장음표시 사용
91쪽
INsTI Tu TIO cile gesti queas reddere rationem, quam si nemo exacturus est, hoc magis etiam a temetipso debes exigere. Futurum est enim , idque bre vi, ut is abs te rationem exigat,
apud quem nihil tibi profuerit Principem fuisse, nisi quod tan
to rigidiorem habiturus es iudicem, quanto grandior potestas tibi fuerit commissa. Ut unus sis totius orbis monarcha , hunc exactorem nec fallere poteris, nec effugere , nec terrere , nec corrumpere.
Posteaquam te semel Rei p. dedicasti , iam non est tibi liberum
tuo more vivere , personam,quam suscepisti , sustineas ac tueari Oportet.
Nullus ad Olympicum certamen accedit , nisi prius secum expenderit quid eius certaminis lex postulet. Neque queti hir sibi molestum esse solem , aut pulverem , aut sudorem . aut squid es, aliud huius generis . quandoquidem haec omnia
92쪽
cum ipsa Iudi ratione coniuncia sunt. . Ita qui suscipit impellum,
prius cum animo debet expendere quas res Principis ossicium exi- .gat. Consulendum alienis com- priavi.
modis, propria negligenda. Vigilandum , ut aliis dormire liceat. Laborandum, ut aliis liceat otiari. Summa praestanda morum integritas, cum in aliis mediocris innocentia satisfaciat. Privatis affe-λbus omnibus exuendus est animas, & publicum gerenti negotium nihil, nisi de publico cogitandum. Benefaciendum etiam ingratis, etiam non intelligenti- abus , etiam invitis. Haec u non placent, cur ad imperii munus accedis aut cur forte traditu non
cedis alteri Quod si non licet. certe in huiusmodi quempiam reiice functionem . cuiuinio di te . ipsum praestare oportebar. Apud graectas sapientissime dixit nimelliI- sapiens quidam , quae praeclara
sunt, eadem esse dissicilia. Proin- nium ae . memi*lle oportet, praeliare perreri bonum
93쪽
seendum imperare quam In aperes.
bonum Principem, rem quidem esse omnium multo pulcherriamam, sed eandem omnium longe 'dissicillimam. Neque quicquam te moveat , si temporibus his quosdam videris Principes ita viventes, ut dissicilius sit agere patremfamilias , quam eiusmodi
Principem, nec omnino temere dictum videatur veteri proverbio, aut regem , aut fatuum nasci oportuit. Cum igitur caeteri mortales artem , quam profiteri parent, prius adhibito studio discant, quanto
maiori cura. Principem oportet administrandi rationem praediscereὶ Λc caeterae quidem artes 'datuor rebus potin mum constant, natura , praeceptis, exemplis. & usu. In Principe lene , ac mansue tum ingenium requirit Plato: nam acres, & conditatos ut ad disciplinas quidem idoneos fatetur,. ita ad Remp. administrandamaec Ommodos negat. Sunt naturae vitia.
94쪽
vitia, quae institutione, curaque corrigi queant. At possit obtingere ingenium X et adeo stupidum. vel ita ferox, ac violentum, ut in hoc . t mando frustra quis sumpserit
operam. Neronis natura corruinptior erat , quam ut sanctissimus ille praeceptor Seneca potuerit efficere quo minus pestalentissimus evaderet PtincepS. Praecepta statim cui diximus instillanda sunt, eaque digna Vero Principe, & certa: &ob hanc causam Plato viruit sero dialecticem attingi a custodibus, quod haec in .utraliaque partem disserat, & minus firmas reddat de honesio , aut inhonen o opiniones. Exemplum administrandi potissimum ab ipso Deo petendum , & ab homine,Deoque Christo, e cuius dogmatis praecepta quoque sumenda erunt potissimum. Exercitatio, quae postrema pars est, non perinde tuta est: in Principe: nihil enim magni, si citharas aliquot obterat,qui Rudet bonus esse citharoedus. At grave
95쪽
0 INsTi Tur Iograve suerit affligi Rempub. dum Princeps discit administrare Rep. Assuescat quidem igitur iam inde a puero, sed quo melius iudicet,
instructus decretis, assidere consultationibus , interesse iudiciis, adesse creandis magistratibus,audire regum postulationes. Verum nequid statuat enisi multorum iudicio comprobatum, donec aetas, .& usus rerum certius iudicium pa
viιnari. Si Vere dixit Homerus non esse Principis solidam αrmire no-- Ehem, cui tot hominum millia, cui tantae negotiorum moles com missae sunt, si1 non sine iudicio talem Aeneam suum fingit Virgilius, unde quaeso Principi sit o- . tium toros fallendi sties Immo perdendi maximam vitae partem alea , choreis , venatibus, motionibus, his etiam nugacioribus nugis ZSubvertitur Resp. factionibus, bellis affligitur , latrociniorum plena sunt omnia, expilationibus
96쪽
PRi N. CHRISTIANI. 'sim modicis Elebes ad famem, &laqueum adigitur. Opprimuntur ab iniquis proceribus tenues, corrupti magistratus , non quod ius est, sed quod libet faciunt, & inter haec velut otiosus, tum alea ludit Princeps. ii Non licer dormitabundum esse, qui clavo assidet, & in tantis rerum periculis stertit Princeps 'Nullum mare tam graves habet tempestates unquam, quam omne regnum assidue. Semper itaque
Principi vigilandum est nequidetret , qui non nisi plurimorum pernicie delinquit.
Magnitudo navis, aut mercium precia, aut vectorum numerus naud facit elatiorem bonum nauclerum , sed attentiorem. Ita bonus rex , quo pluribus imperat hoc vigilantior esse debet, non insolentior.
Si cositaris quantam sustineas provinciam , nunquam deerit Juod agas. Si consueveris publicis electati commodis , nunquam deerit
97쪽
s6 INsTI Tu TIO deerit quo oblectes animum, ut iam bono Principi non vacet ineptis voluptatibus otii taedium fal
Quod a sapietissimis viris praeceptum est, optimam vitae rationem
esse deligendam, non iucundissimam, quod ea , quae sunt optima, consuetudo denique soleat iucunda reddere, id Principi cum primis es: faciendum. Si pictor ex tabula belle consecta voluptatem
capit . si agricola , si olitor, si faber suis fruitur laboribus, quid
Principi debet esse iucundius, quam si . contempletur Rem p. sua opera redditam meliorem, ac florentiorem Ut negari non potest operosam esse rem bonum agere Principem, ita multo est operosius malum agere Principem. Longe minus habent negoti quae naturam ω honesti rationem sequuntur , quam quae sucis, &arte constant.. Cum apud te recoles , hoc bellum prudenter effagi, bene seditionem
98쪽
PRIN. CHRISTIANI. 37tionem illam quam minimo lan- VoIupra.. g xii ne compescui , illo viro ad V, ζ' η magistratum ascito probe consului Rei p. meoque nomini, si vere princeps es, mirum ni ingentem animo sentis voluptatem. Atqri Cea demum voluptas Christiano digna est Principe. Huius , materiam ipse tibi quotidie benefactis suppedita, plebeias illas oblectatiunculas vili popello relinque. Laudatur ab omnibus Solomon,
qui cum Integrum ellet optare Solomo
quicquid vellet, protinuS accepturus, quicquid petisset, non optarit
opum vim, non totius orbis imperium, non exitium inimicorum,
non insignem famae gloriam, non voluptates, sed sapientiam, neque quamvis sapientiam, sed eam, qba posset genus sibi creditum cum H Elaude administrare. Ediverso damnatur ab omnibus Midas, cui ni- . hil auro fuerit antiquius. At cur aliud in historiis, aliud in vita iudicium ξ Optamus Principi felicitatem , optamus victoriam, Opta E mus
99쪽
s 8 IN sTITUTIO mus laudem, optamus longaevitatem, optamus opulentiam. Si .
vere diligimus Principem , quin illud potius optamus, quod unum sibi optavit Solomon Et ne stulte videatur optasse , hoc nomine Iaudatus est a Deo. Cur nihil minus ad rem pertinere iudicamus, quam id, quod solum ad rem pertinet 3 Immo non desunt qui credant hoc ipsum ad imperii functionem ossicere, si sapiat Princeps. Languescit inquiunt animi vis , & redditur timidior. At ista
temeritas est, non audacia , stirpor, non animi vigor, ob hoc nihil timere, quod nihil iudices. Ex aliis fontibus petenda est Principis fortitudo. Ad istum modum plurimum audent iuvenes, sed plus etiam furiosi. Salutaris est timidi ias , quae dum periculum indicar, docet vitare quae a turpibus , ac perniciosis institutis cohibet. Plurimum perspiciat oportet, qui unus prospicit omnibus, plu- Iimum sapiat necesse est, qui solus
100쪽
consulit universis. Quod Deus in universo , quod sol in mundo, quod oculus in corpore , hoc oportet esse Principem in Repub. Prisci sapientes quibus mΟS Aenit maerat hieroglyphis uti , rerum aeni- gmatis vivendi rationem adumbrantes , regis imaginem ad hunc
repretentabant modum , Ut oculum pingerent addito sceptro, vi- tar re stitudinem , & animum nullis rationibus ab honesto deflectendum, cum prudentia , vigilantiaque summa contuitistum signi fi cantes. Alii reeium sceptrum ad hunc sceptrum modum eisingebant. In summo e g vinarat ciconia pietatis symbolum , in imo hippopotamus, animal e Te rum , & noxium , illud videlicet innuentes , siquid in Principe seviant affectus esteri, quod genus ira, vindictae cupiditas , rapaci ras, si olentia, ut eos motus pietas in patriam vincat, prematque . Ad insolentiam fortunae licentia , rerum qiae successus invitat , sed