장음표시 사용
771쪽
DE ARCANIS NUI1ERORUM QUALITATIBU& et Fhis aeremum aritie insilutum,& ex infinitudine ciuis nempe Deus, quem colimus omnes P P .
tii AEgyptii unitate innuebant divinae ereamrariam originis, aeter apii genuinum archelmon, unum illud ae supremum rerum s tuo, per quod, & ad quod omnia sint & ordinantur, Permanent, oc implentur. Circiatus rumirum ille Hermeticiu , cuiuse, Peripheria nusquam. Est quoque Pythagoricus illa A po LLO, ille opifex intellectus; hie IAM a Licuo teste, Pantomorphusi,' ticus, ac AEgyptius p o TEus in omnes siue sermas transformans, a dicitur, quia in omnibus rebus προτέλει, i. e. primas teneat. Quam D peripatetici PARMEN tDEM Platonicorum vocarunt. vid,
idem sive duo, quem numerum veteres diversitatis,
alis, dissimilitudinis principium denominarunti Hi nactgyptiis oppositariam inter se distributio, & pugnantium
tura qualitatum vicissitudines, non incoimue a Persarumis, sub ARIMA Nii & o Ri MAZis Allegoria, seu ab Fgyp sb os isti Dis&TYPHON is Historia repraesentatae indicam fonte quoque Pythagorici aquam haeserunt, illi emina utrumque principium diversis assidium nominibus, ut b nona unitatis, quiescentis, recti, imparis, quadrati, aequaliis, dextri, splendidi: Malum vero, binarii, in motu versantis, Curvi, paris, altera dimensione longioris, inaequalis, sinistri, tenes rucosi. nomine indiget, atque haec esse principia ortus rerum
statuan H i E a o N v M υ s qui ue, binarium numerum malum
atque in Iicem esse statuiti quia Deus in secundi diei creatione non dixerit, & vidit quoniam bonum, & ex hac caussa jusseriterim omnia animalia immunda bina in arcam ingredi. Ut aliorum figmenta silentio praeteream, de quibus omnibus die dum erit, quod Dyas sit optimus numerus, si concordia duos conjungit amicos, pessimus voeo, si duo contraria invicem sunt addenda.
772쪽
Trias oritur ex unitate atque inade; Sacta illa, ut cum x in AEllo loquar, S tot antiquorum scriptis celebrata trias; illud Hori Arcnetypon. verum Platonicum triplicis exemplar, & ideae vcra illa trutina jullitiae Pythagoricae ad n dium duorum vitiorum utrinque reducta, numerorum omnium principium, divinae triagonum natum; totius impertationis magistra, ac naturae mancae complementum, sormarum appetitus in PROTEo vigentis unicum centrum, &. quae sunt reliqua hyperbolice dicta. Hoc certum quidem est, hunc num rum omnibus gentibus suil se sacrum qq : Hinc Ingyptii ruoque, testo PLUTARCHO, suas suffumigationes mane, mertite & vemere instituebant, & certe hunc numerum plenum mysteriis in summa semper veneratione misse, testantur tot trirenae rerum species, & fqrmae, tot nimirusa pyramides, trimini triangula, item Varia, quae omnia ex PLUTAnc ni verbis ita sunt intelligenda ro. .
qq) Hinc canit VIRGILIUS: Numero Deus impare gamlet. Et Pythagorici utebantur in purificationibus, urule idem . . .. Id ter sectos pura circumluit unda.
Terna tibi haec primum triplici diversa colore Licia circundo; terque haec altaria circum ri s
Necte tribus nodis, ternos Amarylli colores, . .
Necte Amarylli modo, & Ueneris, dic vincula necto. Tria hac ex causa in sacrificiis osserebant. Torna quideri divis coelestibus hostia, & ipse
Candida mactanda est, terna & terrestribus atra. Item sTRATUS:
Forma sacrificii persecti prisca
Tres panes osterre iubet. . . Et apud Tu Eoc Ra T. Idi. II. - r
I er libo, ter & haec pronuncio mystica verba. Hi ne i i.
773쪽
DE ARCANIS NUMERORVM QVALITATIBUS.
Uerbaque ter dixit Placillos facientia somnon Quae mare turbatum, quae flumina concita sistunt.
a et liquido ardentem perfudit nectare vestam, Ter fiamma ad summum tecti iubiecta reluxit. --nia N AT ALas COMEs Lib. I. u. XI. explicat sequentibus: Min istim, ait, ternario numero in sacrificiis, ciuoniam ille numerus perfectus est.Wm solum ob dimensiones corporum, sed etiam quia Deus est omnium ερο i videntur, & quae videri non Possunt moderator: non aliter atque pM H, Muiparis vim habet Trias, cuna omines sint numeri aut pares, aut in atque sicut Deus cst Principiam omnium, quae aguntur, ira primus tentarius numerus omnium reliquorum, Per se ipsum auctus, triangulum Gestituit parium laterum, quae Prima est earum figurarum, quae pluribus e flant lateribus. Atqui quod eo imnaero in sacris uterentur, ita testatur H Enius FLACCUS Lib. I. Argoli. re Iam, inquit, praestantior & divinior natura ex3 constat, eo, quod inelite cernitur, & materia, & quod ex his compositum est, Graecis Misi ιος, id est, mundus dicitur. At PLATo quidem primum illud ideam, exeminplari patremque nominat. blateriam matris, nutricis, sedis, de regionis or Mdiuini capacis vocabulo notae: quod eX utroque constat, prolem, orruminque nonunare silet. AEgyptios autem Probabile ost Triai guloriam pulcherrimo imprimis comparasse univerit naturam, qua Compsratione etiam νικτο in Rep. videtur usus, ubi figuram nuptialem, χῆμα γονιμον componiti Constat id Triangulum tribus lateribus, quorum hasis est rectum angulum ait eam consciens immim, & hunc si1bductum angulo latus, s serupulorum, & alterum 3 tantum Potest, quantum latera eum conficientia. Intelligendum m tena est, linea aci rectum angulum alteri insistente marem, bas ta minam; subtendente prolem utriusque repmsentari; & Osiriti esse principium, Isidem receptaculum, orum ellectum; Ternarius quippe primus est impar, ac Persectus numerus. A Ex quibus sine Patet, ut x i R c A Maus otat, nihil hoc loco alius nobis describi, quam celeberrimam illam Hecammben Pythag ricam, tam inciriti in Mathematicis usus; ut proinde
.ehementer dubitandum sit, ne sorte P I HAGORAS tantum arcanum ge
metaeum ab AEgyptiis primo acceptum, deinde sui iuri . inventionisque se eerit. Si enim quinque scrupuloritin subtendentem trianguli lineam in seduxetis, prodibunt v quadratum: & totidem ambientium laterum lineae & serupulorum quadrata 16 α si conficiunt. Quibus sine maxima in natura. mysteria isnuei t. c
774쪽
Tetras sive quaternarius numerus imprimis apud Ῥhagoraeos erat sanctissimus; cum per hunc numerum ju
consueti s s). Praeterea huic numero tantam vina attribiti imbut omnia naturae phaenomena ex isto illustrare fuerint conati. Ita totum mundum, quatuor diversis elementis, divinatamen Harmonia connexis, Aere, Igne, Aqua atque Terra cohaerere; Microcosmum quatuor temperamentis ut totidem . quibus Macrocosmus, constructum esse, sanguine, Phlismi Cholera & Melancholia, quatuor temporibus annum Mare, quatuor qualitatibus primis omnia corpora gaudere motus esse in rerum natura; idque frustra non factum sine rationibus asseruerunt to. Hinc quidam fuerunt Ἀης -
ti, mirificam hanc PYTHAGORAE τετρα ον ipsum esse men- atque ejus notitiam a DANHkne P v T H A G o R A M, Cum in Babylonia degeret, accesQuod etiam probatu facile videtur, cum istud Nomen sinum ferme in omnibus linguis quatuor duntaxat primitur xx . Sed si veritatem inquiramus, figmentali S ex sonte Judaeorum, Pythagoraeorum atque aliorum qinnis multum ingenii crat, hausta sunt; Confitendum igitur cumsonNETo in sua Archaeolon Philosoph. Lib. I. C. i i . quod haec tetractys omni fundamento careat, imprimis quod ea filialli: cet ingeniosa sint . quae Cul. ERHA Eous WEI Ous in sua Tetrachy Pythagorica P. 3 So. adduXit y y). m.
sη Coiitinetiatur istud jusjunamium te luentibus versibus et . . Iuro ego Iter filictum, Pura tibi naeive qua Hemum A tertia: sontent, naturae animaeque Parentena. 'et Ut iam laudatus GEORGIυs l. e. rationem ait sere: Cum etin per. figuram quaerariam soliditas innuitur: Deum ut statorem rerum omitum etiam quin arto hoc numero elementa, motum de quaecunque alia siperstruxisse , muriseito soliditatis argumento putabant. Nec fortuito, aut ex sila mortalium inlΙiciatione ita sectum esse, se i naturasi ita gaudero orisne res creatas, per quaternarium ita divises, ex ii Og iratet. quod cum ipsa Crea- totis sapientissima dispositioiae, & ipsa rotan intrinseca natura convenianr;
775쪽
DE ARCANIs NUMERORUM QUALITATIBUS. m
. ira quatruor mundi pi , quatuor Partes e , quatuor ventorum situs, quatuor temporum dii tributio suadametito gaudent intillibili, seliditatem summam indicante, cum, quantum humana scientia adhuc pertingere potitit, nullum sese adhuc impedimentum invenerit, quo minus vel ob tempo 'in Cilodum, aut syderum convcriiDnem, aut navigationes, aut alia quacumque haec distributio non procedat; de ita indicet, hanc quadraturam non ex instituto mortalium, sed Creatoris atque Opiscis summi, S providae natuin cura ita conditam suilla. uuin Cons. DAM RUET ius in Demonstratione Evangelica Propos IV. cap. II. g. 8. sELDENus de Diis Syr. Lib. II. c. r. & WENDELi Ni is t. de Pythago Ortim Tetracly. xxὶ Ita enim seribitur Hebraice n)I', Graece Θεος, Datine Deus, Germanice Goti, Gallice Dieu, Arabice Alla, Persice Syre, Assyrico Adad, a scire Elar, AEgyptiaee Teut sive Sistia. Huic Omtin filii Sanctum Te tragrammaton vel nomen Dei quatuor literis constans.. yy Quod autem numero quaternario tantam attribuerint vim, ratio: erat, cum istum omnium persectulimum crederent, dum iste omnes alios nutari os in se comprehendit, ita enim fi M. Vid. MEUR si υs de Denario Pythagorico.
Qmque si invicem vel in impares ducantur, semper sibi
Sex primus numerus perfectus audit, Cum ejus partes aliquotae conjunctim sumtae ipsi numero sex sunt aequales: Nam 1 H, a Q 3 - 6. Hujusmodi conditionis numeros usque ad
mus. Hunc numerum Patres primitivae Ecclesiae atque quamplurimi Scriptores magno scinper pretio habuerunt. Et quidem 1 Quia Deus in creatione sex diebus omnia absolvit, a CC cc C a que
776쪽
16 LIBER IN. CAPUT H.' γέ que cum omnia ejus creatae persecta extiterint: opus etiam creationis senario numero ut persecto finitum voluit, ut. ipsum etiam creationis tempus persectum existat. a) Derivant ex Hebraeo vocabulo quod reserri posse dicunt ad ponere, fundare, ut adeoque operum divinorum fundamentum hoc r quiescat senario ZZ . Sic etiam 1 UETi Us l. Q ex PHi LONE adducit, senarium numerum esse γεri τατον, foecundissimum, marem enim essh & sceminam. & ex utriusque viribus constatum, & ob hanc causam Veneri ut sacrum et e attributum, scribit MARTIANUS c APELLA, &a Pythagoricis conjugium est
et et in ut Eno NYMυs igitur in EZECH ELEM scribit: is Senarium nu- . erum sacramentum creaturarum continere. is Et A Us UsTiNUs de Civ.
Dei L. XI. c. 3o. - Quod Deus in creando huic numero sese adaptarit, hoc, autem propter senarii numeri persectionem, eodem die sexies repetito, sexodiebus cuncti persecta narrantur: Non quasi Deo necessaria fuerit mora ,,temporum, quasi qui non potuerit creare omnia simul, quae deinceps con- οῦ, gruis motibus peragerent tempora: sint quia per senarium numerum est ,,operum significata Persectio. - ea 7 Propter hane ipsam senario attributam sineunditatem, videntur veteres statim post completum senarium numerum, die nempe Pr xime sequenti septimo videlicet festivitatem nuptialem celebriisse. . Sed . sunt semnia.
Mnetus numerus septimus etiam a Christianis vocatusit, quia in S. Codice saepissime occurrit. Ipse LUTA Esto eum magni aestimavit, non vero quod ci singularcn, attribus: set cilicaciam, sed quia isto numero tanta & tot opera atque mandata divina in S. Scriptura exprimuntur. Ita legitur i)tanquam numerus sanctus Genes II. 3. Lev. IV. 6. i 7. X u r . VIII. tr. 2 Numerus festorum Exod. XX. io. iam XVII. 3) Numerus persectus Genes. IV. is. 2 . Ruth. I IS. I Sam. Il. s. Job. V. I9. Quae omnia ad pias meditatio nes referri possuut. Sed quod etiam multi, qui nimia mys' ria in hoc numero quaerunt, ad superstitionem accedant, expia rientia
777쪽
DE ARCANIs NUMERORVM QV ALIT ATI B VS. Ἀνrientia documento esse potest, quod &LUDovi CUS Vl-s l. c. testatur b). Pythagorei quoque multa vana de hoc numero somniarunt: Sic iis diebas fuit humanae vitae vehiculum, quod non tam ex partibus suis mutuatur, quam totalitatis suae proprio perficit: complectitur cnim corpus & animam hanc ex tribus facultatibus, illud ex quatuor elementis Constantem. Septenarius itaque ex tribus & quatuor componitur, & inde poetarum votum, terque quaterque beatus idem est, ac septies meatus. Porro audiebat numerus virginitatis Q, &cst sons a que origo annorum climactericorum, qui nempe per septem
accurrate dividi possunt, de quibus vero alibi escendi nobis
Magnam septenarii, ait, virtutem nonnulli mi ebraeo nomine com-
praeib ue ausi sunt, Cum in lingua hac TVΠΠ, quod Arabibus Dum, audiat, quoil derivant a vΣ quod tu Niphal eil jurare, Arabibus Hebrus,
idem sit ac satiari, ut ita septenarius veluti iuratus numerus sit, stabitu ac satur, id est, plenus numerus. Ideo ner-sabea Gen. XXVI. puteus iuramenti vel puteus septimi dictus fuit propter numerum VII. ovium, quibus datis Ad RAMAM & ABi.MELECH in mutuum foedus iurarunt. enim, inquit HIERONYMυ sin cap. V. Amos, utrinque significat, de quo Philologi Plura omnunt. ι, ' c ' Quia primm se, qui neque generatur, neque generat, quia non 'o sit dividi in partes duas aequales: ita ut gignatur ex aliquo numero repetito, nec ullum etiam ex se parit numerum, duplicatus, qui intra denarii limites
Numerus octonarius casdem qualitares habet cum quate natio. Judaeis vero iste sacer fuit, quia octavo past nativitatem, die scedus in pueris per circumcisionem cum Deo confirmatum iuit, quare eorundem Mecubales magna in eodem mysteria quaesivere. Notum etiam cst o n Ρ Ω Ε i institutum pcr octo numina jurantis, sicubi divinam justitiani obtestari vellet, sicut PYTHAGORAE per quaternarium numerum. Caeteroquin hic numerus plerumque dicitur Symbolum mortis, quoniam numeri inuit,
Niciato octonarii geniti, semper decrescunt, si cujuslibet pro- Cc cc c 3 ducti
778쪽
m ill LIBER IR CAPUT IILduct duo numeri invicem addantur, ut ex sequenti Schem,
Novenarius numerus, qui sancta illa Triade ter repetita absolvitur, persectissimus vocatur; Pytha riei ei quoque insignem persectionis notam addiderunt. Plerumque Symbolum conflantiae dicitur, quia ejus producti si addantur, semper
Utilitate Arithmeticae in specie, atque Methodo . i, cam addiscendi
Nullius artis tam frequens quam Arithmeticae actio est..Haec rasit, sive quis negotio, sive otio se dedat: 1 Iaec operam dat studiolo tum pecuniae, tum artium liberalium: haec prii aDRA publicam
779쪽
publieam vitam agenti fidelem ministram se praebet. Hinc voteres hominem descripserunt, quod sit animal, quod sciat num rare: & PLATO suit arbitratus, quod Arithmeticiae ignorans sit ἀνοητοτατος stultissimus & imprudentissimus d Quanta enim quisque sibimet ipsi infert damna si nullam suarum cpum rationem inire potest; quam timide & saepissime infesticiter agit, si emit vel vendet, dum calculum sormare debet; Etsi
etiam per alios agat, tamen de rei certitudine non est convictus.
Prodest igitur Arithmetica licet non semper Theoretica, saltem Praetica omni cuique, sive sit eruditus sive ex plebe infima. Et
sine.minandum est, quod nonnulli inter veteres & recentiores deprehendantur, qui nescio quonam ex odio atque invidia ridipula, non tantum utilitatem Arithmeticae negarunt, sed quoque
Itam ipsam scientiam damnarunt C. Sed hi contemtores illud
tum: Ars non habet osorent, nisi ignorantem; quod verum sit, hoc modo adprobarunt.. dὶ Hinc scribit Cel. s τυ Miυs in praesari ad suam Mathesin iuvenis
lam: isTurpe est, si vir caeteroqui doctus, ariti eticae imperitus fuerit, quandoquidem computandi vel numerandi facultas quae Graecis ob hanc ipsam causam eadem voce quae alias ratiocinandi actum homini proprium denotat, exprimitur id ipsum est, quo homo a brutis animantibus prim cipaliter distinguitur. ,, Et se κυν pius omnes eruditos admodum lepide a 4
Arithmeticam discendam adhortatur: Ich will euch, inquit, das gleichsam indas Ohr sagen, mein lieber Philanderion, hegebet euch mit allem Fletis aufdie Arithmetic, und1ehet, da is hein I aus mann oder Lein Iud in gana Franc si1rct, ui ganZ l Iamburg, in ganr Amflerdam euesi im Rechnen ubertresse. Zudem Ende Hemi fur euch ille Arithmetic des in alien Mytilenset siten ge- ten Philo phi LAUREMuERcii Κ6niglichen Proseisoris Eu Sora, daraus .erdet thr euch nichi allein in uer Arithmetic persectioni ren, sonderii minerie grosse Plistoris che Wissenichasti schos Hen honneth. wenia grosso He ren thre Rechnungen lassien abhorcia, sis inolinen sic gemel niglicli ueneniussim nichi iussist hey, ibi idem deputiren daau et va cinpaarvon Adel und cinprarmeiores und Rathe. Solcite Edelleute und Doctores KOllcn das Anse nnlata haben, dasis se das En mal Eins nichi Willen, siren da, te die glii uenei alber in Bethel, unit Eslen sicli in die Nase vexiren, wemi Summa init rem gc Inachet Wiud. vid. eius Regente Spiegel p. 29. FIuic igitur negliget tiae
780쪽
tiae erit litoriam adscribendum est, quod hodie tot indocti, quibus tamen Oleu-lum inire datum est, in fungendis praeclaris ossiciis doctis praeserantur; &quod eruditi in administrandis negotiis saepissime risui exponantur.e in Ita LucuRGUs, Legislator Lacedaemoniorum, suis civibus Arith
metieam tanquam scientiam damnandam prohibuit. Et CORNELius Ac stip-ν λ eam vocat artem superstitiosam, vanam atque vilem. Risum teneatis Amicis cap. XII de XVI. de vanitate scientiarum.
Antequam usum specialena, quem Arithmetica praestat in qualibet scientia & cuncto vitae genere . exemplis illustremus; praemittamus qRodam regulas generales, quae in ca addiscenda quam maxime sunt 'bservandae. Sit ergo prima: Ad limites Arithmeticae cum accedas, memento finis, qui tibi est fixus. Aut enim te Mathesi totum consecrare velis, aut eam in tuo sorotantum in auxilium voces. Secundum prius, decentem adhibeas diligentiam, & ne minima transeas, de quibus tibi non esset sussiciens ratio, cur hoc vel istud ita & non alio modo fieri debeat. Secundum posterius, ut omnia admodum scrupulose inquiras, necessh non est, aurea praxis& pnaecipuae demonstrationes susti
Arithmeticus est, qui omnis regulae arithmeticae rationem reddere potest sussicientem, S ita veritates in hac scientia contentas demonstrare atque alias invenire valet. Ille igitur non est Arithmeticus, qui regulas dilatum applicare scit, & scientia ebrum rationem adferendi destituitur. Caveas igitur, ne sub cuiuscinaque ductu Arithmeticam di
scas, alias tempus & opes perdis D, & in futurum fac arte carebis g).
f) Dolendum sane est, quod liram plurimi calculatores suis discis ulis problemata, quae in MSS. Perquam crassis computata habent, tantum dictitent, additi uibusdam regulis practicis atque ilio trito ἀυτας ἔφα ipse di
xi' Hinc etiam sit, ut ierme omnia in laturam oblivionem tradantur: Elii