Chistophori Forstneri Austrii Ad libros sex priores Annalium C. Cornelii Taciti notæ poliicæ. Quibus pleraq. omnia, quæ reliquis quoq. Taciti libris continentur, suis quæque locis explicantur ... Adiuncta est in fine, eiusdem Oratio ..

91쪽

qua enim a seditiosis cognitu est , Persis ducatus datos, barbaros in varios ordines distributos, atq. Macedonica ijs imposita nomina, se vero ignominiose penitus reiectos esse, non iam amplissi conceptum animis dolorem perferre potuerunt; sed concursu in regiam δε-

isto, interiori duntaxat retenta tunica, arma ante ianuam, poenitentiae signum, proiecerunt; ac prae foribus stantes intromitti se, sibiq; ignosci suppliciter atque flentes orabant, ut'. Rex supplicijs suis potius sa-

ruret se, quam contumelijs . ipsos nisi venia impetrata non discessuros. curt. x. Alphenus Varus praefectus castrorum in exercitu Vitelliano sediti nem militum compressit, vetitis obire vigilias centurionibus , omisso tubς sono, quo miles ad belli munia cietur. Inde torpere culicti, circumspectare inters attoniti,& idipsum, quod nemo regeret, paventes, sμlentio, patientia, postremὁ precibus ac lacrymis veniam quςrebant. Tacit. I a. hist. Iulianus Caesar tumbas militares minitando discessurum se ad vitam priuatam, sedauit. ceAmm. lib. xxv. Dciaiq. ipse Germanicus, cum uxorem tantum & filium in Treveros mi rere pararet, mouit truces militum animos. Nihil aeque flexit, ait Tacitus,quὰm inuitata in Treveros,oeci

is plirunq. ad comitanda mulgi studia eo tegmine pedum induebatur.ὶ Nihil prςter virtutem & vitium magnopere nos moueat in nostris vel exteris gentibus. Ridemus quidem plerunque aliorum populorum V stes ; scilicet nec dum ex animo imagine nostrae consu

tudinis deleta. Sed cum ipso tempore ijs placemur: pparet non ipso vitio , sed ignoratione nostri l li-

92쪽

euisse primum viii. Hominis igitur prudentis est,

transire in mores Vestitum illorum , cum quibus versatur. Et indHaudatur Alcibiades in vestiendo , conuiuando, conuersando accommodas e se genti, cuqua erat; hacq. comi facilitate gentium regumq. amorem sibi conelliasse. Vbi Athenis degebar, iocis, ludis, equis domandis, m reliciuae urbanae lautitiei studebat: Lacedaemone,quicquia molle fiserar, in Spartanam duriciem mutabat. Cum Thracibus pugnando &bibendo vitam agebat. Apud Persas deliciis/luxu nulli cedebat . Hippolitus Medices Clementis VII. Pontificis in bello Hungarico legatus Hungaris pera

ceptus erat, quod interdum equo ad ipserum morem injtrato, ipse quoq. Hungarice vestitus,obequitaret. Poenas de sing lis in hune modum exercuit D Iste mos puniendi noxios per commilitones nostro quo red chus videtur. Solent enim rei plerunq. a commanipularibus iclopetis traiici. militari vocabulo anhibet. re vocant. Istius quoq. bellici moris apud Ammianum mentio sit, clib. xxix. in his verbis: prisco more mi litibus dedit occidendos. Vt auellirentur ea s) simili consilio Alexander Farnesius sedata periculosa illa Hispanorum militum seditione , eos confestim in Galliam auxilio sedera tis misit, ne reliqua quoque castra contagione infice

rent.

Vbi auaritiam aut crudesitatem consensa obsectam uni fluebatur militia ) O salubre institutumi quod si seruuarent non in castris modo, sed M tuatis officiis nostri Principes,n pauciores habituri essent furti, pecu

93쪽

latus,& concussionum reos iudices & praeseistos. Sed alibi locus commodior erit dicendi, quibus remediis iudicantium prauitas coerceri queat. Immotum aduersus eos mes. Dumque riseriouit, non omittere eaput rerum, neq.se remq. publicam incaseum H Prudentis est,non modo non periculis & labor . sed nec infamiet timore & vanis rumusculis a constantia dimoueri. Stultus merito haberetur,qui Iulio meli- se iter faciens non ferret locustas stridentes. Hoc intuitu apud Thucydidem clib. 1. Archidamus suos Spartanos laudat, quod eorum, qui adulationibus laudibu'. eos ad pericula concitarent, blandimentis non mouerentur: nec eorum, qui pudore illos BC doloris sensu iussammare tentent, verbis a proposita morum constantia dimouerentur. Quincti Fabij praecipua laus est, quod quamuis vulgi rumoribus timidus & ignauus argueretur,tamen a sententia,qua cuia stando Hannibalem vinci posse sperabat, abduci se minime pastis est. Memorabilia sunt verba, quibus , milio Cos ad bellum proficiscenti, aduersus sinistram interpretationem firmitudinem persuasit ; Duobus ducibus, aie-- bar, unus resistas, oportet. resistes autem, aduersus famam,rumores'. hominum si sitis firmus steteris: si te neq. collegae Vanagloria, neq. tua falsa infamia mouehit. Gloriam qui spretierit, veram habebit .iSine, timidum pro cauto, tardum pro considerato, imbellem pro perito belli vocent. Malo te sipiens hostis metuat, quam stulti ciues laudent. Et ab tali constantia profecta sunt illa Quinctii Cincinnati verba: Uellem equidem vobis placere, Quisites,sed multo malo, vos saluos esse,

94쪽

esse,qualicunq. erga me animositis futuri. Militum maxime liberioribus vocibus dux succensere non debet. Etsi enim vel in agmine descientis, & fatigati, vel in acie periclitantis,uel in tabernaculo ςgri aliqua

vox asperior est exceptarmerentur tamen fortibus f ctis, ut ea debeat dux tempori magis impurare quam animo . Cum quid accidit tristius,omnes rei sunt ;corporibus suis,quae vii'. non oderunt, infestas admouent manus : pa rentes liberis si occurrant, & ingrati& invisi sint. Contra cum donis onerantur, cum proemiis onusti reuertuntur, quis ferre militares animos potest Z quis illam alacritatem continerest Militantium nec indignatio nec laetitia moderata est.

Ad omncs affectus impetu rapiuntur ι vituperant, laudant, miserentur, irascuntur. Sed omnes cogitationcs,omnes inter se loquentium voces, signum tuba datum copiponit. In sitios quisq- ordines currit,& quicquid irarum in tabernaculo conceptum est, in holitum effunditur capita . Et propterea Ioannem Comnenum contemptu de ignorantiae simulationGmilitum murmura prosecutum scribit Nicetas Choniates . ci.Annat 3 Caeterum de rota hac quςstione, num Principi conueniat ferre de se loquendi libertatem octissimi Fratres tractant, Scipio Albericus

Gentiles; alter in disputatione ad titulum Codicis Iuttinianei, Si quis Imperatori mais dixerit: stcr in s cundo de Coniurationibus . Quibus adde Cremutii

Cordi orationem apud Cornelium nostrum. I V. Aunal in Varie enim, ut Principum ingenia vel mitiora fuere,vel seueriora, inguet violentia, temeritasq. Verborum

95쪽

borum vel chntempta vel punita fuit. Non omittere eaput rerum 9 Erat Roma caput & sodes Imperij orbis aeterna l. D r. de sese.) Unde ab Ammiano Marcellino Vrbis aeternae glorioso insignitur titulo:a Martiali terram Dea gentiumq. a Tullio tertia Catilinaria arx gentium; in dissertatione Hadriani Imp. 5C Epicheti, fons imperij orbis terr rum , mater sentium, regum possessio, Pacis aeternae conseruatio dicitur . Erat in illa urbe Capitolium , sedes Iouis, Palladium, & Ancile, imiterij pignora. Et inde ius petierunt gentes, nationesq. Vniuersae. Ibi, nec alibi Orbis Dominum fieri posse diu populis omnibus persuasum erat: & euulgato hoc imper ij asecano, posse etiam alibi quam Romae Caesarem fieri

v. Tac. I. Hia.9 a Senatu in exercituum furiosim libidinem & insanas licitationes potestas legendi Imperatores ipsius imperij exitio transijt; nec tamen v-no momento. Plerumq; enim grande momentum in nomine Urbis & praetextu Senatus inesse putabatur . Inde Otho ad milites sisse. i. hist. 3 colacio- natur: Senatus nobiscum est ιμ fit, mi bixe I s. inribses constiterint . quidi mos puHurrimam bane mrbem domibus in terris st congesta lispidum flare eraditii emata icta , inanima intercidere ac repararipromisiue pinsunt: aeternitas rerum , pax gentium, es' mea cum pra salus incolumitate Senatus firmatur ' Hune ausicato a parente , conditore mrbis nostrae Uitutum in ὰ Regibus ad principes continuum , immortalem , sicuta maioribus accepimus , sic posseris tradamus. Haec reuerentia, quaecrga metropolin ciuibus inge

nerata

Di illain

96쪽

istrata est, Principem mouere debet, ut non nisi ex Hemis urgentibus necessitatibus regiam urbem, quae veluti cor est, unde reliqua membra vires accipiunt, deserat. Neque enim duorum Frincipi, si una asteraue ciuitas turbet, omittere urbem, unde in omnia regimen.s Tacit. III. An ι iae ratio est, ob quam Tiberius ire, & opponere tumultuantibus legionibus maiestatem imperatoriam noluit. Diuersi consilij stoliditatem euideter mon strat Uguccionis Fasiuoli in felicitas. Is cum Pisis pranderet, Lucam a se defecis se audiuit. Cum igitur propere conscense equo praesentiam suam rebellibus opponere vellet, vix egreLsus vine , alia rebellione Pisas quoq. amisit: t Author vitae castructi cactrac. in adeoq. Vno prandio, quod deinde Canis Scaliger salse dicebata duas urbes abligurivit. Ortinae latiuolt. in hist. MNens.9 Certe sedis Imperatoriar in Orientem a Constantino falla trans latio , versus Occidentem prouincias hostibus nominis Romani prostituit. Illae enim quasi pro derelictis habitae barbaris animos fecerunt, ut velut v cuam possessionem apprehedentes obuia quaeque inuaderent. Leon. Aratio. I. hist. Hor. D. SULPig. I .bi

Aust. Cumq. seculorum lapsu Germani t ad quos Im-lerii splendor peruenerat se vel ob expeditiones in P aestinam vel alias ob causas procul Italia degerent, &domesticis curis abstracti ad Italicarum rerum procurationem animum aduertere non possent, extiterunt, qui domi prςpollentes urbium suarum domunium occuparunt. Hoc modo Scaligeri Verona &Taruisio, Passerini Q mox Gonzagae Mantua, Car-

97쪽

rarii Patauio, Turriani, SQ post Vicecomite Medio- Iano, Atestini Ferraria, Mutina & Regio Lepidi, alii alijs urbibus potiti sunt. Clemens V. Pontifex nomen Pontificium, Q dignitatem Roma in Galliam

transtulit. Inde in regno Pontificio repentenoui do. mihi exorti sunt. Malalesta Arimini, Ordelaphus Foroiulij, Maia redus Fauentiae,Polentanus Rauennς, Vicanus Viterbii, Cesenae Sinibaldus, Urbini Felirius, Camerini Uaranus, alii alibi dominationem occuparunt. Tanti Gallicana manso Pontifici stetit.. v. Leon. Aratin. γ' deip. Amirat. in hin. Florent. Pun. in hist. Atest. Semarae. Orius in mediochistor. Taurali.,Gνaina iniast. Veron. Hieron. Rubeus inlini. Rauenn. Fiau, Sionae in. hist. ab inc at. imp. hinc inde. Cui maiore longinquo reuerentis maior alibi commoditas erit dicendi,quibus artibus Principes auctorit tem famamq. sibi concilient. Aiuor igitur anteferret λ ae nepomositi coni umelia incenderentur. Octauius Farnesus cum vibium suarum Parmς & Placeuriς aemulationes sciret, ne postposita altςra contumelia incenderetur, nomen suum, sicubi scribere necesse erat, hoc modo signasse dicitura Octauius Farnestis Dux P. & P. Mamertini δc Panormitani hodie q. acerrimis stylis de principatu inter se di-gl diatur ;i nec Rex ullo prςiudicio hora illorumue

antentionem probat, aut improbat. Consentaneum

est, istam colentiuncula inter duas regni Siculi urbes dignatione & opibus primas studio foueri.

MAUentibus excusetum quaedam ad patrem rei'cer Vide quae notatasu p. ad vel b. Cum arbiscium Senatus S patris obtenderet. Nam

98쪽

Namh pace ratus id meritaspectari: ubibesium ingruat, In meo trede maeinluxia eadere Vbi tantum armorum

eorρotii reiq; sub signis stabilicitiis cruori legem dicet,

via ac di luantus svate adde quae notaui sup. ad verba ad arma ciuilia actum Erc.

Et quidam bonorum eaesi) Arma multitudini sine motaderaminoetiaditanumquam bene usurpantur . Finis est seditioses,improbos coercere Θ Quisq. publicae viridiistae si te suas thiurias exsequitur. ν.plura ad

Sex ω vigintiscias tabortes,octo equitum alas, Τμarum raseditione intemerata modestiuisi 'Auxiliarium fiscia rumq. cohortium intemeraram fuisse hac seditionS modestiam Tacitus asserit . Ex quo vere astirmabo mixtos ex varijs gentibus, ingenio & lingua disterentibus exercitus ut facile inter se in aemulationes con surgunt, ita rarissii ne simul l .vno consensu Contraducem aut ipsum Principem moueri. Hannibal,cum in hosti una terra annos Ite ccim procul a domo varia fortuna bellum gereret, exercitu mixto ex colluuio-iae omnium gentium, quibus non leX, non mos, non , lingua communis, , alius habitus, alia vestis, alia a

naa,alij ritus, alia sacra iij prope Dij essent, viro quo dammodo vinculo ita illos Colligauit , ut nulla unquam seditio extiterit. Liu. xx xv i iij Quod si vcro contigerit, vivarium eiusmodi exercitum rebellionum nefas contaminet: difficilimus labor est.eum ad ossicium reuocare. Quod Carthaginenses expertistat,qui, ut est apud Polybium, mercenarioru silo rum rebellione in extremum perdendi status pericu-

99쪽

lum venerunt. Notabo illa etiam singui re hoc pret-ceptum politicum a in seditionibus aut coniurationiabus opprimendis utendum esse peregrino milite: ne

linguae commercio aut contagione ractionis cum hishqreat an quos armatur.

Festam eam Germanis noctem, ac solemnibus epussi tu cram) Festi dies, nundinς, nuptiae, belli facinoribus arcanis coniurationibus apta sunt. Stilico Gothos pascha feriantes oppressit. ι Memicv. Primum Belgarum fedus contra Hispaniarum Rege in nuptiis Mon .cignit factum est. Ionestag. v. histori de best. Tel. ii

Hugonotarum San-Bartholomaeana caedes in nuptiis, Nauarraei peracta . conssi. v. de best. Best.. Tuuat . . LII. PProse simuletscra, ω cekberrimuiris gentibus templum quod Tanfana evocabant,so aquantur) quod iuri gentico aduersum fuisse videtur : quippe quo obseruatur, ivt, qui aliorum regionem cum armis ingrediuntur, templis in ea temperent. Ihucyd. I V. Squire quidem,Sta hostium castella,portus,urbes,villas,naues,

fruges devastare, aliaque nis similia, quibus illorum

Vires atterantur, nostrae confirmentur leges ac iura

belli permittunt: caverὁ destruere, quae)nec pria- priis rebus emolumenti quicquam asserunt, nec ho- .stibus detrimenti,ut sunt templa, porticus, statuae, a- .liaque huiusmodi, rabiosi hominis est ac plane strentis. 6Pobb.V. Nullo metu, non aute siris evigiliis; ambitioia dili gentiae esset, quae de vitiosa securitate omnibus in orci i& cal imo simi,hic congerere . Mihi multas charias l

100쪽

implesse sapientia non est. 3Tiberium tititia euraqis uere v.sup.ad Verb.quanto sumniae spei proprior icc.

Nee abutam im ima Tiberio causa , cur Rhodum abscede ret) Adulteriis parari, w firmari regna quibusdani creditum est: iv. quae dixi infria lib. iii. J Prςterea&quidam eodem fine coniugum reginarum comper , tam impudicitiam infami lenocinio toleras legum. tur. Iuliam filiam Augustus Cςsir Tiberio uxorem dederat ; feminam ultra fidem humanam lasciuam, effrenem,uiri contemptricem. Graue quidem Tiberio erat susserre proterviam istam et sed imperij Romani spes cimmane tolerantiaepraemium s & ne se-ceri animum a se abalienarenupsum oneri ferendo parem fecerunt. Ne tamen pr sens suis oculis intueri cogeretur illam contumeliam, quam ncq. vindicar

licebat, neq. ferre poterat, philosophiae & otu causi, ut ferebat, Rhodum secessit. Hae prudentia vocatur. Ex diuerse Iacobum Borbonium stultitiet arguunt,iquod libidines Ioannae II. Neapoleos Reginae, a qua regnum illud dotale habebat, ut priuatae feminae ad missa punire in animum in duxisset. Vnde& uxorem®num perdiderit. Ita iudicant quibus omniasim uiliter pro dominatione agere prudentis esse persuasum

est.

Neq. ipse abhorrebatius Husimnse ' Veteribus auctoribus celebrati Reges atq. Respub. ludorum spei tacula efficacissimum regnandi instrumentum habuerunt ; & conseruandi pacem publicamque quietem , quam facileconseruant inter se populi,quibus perpe

tuus