장음표시 사용
401쪽
Hodiernus caracter, quo nempe nunc Biblia Hebraica exarata sunt, vocatur major & quadratus ob formam, & Assyrius
quia ab Assyriis. Alio caractere vulgo Judaei utuntur, qui arpellatur minor & currens, aut Hispanicus, aut masi,u, quod nomen apud Arabas idem sonare aiunt quod macilentu -- me quidistat,ea crere Attamen quia diu est quod Judaei volunt in hodiernis caracteribus Bibliorum infinita latere myst ria, nempe in literarum ipsarum majuscularum vel minuscularum forma, figura, ductibus, inversione, suspensione, apicibus etiam sive spiculis, aut corollis quibus literarum capita inscriptum hodierna voluminis sui Sacrae legis armantur vel ornantur. Cum, inquam, omnia illa mysteria essent inania, si illi hodierni caracteres cssent novi, fingunt a tempore Mosis
duplici cara te scriptam Legem , sacro & profano, scilicet Hebraeo, qui sacer, & altero , qui ideo Samaritanus appellatus est, quia illum Esdras xcliquerit usurpandum selis Samar, innis. Quod autem hodierni caracteres Bibliorum a Talnaude dicti sunt Assyrii, sic interpretantur, ut non Assyrii vocentur quia ab Assyriis venerint, sed ex eo quod illis caracteribus lex scripta sit. Vox enim Hebrara Assyrios populos significat quidem , sed & beatitudines. Beata est, inquiunt Rabbini, Scriptura Legis, quam ipse Deus digito suo exaraverit.
Dicam pro antiquitate caracterum Samaritanorum , primo alphabetum Graecum, quod constat a Cadmo , id cst, a Phoenicibus Hebraeorum vicinis inductum in Graeciam, magis accedere adsimilitudinem literarum Samaritanarum, cum invertuntur ι quod argumentum est primaevas Hebraeorum literas fuisse Samaritanas. Habemus antiquos caracteres, quibus S,
maritani semper usi sunt, in Siclis qui Hierosolymis effodiuntur, olim in usu sub regibus Juda. Praeferunι illi incisas literas,
quae in scriptis Samaritanorum leguntur sine ussa vel exigua mutatione. Nullius autem cogitationem subeat hos siclos a Samaritanis cusos fuisse ; si quidem omnesthac inscriptione noetentur : Ieruselem sevcra. Notum autem quam ashorrerent
Samaritani as Hierosolymis ; quam ergo urbem non appellaDωnt Sanctam. Sicli quos aliqui venditant inscriptos imagine Disitirco by Cooste
402쪽
Salomonis cum Hebraicis literis hodiernis, nupere cust sent; neque enim lex vetus sinebat ut ulla hominis etiam regis imago cuderetur. In ista tabula qua aestimamus veterum nummorum valorem, expressimus formam sicli Hebrici , inscripti Samariticis literis. Nunc in codice Hebraeo consonantibus literis subscribuntur puncta, quae locum tenent vocalium. Quaeritur an ista puncta coaeva sint literis consenantibus; horum enim ita forma diversa est a consonantibus, ut cum illis non statim adinventa via deantur, sed postea subdita. Virorum peritiorum sententia est, puncta Textui sacro apposita fuisse circa annum Christi quingentesimum a Judaeis stliolae Tiberiensis, nempe a Din ribus Academiae quae tunc temporis in Tiberiade celebris erat. Ne cui autem mirum videatur , sine vocalibus olim sermonem
Nebraeum scribi potuisse & intelligi, quasi ambiguus & pro sus incertus fuisset, sciatic nunc his carere posse. Etenim hodie sine punms scribuni Judaei, quorum scripta reguntur Mintelliguntur. Nullis annis post obitum impostoris Mahometis puncta vocalia adjuncta sunt libris Arabicis , unde & hactenus
pueri Turcarum , Arabum, Persarum, ac omnium denique Mahumedanorum sine punctis legere distunt. Haec favent novitati punctorum , quae nunc probanda est arsumento quod ducitur ex literis Samaritanis, quas eamnasii ille cum antiquis Hebraeis sit pra probavimus. Puncta vocalia nulla agnoseunt Samaritant; nam ope tfium literarum, quas Matres lactionis vocant, quaeque antiquitus pro vocalibus habitae sunt, libros suos sacros legerunt, & hodie lesunt. Vocalium seni quasi congeniti sent cum literis consenantibus ι quae ideo sic dicuntur consenantes, quia efferri non possunt, quin quinpiam ex vocalibus sonet cum illis. Quin & vocales linguae
Graecae α. ε, η, ι.ε. ν, respondent Hebraeorum his ce consenam
tibus literis aleph . he, vau , heth , ,ed, His. Harum emo con- sinantium ope olim Hebraei & Samaritani scut & Arabes poterant , nondum inventis punctis , ef erre sermonem , qui dis tincte senaret auribus. Ita quanctum utilia sint puncta, non
potest dici horum usem fiasse semper omnino necessarium ide Diuitigod by GOoste
403쪽
& frequentatum. Contrarium docet Synagogarum ab ultim antiquitate consuetudo. Volumina sacra, quae populo publice in illis praeleguntur , neque puncta neque accentus habent. Quin sine versuum distinctionibus exarata sunt; ut morem an liquis temporibus usitatum exhibeant. Praeter libros typis e cuses ec punctatos, unum, inquam, habent volumen Legis in singulis Synagogis, peculiari modo descriptum,circa columculam convolutum , quod asservant in peculiari capsa , quam
Aaron, id est , arcam appellant, serico coopertum , & auro gemmis ornatum. Hoc volumen in magna apud eos venerati ne est ; quod cum ex arca proferunt, ut ex eo aliquid legatur, magna reverentia tractant ; populusque cum jubilo & acci, matione honorem tantum non divinum ipsi tribuit. Post lectio nem vero eadem cum pompa dc reverentia in arcam reponunt. Hoc autem volumen , non punctatum, Volunt ipsum Mosis v
lumen in Arca Dei jussu servatum referre , quod fatentibus plerisque eorum Doctoribus, erat punctis destitutum, imo ipsi
docent, Mosis aevo , figuras vocalium dc accentuum nondum
fuisse , & hac de causa librum illum in synagogis hodie sine
notis in Mosaici exemplaris memoriam scribi. Elias Levita celebris inter Hebraeos Grammaticus puncta a Iudaeis Tiberiensibus post confectum Talmudem excogitata fuisse probat testimonio doctissimorum Rabbinorum , quos allegat. In toto Talmude, tam in Misclina quam in Gemara,
nulla fit punctorum mentio, nec ullius accentuS nomen aut
figura occurrit. Altum illud silentium in vastis illis volumini bus argumentum validum suppeditat, puncta fuisse eorum compilatoribus prorsus ignota ι praesertim cum in locis pliarimis occasio se obtulerit, imo necessarium fuisset illorum menti Mem facere , si tunc extitissent; puta cum controversa est de vocabuli alicujus lectione, quod punctis destitutum varie legi poterat. Nam si punctatos codices habuissent, punctatio controversam diremisset. Ita vox xl l apud Hebraeos, prout cum diversis punctis csfertur, sonat vel dabar, id est, vertam, vel debre , nempe pestis. Cum autem Talmudistae admonent variae Icctionis, dicunt: ne legas scissed sic Iaa , nec aliud addunt XX
404쪽
quo pronuntiationis varietas, unde sensus diversi oriuntur, distingui possit. Facile autem erat ex auditu differentiam pescipere in dabar &. deber, sed hoc non poterant scripto expria
mere ob defectum puta horum. Tres ergo literas tantum repetunt, ut intelligat lector ex ista repetitione pronuntiationem trium literarum non eandem esse. B. HieronymuS commentans illa verba Prophetae Habacuc cap. 3. v. S. Ante faciem eius ibit mors, indicat a se ignorata puncta : Pro eo quod nos transtulimus mortem, in Hebraeo tres literae positae sunt Iaa abrique ulla
vocali: quasi legamur dasar , verbum significant ue s dever, qua
Graece dicitur Pariter ad caput nonum Jeremiae V. 22. Verbum Hebraicum Iaa quod tribus literis scribitur vocales enim in medio non habet pro consequentis is legentis arιitrio ,si legatur dabar, sermonem significat; si deber, mortem , si daber, loquere , unde LXX. o Theodotion junxerunt idia praeterito capitulo, at dicerent, disseiae par dos defris, juvenes de plateis. Aquil
vero se Symmacus transtulerunt λάλη ν loquere, ut imperet Deus
loqui qua sequuntur. Hic commoda fuissent puncta , ad ambiguitatem tollendam, & varietatem significationis explicandam : sed nulla illorum mentio fit, non sol un apud Hieron
mum , sed dc apud caeteros Patres tam Graecos quam Latinos. Non infirmum argumentum pro novitate punctorum suppeditant antiquae Versiones, Graecae, Chaldaicae , Syriacae, dcc. ex quibus perspicuum est, ob defectum punctorum, Voces quasdam ambiguitate laborasse , unde aliter interpretati sunt Versionum istarum auctores, quam hodie in punctatis codici' bus legimus: inter illas diversitas nulla fuisset, si aliter non legissent quam in hodiernis exemplaribus legimus. Hoc passim Observant viri docti in commentariis suis, aliisque scriptis, plura exempla promentes ex septuaginta Graecis interpreti bus , ubi eaedem literae, sublatis punctis, tam ipsorum Versioni, quam lectioni hodiernae inservire possunt. Contigit etiam Ver' sionem Graecam ideo diversam esse a versionibus Hebraicis, quα post punctatos codices cuia sunt, quia sine ulla versisumta dictionum distinctione oliis Hebraei Codices scribebantur. P ut ergo interpretes Graeci hanc vel literam vel vocem rest Dipit jreo by
405쪽
runt ad id quod praecedit, aut ad id quod subsequitur, late
pretantur diversimode ab hodiernis interpretibus, qui nunc utuntur Codicibus in quibus fixa est versuum & dictionu m di tinctio. His observatis de nova punctorum observatione locum illustramus libri secundi Esdrae c. um. 8. ubi ille dicitur legisse librum Legis disincte in aperie ad intelligendum. Nimirum Esdras, licet uteretur libro qui non haberet puncta sive vocales , tamen legebat & pronuntiabat secundum proprias vocales, ita ut senstim populus intelligeret. Si enim puncta habuisset, laus haec puero septenni merito conveniebat, at decenni indiga. Quis enim filium suum decennem valde laudabilem existimaret, quod LatinE staret expedite legere At Hebrei
textus eadem ratio est, si puncta & accentus habeat. Non immorabor confutandis argumentis, quibus antiqestatis punctorum assertores pugnant ι rem enim tantum delibamus, & qua tum satis est, ut qui primum accedunt ad lectionem sacri C dicis & interpretum eius, praenotionibus necessariis omnino non careant. Qui rem expendere voluerit . legat eruditum opus Ludovici Capelli , areanum punctuarionis Hebrniea revelatum , & exercitationes Biblicas Morini, qui exercitationexuta. & evincit tempore D. Hieronymi textum Hebraeum nondum fuisse in versus di commata distinctum, sc ignotas prorsus Hebraicas grammaticas ι ut sola Traditione lingua Hebraea disceretur.
406쪽
De alphabeto Hebraeo. Formam literarum Hebraearum prodest
inae dicturi sumus de lingua Hebraea, cla lora fient, se
jecto eius alphabeto, cujus literas interest saltem oculis, Vnu posse distingueret ut si sorte quis se ipturarum amans tu:. Biblia originalia inciderio, e noto caractere intelligat Librum. esse sacrum. Praeterquam non deceat ignorare harum litera rum nomina , dc ordinem , his enim pro numeris utuntur scriptores sacri, gistinguunt pleraque cantica, plures psalmin, quorum quidem versiculi, strophae habent in suo initio quaedam ex dictis .clementis , certo ordine recurrentibus , unde, illi Psalmi appellantur a*habetici; qualis est Psalmus centesimus decimus octavus, qui secundum ordincm litorarum sic compositus est , ut octo primi Versus nominibus, quae primam literam, quam Hebraei aleph appellant, inchoentur: rtirius exsequenti beth , totidem versus exordium sumant; ac postea eXomet idem numerus compleatur , atque ita usque ad thau quae apud Hebraeos extrema litera est, Psalmus ille totus conscriptus sit. Visinti duae literae Alphabeti sic octies repetitae r conficiunt versus CLXXVI. quibus ille psalmus constat. Sacer autem Vates non inane carminibus suis ornamentum assuetat. Cum hoc psalmo morum doctrinam omnem comPlecti vellet, colligabat hac-ee arte diversas sententias, ut facilius memoriae Commendarentur. Jeremias simili arte devinxit Lamentationum strarum carmina, servans ordinem literarum Hebraearum quod cum Latino dc Graeco sermone Interpretes non possenu primere , nomen literarum Hebraearum praefigi voluerunt, a quo inciperet carmen. Hinc singulis annis per sanctam heb- madem personant aedes sacrae Hebraei alphabeti recitatione. Tanquam barbatis vocibus petierrerentur fideles, nisi scirem Diuiti eo by Corale
407쪽
esse Iiteras Hebraeas , dc ab illis inchoari carmina in textu originali , quibus in versione praefiguntur. Ergo visum est huic-ce loco inserere alphabetum Hebraeum &valorem literarum ejus exprimere tum Latinis tum Graecis Eteris. Adjunxi Graecum alphabetum ue ex quo liquebit omnem dochrinam suam acceptam debere Hebraeis Graecos, qui & ab illis prima elementa didicerint. Hujus Veritalli certum argumentum est, quod in nullo alio alphabeto, ut modo dicebam, voces quibus appellantur quaeque litterae , significantes sint. Nempe nomina literarum quibus alphabetum Hebraeum con stat, quampiam rem significans, nullam in alphabeto Graeco. Etenim quid Graecis-denotant voces illae ut a, betha, ga a, praeter literam sive caracterem , cui pro nomine inditae 1 me sine causa, nisi quia ab Alphabeto Hebraeo originem habeant; in quo non sunt inania verba. Aleph Hebraeis sonat bos, duae,
Ideo litera , quae dux esset caeterarum, eo nomine appellata
est. Beth, domus. Gimel, plenitudo ; & sic de caeteris. Illas autem literas efferimus eo sono quem illis tribuit B. Hieronymus, scribens ad Paulam Urbicam de hujus alphabeti inter-
phabetum Hebralium se Gratum. Attentis oculis considera, lectar, haec-ce alsia ta. Cognoo , Ces inter causas quibus essectum est, ut antiquae versiones adeo νdifferant ab hodiernis fontibus, censendam esse literarum Hebraearum similitudinem. Etenim, verbi causa, duae literae rescii & daleth, ut dicit B. Hieronymus, parvo apice distinguntur. Inde factum est ut eadem urbs ab aliis Reblata ab aliis . Deblata dicatur. Literae , sed & ' seu tantum magnitudine .
discernuntur; unde in eodem Ezechielis loco alii legunt a ven, id est, oculus alib--on, id est, iniquitas, ut observat , idem sanctus doestor, nempe alii legunt jod, alii υ . Similiter literae both di & eaph a differunt parvo apice , sicut omel a &. nun a ue etiam vava Scetain L Facile fugit oculosdiscrimen quod i est inter he n occheth n; sicut inter theth ia dc mem Tta.
408쪽
Pinerea sum literae, quae diversae figura sunt. sono fimiles; in quibus ergo pronuntiandis lingua erat, ut sunt caph di reeoph p. Una nostra sileri S exprimimus quinque illas literas Hebraeas Min aut μ ν , samech o, Miu re retari r. Haec seni similitudo peperit varias lectiones x distrepantias quae omnes fiam curae fuit Deo sacer Codex non ossiciunt sacris dogmatibuS.
UDe idiotisenis e morietatibas lingua sancta. Unde tanta ἀλα-
sitas inter eadem nomina, quibus Graeci is Latini interpretes expresserunt nomina propria Hebraeorum.
CVm Graeci re Latini interpretes phrasi Hebraeae pkisculum
inhaereant, cognitio proprietatum ejus etiam his necessaria est qui non alios quam Latinos aut Graecos Codices legunt. Sciendum autem est Hebraeos non habere casus, eodemque nomine invariato per omnes .casus uti. Inde interpretes C . e p. . subinde casum pro casii usurpant. Ut illud sese pro Tim , s fratres nostri, id est, pro fratribus nostris. Verba eorum non habent indicativum praesentem & imperfectum: utuntur prae terito vel participio , ita credidi, ideo credo e & ad simulare .euntes, id est, ibatiς. Comparativo dc superlativo carent: utum tur positivo , ad exprimendos hos gradus, ita dicunt bonum Pro melius es confidere in domino , qaam eonfidere in homine. Igitur quandoque per comparationem dicha intelligere decet, quae dicuntur positivd. Lingua Hebr a non habet ultra mille & viginti duas radices; λ quibus omnia nomina derivantur. Propter hunc exiguum radicum numerum, lape unum idemque nomen , vel verbum, Vel etiam sententia pluribus diversiisque rebus designandis adhibetur. Praeter activam dc passivam conjugationem , mediam habent. Nomina eorum duali terminatione senificant rem Diuiti