Domitii Ulpiani fragmenta libri singularis regularum, et incerti auctoris collatio legum Mosaicarum et Romanarum, quibus notas adjecit Joannes Cannegieter, ... accedunt ejusdem disquisitio de notis, et siglis veterum, et observationum miscellanearum

발행: 1774년

분량: 552페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

61쪽

testate filium habebit. Si vero ibi decesserit, sui juris filius eriti Filius

Cum vir nint in feminam. Jac. Goth, Dedus. Vir incomparabilis, exponit tanquam semina. An sorte in accipiendum pro eum P feminam intelligo virum seminina passum, feminam agentem. Viros molles per convitium feminas appellare consuevisse Romanos notavit Cl. Drahen-horct ad AL IDI. Lib. a. v. 36I. Data inpera obscure mentem suam explicuisse Im- Peratores puto, ne scelus, quod scire neras est, manifestaretur ignorantibus. Idem iam misse appint in L. 6. C. TD. eod. it., quae aeuue intricatis verbis propos, ta est, atque lex nostia, quamobrem hoc Ioco licere arbitror adoptare significationem, quam raro alioquin, aut plane non invenimus. Nubendi vocabulum. Quod prista significatione pro velare positum sest, vid. notas ad Amug. Veneris min. , de omni concubitu dictum observant Comomentatores ibid. ad v. s. . M. quo hic M.

currit, sensu obscoeno de cin is usur-- t titium est. Non illepide Marti lis Lib. 8. Epigr. II.

Uxorem quare locupletem dueere nolim Faeritis, uxori nubere nolo meae.

In fretor matrona suo H, Prisce . in

rito

Non aluer fuerint femina virque parem Nolo, inquit, vices uxoris subire, reverentiamque, et Observantiam, quam uxor debet marito, maritus ego uxori meae praestare. Dicta haec si transferas ad propositum nostrum, expedietur sucillime . quid designent Impp. nac sententia: vir nubit cum semina, virum sim lante. Sed nolo immorari diutius in re turpissis ira. Ad Martialem redeo. Ins ire explico sensu obscoeno, nisi se subaiciat uxor marito, non sunt vir et uxor. Pares autem vox velaementer equidem dubito num hue congruat, pares enim non Vult esse conjuges Valerius, sed virum uxori praestare debere indicat. Malim itaque putes. Utiautem. non inscete Muta tibera dixit devito, . Cui gallina cantat domi, ut est in provectio,. ita scite admodum di cere ad hibet Prorentias μυγαμα de uxore, qua simul ac vir Stulta maritali iam porrigit ora eapuro, .... submitIitque ensui cervice parara Arre jugum , haec ejus, quamlumvis justis, querelis opponit: e volo. sic subeo, sit pro rasione --

luntas.

Imperat ergo viro.

Postquam enim Aurelius animum suum, furtivis magis gavisum amoribus, a conjugio alienum exposuisset Lib. Σ. M. SNam eisius paterer eaput Me discedere

Quom possem nuptae perdere amore fa

Haec dein subjungit

Uxor me nunquam, nunquam me dueen amica , Semper amica mihi se re et uxor eris.

Id est, nunquam, tilrbato matrimonii o uine, patiar, uxorem viri ossicio imperio iam stingi, ac domi meae regnare. Sed in viam revertor. Viris se porrecturam i t Gothostedus, idemque pom e. re vernum usitatissimum esse ostendit de mulierum complexibus. Possis et D subim telligere, qua de ellipsi dixi alias. Dissile. ri tamen nolim praeserre me scripturam. Sarisberiensis vires. Imo vero non inter cederem, si quis ita per geminationem isubstituendum existimaret: viris viresρον- recturam. Sequitur enim quid evimur , hoe est, quid amplius potest sperari, aut exspectari ex ejusmodi amplexibus 7 spes prolis certo non superest, cujus tamen reipublicae interest maxime. Pro videsur. recti Joannm i emtur, quod magis quo-.que placet Gothos redo. Infaines proprio quasi vocabulo appellari calamitos, monis .

62쪽

c inponstate, mancipio Ant, etc. 53 Filius quoque si captus merit ab hostibus, similiter propter jus postliminii patria potestas interim pendebiti

stra hominum , docust optimus Parens in Refer. Boxb. de cit. Cap. II. I. Infumiae iniuria alecti dicuntur, qui ad impudicitiam compulsi stini, Ulpiano in Coll. Ge. Moses Rom. Tit. 3. F. 3. Fortast ean et hac ope restitui ressit tmeus Martialis vexatissimus. qui Craticorum ingenia torsit vehementissime, in Libro Spectaculorum Epigr. 6. Postratum Nemees et vasta in valle leo

nem s

Nobile et Hereuleum fama eanebat Fus. Aliorum conjecturas exhibet Vir D ctissimus, Antonius de Roor, Seliolae Dordracenae Moderator dignissimus , in Conjecturis Critieis pag. I., et ei arsetissimi ingenii, nec minoris eruditionis Juvenis R. M. V. G. . in Episti,ta d, Ao libello praemissa A. Corrigendum puto me vasta. Dimcilius certe suerit Herculi perdomare, ac conficere leo. nem in valle non vasta, sed plana, quam in loco undique obstructo, unde se expedire bellua non Potuit . adeoque ingloriam caede sua vi nam cedere Heroi maximo necesse habuit. Martialis dum incidit mentis, adjungere lubet, antequam ad alia pedem prinmoUeam, explicationem verborum, se ae male, me quidem judice, ab Interpretibus intellecta, a nonnullis etiam citra necessitatem fuere mutata. Ita in Epistola sua Poeta : Absis a Dcorum nostrorum simplicitare

malinus interpres, nec epigrammata mea

feribat. Strihat exponunt aliqui actuset, alii emendandum censent stringat. Expono : nee ser dat epigrammata mea esse, hoc est, meum inventum, me primum, aut unum, lascivo isto, ac licentia pleno carminum genere ludere. Ne dubites, au-

ei sis ip&m Valerium in eadem Epistola haec, quae supra scripserat, ita pluribus

interpretatum: Asivam ve horum licentiam, id est epigrammatum linguam ex morem an m est exemplum.

Aeque es . ,-tur haec ejusdem in

, S.

Lib. I. Dier. 67. Mereare tales ab eo, nee sciet qui quam Si, inquit, mercatus fueris tales curas ab eo uno, nemo quisquam hoc resciscet. Inutilis itaque critis aliorum dicenda est, vid. de R y I. e. ρ. 9.

Neque tamen in censum eorum loco. rum, quibus et et nec consula suere, reserendam esse arbitror L. I. S. 4. D. ρυEmtore. quod voluit Cl. Senroder in Obsp. sto S. Nee sutilis est ei, qui emtionis quia dem tempore putat funiam vendentis esse, sed, eum tradisur, heu alienum esse. Hoc certum videbitur, scio, totam legem Perlegenti negationem huc non quadrare. Praeseram tamen pro nec similis, nam ialis, quoniam facillimus est error hic cessendus reputantibus, iisdem notis perscripta suisse nec et nam.

Dum de captivis, et postliminio reverversis sermo est in boe S., ultro sese ossert. Lex dissicillima quae de tutoribus aest, Is D. de Tutelis. Si quis rutor, inquit Ulpi nus, non sit raptus ab hostibus, stamissus

ad eos, quasi legatur, aut eriam recemur ab eis, aut transfugerit, quia servus none itur, νMor manet, lea interim a Pra fidibus alius tutor dabitur. Falsam esse

sententiam prop itam docuit dudum, ac pluribus probavit Uir Summus c. Nood.

tius ad Πι. D. de Tut. eι Cur. . quam ob rem de eo ostendere supersedeo. Absit tamen, ut Icto hunc errorem imputandum ei se cogitemus. Culpa est scribentium,

qui ita exhibere debuerant: Si quis tauor non sis evius ab hostibiu, cquod si enim

captus fuerit tutela sinitur, L. I . D. eod.

sed missus sit ad eνs hostes quasi te atus,

antequam receptus M eis hostibus esset

G sconstat ex Valerio tyrobo A notam signi sicasse aut, et alio, hic fons erroris transfugerit, veritus scilicet ne ab hostibus caperetur, ςuia femur non escitur, non enim captus fuit ab hollibus, quippe ui effugit, neque etiam transiuga habemus, qui nec ad hostes, neque in bello G 3 ta μ

63쪽

g. s. In potestate parentum esse desinunt et hi, qui Flamines Diales inaugurantur, et quae virgines Vestae capiuntur.

transfugit, neque denique ad eos, cum iii separatam habitationem, privatamque quibus nulla amicitia est, vid. L. I9. 8. oeconomiam, verum moribus silis det inrid. vi opt. et postLrm. , sed transfugit, aut jus illud, ac serperam ex s. r. C. de Patr. dicam potius. secessit ad populi Romani Potest. Romano juri attribui din uit Frisiae socios. sibi ipse consulturus, vitandi peri- quondam insigne ornamentum, Vir. Huculi causa. Antequam pria aut eιiam nos i- ber in V ID. P. Quia . mod. justum vides prono ad id litterarum ductu. patri IN. Dis., et ad Tit. D talo Alpi., et S. 4. Modis, quibus jus patriae IUtesta- Zach. Huberum, Utriui filium, in Cisib. tis solvitur, accenseri a plurimis video fi- Enues. p. 2 8.

De Lutetis.

S. I. - utores constituuntur tam masculis, quam seminis. Sed masculis quidem impuberibus dumtaxat, proptUr aetatis infirmitatem: seminis autem tam impuberibus, quam puberibus, et propter sexus infirmitatem, et propter forensium rerum ignorantiam.

S. a. Tutores autem Iegitimi siunt, aut Senatusconsultis constituti, aut moribus introducti

S r. De perpetua seminarum tutela et gantissima exstat Dissertatio Viri Amplissimi Everti. Ottonis, qui et de eadem egit in Praefationes aemsa Iom. 4. I bes Iur. IV. 8., cui adde G. H. Ayrerum de GI-naeeocratia riselari Viduarum Mustrium MLI. a. Cap. 2. S. Inec non Marcum Vetranium Maurum in Tris. γα otton. Tom. 3. ρ. Io D, ubi et dissent de libera. tione ejus propter jus trium liberoram. torem sexus vix alium usum habuisse, quam ut consilio suo regeret negotia mulierum auctoritatemque fiam interponeret, traditCI. Marchari Interpr. ρ. I 4., auctoritatem duntaxat interponere docet No1ter infra I. 25. , ubi V. Schulting. Perpetuam illam. quae olim obtinebat, muliebrem tutelam, aetate litorum eorum, quorum ex

stamentis consarcinatae pandectae sunt. cessasse B kersh. OU. Lib. 7. Cap. 1 .shi persuadet, dubitonum aeque aliis. Formulam qua tutoris datio ita judiciis nostratibus olim petita atquc impetrata fuit vide apud Io. Schrallari ad Ius Velao.

Cap. 24. art. I. num. 33.

De tutela matris, et aviae, itemque proaviae, ac de aetate, quando ea C p rit, ubere disputat idem Ayrerus L e. g. Io Ia . Adde de tutela seminarum Joacta Vibellum de Contract. Mulier Cap. I. f. a. Nil quidquam mutandum. sitem plerumque continuat orationem, nec tam Dignificat sed, quam transitioni inservit. via. Turiel lin. de Partis. C*. 27. ConcnIarcliari Interpr. ρ. 32I., Dein aut millies subaudiendum omitti, praesertim in prinis

64쪽

M THAEA SIS. 3. Legitimi tutores sunt, qui eX lege aliqua destendunt: per

eminentiam autem legitimi dicuntur, qui ex lege duodecim Tabin Iarum introducuntur, seu propalam, quales fiunt adgnati, seu per consequentiam, quales fiunt 'patroni. S. 4. Adgnati su nt. a patre cognati, virilis sexus, per virilem sexum descendentes, ejusdem familiae, veluti, fratres, filii sinata

palmi, patrueles ' i. :S s. Qui liberum caput mancipatum sibi, vel a parente, vel acia mptore manumisit, per similitudinem patroni tutor emcitur, qui fiduciarius tutor appelliatur. S. 6. Legitimi tutores alii tutela

principio orationis, vulgatissimum est. Italmp. in . uti. I. de Iustitia et Dre. COAuctum σ jus privatum ex naturalibuspraeceptis, sin stentium, aut civilibus. 1 a ius in Sent. Lib. a. Tit. 27. S. 2. Post finsceptam tu Ham este s. aut surdus, aut mutus , aut furiosus, aut voletudinarius deponere tutelam ρωψ. Pudet rei notissimae lesura exempla proferre. Quartam tutorum speciem addunt nonnulli, eorum scilicet, qui pacto sunt constituti, de quibus copiosissime tractavit Ictus Egregius A. LUserus in Meditati. ad D. tom. p. 44 .6 , eamsue Romanis jom cognitam probatamque tuisse opinantiar propter L. I. g. I. D. de Co 'm. Tut. scit tota quidem alaerrant via; agit enim di to loco Modestinus de tutore a patre dato in testamento, aut codicillis licet non confirmatis. ini in expresse ibidem addi.

tur: pater . . . recte aeat tutorem, fies intestamento. Deinde haec testatoris verba: ρνeeor te curam habere rerum, non pactum

innuunt, sed voluntatem solius defiuncti,tei tamento declaratam. omnino itaque dicendum est ad tutelam testamentariam reserendam csse lopem memoratam, et tutelae paetitiae in iure civili antiquo non exstare vestigia, eaenque ni steriorum dinmum temporum moribus eisu introductam. in olim rogasse parentes amicOS, Coma rusve suos non nego. ut siliorum suorum tutelam curamve gererem. liosque in testamento suo nominasse testatores concedo , verum testamentario; esse hujusmodi tutores quis dubitet' nimia certe censenda

in jure cedere potantis pa

soret diligentia ejus, qui separatam talium tutorum distinctionem exinde vellet imserri. S. 4. De adgnatis late egit Vir omni laude major Jac. Perigoni iis ad Pomp. II lam Lib. I. . 8. . adde observa Misceli. Amstet. Pal. 8. p. ii 8. De sublato diser, mine adgnatos inter et coguatos consule Cl. Marchari. in Interpr. p. 89 A. Idem promiscue olini dici solitum aquatur metu, ct a natus mibi probat in Probab. Lib. I. p. a. Adgnatorum autem appellationa suos suoque aliquando comprehendi comtra Cl. G. D. Arnaudi in Conject. Lib. T. Cap. 6. tuetur Vir Consultiss. I. L. E. Pu man in Inreυreia Cap. lo.

I. s. Si quis illium situm a patre siduciarici remancipari sibi cumuerit, id comsequitur, ut praede laeto tilio in hereditate succedat . quod si contra a fiducario remancipatiosam non merit, non naturalis. sed fiduciarius pater hereditatem adipiscitur, vide Calum Lib. 1. P. Tu. 6. F3. Scimus autem, penes quem est hereditatis commodum. penes eum quoque tabdebere otius tutelae. A siducia descendit verbum fiduciare, de quo Colerus in Pa- rosis Cap. z5. an me . OIt. Tom. I.ρ. Γ77.c 6. I, jure aecipio apud Praetorem,

in iudicio, apud eum. qui juri dicendo

praeust, v. XI. D. de Iust. et Dre. Eodem modo I sum Decemviralium verba,

Mis, sic malo pro eonfessis rebuique jure iudientis, XXX dies justi sunto accipienda arbitror; quae ita expono; s qui consectis sunt

65쪽

7. Is, cui tutela in iure cessa est, Cessicus tutor appellatur:

qui sive mortuus fuerit, sive capite minutus, sive alii tutela cesse. rit, redit ad legitimum tutorem tutela. Sed et si legitimus decesserit, aut capite minutus fuerit, Cestitia quoque tutela extinguitur. 8. Quantum ad adgnatos pertinet, hodie cessitia tutela non procedit: quoniam permissum erat injure cedere tutela seminarum

tantum, non etiam masculorum: seminarum autem legitimas tutelas lex Claudia sustinet. S. 9. Excepta tutela patronorum, legitima tutela capitis demi.

nutione amittitur.

sunt se debere pecuniarn. et res injure, hoc est, apud eum, cujus est jurisdictio, iudicata fuit. Aeris eo es dictum eadem

locutione, qua accusari furti, condemnari

pecuniae, alia, subintellecto ob crimen, ob debitum, debitum. S. 8. Ubmus in sensum C hujus et insequentis inquisivit Jac. Constantinaeus Minit. Eo, an Lo. r. Cap. 7. in Tris oti. m. qui tel)i Vult Contra sentit in. Marcilius in Interpr. Lenis XII. Tabb. Cap. va. ibid. p. 263. , servandumque putat sustinet, accipiendumque id me pro inbuuit. Uulgatam quoque lectionem retinendam, explicandanaque eonomat arbitratur Hei necta ad L. Iul. at pop. Lib. 2. Ca'. M. Conser Ottonem de Per*. Am. Tut. S. l9. 0. Sequor omni no Senultingium qui explicat retinet, verba autem S. sequentis excepta tutela μιν norum huὲc S. 8. connectit. Principales Constitutiones nosteriori ae. vo Legum nomine dictas, inueque iactum, ut hoc imperatoris placitum Lex Claudia appellata fuerit, existimat Consultiis. Noordhere M L. Perron. p. 9s., cui Omni. no amni iurisit ne autem eadem haec condit ibi rufa Edicto Claudii, quo inter.

ι--lest, ne feminae ero viris suis imreromerent, cujuS meminit Noster in L. a. n. D. ad Sctum Helles, ulteriori c minione res indigere videtur. licet proba-hilior appareat negantium opinio. S. 9. Apprime faciunt haec ad interpretationem verborum I lauti in L. 7. pr. D. de

p. Minut. Tutelas etiam non amittit capitis minutio, exceptis his, quae in jure

lieno personis podis deferuntur. Mirum

quantum dissicultatis moverunt ea Eruditis. Singulorum npiniones referre non juvat. Praeter eos, quos in notis memorant

Interpretes, ad legem illam scripserunt Uan de Water in Obs Libri et. Cas 13.

me attinet, calculum meum lubetis equidem adjiciam illis, qui pro subiim

tuendum arbitrantur antiquo. Jus autem antiquum est Xll. Tabularum, vid. Schul. ting. b. I. pro deinde reponam prox mis. in iure enim antiquo, id est, D.

cemvirali, his verbis scriptum fuit: --

enatus proximus tutelam nanctior. At Vea

m retrahit sequi paratum nimia. ac dis rim sere non probabilis vulgatae scriptu rae mutatio. Ita Paulum ex nasse conjicio: in jure ali. personis positis deseruntur, hoc est, in jure alleolo, quo modo notam prores tam exinmit Magno. Jus allegatum intelligo XII. Tabularum, quo de in ant cedentibus Jurilconsultus di putaverat. lneo enim, dicto loco, occupatam fuisse Pauli operam, ut tradat, quale jus obtineat circa tutelas legitimas, id est, ex ipsa lege Decemvirali descendentes, apparet ex iis quae ibidem addit: sed legitimae tutelae ex XIL. tabulis intervertuntur. Ipsine Triboniano, an librario attribuendus sit error perperam expositi scripturae coinpendii dubito. Antiquissimum sane hoc vitium esse indicat Basilicorum Scholiastes. qui vulgatam lectionem sequitur. Basilica, licet rem recte interpretentur,

66쪽

De Tutias. sys io. Capitis minuuonis species sunt tres, maxima, media, mi

nimia S. II.

verborum tamen genuinam scripturam non exempli gratia in maxima capitis dimin certo manifestania tione, si liuidran per eam ex cive Romano Personas autem in allegato jure Decem- sit peregrinus et holtis. ex libero fit servirali positas ac memoratas adgnatos esse V . In media cx cive item fit peregrinus. ambigi non potest. In minima denique non exigua quoque in- , io. Capitis minutionem esse statua tercedit mutatio; veluti in adoptione qua minutionem nemo quisquam dubitat, un- stius patri suo naturali ex suo heri solibat de vero descendat illa vocum significatio extraneus, intervenientibus familiae et non aeque inter omnes constat. Optime sacrorum minutionibus , seu mutationisi quid video, id explicuit Ampl. Otto ad bus, imo in emancipatione ex libero pro, a. de cis. Minut., qui minuere ver- momento temporis ut quasi servus. Emam hum pro mulara usurpatum olim antiquis cipari enim nemo potest nisi in imagina-sdriptoribus demonstrat. e isti autem de- riam Iemiam causam deductus, ut ait Pa nominati mem, qua pro statu ponitur ho- ius in L. s. g. I. D. de Cap. Minut. innuit minis, inde deducendam arbitratur, quia inus emancipationum et manumissionum' caput hominis est principale. Huc rese- solennitates, antiquitus intercedere soli. rendum responsum Pauli in L. M. D. tas, vid. L. Mit. C. de Adoptionib. Per Religios sibi autem videtur , ilium locum coemtionem mulier liberam quali in servi religiosum esse, ubi. quod est principale, tutem transibat. Hinc maritum dominum estialium est, id es caput, eujus imago sit, salutare consueverunt uxores bonae U. ONO inde eunMimur. Varie haec Verba ten- in Papin. Cap. 7.,6. Eodem ex fonte deri-

tantur ab Interpretibus, Aliorum semen- Vandam puto appellationem eapite eos lias receiisuerunt Ampl. Bynkershocch. rwn, quales dicuntur, quorum non, ut cadi Lib. I. Obs. 6. Cl. Marchari Lib. terorum iacultates postiuisionesque, sed nu-st. Cas. 1 O. , adde Ampl. Ottonem in Pradi dum nomen Et caput, sive homo ipse, inta-

fat. Tris. r. Tom. 4. pag. 2., et Catha- bulas censuales poterat referri. Ulucestri rinuin in Def. Meerman. Tom. 6. ρ. 83. ni fallor. atque quam clarissime approbata Quod si mei res esset arbitrii, ita leuendum est origo et causa notionis, qua castut pro statuerem: Cujus es imaeo sit inia coo politum fuit veteribus; veluti in . . L. scimus. Es, quod pro enim positum olim a. in fer L. D. da Cap. IIinut. Serviis suisse Magno tradit, absorpsit sequens im. D caput mιlium jus habet, ideo nec minui mago ultimilago, instar. Sit. et P. saepissianae potest. Hodie svel eo die enim incipit sitiiter se confundi probavit Bestius p. 27. R. tum habere , cum manumittitur. Conferet S. litteras in fine praecipue vocum stin I. 4.,eod. Servus manumissus capite non litentissime permutatas constat ex Isido- minuitur, quia nullum eaput tabuit.

ro Orig. Lib. I. p. 26. , adeo ut haud sa- Ex illis, quae hactenus disputavimus, cile in libris MSS. eas internoscere licere iacilem fortas te interpretationem accipiunt' astirmet Sciopp. in Ara. crit. p. 44. Quo- ea, quae ex legibus Xu, Tabularum reii iam autem caput hominis est principale, seri cellius in Ahctib. Ain Lib. G. Cap. I. hinc vocethulum illud pro ipso homine haud de poenis eorum qui solvendo non erant. raro adhibetur. Ita Caput Ilierum Vix ullam in iure reperias materiam, Quae Noster TD. XI. L s. de filio manumisso aeque exercuit Jurii consultorum celener- sive emancipato.Tutelam novimus a Servio rimorum, hominumque litteratissimorum definiri Gra ae potestatem id est vim, hoc ingenia, atque id, quod modo memoravi, est potestatem, v. Utto ad I r. 'de Tut argumentum, Poenam capitis designo, et sis in capite hiero in L. I. D. de Tutelis. sectionem obaeratorum. Nolo equidem Capitis itaque minutionem accipio ipsius varias plurimorum opiniones receniere,

hominis mutationem. Mutatur homo, quae vel solae justum volumen implerent, H neque

67쪽

neque animus est in medium prodi ere veterum hac de re Commentaria, Quintiliani et Tertulliani. Taedet cramben millies coctam recoquere. Ampliora qui desiderat, adeat is Ampl. Bynxeris. ObsLib. I. Cap. I. iam ante quoque de eadem re disseruere iViri Eruditissimi Salmasius, Raevardus, itera idus, Annaeus Robertus, aliique quam plurimi; quibus adjunge quotquot sere leges Decemvirales exoposuerunt. Dolendum sane Gellium non ipsa servasse ac proposuisse legis verba ea, quae tertiis nundinis capitis poenas datin rum debitorem sanciverunt. Non humani

aliquid passum, lapsumque sorte fuisse

Caecilium . quis praestet. poenamque Ca- itis accepisse, quae alio modo e poni ebuerat 2 Faciamus tamen legem ipsam capitis poenam appellavisse , eamque subire debere statuisse debitorem . si uni is esset addictus creditori. Hoc pum Voluisse D cemviros, ut liber homo, qui fraudavit creditorem, suaque bona dilapidavit, quo satisfiat aliquo pacto creditori, condemnetur ei servire, non quidem ut servus nutus, sed ita tamen, ut jus habeat dominus cogere eum ut praestet sibi creditori quascunque o eras, quas a servo famulove exigere quis potest, usque dum debitum sterit solutum ex operis, aut aliunde; Ve. re itaque addictus est. Capitis ergo poenas dato intelligo in servitutem addicator. Ita enim capitalis poena plus semel servitus vocatur. Expresse Ulpianus in L. a. r. D. de Poenis: Rei es talis damnatum H aeeipere debemus , ex qua causa damnato vel mors, vel etiam emiιatis amissio, vel

servisus ramivit. Adde Bridonium in v. Capitalis. Si nollet addici dubitor trans Tiberim peregre venum ibat. Vidimus de primo casu, si unus sit creditor addici huic debitorem, dicendum restat uerbo de altero, si plures suerint. Tertiis nundis uis inquit lex partis secanto, si ut m nusis secuerunι, se fraude esto. sic inter. pretor: pluribus creditoribus addictus debitor divises operas praestato, creditores inter se operarum partes dividunto. Finae Mum debitorem debere C Titio, CC

Ma Mor tamdiu servire debet servus hie communis, donec acquisiverit CCC num mos, quibus comparatii C cedunt Titio,

CC Maevio. Quod si minus justa Mamerit divisio, sine fraude in debitoria

hoc est, non praejudicat hoc addices, habent quod sibi imputent creditores, qui

non recte rationem inierunt; neque iterum

in servitutem trahi potest addictus, sed semel liberatus, liber manet. Se nauis significat impune, fine periculo, tuto, Vid,

Pithaeus ad Collat. Leg. δε f. et Ris. Tit. 4. g. 2. Num. 9. Sestare Vocem quod atti. Iret, constat ex Fabri, aliorumque lexicis, et adnotationibus , sectionis . lectorum. 9e appellationes usitatissimas esse de bonorum venditionibus , venditori brasque. Partes secare autem pro Hvidere politum nulli dubium est. De eo solummodo con

trovertitur utrum de operarum, an demrporis debitoris partibus sit intelligendum. 1is, qui de membrorum semone accipiendum censent, inaposuerunt credo verba antiqua legis Mi Tabularum obscuriora, aut Iurisconsulti alicujus veteris auctori. tas. Caecilius inse. Quintilianus, et Teditullianus, alios Drte secuti, eundem omnes errorem errarunt. Θω si tamen o erat quis, si eo, quem proposui, modo explicanda sint legis verba, vix ire ut immniantur, qui recte intelligant, respondebo ipsius Caecili verbis: Obsturitates non as nemus eulpae scribentium, sed infestiae non adsequentium, quamquam hi quoque ipsi, qui . quae scripta sunt, minus perti-piunt , culpa vacans, nam longa aetas ver ba σιρι- mores veteres oblitteravit. Vid.

Gell. I. e. idem obtinere quis ignorat in legibus antiquissiuis quorumcunque populorum. Revoces quaeso in memoriam quae supra diximus de capitis minutione: si quis hodie primm exponeret illam status mutationem, destitutus letorum pri scorum auctoritate ac testimoniis. persuarum eum fore putas equidem non cre,

dama

Jac. Constantinaeus I. e. Lab. 2. Cap. α'. g. 62I., qui uniVersam materiam capitis diminutionis ubere pertractat, de coquo. que inquirit, solvaturne matrimonium emportatione, itemque umim deportatio, et, quae in hujus locum successit, aquae et ignis interdictio. reserenda sint ad maxim am, an ad mediam capitis diminutionem. FDcillimo negotio rem hanc expedies, si cum Charonda b. I. statuas. non eodem modo

omnes Ictos constituiste dimmutionis spe .

68쪽

s. II. Maxima capitis deminutio est, per quam et civitas, et liberias amittitur: veluti cum incensus aliquis venierit, aut cum mulier alieno servo se junxerit, denuntiante domino. et ancilla facta fuerit ex Senatusconsulto Claudiano.

cita, non iisdem saltem nominibus eas di. stinxisse. ita Callistratus in famosissima L.

s. f. 3. D.-Extraord. Cornuto ib. r Comsumitur 1 inquit , existimatio, quoties me na capitis minusio intervenit, iis est, eum tibertas adimiIur; veruti cum aqua et igni erui itur, quae in Aemona deportatorum

venit, venis an evenit leges perinde ei h)vel cum pubejus in Opus me sit, Dei in me. talium a. tur. Fruttia est Cl. Best, qui pag. 39. legi oportere indicat idem est. 9ugnam dixisse puto Ietiam, quam alii mediam appellant. Neque enim novum est, alio modo dividi. atque aliter distingui ab aliis. Tres juris staecies a Prudentibus vulgo constitui norunt dupondit. duabus tamen eas comprehendunt Immilli; Pluribus hoc deanonstravit ο πα- G. Noodi hi obf. Lib. 2, Cap. sti. Quod autem in verbis propositis sistinguit Cablistratus inter metallum, et opus metalli, quo pacto haec intelligi oporteat docet Ulpianus in L. R. L 6. D. de Poeηis, qui idem Magnam quoque nominavit minutionem, quam mediam vocat hoc loco. in L. r. f. g. D. ad Senatus. Tertud. Capisis minutio, in sareo statu contingens. librias

Proinde, sive quis ante delatam, sive post

delatam eas ue minuatur, ad legisιmam -- reditatem admittuur, nisi maena rapisis diminuito inserveniat, quae vis eisualem

adimis, utputa si deportetur. Conser L. I., 4. D. de Suir et Legit. Varie verba huius legis tentata suere a plurimis. Doctorum emendationes. transpositiones et comiecturas exhibuit Cl. D'Arnaudi in Gn- se,. Lib. a. tap. 6. p 259. Sequor es O, imo admiror ingeniosissi mam mendan nem Viri Praeclarissimi G. Noodi I. c., qui norarum praesidio corrigit: Samo statu eivitatis. Via autem exponit etiam, quam fgnificationem probat quoque inllignis Grammaticus ad Hrgia. Eel. v. v. 69., et Da. 2. v. 259. In metallum datos, ut et hoc obiter addam, poenae servos ess ctos fuisse memorat Iinp. in , 3. L auo. med jus patri ρ. f. eosque maximam canitis diminutionem pasitis idem tradit S. I. γ. d. Cop. Dimin. Intellige tales quibus atrocitate sententiae Civitas et libertas ademta fuit qui quoniam dominum non habebant, poenae lurvi nominati suerunt, 'u si quorum dominus erat poma. Quod demetallo dixi, non abs re erit paucis rest tuere L. I. S. p. D. de Bonor. Possess. ωου-tra rab., huc in primis iacientem. Si repater et sitius deportati sint, eι ambo restituit, dicemus inquit Ulpianus ad honorum

pust onem admitti filium. Sed ιι si filius.

in metalium damnatus . vel alia poena, quae servum escit, restitutus fit. nihil

minus admittetur, aliter non. interpre

tor: admittetur filius qui damnatus tum rat,tra restitutus sit, aliter non, 'ta si restitutus non fuerit. Eoclem modo Noster in L. a. S. v. eod. Si pater alicujus per venerit, aliter non. Neque itaque actemtiendum Ill. Grotio in Hor. 'ars, qui l gendum arbitratur non admittetur, non obstarate L. 17. 3 6. D. ad Sctum Trebem,

quippe in qua ferino est de silio, qui

etiamnum servus poenae erat, ac necdum restitutus, quo casu admitti non posse silium ex ipsa l. e. manifestum est. f. ri. Quid si mulier denuntiaverit denuntiare eam Fila arbitror, modo auehibeat tutoris auctoritatem, quoniam μνpetiue tutelae ipsa subest. ita de eo Paulus in Seutentiis Lib. 2. Titi a I. g. I. MMlier '' es tamen ei quae se servo iunxerit, denuntiando i aequiris ancillam. Lac nam, quam indicant aste isti . hoc modo supplendam censet Criacius Obs Lib. gr. p. I 6.; etsi deferre non possit, tamen etc. Scriptum fuisse suspicor: Mulier et sit a ιamen f, hoc est, mulier etiam, β ινι ris auctoritate tamen feeit. Possis et pergeminationem ita reponere: si 1 Amen, id est, si tamen tutore auctore, st. iacta litii 4 d -

69쪽

ia. Media capitis deminutio dicitur, perquam , sdia eivitate amissa, liberias. retinetur: quod fit in eo, cui aqua et igni Iniere,

citur.

S. ia. Minima capitis deminutio est, perquam . et civitate, et Iibertate salva, status dumtaxat hominis mutatur: quod sit adoptio.

ne, et in manum Conventione.

S. I 4. Τestamento quoque nominatim tutores dati confirmantur eadem lege duodecim Tabularum, his verbis, UTI LEGALSiT SUPER PECUNIA, TUTELAVE SUAE REI, ITA JUS

ESTO: qui tutores dativi appellantur. I. I s. Dari testamento tutores possisnt Iiberis, qui in potestate

sunt.

S. I 6. Testamento tutores dari possunt hi, cum quibus testamenti laciendi jus est, praeter Latinum Iunianum: nam Latinus habet quidem testamenti factionem, sed tamen tutor dari non potest: id enim lex Iunia prohibet. s. 17. Si capite deminutus fuerit tutor testamento datus, non amittit tutelam: sed si abdicaverit se tutela, desinit esse tutori Abdicare autem est, dicere nolle se tutorem esse. In jure autem cedere rutela testamento datus non potest: nam et legitimus in jure cedere potest, abdicare se non potest. S. 33. Lex Atilia jubet mulieribus, pupillisve non habentibus tutores dari a Praetore, et majore Parte Tribunorum plebis, quos

tuis denuntiatio. T. R. tutore auctore, Vel ιυ-poris auctis te designasse Ualerius Probus auctor est. F pro fetu exara1le veteres Didiconus tradit.

S. Vocabulum res glossema esse existimat Cl. Wieling in os . Pur. Cis. Lib. n. Op. II. Pro Dae rei Noh. Meermanmavult sui eris, id est, heretiis ad h. I.

Dixi ante ad Tu. i. i. p. praeserre me I relave, Davere. De tutoribus dam is notabile est rescriptuni AIexandri in L. f. C. de Coinrm. tit. Si parer inu/iliter testamento tutores eviris, et prius quam hi eonfirmarentur,

alii ab eo cujus interest dati sunt, id ρυμιωπι, ρυοδ 're gestum est, revocari non: Inutiliter qui dentur in testamento exposuit Modestinus in L. t. D. de Cou- ην m. Tut. Datos autem, licet inutiliter, trutore1 vel curatores a patre, assuetum eseonfirmari ab eo quipraeest, L. e. S. sit. Imtellige autem eum, eui nominatim haed dii vello, MI Senatus Uultum, vel I rin- enim datio neque imperii neque jurifrictisnis . L. 6. 2. D. deTtitelis. Neutiquam itaque adstipulor Rus, lardo, caeterisque eum secutis. qui pro intrem substituendum arbitramur juνι, vi eo O in interes accipiendi

liint alii quam ii qui judicium patris habent. Illorum autem intererat. Confirmari se . quoniam ignominiostim quodammodo fore credendum est tutoribus scriptis. si contra voluntatem patris. semet exclusis. alii tutores a Ilagiitratu is irentur.3. 18. Inspici Omnino merentur, Quae

de retoribus datis ex lege Atilia disputat H. I. Amizemus in Mis Ean is cis quolio pluribus quoque de eo inquirit quot intelligendi sat per eω, qu

70쪽

De Tut sis. 61 tutores Atilianos appellamus. Sed quia lex Atilia Romae tantum lacum habet. lege Iulia et Titia prospectum est, ut in provincia

quoque similiter a Praesidibus earum dentur tutores. S. iv. Lex Junia tutorem fieri jubet Latino, vel Latinis impu, beribus eum, qui eum ante manumissionem ex jure Quiritium fuit. S. ρα Ex lege Iulia de maritandis ordinibus tutor datur a Praetore Urbis ei mulieri virginive, quam ex hac ipse lege nubere opor

rem partem Tribunorum plibis hie nominat Ulplamas, itemque imp. iupri de AtD-ο Tui. ostendit denique Tribunos imgem sibi dixisse, ut id, quod majori paniplacui siet, ratum haberetur, neque collegae intercedere liceret. I9. Existimant intendireres exeidita dominus, vel usidubito tamen, an m. taudiri dominus possit, quae vox po ellipsin subintelligelida saepe omittitur. tum praesertim, cuin ex ectis ultro apparetallum intellio non posse, quod et obtinet hoc loco. Eodem modo dixit Auctor ing. 16. Tit. I.: qui totum in bonis . . . se dium habet. Facile tamen sensim suppleas, s legas: eum R. vel eum D., hoc est,

eum patronum, vel eum dominum, μι etiam . . . dominus fuit. Utramque notam Probus indicat.

amplius emendanda verba centiet, substituendumque: Latinae, vel Latinis impu.δeribus, quod, quamvis necessarium non sit, quum appellatio masculi et feminam comprehendat, ut tamen pleniorem. limet elegantiorem sensum habeas, possis adoptare. Sed et sic tamen mallem: Lmrino, vel Latinae impuberibus, quomodo loqui amant Iurisconsulti, Huc puto re. serendum . qua adnotaVir Elb. Leoninus Curiae patriae meae Guondam Cancellarius. Vir egregia juris oo na celebratis. simus, in Emansationib. Lib. 7. P. XL, diligentissi,num venatorem et Observarin rem verborum ii risse Ulpiamini. Exemplum exstat illustre in L. I. L a. D. de P cutis . ubi interpretaturus Noster verba edici, Praetorii. quod citin eo, qui in alterius potestate est, gestum crit, de eo ait loquitur Praetor, nota de M. sed ramen asob eam, quae ιη femisini sexus, abitur

ex edicto actio.

f. sto. Scriptum fuisse hic. et in I. as nullus dubito: Praei. Ur. Designare hoc Praetorem Urbis, et Uesanum notat Valerius Probus; postremum malo, quia, ita plerumque is appellatur, juxta cum Schultingio h. l. Mulieri, virginiue tutor datur, etc., adeoque tam impuberi, quam viripotenti. Desponderi enta cum possint etiam impuberes, modo sint infantia majores, et dotem eas dare, dicere, promittere posse dicendum videtur, au re scilicet tutore Ad adultas autem et majores quod attinebin perpetua tutela has fuisse ante prohau, mus. Conser Heine . ad L. Iul. et Pap. AN. Lib. 2. Cap. 33. Num a. Pupillum ima corrigit Faber h. L, assialiter. Optime lectionem exhibitam res tuit atque exposuit Schulting Θ. I. Etiam in pro vineia quoque. Quum idem plane significent etiam et quoque, alterum abundare videri possit. Ne tamen temere e textu Vocem elimines, quippe cum constet non iuris modo auctoribus, sed caeliris qumue scriptoribus optimis in usu talia truisse, Id quod exemplis pluribus domonstravit Cl. Vrylios in obf. p. tr 8. Et posterisque in inscriptionibus saepissime oc

er alibi. nisi tamen excidisse statuas suis. Quod si tamen ostendat tereriores cujusdam aures ingrata haec repetitio atque injucundus pleonasmus, haud equidem inaedi cedam , quo minus pro niam siubstituat efut- mossi, hocin personis illiis, de quibusantea sermo inciderat, mulieri puta, virginive; Error ortus ras militudine sietarum quibus vocabula illa notata suiste Magno tradidit.

SEARCH

MENU NAVIGATION