장음표시 사용
161쪽
DE CREATURIS COELI AETHEREI. iues
Concludimus igitur cum οὐ elyti sententiasermone us, prolata,ambitum ampliorem aereo in circulo,conspirante divino Spiritu vectum esse,& quidem a principio versus finem,ri usque fulgoris actione, ac materiae humidae resustentia triplicem fieri in coelo motum circularem;quorum primus est, hic motus ab Oriente in Occidentem,seu adextra ad sinistram,quem secundum sontis lucidi primi coeli dispositionem am diximus exagitari. Secundus ex parte mat in riae corporis stellaris & coelorum causim habet,ut infra declarabimus;ille nempe,qui ab Occidentem Orientem seu a sinistra coeli parte in dextram fit. Tertiis ex mutua formae de materiae actione & passione originem suam habet, quem
motum trepidationis appellamus. Sunt etiam motus circulares coeli creaturis proprii, qui ab actione & passione inter materiam substantiae stellae sursum tendentis & formae illiu deorsum petentis concitantuni cmusmodi sunt ipsorum motus in suis Epicyclis,de quibus infra quoque latius agemus.
tio, & non cito determinanda controversia; dum alii a rapto primi mobilis motu universam machinam viginti quatuor no rarum spatio circumvolui volunt motumque istum ab Oriente in Occidentem fieri autumant; Cuiusmodi opinionis sunt 'ripatetici, & omnes fere nourae aetatis, paucis solummodo contrariae opimonis exceptis,quorum in ordine ex veteribus Heraclidem Ponticum seMphantum ambos P thagoricos Niceram Syrauisenum, dc Aristarchum Samium, ac nonnullos alios Dusdem strinae;ex recentioribus vero Copernicum,Astronomum illum peritissimum,& Gub um Gilbertum collegam nostrum,m magneticae vir tutis perscrutatione a multis annis studiosum,numerari ec nominam invenimus, quorum est sententis ,revolutionem diurnam nullo modo a primo mobili aut ab
162쪽
dum naturalem Planetarum progressum, a . horari in spatio naturaliter cit cum volui constanter assirmant. Atque horum ccrte rationes, quamvis prima
fronte probabiles εc verisimiles videantur,attamen si cxactius inspiciantur, dili genterque considerentur,eas plane nugosas & frivolas esse facili me deprehen demus;quod quidem rationibus,tum philosophica speculatione&praxi vulgi rinitentibus, tum etiam ex Scriptura sacra desumptis probare conabimur Primum
igitur miraculolum esset, omnes coeli Planetas secundum mundi latitudine . moveri,sphaeram autem terrestrem iis longe viliorem S ignobiliorem constan ter sub iisdem poli elevationibus cursum suum naturalem quolibet die naturali perficere, atque per consequens ab omnibus caeteris globis motu suo irregula rem esse;nam certum est quod quilibet terrae locus nec altius elevetur nec inuus deprimatur,sed eandem semper latitudinis sedem pollideat. Secundo, si motus terrae circularis spatior . horarum absolveretur itas moveretur terra infinitis gradibus, equo vehementillimo cursu deprore te, baculo violenter impii l. so,globo tormentario ab igneo bombardae orificio prodeunte; Atqui violentus equi cursus videtur quodammodo per acris compressionem eju .que resistentiam impedire equitis respirationem, baculus forti brachio per aurem ductus,sb-nitum edere strepitumque non eXiguum ciere percipitur, globu Sque e bombarda virtute ignea Mectus , maJorem adhuc strepitum per accis medium volans inducere, experientia teste probatur : Quorum tamen omnium motus cum illo,quem terra tua revolutione diurna concitaret, si tali unquam
motu moveretur nullo modo comparandus esset; Unde consequenter etiam ex velociori isto terrae motu quo revolutionem suam diurnam coniiceret,homines
super terrae superficie orthogonaliter stantes,scopuli magni,& altissime ab Mus
superficie protuberantes,arbores in sublime protenta,ec palatia superba ac tu res eorundem ad nubes usque pertingentes strepitum atque clangorem longe vehementiorem peracris repercussionem ac resistentiam edorent : Quae omnia clim nullo sensu percipi q ueant terram tali motu veloci nullo modo moveri censemus. Neque enim sit ficiet,si respondeatur,ipsum quoque acrem ad motum terrae moveri, eique in suo motu locum dare, cum ventos violanter ab ortu in o casum quandoque stare percipiamus;quorum sane fla s Contra terrae motum emissius turbines ac tempestates horrendas probabiliter propter oppositu terraemotum induceret;quae omnia,quia non accidunt,evidenter terram revolutione diurna per se non moveri demons Tant. Tertio,terrae ipsius motum naturalem
motui coelorum velocitate nullatenus comparandum esse,probabimus hisce a natu ra ipsa depromptis experimentis. uanto
163쪽
Experimentum Lmasio remotior ess rota circumferentia assis centro antosaci ovelocius movetur. Vide Regul. I. P.2.hb.I.de motu. Demonstraturhoc experimentum. lib. I. de motu cap. .ec 2. Reg. I. Experimentum II. ubo major vis requiritur admotam aEcujus rota a centro quem motum a principio seu ab interiori appellantὶ quam admotum a superscis vel circumferentia fluab rure,qui motus in fine Itur. Demonstratur haec propositio libro i. de motu cap.2. Reg. 4.& per regulas
164쪽
Quod enim terras celorum centrum .pateriquia Sol & caeterae stellae eandem a terra distantiam in motu suo naturali habere dignoscuntur,quam hic ita nostro hemisphae rio ; id lanc quod fieri non posset, si, ut falso nonnulli autumant,centrum totius esset in Sole. Atque illud etiam ulterius hac ratione
confirmamus; quia, quod magis grossum & ponderosum est, illud est centrum mundi;Atqui terra est magis grossa;quod inde probatur,quia,quis altius 1 terra
ascenditur,eb tenuiora & subtiliora media semper inveniuntur; unde aqua tenuior est terra, aer aqua;ignis aere & Quinta essentia seu materia aetherea igne,&α Erm. Dicimus igitur,experimenta praecedentiaevidenter demonstrare, partes globi exteriores,hoc est,magis versus circumferentiam tendentes aptiores esse a natura ad movenὰum, quam partes centraliores; quia anima faciliori venire potitis a circumserentia, quam a centro; idque duabus rationibus ma. nifeste comprobatur,scilicet tum, quia centesima pars vigoris proportionaliter centrum moventis movebit circumferentiam;quemadmodum in machinis illis artificialibus supra descriptis , & vicissim in fine luculenter apparet; quarum motus, quamvis arte confectarum, naturalem tamen habere rationem Certum est, .lum etiam, quoniam in mundi primordioactuum originem a summa formarum scaturigine provenisse supra declaravimus ; a cujus fonte pars minima in terram descendere potuit, tum propter ejus longinquitatem a ccmlo Empyreo, centrum enim ab ejus circumserentia longius distat) tum propter immensam terrae fit siditatem; quippe in qua sunt . frigiditatis quartae,& nihil caliditatis, nisi sit ei accidentaliter adveniens videlicet aut a luce increatione tenebris inclusa,aut ex astrorum influentiis interrae viscera dimanantibus, ut supra diximus. Imo certum est,quod elum infimiisgradibus velocilis moveatur quam terra,quia totus Rus substantiae appetitus animae moventis vigore& virtute expletum nec quidquam aliud est,quam veluti ipsa lucis actuosissimae substantia limpidissimaaqua nihil, secundum Ati astinum, est mobilius, nihilque ejus motu velocius unquam aut violentius te nihil subtilius, ac ob subtilitatem
suam penetrantius. Unde indubitatum est,ut in artificialibus majorvirium unio grave quoddam levius acciti iis movere dc circumvolvere solet,ita etiam h rum Spirituum multitudinem, squi in coelo omnes majori numero & naturali quodam duehu frequentius,in terra autem rarius & per accidens tantum repΣ-riuntur in caula esse,cur coeli velociter,ic infinitis gradibus citius.quam terra, moveantur, quoniam nimirum illic motor in infinitum multiplicatur, & per consequens longe effractus etiam objectum suum movet. Unde certe ridiculae stuat Gilberti rationes impossibile es Iecredentis,ut queant coeli propter ius nitam ipsorum magnitudinem spatio μ. horarum circumductinamque si exactiori judicio considerasset,lum infinitam agentis naturam,tum etiam patientis dispositionem, facilime invenisset, rem longe aliter sese habere, quam ipse existimavidi Etenim,cum sit in regionibus illis agens tam immensum ac potens,&materia quoque movenda tam bene disposita ad agentis impressiones leviter suscipiendas, ita ut facili me hoc atque illuc motoris impulsu vertatur, quis persuaderi sibi patietur motum illic tardius fieri,quam in loco eo, ibi&agens est debilis ac fortuitus,& materia quoque movenda male ad tolerandum motum disposita 3 Motoris autem sedem & imperium in coelis esse nemo dubitavit;materia vero movenda quoquepraeter imaginationem subtilis est spiritualis Mevis;unde faciliu, huc atque illuc promotoris dispositione agitatur. Nonne videmus terram gravem esse, ec motui propter suum pondus male convenientem, lapidemquo
circumducuntur,quam illa: a centro. Et perConsequens Ipsam terram tardiunaturaliter movere demonstratum est,cum sit toti macrocosmi centrum physicum. Quare verisimilius est , diurnum machinae mundanae motum pro
165쪽
DE CREATURIS COELI AETHEREI. is
demque magnum multis manibus elevari,qui propter gravedinem suam unius animae viventis virtute sustineri non potest At, si terrae pars aliqua resolvatur in aquam,decem illius aquae partes illam unicam terrae portionem pondere suo exaequabunt. Similiter aquae pars una respondet pondere suo decem partibus acris per sit btiliationem ex aqua factis; eademque erit proportio inter acris & linis lubstantias,&inter illam ignis&Quintae essentiae. Ex quibus manifestum est, terram in aquam diliolutam decuplo majorem locum continentem requirere, quam ante tactam dissolutionem dc subtiliationem occupabatiquemadmodum apparet in subtiliatione sicimus mineralis friabilis igne subitaneo facta; nam calore violento in tot Spiritus aereos &aqueos repente solvitur vitriolum aut antimonium ut Retortae corpus, quod placide antea massam retinebat, non possit ultra materiam istam rarefactam continere;sed maximo cum fragore,ampliorem locum quaerentibus spiritibus illis,disrumpitur. Dicimus igitur,coeli proportionem in pondere esse aequalem proportioni terrae,corpusque ejus bene dispositum ad motum, quia subtile, tenue, 8c facilε movendum,illud vero terrae male dispositum admovendum,quia crassum, grave,& requieti proximum, tenebrarum receptaculumquae sunt motui opposita. Videmus enim,Solem tu minis sui actu subtiliores terrae partes sursum quotidie elevare;contra vero densiores,saxa videlicet & id genus alia,in vanum lc absque ullo motu sensibili aut partium subtiliatione ferire. Quid denique de terrae natura existimandum est, quam omnes Philosophi frigidam esse voluerunt Nonne confessiis est ipse Gil
berrusiquatenus in Medicina bene versatus,frigiditatem torporis,quietis,& stu piditatis esse causam; caliditatem vero, quae nullum in terra habet dominium,
morum,sensium,& actionem rebus omnibus tribuere t&tamen magnetica sua virtute adeo extra se ductus est,ut totum terrae corpus magnetem aut magneti
cum appellareausas sit; ciuia aliquod ejus minerale,magnetem videlicet,ferrum ad se trahere,&ad mundi polos vergere,polorumque variationes designare observavit;&ita totum pro minima ejus partea apere videtur. Tali etiam mo do Solem Carbunculum appellare possumus,quia nocte eum splendere videmus. Concludimus igitur coelum,respectu materiae suae, ec gravitatis ejus,tam facile posse viginti quatuor horarum spatio circumduci,quam terramictim sit ponde re sitio terrae proportionale;atretpectu praeparationis suae melius de facilius mo veri quam terram,sept a demonstratum est. Quod si neque haec omnia etiam legenti sussiciunt,sacram denique Scripturam in hac re veritatis testem appella mus, quam falsam dicere valde impium&sceleratum esse agnoscunt Christiani: Invenitur igiturin libro Iosi capito. Solem se Lunam constitisse in meduαMinueri properase ad occasu batio unius diei; neque enim illic respondere licet, accipien dum esse illum Io sis locum de motu Solis naturali: loquitur enim de die & motu diurno; cusus autorem esse Solem fatetur, utpote sine cu)us statione seu consi stentia dies continuari non potuit. Sed si manifestius adhuc testimonium de
sideramus,commemoratur 1. Reg. 2Ο.D EuM fecisse, Solem retrogredi, nam umbra
horologii perio.gradus est retroacta. Similiter motus hic diurnus a Psalmista
optime declaratur Pialm.I9. s. ubi Solem e tabernaculoso egredientem moveri ab or. in occasum luculenter expressit. Nonne etiam cum intentione ostra convenit
Divus Maiihaus cap dicens fulgur venire ab Oriente in Occidentem, se quod simili quoque modo ab illa parte ad occasum venturus sit die ultimo ipse Domi. nus 3 quippe in quibus diserte satis docetur,motus increatae essentiae,cujusinodi est filius ultimo die venturus ab Oriente ad Occidentem, de Spiritus Domini
sanctus primo die sit per aquas eadem via movens. Atque hinc etiam nomen Orientis tanquam terminus a quo,semper in iacris literis,uti antea diximus, prae ponitur Occidenti quemadmodum dc adoratio fit versusillam partem,& tem-
166쪽
pla quoque nostra eam respiciunt. Terram denique nullo modo movere decIarat nobis Ps isti mo Psalm. o vesy cmus haec sunt verba: 'seu Dominuste ra perfundamenta sita taut nunquam movere possit. Ex quibus omnibus manifestuin est, coelum universem ab Oriente in Occidentem moveri,& per hunc ipsum Solis,nec ullatenus,secun&mpraedictorum autorum sententia perte restris massae motumdiei horas constitui.
De ratione motus naturalis Planetarum, hoc Hhab occasiu in ortum,σωutra ipsis,qui dicunt, latas movere admotum suorum ortium,
unde Aprologorum de Epicycu motu observatio
OT u scoelorum mediae regionis ab Oriente in Occidentem, non ipsorum motus naturalis dicitur,sed violentus &raptus; quamvis in sua natura,hoc est,respectu coeli Eivpyreia cujusi fonte lucido derivatur,naturaliter etiam fiat). Motus namque
I corporum naturalis est, non sontis sui,sed molis illius,in qua fie
motio,motum sequi. Atm hic quidem mysterium observan . dum magnum;in hoc scilicet, qu*i, ut motus coelestis ab infe-jioribus distinguitur propter excellentiam & periectionem suae essentiae, &motum habet iis omni modo contrarium,nempe circularem, qui omnibus mundi partibus perfectioribus convenit; Sic etiam inter coelos partis mundi perfecti ris magna oritur motus contrarietas: Quamvis enim utriusique coeli superioris
ham spiritualis quam corporalis,in sui motus ordine & figura,nulla sit differe tia;attamen in ipsorum terminis a quo fiamma est contrarietas; tam prior ab ortu spiritualis nempe.& ultimus a punctoriusdem hemisphaerii opposito ferariar, videlicet materialis;quae quidem motus citcularis oppositio ad inerentia illa d
rivatur,quie est inter materiam dc formam; quarum culuslibet est naturaliter propter separationem unius ab alio motus contra ri os emcere ι Unde gravia,ex parte materiae , deorsum, ut in tenebrarum congerie dictum est, levia ser-sium secundum naturalem lucis sedem moveresblent,ut in ignea dispositione de Soli productione satis declaravimus; At vero ubi optima est proportio in materiae agitatae& ascendentis, maequedescendentis amplexu ibi torma lucida Seladiosa non est sussiciens ad propulsindos in serius materiae vaporosae ascensus; neque vero materia astendens altius valet ascendere,ctim a radiis proportionali. terdescendentibus impediatur , Hinc fit,ut duplex etiam motus inducatur cir cularis in eodem corpore,propter diversa dispositiones rerum ad ejus compositionem concurrentium,nempe,materiae&sormae, NeCesse enim est,ut corpora aetherea Circulariter imoveantur,propter aequalem partium suarum proportionem,motum universalem sursum vel deorsum impedientem. Quo autem modo motus prior,quem raptum ppellavimus, induCatur,supra descripsimus. HIc vero de motu ei opposito, ab occasu scilicet in ortum, quem proprium corporum Iugarium morum appellavimus,pauci ς dicemus. Quamvis formae illud sit ossi cium,corpori cui inest nomen sc esse tribuere, totum tamen illud,quod moveatur,corpus,&mobile appellamus, Si autem per se movetur,a principio illo activo intrinseco movetur, quem motum naturalem diximus, hoc est, quo corpus quodlibet secundum suae naturaeappetito movetur; Sin a principio externo moraim habet, cri u smodi estraptus ille, eo casu non naturalis, sed motus per acci dens
167쪽
DE CREATURIS COELI AE THEREI. isdi
dens nominatur. Ex his igitur certum est,motum illum Planetae,qui partim ab agitatione materiae&partim a principio interno dc centrali fit, motu us natu ratem esse; per quem ab Occidente in Oriente fertur; quippe cum Mus dispositio magis corpori conveniat: Tardior enim est,illo formali eique in progressu suo
contrarius. Atque hIc etiam observandum est,quod,quo magis materia cras. sor in corpore Planetario abundat, eo violentior sit motus ejus naturalis,ut in
Planetis a Sole versus terram constitutis, & praecipue in luna liquido apparet. Similiter hic motus est ille, per quem stellae vitales,vegetabiles &multiplicativos effectus in inferioribus producunt,qui k rapto coelorum motu nullo modo
corporibus obveniunt; Huous autem stellarum motus rationem naturalem redadere Philosophi certe minime potuerunt quare causae metaphysicae,scilicet intelligentiis eum ascripserunt; Quorum opiniones quoniam stuperius resutare conati su mus, rationem eousdem naturalem hoc in loco pro poste nostro explicabimus. Certum & comprobatum est, in omni corpore mobili esse actionem dc resistentiam actionem a principio movente intrinseco;at passionem& resistentiam a subiecto mobili : Sic corpus illud Planetarum rapto coelorum motu agitatum resistendo videtur retrogredi;non aliter quam in bombardae pulvere totamentario oneratae executione, magnum materiae pondus contra Spiritus igniti motum movere cernitur, dc propter resistentiam ejus contra igneam pulveris naturam retrogredi percipitur;atque similiter etiam pilae contra parietem 1actae resilire & in contrarium movere dignoscuntur; per quod magna inter motum
materiae & formae discrepantia haud obscure cernitur. Ad n usmodi autem Nateriae resistentiam tria sunt observanda;nempe erassa materia re entissubstan ua,cuous solius est,contra raetum motum ferri;quia naturalis ejus dispositio est quiescere;Sic videmus,quod si super rotς alicu)us superficiem periphericam pauxillum aquae vel olei, seu etiam lapis ponatur, rotaque ab Oriente in Occidentem violenter volvatur,ut hoc in loco demonstratum est, partes aquae vel olei seu lapidis versus Orientem contra rotae circumvoluistionem ferantur. Sic si aquae parum supra quadram ponatur,illa manibus ab Oriente versus occasum violenter versa,corpus illud aqueum ab occasu versus o
tum super quadrim movebitur. Secundum est medium resissens orepellensremmotam: nam corpus Planetarium originali dc universali mundi motu versus oeca- sum
168쪽
sum abortu pulsum reprimitur Isubstantia aetheri u)us non mimis est resistere& lente retromovere densiorem Planetae materiam, quam aqua in sequenti experimento retroagit globulum ligneum, quippe quae aqua est medium, in quo in moveturinam,ut crassities Psanetae se habet ad tenuitatem aetheris,in quo comora Planetaria quasi natant;sic se habet ligni substantia ad aquam, utpote cu)us partem mMorem,aquam M acrem esse mvenimuSiunde donaqua super
In rota B CD sitglobulus ligneus,huc atque illuc super rotae circumferemtiam decurrens,virtute parvularum rotarum in duobus lateribus moventium: Similiter it A. in rota B.C.D. parvulus globulus ligneus in peripheria rotae inclusiis ut huc atque illuc moveri facile queat : Dicimus igitur,quod,si in medio quodam aqneo rota illa moveatur ab ortu in occasum,resistentia aquae violento motoris motui renitentis globulos A. R A. paulatim verius orientem impellat: Quod fit propter materiae dispossitionem, quae quieti amicissima est, unde resistendo causie extrinsecus agenti via contra ria sensim M tarde movetur. Tertium estauras interna nasura,crius est naturaliter movere ad corporis sui appetitum,sine quo corpus neque existere neque movere posset: Sic videmus animal ad corporis sui appetitum huc atque illuc movere virtute suae essentiae centralis, Atque hunc motum Planetae naturale vocat semen vis sermone suo secundo; alterum verbillum,quo stellae rotantur ab ortu, proprie non motum sed resistentiam vocat,nam Oppositionem, reverberationem motionis continere dicit, repercussionemque stationis agitationem esIe voluit. Ex his igitur elici potest, non esse difficile corpora Planetaria contra primi coeli motum movere; Qua tenus enimstant corporea,eatenus actIonibus contrariis resistunt,& per hanc suam resistentiam motum contrarium,eis tardiorem,essicere possunt. Praeterea lux in Planetis inclusa,crius est naturaliter proprium suum locum petere,cum amateria retineatur,quae propter siuum appetatum illam altius ascendere non permitti
169쪽
DE CREATu RIS COELI AETHEREI. ist
tit,circulari motu primam rapti illius motus originem fortasse quaerere i idetur, a cujus centro ipsa primum derivata es re ad quod tanquam locum persectiorem tendere appetit : unde etiam suo motu corpus,in quo existit,moveri neces ictest, Aut, quia motor ille primus suos estectus ab Oriente versus Occidentem emittere lebat.inde fortassis sit,ut versus illam partem,semper citius auitardius absque intermissione tendat secundum materiae magnitudinem aut formae tu .cidae portionem malorem vel minorem. Nonne solet divinus ille inter homi
nescontemplator magis magisque D EuM DE viue habitaculum tali suae formae motu perscrutari,& per viam probabiliorem tendere, illam nempe, per quam majores potestatis ejus effectus descendere percipiuntur Manifestum igitur
est, corpora coelestia, tum respectu suarum formarum essentia litim incarceratarum,uum etiam propter materiae densae suorum corporum dispositionem,quorum es ducis actionibus resistere,contra primi coeli actionem lente movere;nocialiter,qti m flumen aliquod a sua origine descendens,& versius mare decurrens, contrario ei maris refluxu violenter reverberatur & repellitur,atque ipsum ta- metente in tumido illo fluxu ,etiam contra maris motum,naturali suo motu mo- Vere percipitur. In quo certe motu contrario mare tum magnitudine,tum motus sui impetu,coelo Empyreo comparandum, dc naturalis fluminis motus,illi corporis Planetarii contra maris motum enitentis. Concludimus igitur ignes, illos rutilos coelestes sphaerice circumduci & assiduh circumvolvi, propter coeli materiam sursurn moventem, & eorum radios deorsum tendentes: Lux enim primaria globum lucidum Planetae cum universi coeli materia ab Oriente in Occidentem vertit.itiam quodammodo elevando,ut luci inclusae & captivatae libertatem restiuiat 1 Sed gravior re tenacior materiae esus dispositio deorsium tendendo Planetam cogit via contraria eniti , Sic etiam aquae motu pilam aliquam ligneam vel pomum in aere saltare, magisque sursum ac deorsum vehi videmus, ut experimento sequenti declaratur.
170쪽
DE CREATUR Is COELI AETHE REI. xc CAPUT XVII.
De oppositiformae re materiae uni versitam motusἡde ipsarum in quolibet coelo propontionis. erique Solis in caelo med o
situs amonstratione efficaci a.
UM in discursu superiori lucem formalem,quo magis deorsum tendit eo exiguiorem dc debiliorem eme commonstraverimus, i materiam vero eo tenuiorem,spiritualiorem,& in proportione sua minorem, quo magis siursum ascendit,certum est inde, N malem illum splendorem a fonte suo, hoc est, a coeli Empyrei: fastigio in modum pyramidis coni a sua basi,descendere ad terramuta ut ejus basis sit concavae coeli Empyrei superfiesei contigua, conus vero terrae. Est enim D Eus radix, ns,origo,dc pater ejus econtra Vero,quia materiae tenebrarum abysso exurgebat, tenebraeque omnes in terrestrem molem Congregantur,quarum princeps est Diabolus, fit inde,ut motus ejus motuit ucis sit Contrarius,namque pyramidis ejus basis in terrae centrum deprimitur,conus vero ad concavamusque coeli Empyrei superfidiem elevatur. Hinc igitur cujusque coeli ex materia & forma compositio;hinc coeli tanto sunt formatiores,quatis sublimiores, tantoque subiectiores materiae, quanto depressiores ac centro prorinquiores: Hinc igitur animae, mediae naturae, luculentissima descriptio, ejusque rationis & compositionis demonstratio perquam optima, hinc S lis in medietate illius mediae naturae situs εc dispositio 3 hinc ejus natura exactδ temperata 8c vivifica,calidum natu rate Sc humidum radicate inferioribus insun dens Hinc harmonica mundi dc coelorum proportioumd& ipsorum elementorum variae dispositiones,hinc creaturarum vitae,ec vitarum receptacula, omnia
denique in actum reducta ab hujusmodi mixtione procedunt,atque ipsae etiam specierum disserentiae infinit ab infinitate oriuntur punctorii pyramidsthaium radio seu diametro di manantium. Hinc enim angelorsi ordines,quo alii aliislsiunt administratione& loco eminentiores,D Eoque propinquiores: MDC varia Corinporum aethereorum temperamenta, hinc elementorum sublunarium distinctio, ex quorum naturis diversis diversiae nascuntur creaturae,aliae aliis calidiores autfiigidiores humidiores aut sicciores. Sed & hoc loco, tanquam in speculo aliquo, admirabile elucescivmysterium,quo patet,omnia haec a solo dc unico D Eo profluere;nam extra coeli ultimi convexitatem nullus reperitur angulus praeter solum 6c unicum illum, qui est omnino incomprehensibilis: Et quia interius Trianguli incomprehensit ollis latus intra coeli Empyrei convexitatem, situm suum habe declaratur hoc ipso,D Eu M sese mundo communicare,utpote cujus essentia verbali ac spirituali firmati sunt coeli,dc omnis virtus eorum, atque hinc duo unius trigoni anguli convexae coeli Empyrei superficiei contigui sunt&qu si continui quippe a quorum radiis lux mundi derivatur,&quorum,utpote in Creatorum, praesentia, materia ejus spiritualissima jam informata est,& ex nihilo creata;Sic itaque D EuM praesentialiter ubiq; adesse dicimus,hoc est, radios ejus tanquam in speculoaliquo consipici in Spiritu universali. Unde clarum & manifestum est,ipsum D EuM,tam extra mundum,quam quatenus inmundo praesens existit,unicum & trinum esse,cujus Monas seu trigoni caput ad terram uindeis stendit,ut sua praesentia tenebras omnes in terrae gremium refrenaret,atque ita clim forma ejus trigonea sit per universae machinae rapacitarem disperti,dicitur DEus ubiq; praesens,non quide,quodloco ullo contineatur,siquide ipse continen