장음표시 사용
71쪽
ctis quam doctrinam jam praedicare caeperat Christus, ac dissam propagandam Apostolos: distipulos jamjam vocaverat,
nui etiam mox ipsius iussit eandem literis erant consignaturi. Ad tertium reponimus nos non nζgare, quod Cbrastu , a con Mosecutionis ex praecedentibus primo quidemo Protaim commendet copiam intelligentiae&doctrinae sed ad non prohibet, ouo miniis se uigurato, qui proprium sequitur, ad U. S. Novo est res digitum tendat. Nam cum debeat DoctorEvangelicus,Vi hujus parabolae,Variam multiplicem doctrinam Iuditoribus proponere, unde quaeso illam melius
conveniem .u Jepromet, quam e utroq; 'lo Testamento, vero dc pretioluitino omnino ibo auro, Omnisq; eruditionis
oluptuario amplissimo juxta ac instructi hi l Id quod adeo in ii festum est, ut ipse Alphonsus illud dimieri nequeat. Quod vero . addit Abulentis de Abrahamo, Mose Prophetis, eos non potuisse proseo nova, quia nondum erant, id: die senum est. Nam erant omnino tum no a , quidem vetetibus distincta, tum in promissionibus divinis, i ab ipso mundi exordio P . tribus datae erant, tum in typis &
miris, tum in peti exspectatione fidelium Veta est. Unde Abrahamus, qui die ni Christi vidit& gavisus est Joh.VUM
doctrinam de christo rebus N. T. non modo perspectam habuit oles, sed talios eam docuit Nam Doctoris publici munere iunctum esse Abrahamum, tum Saca item annuunt Gen. XVuI. o. um Josephus docet Antiq. lib. I. c. . nec non
Mos Maimonides de idololatria c. I. Mosen vero de Christo quoq; rebus N. F. scripsisse, autor est se Servato Joh. V. 46. quod illustria illius vaticinia satis persuadent. Deniq; Pro- hetas etiam propositisse doctrinam N.T libri quos relique
uit, liquidIo endunt quod etiam diserte de illis est ut
Petrus Act. X. 43.rui Epi . o. ii. 0. Imo ipse Christus Luc. XXIV. 7 4 44. Unde illud argumentum Tollatii se J esuit Barradius loco Jam citato tenue esse udicat opinionem istius Episcopi nominatim refellit. Quod iacit alte lesulta Salmeron loco itideis allegato, qui Abulensis rati
ocinium vocat non addixq; qum DC:
72쪽
mentem non si ebendisse. Neq; illi assentitur corii a Lapide ad h. l. XXX, Oi4ρὸ M. ι md0quidςin Vero nova vetera hanc significationem
h οι bunx, quam modo explicavimus, non ab re quaeret sitis τὸ otiqui , qua listic ηον prae nantur veteribin, cum haee illis imbiat in . praemittenda videri possint Quaestionem hanc inter alia, movet Tostatus num LXXVI. ad quam respondet, dici posse, quo mutatio ordinis sine ussomseri fai, quia is necesse quod eo Orrine loquamur de rebus, qualem inessendo habuerum ecuddum te m. Sed sine dubio ratio aliqua mutati ordinis subest quandoquidem in ipsa hac parabola, veterari nova antea alio
ordine designata fuerant, vetera quidem Voce καααα TH,
risim ' Herer Hammondus, doctissimus Interpres N. F. in lingvat' , Anglicana, id fieri putat per ἐπινοδον, quam etiam ς - Vocat, nempe figuram caepius in sacris literis usurpatam', qua illud, quod priore loco ponendum erat, posteriorem o ccupat, quomodo Matth. VII. 6. quod ad canes prius memoratos pertinet, nempe lacerare, id posteriore loco ponitur: Vicesve sa, quod de porcis post canes nominatis dicitur, priore loco, memoratur, scilicet pedibus conculcare. Ad quem locum Matthaei Hammondus complura hujusmodi locutionis exemota allegat, ut Matth. XII. ar. XXIII. 16. I 8. zo RO II. La.
Tosui bini phonsiduo, Tostatus&Salmeron, locis supra citatis, eam Salmιro rationem mutati ordinis producunt, quam ad propostum litensun quadrare eXistimant, nempe qui loquitur Aristis de besaura
Patrisfamilias, in quos pecunia fremoneta vetus is nova, o quia nora ab da magis quam petus, promptim es ἐρ thesauro ra quam vetera proferre. Quod ergo communius, frequentius is promptiis est, privi nominavit. Sed frivola nimis est haec ratio Longe conve-
Arest, fui iςΠG0xin, quam Augustinus allegat lib. XX. de Civit. Dei. sevi altri u SVmpinare dignitati ordine Novi Testamenti, eti Jus gratia hoc veteri praemittatur Verba Hipponensis Epiuor baec sunt Bam i etproprior so to ore, vora iameiam
73쪽
toirendas ut dignitate et quoniam invetera pracositas minorum. ylona igitur 'neiiDi in prius, qua ut firmius probemus assumentur Oieiera. In vetet si habemur Lexi Prophe , in novis au- milium θ Aphsolica litera. Iustitia autem Dei de qua Apollotus Rom. III. ro. 21. 22. yad novum pertinet TeViamentum, in μmonium habet a peteribus libris, hoc es a Lege o Prophetis. Pergo ipsa causa ponenda est. posea testes introducendi. Hunc θω se Iesu Chrisus ordinet ei Mandum esse demon strans, Staiba, inquit, eruditus in regu Dei, similis es viro Patri familias proferenti de thesauro liuo nova is petera. Non dixit peteros nova, quod ut fixisti,nis maluisset meritorum ordinem servare quam temporum. Sane dignitatem Wpre cellentiam Novi Testamenti prae Veteri ipse Dei Spiritus commendat, quando hoc vocat κρεπον 2b- , , metuis pactum Ebr. VII. ar 4,VIII. 6. ubi instuper dicitur φριωτ α - για , prae stantius mimisterium item quando Apostolus ait a Cor. III. 9. Ei λη- κ κω ς α, mi iam tamχ - is , , αμ- di ' διξ': imo quan do idem mox illi tribuitis laru δόξαν, supereminemem gloriam comm . ro. Quod vero etiam in ordini methodo docendi N.Tellamentum praecedere debeat,in prius Veteri explicandum sit, id non modo clarior revelatio in . . faeta requirit, sedec ab Apostolo innuitur Eph. II. o. ubi in divino illo aedificio, quod praecipuo angulari lapidi Christo superstruitur, 'uidem circa illius fundamentum, A postoli anteponuntur prophetis. Adeoq; haud sine ratione in verbis Cliti
sti nova veteribus praemittuntur.
XXXI. APparet proinde institutum Servatoris, qui hac parabola
ostendere voluit, quis in doctrina salutari hominibus proponenda nexus esse debeat utriusq; illius Testamenti, Novi
ac Veteris, sive Evangelii legis, quomodo neutra pars ab altera disjnngenda aut divellenda sit. Nam sicut Novum foedus lucem Veteri sceneratur,ri vice veris ab illo quandoq; lucem accipit ita populo Christiano apprime utile est, quando coelestis doctrina, quae illi propollitur, ex utriusq instrumenti tabulis haurituri confirmatur, utriusq, harmonia ac His con
74쪽
6Oconcordia ostenditur simu' doletur, vomodo Vetus novi typus no m vero Veteris antitypus e uiat. Etenim una est utriusq; Testamenti catena. Ubi vetus desinit, ibi nisuum incipit. Vetus quidem ab ultimo Prophetarum Malachia clauditur vaticinio de aduentu Baptistae Praecursoris Christi Malach IV. . . collae cum Matth. XI. I 4. Luc. l. II. Inde vero Nov.' est incipit, atq; inde ducitur ara ζε- - 1 Lex cum iraeo Marc. I. I. r. seq. Non ungenda etiam est Lex cum Evangelio Evangelio, Evangelicitia cum Lege Nova doctrina cumco luti veteri scite riteqs copulanda est, ad auditorum usu nari cedifigenda. cationem. Sed in ista conjunctione vitanda omnino est confusio. Quemadmodum duo ista inter se sunt oppido distincta, im iis leti ita etiam distincte sit ni tradendi inculcanda. Non omitten Lelmis da est vetus illa doctrina, quae in prima creatione hominibus insita est, dc magnam partem natura nota , postmodum vero solenni X praeceptorum promulgatione per Mosen ante hoster mille annosin amplius in monte Sinai repetitaci tametsi ejus vestigia haud obscura ante illud tempus in historia Mosaica deprehendere liceat, veluti aliis pridem est observatum. Docendi sunt homines, qui ad regnum coeleste perducendi
sunt, quid sibi velit lex vetus scit illa lex perfecta sal. XIX.,. lex sancta, J Uadibona Rom.VII. 12 lex Regia ac II 8. Τρη - hominibus requirat, nempe exquisitam & omni
bus numeris absolutam praeceptorum divinorum observantiam, idq; sub poena aeterna maledictionis Detit. XXVI l. 26. Gal. II l. Io, Monendi sunt, quod haec omnino omnes homines obliget,non modo tanquam norma diVina sinetitati quae, ut soli radius respondet, ita primaevae imaginis divinae homi- nyconcreatae indolem ex asse resertio Iil. to &cce litura beatorum sanctitatem speculi instar repraesentatri Cor. XIII. I et sed & tanquam mensiura recti boniqi adpequata δε simul
obliqui ex opposito , quod est, μει i. os II l. q. Quod
idcirco nullam prorsus κ λυ ν admittat Matthi, i . i. e. nullam diminutionem, qua dictis factisve oppugnetur sive de ea quicquam derogetur, uti docet collatio OOcium Deut. X u. 8.
la Hob. X. inculcandum est auditoribus, quomodo illa
75쪽
vetii, lex obsignata sit foederati instrumento, eo*tum anti Lex no-ouissimo illo, quod obscurius designatum sive adumbratum modo b- fuit in paradiso, tarn per arborem Vitae, tanquam sigillum im signata' mortalitatis cieternae vitae Adam sub foediare operum promimae , nimirum sub obedientia perseverantis conditionerquam per arbolem scientiae, gnina dominii Adamo divim-tus dati, non absoluti, ut ut amplissimi in omnes creaturas extensi, sed a Deo dependentis, is hac una re limitati tum altero antiquo quidem, sed illo recentiore, Hilarius e resso per publicam solennitatem Exod XXIV. Excitandi sunt Per egem homines per veterem hanc legis doctrinam, informandi de quomodo obedientia perfectissima, quam illa postulat secundum omnes in forman
vires humanas, interiores aeque ac exteriores, tum in respectu di homi- ad Deum Deut. I. s. Matth. XXII. 37. ubi omnia integra es. Poscuntur cor totum iuriam sine macula, Deus latus sine hocio gradus summus sine defectiaci tum in ordine ad proximum Lev. XlX. 18. Matth XXII 38. Rom. XIl. 8. io.
ubi dilectio ipsius exquisita, ardentissima, integra, contians requiritur. Ostendendus est ille indisolubilis praeceptorum Dei nexus, ut neminimi ma quidem eorum violari poss*t sine salutis dispendio Matth. V. 19. Sed omnia ex aequo observari
debeant Matth. XXIII. 3. adeo ut si quis universa mapleta, in una sola re imprudens vel leviter deliquerit, totius iolatae reus fiat Iac. n. io nempe vo' damnas,etaterioribus tenebris jam adjudicatus Matth. XXII. 13. Adeoq; licet per
se vitam & beatitudinem promittat lex Luc. X. 8. Matth. it. a. Rom. II. s. unde per λυαζ GeXprimitur Act. VII 38. nempe per modum viae &cond tionis Lev. XVII i. s. Matth. N X. 7. Gal. U. et tamen illud hominibus proponendum est quod quia ipsa a miseris mortalibus praestari Mimpleri neqtiit Act. XV. io collato cum Matth. XXI i. 3 Luc. XI. 6. eapropter per accidens infera 1i Hos I, ramia
mum fit paedagogus ad christum quando holm-nes jam in peccati cognitionem inductos Rotia. II. ao. Π 7.
76쪽
suam miseriam intelligentes . terrItosi humiliatos coram Deo, deq; salute in ista via inVenienda desperantes,manu quasi ducit ad Medicum illum, quo opus non nabent, qui sibi sani videntur Matth. IX. a. ostendit, quomodo in illo justitiam. veram consequi liceat Phil. II l. o. quippe qui est finis legis ad justitiam omni credenti Rotru X. q. Addenda XXXII.
es. doctrina disilio Dei in plenitudine temporis demum ex η' hibito gratioso illius merito per fidem applicando, quae
nova res Jure dicitur, tanquam μυ Ois x ονοις πιωνίοις τεMγημένον
Rom. XVI. 2S in quo Deus Pater, antea nulli mortalium Visus, per filium revelatus est Joh. I. 18. Unde&absolute dici-Mυαριον tur μυ rao Eph. L' III. s. i. e. res arcona,secreta abscondita,
hiild abstrusa, quae quam plurimis latet, a Verbo μυι occludo, comprimo, quod de ore&labiis proprie iterumq; usurpatur, unde μυει est rebus sacriso arcanis imulari, atq; μυ- rerum ejusmodi antistes, cui fas erat, docente Eustathio, αυρι τό, ωα, sl η φαένεiνα μεμυητm. Nisi cum Drusio ad Eph. I. 9.&Casau bono Exerc. XVI. Sect ubi in voce hac explicanda operosus est malis nominis natales ab oriente arcessere, qui dem ab Ebrodo 'si O, in participio Hophat, rem latentem, Qualesus reconditam designante. I modicilli rWώρμο DXOςου. Pi ct
Nobis db 8. Haec est nova illa doctrina, nempe Aδαχ, - , quam cti,agis Christit Sannunciavit Marc. I. et . quam etiam Paulus Athenis anet licis pr*dicaVita st XVII. I9 constans o φαμα vota Joh. XIlI. I. Ioh. II 8 nempe praeceptis non omni ex parte novis, sed novo modo traditisa inculcatis. Quae eapropter comparatur
77쪽
ratur panno novo, crino noro, Matth. IX. I 6. I . Luc. V. 3ν. . Est doctrina Novi Testamenti, quae sonat innova Ieru salem, qua de coelo descendit Apoc. III. Id illa nimirum nova urbe, qua recens ornata sint lar vos maritosu Apoc. XXI. a. quaeq; distincta est a legali veteris Hierosolymae doctrina, servitutis nuncia Gal. IV. 24. F. Haec nova doctrina diligenter tradendam explicanda est a Scriba regni caelorum, qui factus est idoueus mini serra vi e samentiri. Cor. III. 6. Sed ita tamen,ut neque Veterem ille negligat aut aspernetur. Quam Sed nec vis enim vetus Testamentum, quod est e monte Sinai, ad ser vetus vitutem generet, inferius sit ' ανω i ερο λῆα quae libera es ctrina ne-Gal. IV a 4 26. quamvis sit mini ierisim litera occidentis, gligenda. πωμενον - i ii, quod superVeniente magis glorioso aboleri debuit a Cor. VI. Ii adeoq; cedat novo Foederi tanquam meliori Ebiem a r. VIII. s. tanquam excellentiore οβ tio gloria abundanti a. Cor. III 4. Io tamen etiam vetus illud Π Ria gloria corustat ibid. V. quippe quod eundem cum novo autorem habuit Psal. CXLV u. '. o. eadem causa impulsiva natum Psal. III 8 Rom. IX. Id eandem doctrinam continens Rom. III. I. 2. in eodem objecto nempe Christo ejusq; merito praedicando, quanquam sub diversa rationes, occupatumJoh. V. 39. 46. Aet. III. 22. 23 4 X. s. XIII. 32.33. I. Pet. I. IO. II in eundem finem directum, eandemq; salutis viam ostendens Aehor. XV. xx promissione bonorum
spiritualium aeternaeq; felicitatis saepius proposita iraeceptis
Iegalibus Hecta LeV. XXVI II. I 2 Ebr. XI. . IO. Esa. XXV. 6. . 8 Act. XXIV. i . I . Docebit Scriba noster,quo Neri, modo illud, quod in et T. erat promisti m , maguam spi& o v.et est exspectatione desideratum, jam in . . sit exhibitum impletum Matth XIlI.i6.i . Luc. X. 23 Act. XXVI 6. 7.&quod ibi variis signis, typisa figuris erat adumbratum, jam in . . absq; ullis umbrarum involucris sitia e actum Ebr. VIII. s. X i. Col. II 19. Joh. XIX. 3o. 36. ita ut N. T. sit
quasi συντέλεια, consummatio is complementum meteris, docente
Dei Spiritu Jerem. XXXI. 3i Ebr. VIII 8.
78쪽
Cavenda .r Erlim enimveris studiose heic vitandi sunt infames allo
heso rum naufragi .s scopuli, cmenda extrema, In qua an- trema cauti ac imprudente ruere solent. Ab una parte sugienda est confusionis inhospita Syrtis, qua iusta novorum veterum differentin tollitur ab alter vitanda est intesta Charybdis, qua nimium niter illa intervallum constituitur. In 'am inc1-
ω a dunt Calviniam pleriq; qui Veteri Testamento eandem om--um er nino substantiam cum Novo tribuunt, disterentiam Vero F ror lem qualem in solo accidentariae administrationis modo po. nunt ut Calvinus ipse institui lib. I.c . . . Rusq; hyper-ns illes Zvingerus in Defens Calu pag. 2 3. Ulanus Syntag. lib. VI. I. relcatius Loc Comm. ; li art de hordere Dei, Musculus L. C loco XXil. Petrus arrγ Class.' L. . loco XVI Pitcator Vol. l. loco X. th et Ursinus a. ech P I. iro . Grynadius Disp. Theolo colas .ias. I sa. Quorum assertiones ad illum scopum pG cipue colitvont, ut eandem prorsus rationem faciant Sacram ei torum I et Nov. l est. Christumq; eodem modo utrobiq; praetentem essu evincant, nimirum per solam visibilium sigm,rum anali lana repraesentationem , veluti hoc agunt non modo autores jam allegati nominatim Calvinus Inst. lib. IV. c. XIV. n. 23. Gryn- iis disputide Sacr. V. th. 6. Sed c o nanis de Euchar. V. n. . Combachius de Euchar. Ant. Walaa us Loc Com. p. 92 3. Imb pice consesnones Calviniano im, ut Helvetio posterior, c Anglicana id rotundis verbis declarant. Sed magnispere Grumor i ii quandoquidem tantum omnino discrimen inter utrumq; foedus agnosci debet, secundum ductum sacrae paginae , Manium est inter promissionem rei alicujus desid ratae e iis exhibitionem Matth. XIII. s.
79쪽
tulo validissimum, desumptum e verbis Apostolicis a. or.III. 11.4. Ebr. VIII. 13. Quaecunq; ita differunt, ut unum sit antiq iandum, abolendum, alterum vero stabiliendum & permansurum, ea non disserunt accidentaliter tantum. At Vet.b Nov. Leit. ita distant a se invicem. E. Ad Sacramenta vero v c d Nov. Test quod attinet, quanquam concedamus
oeneralem inter eali moniam canalogi mi quo dis0 m ia)imia originem divinam a naturam genericam 3. eandem vim salutarem, Meius parem utrobiq; applicationem beneficio fidei, ceu inlirumenti tamen etiam specificam illorum differentiam statuere necessum habemus, quam eri ristiteris adstrui mus,non modo quoad I materiam terrestrem, quae extra con troversiam alia in illis, aliam nostris vel Giormam ac formale ac tiones, quarum dii rimen itidem maniicitum est vel . amplitudinem locorum &objector sim, quo in V. minor, inter pomωria gentis udaic coarctata ; at in . . maior Catholica, omnibus lingvis lationibus communis vel 4 quoad rationem temporis, qua ibi tantum extendebatur ομικα μου ωπως Ebr. IX. o. heic Vero eundem cum ieeulo terminum habitura est Matth. XXVII o. i. r. X sed in primis quoad ipsam materiam coelestem, quae in Vet Test suit agnus typicus, in T. ὀλανθρωπ' illici res in umbraculo , heic in corpore se sistit tui bi signfitia sta
ne corporis praesentia, hei signHm corporis, ex
libitivum Sicut ι - να, quibus recens natus Claristus involve tur 6 signa erant nati Servatoris,' simul eundem κ- bibebant ita dc hodierna sacramenta signa sui , corgana est entia.
PRoinde distinguendum est probe inter noVahuc&vete Di fines, ea nec confundendum est illud . quod sub aliquo Testa hei
merito existit, cum ea re, quae de iubstantia, us est esse rus u. censetur Lex moralis iuxta ac Evangeliiim subiit Testatameito existunt, g tamen ad neutrius substantiam dis incne pertinent Lege Vero eremoniales .cigura V. d. su do-
80쪽
6splice ratione consideranda sunt, . ratione amauta, qui ali . quid oneris continent, inorum respectu ad . . sipe standi. r. ratione imaginis typi, ob quam ad N. T. referuntur. Neq, tamen inde sequitur, quod in ejusmodi figuris&pra lutionibus consistat substantia v. T. propterea quod sub illo Vet. Foe- Lieii .pia dere actu extiterint. Unde supervacanea et Matth. Elaetiitio de ui μηρ Jui non contentus binario Testamentorum numero, bivi Tesa tertium addere Voluit Praefat. in Glossam Compend. N. 1 me, is nempe illud, quod Deus cum Adam nuper lapso pepigit, Gen. III. deinde cum Abraham renovavit ac illustrius res didit Gen. XII. V. XVII. XXII. eiq; signum foederate Circumcisionis addidit Gen. XVII. quod i e Flacius vocat pactum si ab aen milVepromissonis, distinctum a secundo illo, quod dici potest Mosaicum si e Legate, a tertio quod Testamentum Messae sive Impletiionis nominare licet. Pro confirmanda sua sententia urget Flacius nonnulla scripturae loci, mirimis a III. 6.i . Sed facile solvitur ille nodus,in phrases
ni ficultas Spiritus satis intelliguntur, si id unum observetur, quod sce- xpli dus illud gratiosium, a Deo cum Patriarchis sancitum, rationeratur ipsius rei pio missae ab ipso . . haud differat e quoad modum vero repraesentandi ad V. T. pertineat. Non quod illi rerum futurarum typide substantia V. T. fuerint, uti Calviniani volimi, sed quod sub V. .eXtiterint quanquam magis ad Evang lium . . spectaverint, quam ad ipsum V. T. Hine ipsum flud Testamentum novum, quod sive a Messia, sive ab Impletione promisitionum denominaveris, nihil refert
ἡ B in lius autem Testamentoriit numerus in sacris literis satis τὲ ibis manu ζst traditus est, Ut plura admittere haudqQ aquam con-ή, in in V niat. Etenim disertis Verbis memorantur Γ δύο Gai