장음표시 사용
541쪽
pha vel isiphoni est Regulus vel Basiliscus, qui non selo
morsu, sed visu dc sibilo nocet. Linoab, cujus meminit Isaias redditur a Graecis, ab Hiero- ωρ. 3 6. v. I. nymo dc pluribus aliis Her eius; suadente scilicet soni vicinit te , quia xippon non multum ditari a Xippod, quod apud Hebraeos nomen est Hericii. Bochartus contendit esse serpentem Acontiam, sive jaculum; nam nomen Hebraeum significat rem subsilientem, qualis est serpens Jaculata, sic dictus quia jaculorum instar impetu fertur. Sephiphon ost cerastes Sc Haemorrhous. Cerastes latet in arenis, aut etiam in rotarum orbitis, prope viam , ut inde viatoribus insidietur .Huic ergo serpcnti Jacob assimilat filium suum Dan. ij
Fias Dan coluber in via, cerastis in semita, mordens ungulas equi, ut cadat ascensor ejus retrorsum. Cerastae arenam colore reserunt ; ut vix dignoscantur, dc picrique imprudentes illos calcent. Haemorrhous autem non absimilis est cerastae , uterque species viperae : utrique color arenosus dc maculosus ue etiam connua habet, ut cerastes. Quin a cornibus suis Graeci den
Saraph esse Hydrum & chersydrum, a quibus morfi Israel Liae aspectu aenei serpentis sanati sunt, verisimile est. Latinus Interpres de alii intelligunt seraph esse ignitum serpentem, quem Graeci reserem sive causonem appellant, vel propter
igneum colorem, vel quia urit veneno suo. Scilicet post mo sum Preseris, statim per membra sparguntur pustulae urentes: Morsis accidit tumor, dc dolor continuus dc ardens. Haec comveniunt hydro , qui habitat in paludibus ; quae cum exsiccatae sunt, dc in sicco degere cogitur, fit chei rus, id cst, hydrusis κ ια. , in Acco degens : tunc vere dc seraph, id est, ardens. Loquitur Isaias de seraph volante sive alato. Memorant auth res In AEgypto serpentes pennatos, qui hydrorum speciem habeant. Constat ccitis testimoniis alatos serpentes reperiri, quibus pennae instini, quales vespertilionibus. Tales potuit Deus immittere in Israelitarum perniciem. Ideo autem Deus formam horum serpentium ardentium aere iussit exprimendam ,
quia aes maxime in Oriente ignitum sive Algidum erat,dc ideo
542쪽
idoneum ignitis sive ardentibus serpentibus exprimendis. PIutarchus in libro v m. Symposiorum quaestione IX. mentionem facit morbi , quo videntur aegrotasse Israelitae laeti a serpentiabus. Maris ruisi incola affirmonibus novis or nunquam auditis tentati sunt. Nam is cunculi quidam parvi crura se brachia
edentes eruperunt, qui si tangebantur, satim emergebant, atque musculis in i minime tolerabiles instammationes pariebant. Thannis duo signincat, nempe Draconem dc Cetum, ac si cetus sit draco marinus. De quovis serpente interdum hoc nomen usurpatur. Porro Dracones a serpcntibus mole praesertim
differunt. Visos Dracones longitudinis plusquam sexaginta cubitorum historici asserunt.
v III. De infectis animalibus. Dcoa decem nomina habent in Scriptura. Primum appellantur Arbe, nempe a copia, clim nullum animal sit foecundius. Derivatur Arbe a raba , id est, multum. Secundum i custa dicitur Gob, a verbo gab, quod apud Arabes sonat e terra emergere, seu saturire. Locustae cum pariunt, primum fiunt vermes ovorum specie, qui terra .quadam praetenui tanquam membranula ambiuntlar, unde evolant : Tertium locustae genus dicuntur Gazam , a voce gazar, quod tondere est de absim dere ; praeacutis cnim suis dentibus non solum gramen, sed Scisegetes atque arborum tenuiores ramusculos ita corrodunt, ac si amputarςnt. Gazam autem interpretatur Hieronymus Er
cam. Quartum locustae genus nominatur Chagah. Quintum Chana I. Sextum Chasii, a verbo chazal, quod consimere significat. Septimum Chargol. Derivat illud Bochartus a vcrbo Arabico, quod sonat longastris fret. Non semel locustarum examina integros Poloniae tractus devastarunt. Octavum Ie&ς a lingendo, quia lingua sua lingit sata dc fruges. Nonum Solam. Chaldaice autem hiam est vorare , ab mere Decimum Ulaisat, a salute quod est tinnire, numpe ab alarum strepitu i ,
543쪽
, vel a Meliet, umbra. Tanta locustarum examina per aerem visa sunt volitare, ut diem eriperent. Attamen in Deuteronomio - . t. v ε .
Velasal redditur a Graecis a vulgato Rubigo. Haec decem locustarum nomina indicant diversas species, ut ex Ioelis tcxtu originali patet ubi residuum Gazam, comedit arbe, & residuum V, aue comedit Iet K , dc residuum iis Jelex comedit chasel. In Levitico quatuor numerantur locust, rum species, nimirum arbe, jolam, chargol, 8c chagah ; quibus omnibus hoc commune est, quod sunt alatae de quadrupedes,
dc ad estim concessae. In vulgata nostra occurrit non raro
bruchus, qui species est locustae , a Graeco quod nomen Graecum fit a verbo , quod sonat edere. Etiam in Vulgata inter species locustarum numeratur Attacus & ophiomaeus , id est, pugnans cum serpentibus. Porro locustae tanto volant pennarum stridore, ut alites esse credantur I unde Ioannes in Ap - , ο ,
calypsi, vox alarum earum , loquitur de locustis , cui vox eum ruum equorum multorum currentium in bellum. Quid locustis innumerabilius & fortius, quibus humana industria resistere non potest 3 Tanto Ordine volitant, ut ne puncto quidem ungueve transverso declinent. Hoc nuper in hac Provincia Palaestinae vidimus , verba sunt B. Hieronymi. Ex iis intelligere est quantum potuerint nocere AEgypto locustae, quas Moses excitavit. Ventorum autem impetu earum examina huc vel illuc impelluntur , Deo ordinante, qui illis insectis plerumque usus est ad edomandos hostes suos. Inter locustas plures mundae fiant , ut diximus, & his-ce plerique populi in Oriente etiam tunc temporis vescuntur. Ergo Joanni non fuit peculiare, quod lociistis& agresti melle, sed quod his solum cibis uteretur, iisque forte oblatis. Plurimum de locustis sermonem secimus, quia creber de illis in sacro Codice sermo. De muscis pariter loquendum ι quarum septem species in
Scriptura numerantur. I. Musca proprie dicta. r. Apis quae mel de ceram conficit. 3. Vespa & crabro i sola enim magnitudine differunt: crabro maior ; utriusque aculeus timenduS, VC-nenum enim in vulnus infundunt. . oestrum seu asilus. let
genus illud muscae agitare boves, equos, dc alia animalia. Bos Disiligod by Cooste
544쪽
percussus oestro non amplius sui compos cst : omni jugo excusici , in devia fertur, tanquam rabie percitus. S. Canina musca ,
Graece in cimomia , quae censetur inter muscarum species. Sed B. Hieronymus vult legi in Graeca versione με μ αν cen miam , quasi dicat omnem muscam, aut mixturam muscarum: In sonte Hebraeo est vox arsi , quae idem sonat ac coliavissι mixtura , ideo vulgata habet non cummiam, cenomiam. 6. C lex , quem tuba & lancea esse armatum Tertullianus eleganter
dicit. 7. Sciniphes, qui sunt palustres culices. Mirum est quod huiuscemodi bestiolis utatur Deus, ut vindictam repetat ab hostibus suis. Sic cunomias, id est , muscas canes, Vel Coen mias, id est , colluviem muscarum immisit in AEgyptios. Quae vero bestiolae dicuntur in Vulgata nostra ciniphes vel sciniphes,ria ia, . quibus affecit Deus AEgyptios in fonte cinnis, a elerisque nociv. 37. habentur pro muscis, sed pro pediculis, quibus vilibus dc comtemptis animalibus castigatos voluit AEgyptios, inquit Philo. Pcdiculos non solis hominibus, sed & pluribus aliis animanti
Pulicis & mentionem facit Scriptura, cui se comparat David, se vilem homuncionem dicens. De his ce insectis Sccaeteris nihil dici potest quod ignotum sit. Notae formicae , dc
nota sapientia earum . in paranda annona aestatis tempore, pr Ventura hieme. Conspicua aranearum in texendis suis cassibus ad capiendas muscas tolertia is Casses autem sive fila aranearum , quae retinent muscas, sed a vespis perrumpuntur, rem - nullius pretii indicant. . Quis ignorat & suandoque non expem tus est a tineis pannos erodi & consumi Tinea est vermim verminum autem species diversae; alii animantibus mortuis, alii arboribus etiam vivis inhaerent. Scorpio in cauda aculeum habet, quo cutem aperit, tk eadem plaga venenum diffundit. Corpus Hes figura est ovi, ut quo caput ita conditum cie ς uz ivis ciuin tia Dissiligod by Gooste
545쪽
Superest ut de animalibus, quae vivunt in aquis, sermo a nobis fiat , dc ille brevis, quoniam de paucis aquaticis animantibus agat Scriptura; dc ea tantum attingamus, quae non vulgo nota sunt. Cua autem ignotae ranae , & ex iis quae centies expertus est in illis, sine ulla alia doctrina, non. percipiat clare quae narrat sacer Codex de ranis, quas Deus excitavit e flumine Nilo, dc in AEgyptiorum penetralia induxit ZClim Matthaeus dicat Jonam fuisse in ventre ceti, non decet intelligere cetum proprie dictum , quales. Balaena , vel Pristis, aut Physeter, quae ut ut vastae belluae, tamen gutta meatus habent ita angustos , ut solidum hominem deglutirci haud quaquam possint. Quin Thomas Bartholinus Danus Uerit balaenas nec in mari Medite raneo, nec in mari Persico re periri: & omnes balaenae, quae in Groniandia nostra , inquit ille, & Issandia capiuntur, cujuscumque generis, etiam inussitatae corporis mole, vastoque capite, ex cujus lingua sola de cem octo tonnae adipis exprimuntur, tam angustas tamen fauces habent, quae vix brachium hominis capiant.. Proinde ceti nomine piscem aliquem e cetaceis intelligi satius est , nempe
piscis magnus erat, qualis canis marinus, cujus tria sunt gen ra ; atque ex iis quidam sitnt tantae magnitudinis , ut cetis r bustissimis merito accenseantur. Charcharias alii vocant , ab , asperitate dentium & acumine i alii Lamias & Lamnas. a gulae vastitate : A. M gula. In horum ventriculo loricati homines in. tegri reperti sunt. Citatus Bartholinus vidisse testatar exuvias .ctarahariae longiores vicenis pedibus. Ego ipse vidi caput ina charia, cujus rictus ita amplus erat, sive fauces habebat rana patentes, & tam latum oesophagum, ut facile hominem des tire potuerit. Apud Isaiam mentio fit Lemiathanis serpentis, quem Pr pheta: P Iem vocat. Bochartus conjectat esse et Agat m, qui μ ε
546쪽
piscis gerit in capite jugum transversum librile ; undὶ nomen
Graecum. Quia vero pariter videtur habere formam mallei, dicitur dc pisiis malleus. Leviathanis nomine appellantur pii ces cetacei sive magni ue etenim magni pisces cete appellantur. Itaque de Ligaena potuit loqui Isaias ei quem piscem vocant et ectem, quia Uus caput instar est vectis transversit.
Cum Tobias in Tigri flumine ablueret pcdes suos , in se
irruentem piscem vidit, quem excitatus voce Angeli comitis arripuit, ic in siccum traxit; dc carne ejus sale condita, cibos in decem dierum sibi ec Angelo paravit, servato corde , cuius fumo daemonium pellcret, dc selle , quo albugines ex oculis patris abstergeret. Bochartus sentit piscem illum fuissessurum, qui inter pisces amnicos ratione molis , roboris & audaciae facile primas obtinet. Immensa scilicet est huic voracitas, rictus oris maxime patens, labia aspera in limae modum. Omne animal appetit, demergit natantes equos, ut non mirum sit si insurrexerit in Tobiam, dc ille ad ahpectum ejus expauevit. Carnes Siluri salitat sufficere potuerunt in viaticum. Fel ejus adhiberi ad oculorum cicatrices, suffusiones de alias hebetudines
medici scribunt. Suffita quorumdam piscium daemones pulsos, sunt qui adstruant. D Sic Behemot lc MUathan describit Iob ut appareat esse
bestias vastae molis. Unde factum , ut plerique putaverint Behemoth elle elephantem : dc Leviathan, balaenam. Bochartus putat behemoth csse hippopotamum, dc Levia han crocodilum. Utrumque conjungit Iob. Nomen behemoth significat belluam majoris molis, qualis est hippopotamus , vivens in aquis de in terra: depascitur enim frumentum dc foenum; ideo Job de eo dicit, foenum at bos eomedite addit virtutem sive roSur inelle
Umbilico ventris ejus. Neque enim telis trajici potest pellis ejus. Olla illi firma sunt. Talis descriptio convenit hippopota-mo. Deus applicavit illi, inquit Iob, gladium ejus. In sente
Hereb; unde facta vox Graeca M... latina Harpe , quae significat gladios leviter curvatos, dc falcibus similes. Dentes autem exertos habet, molliter flexos, acutos, praelongos, quibus tanquam Harpe vel ense curvato in modum falcis fruges deme-Disitigod by
547쪽
th & corrumpit. Ideo a Graecis tribuitur illi α - , Harpe. Non timet fluvios, ut de eo dicit sacer Scriptor ue videlicet qui Scsub aquis vivere pollit saltem diu. Capitur dolo : circa cubile Hus foss. excavatur, quae obtegitur cannis & aren. i ; ibi latet arca in quam bellua decidens includitur. Hoc cst quod dicit
Job, In oculis ejus quasi homo capiet eum. Diathan & Thanis promiscue sumuntur ad fgnificandos dracones , quorum formam & flexum aliquo modo referunt, tum quoscumque magnos pisces, phocas, lamias, quorum aliqui mammas habent, & lactant parvulos seos , ut supra vidimus. Crocodilum autem & Leviathanis nomine describi in loco allegato Job, opinatur Bochartus. His quae diximus de crocodilo addam , quod sit quadrupes, lacerto viridi non multum disti milis: linguam habere brevissimam, & adhaerentem maxillae inferiori; ideo ab aliquibus elinguis dictus est. Rictum habet immanem : pellem squam mis horrentem & durissimam. Mole sua & robore stupendus. Nostri instituti non est: verba singula quibus Job crocodilum sive leviathanem describit, cxpendere.
Sanguisugae , quae inter aquatica animalia numerari potest, nullam in Scriptura fieri mentionem contendit Bochartus. Notat eam dici ab Hebraeis ata Κα , & nomen aluo , quod reperitur in Proverbiis , & ab Interpretibus sanguisuga explicatur, esse intelligendum de fato , sive de coquod appensum est unicuique ex decreto Dei ; quo modo Arabes sumunt illam vocem. Salomon ait in Vulgata : sanguisugae duaesunt filiae, dicentes asser, asser. Quas filias sensuisuga habeat vix concipitur ri verum decreti divini duae filiae sunt, insernus & pcrditio, quae
nunquam implentur, ut loquitur idem Salomon. 'mi .et
De animalibus dabiis velfabulosis. Ut saltem brevi sermone perstringam omnia quae Bochartus fuso dc docto opere persecutus est, subjiciam quae babet dα :Disilired by Gooste
548쪽
e λ . v. s . dubiis & fabulosis animantibus. In Deuteronomio in sonte nominatur quoddam animal aΚΚo. Graeca dc Vulgata versio reddunt 'Tragelaphum , id est , hircocervum. Plerisque visum est fabulosum animal , sed oculati testes Parisiis & in Germania se vidisse referunt. Aphes avcs auritas, quadrupedes, rostro & alis aquilae, Iupi vel pardi corpore, leonis tinguibus, finxit antiquitas 3cipsa explosit. Tamen nominantur Gryphcs in Levitico & in Deuteronomio. Vocem Hebrieam Peres Graeci umerunt sed verisimile est eos intellexisse gryphaquilam, nempE speciem aquilae, cujus nasii vel rostri notabilis est aduncitas. Sie illi Interpretes fictilias illas gryphes ncutiquam nobis proponunt credendas.
a vel Dan avis in immundarum avium censa ponitur. .. ii ' Vulgatus ponit Mim, cujus nominis nulla est avis. Bochartus, mutato literarum ordine, legendum putat non iston sed Oxyn. Avis autem est quae Graece dicitur .lήii quae visu pollet & v latu. Raa idem est ac vidit. Quae avis in Deuteronomio Raa appellatur , in Levitico dicitur Daa , quod verbum sonat
molavit. ωρ. .v. 11. In G ca Versione Job fit mentio MPmeeoleontis. Putatum
in id animal este speciem Scarabaei, qui infestus est formicis;
unde appellatur formic leo. Sepelit se arena, 8c dum formicae transiliunt, prodiens ab insidiis eas necat, & his se pascit. Verum de illo animalculo nec cogitabant Graeci Interpretes. Insonte est laych, quod nomen proprium est leonibus qui Ldam ; inter quos constat aliquos dictos mirmecoleontes. Vocem Iasu de leonibus Vulgatus Interpres explicat. Constat phoenicem avem, quae per mille annos vivat,& ipsa suis ex cineribus renascatur, figmentum esse. Verum quia co . l. nomon hujus avis, & cujusdam arboris est, nempe palmae, qui septuaginta Senes vertere in Latinam linguam , putavere mentionem avis phoenicis fieri , sed agitur de pati bi arbore , quae dicitur. Vulgatus Interpretes in hunc error non lapsus est. In ipsa autem Uulgata nostra inonstrorum , quae initia sutar,
549쪽
nomina leguntur 3 verum non proponuntur ut animalia quae vere existant, sed tanquam spectra Daemonum, in sblitariis locis apparere solita. Vocem seim faunos ficarios interpretatur B. Hieronymus in Ieremia, quae sgnificat spectra quaecumque terribilia , quales fauni , quibus tribuebant Romani terrores. panicos , & quaecumque alia spectra, quae varias induentia formas in hominum conspectum vcniunt,& metum ipsis incutiunt. Faunus scilicct idem Deus qui Pan. Itaque nomine Fauni reddidit Hieronymus vocem Hebraeam jiim, unde Elma, terror, quia nomea illud inderet notionem aliciatus terriculi. Cur vero Fauni dicerentur Ficarii, non ita liquet. Ficus praeter fructum denotat tumores , ulcus durum, callosum & rotundum, sive glandulosas eminentias, quibus opplebatur facies Satyrorum, qui iidem sunt ac Fauni. Ficarii ergo illi appellabantur, a turpi eorum facie.
Fauni & Satyri finguntur hirci pedes & pilosi. Hircus est animal hirsutissimum. Cum ergo AEgyptii inter deos hircum retulissent, ideo idola Sc daemones uehirim appellantur, id est, hirci sive pilosi. In Vulsata nostra Isaiae ibi piis altabunt, id est , daemoncs , qui in specie hircorum apparuere Beato An
In versione Graeca& Latina Isaiae occurrit Sirenum nomen in iis locis Scripturae ubi agitur de tactuoso & ferali in solitariis cantu, qualem Ethnici finsebant esse Sirenum , quarum cantu illecti nautae incidebant in scopulos. Interpretes nomen illud rei significandae aptum crediderunt, etiam si nullae umquam extiterint Sirenes , quarum scilicet superiora essent virginum , inferiora pistium. Dubitatur quid sit liliu Isaiae. Alii putant esse avem noc- et τε turnam. Lilith venit a nomine Hebraeo tu sive Iasi, quod nostem significat. Spectri genus esse Veteres summo consensu docent, etsi de specie non constet. Senes Graeci reddunt onocentauros, Vulgatus Interpres lamiam, qui piscis est. Te rorem quidem potest incutere piscis ille , quia forma ejus extraordinaria. Quoquo nomine exponatur lilith, indicare voluit Isaias rem quae terrere potest, cujus formidine justus It
550쪽
Psal. so. ratur. Non timebit a timore nocturno, ut canit Psaltes. Onocentauri autem sunt mixtum animal ex asino dc homine, quale li- quet nullum extare,nisi aliquando biformes esse partus conti gat. Certum enim est monstra generari ii sed illa diu non vivunt. Quid ergo ipse Vulgatus Interpres usurpat onocentaurum nomen , dicto loco Isaiae : se decurrent d.emonia onocentauris p In sonte vox jam exposita Ilim legitur. Ibi ergo apud Interpretem vulgatum onocentauri nihil aliud sunt quam daemonum spectra. Destribit Propheta locum solitarium & ignotum, in quo facile percellitur animus inani formidine monstrorum, quae plerumque credit metu potius quam visu. Ibi, inquam Lonocentauri ponuntur pro quibuscumque trerrificis spectris.
De re hιrbaria , frumentis , leguminibus, arboribus, fructibus cr planiis sacri cidicis. Plantas omnes, de quibus fit aliqua mentio in Sacris Codi cibus , enumerabo brevi sermone , neque enim de illi plura occurrunt fusius exponenda, sive quia dissicilia sint, sive
quia scitu utilia. Nomine plantarum complector omnes arbores, frutices, frumenta, legumina, Olera, omnem rem herbariam. Notum est plantas semine provenire, aut plantis aliaci s radicis, aut propagine, aut ouisone, aut surculo, audiusto& consecto arboris trunco. In Scripturis autem nomem seminis lase accipitur pro quocumque principio, ex quo plantae nastantur.. Significat illud nomen supra dichos omnes nas. v. i. i. cendi modos. In Genesi sic loquitur Deus. Geminet terra herbam virentem facientem smen , ct lignum pomiferum faciens
fructum juxta genus sium, cujus semen in semetipse sit super terram. Ibi semen intelligi debet principium illud quo planta ex
planta nascitur, quoquo modo id fiat i sunt enim arsores, quae lamine carent, aut saltem sine semine nastuntur. Quae autem