장음표시 사용
591쪽
De hoc te arcu Scritior sacer loquitur , quas postus sit post diluvium , quia post illud positus est in signum. Vir peritus advertit arcum illum per se signum esse quod ea die qua apparet , non debeat timeri diluvium. Etenim ut fiat iris necesse est huic partem oppositam coeli esse serenam, quam sella radii penetrare possint usque ad nubem in qua arcus formandus est , itaque totus aer non satis nubibus densatur, ut fiat aquarum diluvium. Arcus, inquam, ille denuntiat serenum tem
Pertineret ad hunc locum quaerere quomodo in horologio Achaz sol regressus sit decem gradibus, sive lineis, ut hoc portento Isaias confirmaret Ezechiam regem de veritate promissi quod ei nomine Dei faciebat, convaliturum ex morbo quo decumbebat, & de manu regis Assyriorum libertatum iri. εPortentum est, sive miraculum, cujus nalla ratio reddi potest, nisi absoluta potestas, cujus in virtute Isaias operabatur ι sive potius ipse Deus, qui ergo omne id quod perturbaret rerum naturam facile ipse impediebat. Ad rem non pertinet expendere, an illud artificium quo.
prout lubcbat Jacobo , oves pariebant agnos varios, sive m culatos, fuerit omnino naturale. Deus quidem potuit artem Jacobi etiam divinitus secundare; sed certum est magnam esse . vim facultatis ejus , qua in cerebro variae delinemtur formae. Pars matris est proles dum in utero ejus concluditur , 8c cum
cerebro ejus colligatur. Ideo videmus tum formam inm mi rem in prole referri rerum quarum imagine mater vehementer commota fuerit. Ergo cum hi ce temporibus , quibus foetus conciperent & praegnarent oves, in canaltius, ubi adaquabantur , lacob disponeret virgas diversi coloris, non mirum est si foetus variis distincti maculis nasceretur. Revocabo ad pauca capita quae praenotanda sit persent cir a res naturales, de quibus
fit aliquis sermo in sacro Codice '
592쪽
De metallis disserentes considerabimus in genere opera ex illis fieri ope mallei, vel admoto igne quo liquescunt. Etenim non sic cohaerent eorum partes, ut malleo non possint extendi, de ex illis tenuia fila deduci. Ars autem artificum potissimum animadvertenda est, qua portione qualibet metalli norunt res planas, cavas, gibbas, rotundas, patulas facere repeticis mallei ictibus, contrahentes, aperientes, ut videre est in hujus artis operibus. Illa opera solent dici facta ex metallo ductili , cum . vero conflatur metallum, sive fusium liquescit, & infunditue in typum, formam hujus recipit. Candelabrum Molis factum est ex auro ductili: mare aeneum ex aere fusum est.. Omnium metallorum praestantissimum est aurum. Varia auri genera memorantur in Scripturis, sive sint quaepiam diversa genera , sive varia ejus nomina , a natura , a colore, a loco unde eruitur. i Q. Dicitur Tob, id est, bonum, quia revera bonum est & utile. 1'. Thare, id est, purissimum, quando in. i..orij. scilicet nihil admixtum habet. 3'. in lib. 3. Reg. nominatur a sum Sagu , a verbo Hebraeo quod senat claudere, quia aurum claudatur ob pretium. Septuaginta interpretati sunt aurum pu- .RU LAE . e . rum. Q. Aurum appellatur mupaz , a quodam loco dicto hes. vel quia est instar Pan, id est, quia micat ue enim Hebraice est subsilire. Scptuaginta interpretantur aurum proba pra.Iο. v s. tum. FQ. MesuΚ Κ quia hoc auro obducuntur parietes, inquiunt Judaei. Septuaginta appellant aurum de mophat, & Latinus de ρ1 va . Oph et, quod I. Paral ippom- appellant aurum puro probatum 6φ. Schaciat, qWia netur iustar fili, vel quia ducitur instar cerae. Latinus Interpres appellat μνrum probatum. Septuaginta vero
parat aurum dumile. 7 φ. nominatur aurum Par in e Latinus Inter- V pres iterum reddit aurum probatum; Graeci vero locum essCaliquem putaverunt,unde aurum adveheretur, puta a Gyrob
ne insula quae videtur derivare suum nomen a Tvh. iae est. Diqiliaco by Cooste
593쪽
littus 3c Pamnis, quasi dicas littus Parvain. Alibi dictum etiam de Optiir adductum aurum, quae regio Ophir forsan non alia quam Taprobane, quae nunc Sumarru dicitur auro feraci
In Scripturis, ut in Apocalypsi, opera quae Hebraeus &Graecus codex dicunt facta ex aere polito sive purgato, haec LM tinus interpres dicit frusta ex aurichalco. Sunt autem qui distin-puant aurierichum ab orientiM. Vulgo creditur oricalchum dici illud aes quod foditur in montibus , unde quod Latinus Interpres appellat in Apocal Ipsi aurichalcum, in fonte Graeco dicitur χαλκε βωσι, quasi ibi fieret sermo de aere effota in monte Libani. Uerum certis veterum testimoniis constat orichalcum
esse quidem genus aliquod aeris, sed quod fiau quadam admix
tione album. Itaque Bocharto καλαελιβα εο non est aes monsis Li
bani . sed aes album ι Lebana enim Hebraice idem sonat quod
assumia Aurichalcum autem, ut nominis origo aperta indicat, est metallum mixtione auri de aeris conflatumia olim ex auro,quod certa portione cum argento permiscebatur, fiebat eis
reum. Nomen quidem illud, solet tribui succino, & crystallo VCrum capite I. v. q. versionis Graecae Ezechielis, ubi ponitur pro verbo Hebraeo Hasemat, interpretandum est de aliquo metallo ; neque enim ibi electrum potest sumi pro ciccino & crys. tallo. Non etenim succinus ic crithallus splendescunt, quod Ezechiel dicit de Hasemat, eum ponuntur ici igne. Succinus in resinam liquescit , crystallus vero amittit splendorem situm is Hasemat non fuisse electrum, prout nomen illud significat metallum partim aureum , partim argenteam, sentit Bochartus, sed potius auriclial cum. Probat etymologia nominis Hasemat. quod accersit ex Chaldaea Engua , in qua metal est aurum, dc in lingua rubrara Nechas est as. Ex Nechasmelia fieri potest pera copem Hasmal. Praeterea allegat vetustos testes, qui scrip sere apud Babylonios fuisse aes lucidum dc purum, rubiginis. expers, quod colore ab auro non dignosceretur, idesique a richalcum sive aes aureum dici potuerita
594쪽
III. n. sibis se nitro. Non semel in Vulgat nostra fit mentio stibii, quo videre
est olim Isiaelitidas mulieres colorem vultlis fucalle. Graece dicitur ν i. quod nomen respondet Hebraeo Phuch. quod δε-cus est. Stibium autem , sive ορ-Mi. sve c. utrumque habent
Septuaginta, lapis est candicans & nitens, qui in argenti metallis invenitur, vulgo antimoiue, quo mulieres utebantur in vultu plagendo: non ut candidiores apparerent; imb ut fuse rent oculos. Vetusta lexica docent sibium esse colorem metablicum & nigrum. Fucabant se olim mulieres purpu isse ut conciliarent genis & labiis ruborem , cerusia candorem ori &collo, & stibio nigrorem oculis ι quos B. Hieronymus in Epistolii ad Furiam appetiat orbes ibi ali natos. Una ex filia- ωρ. z.υ. M. bus Jobi nominata fuerat cornu bium , in fonte inrenhvuch. Nomen Hebraeum Hub idem sonat ac Latinum Deus , sed devertitur sibium e nomen Leren radium & cornu significat E, F aran , radios splendoris instar cornu emittere. Filia illa Jobiornu bium nigris oculis forsan spectanda erat. cap. x. v.La. Nitrum Hebraice dicitur Nether. Constat ex Jeremia suisserem aptam serdibus abstergendis i fi laveris te nitro. Graeci I, terpretes & Latinus noster illud non vertunt. Quaeritur an illud nitrum habendum sit pro nostrate nitro, quod supetra dicitur D stipetre. Peritiores volunt aliud esse genus saIis ι & s lem petrae ignotum veteribus, novitiumque Inventum ad bellicorum tormentorum usum.1 v.
Suo loco disseruimus de vestitu Sacerdotum ι tum &. de iis quae in vestitu omnium Judaeorum attinebant ad religionem , Diuitigod by Corale
595쪽
sive quae praecipiebantur legibus observanda. Sermo ergo ille quem suscipimus, spectat primum diversa opera quibus conficiebantur vestes & ornabantur. Et opus T chbeta, aut Miseia
beseth, qud tessellatum, vel sutatum, vel denique reticulatum dicere possis cum scilicet sic texitur pannus, ut distinctus sit variis maculis, vel orbiculis, quasi totidem oculis. Hoc ceopus appellatur ocellatur . Ocelli illi erant quasi fossae quae fiunt in annulis aureis, quibus Infiguntur lapides pretiosi. In . Psal. 4. v. 1 . Sponsa Christi dicitur vestita in fimbriis aureis. Fons benε vertitur infundis aureis,quatenus nomen illud funda
denotat partem annuli, quo gemmae nectuntur. Scilicet vestis illa sponsis erat ocellata sive reticulata, distincta talibus fundis aureis. Tales vestes rigentes auro vix poterant transui. In secundo Regum ubi Saul queritur non posse sibi necem infe re , & ab Amalecita auxilium ad id postulat r tenent me an gustia , inquit, se adhuc tota anima mea in me s. Sensus fontis videtur talis esse i tunica illa ocellat , facta opere de quo quaestio , me retinet vel impedit quominus possim me transfigere
gladio. Est aliud opus dictum Chosech b, quod ut etymologia nominis indicat, est opus artificiosissimum, quod ingeniose excogitatum est, a verbo Chasibab , quod est cogit vis, sive quod multa indiget co itatione. Consistebat autem in certis quibusdam figuris & varietate colorum , quare vestes hoc opere confecta dicebantur varia. Vulgatus illas appellat pol iras, id est, plurimis liciis textas, ut nomen illud quod Graxum est, notat: - ., est filamentum , sed Zc significat vestes pluribus coloribus & grata aliqua varietate colorum atque figurarum distinctas & ornatas. Tale opus & plumarium vocat idem Vulgatus , quod nomen significat id quod varium est. Plumare est
Opus Roficem, unde Rexamet, Vulgatus Interpres pariter Interpretatur opus plumarium. Ex'voce Hebraea Itali formarunt suum recumare , pro μω pingere. Disserunt tamen Ischeb MEochem, inquiunt, quod Chosechab textum sit nulla adhibita acu ι MI m. vero aca pictum sit, quod opus Phrratonicum dia
596쪽
citur, quia hujus Phryges inventores creduntur. Quae pectitie fiunt opera, dissiciliora sunt acu pictis , ideo opera Ch hebcensentur , id est, artificis excogitantis , nimirum qui non vub garem solertiam adhibet. Antequam ultra progrediar , observabo vestem, quam Hebraei nominant Passim, qualis fuit Josephi, i quam vulgatus appellat polymitam 2 fuisse ex diversistiustis, sive portiunculis, quod indicat nomen Hebraeum, comtextam. Scilicet variata erat tunica Josephi, & multis color,bus distincta, quales erant horum Gallorum vestes, quos Viγώ. z. '' ' gilius dicebat lucere virgMis Aulis: Nempe sagula eorum habebant in virgarum morem deductas vias. Ad haec ornamenta alludebat Tibullus dum lib. 2. Eleg. 3. canit: Illa gerat vestes tenues, quas far se Coa Texuit, auratas disposuitque vias. Inde lucem accerso obscuro loco Canticorum, ubi descri- αν. a. o. bitur decor Sponsae: Coma capitis tui scut purpura regis vinctaeanalibus. Scilicet capilli tui implexi, vernacule les tresses, non minus placent, quam viae quae sunt in purpurea veste regis. Verbum sontis Rehatim indicat ambulacra, canales,vias per quas discurritur.
Est quartum opus, quod sons Hebraeus appellat Schesibmaasciar. Vulgatus Interpres accipit Schesh pro bysso, et char vero intelligit flum retortum , ideo reddit 6ssum
retortam. Sed Schesh est etiam nomen numeri sex ue ideo vωIunt quae opere illo contexta essent velamina, facta esse ex sex illamentis retortis , sive ex sextuplici filo.
Sola quae dissicilia sunt attingimus , & quae circa materiam Vettium minus nota. Ligo non opus est dicere primum homines olus, deinde pellibus, sive animalium exuviis se induisse. 'les erant vestimentum Prophetarum, ut indicat Epistola adriCbrae . Circuierunt in melotis, in pellibus evrinis. Ex Suida
elote est ovana pellis, vel pera confecta ex ovina pelle xl a res alia majorem usum unquam habuit in vestimentis , quam lana & sinum, quibus terra Istaelis abundabat. Unum a
597쪽
cannabo differt. Linum notatur in fonte hoc-ce nomine Sehech vel illo Ead. In Graeca versone appellatur i in L tina siepius hssus, quandoque linum. Non una species est lini ι praeterquam certis regionibus linum pretiosus nascitur. Gossi iam vernacul ε eum etiam appcllatur linum allinum . quatenus ex frutice venit, qui poma fert, quibus continetur gossipium. Frutex ille non viti dissimilis est; unde gosspium appellatur Mnea visis. Jam supra de hoc-ce. genere lini mentionem feceramus. Certis pinnis sive cochleis marinis innascitur species lanae, quae appellatur bdissus. Hoc-ce nomine etiam appellatur linum illud quod Indi ex arboribus legunt. Quaeritur emo utrum Hebraeum Schesia sive Bad ,sive brssus Graecae versionis, sive linum vulgati Interpretis sit linum, quale est: illud cui id nominis damus. Puto non aliud fuisse, adductus hoc argUmento , quod linum nostrum , ex quo fiunt retia & funes validiores , dicatur ab Hebraeis Pis thim, quo nomine Schesch & Bad intelliguntur. Certum est autem non ex gesspio funes fieri. Excannabo quidem etiam torquentur funes I sed vestes lineae S, Cerdotum ex pretiosiori materi a suisse confectas verisimile est. Et caprae ministrabant pilos, ex quibus vestes conficiebantur 3 ut discimus ex Varrone. In Cilicia tondebantur, ut Oves
apud alias Gentes. Inde sunt qui putant cilicia sive saccos quos viri pii induebant, ex caprarum pilis fuisse factos, non quidem ex tenuioribus sed crassioribus , quales illi sunt quibus mercatores solent involvere suas merces. Nigri erant illi sacci ; etenim pili candidi in majori pretio erant: inde dicitur in Scriptura coelum indui nigredine & sacco sive cilicio, cum nubibus atris obducitur. Cilicium est vestis rudior & vilis ue unde induebatur in signum luctus. Ex villis caprae videtur Michol parasse capillitium , quo simulavit Davidem aegrum decumbere in lecto. Legerant Graeci Interpretes Caved, id est, 1ecur ueunde sic interpretati sunt hunc locum quasi Michol jecur recens Capreae exemptum supposuerit stragulis i cujus, ut dicit Josephus, palpitatione viderentur illa moveri. Sic creditum
598쪽
quod vere in lecto David decumberet. Fons verb hodiernus sicut & tempore B. Hieronymi habebat. Cabir, id est, magnum validam , multum. Sic ergo in vulgata nostra legimus i Tulis autem Micholsatuam imaginem, posuit ea ver lectum , opellem pilosam caprarum. capillitium nempe ex magnis & multis villis caprae, posuit ad caput ejus se operuit eam vestimentis. Vestium sericarum usum ignotum fuisse tempore Moysis constare debet, cum apud Romanos nec sericum coeperit i notescere nisi sub Augusto. Apud Ezechielem legitur vox illa Meschi, quam nonnulli interpretantur seruum; verum Propheta indicat tantummodo vestimentum aliquod subtile & preti
sum. Etiam vocem Scherichoth apud Isaiam aliqui habent pro veste serica, sed εc illa vox derivari potest a verbo Hebrato Sarach, quod idem sonat ae pectere , ut Scherichoth sint lina benE pexa, quod probat Braunius in docto opere de vestitu
Sacerdotum Hebraeorum. Inter pretiosas vestes Scriptura sacra
sillan numerat byssiam & purpuram. Quid sit purpura dicturus
Lana , prout diversimode tincta erat, dicebatur Hebraeis vel Nechelet, vel Argaman vel Tholaat sciani. Constat rarichelet esse hiacynthum, nempe colorem violaceum sive caeru-laum , qui color est coeli sereni, & maris, & aeris nigri cantis, quem Galli vocamus bis mourant. Sunt qui contendunt colorem Thechelet non alium esse a conchylio, nempe a MD, ne conchyliorum , quo conchyliatae vestes inficiebantur. Purpura autem nomen est commune non uni pretioso colori. Erat quippe purpura Violacea apud veteres , ut purpura sit omnisve sis coloris pretiosi , undό , ut jam observatum est, bdissus se
purpura indumenta ejus, id est, pretiosa sunt ejus indumenta. Attamen purpura sepius sumitur pro rubro colore 3 unde sanguis dicitur purpureus. Nomen Hebraeum Argaman redditur a Graecis purpura ι ita Argaman decet intelligere fuisse rubrum colorem, qualis est in rosa nigricante, aut ita sanguine concreto. Purpurae quae dicebatur Tholant schani erat quidam color rubeus, ted rubedine florida , & acuto lumine splendens
599쪽
schani interpretantur colorem coccineum, cui inest igneus fulgor, Gallice roue eramos. Vidimusschani esse fruticem, in cujus baccis reperitur vermiculus, cujus sanae panni tincti dicuntur habere colorem coccineum, qui ideo dicitur vermicu- Ius , unde Gallice vermiam. Arabes animal quod in cocco reperitur appellant Kermes , unde procul dubio factum nomen Gallicum cramos. Dum loqueremur de cocco frutice, vidimus illum ab Hebraeis dici Schani . quod nomen datur colori qui educitur hcocco. Quia autem vox Hebraea non multum differt a Scheni,
quod idem sonat ac secundas vel duplex, ideo Latinus Interpres cum Graecis in Proverbiis, intelligit vestem Schani esse vestem' duplicem,clim sit vestis coccinea.Etiam observatum est vestem Tholaat sonare Hebraeis quod vermis Latinis, & Tholaat Sebani esse vermiculum fruticis hujus qui Schani dicitur, cujus sanie
tingebantur vestes coccineae; ut hodie color, quem vernaculi appellamus escarlatte, fit ex vermiculis sive ex quadam spe- Cie muscarum, quae materies, qualiscumque sit, nominaturvcmacule cochensile e de illa enim materia tinctoria audio litus
Non praetermittendum est Iudaeos delectatos vestibus laneis albi coloris , quae vestes chm facile sirdescant, ideo fullonibus
crebro committendae erant i quorum ars versatur in lavandis &dealbandis Ianeis vestibus creta, &, ut hodie sit, sulphure. Inde apud Marcum, is vesimenta ejus facta sunt stlendent , '. v se candida nimis velut nix, qualia fullo non potes seper terram cundida facere. Cum nobiles Hebraeorum albas vestes sibi deli gerent, ideo qui praeclaro aliquo stemmate erant insignes,vocabantur Morim. quasi dicas albatos; illi autem qui obscuro loco editi erant, Chasiachim. id est, si secari, Olsari Parantur
vestes, quibus corpus adversus frigus & aeris injurias praecingatur ι ideo illae dicuntur perizomata, id est, succiuetoria, quae Adam & Eva sibi secerunt ad tegendam nudita- s. rem. vestis totum corpus tegebat, sed semitantium partem. ''Nimirum pannus erat , quod partem anteriorem corporis 1
cingulo ad pedes praecingebant pauperiores, qui forsan ex inopia tunicam integram non habebant. Y γ γ iiDiuitigod by Cooste
600쪽
Penula erat vestimenti genus, quos iter facientes & nebis.loso seu pluvioso tempore utebantur antiqui. Talis erat penula quam Paulus Doade relictuerat apud Carpum. Non dicam fuisse vestes proprias gaudio, luctui, conviviis, nuptiis: alias talares, laxas, quae ideo dum fieret iter, alte accingendae erant. is. υ.is. Locus autem Levitici ex nendus est: Vese qua ex duobus ij. ta est, non indueris, nempe ex lino & lana. Hac lege , ut alibi diximus , Deus ab omni mala permixtione revocabat Israeli ras. In illorum gratiam patraverat insigne miraculum , quod
Moyses eis in memoriam revocat in Deuteronomio VLII. q. Vestimentum tuum quo operietaris , nequaquam vetustate defecit , rpes tuus non es subtritus, en quadragesimus onus es. Quod& legimus in secundo Esdrae I X. H. Euadraginta annis paυi eos in deserto, nihilque eis defuit: vestimenta eorum non inυeio, merunt, er pedes eorum non sunt attriti. Non. sol in necesse fuerat ut in deserto non veterascerent eorum Vestimenta , sed ut uni cum eorum statura crescerent; de bant enim successive parvulis & adultioribus viris quadrare, quod pro magno miraculo habendum est
Rem cibariam ordiamur ab eo pane coelesti quo Deus pavie Israelitas in deserto, qui dictus est Aramn aut Man, mellei saporis, & similis bdellio, ut ait Scriptura. Vidimus autem de gemmis disserentes ibi bdellium accipiendum pro.margaritis , quarum similitudinem tum candore, tum rotunditate sua Mania ii referebat, ut loquitur Vulgarus Interpres, quod erat quasi se oriandri sons dicit, ut semen Gad. quod Graeci reddunt
...is.. omnes interpretes intellexerunt coriandrum,herbae genus,
cujus semen saccharo convestitum inter bellaria locum obtinet, ut suo loco diximus. Salmasus contendit nomen Man jam usitatum fuisse H hraeis, antequam pane illo coelesti nutrirentur. Scilicet jam Disitiges by Corale