장음표시 사용
531쪽
ad nomen Arabicum quarumdam caprarum, quarum cornua longa , acuta & fortia sunt, ea re praestantes sive discrepantes a capreis, quae ordinariae sunt. Tale est capreae illud genus , quod dicitur oris, cujus cornibus pro armis utuntur AEthiopcs, Strabone teste. Orix alio hoc-ce nomine appellatur in Scriptu ra Theo, vel Tho.
Quod animal appellatur in Hebraeo Codice porcus de flet aest aper, qui infestus dc noxius est agris, quos vastat, ut patet in apro illo Calydonico, quem Ovultus describit. Psalmista 'μ 78 'describens res adversis Judaeorum , comparat cos Vineae,quam
Vastaverat porcus e sylva, id est, aper. Ex Ovidio discimus apros in juncis palustribus degere; quare feras arundinis , de quibus loquitur idem Psalmistae opinor non alias fuisse quam Ps73. V 3 .
Simias advexerat in Iudaeam classis Salamonis. Vocem enim 'Hebraeam sephin Interprctos reddunt simias magno consensu. Arnebeth Hel raeorum est animal immundum Sc prohibitum. Ipsi Hebraei illud pro lepore habent. Placet aliis esse cuniculum. Lepus ab Arabibus dicitur ameb; unde deducit Bochar tus arnebeth vere esse leporcm: putat autem ideo prohibitum
in lege, quia proclivis est in libidinem.
Saphan Hebraeorum est cuniculus juxta aliquos r aliis videtur majoris muris gcnus, aliis chaerogryllius, aliis hericius, aut hystrix. Sunt qui sic describunt chaerogryllium , quem dc .erinacium appellant, ut formam habeat porcelli spinosi , ver-r acuth porc-esti. Achbar Hebraeorum murem agrestem sonat, qui agrorum pernicies est. Ergo mures illi qui Philistaeorum , dum captivam arcam tenerent, agros populati sunt, agrestes erant, ne
pe ex agris ebullierant, quod non semel contigit. Quin propter multitudinem horum murium agrestium nonnullos populos mutasse sedes historici referunt. Non itaque achbar, quivismus est, sed certa species, nempe muris agrestis. Plerique t men hoc animal habent pro mure domestico. Cholad Hebraeum Hieronymo M pletisque aliis mustella est. Bocharrus putat cile murem caecum sive talpam i unde achbax Disiligod by Cooste
532쪽
& cholea, ut congeneres, a Moyse conjunguntur. Nomen illud apud Syros 8c Arabas denotat talpam, & a verbo deducitur quod fodere significat. Fodiunt autem sibi larem talpae sub
Κinia Hebraeum redditur a B. Hieronymo hericius. Alii tamen volunt esse testudinem, hi castorem, alii lutram. Sunt etiam qui contendant esse avem. In hericiorum autem genere hystrix numeratur, spinas habens missilcs i itaque porcus spinosus.
I U. De quadrupeditus ετ aris. Inter quadrupedia animalia quaedam sunt ouipara. Horum sex species recensentur a Moyse , nempe Uab, Anacha, Coa , Letaa , Chomet, Ni emeth. Addi postunt semamith ι sed ab anacha solo nomine differt: bc leviatan, qui crocodilus est, &ideo inter aquatica animalia numerandus. Ut de hiis pauca dicamus, primum TFb est crocodilus terrestris. Sic Hieronymus &Graeci sentiunt. Contendunt alii esse bufonem vel testudinem. Crocodilus autem ille non est bellua AEsyptia magnae molis , sed genus lacertae in sepibus & maceriis commorari solitae. Ideo bellua AEgyptia dicta crocodilus, quod crocodilos terrestres similitudine reserret. Neque enim nisi mole sua dissimilis est lacertae. Conch redditur Graecis & Hieronymo Chamaeleo. Nomen Hebraeum, quod idem sonat ac robur , indicat fuisse speciem robustioris lacertae. Bochartus credit fuisse lacertam viridem, qui pugnax est. Et lacertae genus est Chamaeleo, ut modo di
Letua juxta vetustos Interpretes Stellio est, lacerta maxime venenata, similis salamandrae. Clamet est lacerta in arena degens ι uiah nomen habet. Hebraeis enim chometin, quod Graecis Δίοι, arena est, ut sen-
Ninsemeth Graecis & Hieronymo talpa est. Bochartus probae esse Diuitigod by Cooste
533쪽
iae chamaeleonem, nempe lacertae genus, sic ab Hebraeis appellatum , quia ore semper hianti aerem ducat, quo selo ve1ei Creditur , ut reserunt auctores. Nomen Hebraeum indicat ast rantem sive spiritum ducentem. Arabes adstruunt linguam hujus-ce animalis longam esse, quam emittit ut muscas a se dissitas captet. Dicitur in horas mutari, prout lux solis est ve-setior , aut calor ejus intentior. Sed 3c in metu, aut si aliquid illi objicitur, alios colores induit. Semamith Graecis interpretibus est - - - , id est, stellio ι quod δc sequitur B. Hieronymus. Nomen autem habet illud
reptile , quia variis quasi stellis, sive stillis, distinctum est Morium. V. De avibus mundis.
Jam de avibus apam, primum de mundis, initium ducensa columba, de qua plura habent Sacri Scriptores, quam dereliquis omnibus simul sumptis. Si Hebraeis credimus, columba erat Assyriis pro vexillorum symbolo , unde in Prophetis ira columba, gladius columba, ira est δc gladius Assyriorum. Ex Gentilium libris distimus columbam fuisse in multo cultu apud
Assyrios. Pennae columbarum tum argenti candorem , tum
pallorem auri reserunt. Oculi columbarum puri & venustiliant. Pleraeque lacte videntur lotae, adeo candidae sunt aut mundae. Unde inter symbola integritatis & munditiei recensentur. In voce columbae aliquid querulum & gemebundum sonat ; idco & amoris symbolum est, sicut & simplicitatis, juxta aliquos qui falso putant columbas carere felle. Ego vero ut alibi evinco, simplicitas in Evangelio idem sinat ac imtegritas. Munda est columba ue ut qui integer vitae, steterisque iuriis se, jure huic assimilari possit. Diu & procul volat c umba 3 unde ex Arca emisia a Noachor quae docilis & homini amicased nidum suum redit ex locis remotissimis , quare pris
534쪽
Plura dicere de columba non opus est ι adeo enim nota, ut
quicumque in Scripturis de illa sermo fiat, obscurus elle notaeo. . v. s. possit. Id unum addam, quod narratur quarto Regum. Samariae famis tempore quartam partem cabi stercoris. columbarum ivenditam fuisse quinque argenteis. aeritur ad quos usus illud stercus 3 Alii dicunt Samaritanos urgente fame hoc stercus in cibum adhibuisse , alii pro ligno usos.; alii ut stercorarent agros in urbe .inclusos, Sc sic futurae fami prospicerent ι alii stercus illud fuisse pro sale. Bochartus observat quoddam ciceris genus appellari ab Arabibus stercus columbinum, quia forma sua illud legumen forsan referret stercus columbinum. Cabus tam leguminum quam frugam, tum recibi diurni memsura erat. Porro inter cibos usu receptos vix quidquam est c, re vilius. Unde Horatius. Nee si quid fricti ciceris probat aut nucis emptor. Ergo ingenti fame premebantur qui tanto pretio mensuram diurnam vilis cibi comparabant. Quam avem fons Hebraeus appellat deror, non esse hirundinem , sed columbae ferae speciem , nempe turturem aut ρο- v . - lumbum contendit Bochartus. Ut dicit Ieremias. Miluus in caelo cognovit tempus suum, turtur is hirundo Hr ciconia e odie- rutat tempus adυentus sui. Aves migratorias esse indicat Propheta. Experimur singulis annis hirundines vere novo ad nos redire , postquam tota hieme abfuerunt. Plinius observat notabili munditia hirundines egerere excrementa pullorum ex nido , adultioresque circumagi docere. ut soras saturitatem emittant. Hinc factum est, ut ex nido hirundinum dormienti
Tobiae calida stercora inciderint in oculos ejus. Nidum enim hirundo saepius locat intra ipsas aedium thalamos. Nulla axis grue vocatior est i ideo Ezechias in morbo 6
Xore, cujus mentio fit in Scriptura , non significari perdiacem , ut hactenus creditum est, sed rusticulae vel gallinaginis . genus Bochartus probat. Ex iis quae de hac avi innuuntur in sacro Codice . colligere est avem esse. montanam. Α Graecis laxerpretibus redditur nicticorax, sed hunc-ce locum alit . Disitigod by Corale
535쪽
quam nunc habet textus Hebraeus, illi legebant. Graecus &Latinus Interpres Jeremiae Perdicem reddit, quam plerique
sentiunt aliena ova sufibrari & fovere, & pullos ex iis natos sibi vindicare tanquam suos. Coturnices alioqui notae , ideo celebres sunt in Scriptura , quia Deus his pavit Israelitas, in quorum castra vento excitato complurimas immisit. Aves sunt migratoriae , quas ut aquil nes autumno nobis avehunt, ita austri vere ad nos revehunt. Miram esse ubertatem coturnicum in Arabico sinu asserit J sephus. Cum advolant in Italiam, ut Plinius adstruit, harum numero aliquando merguntur navigia, dum illae velis insidunt. Non incredibile ergo tantam coturnicum copiam immissam fuisse in castra Israelitarum.
De gallo & sallina in Scriptura mentio fit; quid autem de illis dicere possem, prius ignotum
Aves ιMuciim , quas classis Salomonis singulis trienniis asvehebat, stat pavones, juxta plurimos Interpretes. Alii volunt esse psitacos. Non praetermittendum silentio vocem Vinor, quae quasvis aves significat, accommodari a vulgato Interprete
passeri: sive quod textus originalis dicit de Vinor, id est, de omni avi, intelligit de passere , ut A Unigra in montem fleais 'passer, id est, sicut avis. Ita ubi in Vulgata pro leproseosserem di erant passeres , intelligi possunt quaecumque aves mundae.
VI. De immundis avibusisImmundas aves eodem ordine proponam, quo Moses de illis disserit in Levitico, & in Deuteronom. Prima omnium est aquila, rex arium, rostro & unguibus insignis. Pennas in '' aquilis renasci insinuat Scriptura non uno in loco, ut renis V bitur ut aquila juventus tua. Alas aquilae commendat Scriptura
a magnitudine. His rapidissime fertur, & summo impetu, maxime cum in praedam ruit. Nulla alia avis fissilimius sese effert;& huic proprium est ut maximo sit affectu erga pullos suos ,
536쪽
quos dorso suo excipit, dum addocet volare, & illi se eredere
In censu immundarum avium peres est ordine secunda.Graeaci & Hieronymus reddunt V phum. Bochartus vult esse spe ciem aquilae , quae ossifraga appellatur, ut putata verbo Hebraeo paras , id est orangere, unde factum est peres. Oznitas in immundis avibus tertia est ; halleatus Graecis , B. Hieronymo 5c pluribus aliis. Bochario Melaineatus est, sivo valeria aquila, quae robustissima est. Daa avis, quae & Raa scribitur, juxta Hieronymum & alios, milvus est. Aja vultur est. Speciem vero accipitris elle mavulo chartus, qui data, milvum Hieronymo, habet pro vulturo
nigro. Uultures aves sunt gregat S. . -
cirri nigredine sua sunt conspicui. Nemini ignotum hos vesci cadaveribus. Pullos suos robustos expellunt nido, qui deinceps victum sibi quaerere coguntur. Ad hoc potuit allude- re Psaltes, cum canit Pi dat jumentis escam i rum, o pullis
corvorum invocantibus eum e in fonte , qui clamant; nempoclamor ob ncccstitatem emissus petitionem imitatur. Corvi habitant loca.deserta; ideo his usus est Deus pascendo Eliae dum moraretur in deserto. ih aana est alitis genus amans solitudinem, cujus vomuistis 5c feralis. A Graecis Interpretibus quandoque reddituo Aren ; sed ut plurimum struthio. Barh-jaana foeminam credit chartus , cujus mas dicatura Mose Thachmas. Hieronymus. vero & Graeci Thachmas interpretantur Noctuam. Avium po m nulla est, quae nomine impietatis tam male audiat quam mihis. Caeteris ova fovere & pullos educare curae est i haec. - 3'- ova sua , ut Job narrat,derelinquit in terrae, Ut in pulvere calefiant l Africana autem avis est in nec .cogitat futurum ut illa pesconterat, Magri bestia comprimat.. Duram se exhibet erga ' ' pullos suos, ac si non essent sui. Proinde Jeremias similis. immanitatis a struthione sumit exemplum. Harum avium alacri tas extatis tota pendet;.quamvis enim advolatum sint iis in tiles, tamen illas dum currunt mire juvmt, .ec sunt tanquam:
537쪽
rare elis. Nulli alteri avi in pennis tanta pulchritudo , quibas milites galeas suas ornant. Struthio avis procera est. Quandosi rgit, superat equum & sessorem Hus. Glum habet longissimi m , & speciem mixtam ex avibus & camelis. Ex camelo enim collum & pedes siumpsit; ex ave rostrum , alas M.
saehaph Graeci, Hieronymus M alii explicant larum , vcr
Neis, id est , accipiter ue ita enim reddunt omnes Interpretes summo consensu. os nomen avis , aliis nicticorax, aliis upupa , aliis noctua,. aliis bubo videtur. Nocturnae autem aves sunt noctua , bubo
ulula, pro quo nomine ulula potuit facile irrepere in Vulgatam. Upupa. Nocturnae illae aves tam sunt inter se similes, ut passim a Scriptoribus promtaue sumantur. Momen illud chas der v ri potest a verbo quod senat latere. Aves nocturnae per diem. latitant. Chos etiam Hebraeis sonat vasis quoddam genus. Avis autem est Latinis & Graecis dicta onocrotalus , cujus in fauci bus inest alterius uteri genus. Huc omnia congerit ι mOX per feeta rapina , sensim inde in os revocat, ruminantis modo. UO-cem habet valde absinam; proindE Graecis dictus est onocrotrius. 3uod. colim in aqua mergens , spiransque, veluti ruditum asini edati Salach a Graecis redditur catarrhacte. Avis est certae spe ciet, cui peculiare est hoc nomen. Solet ex alto in aquas se dejicere ; unde suum nomen habet. Vescitur piscibus. Hiero nymus se A interpretatur mergulum. IAEnsiph; de qua Isaias, redditur ibis a Graecis Interpretibus:& ab Hieronymo. Bochartus putat esse bubonem 3 tum quia Isaias dicat Iasuph reperiri in Idumaea : Ibis autem avis esti Egyptia, quae extrae illam non vivit , tum etiam quia Iansivis videtur deducendum a Neseph . quod crepustulum & tenebris . senat. Praedicabat Isaias Idumaeam fore delentam. Deserta au- . tem, inquit Plinius, bubo incolit, nec tantum deselata . sest dira etiam dc inaccessa, noctis monstruiri. Idem Plinius intcta
538쪽
ni meth . vox ipsismet Hebraeis valde ambigua. Nam in
cap.r i. v.3o Levitico est inter lacertorum species ; at ejusdem capitis versu decimo octavo, avis immundae genus est. Graeci porphiriona explicant, avem aquaticam , sic dictam a colore rostri & ρο- dum. Hieronymus interpretatur cygnum. Bochartus cum albquibus Rabbinis putat esse noctuam , jus insolita forma reliquae aves Obstupescunt. Vocem Ninsemeth acceptam in hac significatione deducunt a verbo Hebraeo semam, quod mirari significat. Laath in Psalmo centesimo primo Graecis est pelicanus . MHieronymo, quamvis alibi reddat onocrotalum. EtImon hujus vocis Laath est verbum Maath, id est , vomere. Peticanus conchas jam absorptas revomit, postquam calore ventris apertae sunt, ut ex iis esculenta legat. Ardearum generi adnumeratur pelicanus, qui & congener est onocrotalo, de quo supra diximus , exponentes quid sit chos. Has duas aves chos & auco unpit Psaltes loco allegato; ubi ratione planctuum suorum dc gemituum, his duabus avibus se consert. Constat Ardeae esse genus, quae But urus vulgo dicitur, quae boum mugitus imit tur, caput immergens aquis, dc spirans, quod & onocrotalos
facere vidimus. ωρ. I4 v. I . R cham mentio fit in Deuteronomio, Graecis de Hieronymo
est cimus. Bochartus ex Arabica lingua probat Racham esse Vulturis speciem, qui vultur non multum aquilae dissimilis. Ha a multis in locis Hieronymus milvum reddit cum Symmacho. Septuaginta Graeci Interpretes & Vulgatus interpretantur Herodiam vel Herodionem, Id est, ardeam , quae est avis
aquatica, cujus aliqua species non dissimilis ciconiae. Nomen Nasida, quod sonat misericordiam & benignitatem, convenit ciconiae, quae dicitur eia erga parentes, quos alit ubi senuere.
Licet autem ardea & ciconiae sint aves aquaticae, tamen in celsis locis nidulantur. Ciconiae sunt aves miFatoriae, quae certo
anni tempore adveniunt; undE laudantur in Scriptura, quod tempora sua noverint; & quia alae illarum ad volatum instru tissimae sint. Anapha redditur in Vulgata ebaradrion; cui avi nomen f Diuitigod by Coo e
539쪽
tecerunt κε - - . id cst, hiatus prope amnes & torrentes, in quibus nidificat haec avis. Bochartus ex nomine Hebraeo Anapha avem elle iracundam colligit , & ideo putat speciem aliquam aquilae esse. Anaph idem Hebraeis sonat quod i sit Lati
ius. Alii interpretantur ardeam, milvum. Duxiphath Graeci & Latinus Interpres explicant upupam , quae & alio nomine vocatur gallus sylvestris, aut gallus saxatilis. Syris dix est gallus, & cepha petra, unde factum nomen xsphath. Ideo autem upupam immundam habitam verisimile est , quia nidum facit ex humano stercore, quo nempe proluto illinit nidum suum 1 praeterquam ex caeno dc sord bus pastum petit. At si ph, trajectis litteris Aphtalet, id est, avis tenebrarum, nempe vespertilio, qui vespere tantum se ad volatum noctis . praeparat. Alae ejus pellitae. Lacte nutrie quos generat , ideo naturae ambiguae : medium locum tenet inter aves & quadra- pedes. Ut ab aquila regina avium incepit Moyses, ita in vespertilione desiit. Phoenicis avis nulla fit in Seriptura mentio. Attamen sunt qui memoratum contendunt a Job in capite XXI v. v. I 8. ubi in vulgata est i in nidulo meo moriar , o ficat palma multiplic bo dies meos. In versione Graeca : aras me senset sicut truncus
ενικει prima multo vivam tempore. In fonte autem Hebraeor
is apta meum nidum expirabo : σμut arenam multiplicabo dies. Nomen Hebraeum significat quidem arenam ι sed Judaei volunt hic accipiendum pro phoenice me, quae producit Vitam. in mille, ut inquiuat, annos.
De serpentibus. be videtur esse vipera, cujus morsus vastissimis etiam hebluis sunt Iethiseri. Viv1para est. Caeteri serpentes ova pariunt , sed animal parit sola vipera : verum, ut testantur Scriptores
ubi ova intra se peperit mox animalia gignit. Quia in Scriptura i
540쪽
vix quidquam de una specie serpentum dicitur, quod non sit Omnibus commune, inde fit ut Interpretes non sibi constent, dum numina Hebraea interpretantur. Ergo viperae nomen potuit patere latius, atque inde fieri quod vocem ephe in tam diversa significata distribuunt Interpretes. Conjicit Bochartus voces chephir dc sachal non sollina leonum, sed & serpentum csse nomina. Achsub est aspis. Illa se contorquet, dc describit sinuosa volumina, ex quorum veluti centro pugnat, Caput attollens ; ideo quia spiris suis eficit quasi aspidem, id est, clypeum rotundum, aspis dicitur. De hac in Prulmo C xxxi x. dicitur quod habeat venenum sub labiis , quod verum est de vipera, quae circa dentes habet vesicas plenas succo , quem infundit in vulnus, quod mordendo inflisit. Pethen etiam Interpretes explicant aspidem. Immedicabilem esse aspidis mo Psal I . v. . sum asserunt ; unde Psaltes canit. Venenum aspidum sub labiis eorum , nempe testiferae criminationes. Surdam esse aspidem falsum , sed aures obturare, ut vim incantationis prohibeat, antiquitus creditum : locus autem Psalmi 17. de aspide obturante aures suas sic intelligi potest, ut ille serpens non magis incantantium carminibus assiciatur, quam si vel surdus esset, vel auribus obtusis. Magos olim carminibus suis sive certis v cibus vim nocendi suam eripere potuisse serpentibus certum est , sed illis quandoque ars non cedebat: tunc magis timendi serpentes. De tali serpente, cujus venenum non posset incam lationibus extingui loquitur Psaltes. Tales illi de quibus J, - - T remias. Mutam volis strepentes regulos, quisus non es incantatio. πιοa est serpens varius, quem hiaenam vocarunt Graeci &AEgyptii: etenim vox illa Hebraea proprie tinctum aut pictum sonat; ut serpens alius esse non posit, quam qui variis coloribus distinctus est. am vallem Seboim appellat Uulgatus late 8 mes, alii dicunt vallem serpentium, qui Seboim dicuntur, nimirum Hyaenarum.
TFmam , quod nomen occurrit in Deuteronomio redditur evs. v. 1 f. ab Hieronymo di as, qui serpens genus est viperae , sed hoc-ce nomen τ aon non esse Dipsadem, sive nomen animalis, sed sui culosum locum rotat Bochartus.