장음표시 사용
81쪽
Diocletianis item ex domo Tiberiana; Gelliua
XIlI, 9. Uur etiam e regesis scribarum porticus porphyreticae, octis etiam Senatus ac populi. eis morat quoque ephenieridem Turduli Gallicani. Notamus haec e consilio, Vt, quos auctores m lior haec, quam aliae horum temporum, historia habeat. Ipse quo tempore vixerit, in Carino c. 8 declarat Hic trium principum finis βιit, Cari, Numeriani et Carini pos quos Diocletianum t Maximianum principes dii dederunt, imigentes talibus viris Gabrium atque Consantium: ergo Oit a. 9 a. quatuor sane principes mundi fortes , sopientes, benigni
et admodum liberalis, num in remp. sentientes
quorum vitam sngulis libris Claudius Ulienius, qui Diocletiano ab epipolis fuit, scripsi quod idcirco dixi,
ne quis a me tantam rem quaereret maxime, quum vel vivorum principum ita non sine regrehensone dicatur.
ProXimus aetate ante Vopiscum fuit Trebellius Posito, quem ille loco supra adscripto a duobus Philippis usque ad D. Claudium et eius fratrem Viιintillum imperatores tam claros quam Obscuros memoriae
prodidisse ait et alio loco XXX tyrannos eum viro libros complexum esse, testatus est conuenit ipsa res inspecto libello de XXX tyrannis pr. cf. Salonin C. I. et . At enim hujus scriptoris riorer Iibelli periere, a Philippis inde usque ad Valerianum; de quo superest non nisi particula post quem ille nouum volumen orditur de Galli/nis Lactina haec haud dubie repetenda est a lacero hac parte codice, cui reliqua servata debentur. D. Claudio librum singularem consecrauit, a quo Originem ducebat Constantius Caesar ergo de eo accurate adulatoria
82쪽
ambitione scribit. Ipse de se haud magna profitetur, nam in XXX tyranni eXtr. neque ego eloquentiam videor pollicitris esse, sed rem, qui hos Itb Ilos, quo de vita principum edidi, non scribo sed dicto; et dicto cum ea festinatione, quam, si ii id vel ipse promisero, e tu petieris, sc mirges, ad quem haec scripta sint, non constat ut respirandi non
habeam facultatem. Hoc quoque ipsa res testatur, socordius et indiligenter consuit potius, quam disponit, temere arrepta quaeque. Recte adeo ille apud opticum Aurelian l. c. c. a. multa iucuriose, multa breuiter prodidisse dictus est. Licebit nunc a certioribis progredi ad intelliora, ad superiores, inquam, aetate et loco priores, Aelium Spartiantini, et alium Capitolinum. Et Spartianus quidem in prooemio Aelii Veri ad Dio cletianum Aug. t iterum in X tr. eiusdem vitae, ipse testatur omnium Imperatori in addit ut sqtte ad divum Adrianum feei Vita scribere se constitutum habere, illorum etiam , qui e Caesurum nomine appellati sitiit, nec principes aut Augus fuerunt, vel quolibet ali genere alit in famam aut ii θρm princia patus enertini quod suum consilium ad fallidi uni iterat in X tr. Aelii Veri Pescensa. . Macri n. r. Vopisc. in Firmo pr. Ergo inde a Iulio Caesare omnium principum vitas perscripsi si e videtur nec tamen ex iis quidquam ante Adrianum superest, a quo volumen Scriptorum iit. Aug. XOrdium facit. Quaeri potest alterum, an, quod sibi proposuerat, Aelius Spartianus Vere sit X sequutus quandoquidem Vopiscus in D. Aureliano pr. cum quaesiuisset
83쪽
suisset praesectus urbi quis vitam Aureliani in litterat rett leseti respondit, neminem a se Latinorum, Graecorum aliquos lectitatos esse probabile tamen foret, si partiani vita talis extitisset, Vopisco eam innotuisse. Nec tamen fatis tuto ita colligas; nam potuit hoc volumen ei non in manus venire, etsi extaret nimium itaque ei conclusioni tribuit Casau bonus in praefat. p. XXXVII. d. Lips incautius quoque ossius de ill Lat. ita Spartiauis ne controuersia esse creduntur Vitae sunt Adriani, Aelii Veri, Didii Ilani, Seueri, escennii Nigri; hae quidem omnes inscriptae ad Diocletianum Aug. Vita Curacalli inscriptionem non habet, habet vita Getae, is qua anaen Constantinum Aug. alloquitur auctor contra morem reliquorum ita ut hanc alterius scriptoris esse censendum sit, etsi inuito Salmasio. Simile consili uni sequutus erat Iulius Capitoli-nm, quem iam vidimus a Vopisco in Probo a. memoratum inter eos, qui ante se imperatorum vita scripsissent: Iuliis Capitolinum, Aelium Lam-ν idium ' Inscripsit ille eas Constantino Aug. eumque alloquitur in Maximinis duobus pr. ubi se teliatur in eius gratiam singulos quosque principes vel principi h liberos per libros singulos dispescere. Sunt ergo plures vitae ab eo scriptae. Maenaim vero eae fuerint, diserte expositum non est . uae enim ei Vulgo tribuuntur, magnam faciunt dubitationem, cum titulorum codicibus praefixorum neque magna auctorita sit, imagna etiam varietas temere enim grammatici in iis apponendis et omittendis, tum omissis alia nomina substituendo sunt versati.
84쪽
par est dubitatio de Vulcatio Gallicano, cuius
nomen Auidio Cassio praescriptum est . et de Aelio Lampridio, cuius nomen Irae ues ierunt quatuor sitae, Coni modi Antonin D: adtiment, hagaboli, et . lexandri Serteri Salma sus in Codice Palatino omnes Vitas usque ad Ale Xandrum Seuerum pamtiano i tribui conspicatus, ad opinionem, quam ante , attigimus admodum probabilem adductus est, ut diceret, Aestim Lampridium nullum alium esse quam Aelium Spartiam cuius nomen Aelius Lampridius Spartianus fuerat; utque ita a partiano profectae sint omnes vitae ab Adriano usque ad 9-xandrum Selserum unde a naXiminis usque ad Philippos succedant d ita a radi ahitolino perscriptae. v. Salmas ad Valerianos pr. Sunt nonnulla
quae satis conueniunt repugnant alia. Commodi quidem vita manifeste prodit eundem auctorem,
quem Marcus Antoninus habuit, D autem Iulii Cupitolini nomen habet praefixum et c. ' sacratissinium imperatorem Di0cletianum appellat Diu dumeniani vita Lampridio adscripta vix videtur aliuni auctorem habere Iois quam Macrini patris vita sane quidem Iulium Capitolinum auctorem ea prae fert ad Diocletianum Aug. itaque et hanc vitam Spartiani verius esse dixeris. Elogabalus male prae se fert inscriptionem: ad tolletianum Nam
c. a. ' des Antoninorum nomine, deguntur verba
quod tu, Constantine sacratis te ita veneraris, it Marium t Pium inter Consiliatios claudiosque νιlut lmaiores tuos tires fornia ueris.' Idem auctor sub f.
c. 3 . ubi in Antonino Elagabal desinit, Scribere autem ordiar. inquit, sui mox sequentur e , quorum
85쪽
his iung/ndi sunt Diocletianus, ars rei parens suffusi et Maximiunt. t vlgo dicitur, ferrei, ceterique ad piet f in tuam. Nouas haec dicta tenebras obiiciunt. Apparet scriptorem opus per plures vitas detexuisse; Alexandkr sane Severus. Aelii Lamyridii nomen in fronte habens, subsequitur, adscriptis verbis: ad Conflantinum Aug. pro quibus perpera n ed. Lips. exhibet Diocletianum Aug. extremis c. 6s sqq. Constantinum moximum appellans maultis , agit te Alexandri laudibus ac virtutibus earumque caussis, in quibus memorat quoque hoc quod ersvnchos nec in consilliis nec in miniseriis habuit, sui soli principes perdunt Post multa addit Scio, imperator Constantine, is periculo sa dicantur; apud imperatorem qui talibus eunuchis )fruiti sed salua republica posteaquam intellixi si quid muli clades Viae habeant hi quemadmodum scit illi principe circumveniant . et tu eos eo loci habes, nec chlamyde titus seris, quod illo tempore honestiorum velit mentum ' erat λ sed necessitatibus domesticis delegaris.
Vnum hunc in omnibus his vitis meminimus i cum occurrere dignum historici grauitate et libertate Romana 'nam, quomodo eunuchos aut ab imperatoribus admitti in lalatium. aut ferri ab aliis potuerint. haud assequaris Vix alia origo rei, a moribus Romanis et a religionibus chrillianis abhorrentis, esse potuit, quam stolida aemulatio palatii ac fastus regis Persarum, quae imperatores, multo magis Orientis Bygantinos, tenuit,
86쪽
vi sui fastigii, ad quod erant euecti, immemores, vanitate incredibili ad pudendam humilitatem se
demitterent, exterorum regum fastum et luxum
ipsi as ume ent, ac si nunc dena una pares aliis regibus habendi es ent, si eos, quos tamen dignitate et potentia superare videri volebant, X terno fastu aequarent. Cum semel pestis ista eunuchorum aulam inuasisset, tolli nequiit. Iam antea Εlagabalus eos ex Syria adduxerat; at Alexander Seuerus eos de ministerio suo abietit, et uxori, ut seruos, seruire iussit sqq. nain locus est videndus in eiu Vita c. 23. Aureliani Vita, quam in hac farragine habemus, auctorem praefert Vopiscunt.
D. Claudii rebellium Pollionem ad Con panthium Aug. Aut igitur istius, qui Elagabali et Dexandri Vitas scripsit, periere reliqua, substitutis aliis in eorum
locum aut lagabalum et Seuerum Trebelli Pollionis esse dicendum est; ad quae miramur, alma sunt nec alios attendisse. Certe in aperto esse videtur, Alexandri Seueri vitam meliore habitu cultuque se commendare inter veteres. Facit quoque auctor tanquam epilogum c. 6 . hactenus imperium P. R. eum principem habuit, qui diutius imperaret sqtie ad eos principes, qui latius imperium felenderunt , Aurelianum diζo et deinceps, de quibus suis suppeditaverit, ea, quae congeria suerint, publicabimuy.
Ex Iulii Cupitolini nouem libellis trini sunt ad
Con santinum Aug. de quibus nec ipse Salmasius controuersiam mouet. Maximini duo, Gordiani tres, Maxivitis et Balbinus. Eiusdem Vitas ii,
Marci Antonini, , Veri, Pertinacis, Clodii Albini et
87쪽
illi acrini, Spartiano v assignaret, Salmasius
habebat auctoritatem codicis alatini; et ius, I rrιs, Masrinus, Albinis, Diocletiano i g. inscriptistini. In Marco autem c. 9. Diocletianum appellat auctor. Nec de ceteris intercedimus, nisi quod de Clodio Albino non habemus, quod statuendunt sit in ipso enim opere . . Consantinum maximum
alloquitur; unde probabile sit fundum esse Spartiani, eum feci Te suun et adiecisse alia de suo
Capitolimim. Superest Athidii s Casius, cuius auctor Vulcatius Galli avus, ignoti nominis homo, inlcriptus est; itaque et hanc vitam Spartinno tribuere malebat Salmasius cod. alatino tantum tribuen S, quan- , tum vix satis tuto statueris. Secundum haec quae adhuc dicta sunt, etiam de annis quibus hi scrip core vixere, non nisi probabiliter latui potest. Martianum Diocletiani. Iulium Capitolinum, Constantini M. Trebellium OL Iionem Constantii Imp. tempore, et Vopiscum iisdem temporibus, etsi illis iuniorem, vixisse, ipsi
Numerus horuni bellorum est XXXIV. qui
tempora inde ab Adriano usque ad Cari mortem. cui Diocletianus successit, hoc est ab a C. IT.
ad 8a, eoque numerum annorum 6 complectuntur; ut ita Suetonii si non re, saltem specie aliqua continuare videri sorte possint desunt tamen Vitae Neruae et Traiani, interciderunt quoque post Gordianos, et Maximum clim Balbino, Vsque ad Valerianum XV Imperatores, qui annos circiter nouem aut decem de imperio inter se de- certa-
88쪽
certarunt, in his Philippi. Decius, Galbis, ostialianus, Volusianus et Atmilianus. Probabile fit. fuisse aliquena, qui ex scriptoribus diuersis, qui
ea aetate, qua vixit supererant, seriem vitarum
siue inde a Caesare, siue a Nerua et Traiano, siue dem una ab Adriano, conte Xere voluit, forte usque ad Constantini tempora Ex eo codice post aliquod tempus foede lacero et corrupto fuit, qui eum codicem conficeret, e quo nostri codices, pauci numero, in his quidem princeps alatinus, antiquissimus. quo Salinastis usus est, fluxere g). Perplexe satis diximus multa de re impedita nec satis diluenda, ad quemnam ita quaeque auctorem referenda sit est tamen in historiarum fide haud leuis momenti res, auctoritatem testis. hoc est scriptoris, certe tenere Grauiora itaque
et fide digniora sunt, quae ex Dione Cassio et ex
Hero. g cod. Salat expressa esse . videtiam ed princeps Mediolanensis 4 c Salmasio testantei Casan bonias tertiam , editionem Venet. 49 pro principe abnerat; idem cod. Parisino et lutea ni usus erat. Verum litteraria mutus generis laus attingimus. ex libris notis petendar etiam ex Uit mania praef. ad ed Lips et edit. Dipont Ceterum desideranaris,
si quam aliam horum utique Criptorum re Censionem, mole Commentariorum liberatam, instructam
tamen iis, quae unicuique liberaliter instituto scitu necessaria inunt ad iam dectionem; mirum fuit iudicium Morum, qui editionem Lipsiensem curarunt, quod tutarunt, ita se rem egregie perfecisse, si indicem Latii.itatis adiecissent; quasi hocissilis esset, quod in lectione eiusmodi librorum pauli prudentior aliquis, nisi Oti abundans, quaesiturus it Res ipsae, et quae ex more. habitu et usu horum saeculorum illustranda urit, apponere curabit editor.
89쪽
Herodiano petita legimus Verum ex his scriptoribus nisi forte Vopiscum X ceperis, nullus alterum fide et rauctoritate antecedit; nam ne ea scripsere, quae ipsi viderant aut ab iis,' qui interfuerunt, acceperant rumores, ut iam dictum est. vulgi exceptos ab aliis ac perscriptos iterum recoxerunt. In sunt tamen his ipsis vestigia luculenter et signate expressa temporum et principum quae si pertequaris industrie facile agnoscas, qualis rei p. administratio, palatii formula et disciplina. praua hominum studia, seruientium adulatio, d O- minorum fastus et superbia, inde luxus et mollities,
fuerint etsi ad haec assequenda, non magno acumine Opus est et in Omni aetate, omnibus regni Set palatiis, Persarum et arthorum Orientis et Occidentis, Occurrunt paria. Nihil tamen aest, quod aliunde tam plane ac per p ct intelligas,
quam sunt extremae calamitates aci ela imperiit mmilitare necessitate, omni prudentia maiore ducit. Iaro praeceps ruit, in erue et debilitatum malis internis, corruens et protritum. si externa Vis,
vigor et virtus labantes vires percussit. Effrenis praetorianorum, tum legionum licentiae. ad quam aliquando illae prolapsae sunt, exempla vix fidem reperiunt. tum largitiones, stipendia, donatiua iis facta, omnem fidem superant ita ut his solis expensis aerarium exhauriri, prouincias alteri, necesse fuerit. omnino non nisi attristati ab historiarum lectione aecedimus maximae tamen rabhistoria principum Romanorum, quod manifestum fit, magna imperia per breui flore iuuenili viguisse. longo vero senio, tabe et torpore, osque rad
90쪽
decrepitam aetatem defecisse; confecta esse ea suis viribus, ad se tutandum conuersiis opes ciuium priuatas attritas es e et absumta ad opes ipublicas sustentandas ita sine vi, sine metu, regi imperia non potuisse metum autem, legionum numero et disciplina contineri imperium militare ipsa re ducente verti in dominatio item disciplina militari in ciuilem migrante. Iam si mali principes, seu praua institutione, seu ignauia et
luxurie corrupti succedunt, meliorem rerum restiis
tuendarum praecisa est spes et Xpectatio omnis, quia fons et scaturigo omnium malorum, palatium ipsum et aula, nec ab Optimo principe, emendari potuit; militaris autem licenti Omnem coercitionem respuebat sustinebantur quidem res aliquamdiu rei militaris cura diligentiore, ad quam Romanos imperatore inuitos trahebant barbarorum
incursationes imo tamen neruis rei militaris excisis, aerario exhausto disciplinaque laxata, corruere ipsum imperium neces e fuit.
Ad haec atque similia si quis in scriptorum
Historiae Augustae lectione animum aduerterit: non sine omni utilitate ab ea recedet multa alia ad moerii Romani administrationem, Ossiciorum, institutorumque sub napp. descriptionem, a Ximeque innumera ad iuris historiam spectantia, quod iam viri docti satis declaratum dedere h), reperire licebit ita ut Ctis, qui legum caussas et rationes ab institutis fortunisque temporum repe
tere λ In his Gottis Mascov. nota ratione a Putimanno repetita in ed. Lips.