장음표시 사용
511쪽
cos cognominatu5 erat, qui allegatur in libro secundo Macchabaeorum. Navigaturus Paulus ex insula Melite in Siciliam
conscenderat navim, cui erat insigne Castorum παρανηλε Διοσαψους ,
scilicet puppi apposita erat figura Dioscorum, id cst, Castorisse Patacis, quae erant duo nomina Gentilium. Chamanim. Idolum erat vel solis vel ignis, ut ipsi nominis origo indicat. Chama Hebraeis calor est vel sol. Chamanim aliis videntur statuae subdiales, quas stares, vel soli expositae. Alii dicunt idola illa posita supcr aedium tecta; & quia soli exponerentur , ideo Chamanim dicta. De Arabibus sic Strabo loquitur in libro decimo sexto. Solem colunt, arasiper domam excitata, est quotidie in ea libant, ac rhus adolent. Alii volunt Chamanim fuisse aedes vel sacella ad cultum solis parata. Nomen autem illud a vulgato Interprete redditur. Simulacra solis ι saepius t tantummodo simulachra. Constat solem cultum a Judaeis Ido' OL Dip. α'.lolatris, quem cultum Iosias sustulit. Ab sit quoque equos quos . dederant Reges Iudae sit. Currus autem solis combust igni. Jupi- o. itter qui dicebatur Ammon , ut quidam volunt, accipiebat nomen situm a nomine Hebraeo chama , quod Sc pronuntiatur a. id est, calor. Volunt sub hoc nomine adoratum solem. Chamos erat Deus Moabitarum. Deducunt Chamos a particula Caph, quae apud Hcbraeos indicat similitudinem ι & a Verbo quod sonat contrectavit, palpavit. Quasi Deus ille Chamos dictus sit, quia vere caecus; oculos enim habens non videbat. Chamos exponitur, inquit, Philo , quasi palpatio, quod proprium est non videntili. . Chium vel ciun nomen videtur idoli AEgyptiorum. Legitur in Propheta Amos quem locum sic exprimit vulgatus Interpres: -' o portatis tabernaculum Moloch vesro, ct imaginem, sin fonte Hebraeo ibi vox chium occurrit, quae redditur imago in idolorum mestrorum, fidus Dei ve i, quae fecipis vobis. Graeci interpretes habent o sellam Dei ve i Raiphan , quos s nctus Stephanus videtur sequi in Achis allegans hunc locum Amos. Et Asiepsis ITabernaculum Moloch , ct fidus Dei vestri Rempham, figuras quas
fecisis, adorare eas. Multum vexatus cst locus iste ab interpretibus. Ut paucis rem absolvam, credo vocem chium non esse
512쪽
accipiendam pro idolo, scd in sua significarione, nempe probas. Nam vox Hebraea est talis significationis. Certum est Gentilibus fuisse tcmpla portatilia, thenses, id est, lecticas,
sive sacra vehicula , in quibus portabant idola sua, dc circumse- cbant. Igitur propheta exprobrat Israelitis quod honorem exii buissent Moloch; tuo nomine designabatur sol & luna, sive quo Llibet aliud sidus : ctenim , ut liquot Stephano interpret eo in loco Pro beta significat ab Israelitis adoratam omnem coeli imilitiam , id cit, omnes itellas. Quasi dicat: portastis tabernacula idoli Molo 9. dc chiuis idolorum vestrorum , id es , basim sive vehiculum idolorum vestiorum, qualiumcumque fuerunt. Ad pompam similem paratos equos currus habebant; quos pius rex Iosas sustulit, ut dicitur in . Reg. cap. 23. n lit
o Q cquo ,' a dederant I si s Jud. r soli . in introiia Tt si Damini, jnia exhe iram Natham lech eunuchi, qui erat in rurim. Currus aurem solis combussit igni. Septuaginta autem inici pretes, 'Mi in Aiavpto ictibcbant, Rempham sve Diphannomen alicujus idoli bEgyptii possierunt. Plerique volunt chium denotate lingui Ugunti .i Saturni sidus. Viris doctis holoch idem erat Phoenicibus, quod Graecis Saturnos. Dagon idolum erat Pliilii Mocum. Nomen illud derivari potest a J an frumentum, vel a flag Discis. Rabbini aiunt Dago cra a parte inferiori usque ad umbilicum repraetentasse piscem, ab umbilico una cum parte superiori hominem ue ita semipisciis crat: Syros pro Diio pisces habuisse testatur Cicero, Potuere Syri, qui cX commercio maris opes multas colligebant, sub illa forma, sive sit, hoc symbolo mare ranquam numen
coluisse. C im in triplo Dagon Philistaei Arcam Dei quam
ceperant reposuillent, mane semel S iterum invenerunt rixi idolum corruisse, dc caput ejus praecisum cum duabus manuum 1. q. r. t palmici supra linacia Templi.
'l' Dianae, qhiae pro luna habetur , mensio fit in Ac ux magnificum templum habuit Ephesi ue quod fabri : pcnitat cZ Primcbant : unde illis plurimus quc os Gad idolum Syrorum. Nomine G ac flabraei in gunt ser
ea;. 3 o. v , tunam bonam,juxta quod vulgatus Interpres sic ua in Gunc ,
513쪽
sentiens Lia quoή parere desiiset, Zeltham ancisiam am marito tradidit. δειά post conceptum edente filium , dixit: feliciter . se
idcirco et cavit nomen ejus Gad. Vocem istam Gad quoddam sidas ctiam notare aiunt. JHanamelech idem quod Anamelech.
Hercules potost numerari inter idola , quae a pravis Iudaeis in honore habita sunt. Hercules potissimum colebatur a Tyriis, qui erant in Iudaeorum vicinia. Asciverant autem Iudaei i in nem pravam vicinarum gentium idololatriam. Misit Iasen f,
cinorosius ab Ierosolymis viros peccatores, portaulcs argenti didrachmas trecentas in secrificium Hesrculis, dicit aut hor siccundi Macchabaeorum cap. q. dicta . Mosoch , deus crat Ammonitarum. In sonte dicitur quandoque Miuom, alicubi Malatim, saepius Melech. Multi tomen illud Hebraicae originis clie volunt, propterea derivant ab Halach ambulavit, vel a Malach regnavit. Notum ex
Scriptura templum Moloch Dille in vicinia Icrinalem in valle filiorum Hennon. Scriptura interdicit Israelitis ne de semineficio darent huic Moloch; id est, ne illi offerrent filios suos, scne cola: rarent per ignem, live , ut habCt fons Hebraeus, ne traducerent eo per ignem Moloch. Quaeritur utrum infantes
in idolo Moloch suerint combusti, an vero per ignem traducti purgati. Volunt Iudaei non nractatos aut combustos, sed duabus pyris extructis per illarum aledium infantes traductos .istum, & ad eum modum fuisse purgatos. Verum aliam sententiam ingerunt verba Psalcis. Et immolaver i filios sidis o Psilias suas Dan, niis, se eoiserunt gmnem inuocrutem, ubi nem filiorum sitiorum es filiarum harum , quas socri' μverunς sci ptillinis Cana. . . Ergo verior sententia est illi i infantes laim diu ustulatos donec expirarent. Non absimili ser. t ille cruciatus huic de quo Diodorus Siculus apud Eusebium in praeparacione Evangelica libro quarto narrat juvenes immolatos Saturno , cuius inquit simulachrum a remn erat supinis ac penden tibus in terr m manibus, ut impolitus ipsis adolescens subjec tam in s vcam ignc plenam volveretur ria rueret. Id ad 'inunt ludo I de Moloch. cmodo πιι loco , inquiunt o .
514쪽
erat ρ Erat tua aene , habens faciem vituli, o mauus expam fas, instar viri palmas operiensis, ad aliquid ab alio aeeipis dum ignem in eam subjiciebant ; excavata enim erat. Haec
Rabbi 3 alicut in Jeremiam .His fidem adstruunt quae faciebant cultores Baal, qui proprio suo sanguine litabant, ut legimus
tortio Regum cap. I 8. 18. I lincuebantse juxta ritum sumtultris se lanceolis, donec perfunderentur sianguine. In valle Hinnon erat locus excelsus, Topheth dictus, in quo
haec crudelia sacrificia fiebant. Nomen vallis illius ducunt a ph tympanum , tuphin tympana , quia sacrificuli, ne lamenta illa dc gravissimi Hulatus filiorum a parentibus exaudirentur , tympana pulsabant. Ab horrendis autem illis cruciatibus M igne pcrpetuo, postmodum locus impiorum , in quo poenas
retemas sustinebunt, vocatus est gehenna, Hebraice g bem n- non, id est, vallis filiorum Hinnon. Vocem Unum, derivanta nahem, id est, gemuit aut rugiit. Pius rex Josias contaminavit
illud tophel, quod erat in valle filiorum Hinnon, ne quis amplius traduceret filium suum aut filiam suam per ignem. Divus
Hieronymus commentans Hieremiam ad caput vii. dicit tophel locum fuisse amoenum & nemorosum, hodieque, inquit, praebet hortorum deliciasaddit hoc-ce nomenilingua Hebraea interpretari latitudinem. Non ergo tympana nostra ab hoc -ce loco topheth ducta. Primi Arabes qui invaserunt Hispanias, invexere tympana, qualibus nunc utimur. Ergo antiquitus ignota , inquit Scaliger. Verisimile est nomon Moloch fuisse commune pluribus numinibus. Uti igitur Baal. id est , Dominus, ita S Melech seu
Molech seu Moloch, id est , rex, nomen erat Commune multi Sidolis. Gentes, inquam , diverse suum numen dicebant Maoch; ad distinctionem autem addebant praenomina, ut Adramelech vox composita ex Adis , id est, magnificus, NMelech, dc Amamelech sive Anamelech quod nomen significat opulcntum regem. Arabibus Gani sive Ani sonat divitem , ut Vositus observat ue Adramclech autem dc Hanamelech nominantur intcr idola Assyriorum. Mercurius. Neminem fugit Mercurium unum esse ex diis
515쪽
Gentilium , qui fingitur Jovis nuntius, interpres, & viarum
praesciue cujus numen succenseret his, qui errantibus viam non comiter monstrarent. In Actis Apostolorum Gentiles vocabant Barnabam Jovem , Paulum vero Mercurium , quoniam 'se erat dux verbi. Idem Mercurii nomen legitur in Proverbiis. Sicut ος si V ' qui mittit lapidem in acer m Mercurii , ita qui tribuit insipienti honorem. Hebraica veritas habet in Margemach ue ex qua voce potuit formari Mercurius. Quid sit acervus Mercurii brevi tecenarrandum ; a sacro enim ritu res orta erat, ad quam interpres vulgatus intendit.Erant apud priscos lapidum accrvi Memcuriales in viis publicis dc compitis, ad itinera demonstranda congcsti, quos transeuntes viatores crebro lapidum jactu in Mercurii honorem augebant. Talem jactiun lapidis in hos
acervos Mercuriales Maimonides numerat inter species idolo- De Ilo'. ων.
latriae. Vidimus saxa grandia fuisse sacra Gentilibus; accivis; ergo illis qui primum congesti erant in gratiam viatorum, indidit malus Angelus falsam religionem; ut illi postea non potuerint augeri, sine idololatriae crimine. Significat autem Sa lomon loco allegato Proverbiorum, eum qui stultum honestaverit, tantumdem facere, perinde ac si acervum Mercurialem lapidis jacta augeret; neuter sibi beneficia conferri agnoscit.
Merodach, nomen quidem est Regis Babyloniorum ι sed ecidoli apud Ieremiam cap. so. v. a. capta est Bablon, confusis es Bel, vintus est Merodach. In fonte : fractus est Merodach rconfusi siunt siculptilia ejus; superata sunt idola eorum. In fonte di pudefata sunt dolores ejusfracta sunt stercora ejus, id est, id la , sive simulachra. Nomina esse idolorum paraphrastes Chaldaeus docet. Significatur autem a Jeremia consulos fuisse culi res Beli & Merodach. Neque enim cum Babylon capta est ,. Belus aut Merodach regnabant. Nomina ergo illa , prius quidem Regum fuere , sed postea diis data ue cum scilicet reges. illi in album Deorum adscripti sunt. Nabo sive Navo nomen erat loci & idoli. Confractus es Bel, eoniritus est Nabo : facta sunt Hacra eorum bestis se )umeniis onera. Nempe illa idola aerea confracta sunt, at velati praeda. Diuitiam by Gorale
516쪽
portarentiar. Bel idein est ac Baal: nabo autem Hebraei: idem ouod prophetia. diuiuario. Deorum nomina nominibus Prin cipum veluti bona omina olim adjiciebantur. Eigo a A boformari pocueriint illa principum nomina Nabuchadoc er, Na--Σ cn , Nahona serus, aeribonitas, Nabopolassar, Nebuca ui ι-
Ne gal, Nili ioch, Nibchas, de Thi non sunt idola Assyriorum Postquam Salnonaiar rex Astyriae, exciso Samaritanorum r gno, incolas captivos abduxerat, migrare jussi in Samariam colonias de Babel, de Cuth, de Ara, de Hamast . de de Sephar-vaim , ut narratur quarto Regum, fiscerunt autem singu-
..e Gentes sibi Deos suos , & rcpotuerunt in templis excelso rum quae fecerant Samaritae: Gens quaeque in civitatibus suis. in quibus habitabant. V,ἱ enim Baselonii fecerunt Soco uenoth. Vulgatus sequitur L . Interpretes : in sonte enim legitur Suc u Bennb , id est . tabernacula filiarum ; ut Socoth-Lenoth non tam Deum aliquem Dcam ve, quam fanum ritusque circa illud sacros denotet. In quo fano, ut ex Herodoto disci mus, Veneri Babyloniae pro tabant puellae , quae in proximis tabcrnaculis tanquam rem sacram admittebant turpia facinora. Viri aurem cithaei fere rent Nergel, aliter Ncrges, es et iri de Emath fecerunt Asima. Porro Hrvaei feccrunt Neb. rh. a. G th. et th. rc. Hi autem qui erant de Sepharvaim combser bant filios Absigni Adran,elech cx Anamelech , Diis Suharet M. Pec , sive Phegor . silvc Beelphegor . svc baalphegor , idolum erat Moabitarum & Madianitarum. Solius vocis ξι ολ aut 8ἡ. V quaercnda origo est. Vox clii in praemissa Gai jam cX-plicara ost. Interpretationem hujus nominis , inquit Origenus, cum a viro Judaeo requireremus attentius inter Hebraea nomina, h. ac responsium acccpimus, quod iaciphegor sit species tui pitudinis, noluit tamen declarare , quae vel qualis species, vclcujus turpitudinis, honestati, credo consissens, nc auditum pollueret audientium. Igitur Cum multae sint turpitudinum species, una quaedam ex pluribus beelphegor appellatur. Para Hebraeis est aperire, sive dijD-cre. Referunt huic-cc id , octilium cXhibitum a viris obscaenis, qui parteo inhonestas
517쪽
eoram idolo retegerent. Plura scire non Coram interest, quorum Scriptu rae castae sunt deliciae. B. Hieronymus dicit Beelphegor posse Latine appellari Priapum apud Romanos. Priapus erat idolum turpissimum, quod oculi casti non auderent intueri , nec aures pudicar audire descriptionem formae ejus. Scilicet repraesentatio erat partium, quas pudor occulit, nec sinit nominari. Nomen illud Priapus legitur in vulgata versione ubi: narratur quomodo Asa pius rex nbsulit esseminatos de terra, purgamisque universas sordes idolorum quae fecerant patres ejus. Isuper Maacham matrem suam amovit, ne esset princeps in 1acris Priapi , ct in luco ejus quem consecraverat : subvirtitques cierar ejus, ct confregit simulachrum turpissimum , or combussi in torrente Cedron. In fonte legitur, Miphsettet, quod ad litteram sonat terriculum, vel idolum horrendum. Septuaginta Graeci Interpretes hanc vocem interpretati sunt . νῖν , id est , coetum de . AM idolum & κανάλπιι lustrum ; quibus diversis nominibus eadem res significatur. Scilicet Maacha, ut solebat fieri in spurcis Veneris aut Priapi sacris, turpem iniverat societatem , cum impudicis viris dc mulieribus ι & in lustris sive specubus, sive in remotis lucorum locis colebat M laetaris, libidines Nobscaena sacra obtegens. Eadem historia describitur in Paralipomenis. Sed c=-acham matrem Asa regis ex augusto dep IN ' sit imperio eo quod iecisset in lueo alachrum Priapi MiphletZet:
quod omne contrivit , cs infrusta comminuens combussit in torrente
Cedron. Absit ut in hac pagina Priapeis sacris, qualia erant apud Gentiles, explicandis diutius immorer. Raiphan sue Remphan. Vide supra in voce Chium.
Remmon vel Remnon Numen erat.Syrorum, cui dicatum templum. Vox illa derivari potest a Rom. quod est altitudo. Vox iram idem est quod celsius , excelsus. Ut Remmn sit idem quod exaeelsus. Ea Dei notio animo innata est, ut quod quis pro Deo colit, simul reputet excelsum. Alii pronuntiant γ
mmon; quod nomen significat malogranatum , Cuius arbori S
in tota Syria ingens copia est &magnus usus , nam fructas ejuS ianon esu modo suavis est, sed bc potu; quippe ex ejus succo Mutum, conficiebatur, ut videre est in Canticis. Itaque ob
518쪽
magnam utilitatem, quam infra adhuc explicabimus, potuit fieri ut quodpiam idolum diceretur Ammon, ut aliud numen appellabatur Dagon a Dagan frumento. Ceres apud Graecos dc Latinos reputabatur Dea frumenti sive segctum. Sesach, quem Vulgatus interpres appellat regem Selach in v. s. v. c. Jeremia , numen erat apud Babylonios duxta Sel denum. Sirenes nominantur in fine capitis 13. Isaiae , sed ibi non ponuntur loco numinis. Latinus interpreS nominavit eas pro quapiam specie terrifici animalis, quod protheta praedicebat statim irrupturum in domos jucundas & delicatas, ubi omnia nu
Theraphin inter idola recensentur. Tam de origine vocis , quam de rei forma & usu lites moventur. Incertum an sit vox v 3 r. v 3 o. Hebraica aut AEgyptiaca. In Genesi Theraphin vocantur Dei. Paraphrastae Chaldaei interpretantur imagines vel simulacra. Tum in Graecis versionibus tum in Latinis quandoque redduntur sculptilia, quandoque idota. Itaque verisimile Theraphin fuisse idola sive simulacra, quae, ut putabant cultores eorum, res futuras poterant indicare. Quoquo modo id fieret, ex iis capiebantur auguria. Rabbini dicunt eos qui Theraphia conficerent , respexisse horam. certam 8c annum certum rei convenientem ; ut haberi possent pro illis figuris, ex quopiam metallo conflatis , quas astrologi inscribunt certis notis, sub certo planetarum alpecta, & vulgo ut vidimus , appcllant tali ans Theraphin habuisse figuram humanam ex eo colligitur, quod Michol loco Davidis Theraphin, hoc est, imaginem humanam substra iit in lecto. His autem simulachris, qualiacumque fuerint , daemon ut foveret errorem , poterat communicare aliquam virtutem, quam illa miscre, ubi de ipse daemon suo imperio cxcidit. Namur idolum erat 2Egyptiorum, cui & Israelitas servisse H v δε queritur Ezechiel. Viderat enim in ipse Dei Templo mulicres plangentes Namuet. Sic legimus in fonte Hebraeo , pro quo Adonidem vulgata habet. Namuet autem vox est AEgyptiaca , quam Mancino apud Plutarchum interpretatur Abstrusum &occultum. Nimirum sacra illa erant opertanea. ThamuZ dicitur Disiligod by Cooste
519쪽
esse Osiris rex AEgyptiorum a Tiphone vita privatus, quem amissum quotannis in AEgypto defleri Isis jusserat. Haec isti, praestigiis suis & incantationibus magicis tantam sibi & marito
auctoritatem apud Egyptios comparaverat, ut pro diis habe rentur , & mense quarto colerentur. Assyrii autem Phoenicii Namuet vocabant Adonidem ii quam interpretationem Uulgatus interpres secutus est. Gentes, ut notat B. Hieronymus,
putabant Adonim intersechum ab apro , idque mense Junio ;cujus rei in memoriam instituta est anniversaria ei solemnitas, in qua plangebatur a mulieribus quasi mortuus , dc postea reviviscens canebatur atque laudabatur. Mulieres illae Adonim lugentes Veneris cultrices erant ; quapropter verisimile cst illa sacra Thamur suilla obscaena, qualia fuere harum mulierum quae lugebant Adonim e quare Adonidis nomine interpres noster vocem Tha et reddidit; videtur enim Adonim respondere numini Thamaa. Maxima pars sacrorum ab AEgypto ad Phoenices, a Phoenicibus ad Graecos dc Latinos pervenerunt. Thirlah. Vide supra in voce Nergat. Zebud. Huic nomini solet praeponi nomen Naal, quod erat commune multis idolis. Ita legitur Beelzebub vel Baal bus, quod erat idolum Philistaeorum , maxime Accaronitarum. Nomen autem Zebub denotat musicam. Sic vocabatur idolum,
Juod invocabatur ut abigeret muscas, quale fuit quoddam ovis idolum apud Graecos. Alii volunt sic dictum , quia infestatum a muscis, cum esset perpetuo sanguine respersum. In ambiguo autem est an re ipsa idolum, de quo fit sermo appellaretur a suis culcoribus Muscarum Deus e an vero illa appellatio fuerit a Iudaeis in ignominiam ; ut idolum quodque dicebatur deus sereoreus. Videtur potius 4 Philistaeis sive Phoenicibus appellarum Mesamain, id est, Dominus caelorum. Etenim solem illi, quem dicebant coeli Dominum, adorabant. Potuit etiam ab illis nominari Baalxebain, id est , sacrificiorum sive victimarum Dominus. Judaei autem per Contemptum mutabant nomen honestum in pudendum, appellantes Beelzebub; quomodo ex bel-el, quod est domus Dei, postquam idololatria cico in loco, ad lapidem ubi recubuerat Jacob, CXerceri coepit, ,
520쪽
fecerunt Bethaven, id est, domus iniquitath. In Novo Testamento hoc nomen Beelaebia metaphorich per contemptum diabolo datur. Sicut dicuntur idola Uilim , quia sunt nihil. Etenim Euil sonat nihilum ut supra observatum est. Etiam Gilissim, id est ,sercora appellantur idola , sivedii stercorci. Zephon aliis videtur nomen regionis, aliis nomen idoli, quod AEgyptii colerent. Praeponebatur nomen commune Baal legitur enim Maletephon.
De animantibus sacris , quorum scilicet mentis fit in Sacra Scriptum ι or quorum propriet res notas habere interesia eandem Scripturam intestigendam.
Ut brevitati in primis studeam, non enumerabo omnium animalium species, quarum aliqua fit mentio in sacroice , iis selum immoraturus, quorum non satis notae promprietato.
Animantia dividuntur ab Hebraeis in quatuor summa genera , nempe in quadrupeda, aves , reptilia, dc pisicia Graditur quadrupes , avis volat, reptile serpit, piscis natat. Animantium quadrupedum aliud est solidipes , ut equus, mulus, asinus , aliud bifidum, ut bos, cervus, capra, ovis aliud multifidum, ut canis, leo, lupus , felis. Multifidum dicit Moses ambulare super manus suas, tum Pu caret ungula, tum quia pedes habet manuum instar digitatos. Distinguit praeterea ille legis-lator fissionem & divisionem ungulae , scribit enim quaedam animantia ungulam simul dividere & finderet, ex quorum numero est porcus i alia ungulam dividere quidem, Disitigod by Corale