Historia matheseos universae a mundo condito ad seculum P.C.N. 16. praecipuorum mathematicorum vitas, dogmata , scripta et manuscripta complexa. Accedit recensio elementorum, compendiorum operum et operum mathematicorum atque historia arithmetices ad

발행: 1742년

분량: 1019페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

211쪽

dum accidit. Celeriorem enim esse majoris circuli olocitatem rationabile est circa idem centrum infixis: Ut enim iri blii, majus corpus velocius sertur propria latione, sic, & in cireul ribus: Majus enim est eorum, quae auseruntur ab eis, quae excentro, majoris circuli se entum. TeX. 66; iii His Avis mox E sis indirate vult, quod stellae maioribusaei eulis i fixae v. c. quartam partem sui circuli maiori celeritate cursus suos peragant, clitellae minoribus circulis infixae istam quanam partem tardiori motu absolvant, Quod dem verum in Geometria est, sed non in Astronomia, quodn muno eodemque motii gaudeant stellae. - , i

De ordine autem jpsorum, quo quidem modo singula di ponantur, ut quaedam uni priora, quaedam posteriora, & quomodo spatiis se habeant ad invice Ii cx iis circa Astrologiam, consideretur: Dicitur enim sustici euter. id ex.

Mens Auctoris haec est: Quoi nempe cum ex tui li stibiitias derum. stiis, motu= &c. cognosci nequeant, Astroi Ga sit c0ns enduli i

sphaerica sit: non enim utiquae fictili accrescens est decrescens. plurimum qbidein alic ς δ rie curva, a ςra. oncava, utrinque curva, seinet autetii bipartita. .

' Conser. supra dicta 6 M.

ri rursus per Astrologica, hi sitivo hofi essenis Solis' helipses lunulae speciem priae se silent si est, tale, palam est, quod & alia utique erunt taliae' ibis t

in Solis pars, quae eclipsin non Patitur, lunulae speciem habeat, Astr nota rite concludunt, Lunam esse sphaericam. .i-i . . .ι,

Quod autem dubitatur, hoc est; iUidere autem non est dissicile, si parum consideraverimus, & distinxerimus .quonam modo censeamus quantamvis magnitudinem gravem ad medium se . , Manifestum enim est, quod noli quousque extremum tangat issum centrum; sed majes pars vincat, orter.

212쪽

LOCA MATHEMATICA ARISTOTELIS. quousque suo medio ipsum medium comprehendat; hucusque enim habet propensionem. TCX. IO7.

Sensus A RisTOTELis est, debere nos existimare, quod si quaepiam travis magnitudo descendat ad centrum Mundi, eam non permansuram, si tim ac ipsius extremum centrum mundi attingent; sed eo usque descensuram, quousque ii sius medium. mundi medium, sive centrum assecutum sit; m ior enim iptius pars, in qua stilicet medium est, minorem partem propellit, donec utrinque a centro mundi aeque emineat; omne enim grave hucusque . habet propensionem, sive hucusque gravitat. Bene autem hic annotatur duplex Centrum, gravitatis nempe & magnitudinis, de Posteriori loquiturARisTOTELEs, sta non usquequaque vere.

sum, nequea enim Lunae Eclipses tales haberent decisiones; nunc enim in iis, secundum mensem fiunt, figurationibus, omnes accipit divisiones: Etenim recta fit, & utrinque curva& concava X. Io9. . Per decisiones intelligit istas partes falcatas in Eclipsi Lunae, quas pro

ducit umbra terrae. Hinc concludit Astronomorum more, Terram esse

rotundam.

89. . circa autem n Iipses, semper curvam habet terminantem Eneam. Quare quoniam Eclipsin patitur propter terrae obj-ctionem, terrae circumferentia sphaerica existens, figurae causa erit. Ibid.

meterea per Astrorum apparentiam, no0 solum manis stum cst, quod rotunda, sed & quod magnitudine non magna sit; parvo enim facto nobis transiria ad meridiem, &uriam. manifeste sit alter Horigon circulus, ita ut astra, quae super

caput, magnam habeant mutationem, Sc non eadem adpareant,& ad uitam, S ad meridiem transeuntibus; quaedam enim in AEgypto quidem stellae videntur, & circa Cyprum, in iis autem, quae ad ursam ver ni, apparent, in illis locis occidunt. Quare non solum ex his manifestum est, rotundam esse figuram terrae.

213쪽

roo , LIBRI L CAPUT IX. l. A . o I

sta & Sphaerae non magnae : Non enim traha celerist ἀμνηquippiani faceret, translatis nobis adeo parum. Tex aro. ro

Quapropter existimantes eum, qui cima Herculeas columnas est locum conjungi ei, qui circa Indiam, &.h6c modomare unum esse, non admodum incredibilia piden

tur. Tex. III. . Existimatores hosce non perperam existina asse, aperte convincunt

cHRISTOPHORi COLUMBl, Argonautarum Principis, navigationes; quibus novus orbis repertus eii, qui it ter columnas Herculis atque Orientalem Indiam totus una cum Oceano Atlantico interiacet. BLANc AN Us. - s1. i. i Η

Mathematicorum etiam, qui circumferentiae magnitudi nem ratiocinari tentant, ad 4oo. dicunt stadiorum millia &c.

3 93. Figurae autem omnes componuntur ex pyramidibus: Re-Etilinea quidem ex rectilineis: Sphaera vero ex octo partibus

componitur. Tex 4O. l . . . ALEXANDER existimat ARIsTOTELEM dicere, sphaeram colitare ex octo partibus illis, quae designantur per tres circulos, quorum duo seca se mutuo ad angulos rectos, ut in Spliaera Mundi faciunt duo coluri; Te tius vero medios illos dividit aequidistanter a sectionibus illorum mutui quemadmodum uEquator in Sphaera Mundi secat tuos coluros. Ex quibus sectionibus tota Sphaera in octo partes dividitur, quibus Sphaeram componi vult AstasTOTELEA ' Adverte tamen hone Splaaere compositionem nullo modo habere partes actu, cum Sphaera sit unica simplici superficie terminata; sed quae tantum sint a praedictis imaginatis circulis designatae : At very aliae figurae, quae pluribus planis terminantur, ut cubus, octaedrum, & Iimilia, quae Auctor noster vocat rectili iacta, quia terminantur iuperficiebus, rectia lineis actu illitinctis ab invicem ex natura sua, non per nostram designatimnem, ideo recte dicuntur componi ex pΠamidibus, quia cum habeat sis bases, cogitamus supra utramquamque illarum singulas Pyramides erigi, qu rum omnium vertices ad idem punctum medium intra cubum imaginatum comt. Et sic de reliquis solidis, quae qua ratione resolvantur in plures

214쪽

Loc A MATHEMATICA ARISTOTELIS. Eor

pyramides, Constat ex Io, Π, Ia & I3. Tementorum EUCLIDis, at vero in Sphaera nullum reale compositionis, aut divisionis fundamentum reperitur.

g 9 Ad haec necesse est non omne corpus esse divisibile dicere, sed repugnare certissimis scientiis: Nain Mathematicae ipsum

quidem intelligibile accipiunt divisibile. Ibid

3 9s. Omnino autem eniti simplicibus corporibus figuras tribuere irrationabile est. Primo quidem, quia accidit non re- sileri totum: Nam in planis tres figurae videntur implere Iocum, Triangulus. Quadratum & Sexangulus. Tex. 66.

Per simplicia corpora intelligit quatuor Element Vult enim probare quatuor elementa non habere figuras illas Mathemticas, quas illis pLAT tribuebat; Ut autem AR Is o TELIs rationem' probe percipiamus, sciendum, quod implere totum, sive locum, illae figurae dicuntur, quae simul suis' ingulis in plano quopiam ad unum, atque idem punctum unitae locum illum totum, qui circa punctum illud consistit, contegunt, ita ut nihil vacui inter ipsis resinquatur. Tales fiant Triangulum aequilaterum, Quadratum, atque illonum sexangulare. i

vero duae solum Pyramis, 'Cubus. Ibid.

la replent locum solidum. Error vero hic occurrit, quod nempe preM- laeum solidum impleant, quod falsum, si de omni sermo est L e rotundo quilitercunque quidem potest, sed non de omnL Cubus solus ergo nobis relictu, est, quo loca solida implere possumus.

. . COM Definitiones II. Elem. . .

- Πιφ . ita . . Ex Quarto de Gelo. 98. Deinde ad similes videtur angulos ignis quidem sursum ferri, terra autem dcqrsum, & omnino, quod gravitatem habet, quare necesse est sem ad medium. HOC autem utrum

accidit ad ipsum terrae medium, an ad universi, quoniam idem sortim sit, alius Mo est.ὶ Tex 3 3 'i

215쪽

LIBRI L CAPUT IX t

i Ex. Lib. secundo de Generatione & Corruptione.

Ideoque non prima latio causa Generationis & Corruptis-nis est, sed quae secundum obliquum Wrculqm, in hac enim &continuum unum est, & a noveri duobus motibus. T. FG, l

Per primam lationem iratorigit motum primi mobilis, qui fit saperpolis mundi, quo Stellae omnes ab Oriente in occicientem rem seruntur. Per obliquum vero circulum intelligit Zodiacum, qui obliquus est, quia Poli ejus uini alii a polis mundi, & quia nisu tenula reda ab tu ad occasu uic sed in si i aera mundi transversiis est, & dei lectit a septentrione in meridiem, quam ivis non recta, ut in Sphaera explicari solet. Motus ergo Planetarum, qui ait secundum hunc circulum, & ipse obliquus, & traiis versus eodem modo erit; ferrenturque per eum a Borea ad Austrum, de e convelso; ex quo accessii &tecosta es sciunt aestatem .de hyemem, item generatiosius, oc corruPti 'sol porro, & Planetae, qui motibus Propriis hunc circulum peragusit,..cise cuntur moveri duobus motibus, de quidem contrariis: Quoniam dum v. g. Per Milia cum graditur motu p oprio, interim e in a primo mobili fertur ab ortu in occasium: Ex quibus duobus motibiis fit uuiis tantum Solis motus spiralis, qui mixtus est, id est, qui fit a duobus motoribus, unde revera Sol non movetur duobus moi;bus contrariis re ipsi distinctis: Hoc enimἰ- impossibile est: sed motu mixto ex duobus, qui spiralis est, circa munditia deseribetis. spiras ab uno τ pico ad alterum;. qui ut dixi, causatura duobi motoribus, qui sunt Sol ipse, movens se ipsum per Zoili acum, de primum mobile movens insuper ipsum Solem, de Zodiacum abortu in Occasiun circa. mundum. Ut iudicat dc arbitratur BLANc AN Us

Moles autem terrae quanta sit ad ambientes magnitudines, non iminani sestum est, jam enim visum est per astrologica me remata , quod multo etiam quibusdam aruis est minor. Sh

216쪽

LOCA MATHEMATICA ARLSTOTELIS. quae feruntur esse parvum magnitudinibus. quia videtur aspicientibus. hinc nobis sic. Ibid. Quae igitur astrorum est. velox smem; Longe autem;

quae vero Lunae deorsum quidem. tarda autem: Q- autem Solis ambo haec habet sussicienter. Summa I. Q - ,

Quae igitur Amorum. H est .haeis Astrorum velox est, sed procul a

Terra; Luriae vero latio terrae quidem Proxima, tarda tamen At vero Solis latio medio modo se hahet inter utrumque, id est. quia neque nimis ut Astra distat. neque tarde sicut L a circumsertur. Existimo Aristotelem loqui de more diurno, quia seeundum hunc Astra inerrantia sunt Sile crutiora, Sol vero ipsa Lma citior. BLAN ANUL

od accidit circa Mercurii stellam , qtia enim modicum sepe endit, lape non apparet. ita ut tempus multum are

reat. Summa II. c. 3- iQuod Mercuruas nonnisi raro conspidi possit. causa est, quis parum a Sole elongatur, sive ipsum antecedat, sive sutaequatur. Ex quo sit, ut diu sere simul cum Sole circumseratur, & propterea sive oriatur, sive occia dat, parem supra Horizontem elevatus apFrere potest. Quod Aristoteles dixerit modi m superascendit: Unde fit eum propter nimiam Solis vieinitatem, cujus lumine tegitur . tum Propter vaPOres, qui horizonti ut plurimum incumbunt, ut raro, & post magna temporis intervalla conspiciatin .

Ad Austrum ainem quando seratur. copiam quidem habere talis humiditatis, sed quia parva est sectio circuli, quae super terram, quae autem deorsum multiplex, non posse visum hominum fractum serti ad Solem, neque ipsi tropico austrino. ν pinquanti ue neque in aestivis versionibus existente Sole. Quapropter in his quidem locis neque fieri cometam ipsum. Quando vero ad Boream subdefecerit. accipere Comam, quia magna est circumferentia, quae est suma Horizontem: Quae . autem est subtus, pars circuli parva, incile visum homi- 'num pertingere tunc ad Solem. Ibid.

217쪽

- LIBRI L CAPUT IX. 'inne de Cometis intricatissimam materiam Am --α uberius exii

rati & ipse in sequentibus eam exponita, .

In Cap. 4. Sullya II. Lib. I. Meteor. de Cometis. - Ios. : Ad haec antem si quemadmodum ostenditur in iis , quae circa Astrologiam speculationibus Solis magnitudo major est,

quam terrae; & distantia multo major Astrorum ad Terram quam Solis: sicut Solis ad terram quam Lunae; Non utique longe alicubi a terra conus, qui a Sole conjiciet radios, neque utique umbra terrae, quae vocatur nox, erit apud Astra: sed necesse Solem omnia Astra circumspicere, & nulli ipsorum terram obsistere. Summa II. Cap. S.

Amplius autem est tertia quaedam opinio de ipso: Dicunt enim quidam lac esse rcflexionem nostri visus ad Solem, sicut& Stellam comatam: Impossibile autem est & hoc, si enim via dens quieverit & speculum, & quod videtur omne in eodem puncto speculi eadem apparebit utique pars imaginis, si autem moveatur speculum, & quod videtur in eadem quidem distan tia ad videns, & quiescens: Ad invicem autem neque aeque Us lociter . neque in eadem semper distantia impoisibile eandem imaginem in eadem esse parte speculi. Quae autem in latas circulo feruntur Astra, & Sol, ad quem fit reflexio, moventur manentibus nobis, Sc similiter, & aequaliter ad nos distantia; a se ipsis autem non aequaliter: Aliquando enim mediis noetibus Delphin oritur, aliquando vero ὀiluculo. Partes autem latas eadem manent in unoquoque; Atqui non oportebat, surat imago, sed non in eisdem adhuc esset haec passio locis. mid.

In his AnisTOTELEs consutat opinionem dicentium Galaxiam apparere Per qitan hun reflexionem visus nostri ab illa parte coeli, em, Ox cpuulani. speculo ad Solem: Probat autem hoc esse impossibile, ratione desumta ex ' Parte optices, quae dicitur Catoperim, sive Specularia, quam rationem si ve lem in thematice ex care, longa nimis, ac praeter itastitutum fieret tracta

218쪽

Quae autem in lactis circulo feruntur Astra, & Sol, ad quem fit reflexio, moventur manentibus nobis, & similiter, &aequaliter ad nos distantia a se, ipsis autem non aequaliter.

Quae hic ab AnisTOTELE dicuntiar, non sunt usquequaque. era propter Apogaeum, ac Perigaeum Solis, quae quidem duo ab omnibus Astron mis asseruntur: quando igitur Sol est in Apogaeo, maiori multo intervallo distat a nobis, quam quando est in Perigaeo , intervallum enim illud constet diametris terrae duobus, de quadraginta, hoc est mill riis rogooo. lare. Quae disserentia secit, ut Sol manifeste appareat nobis minor apogams, quam Peri-γias. Sol praeterea similiter ipsis inerrantibus stellis fit tantumdem modo r morior, modo propinquior a Sed sorte Aristoteli non occurrerunt ea, vel tunc temporis nondum perspem erant. BLANcANus. De Galaxia plura adfert citatus Autor, cum Allis ToTEL EM citato loco P. 96. defendere

voluerit. ἄ

Ad haec autem locus plenus est astris maximis, & ful dissimis, adhuc sparsis vocatis. Ibid.

Consideretur autem & circulus, & quae sunt in ipso Astra ex descriptione. Ibid.

Id est, consideretur Galaxia, & Astra ipsius inspiciantur diligenter ex deseriptione alicuius Globi astronomici, in quo solent Astronomi omnes comstellaxiorius,ae stellas suis locis reddere, atque etiam lacteum ipsum circulum graphice emgere. Hujusmodi Globum veteres Sphaeram Aramam dicebant ab ARATO, Poeta graeco, qui constellationes omnes carmine prosecutus est, ac proinde globum hunc ordine exposuit. BLANC ANUS.

wuto sparse haec sidera illa esse, quae recentiores informia appellant, eo quou ad asiorum Asterismorum s mas minime revocemur.

In Asia igitur plurimi ex Parnata vocato monte vident

fluentes. Summa IV. cap. r.

Cum mons rimassus in GraeciaEurome regione sirus sit, Iegunt alii Pa- P messiun, quem montem sTaAao εο ν LxNIus in Asia collocant.

219쪽

mve us autem maximus mons est eomini, qui ad orientem aestivalem, S multitudine, & altitudine signa autem altitudinis quidem, quia videtur, & a vocatis profundis & a nari gantibus in stagnum insuper illustrantur a Sole ipsus summitates, usque ad tertiam partem nocte, & ab aurora & iterum a vespera. Ibid.

Ii gnis hic est lapsus AnisTOTELI s. Si enim calculum ineamus. esset lusius montis tot altitudo mili. aro. quod sine ridiculum est, cum nul lius moniis altitudo sesqui milliare transcendat.

Ex secundo Meteororum.

Quapropte & circa Orionis ortum maxime fit tranquilib

Incertus autem, & molestus Orion esse videtur & oc hens, & oriens, quia in trans mutatione temporis accidit oce sus. & ortus, aestate, aut hyeme, & propter magnitudinem Astri dierum sit aliqua pluralitas. Ibida i , I ris taesae autem fiant post versiones, & Canis ortum. Ibia .

Duobus enim existentibus segnientis habitabilis regionis. uno quidem ad superiorem polum, qui noster est; altero ad alterum, & ad meridiem; Eaque tympani speciem ha nti talem enim figuram, terrae excidunt ex centro ipsius ictae lineae, & faciunt duos conos . hunc quidem habentem basin tropicum , alterum autem habentem basin circulum semper hianifestum, verticem autem in medio ter . Eodςm autem modo ad inseriorem polum alii duo coni terrae segmenta faci- .unt. Ibid.

220쪽

LOCA MATHEMATICA ARsSCOTELIS-Hae autem habitari solae possibiles di Sc neque ustra ver nes Tropicos γ; Umbra enim non utique esset ad Uriam: Nunc autem inhabitabilia prius fiunt loca, quam subdeficiat, aut permutetur umbra ad meridiem autem lab Ursa. e frigore inhabitabilia. ibid.

In ipsa scilicet rana torrida asserit, non posse habitario Sed falsum esse ostendunt plurimae regiones tam veteris quam novi orbis patefactae, in quibus magna in arunnitate, ac sertilitate summisque defitiis vivitur. Quoad --hram illam, i melligo meridianam, quam Sole circa meridiem existente, nos qui Boreales sumiri, semper ad Septentrionem proiicimus. Quod si ad meridiem perrexerimus, occurret inhabitabilis, ut salae putat, terra, priusquam umbra meridiana in Boream vergens deficiat. Quae signa sunt, itostram flabitationem esse citra Zonam torridam, ire Boreali l arte. ae autem sub Vrsa, id est sub Polo Arctico, bb nimium frigus inhospita omnino habetur, nam . Quod latus mundi nebulae, malusMe Iupiter urget. Veruntamen quae iub utroque polo partes sint, adhuc incognitae manen

Fertur autem, & corona secundum hunc lacum, videtur erum super caput esse nobis, cum Herit secundumMeridianum.

Constellatio videlicet, quae corona Ariadnae dicitur, haec cum in coelo manifestest realis, nostroque vertici noctu, quando meridianum Pertram fit, is cumbat: clare indieat nos quoque esse Borealesia' . f . -

Et quidem ad latitudinem usque ad inhabitabilia scimus habitam, hic enim propter frigus non amplius habitant, illae

autem propter aestum.

portet autem de situ simul rationes ex descriptione com silerare. Summa u. cap.

Id est rationes ventorum descripti e vel figura aliquσ, gralem stitim: Bbiungam . 3 m.

SEARCH

MENU NAVIGATION