장음표시 사용
71쪽
Caput VI. ε 30.47Ρraeterea autem etiam Thoologiae magistri in Bononiensi Uni- Verritate Decreto explicando oporam impendorunt 3. Quae quidem
opera eorum tum viva voce, tum calamo peragebatur.
Et quidem opera eorum oratis, Oxplicationi Decreti impensa, uti doctorum juris civilis Bononiensium in Oxponendis collectionibus juris civilis romani Justinianoi collocata opera , constabat publiciS praelectionibus et, quae cum his arcte cohaerebant, repetitionibus et disputationibu8.
Et quod primum attinet publicas praelectiones, dicti magistri pri
mum proponebant succinctum conspectum seu summam explanandi
textus cliterae', tum hunc toxium cliteram rocitabant, ita ut audi
tores, qui exemplar Decreti non habebant, eundem textum sibi scribere possent. Ροstea exhibebant speciale factum seu casum, in illo textu tractatum. Deinde hunc textum por singula explicabant seu legebant'. Τum determinabant generales normas juris, in illo textu comprehenSRS, quae dicebantur B carda vel Brocardica, absque dubio secundum Brocardum cBurchardum Mormatiensem M. Deinceps locos purulielos sallegorias indicabant, atque etiam locos, qui contrarii esse ridebantur, adducebant disserentias seu contrarietates notabant seu assignabant) et hanc contrariolatom institutis Super ea quaestionibus solvere satagebant solutionom dabant)-. Ροrro ad declarandas et applicandas praefatas generales juris normas Brocar- dica) alios etiam casus, sive veros, sive ab ipsis confictos, proponebant; qui casus, quando e S. Scriptura hausti erant, dicebantur Historiae M. Expositio torius alicujus libri, a magistro in schola praelectionibus exhibita, dicebatur lectura I.
Notandum autem hac occasione est, magistros Bononienses de regula solas auctoritates, a Gratiano in Decretum relatas, has tamen una cum earum summariis frubricis in scholis legisse ', Paleas voro
Ch. infra append. cap. 3. Rrt. 2.δ Vox: Dyere apud antiquos idem significat ac: Oretenus e onere; unde Vox: lectum expositionem Orotenus factam, et deinde etiam expositionem Seu commen-
-rium generatim designare consuerit. Ch. Sariony, Geschichio des r6m. Rectisim inuolatior, tom. ΙΙΙ. p. 539. Sarti, Do claris archigymnasii Bononiensis professoribus, tom. I. pari. 1. p. 306. ε 3.; Sarigv l. c. p. 552. et p. 567.-570. Φ rii l. c. tom. I. pari. 1. p. 339.; Sarisv l. c. p. 539. Sqq.; Schulte l. c. tom. I. p. 212. Sqq. - Μ---, Ρaucapalea, in citi. relati. se . tom. XXXI. p. 491.; Schulte, Die Glosso gum Decret Gratians, in citi. scripti. memorabili. Om. XXI. pari. 2. p. 84.; idem, Dio Geschichio der Quellen, lam. I. p. 113. y Sarisny l. c. p. 539.; porro ch. Supra not. 3.' Id tostatur Rusinus in sua Summa Decreti sad c. 1. D. I.), dicens: , Nota, quod Μ. agistre) G. ratianus) huic capitulo, sicut cuilibet sequenti, rubricam praescribit, qua continetur summa capituli sequentis vel aliquid, quod in eo ost excellentius. Loguntur autem rubricae, quamvis non sint de auctoritate, quia quorundam capitulorum casus . . . ex rubricis intelliguntur Apud massen l. c. p. 485.)
72쪽
de regula silentio praeterisse =. Id quod sadem do causa etiam circa totam distinctionem LXXVI. factum fuisse narratur . Quae cum praelectionibus cohaerebant repaitiones, erant disquisitiones ot expositiones alicujus textus iteratae et profundiores, qui bus magiSter Omnes, quae contra illum textum proferrentur, Objectiones
removere et solvere satagebat'.
Ροσο eae, quae pariter ad praelectiones accedebant, disputuitiones orant eruditae controversiae, quibus aliqua juristica quaestio, prae sertim ad praxin ecclesiastici fori pertinens, ab una parte impugnabatur et ab altera defendebatur . Ad excipiendas illas, quas Eupor Decreto in Bononiensi Universitate habebantur, praelectiones ex universa fore Europa ingens multitudo studiosorum, praesertim clericorum, eorumque etiam in ecclesiasticis dignitatibus constitutorum, Bononiam confluebat', ita ut VersuS finem saec. XII. quandoque simul ultra decem millia scholarium, juricivili et canonico vacantium, Bononiae adfuisse ferantur'. Quo inter castora etiam id effectum est, ut Decretum Gratiani a scholaribus, post studia absoluta in patriam reversis, per UniserSRm fero Europam divulgaretur et ab iis, ad ecclosiastica officia promotis, adhiberetur et sic brevi temporo universim in praxin lari ecclosiastici
induceretur 7.i Ita rofori idom Rinnus in sua Summa, dum de Paucapalea, postquam Sum partos Docroti primam st tertiam in distinctiones subdivisisse narraverat, ait: ἡ Nihilominus etiam quaedam decreta apposuit, quae, licet non sint minoris auctoritatis, quam alia hic posita, tamen, quia a principali auctore hujus libri non sunt posita, non leguntur Apud μαssen, Paucapalea, p. 455. CD. Schulte, Die Goschichtodor Quellen, Om. I. p. 250.)λ Ita notatur in est. codice ms. casa. reg. bibl. palat. Vindob. cod. lat. n. 2131.3 ad cit. D. LXXIII. quae tamen, uti jam supra innuimus, ibi per errorem signata ost num. LXXII.) in margine. Item in codice ma. Palat. - Vatic. n. 622., in quo illa distinctio LXXJΙΙ.) prorsus dossi et in margine loco illius apposita est nota: ἡDi. LXXIII. doost et non logitur millim, Κirche echi, Om. IV. p. 160. not. 37.) Etiam in Summa Docreti H ensi sch. supra g 183, ubi post c. Placuit. 3. D. LXXII. circa Dist. LXXIV. sunt haec notata: , Quodcumque sequitur post hoc decretum usque ad illam paragraphum: Quaeritur de his etc., Paucapalea apposuit, et tanquam inutilo non legitur Apud Sinulte, Zur Geschichio dor Literatur liber das Docros Gratiam. ZWoiter Boi trag, in citi. relati. Sess. ωm. LXIV. p. 133.)3 Santony, Goschichio des r6m. Rechis im intralalter, rem. III. p. 270. aqq.; Sehulte, Dis Geschichio dor Quellen, lam. U. p. 474. viyny l. c. p. 271. Sqq.; Schuste l. c. p. 474. Sq. β Id quod fieri poterat, quum Summi Pontificos clericis, studio theologico Volcanonistico in Universitate vacaturis, dispensationem a lego residentias in loco bon ficii, si qua obstringebantur, prompte concederent. Ch. Schiasse l. c. p. 458. Rq.: Denisse l. c. p. 746. Sq. . Nettebladi, Initia historias literariae juridicae universalis. Halao Μagdob. 1774, Part. ΙΙ. p. 247. sqq.; Glucis, Praecognita uberiora unis. juriaprudentiae scinpositivas Germanorum. Halae 1786, p. 292.; Schuue l. c. p. 458. sqq. I S uue, Zur Goschichio der Literatur liber das Decret Gratians. mittor Boi-
trag, in citi. relati. sesa. tom. LXV. P. 21. Sqq.
73쪽
Caput VI. ε 31. 49 Quum doindo in aliis civitatibus scholas juristicae erectae HSAent, etiam in eis praelectiones super Decreto Gratiani habitas sunt 3.
g 31. 0pera litteraria, e praeleetionibus super Decreto habitis
deinceps enata . E praefatis praelectionibus supor Decreto in Bononiensi Universitato habitis, quum illae deinceps scriptis mandarentur, Varia Opera littoraria orta sunt, et quidem 1. Summae Decreti, i. e. succincti conspectus Decreti, quibus plorumque quidam quasi prologus praemissus est. Hujusmodi Summas exaraverunt praesertim Paucapalea, Bolandus Bandinellus, Omnibonus, primum professor juris canonici Bononiae et deinde episcopus Voro-n0nsis ' 1185) ', Rufinus, Stephanus Tornacensis, Joanne8 Fατentinus, Simon de Bisiniano, Sicardus Cremonensis, m octo, hic tamen omissis causis XXΙΠ.-XXVI. incl. , et alii, quorum nomina sunt ignota'. 2. Distinctiones Decreti, quae sunt succincti conspectus materiae juristicas Docreti, cum dictorum Gratiani et canonum ad eam spectantium allegatione eorumque, in quantum opuS HSt, explicatione. Quandoquo hujusmodi scripta etiam Repetitiones Decrat dicuntur'. Cujusmodi opus adornavit Richardus, natione Anglus, et hinc communiter Richardus Anglicus dictus, cognomento Pauper, Cicestrensis
3. Quaestiones Decreti. Quae sunt uberiores discussiones atque solutiones diversarum quaestionum juriaticarum in Decreto comprehen--rum, earum praeSertim, quae ad praxin fori ecclesiastici Apoctant'.
Sinuue l. c. p. 112. sqq.; Idem, Ueber eine Summa Legum dos 12. Jahr-hunderis, in citi. relati. Aesa. tom. LVII. p. 433. sqq.; Ueber elae Summa Legum dos 12. Jahrhundoris. Nachirag, in citi. relati. Sess. Om. LXIII. p. 287. Sqq.;
Zur Goschichio dor Litoratur liber das Decret Gratians. Erster Bedrag, ibid. p. 301. sqq. Stroma Rolandi); p. 317. sqq. Summa Simonis de Bisiniano); p. 336. sqq. Summa Sicardi Cremonensis); Zur Goschichio dor Litoratur libor das Docret Gratia . ZWeiter Bettrag, in citi. relati. Eoas. LXIV. p. 93. sqq. Summa Coloniensis); p. 114. sqq. Summa Parisiensis); p. 134. sqq. Decreti Summa Cod. Bamberg. P. I. 11); Zur Goschichto dor Litoratur liber das Decret Gratians. Dritter Boi-
trag, in citi. relati. Sess. tom. LXV. p. 21. sqq. Die Introductiones, Μargaritae, Excerpta des Decreta); p. 37. sqq. Die Quaestiones, Casus, Tractatus); p. 59. sqq. Summae anonymae gum Decret); Dio Summa Decreti Lipsiensis, in citi. relati. Hess.lom. LXVVI. p. 37. sqq.; Der ordo judiciarius des Codex Bambergensis, in citi. rotati. seas. Om. LXX. p. 285. Sqq. Sehulte, Dis Goschichio der Quellen, tom. I. p. 119. Sqq. - Sinuue l. c. p. 157. sqq. Φ Schulte l. c. p. 223. Sqq. β Schulte l. c. p. 218. Sq., p. 225. Sq. et P. 230. Sq. Sehulte l. c. p. 183. Sq.' Schuste l. c. p. 219. sq. Hujusmodi opus ignoti auctoris, intra a. 1154 ot 1179, ut ridotur, adornatum, o ibotur in cod. ms. jur. n. 62. reg. bibl. priV. Stult-
74쪽
4. Brocorda. Cujusmodi opus, habita simul ratione collectionum decretalium, quae tunc jam exstabant, eXararit Damasus, quem alii Bohemum, alii Hungarum fuisse asserunt, inde ab a. 1210 usque ad a. 12l5 Bononiae juris canonici profossor . Hoc opus Damasi deinceps, habita ratione collectionis decrotalium Papae Gregorii LX., die
Lombardia natus, et hinc Briaeiensis cognominatus, juris canonici Bononiae circa medium saec. XIII. professor ' 1258)y. Quod Opus ab hoc viro erudito ita reformatum communiter Brocarda Bartholomaei Bririensis appellatur '. 5. Casus et Historiae Decredi. Prioris generis opus Casus De-croti) exararit Benencusa, patria Senensis, professor juris canonici Bononias ' 1206)'. Hoc opus deinde recensuit os reformarit praefatus Bartholomaeus Brisiensis; a quo recensum et reformatum Vulgo sus Bartholomaei Briaeiensis dici solet β.
Altorius generis opus Historias Decroti) adornavit, uti videtur,
corio ejus adornandi ansam dedit Paucapulea'. Ροrro talia opera exaraverunt jam citati Damasus', atque Bartholomaeus Briaeiensis'. 6. Etiam singularium materiarum, in Decreto comprehenSarum,ot earum praeSertim, quae ad ecclesiasticam praxin pertinebant, nominatim matrimonii et processus judiciarii ecclesiastici, habita ratione tum juris romani, tum etiam, si quae jam exstabant, collectionum decretalium, ampliores et ad singula rei momenta pertingentes expositiones exaratae Sunt, quae pro diversitate materiae dicebantur summae
matrimonii, ordines judiciarii vel specula judicialia ot similiter. Et quidsm Summum matrimonii post plures alios, nomine ignotos, exararit Bernardus Papiensis, supra p. 20.) memoratus ', et Tuncredus, juris canonici in Bononiensi Universitato professor ot cathodralis Capituli Bononionsis archidiaconus ' intra a. 1234 si 1236)1'.
gari. Ch. Schulte, Zur Geschichte dor Literatur libor das Docret Gratia . Erator Belirag, in citi. relati. Sess. ωm. LXIII. p. 303.; Idem, Zur Goschichio der Litoratur libor das Docret Gratiana. Dritter Bethrag, in citi. relati. seM. tom. LXV. p. 37. sqq.; Idem, Die Geschichte der Quellen, tom. I. p. 234.3 Sohulte, Dis Goschichio der Quellen, tom. I. p. 194. et 196.
Sehulte l. c. Om. I. p. 196. Om. II. p. 83. Sq. ' Plures codices mss. hujus Oporis refert Schulte, Literaturgoachichto dor Compilationes antiquae, besondors der droi ersten, in citi. relati. Beas. Om. LXVI. p. 153. Sq.3 Sinulte, Dio Goschichte der Quellen, tom. I. p. 170. Sq.: Schulte l. c. tom. II. p. 84. - Vidoliost in sua Summa Decreti, ubi frequenter exempla o S. Scriptura adducit sub nomine: Historia. Ch. Maassen, Paucapalea, I. o p. 491.; Schul e , Die Glosso gum Decret Gratians, i. c. p. 84.; Idem, Die Geschichte der Quesson, t. I. p. 113. 3 Sehulte, Die Geschichio der Quellen, rem. I. p. 194. 8 Sohuue l. c. tom. ΙΙ. p. 85.' Schulte l. c. tom. I. p. 175. sqq. ' Schulde l. c. p. 199. sqq.
75쪽
caeteros Petrus, Blesis Blois) in Gallia oriundus et hinc Petrus Bl sensis dici et, quatenus a Ρetro Blesensi, suo patruo, Bathoniensi in Anglia archidiacono ' c. a. 1200) 3, distingueretur, Ρetrus Blesensis
morati Richardus Anglicus ' ot Damasus , item Gratia, Aretii in Τuscia
natus', atque Pancredus', et alii, quorum nomina sunt ignota'.
32. 010ssatio Decreti ejusque glossatores generatim. Altera sese. g 30.) magistrorum Τheologiae Bononiensium in De
creto explicando collocata opera, quae scilicet proxime calamo fiebat, constabat in ejusdem glossatione. Nimirum, quemadmodum doctores juris civilis romani Bononionses jam indo ab initio saeculi XII. in Oxponendis collectionibus juris civilis romani Justinianei, videsicot Digestis Pandectiso, Institutionibus etc., facere consueverant', ita etiam magistri Theologias Bononiensos in Oxplicando Decreto Gratiani facere coeperunt. Nempe illi in suo quisque exemplari Decreti vocibus toxius obscurioribus et intolloctu difficilioribus pro earum explicatione breves notulas adscribebant, cum ea intentione, ut illae notulae penes textum Decreti conservarentur et una cum eo describerentur et propagarentur. Cujusmodi breves notulae dictae sunt
hujusmodi glossas fou glossulas textui Decroti adscribobant, si idom Decretum glossare seu glossulare dicebantur, et ipsi inde glossatores Decreti appellati sunt. Quae glossae primum inter lineas teXtus Decreti ponebantur; unde
dictae sunt glossae interlineares'. Serius autem in margine textus Collocabantur; unde glossae marginales appellatae sunt '. Ex quoi Minyny, Goachichio des rom. Rechis im Μittelalter, Om. N. p. 433. Sqq. Sehulte, Dis Geschichio der Quellen, tom. I. p. 207. Sq. - Schulte l. c. p. 183. 3 Schuue l. c. p. 195. Schuue l. c. p. 198.; Sarisny l. c. rem. V. p. 158. Sqq. M Schulte l. c. p. 203. Duorum postremo nominatorum canonistarum, Videlicet Gratiae et Tancredi, atqus legistas Pillii ordinos judicarios edidit Frider. Bery- mann in: ἡ Ρillii, Tancredi, Gratias libri do judiciorum ordine', Gotting. 1842. Ch.
do oo Schulte l. c. p. 203. not. 15.' Schulte l. c. p. 233. sq. ' Ch. infra append. cap. 1. art. 3.' V. g. c. 5. pr. D. I.: , Consuetudo autem norma juris iteratis actibus norma juris scripta consuetudo praeter legemost jus quoddam moribua institutum, quod pro lege suscipitur, cum deficit lex. ' ' V. g. cit. c. 5. Pr. D. I.:ἡ Consuetudo autem est jus R) a) Ius i. e. norma juris. quoddam moribus h) institutum, quod b) Moribus i. e. iteratis actibus. pro lege q) suscipitur, cum deficit c) Lesse l. e. norma juris scripta. 1ox' d). d) Leae. Et talis consustudo dicitur consuetudo
76쪽
autom dictas glossae in margine textus Decreti scribi consueverant, sae paulatim e nudis explicationibus rocum etiam expositiones rerum
Ex his simul colligitur modus, citandi glossas Decreti, qui talis est. V. g., si citanda sit glossa, supra p. 51. in not. 10. Eub. lit. dad Voc. leae posita, citatur ita: gl. Rd c. 5. pr. D. I. V. l . Antiqui canonistae, qui post Bartholomaeum Brisiensem, Supra p. 50.) memoratum, floruerunt, glossas ad singulos canones Decreti
appositas computare et Oarum singulas ipsarum numero allegare consueVerunt. Qua ratione V. g. gloSSRm V. leae, supra adductam, ita ci-
Μοnendum porro hac occasione est, Paleas a glossatoribus de regula praetermissas fuisse; unde Venit, quod nonnisi paucissimae earum glossatae sunt β. Complexus glossarum seu glossularum, a certo aliquo glomatoretorici Docreti adscriptarum, dictus est apparatus glossarum Decreet Vol etiam glossa Decreti, glossa heio collective, pro collectione HOASarum seu glomularum accepta; cujus quidem denominationis absque
dubio ansam dedit illa, quae tunc jam dudum in usu fuerat, glossa M. Bibliorum M. Quia autem ab initio quilibet glossator. Decroti huic suas tantummodo glossas glossulas) adscribebat, et hinc totidem divorsi apparatus glossarum glossularum) seu totidem glossas Docroti exist bant, quot erant glossatores, hinc serius, quum glossae glossulae) edivorsis Decreti apparatibus glossarum glossularum) seligerentur et torici Decreti apponerentur, ne facile alius auctoris glossa glossaevi tribueretur alii, invaluit usus, ut singulis glossis glossulis) ex aliquo apparatu assumtis et textui Decreti appositis simul nomen illius auctoris, vel saltem abbreviatio nominis ejus seu, uti dicitur, sigia ejusdem
niyny, Goschichio dos rdm. Rechia im inuelalter, tom. III. p. 556. sqq. 3 Sehulte, Dio Glosso gum Decret Gratiana, in citi. scripti. memorab. Om. XXI. pari. 2. p. 89.' Schulte l. c. p. 75. not. 2. Ordinaria seu marginalis, a Malafrido Strabone, abbato Ausiae Disitis ' 849), et interlinearis, ab Anselmo, Laudunensi in Gallia canonico si 11 17), composita. Ch. Lexicon eccl. Friburgense. ed. Friburg. Brisg. 1847 sqq., tom. IV. p. 540 sqq. art.: Glassen, bibliache; ed. II. lam. V. p. 710. Sqq. ν V. g. si supra adductum textum c. 5. pr. D. I. prae oculis habeamus, ita: , Consuetudo autem est jus 'in a) Ius i. e. norma juris. Rinnus. quoddam moribus v) institutum, b) Mortibus i. o. iteratis actibus. Ga . cui uo. quod pro lege q) suscipitur, cum c) Lege i. e. norma juris scripta. Mel. 6endua'. dinest lox d).' d) Cum dessest Ieae. Talia consuetudo dicitur consuetudo praeter legem. M. de Fanc. 6 annes de Faventi .
77쪽
Eorum autem, qui Decretum Gratiani glossaverunt, praecipui sunt
2. Joannes Fuηentinus, cujus glossae gerunt sigias: Io. de Fu , Io. de Fant., et etiam solum F. Vel f 3. Rusinus, cujus glossae sigiatae sunt sit. R. 4. Quidam glossator, sub nomino: Cardinalis allegari solitus, quem nonnulli putant pro Cardinali Gratiano, supra p. 11.) mem0rato'; cujus glossae habent sigias: Card., Car., et etiam Solum C. 5. Albertus, cognomonto Benementanus, serius Summus Ρontifex nomine Gregorius VIII. 21. Oct. - 17. Decomb. 1187); cujus glossae signatae sunt sigia: Al. 6. Gundu hus, qui altero dimidio saoc. XII. st initio XIII. floruit, de caetero autem ignotus est'; ejus glossae gerunt sigiaS: Gund ,
7. Melendus, qui versus finem saec. XII. st initio XIII. floruit
Vel pleno ipsius nomino, vel figlis: Mel. Vel M. Signatae Sunt. 8. Buzianus, a glossatore juris civilis romani, nomine Bassiano distinguendus, in Bononionsi Universitate juris canonici professor ' 1197)y, cujus glossae gerunt sigiam: Baz., et interdum, per erro rem librariorum, etiam: Bar. 9. Parus, ut Videtur, natione Hispanus, florens c. a. 1180'; cujus glossae signatao sunt sigia P vel p. 10. Laurentius, natione Hispanus, qui primo dimidio saoc. XIII. floruit atque Panoredi si Bartholomei Brisiensis magister fuit'. Rus glossae habent sigias: Laur., Lau., ια. et t. Ρorro huc pertinent 11. nonnulli alii, caeterum ignoti, quorum glossae signatae Sunt Sigiis: D., N, M., S., St., Ste. et Q. '
78쪽
Joannes Teutonicus, jam p. 24.) memoratus, eX auctorum Supra nominatorum glossis glossulis), quas eorum nominibus vel figlis notavit, porro o nonnullis Summis Decreti, et nominatim Paucapaleae, Stephani Tornacensis et Huguerionis, praeterea e collectionibus decretalium, quae eo tempore exstabant, et nominatim o sic dictis Compilationibus I., ΙΙ. st ΙΙΙ. , item e glossis juria civilis romani, et nominatim quidem e glossis Bulgari, Martini Gosiae, Ioannis Bassiani, Pulli si Azonis', insuper nonnullis o suo additis, quao additamenta Suo nomine: Ioannes, Vel Sigia: M. Teut., vel Io. signarit, completum apparatum glossarum, seu completam glossam Decreti adornarit. Et id quidom focit non ante a. 12 10 vel 1211; quia in eo apparatu citat Compilationem ΙΙΙ., quae ante illud tempus exarata non fuit'; corto autom id fecit ante Concilium generale Lateranen8e IV., indo ab 11. 30. Novombris 1215 colobratum'; quod inde infertur, quia canonum coloberrimi hujus Concilii nullatonus mominit M. Apparatum glossarum Decreti, a Ioanne Teutonico adornatum, Bartholomaeus Brisiensis, item supra p. 50.) laudatus, anno 1245 Vel 12467 donuo reconsuit si reformavit, et quidem ita, ut decretales, a Joanne Teutonico secundum Compilationes antiquas Ι., ΙΙ. et VI. allegatas Extra I., II. ΙΙΙ.), ad normam collectionis decretalium Ρapae Gregorii LX., die 5. Septembris 1234 publicatae, allegaret, videlicos simplicitor voce: Misa'; porro ita, ut eum in pluribus locis compleret atque etiam corrigeret, quin tamen ullas novas glossas ipSe apponeret '; quas additiones suo nomine, vel pleno, vel abbreviato Barth , B.), Signarit '. Qui apparatus glossarum Decreti, a Bartholomaeo miriensi ita reformatuS, completuS et correctus, in communem usum inductus est et glossue Decreti ordinariae nomen obtinuitii.
Schulte, Dio Glosso gum Decret Gratians, in citi. scripti. momorabili. tom. XXI pari. 2. p. 70. Sqq. Ch. infra pari. II. feci. I. gg 59. 65. 66. Has ipse citat voculis: extra I resp. II. et III.
PDuhast, Rogosta Pontiis. Romm., Berol. 1874 Sq., Vol. I. p. 437. 6 Sehulte, Dio Glosso gum Decret Gratians, in citi. scripti. memorabili. p. 76. S 1 3 Hoc indo colligitur, quia in suo additamonto gl. ad c. 27. C. XXIII. D. 4. V. conquestus memorat Voce: novella, qua tunc communitur decretales et constitutiones Ρapas Innocentii IR designari solebant scis. Schulte, Die Decretalen gwlachendon ἡDecrotales Gregorii IX. ' und . Liber Sorius Bonifacit VIII. ' in citi. rotare. BesS. Om. LV. p. 762. et 765.), conatitutionem a Papa Innoeentio T 1243 12543 in Concilio generali Lugdunensi I. a. 1245 oditam, e constitutionibus autem et dε- crotalibus ab so post illud Concilium editis nullam commemorat. Schulte, Dio Glosso gum Decrot 0ratiana l. c. p. 86. Sq.)' Ch. infra pari. II. Ascl. 2. cap. 1. g 72.' Schulte l. c. p. 78. ' Schulte l. c. 77. Sqq. 3 Schulte l. c. p. 89.; ch. Idem, Dio Goachichte der Quesson, tom. I. p. 173
79쪽
ς 35. IIIleriora opera litteraria, ad Decretum explanandum spectantia.
Etiam post absolutam glossam ordinariam plures viri eruditi Oxaratis poculiaribus oporibus littorariis do Decreto explanando meruerunt; inter quos prae caeteris memorandi sunt
1. Ioannes de Deo, jam supra 24 ) laudatuS, qui, praeterquam quod Summam myuocionis sch. g 31.) complevit, causas XXΙΙΙ.-XXVI.,
quas ille omiserat, addendo , etiam plura alia opera ad Decreti explanationem pertinentia composuit, uti Sunt: Apparatu8 Decretorum, Bremiarium Decretorum, Concordantiae Decretorum et titulorum Decretalium et alia'.
2. Vincentius, natione Gallus, natus Bellovaci Boauuais), of hinc Vincentius Bellonacensis dici solitus, O S. D. ' 1264)', qui in suo
opere, Speculum majus inscripto et in tres partes: Speculum naturale, doctrinale et historiale diviso, si praesertim in Speculo doctrinali Capp. VΙΙ.-X. Sat multa ad Decretum Gratiani spectantia, habita simul ratione collectionum decretalium, quae tunc eXStabant, in medium adduxit . 3. Guillelmus Duranti Duruntis, non Durandus, natione Gallus, natus a. 1237, ' 1296', qui hoc respectu egregie meruit AuiS Operihus Brentarium seu Repertorium aureum', et: Speculum judiciale, in quorum altero in specie de processu judiciario agit et, quae huc pertinent, tum e Decreto Gratiani, tum se colloctionibus decretalium et
jure romano assumpta congessit'.
4. Guido de Buysio, pariter jam supra fg 24 ) memoratus, qui
a. 1300 ' praeclarum commentarium Decreti exaravit, dictum Rosarium Decreti'. In quod opus auctor, praeterquam quod in eo, uti
Supra 24.) meminimus, distinctiones et quasstiolios Docroti divisit
i Sehulte, Dio Goschichio dor Quellen, Om. II. p. 103. y Do quibus vido Sohuue l. c. p. 95. Sqq. ' Queris er Echard, Scriptoros ordinis Ρraedicatorum, ed. Ρaris. 1719-1721,
Om. I. p. 212. Sqq. ' Phillis' Κirchonrecht, tom. IV. p. 321. Sqq. ' DoujM, Ρraenotionum canon. lib. V. cap. 5. ed. cit. p. 438. Sq.; Surissus i. c. Om. V. p. 571. Sqq. β Εd. Francos. a. 1612, fol. 7 Ab hoc altoro opero illo etiam nomon: Speculator obtinuit. Phulips l. c. m. IV. p. 186. Sqq.) Qua occasione simul commemorandus est vir eruditus, qui
ad hoc Speculum Durantii a. 1346 Additiones apposuit, Ioannes, a patre, qui An- eas dicebatur, communiter Ioannes Andreae dici solitus, Rifredi prope Μugellum in ditions morentina natus c. a. 1270ὶ, juria canonici in Univorsitatibus PataVina, Pisana et Bononiensi prosossor. t 1348. mussat l. c. lib. V. cap. 6. ed. cit. p. 442. Sq.; Sariony, Geschichis des rom. Rechts im Mittelalter, tom. VI. p. 98. Sqq.; Schiate i. c. p. 205. sqq.) Quae Additiones primum por se oditae sunt Argentorati R. 1473; postea autom ipsi Spoculo congruis locis insoriae et simul cum hoc editae Sunt. visny l. o. Om. V. p. 588. Sqq.; Schulte l. c. tom. II. p. 221. Sqq.)' massen, Belirago gur Goachichio der juristischen Litoratur, in citi. relati. Sess. Om. XXIV. p. 63. ' Do Hus oditionibus vide supra p. 42. not 4.
80쪽
in puries odioisionesse, quae usque nunc in oditionibus Decreti exhibentur, insuper e plurimis operibus litterariis ea, quas ipsi ad Decretum
explanandum apta esse videbantur, contulit 3. 5. Joannes a Turrecremata Torquemado, natione Hispanus, O. S. D. ,
Cardinalis ' 1468)y, qui non solum egregium commontarium Decreti exaravit', sed etiam ipsum Decretum in novum ordinom, videlicet collectioni docrotalium Papae Gregorii LX. accommodatum, digeSSit, dividondo illud in 5 libros ot hos subdividendo in partes et titulos A.
ARTICULUS SECUNDUS.Ines a prima Psorsti seitions usqus ad editionem das authentidam
Romanam a. 1582. 36. fodices mss. Decreti et prima ejus editio. Ab initio, uti por so intolligitur, Docrotum Gratiani nonnisi per
calamum et scripturam propagari potuit. Sunt Vero ejus codiceS mSS.
In specie autem in exarando hoc opere usus est glossario, quod a Pasia, grammatico Lombardo, qui circa modium saso. XI. floruit Iocher, Aligem. Gelehrten- Lexinon. Lips. 1750 sq. , ram. II. col. 1237.), sub titulo: Elementarium doctrinae rudimentum Elemonium) adornatum, si ab myuccione supra 31.) laudato ampliatum et Libem' deripatiorum inscriptum est Sarii l. c. tom. I. pari. I. p. 301); porro Operibus Aristotelis, quom secundum rius opus: Ilολιτικά libb. VIII.; ch. μ' se, Lehrbuch sinor aligom. Litersirgeach. , Dresdae et LipS. 1837 sqq., tom. I. pari. I. p. 431. sq.) nomine Politici allegat; itom Summis Decreti, nominatim Ioannis Frerentini, Dremasi os mouerionis; praetersa operibus Priri Lombardi, S. Thomae Aquis., Bernardi Pupiensis, Go edi de Trano, Bernardi Purmensi' Ρapae Innocentii L 1143-1154), Henriei de Segusia, Cardinalis episcopi Ostiensis cmstiensis ' a. 127l Sinulte, Dio Goschichio dor Quellen, ram. II. p. 123. sqq.), et aliorum, quos collectionibus docretalium explanandis operam impendisas infra spart. II. Becl. 1. sqq.) Vidobimus; insuper autem ex antiquioribus glossarum Docreti apparatibus, nominatim Gandulfhi, Laurentii et Petri ea, quae ipsi in glossa Decroti ordinaria deesse videbantur, excerpsit et in hoc opus retulit. Ch. ibidem V. g. Dist. VI , Od. Vonet. 1577, fol. 9. b.)Certe opus hoc pro perfecto complemento glossae Decreti ordinariao reputatum est, ita ut indo ab illo iam ro interpretes Decreti ad antiquiores glossarum Decreti apparatus non amplius recurrendum conserent. Schulte, Die Glosso gum Do-σet Gratians, in citi. scripti. memorab. l. c. p. 91; Idem, Die Geschichio dor Quellen, ram. II. p. 187. Sq.)
cundum Grogorianos Decretalium Libros Titulosque distincti per Joan. a Turrso mata, Ord. Praedicati., S. R. E. Episcopum Cardinalom Sabinum k Εοrum plurimos memorat Schul te, Dio canoniatischen Bandschriston dor Bi