ronte tradit Avenionem vocatum, ibi aliquandiu in curia Pontificia suisse. cum autem Pontifices Avenionem ante annum MCCCVI. proseeti non sint, nimis Iongaevum suisse oporteret Iacobum Arditionis, si cum initio XIII saeculi sub Agone in scholis Bononiensibus verlatus esset, idem initio 1 eculi XIV. in aula Pontificis apud Avenionem fuisset. II. Impulit in hunc eumdem errorem Albericus Cl. Magaucchellium. i Sed is anachionismum veritus , quoniam Jacobus Arditionis se auditorem dicit Ilumlini Presbyteri, Hugolinum hunc alium ab eo fuisse existimat. qui ex Ali. dolio vivebat sub initium XIII saeculi. Itaque Hugolinum Presbyteri celebrem profi rem nostrum circa anniam MCCCLXXVII l. vixisse suspicatur. Et sane Alidosus ad annum M CCCLXXVIII. Hugolinum quemdam Presbyteri inter doctores Bononienses recenset . quem non recte sicernit a priori Hugolino viro celeberrimo, qui initio saeculi XIII. notabat. Sed quoniam Jacobus Arditionis etiam Agonis discipulum se sui se dicit, id quod di Alidosus ipse fatetur, dum
inter Λaonis praecipuos auditores Jacobum Arditionis reccnset; ne gat Maagucchellius. f. isse hunc Iacobi magistrum veterem illum Agonem JCtorum sui tem. poris celeberrimum, sed Agonem Bonioannis, quem anno MCCCXLVII. obiisse narrat Alidosus. Ita ex uno errore plures nascuntur.
III. Sed plana est Iacobi Λrditionis sementia , eum se Agoni primum ad
a) Cum Bononiae sere amore legalis scientiae distendae exulassem , di lier taliam ibidem exinanivissem , quiri scholares Licere cota. turgit. . . audieris ita eivile a do. λχ tae iuris civilis professore , ac etias mortem a d . Hugol no Presti tero, qui merito sacerdos ap- Peliatur . . . visum sitit mihi Iacobo de Ardia ne de Broilo, a quo originem , ad Cinxtis commemorati Dem di honorem lignum Arigloitulis meis & summul. x apposivi. .. visum fuit mihi Diit summulam quamdam super sini loriam genera. . . . coni nure. Iae. Ariit. in procem. Summae GuI. erit. Colan. Agrippina
174쪽
Jus civile perdiscendum adhaessse dicit, post autem Hugolino Presbyteri, cum
Λgo ex humanis excessisset. Haec ita egregie congruunt cum iis, quae idem Jacobus in Summa Feudorum de se ipso tradit, ut nulla ratione distrahi possint. Viκ ille enim se dicit tempore Friderici II. Lai. qui ab anno MCCXX. ad ML CLImperio potitus est. Potius igitur Iacobo Arditionis de se ipsis dicenti credendum est , quam Alberico de Rosa te; qui vel de alio Jacobo Arditionis loqui. tur, vel non ea scripsit, qua Massejus, & Maagucchellius existimant, decepti fortasse a libris vitiatis & mendosis, ut sunt plerique omnes veterum ICtorum
VIκit iisdem temporibus Bonifacius Bonconsilius, sue de Bonoconsilio, ut
tunc eius familia dicebatur. in civitate nostra non incelebris. Patrem habuit Odericum Bonconsilium legum doctorem, de quo supra diximus. Sed eius familia quandoque etiam de Malconsiliis, sive de MaIisconsiliis est appellata. Anno MCCXX. Bonifacius Academiae nostrae se addixit. sacramento ex solita forma Concepto, quod in Appendiee damus. Est Bonifacii hujus legum dinetoris mentio in actis publicis civitatis cum Accurso ad annum MCCXXX. kb Vidimus etiam eius testamentum anno MCCXXXII l. scriptum. ccb quod est in tabulatio Fratrum Minorum ad Divi Francisci. Ex eo constat, Bonificium non minus erudiendis auditoribus in schola, quam patrocinandis causis in forci insudasse. Memorabile est quod ille in testamento cavit ad summam animae suae scuritatem. Cum enim multis modis peccari intelligeret, ut ipse inquit. in habendis scholaribus, C. librarum Bonon. summam Pauperibus erogandam xcliquit ad redimendam noxam minus aequi lucri, quod in schola secisset. Respiciebat fortasse ad ea pacta , quae professores quandoque cum scholaribus inibant . ut suas scholas fiequentarent, quibus etiam pecuniam faenori dabant , aut setis tabulis se dedisse simulabant, ne elaberentur, cum solvenda erat Pro fessoribus collecta, quam stipendii loco exigebant ; qua de re alibi diximus . Mandavit etiam haeredibus suis Bonificius, ut si quid quaestus iniqui in causis defendendis sepisset . id ex asse restitueretur; vel compositione satisfieret iis, quos quaestu non aequo laesisset. Atque haec omnia in suo testamento proselsus est se statuisse ex consilio Fratrum Praedicatorum , S Minorum, qui nuper in E Hesia exorti Curandae animarum saluti. magno Christianae reipublicae emolumento, se totos devoverant. Obiit insequenti anno MCCXXXIV. , ut ex
Nectologio S. Salvatoris ad XIX. Martii diem intelligimus. γ)
veronen. inter doctores excelleratissimus , com Posuit Sur iam utilem sui aer risibus Feud rum , quam laudat Bald. eoio. 3οδ. e. Fl xuit tempore Friderici II. ut resert in rin
mo diκentesimo tricesimo quarto c . hone min
morie dci. Boni acius doctor legum , pro quolia imus duos Baldachinos. Ex Necrolog. Samiai Saluatoris ad eum diem.
175쪽
EX Fano Fortunae, quae ei patria fuit, cognomen duxit Martinus, non aliter, appellatus quoad vixit, & post mortem in suis scriptis, quam Marti uias
de Fano. Est ejus nomen inter la gum professores aetatis suae celeberrimum. Aingebat famam doctrinae generis nobilitas. Ejus familia erat ex praecipuis suae civitatis . De Castam dicebatur; eiusque domus erat ad eam partem civitatis,
quae mari est proxima. ca) In ea vicinia arcem suisse puto, quae sequiori aevocassarum dicebatur; indeque opinor Martini familiae cognomen accessisse. Dirutis autem aliquando ejus similiae aedibus ob seditionem, id nominis diu loco
haesit: Π g di Martino da Fano. b II. Floruit Bononiae tempore Iacobi Balduini, & Αccursit glossatoris ; cum altero enim quaestionem quamdam disputasse, O alterius autem consilio usum se narrat in alia quaestione solvenda. ob Audivit in iure civili Aronem, quem dominum suum appellat, ce quemque in dubiis quaestionibus aliquando con suluit. cf) Anno MCCXXXVIII. Fani erat, cum ad eum divertit Salimbenus
Adami Parmensis, qui postea in Ordinem Minorum adscitus suorum temporum chronicon scripsit adhuc ineditum. ex quo non pauca habemus ad Liaitini memoriam illustrandam Extat id chronicon manu exaratum in codice bibli thecae Comitum Romae; cujus excerpta aliqua in appendice damus. g Anno autem MCCLV. jus civile profitebatur Arretii in Thescia; quo anno instaurata videtur Academia Arretina, novis conditis statutis, quae nuper vulgavit Clarissimus eqvex Laurentius Guaraesius. Profitebant ui eodem rimpore Arterii Roisellus. & Bonaguida celebres ICtit sed primatum in scholis obtinebat Martinus; qui etiam omnium primus in ea Academiae instauratione rector eloetus est. h)Uocuit etiam aliquando Mutinae publice conductus: ci) & in gravi negotio cum Bononiensibus pertractando . suam operam feliciter impendit Reginis, qui
eum procuratorem in eam rem elegerant. h) Cum autem anno MCCL. post diuturnum bellum, quod maxime cum nostris BoncnientibLs habuerant, Mutinensibus pax reddita fuerit, credibile est, circa eum annum Martinum Fanem sem . instauratis scholis. Mutinam accitum ad jus Civile docendum. Et quoniam eodem anno inter Bononienses. & Reginos aliquid armis turhatum fuerat, l) his motibus compescendis adhibitum arbitror Martinum Fanensem. Praeturam quoque Ianuentem gestit ad annum MCCLX. m); quod ipsum argumentum est. Claro satis genere illum esse natum; non enim serebant eorum temporum mores, ut ulla civitas, nedum Ianuensium nobilissima , virum ignin bilem in praetorem eligeret
III. Ut a praetura excelsi, terrenis rebus valedixit Martinus. & ordinem Praedicatorum jam senex ingrestus est. Narrat Salimbenus, illum cogitasse de in
176쪽
PRorrss REI pessendo instituto Fratrum Minorum , sed deterritum fuisse a quodam perverso ejus Oidinis Fratre, de quo multa illiberaliter dicit more suo: est enim hic auctor in scribendo liber. ut saepius ad impudentiam vergat. Cum autem ad veterem famam, quam sibi cum docendo, di scribendo, tum publicis negotiis tractandis conciliaverat, magna accessio sit facta ob sane toris vitae professi nem; non desuere qui illum expetierint, atque elegerint in suae civitatis Episcopum. Sed obstitere sui Ordinis Fratres. qui aegre nimis tulissent tanti viri jacturam 1acere. ab Neque id inusitatum ac novum fuit in eo Oidine; squidem tunc etiam. Cum agebatur de trahendo Alberto Magno ad Episcopatum. quem tamen postea nullo modo et sugere potuit, Iordanus supremus ordinis Magister intercessit, S gravillimis ad eum datis literis, multis rationibus ab ea
dignitate suscipienda dehortatus est . bθIU. Nulfius Fanensium historicus in editus. quem affert Amianus . c) scriptum reliquerat, Martinum, post actam in multis civitatibus praeturam . post quam annis multis Bononiae docuisset. ibidem Inltitutum Fratrum Praedicatorum amplexum, anno MCCXCU. obiisse. Sed hoc postremuin verum esse non Potest, nisi Martiniis ad inauditam senectutem pervene iit. Quis enim ad annum usque MCCXCV. vitam egisse illum existimet, qui cum Agone vixerit, quem obiisse constat anno MCCXX . ut alio loco ostendimus Bononiae autem Martinum obiisse . quod tradit Nulfius, id verisimillimum iudico. Fuerat qui dem aliquando Arimini, ubi eum primum vidit Frater Sali in nus novi Instituti professorem d). Aliquando etiam Florentiae fuisse videtur . ubi a quodam Advocato in quaestione di cillima consultum fuisse . tradit Bari holus. ce) Sed cum anno MCCLXX., & MCCLXXII. Bononiae degeret, credibile non est. hominem ea aetate, ac di nitate a moderatoribus ordinis inde amotum , atque alio transductum . Interiolt anno MCCLXX. Marii nus . cum Rotandi nus Passa-gerius, artis Notariae insignis professor. testamentum sua manu scriptum deis posuit ; ac primus ante omnes sui ordinis Fratres, qui aderant. nominatur in hunc modum, proentibus domino fratre Alartitio de Fano olim legum doctore .
Est autem memorabilis haec domim appellatio in homine, qui multis ab inde annis Religioso O dini nomen dederat. f) Biennio post adhuc in vivis erat. g
Eum Diplovat accius existimat. etiam post susceptum Praedicatorum Institutum. Iuris prudentiae studia adeo non abiecisse , ut etiam tractatum de tena mentis edibderit. Sed cum Martinus de testamentis scriberet anno MCCLVI , ut Diplo-vata cius ipse animadvertit . nec ordini Praedicatorum se adiunxerit. nisi post gestam Ianuensium praeturam , quam anno MCCLX. obtinuerat, ignoratione temporum in manifestum errorem incidit Diplovataccius. V. Existimavere aliqui. Martinum Fani in patria sua obiisse. ibique tum, latum esse apud Fratres Praedicatores cum insigni Epitaphio. quod apud Diplo-vata cium reperio . sed ita mendosum, ut vix ferri possit. G Illud idem protulit
in cim eum primum vine Fri Salim enus Praeseatorum Dese in tutum , fiet, ii, inquit, quos Patriarciam Iacob dii e novimus a Iustum est ,
ut at quando provideam somui meae, quam sente uriam , ορportu ut e a Fri Sarim, ο ια- dieatam, ditiqemr at tabit , ut a reari e Sa
Martio .... Baululias Atu nisu procurator en.
PMmerii potestat et Fani filii dii. Martini de
nuto Cangi iudici I.XXV. lib. Bonon. pro stos odo dc salarici a Kal. Apri L prim ad unum annum . . . . Ex instrumento e n. I inadani notati facto hod. e in eapitulo Ecclesie Fr. Pre. dicat. present. Fri Martino de Fatio Fr Petro de Pisis Ord. Predae. Ex Memori communis
hὶ Tandem moritur & sepultus est Fani ita Ecclesia S. Dominici, ubi secundum Fa. nenses tale epitaphium est 1 II Al IAE sita s
&c. Sed quamvis dicatur per illos de Fario, quod sit epitaphium Martini de Fano, tamen ex quo dicitur , quod mori uut suerit anno MCCULI.
quo tem rare non lac erat vivere. . . . Propter
est epitaphium Jacobi . . . qui fuit filius Ma tini de Fario , & fuit potet ins Bononiae. plovat. ia Martino Maea.
177쪽
tulit nuper Amianus in Monumentis Historicis Fanensium , maiori quidem cura descriptum , sed non tamen sine multis mendis. Extare adhuc dicit in Ecclesia Fratrum Praedicatorum, S est huiusmodi:
ITALIAE s Vs MARTINUs COPIA LEGUM
EGREDITUR FIDUS DOCTOR . . . . CONSCIA LEGUM
INCLITA CUI PROLER DE QUA PROCESsIT AMOENUsFLOs DECVs ET SOL EX PΑἹRIAE ROS ATQUE SERENUs.sOL TENEBRAS PATITUR PROSERPINA LUCE DEHISCIT DUM IACOBUS MORITUR DE CASSARO TRISTIA FIXIT ATROPOS INFAUSTA DEPLORANT MOENIA PHANI PROBITAs EXAUSTA TESTΛTVR DEBITA CANI AEOLUS O UTINAM PERFLASSET CARBASA RETROVECTVI PATAVIUM CADERET NON LIMINE RETRO. SURGAT BONONIA CONsVRGAT MEDIOLANUM FERDITUR AH GLORIA NISI PERDAT CRIMINA CANUM ANNIs SUB MILLE DUO DE TRECENTIS EVENIT MILES DUX ILLE sTRENUUS QUOD MI IERE VENIT HIC IACET. INFODITUR UBI CORDE sEMPER ADHAESIT THEOTOC Os lGITUR UT REGNEΤ MINIME DESIT.
Menda aliquot coniectura sustulimus; cetera dispungi vix poterunt non inspecto autographo. Est illud sepulcrum Jacobi de Cassaro. qui Bononiensium praetor fuit anno MCCXCVI., quo tempore bellum atrox habebant cum Ferrari ei - 1ium Principe Agone Atestino. Hunc porro graviter in se irritavit Jacobus, non solum res Bononiensium bene gerendo. sed dicteriis etiam . & amarolentis scommatibus; in quod vitium procliviorem fuisse hunc hominem serunt. Itaque anno MCCII C. cum Uenetiis Patavium proficisceretur, ut Mediolanum pergeret, ad praeturam eius civitatis capessendam. consessus est ab sicariis Azonis, qui eius perdendi Cogitationem numquam abjecerat . Eum inducit Dantes in Purgatorio de infelici exitu suo loquentem : atque ad eum locum plura de Iacobo habet Dantis interpres Ben venuius Imolensis; ca) qui cum commentarios suos in Comoediam Damis Nicolao Atestino dicasset. iniquior fuisse videtur in Iacobum. VI. Hanc porro Amianus fuisse dicit filium Martini Fanensis eoistoris legum , de quo hactenus disseruimus; ac reprehendit Ghirardaccium nostrum propterea quod ex Huguccione natum dicat. Et sane potior esse deberet Amiani auctoritas patriam Histoliam scribentis. Sed Ghirardaccius tamen non id temere scripsit: in publicis enim, quos vocant. Resormationum libris praeturam Bon niensem anno MCCXCVI. gississe legimus Iacobum IIuguccionis Fanensem. Redit Λmianus. Palmerium Martini filium eodem tempore in Academia nostra juscivile docuisse; invitatum autem utrumque fratrem a Bononientibus, alterum ad praeturam, alterum ad Iurisprudentiae cathedram eo consilio, ut, captata in hunc modum Fanensium benevolentia. auxiliares copias. quibus in bello egebant, ab iis facilius obtinerent. Sed unde haec acceperit Amianus, neque ipse indicat . nec ego divinare ausim. Est autem aliunde ignotus omnino Palmerius iste Fanensis inter scholarum nostrarum prositares.
VII. Sed tamen Martino Fanensi filium fuisse. Palmerium nomine, qui anno MCCLXXII. praeturam Faneia sem gelsit, indubium est. tb Huic fratrem fuisse oportet. IIuguccionem appellatum, ex quo genitus sit Iacobus Bononiensium praetor. a sicariis Agonis Ferrariensium Principis ocellas, quem fuisse Madititii nepotem ostendit versus ille in eius epitaphio scriptus: INCLITA CUI
PROLES DE QUA PROCESSIT AMOENUS FLOs DECUS ET SOL &α
Scilicet, ex inclyta Martini prole. non ex Martino ipso, ut Amianus existimat.
processit Iacobus. flos, decus, & sol patriae ibi appellatus. O
178쪽
QVi de antiquis legum interpretibus scripserunt, Panc IroIus, & ante i Ilum
Trithemius, ceterique Martini scripta commemorant; sed plura ab iis Omit tuntur, ac plerique etiam in aIiis non leviter errant, quae ad hunc prolessorem Pertinent, ut Trithemius, qui eum dicit Ioannis Andreae magistrum, a quamvis necdum fortasse natus esset Ioannes Andreae, cum Martinus Fanensis decessit. Neque levius erratum est a Panci roto, ubi scriptum reliquit, obscuris natalibus hunc ortum videri, quod eius agnatio non legatur . vix enim alterum fuisse puto ex professoribus eorum temporum , qui paria nobilitatis stemmata proferre potuerit. Sed ejus scripta omnium accuratissime recensuit Diplovataccius in hunc modum. Martinus de Fano scripsi pulchrum opus in prae ica. Incipit: Quoniam γω.,rique. Ubi di itinguit XI. tempora causarum.
Aliud opus, in quo in singulis actionibus ponit instrumenta brevissima, quibus. M Conjungit brevissimos libellos, quod opus etiam brevibus verbis fortuseris versbus) ornavit. Incipit: quidem Martinus. De quo vide Jo. Λnd.
is in addit. Spec. in procem. U. ceterum.
,,Tractatum de Flomagiis, quem ponit Speculator in tit. de fudis f. a. , de quo Io. And. ubi supra, & Albericus de Rosate de sat. hom. in princ. is Vidi hunc tractatum In Cod. Vatic. 26 a. . ejusque tale est initium z Quoniam mihi Martino Fanensi iam quorsiones in Aholis . ea is super hcmagiis proponuntur. Subscribit ad finem libelli: ADrtintis de Fano doctor legum. ATraetatum de Alimentis. Incipit: Quoniam de Alimentis quaesis saepe ventila- ,, tur , quem ponit Spiculator tit. qui sint μι legit. Trastatum de positionibus. Incipit: Qboniam Ireque is VP qtiotidianus es usus is positionum. Traetatum de iure emphiibeutico . Incipit: Qtiis de iure emphithetit eo dubita- ,,tur. Ubi per XXVlII. quaestiones complectitur totam materiam . ., Hic etiam tractatus adjumento fuit ad speculum juris perficiendum . Io. Andreae in adjeetiori. ad Spec. iuris , tit. de Emphyth. I. Num aliqua. Tractatum de dotis restitutione. Incipit: Nota quod quando. ,.Tractatum principalem de ordine iudiciorum juris civilis & canonici. Incipit:., sientes o tam ejus scire non possunt. Traetatum de arbitris lecandum Iohannem Andreae in addit. Spec. de arbitr. is arbitriator. I. I. M Hujus tractatus partem tantum se habuisse scripsit. Io. And. I. cit. V. arbitrium, & in cap. compromissum I. X. Tradiatum de exceptionibus impedientibus litis ingressum. Incipit: Quonian
,,Tractatum de restitutione in integrum per modum summae. Incipit: Quaeri dubitari consueuit, de quo Io. Λnd. in addit. Spec. tit. de res. in int. GTractatum de conditione humani generis, de quo Albericus de Rosate v. g
MTractatum, qualiter negativa probetur. Incipit: Qualiter probandast negativa. is Sed vere ille tractatus non est Martini praedicti. GTraetatum de modo studendi, per viam epistolae, quam direxit Petro socio suo. Incipit: Du. Petro dilecto Bela Alartinis de Fano saltitem. Studendi modum ,, quiriti 'quam epistolam de verbo ad verbum ponit Albericus de Ros, late in Procum . m. is Socios autem honoris causa prositares nostri appellabant auditores suos . ex quorum numero esse debuit Petrus ille, cui Martinus studendi rationem praescripsit. Quid porro sibi velit Panci rotus, non intelligo, cum ait, Martinum scripsisse duos libellos de modo studendi, qui Postea evanuere. Inter Codices Regiae bibliothecae Taurinensis habetur E A
a Martinus de Fano utriusque iuris pro- tor . . . . Clariiit sub Aliberto Imperatore an fessor & iriter es omisium suo tem spore cele- no Domini MCCC. Tritiam. de Scripta Eeci . bcmmas Io.oianis Andreae Bononiensis Praecei n. DXXX.
179쪽
puto eum ipsum tractatum de modo sudendi, quem indicavit Diplovataccius . ., Scripsiit etiam super ordinariis iuris civilis, maxime super C. pulchra commen- ,,taria, & maxime super Auth. contra propriam. C. de non numer. peo. de , , super Auth. rogati. & l. humanitatis. C. de natur. Iiber. His adde ira statum de testamentis, quem Diplovataccius narrat se vidisse satis antiquum in membranis scriptum apud Ludovicum Buggacherimim civem Pisaurensem . in cuius Rubricae initio ita auctoris nomen adscriptum erat tDeipit tractatus de testamentis edistis a f. Martino de Fano Ordinis Praedi-eatorum maximo jurista. Animadvertit autem Diplorataccius, scriptum esse
hunc tractatum anno MCCLV. . ut audior ip1e notat semel & iterum ad Rubricam de ipsa mento in scriptis. Porro aequivocam esse hujus libri in. scriptionem, malit sellum est: qui enim librum ex alio exemplari exscripsit. per quamdam prolepsim editum scripsit librum a Fr. Martino Fanensi; non quod talis dicendus esset, cum ille est editus . nondum enim ad ordinem Praedicatorum anno MCCLV. transitum secerat; sed quia eum liber, quem Diplovat accius vidit, exscriptus est, jam Martinus ad eum ordinem commigraverat .
ACcursius glossator appellatus est ob glossam . quam vocant ord nariam , in
universum corpus juris civilis ab eo scriptam , & omnium scholarum susfagiis . iaculis multis, probatam. Scriptores non pauci, neque Halgares, eum appellant Franciscum Accursum ; quasi vero Accursit nomen paternum genus indicaret, sive familiae agnomen esset O . Sed istis, utpote recentissimis, &ab Accursit aetate remotissimis, nulla sides in eo habenda est. Nullus vero est auctor paulo antiquior. ac nullum vetus monumentum, in quo adio, quam AC curtii nomine dicatur. Fuit Accursio filius. Franciscus nomine, qui inter Clariores aetatis suae ICtos habitus est; quem cum non bene cognitum haberent scriptores, qui multo post illa tempora fuere, propterea Accursio ipsi Francisci nomen inditum putarunt. II. Plurimum vero sibi placuit Aceursius ipse in hoc nomine; cuius etymon sibi sane gloriosum . sed putride tamen . ti non sine iactantiae nota . Confinxit huiusmodi. Cum enim legem interpretaretur. Quae haeredi praescribit, ut defuncti nomen assumat. si is ita velit. & nomen honestum sit, hoc affert exemplum: In intuo te haeredems imponas tibi nomen meum , silicet Accursus , quod est honestum nomen . dictum quia aecurrit , fucorrit contra tene bras juris eisitis. Quasi vero id ei nomen divinitus a nativitate ipsa impositum fuerit, quo portenderetur. quantus vir futurus esset, de quam excellens juris civilis interpres. Sed patiebatur illa aetas ejusmodi etymologica somnia; cd in quibus lusisse etiam videbimus Husonem . sve Huguccionem praeclarum juris Canonici interpretem, ac postea Episcopum Ferrariensem , qui paulo ante Ac-Cursum in nostra Academia floruit. ce) Erat autem per illud tempus satis usitatum, praesertim apud Florentinos, Accurui nomen; nec deerat in civitate nostra eodem decurrente saeculo Accursus alter, qui & filium habui Accursum, cujus
180쪽
cuius mentio est in Memorialibus Communis Bononiae. Ob Accursum quoque mercatorem Florentinum iisdem temporibus viventem comperio. b) Itaque quod aliqui exilii mant, Accursium, proprio nomine amisio , hoc retinuisse . quod ei conciliaverat ingenii celeritas , merum commentum censio, magis inane. & putidum, quam ea ipsa etymologica ratio, quam venditavit Rccursus. Quod etiam aiunt, Λ cursum ex ΑZonis nomine nuncupatum, quia ni mirum Agonis auditor suerat, db id unde profluxerit, ignoro; nulli bi enim reperio hunc Accursum Azonem, aut Azonium, ut alii appellant, apud amctorem fide aliqua dignum. Neque etiam intelligo, cur Donatus Antonius Astensis vir doctissimus, aliique cum eo , glossatorem nostrum Bonum Accur
III. De Accursit patria dubium non est, quin Florentinus fuerit; sed non Perinde certum, in civitate ne, an in agro natus sit. Ipse se Florentinum dicit; O quod aeque verum est, utrubi fit natus. Dominicus Bandini Arretinus scriptor antiquus, cuius excerpta aliqua in Appendice vulgamus, Florentiae natum dicit. g) Consentit Philippus Villanius in libro de origine Florentiae , &ejus claris civibus. ut est in codice manu exarato bibliothecae Gaddianae . quc mvidit U. Cl. Laurentius Mehus M. At in codice Barberino, ex quo cxcerpta item damus in Appendice. i) natus dicitur Accursius in Oilia Balneoli ad V. passuum millia supra civitatem ad australem plagam : ibique narrat Villanius aetate sua superfuisse aliquos ex Accursi agnatione, ignobiles homines; & domum etiam memorat, in qua natus est Accursius. per illud tempus in ruinis 1acentem. Uter ex his codicibus genuinum Villanii librum exhibeat. is demum fortasse judicabit, qui ut 'umque conserre possit. In Italica epit me hυjus libri, quam edidit clarissimus Maraucchellius, legitur hoc idem, quod in codice Ba berino. Est autem codex ille omnino antiquus; nec videtur aetate inserior Villanio ipso, qui scribebat hune libellum saeculo XIV. ad finem properante. IV. Accursit genus vile prorsus & obscurum aliqui tradideiunt. Sed ne id quidem certum judico. Neque id voluit Dominicus Arretinus, cum Florentiae natum scripsit origine populari. ch) Plures enim erant Florentiae, ut olim Ron ae. familiae populares, & honestissimae. da ditissimae; qua de re aliquid alio loco diximus. il fitque id etiam in civitate nostra diu fervatum est, cum magnates a publicis muneribus, & ab administratione reipublicae arcebantur. Neque etiam in eo. quod Philippus Uillanius scripserit, Accursum ruri natum, si qυ idem ea est Villanii sintentia . iure aliquis inseret, prorsus obscv'ae originis fuisse. Ego certe dissicile mihi suaderi patiar, talem tuisse Αccui sum ; neque enim lagum professio per illud tempus in nostra Academia nisi ab honestissimis, fere etiam nobilitate spectandis hominibus colebatur; nec lagum doctor creari quisquam poterat, nisi bene nummatus & dives. U. Eum putat Cl. Maraucchellius in lucem editum circa annum M CLI. . quod verum esset, si revera obiisset anno MCCXXIX. , ut eidem viro eluditissimo, ex multorum scriptorum sententia. verisimile videtur. Verum id esse nullo modo potest. Cum autem aetatem duxerit ad annum usque MCCLX. . ut infra demonstrabimus, S annos viκerit LXXVIII., ut seri probabilis multorum opinio, circa annum MCLXXXII. natum esse oportet. A prima aetates lite s) GD I. sanetaus f e uir peo Hio. c. DMG orib. ω mandatoνib. reddere. g Accursus legum illuminator Flore tiae natus est origine populari Ecc. Dom. Illa diu. de quo Bi . Append. n. XII. h) Accursus ... Florentiae natu est generosis paret tibiis , sed pictaeis , antiquisliniis tamen, & Romanae propaginis. Pilia L apud