장음표시 사용
131쪽
l DE COMPLEXIONI B. LIB. II. IIS
possit reminisci, meti se ingerunt; quod isi alia Cur in s iquaedam sit animi ac spiritus agitatio , aut quid oc-itiosem,iceurrat inter somniadum a negotiis quibus interdi omnia ho
inplicamur alienum, aut incosuetum:vitio Shu-percipiauis mores redudare in corpore declarat,ex quibus spi-tur. tritus turbidi in arcem mentis delati cofusas imaginationes ac visa quaeda vana ac futilia offerunt, ex quibus euetus aliquos ariolari ac temerariasinter pretationes coministi ineptum est, nec minus im- pium, quam luperstitiosum, ut Scriptura palam te-litatur. Nonnumquam tameti somniis, sed quae di-L t. Is .iuinitus immittuntur,aliqua subest diuinatio ac re-Deut. I 3. rum futurarum non fallax nec inane praesagium.
vellicat enim subinde sopitas atque oscitantes men tes supremus opifex, ac visiqnes somniaque obiicit Somniai nunc laetamunc luctuosa ac funesta, quaeque nobis diuinitur, vel salutaria, vel noxia denuntiant, quo animOS no- inani l stros exploret, an illius monitis ad extremu futurit simus obsequetes, aut ab illius praescriptis defectu-l ri. Multi enim nugis hominum ac commentitia do-l ctrina dementati, a Deo eiusque verbo desciscunt,l ac relicto uberrimo atque inexhausto aquae vitiael fonte, arentes rivulos consectantur, aut ut Hiere-l mias ait, oditi eruunt sibi cisternodi patvi ac persu- Cap. 2.l entes, que nussum flutaru doctrina liquore continet Iobus Cap. 7.
.eXercitatus ille miles queritur se tumultuo diriniis inquietari. QMum. n. somnus sit labo- Somniurum omniumque molestiarum lenimen , atque a in quem diurnis occupationibus relaxatio, illas non ademit usum. illi nocturna quies, sed auxit ac conduplicauit animi aegritudines, mente scilicet somniorum terrore eXagitara: has enim effundit querimonias in celebri illo Dialogo,vel potius Tragicomoedia: Qu'dsi
cogito fore,ut meus me lectulus con boletur, ac dolorem mitiget meumque cubile, sopito pavore ac
132쪽
perterres me, ac visionibus Oectos iae nocturnis, horroie conclitis,adeo ut malorum omnium finem morte teri nitiari cupiam. Caeterum quod ad internas huius corporis notas, atq. animi Dropensiones 'dum εon- attinet nam intus icin cute fomo ex niberi specta
si tuenaea rique debeo calida dc humida qualitas quae sangui--imina- ni insidet , illiusque operam exposcit, varias homi tura. num naturas producit,ac pro humorum alioria vel Pure θη- parciore vel affluentiore mixtura, varios mores co-guineisul iii tuit. Qui enim mere angi linei sunt, ac nihil autritia per- perexiguit melancholici vel bilio sit rumoris admi- fusi. xtum iis bent ut qui proxime accedunt ad naturam sensumque pecudum, stolidi fere sunt, ac stultitiae
mmen. nota iii signiti, aut saltem quibus non admodum a. de natu- multum inest prudentiae. Nam quum Galeno teste, --htima- Acrimonia animi ac solertia a bilioso humore pro-- ficiscatur, constantia ac firmitas ex melancholico :Picuita vero ad formados fingendos . mores inutilis tu simplicitas ac stoliditas ex sanguine emergit. Sic animates iuniores, quibus prae caeteris humoribus plurimu sanguitus inest , magna ex parte insulsi sunt inepti, stolidi ci thoedi, vituli, ouiculae, agni, Hormi capreoli, catelli selis ac reliquorum animal tu pul-Gu assici lii inter hominesvero quo quisque propius accedit
ad brutorum naturam,eo magis illorum conditi Onemi ac mores exprimit; quod ex oculis & vultu,
quorum quodque mentis speculum est , di animi index quiuis in naturς os eribus . vel tenuiter eXercitatus diiudi are poterit. Elt enim plerisque cum
caeteris animam ibus magna cognatio ἶρ affinitas, qui quanto re ocius a tem; eramenti puritate dilabuntur tanto minus initiis vigerrat , iudicium, intelligetia,recti voluntas metitis praeliantia, dele-ectus rerum , Omnium riae eoa urn qua belli is com Homo mi inia sunt, eo ciuntur vas cipes: Sic noli Inidi via
133쪽
DE COMPLEXI NIB. LIB. II. Ir belluas degenerant, atque in omnibus actionibus quiddam obtinenti simile. Si quidem nonni illi ut iupi, sanguini inhiant ac praedae auidi sint. 1lari, que Viseones, crudeles feroc*s immanitate saeua di e ferata, qui ut Micheas aent,sὰ agmini insidia ritur, ac fratrem uum ad mortem vena itur Princeps postulat,dc Blamst se'. iudex in reddendo est, hoc cit, principis postulatis iudex obsequitur. Similiter EZechiel; Ioachinares, in cap. Is
quit De iis οἱ eo , idicit radas rapere, o homines euo - re, viduis facere ac domos idarumina sertum adducere Sic& si in iis quidam aisimiles sint, gesticulosi ridiculi, ad quid ais imitandum apti atque appositi: non- , nulli vulpium naturam imitati, subdolis uni, astuti, Homo insidiosi, in persequendis innocentibus callidi . sic
alii aliorum animantium nat ram ac mores refe--iunt,atq; ab integritate ac praestantiali arciana dila- Homo PuI
psi in feras degenerant, aut illis e sciuntur assimi pinγ-3πο- ies Pueri vero oc qui pubescere incipiunt ob mera cisii 1 num sanguinem spiritu undiq; turgido perfu- sum, inquieti sunt agiles lasciui, immodesti petu- lantes, petulci, insi lentes, inepti ludo iocisq; im 'litis inmoderatius dediti: nam illos: vitulari v1 demus, hoc preeritia. est, ore, voce gesta nutibus plausu, cantilenis a lacritate inani, atq; e Pasia laetitia, motu incomposito atque instabili vagae ac volubilis naturae conditio- stularinem, atq; animi mentisque mobilitatem &incon qmissistantiam testari, idq; ebullientis sanguinis effecta, qui non secus in venis . quam mustum in doliis, ectfervescit. Hinc Belgis enatae aliq uot adagiora for- San uir inulae, quibus denotare solent ac perstringete hila- feri r IctariorΡ qua par est, iuuenes, qui alacritate q uadam musso c; fu i iii, pro filia'; lae titia gestientes, ridiculos morio- paratur. nes, ac iocula et e spectaculmo astantibus se praebent; ad que illos incitat iis ratio ulla, aut placidus metisim retus Cedi n potetia animi a te; erantia a mi
lenia, a moderacio e dissides &auersa cuius impulia
134쪽
mid de- effuse atque inaniter exsultat animus atq. iactatio- notet ca - ne quadam puerili se effert insoletius. in ex capitis /re- pitis crebrΘ motione, ac cotinenti manuit pedumbra motio. que mobilitate inconstantiam quadam, ac mentis lanimi q. imbecillitate prae se ferunt, sic ut nostrates lquidam, vesaniae illos insimulent, mentisq; nonni,
hil imminutς aut quς paululum a sede sua eaecidit: neque enim ulla re seria occupantur, nec indictis factisque vel minima se profert prudentiae pars, sed
praeter aetatis rationem ac decora pueriliter iuue- lnantur ac lasciuiunt, qua pro exacti teporis ratio- vitula- ne frugi esse conueniret, vitam q. composite ac de- νum ci- ceteragere. Hinc sumta est prouerbialis similitudo ut apro- a vitulorum natura ac moribus, qui vernis mensi-l-rbium. busin viridando prato,ubi pabuli copia suppetit ri Midiculis fallibus se exercent, ac nunc dextrorshm, nunc sinistrεrsum solo insultat, nunc corpus in gyrum sectunt, nuc excussis posterioribus, mox prio-lribus pedibus in sublime saliunt, quorum mores, quum iuuenculi in quotidiano Vitae usu dc consu
tMlii tudine exprimunt, Visulari dictitur: Nondum c θῖ licentes pros vitulinos dentes Dcprurire vitulanticina mandabu-Merbium. LM: In isto cretuperagiturvitutitio Liber autem, Sapien- p. . tiae, qui Solomotii asscribitur; istina,inquit, vitul mi non agant altri radices, nec bi undamentum colia
locabant. Quibus loquendi formulis designamus lcrudam illam aetatem atque indomitam, cui deest tempestiua maturitas, ac nondum adolescentia deserbuit , aut iuuenilis animi impetus resedit, quo Caturire. sit, ut cum ne edit aetate corrCborata firmataq. eXsistant, adhuc cattistite ac lasciuis insolescere non desinant, nec quidquam serii meditari,aut animo men-iu-teq; concipere laborent. Mumitaq. aetas adulta acuenilis 2 iuuenilis rota in calidi & humidi costitutione ver- uinea. setur,ac prae caeteris sanguine scateat, huc praecipue Iesserendρ est: neqi n. lim. corporis habitus aptius
135쪽
illi possit accommodari; nam eonditiones ac notae illi quadrant; quod Hortam quoque obseruasse video in depingenda iuuenilis aetatis natura &. inclina xiψης Dam1 b. bis iuuenu tandem 'ςm' ' p. si a Gaudet equu, canibusis, se apricigramine campti Foetico, Cereim in Ditium flecti monitorabin assem, Utilium tardiu prouisor prodigio a Sublimo, tapidississe amata relinquerepernix. agro tum ac nutantem animum in m p ptem rapiunt. Quum enim in bivio conlistant atque in virtutis vitiorumque confinio
sint imperiti, ac consilii inopes, multitudina errore, ac comitum blanditiis dementati, ad pessimum Vitae genus impelluntur Dλ- eat
Quod si fidus aliquis consultor optima comonstret rectam Q. ac salutarem educationem adhibe- Consultori curet proba siquidem est materia, atque indoles lutam.
e rensi probus ccedat artifex in uberrima fru-
humano ea vis ac facultas, praesertim ubi aetatis ac- ω ocessu calorem cocipit ac spiritu vitali in dies magis teri . magisque perfunditur, ut expeditam ment agitationem, celeres discursus ac solertiam pariat, quae quotidiano usu & exercitatione, prudentiana,mul tarum . rerum cognitionem quae sapientia stipaIa g
Pi illos cotingat;&quod facultate cendi, sum-vtit .sidinisque eloquendi viribus sint instructi, sint atqNe ornamento. Et quamquam calidae atq Gs motari siccae natura hominibus,nepe Cholericis non delit
136쪽
eloquendi peritia,dicendiq; feruor & linguae voli bilitas ; non tamen tanta est istis sententiarum ac sub dis verborum grauitas, minusque affectibus suis mo-m en in- derari norunt,quam sint in perorado ac res & conter So- citati,quod in huiusmodi hominibus non solum inguine οι se pronutiandis vocibus, sed etiam in incessu plus sa choleri- tis festinato acccseri perspici potestes Hoc quoque ιοι. inter hos est discriminis quod qua Cholerici ama- Cholerici rulenti sint ac dicaces, salibusq; dentatis ac scom- dentati. male obuios quosque feriant, tum Sanguinei nus Sangui 'uam exercent caninam facundiam, nec quem qua Hei figuratis dicteriis impetunt aut lacessunt, quibus crambi. homines offendi solent tamquam lotio perfilsi, sed ingenio sunt lepido ac festiuo excus que scurrit; e-pore atque obscenis facetiis,urbano prorsus ac ve-Vtiforo. nusto,quini foro; ut dicitur noriint ac scenae seruire rebusq; praesenxibus sese accomodare, quo fit ut omnibus sint amabiles ac gratiosi nullis' graues ac
molesti. asis si sanguinem aliis humoribus dilui
contingat, atque aetatis accessu calescere,flauamq;: bilem qua incitati humores contingit, illi commi Iceri, aut alterius humoris emci participem, varii hinc emergunt atq; exoriuntur pi' mixturae ratione hominii mores, studia animi propensionςs, Vitae Vnda mi instituta , quibus quisque in deligendo vitae peieturae pu- applicare se, atque addicere solet, vehementi qua pensio. dam ad rem aliquam consequendam auiditate Sicubi pars sanguinis dupla exustit, seu bessis quae octo uncias complectitur; bilis vero flava ac atra aequali Sauruis portione inter se diuisia, triens seu unciae quatuor, qua men- quq tertiam assis partς conficit ex iis tribus ita persura ditui mistis ea statuitur corporis habitudo, que multipli- debeat a- ces animi motus, mentis' impetus&inclinatio-tiis humo- nes profert;quaeque mentes hominum atque inge-ribiu. nia intus eiungit formatq; etiam antequam in Verba erumpat, ad quamuis personam quae vel assum a nobisi
137쪽
DE COMPLEXILONIB. LIB. II. ma nobis solet, vel a natura ac publica functione nobis assignari;
Format enim natisra nivinos intin ad omnem, Ex arte Fortu arum habitum,iuuat aut impellit ad iram. Poetiιμ. ut humum maerore graui deducit, O .arem,
Post esseri animi motus interprete litaua. Quemadmodum autem natura rerum in prod
in is pingendisq; storibus inimitabile artificia ex-
palmit, ac tot tantaq; aerbescetis viriditatis discri- Simili dmina profert quorum alia lacteo dilutoque virore sorum 9
nitent; ali a turato vergenti lunatrum virore ocu- herbarumlos assi ciunt, alia caeruleo, caesio, glauco, herbaceo, artificio. incano, portas eQ, colore virent,suosque effectus ac vires obtinet; ita sanguis alterius qualitatis humoribus permistus, alias vires,alium colorem cocipit, licet sanguineum non prorsus exsuat, sicut etiam in animi menti R. recestas penetret, atq. ad Varias actiones sit incitamento. Et quamquam astra in res inferiores emcaciter vires suas exserant, humores
tamen atq. elementares qualitates corporis huma- , fra mἡ
ni habitum constituunt,diuersaque ingeniorum ac vis eska- mora discrimina pariunt. Sic ista qua de loquimur, i constitutio in hoc orbis theatrum Thrasones pro- rab . ducit, parasitos, moriones philautos qui insoletius Stangui sibi plaudunt, auloedos, perditos ac profusos nepo- nei homites,hoc est, qui patrimonium dissipant atq. abligu- nu vari, riunt, aleatores, Gnathonicos, qvi scite a Centari mores. norunt,obiter mimos scenicis comicisque gestibus mire instructos circulatores ; gyrtas, hoc est, qui plebe ad nugas conuocat quibu, accedit ex promi fcua multitudine imimensa hominum colluuies,
numerum complent , fuges con 'umere nati Sponsi Penelopes, nebulones, qlcinoi In cute curanda plus aquo sperata iuuentu Imrib. I.
cui luci, umfuit in medios dormire dies se Ol. I. repitum ciuina cessatum 4uccre curam.
138쪽
inym enim vitae suae nulla ratione moderentur, nec laudabili institutioni, sed malorum contuber Janguis nio assuescat, improbis corruptis'. moribus erici ad I xum untur, atq. ex sanguinis feruore ac redundantia in is t. omnes libidines atque effrenatas cupiditates effusi,ssic ut summum bonum no aliis, quam voluptatis finibus metiantur. Cuius generis sitiat omnes Dionysiaci artifices, seu Veneris ae Bacchi assectatores cupediis ac ganearum nidori addicti, qtiora omnis industria ac vigiladi labor in antelucanis coenis eX- Musice primitur. Siquide ut prouerbio dicitur Musici aeta-Diuere. rem agunt,ac Tibicinu vitam Diuunt; hoe est, molliter,
Tibicinis laute delicate, otiose ac sum tu fere alieno; qui quuvita. cupiditatibus iasilum nec modum nec finem statuant, atque ex immodica ingluvie intempestiua vigilia, concubitu immoderato lassescant ac defati Morbi ex gentur morbis, qui in plenitudine humorum con-
plenitudi- sistunt, emciuntur expositi, ut sunt angina ac faucium tumores, tonsillarum at l. v uulae inflammationes, condylomata, ac mariscae, haemorrhoides,
D:aria sanguinis e naribus profluuia. pleuritis ac laterum febris. dolores pulmonis inflammatio multaque alia quae Sudor n venae inremonem exposcunt; quibus accedit febris glicus e- ephemera seu diaria,sic dicta quod uno die sisti so- phemera leat, licet aliquando ad quartu producatur, ad qua fibri, sp referri debet sudor Britannicus, cuius morbi sym-cies. ploma seu accidens est cardiaca syncope, vel animi Suderi - defectus qui ex stomachi morsu cotractus non mi-rm mor- nori affectu homine conficit quam si cor vitae fon- his infel- tem halitu contagioso forinsecus ingruente oppri-gica qua- mi cotingat: quod obseruatu est anno Isas. mense G. Septembri in pestilenti ephemera, quae ex aeris co- Sudori δε- tagio exorta totam Belgicam inuasit magno terrori morbi re, animi q. deliquio ac cordis palpatione: Cui hoc contagiu. accessit incommodi ; quod empirici quidam prae-T ir ω- ter arus rationem, nec obserinalia natura viribusό
139쪽
duodecim horarum spatio in sudore aegrotos Vi lenter detineret, ac culchris etiam puluinis'. Iden ridem impositis opprimerent. Qiam autem aer VP tiatus infectus'. huic malo seu ephemerae febri caul sam praebeat : symptoma vero atque accidens quod comitatur, ut umbra corpus, cardiacus sit affectus,
atq. animi deliquium tu sudor ipse crisis statuitur, sessus
quo naturae robur excussa madida olentiq. fuligine, Sudanda morba discutit; quocirca necesse est moderatus is modus. sit,nec quatuor aut sex horarum spatio productior pro virium imbecillitate ac robore: immodicus enim vires deiicit ac spiritus vitales depopulatur. Sudor Tu Quod aute morbus hic Britannicas dicitur, vel fu- tannuus,dor Anglicus, hinc enatum ominor, quod in ea Ie- undens-gione populares frequentiuό illa corripiantur, par- mera ade-tim ob operosas lautas' mensas ac ciborum assiu-ptMMentiam qua illos distedi contingit,ut Germanos ac Belgas potu; partim ut superiore anno a me obseruatum est ipsis etiam si istitio restiuo. ob aere turbulentum ac nebulosum, densaque caligine pastam offusum; quo fit ut concepta intus ac foris morbi caussa atq origine non sine sanguine&sudore cum fero mo illo colluctentur , quasi cavalido ac praeferoci ho- bo obnoste certamen sit initum que summis viribus excusse xii.sse laborent, hinc corporis animiq. defectus ac deliquium , hinc spiritus lan uidi, ac collapta vires;
hinc intercepta voce occlusisq.spiradi fistulis, vitae propemodum interitus atq. exanimatio. Quum enim gens ista non sit obdurata laboribus, nec malis Britann occalluerit, utpote molli ac delicatae vitae assueta, inniorbo cito morbu hunc concipit, ac valide deiicitur,quo- 'accidi,
circa refocillari debent ac refici odoribus,vinoqRemeraco foueri. Hinc siquide est, quod huic nationi peculiaris sit ac prope quotidianus vini Cretici, quod Isaluaticu vocant ac muscatit usus: illo enim languidum ac nimio ferculotu apparaxu onegatun
140쪽
ventri ulum erigia ni ; Instaurant ille quod vetere Ilquoque in medendis huiusmodi morbis factitas i lcomperio Q ut cordis dolorem ac puncturas, animal deliquium colicos atque iliacos cruciatus actor nglieur mina tali vino expugnare solent .: Sic auari cuius limeraco dam sordidam opulentiam atque inhumanitalca vino utu- Iuuenalis perstringit, quod amico defectu anim i, tur. collapso atque ex immodico sudor periclitant: vinum denegaret:. I e capillato dissu Rm consule petat,
Sat. s. Calcatami tenet bellis cialibi GDuam, Cardiaco cyathum non porrecturus amico.
Invadunt quoque huius conititutiones homines ii praeter iam memorata incommoda aliae febres 'exi litiales ac pernitiois; quarum altera ex putrescentel sanguine, ccenditur,altera nulla exsiste te putrest IlΘ1aochus nis nota in .sanguinis in lammatione consistit; v lseu conti-trumque hoc genus febrium synochi nomine com
nens δε- prehendunt Graeci, Latini quod continen bris. ter affigat , nullis admittis induciis, aut respirandi spatio, ingrue te enim primo parorcysmo se alias u-
tu, in multos ille dies absq. intermissione porrigi-ii putredini tur. Est vero aetas calida 5 humida irae caeteris hu-,bnoxii iusmodi febribiis obnoxia; promtimine. n. eX Oppi-l. calidi se latione putredinum incipit uernis praesertim me si- humidi. bus quibus humores augeri solent; e que magis siqua subest intemperantia atque ab exercitatione dissuetaresidem vitam agat atq otiosam: siquidem occlusis meatibus ac spiramentis per quae dissiari sanguis solet ac vapores discuti, putrescere illa ne- Simile ab cesse est ac viralia tetio halitu infici emamoduadibus 'se aedes in liructae ac flatibus ventis', minus eXpositae:
mest; men- uteriain vestes,cu c Pret puluinaria io dices, tegeti-rusitu Ob- culae situm cons in hant ac paedoreuPasciscunt, nisi . concutias atque aurae sibiti se exponas: sic corpus