장음표시 사용
71쪽
tandum est quod sicut res caeterae quoad existentiam pendent ab agente non quoad essentiam, essentiae namque sint,ter e sunt enim quaedam participationes possibiles diuinae essentiae ita lex quoad existentiam pendet a legislatore, non enim erit lent nisi dictetur ab eo qui habet uiuacri itatem at quoad essentiam n- pendet, quod enim lex ob seget est quid aeteritum & Immutabile de partici, patio legi, aeter Dei, qu prima est dumina r gula Et hoc videtur voluisse Auguitinus lib. a. contra Faustum cap. 7. cum ait. Peccaturi e μ ctumaei m, contra legem Dei aeternam: nam i ruis prquaricetur lege in naturilem. siue positivari,ue diuinam, siue humanam semper peccat contra regem ternam qui onviis lex est legis aeternipo no Haec Cardinalis, qui praeter illam rationem laeapud eum prima est, alias ex claras de essicaces iubiungit Cortexum ex uidem Verbis nouum, lulun &potens argumentum suggerit ille, contra illam
4mentionem vanana fitilem obl1gandi ad mor .rale, quam toti bauarrus inculcat. Si namque non.
ρnde lex ab agente causa, id est a legi satorequoad essentiam, id est obligationem quae est essentia vel fluit ex essentia legis tanquam propria passio nec: go in obligando pendet ab intentione agentis, Si quidem quod iv xioni agentis tribuum,ad non
72쪽
uente remouetu . Hanc Cardinalis do- .ctrinam ex limpidioribus sacr/rum iremum fon tibiis haustam, insinuauit ocis pari medium protulit, quisquis illa est qui Nauare opera scholijs. Σι. quamuis breuibus&admodum raris illustraui asetenim in suis notis de lantentijs Magis receptis, Nais. a Concili Tiidentini Illustrissimorum Cardina reprobatilium congregatione magis probatis, significans hanc qiuestionem ni a lini esse 'a'menti, dii nisso Nauarro, ad doctrinam superiorem Cardinalis Betilarmini confessarios remittit .satis innuens authoris quem illustrabat locum inuin eis scopulosum, cauterimitique legendum, moi ne in duabus ap- .pendicibus itas ad luperiorem assertionem adhibet, quibus authoritas legalis nisi admodum fallor in periculoseadmodum hoc praesertim instinclismo aevo rebellionis amico, nimis viliter ω contem' tim excipitur. - CAPUT. IX.
Rio appendix seperiori assertionises -- .suetudo inquit, antiqua ita 'idetur interpretata
73쪽
, praesertim leges secutire 'miratum transtressione
non consueuit fieri scrupulus, neque a doctis neque ab iit tactis, neque a poenitentibus neque a contini tiri, neque ab alijs cuiuilibet conditionis ordinu, sexus, honainibus, nisi cum pereas lex diuina natu-i ratis aut reuelata aut canonica infringeretur. iudiveri, etsi admodum grauiter, sitio, citim pon--.dere magno ab authore prolata, eius pace fatua, unon penitus& multipliciter falsa, saltem dubiae ad-m um veritatis, tum ex dictis , tum ex didendi te storem non prorsus coecuma hebetem iudicatu-nim confido. In primis eodem, pari iure negari potest illa consuetudo interpres quo illam assiciuata Nauarrus Scribens ipsemet in distinc. 6 de poeniaten. c. Placuit asserit ham esse communem , dum amriirde consuetudine, cum facti sit, non probantillam authoritatα, unius quantumuis illustris do .ctoris, imo nec plurium, nec quidem maioris par
ti, eorum, merito, quia illi non iurati testantur,xtesti noniurato non creditur secundo quia scrip-
Vtar Uicdoctrina Nauarri contriti immedam tenti illicos tu finem quantuiniis per orbe illustri doctor' muristo telii, uter scripta testanti, non cre-dsius ita, imetam ille sit singularis aestis Mynicus, di mille testes ingui uesti tuimprobant quantum
74쪽
unus, secundum Baldum in L. Iurisiurandi Q detestam Malibi passim, secundum quem scio ab
lutum ante amios paucos, revin magni criminis, a venerabili Domino meo Ossic Attrebat. D ri muri, quit umeris testibus singularibus tantum- non obruebatur. Nego igitur inestam a Nauarro consuetudinem, cuius nemo Doctorum praeter ipsum meminit Z assero contrariam. Doctissimi e
tiam ut vidimus Theologi nobiscum licerent, mitinime verum esse quod ait idem a doctis non fieri scrupulum super violatione legum ciuilium quatenus tales sunt,id est sinop contineant prius Maltius ius. Negatur etiam illud non fieri scrupuluinde eadem re, neque a poenitentibus, nequeam fesseri, cum onines Deum timentes vi non proiectae conscientiae poenitentes, de edictas principum vi magistratuum etiam poenalibus a se non seruatis
accusare nec minus ipsi confessari eosdem en cutere soleant, si quando occasio tulerit; ut nuper expertissimus in Celsitudinis edictis super casio, piscibus, Dissimatum valore, similibus, ut sint perpauci scillare neque Deum, neque homines tia mentes, qui religione aliqua legum istiusmodi vi
latarum non tangamur unde nec opus erat tanta exaggeratione nec vera nec verisimili, scilicet non
fieri scrupulum Oper praefatarum legum violatione ab villis
75쪽
ab ullis cuiuilibet conditionis ordinis, sexus homi nibus, quae clausulae singulae singulas legum luxationes Seneruationes completa untur Emplastium illa o malagma exceptionis, nisi cum per eas diuina lex aut naturalis infringuntur, id inquam malo non medetur. Non enii hoc quaeritur, qu modo leges humanae subsidiois beneficio alieno, sed suavi, suapte natura quatenus humanae sunt obligent namque ea ratione ope duntaxat materi elegisdiuinae illis obligandi vinculum relinquere,hoc illud est,illas prorsus quatenus talesae humanae sunt, legis nomine c.honore, Eare Lex denimia ligando non utique ad poenam praecipue sed primodi maxime ad culpam vocitata est; unde cohsurgit Zc obligatio ad poenam, tanquam effectus ς emisiti
Quae doctrina, in eo quod ad obligationem legis
humanae, materiam legis diuinae aut naturalis acce
utique assinis est Gersonicae doctrinae, ab omnibus catholicisdoctoribus exhibilataeis pro erro, ne habit ei Assinem dico non prorsus candentinam Gerson uniuersim docuit legem humanam visua quatenus talis est nullatenus posse ligare conscientiam nec ad culpam vehialeni quidem, nedum
mortalem, prout accepisse videtur Franciscus a Vi-etoria loco superius citato. At Nauarrus agnospere
videtur de veniali dum negat de mortali. Nos ad
76쪽
Legum humanarum. ΠΗ mque respondemustigare humanas es et Ani quatenus tales sunt, humanae videlicet, etiam ad mortale inquam, quamuis non independenter sicut leges diuinae, sed dependenter sicuti ignis urit aqua humectat, refiigerat ex se, vi sua, & caeterae res naturales eodem modo operationes suas peragunt, dependenter a prima causa , Deteximus in superioribus occasionem huius doctrinae inde pros .ctam, quod non satis videantur illi penetrasse vim illius reduplic quatenus humanς: Existimasse nam que videntur illam reduplicationem Hormalit tem legis humanae excludere omnem rationem diuinae legis, quod falsum esse diximus. Quia lex humana etiam formatissime, ut ita loquar, considerata semper inuoluit aliquid diuinum ex parte pol statis seu magiitratus a Deo uastituti, cum obligatione subditorum ei parendi, ut non repetam communem illam materiam iustitiae utilitatis, ac necensitatis publicae, quae omni legire vel opinione sub-lacci ut praeterea taceam in omni veri nominis lege infringenda violati simul tum legem aeternam a quaderiuatur, tum rationem a qua dictata est iam ratione etiam Ethnicus Cicero, legem Vocat nunc rationem mentemque sapientis, alias rectam rationem summi Iouis, aliquando naturae vim, mentem
dirationem prudentis, iniuriae regulam, ad quam G perimen
77쪽
pertineat salutem ciuium, ciuitatumque incolunu-tatem,ac vitani hominum quietam continere. QM- bus verbis de legibus humanis sine descrimine loquitur. Quid igitur ad Nauarres contra salutem, incolumitarein ciuium ciuitatum, popularum , coiitra rationem mentemque sapientis, contra insitam an sculptam naturae imis lucem, contra Dei legeni aeternam, humanas leges transgrediendo agere non crimen, sed duntaxat peccatulum es of sensuncula fuerat Assinis eth praeterea haec auarri domina, doctrinae illorum, qui leges humanas no 'lunt ligare nisi in casibus scandaliae contemptus,r ciditque ea ratione denuo ex obliquo in opinionem Gersonicam. Nam quod Gerson univcrsim dixit
ligare humanas leges solum in materia legis diuinae.
idisti dixerunt magis contracte ligare in solis casibus scandali de contemptus. Iam vero contemptuS scandalum peccata sunt in legem naturalem ocdiuinam. Ergo obligare in casibus scandaliis contemptus, id obligare est in casibus legis diuinae. Me tuedum est etiam ne viam sternat doctrina Nauarri, opinioni illorum, qui volunt leges humanas etiamque ccclesiasticas , non nisi ad venialem offen-sam, vel quod pessalentius est, ad poenas un- taxat legales obstringere. Nam dum in articulosa assertione ait legei, humanas praesertim seculare videtur
78쪽
vulitur complecti velle ecclesiasticas, quamvis HGnus, quam ieculares. Dum praeterea ait nullum
scrupulum fieri ab llo hominum genere, super ii factione huiusmodi legum, omne peccatrum etiam veniale excludere videtur. Fit namque scrupulus non solum de mortali, sed etiam quamuis minus deveniali, praesertim cum sint quaedam venialia caeteris grauiorais mortiferis proxima Restabit igitur ut huiusmodi lcges ad solas poenas legales ligent. Nam etsi hoc non expresse quinimo contrarium doceat auarrus, id tamen adeo molliter languide tradere videtur, ut non admodum obsi pure in eam sententiam quibusdam videli pendere non immerito possit. Eam sententiam, leges humanas obligare ad solas legales poenas, alicubi recen- set& retellit a Victona tacitis authonim nominibus. Ego vero illam haereticam achaereticorrum esse nunquam dubitaui. Refutauimus alibi prolixei ex professo tra tu priori de quinque praeceptis e
Heliae, falsas quatuor opiniones de potestate legum
humanarum, praeter illas, quae continent confessas damnatas liaereses, videlicet primam de obligatione ad sesam. enam, Secundam de obligatione ad solum veniale peccatunia Tertiam de obligatione ad mortale, in casibus solis contemptus
scandali, attam Gersenicam in selocasiimateriae
79쪽
legis diuinae quartu omnium perniciosssimam periculosissimam miseelibus nostrotiam temporuvicinissimam semper iudicaui, qu prima est, quae videlicet ad poenam solam respicit, ideoque cum omnibus alijs doctrina inuri periculose faueat
quamuis tecte necita evidenter, attamen catenus
potissimum cauendam censeo,quatenus ad illam a ceditquς vinculum ad solas poenas, in legibus humanis agnoscit. Sane Lutherus hac erronea opini one im*utus, orbem seduxit, fascinauit, demctauit, constitutiones humanas hon obligare nisi ratione scandali aut iuris diuini in eis contenti, vel etiam ad poenas luendas, cuius quidem doctrinae seminam,n desunt viri doctissimi in quibus est Alphon sus a castro qui putent illum ex Gersonica schola hausisse, haustaque additione vocis expresse amplificasse, a quibus errorum pollentis catholicos do
ctores longissime recedere par est,ut nihil nec in externo verborum cortice suum in nobis agnoscant haeretici. CAPUT X.
PO τε Rivax Appendix eiusdem assertionis quartet, non ianus quam prior legum omniani
80쪽
humanarum enervatrix, hqc est. Credimus inquit, quod consuetudo communis non selum plebeio α αλια. rum indoctoriam, sed etiam nobilium, doctorum habet, non reputari in foro interiori peccata mortalia, transgrestiones legum pure humanarum aliquam poenam temporariam continemum in foro exteriori, nisi sint talesquq pr supponant pec catum morrale Nec transgressiones aliarum legum
non poenalium fatis per ignorantiam non cras sim, nec assectatam aut optatam, sed per incuriam in obliuionem leuis culpae, aut cum causa probabili vera, aut pro tali habita,sine dolo, aut credendo, intentionem Legislatoris non fuisse ita obligare in
tali casu. Prior appendi legi humanae, tali omne yins Vlum peccati inor is adimebat expressi ve
bis, haec non adimi quidem verbo,sed reipsa multo
magis. Tantus namque tam multarum exceptio
'num, tam studiose undecunque quaesitarum cc mulatarum aceruus, haud scio an 'lli legi ullam vim obligandi ad venialem nedum ad capitalem essen
sam, relinquat. Quis eum legem aliqua transgressu'pr texere non possit causam aliquam veram vel pro Dabilem, vel pro tali habitam, aut aliquam credulitatem qua non putauit leges eo in casu ligasse, aue denique incuriam aliquam ignorantiamue,vel etiam obliuionem, quocunque scdicechosum occurrente, iudicio