Historia matheseos universae a mundo condito ad seculum P.C.N. 16. praecipuorum mathematicorum vitas, dogmata , scripta et manuscripta complexa. Accedit recensio elementorum, compendiorum operum et operum mathematicorum atque historia arithmetices ad

발행: 1742년

분량: 1019페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

251쪽

tentium quinque millia D LII. & ab iNAc Hir ousque ad Olympiadem primam annos DXIIII. putavit cvΝsoni NusCap. XVIII. & XXI

AUT OLYCUS PITANAEUS, ex aeolide, .Mathematicus.

atque Praeceptor ARCESi LAI, qui THEOPHRAsTUM deinceps audiit it . Duos Libros congenit, quorum unus est de S et a quae movetur u u ,& alter de ortu de occasu siderum inerram tium agit xx .eti Reserente LAERTro IV. . ulula de aetate AUTO LUCI constat,stixessit enim a RisTOTELt Olymp. IRD THEOPHRASTUR Lavidant eum P Appus in Mathem collect. si MPLICI υε ad Aristot. cc. II, commenta M. & Io A. PHILOPONUs ad Physic. Lib. II. aliique. - uu) Continet XIL propositiones, quibus Proprietates circulorum Spliaerae demonstrantur. Hunc librum latine Nddidit JOs Epuus Austi ANeapolitanus. Uti &de siderum ortu atque occasu, libellta duos: quorum exemplar Graeeum, quod habebat ipse, cum quinque contulit Vaticatu se Latine ad haec vertit; quemadmodum, di quae iis in libris scholia Graiu imperiisset. Demonstrationes etiam, quae abstrant, ex EUCLiDIs Phaenom nis, vel Sphaericis THEODosit adjecit. Romae ista. 4. Ante eum edidit CONRADUs DAs Ypon Ius Argeiit. Is N. 8. Et latine ex Versione, & cum commentariis FRANC sc I MAUROLY cI Siculi, Abbatis san sis, Meiasinae isci. λl. Latine etiam habetur in Synopsi Mathematica MARI 1 ME

THEOpHRAsTUs ex Lesbo Iiola Erusus, cetist Prae,ceptori suo AnisTOTELi ante Christum natum 324. Primo E U P H R A S T V s audiebat propter eloquentiam, deinde, vero THEOPHRASTUs; bis Patriam suam Tyrannide liberravit Πλobiit Olymp. CXXlli. cum centum & septem annos vixerit et et , quem ex plus quam millenis quos hsa inux GRATO. t - I Infinita Diuili od by Coostes

252쪽

DE PRAECIPUIS MATHEMATICIS. . an Infinita sere scripta condidit, etiam Mathematica, quae vero omnia periere a). Galaxiam nominavit comparem, qua de

duobus hemisphaeriis coeli sphaera solidata est, & ideo, ubi orae

utrimque venerant, notabilem claritatem videri.

yy PLUTARCHUs adversus Colotem p. ur&2κὶ Teste ui ERONYMo in epistola ad kepotianum. Verba eius si1ntro nde & sapiens vir Theophrastias, cum expletis centum & septem annis, se mori cerneret, dixisse sertur, se dolere, quod dum egrederetur e vita, quando sapere coePissetis,a Inter quae sequentia eranter AH - ῶν χορων α , Historia Arithmeticae. αὶ ἀριθμων, de numeriS. LAERTI Us V. O. 3 ψολογικῆς ἰςομες ε . Historia Astrologiae. Ibid.

ιρδος, dc idcirco ad astrologiam & Physicam hic liber

PYTΗΕΑs Massiliensis, vir Astronothiae & Geographiae lange peritissimus h , condidit opus de ambitu ternae & in stronoma ope praealti gnomonis, meridianam Solis tempore Solstitii altitudinem captavit, indeque Eclipticae obliquitatem intellexit, praeterea diligenter in poli altitudinem inquisivit, deprehenditque in polo nullam esse stellam, sed vacuum esse locum, cui tres stellae adjaceant, quibus cum ipsum poli pumctum quadrangulam circiter figuram efficiat c.

b De hoc sTRAao Lib. II. sequentia annotavit: Iam POLYB Us Europae regiones describens, veteres se ait mitas facere, in eos autem inquirere velle, absquibus illi sun reprehensi, ut DICAEARCHUM,& ERA- Tos THENEM, qui ultimus Geographiam tract.irit, & PYTHEAM, qui multis imposuerit. Hunc enim perhibere, totam quidem aream Britanniae se non Peragrasse, ambitum autem insulta majorem esse XL. millibus, tum de Thule & istis locis ita narrare, neque terram ibi porro esse, neque mare,neque aerem, sed quippiam ex his concretum. pulmonis marini Mule, in quo

253쪽

siquo tem δέ mire sublinua pendeant, atque universib. eque

seculiam universi, neque Pedibus accessum, neque navibus, ac somnui pubisinonis se ipsum Vulisse, cetera auditu percepta referre. POLYBius id quo--que incredibile ait esse, privatum hominem, eumque Pauperem, tantum sespatii mari terraque obiisse. Multa autem praestabat Μessenio credoee, quam Ap PTMEAE. Ille enim tantum unam in regionem Panchaeam se navigasse ait,ishic septentrionalem Europam universam usque ad fines mundi, se perl*ώstrasse dicit; quod ne Mercurio quidem dicenti crederes. Interim Ea , OsTHENEM, qui Evemerum Bergaeum appellet, PYTHEAE credere. seatque hoc ne DICAEARcHO quidem credente. Et ita P v Tu EAs antiquior

e Vid. GAssENDUs in Tractatu de proportione Gnomonis ad umbram Solltitialem MassiL Tom. IV. oper. P. FH.

I im. HERACLIDES PONTICUS, prius SPEUSIPPI, exinde ARISTOTELIS auditor, librum de Geometria composuit d), &motum terrae tribuit, non ut loco suo excedat, sed rotae instar circa axem circumvertatur, ab occasu Versus ortum, Circa

DICAEARCHUS MESsENius e), Siculus, Aristotelis disci pulus. Inter ejus scripta, quae ad Mathesin spectant, sunt duo sequentia annotanda. I) αγραφὴ της πρὸς versibus Jambicis , Poema Geographicunt, quo, annotante B. PAB Ri Cio Bibl. Gr. T. ll. p. 29s. illustrasse videtur tabulas suas Geographicas πιδακας εν Lς περίοδοι ἐισιν. quas 'THEOPHRAsΤo obtulit, & hic in testamento suo jussit in inferiore porticu reponi. LAERTIUS γ. SI. 2 καταμετρησεις των Πελοποννη ω θων, Di mensiones montium Peloponnesi. PLI-mus II. 63. Primus enim montium altitudinem perpendiCulurem dimensus eis; altillimum prodidit Pelion. nimirum Iaso.' passuum. Cons. IOANNis HUD SONi Geographiae veteris Sciiptores Minores Volum. H. inon. IJO3..8. d

254쪽

DE PRAECIPUIS MATHEMATICIS.

εὶ Huius auctoris stedus iste error fuit, nihil omnino antimam esse: de quo ita cicnno Lib. I. Tuscul. Quaest. DICAEARCHus in eo semone, quem Corinthi habitum tribus libris exponit, doctorum hominum dispuo tantium, primo libro multos loquentes facit: duobus, Phare ratem quendam Phthiotam senem, quem ait a Deucalione Ortum, disserentem inducit, M linuri. OMNINO EssE ANIMUM, & hoc esse totum nomen inane, seu εstraque& animantia, de animantes appellari; neque in homine inesse animum, vel animam, neque in bestis.,, Et post pauca: id de Dicas Aacuo di Mcam, qui nihil omnino animum esse. - Εt TERTULLIANυs Lib. de Ani macap. m. Denique, inquit, qui negant principale, ipsis, prius animam nihil censuerunt; MEssENI Us aliquis DICAEARCHUs, ex Medicis autem

ANDREAs, & ASCLEPIADES. 1,

MANETHON, in assi gypto vir omni genere sapientiae excultus, patria Sebennytes vel Diospolitanus. Sub Ptolemaeo, Philadelpho functus erat apud Mendesios summi sacerdotis ossicio. Inter multa alia scripsit f . SuPerstant

etiam ἁ-ε- ιάατικων, sive de viribus & effectis astrorum libri sex g). Imprimis notanda est ejus ridicula annorum usque ad Alexandri M. tempora computatio, cum ante istum Regem statuerit dynamas unum & triginta: atque eas fuisse tradit annis quinquies millenis trecentis, & sexaginta quinque. Verum ne ab oroe quidem condito, nedum a diluvio, multoque minus a PHEL LGl tempore, quando mundus divis fuit, tantum temporis cis erat.

O De quibus B. p Annicius L c. p. 498. haecce refert: Etiam νλυ- εLi Ni NOLANI Epistolae XXXVIII. subjicitur carmen ad Iovi u M, in quo eiusdem operis mentio: Nunc tria miremur texentem fata P L A T O N E M, Aut A RATI numeros, aut picti MANAETHON is astra. Neque vero aliud hie sunt picta astra quam carmine descripta, Ac verbis, ut ait PLAUTUs PAENULO, depicta, quemadmodum de ENNio apud ci-CERONEM I. Tusc. Quaest. c. H. Hic vestrum Pinxit maxima secta patrum. MANETHON ipse poema suum cum HERME Tis γραφῆ com ferens vocat sub illitiiun Lib. V. quod e versione mea adseritiam M

255쪽

E libris, PTOLEMAEE, sacris, sierisque cohamnis Arcanis, sapiens quas his in reperit HERMEs Sigilavit vires proprias coelestibus astris. . Consilii adiutor fuit illi A s c L E P a υ s, inde , Ceris mandavit formas, divinaque imago, Florilege impressa est dono pulcherrima Muta. Ast ego si illuni coelestia sidera nocte Saepe revisendo, picturam sisto loquentem, Nec quisquam P.is est partem huius cernere laudis

Quam solus, quem plurimum amo, magnus P ET SIRI Non levis iste labor, PTOLEMAEE, videbitur ulli gin Prodierunt Lugd. Bat. 1698. 4. graece ac latine, cura & studio Iheo a I GRONO vii. Continentur in hoc opere maxima ex parte Astrologica. In curido autem libro quaenam prosere de Sphaericis, de positione nempe circulorum in Sphaera, tam apparentium quam absconditorem, de axe& horizonte, situque circulorum, de imaginibus coelestibus, & ordine ea- , rundem &α

CONON, Samius, nomen sibi comparavit & in Geometria , & in Astronomia. In priori volutam reperit diversam ab illa Di Nos TR TI. CONONIS cnim per aequalia radii spatia

aequaliter excrescit h, In posteriori Solis Lunaeque desecti linobservationes collegit, & ipse quasdam in Italia fecit i , etiam comam Beronices sideribus intulit k ).

h Eius occultas assectiones silicius exposuit AReu MEDEs: unde fictum ibit, ut in oblivionem veniret inventor .; nee Cononia voliata, sed Archimedea, diceretur. Cons. GUIL. sNELLI Us in prassatione sui Cycl anetrici & ILL Us T. MOLFFII Analys infinit. ubi ejus expositio hinc &inde exhibetur. i Eas memorat PTOLEMAEUs shm de apparentiis Gaiam. k Vide illustrem eius laudationem apud CATULLUM de Coma iaces, quod carmen ex CALLIMACHO latinis reddidit versibus. Ex cA LIMAcuo ista sunt apud THEONEM commenti in ARATUM:u A κον--. ηεμ υς Βερονικης, ον- πῶσιν - Θεως.

Apud Catullum est: tilem me ille co N O N ecelem numine vidit E BereniceoAmice caesariem

256쪽

. DE PRAECIPUIS MATHEMATICIS.

Fulgentem elare; quam multis illa Deorum Non sine taurino sanguine pollicita est. .

Et VIRGILIUS:

In medio duo signa, C NON, & quis fuit alteri Caeteroquin ab ARCHI ME DE semper Vehementer laudatur, cum quo sitiam admo lum familiaris fuit. cons. ARCH MEDEs in Praef. Lib. de Lineis spira libus, & in pnes Lita de quadratura parabolae.

κandro M. peragratis l). In Astronomia asseruit: i) universum ς infinitum, ab stellas esse glebas vel lapides canontes, &3 Solem stellamm maximam esse m .

N . . s. AnisTARCHI Samii grande nomen suit n , qui pYΥ ΠΑ-GORAM, PHl LOLAUM atque alios secutus, terram credidit mota veri, sole immoto. Antiquior luit ARCHIMEDE O . Hodie nihil hujus AnisTARCHi habemus, Praeterquam is πω περι- - α κηματων, librum de niagnitudinibus &

distantiis Solis & Lunae p . Ejus enim Praedi mones Mathema: ticae de Planetis perierunt q), & quae sub ARISTARCHi no

S ENNO S , & FRANCi SCO IEsso P edita fuere, sunt figmenta& exercitia ingenii, quo ostenderent, quomodo ex principiis, quae AnisTAnc Hi fuisse putant, haec vel ista deduci possint.

n) Laudat evin ARCHl MEDES in Psammite p. Iro. seqq. edita Graecae Basil. ubi sequentia de eo tradit: ARISTARCHUs Samius refutat Astrol gos, qui centrum term ossis centrum Mundi, & lineam connectentem centra Solis & Terrae esse radium Sphaerae Mundanae statuunt, scripta quaedam tra ludit, in quibus id perspicitur, ex his, quae illic supposita sunt, evenire Mumdum , uicto nuper Astrologo n) Μundo esse multiplicem i. e. aliquoties majorem . Nam apud eum supponitur, stellas quae non errant, &solem immobilem Permanere teriam vero circa Solem ferri in circuli circums Hli a rentia,

257쪽

rentia, quae est in medio cursu situs. Sphaeram vero stellarum fixarum circa idem centuim cum Sole sitam esse: ea vero magnitudine haberi, ut circulus circa quem positum est terram serri, eam habeat proportionem ad stellarum fixarum distantiam, quam habet centrum Sphaerae ad circumferentiam. Hoci utique constat esse non posse. Nam cum Sphaerae centrum nullam habeat magnitudinem, non utique ullam habere posse ad superficiem Sphaerie proportionem, est opiliandum ostendendum est autem A RisTARci ubi hoc intellexisse & sensisse. Quoniam itaque opinantur, terram veluti circa cem trum Mutidi colastitutam, quam proportionem terra ad Mundum a nobis dictum, eam habere spharam, in qua circulus existit, in cuius circumferentia supponitur terram serri ad Sphaeram stellarum fixarum. Nam domo strationes eorum, quae apparent, id quod sic suppositum est, accommodat.

VARRO apud Gellium III. Io. vi TR uvius Lib. I. c. i. eum omni laude diplum censet; . numerat enim ARisTARCHUM iis, qui pluribus disciplinariun, elis armati, raro inveniuntur, quique multas res organicas de gnomonicas, senumero naturalibusque rationibus inventas atque explicatas, posteris res isquerunt. - & lib. IX. c. s. quo in loci horologiorum varia genera ab eo reperta refert. Inter ea erat quoque Scaphe, quod MARTI AN Us C MPELLA ita explicat: - Scaphia dicuntur rotunita ex aere vasa, quae horarum

Aductus, styli in medio fundo sui, proceritate discriminant, qui stilus gnomonisappellatur, cujus umbrae prolixitas inluinoctio, centri sui aestimatione di--mensa, vicies quater complicata, circuli duplicis modum reddit. vid. sui in si v s ad Solin. P. 4 8.οὶ De aetate A RasTAR cur multa disserit vos sius de scient. M

them. p. IST. .

pin Opus hoc ita procedit. Primo ostendit, lunam a Sole lumen acciapere. Secundo terram puncti, ac centri habere rationem ad sphaeram lumta Cum hina dimidiata apparet, circulum, qui limbus est illuminationis, ve gere ad visum & per modum lineae apparere, te tunc deficere a quadrante gradibus tribus, ex quibus colligit distantiam solis a terra maiorem esse, quam duodevigintuphim distantiae Lunae a terra; Diametrum Solis dixit esse partem quatuor rectorum, hoc est m. minutorum. Hanc ingeniosam AnisTAnc Mi methodum, de solis distantia per lunae distantiam 5e διχοτο-ν 'investigatula solide explicat & ad novas hypotheses adplicat niccio Lus in Almagesio P. I. p. I .seqq. Quo autem Mei us, quod Riccio s multis secit, hanc methodum, sive Diagramma, ut vocant, ARisTARCui explicemus, res ipsa suadet. Ostenditur nempe in doctrina de Lunae Platabus, quodsi per Lunae ces trum transtat planum, ad quod recta olis de Lunae centra conjungens it norin iis, hoc planum Hemisphaerium Lunae illii nativa ab obscuro dividere; adeoque

258쪽

DE PR AECIPU IS ,MATHEMATICIS. sque si Mundi hoc transeat per spectatoris υculiun in tellure, Luna dimidi

.m seu bisecta apparebit,& rem a mu . iactu i n Terra ad Lunae centrum ducta erit

2 a ira A in plano illuminationis: adeoqueia rectam quae Solis&Lunae cen- '. tia coniungit, perpendicularis erit. Sit S Sol, Τ TLrra, AL q

Quadrans orbiis Lunaris, recta S L a Sole ducta Lunae orbitam ia .rangat in L, &erit angulus T L Sinti . a rectus ; adeoque cum Luna in Lvidetur, dichotoma apparet, si itaque observetur momentum temporis , cum Luna bisecta vi-' detur, atque eodem momento, rapitur angulus L TS elongatio Lunae a sole, dabitur huius anguli complementum ad rectum angm Ilis L ST, sed datur latus LT, unde in triangulo SLT rectangulo dantur anguli, de latus T L, ex quibus dabitur latus ST ditantia iis a Tellure: ut exponit Keillin sua Astronomia, Lugd. Ba 739. . mai. Sed maxima est difficultas m determinando temporis momentum, quando Luna est in vera Dichotomia. mas haec methodus non inidonea esset ad inveniendam Solis distantiam. Latine autem versis fis hie liber a GEORGIO VALLA Placentino Venet. 93. DI. deinde a νεnhaico coMMANDI No cum eiusdstm notis Pisauri s q. Denique a IOANNE wALLisio Graece e codice H. SAU LII, qui e Vati mo situm deseripserat, Oxon. 1688 8. Recusa est haec editio graeco-latum in tomo III. ΘμwALLisii mon. 1699. kL Adjunxit in ALLrsius in hac e litione textui Graeco versonem coMMANDi NI integram textui itae mussim convenienti, ut ex eodem istite cum codice manuscripto derivata censeri possit. cstonidi, Deo addidit frigmentiun aliquod Collecti num PAPPr Mathematica , hactenus ineditum. q) Earum meminit L Aas Eus in Bibl. nova MM. P. u6. 39.

n. cum notis ROBERVALLI.

259쪽

BERosus, qui a cialdaeorum civitate sive nat ne B,

bylonium fisisse constat) progressus in Asiam, & disciplpam Genethlialogiae patefecit u ). Reperit inter horolagii genera

u) Hine ei ob divas praedissiones, Athenienses publice ut Gymnati' stapiam inaurata lingua posuere. PLINius Lib. VIL ix vi TRUVIUS ta. T. . . l

ARISTYLLUS, Astronomus, Critu obiervationes eu in inerrantes stellas, tam PTOLEMAEUs 7. Magnae constructionis recenset, videturque eum TIMOCH RIDE paulo antiquiqrem facere. t '

DAi MACH Us Plataeensis r : quippe qui, ut s με otestatur, Lib. I. legationem obierit ad Allitrochadem, I iae regem, filium Androcotti, sive, ut aliis vocatur, Sandrocom.

reliquit πολιορκητικα commentarios de machinis

quibus utendum in urbium obsidione, qui adhuc desitescun in Italiae Bibliothecis E). -

γὶ Teste sTRABONE fuit hic autor rerum mathemqticarum α imperitiis. Lib. I. . . Σὶ Eorum librum XXXV. citat sTE MANUs in meminitti eius operis EυsTATH Us in secundum Iliados, edit. Rom. p. 29 . V. T.

260쪽

rem, factam a TIMOCHARE Astronomd, anno 36, primae P t di Calippicae, quae incipit hoc anno die primo Julii, quae acciderit die vigesimo quinto Posideonis secundum Athenienses. Anno vero Nabonassaris que 3. die decimo septimo mensis Hophi, quando Luna boreali sua extremitate stellam borealem in fronte Scorpii attigit. Accidit hoc ad Calendarium Juli, num die ai. Decembr. hora quarta fere post mediam noctem. Luna tum fuit in primo Madu Scomii, Latitudo ejus vera soptentrionalis gradus r. minut. II. Locus Solis a6. S uariu Stellae frontis Scorpii in primo gradu Scorpii latitust ejus grad.

Aliam Lunarem observationem, quam TIMOcHARIS A. 292. habuit, adducit PTOLEMAEUs Lib. VII. c. 3. die decimo quinto mensis Elaphebolionis, horis octo post meridiem Al xandriae, quae accidit ad Calendarium Julianum die nouo Ma xii, teria septima, ubi Luna conjuncta fuit spicae Virginis. Fuit tum temporis spica in gradu ri, 4. Virginis secundum TYCHO M. Latitudo ejus gradus unus minut. s9. australis. Locus Lunae ad tempus gradus et t. minut. io 3 s. Virginis. Sed Pa allaxis secundum longitudinem minut. 43. & secundum latitudinem I . Latitudo vera 1, 7. australis. Ergo visus locus Lunaeat,s 3. Virginis, & latitudo australis gradus a, . atque ita

convenit exacte. .

tionem Lunarem, anno 48. periodi Calippicae die a s. ρον nepsionis, anno Nabonassar. 466. die 8. Diot primi mensis, horis tribus & minutis 3 o. post mediam noctem, quod ad Calendarium Iulianum,& reductionem meridiani ad Francola

SEARCH

MENU NAVIGATION