장음표시 사용
241쪽
Iudaei Christi anos utriusque sexus ad ritum praediistum inducente in Inquisitorum officium cadunt:quippe qui, etsi non sunt haeretici proprie, aut haereticorum fautores: large tamen fautores, immo fact6res haereticorum sunt . Regulariter tamen contra eos pro iustitia seculares iudices adire solent, ut extra de Iudaeis, Iudaei. dc ca. Si nullus: dein Cle. Cedit eo.titulo dicitur de Sarracenis. Et quia tales Iudaei ad iudaismum redeuntes,solent se nouiter irrisorie baptizare, lauando, atq; radendo caput, viderur per saeculares iudaces capitis pqna imponenda
C. de apostatis: quia si rebaptiZanti imponitur. C. ne sanctum baptisma .l. I .fortius se rebaptizanti, seu volenti baptismum tollere. Si tame Inquisitores illud punire volunt, possunt, una tame cum Episcopo,per Clerrimam de haere. Quartum. Contra diuinos autem vel inmie-gos, Inquisitor Procedere non potest: dicente Alexandro de haere. Accusatus, libro .6 quod de diuinationibus Sc sortilegijs Inquisitores se intromittere non ciebent, nisi haeresim saperent manifeste: ubi gloss. infert, quod in dubio non habent iurisdictionem: quod nequaquam intelligendum est in dubio, an factum lit patratum necne: sed in dubio, an haec sapianr haeresim, ut ex Direct. Inquisi. & ex textu liquet. Ibi etiam glias Io.An.cXemplificat de sapientibus haeresim r sicut,inquit,
est circa aras idolorum laetarias Preces cstiindere, sacrificia offerre, dae- Inones consulere, eorunaque responsa suscipere, vi 26.q. a. Hi qui, vel
si associant sibi propter sordes exercendas haereticos, vel faciunt ptaedicta cum corpore S sanguine Christi: vel in sontibus, ut possint a daemonibus habere responsa, puerum baptiZant: vel his similia. Haec ibi. Oldradus tamen coiissilio alo limitat inuocationem dimonis heresim sapere maius este, si sat ad eXerceda opera ei naturaliter impossibilia, alias secus r puta, si inuocetur ut Inulierem tentetr quam quidem limitationem alias in Siluestrina retulimus truncate.Ipse enim non distinguens inter esse haeresim,& h. aeresi in sapere, dicit sapere haeresin daemonis inuocationem, si ad linpossibile sibi invocetur, ut ad praedicenduin futura, quod Dci est proprium: si vero ad telatandum mulierem, quod est ei proprium, non sapit haerelim manifeste, si sat per modum imperii : sapit vero, si dae inon adoretur. Haec ille valde bene. dii intum. Proliis ergo sciendum est, quod cum haeresis essentialiter in iiitellectu sit: est enim infidelitatis species; dc infidelitas in intellectu est, veluti & fides, ex nullo sortilegio Probatur quis esse vere dc proprie
haereticus: cum omnia eiusmodi eX concupiscentia Possint, non eX insidelitate proficisci : propter talia tamen interdum est quis haereticus Praesunaptive, secundum Io. An. ubi supra,& Oldr. sitiailiter ubi sit pra:& Direct inquisi.& omnes Pene doctores:& ita cciam consuetudo legum interpres obseruat,&, idest quando sapiunt haeresim manifeste.
242쪽
equidem quantum ad inuocationes daemonum attinet, triplicia ter est, ut probat Diseel. Inquisitionis, Primo si eas honor latriae deser tur.secundo etiam si honor dullae. tertio si nullus quidem defertur lio nor, inuocantur tamen ad sibi impossibile,ut ad noscendu futura, aut cordis arcanar dc haec etiam est mens Oldr. ubi supra: apud quem lite sapiunt haeresim, si ad impossibile invocentur: vel a simile quide, sed non per imperium, verum per adorationem: quae, uipple, est aut latria, aut dulia. Addit tamen unum non usquequaque bene dictum rvia sinquit si adorans haereticum haereticus est, de haere. Quicunq;
c eo.ca. Accutatus in ε .multo magis adorans diabolum: hoc enim noprocedit nisi quando quis diabolum adorat credens adorandum: non aliter, sicut nec haereticus est adorans haereticum propter timorem humanum, aut amicitiam, aut terrem commodum, vel eiusmodi, sine
hoc quod eius dominae credatu ruantum ad alia vero dicendum est de mente Doctorum,quod haeresim sapiunt manifeste,quando ex sua natura aliquid praeseserunt, quod manifeste est haeresist sicut baptizare imaginem,prae se fert quod eiuste sacramenti ipsa sit capax, de re. baptizare puerum prae se fert Puerum bis posse baptizati, S sic de reliquis . Sextum . Nec ipsi Inquisitores id possunt in dubio, an quid haeresim sapiat necne cognoscere:quia non est eis attributa iurisdictio. ut glosi .no. in d.ca. Accusatus. Et licet alias in dubio Iudex cognoscat an sua sit iurisdictio, dc eam habere dicatur in dubio, uti de iudi. l.siquis eX aliena: tamen secundum Io. An. hoc locum habet in ordina. io : Inquisitor vero nisi clare S manifeste pateat, non se intromittit rruippe qui no ordinarius, sed delegatus Iudeκ est. Glo.autem in ca. I. e osti.delequae videtur sentire cotrarium, secundu Angelicam Sum. intelligenda est, quando certum est, quod aliquid sarat naeresim, sed dubitatur an sit manifesta necne, idest notoria: quasi id velit dicere . quod Inquisitor potest se intromittere de sapientibus haeresim, si sint notoria,ves dubia de nototietate: non aute si sint occulta,licet sit manifestum quod haeresim sapiat.Qui sensus nullo modo procedit: quia non dicit teκ.de sapientibus haeresim manifestis: sicut te V. illius glossi
loquens de conseruatoribus dicit de iniurijs manifestis: verum teκ.noster dicit,manisester quod adverbium cum sit, consequenter aute ver bum limitet oporteat, necesse est ut ad verbum, sapcr reseratur, cuius
adiectivum est: non autem ad ipsu in esse manifestum. Vnde dico illam gloss. in istis iudicibus locum minime habere, sed in alijs. Punctum tertium. Opinio ergo prima, quod contra strigimagas,&Omnes quocunque modo dimones inuocantes cum haeresis ore Inquisitores communi iure procedant, etsi iam eκ dictis liquet, lac tamen amplius Probatur . . Primo. Siquid enim obstat, id maxime obstat,
243쪽
quod hi possunt praedicta facere, nec tamen de haeresi coῆvinci: quia
cum eiu modi facere possint,& ex infidelitate, dc ex voluptate, concludi nequit, quod ex infidelitate:interuenit enim fallacia consequentis in eo,quod est a duabus causis possibilibus ad earum unam deterini nate descendendo concludere. Sed hoc aliquo pacto obstare nequit, alioquin contra nullum penitus haereticum cocludi poterit, quod haereticus sit, quantumcuque dicat haereses, ct affirmet. Potest enim quis haeresim astruere, aut Iudaeorum dogma Profiteri, quia ita credit: vel etiam si non credit, propter alium finem: puta, propter schisma me
dum. 2 .q.3.Inter haeresim: aut certe ut Iudaeam dilectam uxorem di cat: vel ut foeneretur: vel ut licentiu Peccet, dum aliquod vitium esse vitium negat, i uasi nata eiusmodi. Consequenter aut cuin omnis
haeresis ex infidelitate, vel alia causa Dossit emergere, concludi nequit determinate,quod ex insidelitate entergat,& consequenter nullus co-um ei potest esse haereticus proprie: & consequenter nullus poterit haereticus damnari, quod est absurdum. Possunt ergo Inquisitores contra Praedictos procedere. Et obfirmatur amplius ratior quia in cap. Contra, de haere. lib. 6.statuitur, ut contra Christianos, qui fiunt Iudaei, vel redeunt ad Iudaismum sicut contra haereticos Procedatur : S tamen constat quod crebro qui eκ Iudaeis baptizantur, ad Iudaismii redeunt Plerumque non eX inndelitate, sed cκ paupertate, ut plerumque eXperietitia docet. Secundo . Nam haec opinio est determinata per can ncs,in ca . Accusatus, de haere.in 6 Vbi dicitur, quod Inquisitores de di,uinationibus Sc sortilegijs se non intromittant, nisi haeresim saperent manifeste. Sensus enim horum verborum, Quibus Inquisitoribus annuitur in casu aliquo posse de sortile ijs & diuinationibus cognoscere, aut est ut id possimi, quando haeresim sapiunt sortilegi Sc diuini: aut quando id sapiunt diuinationes & sortilegia, etiam si eiusmodi homines non sapiant. Sensus primus aliquo modo procedere non potest. Primo, quia teXtus non loquitur de dictis hominibus, verum de dietis
operibus, quippe qui non dicit de sorii legis dc diuinatoribus, sed de
sortilegijs dc diuinationibus: unde ad istum sensum ly , saperent verbum, non haberet casum, rus Per suppletionem, quo modo loquendi ius Pontificium uti non consueuit. Secundo, quia apud istum intellectum non distingueretur inter esse haeresina, ct sapere haeresim, S consequenter nec inter esse haereticum,&haeresim redolere: quia ipsi se tilegi, vel diuini seclusis suis operibus, non aliter sapiunt haeresim, nisi quia credunt: sapere enim ad intellectu pertinet, in quo, respectu speeta litium ad fidem, non est nisi credere, decredere, dubitare, quod etiaad decredere spectat.Oportet autem omnino distinguere inter esse,&
sa pere haeresim, alioquin nullua suo opm sapere Posset lisresin, nisi
244쪽
etiam haereticus esset: quod contra omnes doctores est, praecipue an. Anto. & Oldr. d.cons. 2I o. apud quos inuocatio daemonum semper est cum sapore haeresis, & clarum est quod non semper cum haeresi. Oportet ergo secundum dicti capituli sensum procedere, quod est nostrum institutum , ut scilicet Inquisitores de crimine sortilegii& diuinationum eo casu se intromittant, quo ista redolent, id est praese ferunt haeresim: quamquam sorte qui haec exercent, haeretici non sint. Tertio. Omnis senuis, qui ex littera legis non extorta aut violentata haberi potest, & eX consuetudine quae legum interpres est, seruatur, & a doctoribus omnibus vel praecipuis traditur, sequendus sit oportet ; nihil enim obstat . Sed quod Inquisitores procedere , ct inquirere, ac pronunciare Possint contra diuinos S sortilegos, etiamsi non sint haeretici , modo faciant praedicta quae haeresim prae se ferunt, est sensus eiusmodi in illis verbis d. cap. Accusatus r nisi haeresim saperent manifeste, & quantum ad litteram patet, quia de sortia legijs & diuinationibus, non de eorum authoribus loquitur: ct quantum ad coniuetudinem, quia ubique Inquisitores ita obseruant . Et eκ doctoribus vel praecipuis, ut patuit de Ioan .Amo. dc Oldr.& idem Archi. super eodem cap. 6. Sane et & super eodem verbo, saperent rct Ioan. ΜΟ. & Guil. de Alon. Laudu. & Ray. cuius dicta de omni simil1 inquantum simile accipienda sunt. Is enim ubi loquitur de reuertentibus ab apostasia , dicit . Reuertentes ab apostasiae persidia,
cum fuerint haeretici , tanquam reuertentes ab haeresi sunt recipiendi i qui vero metu mortis fidem abnegant, & erroribus non credunt, licet vere haeretici non sint, Postquam non habent in mente errorem,
iudicio ecclesiae, quae habet per eκteriora de interioribus iudicare, haeretici habendi sunt. Haec ille. Si ergo iudicio Ecclesiae haeretici sunt,&vt haeretici recipiuntur,& tractantur, qui metu mortis fidem negante quid dicemus de his, qui id non causa vitandae mortis, sed assequendae voluptatis patrarunt, ut strigimagae Est ergo sequendus hic sensus. Quarto. Qui haerereti,& plusquam haeretici sunt, in iudicium Inquisitoriim veniant necesse est: hos enim Inquisitores dico, qui contra haereticos inquirut. Sed omnes malefici,incatatores, diuinatores, strigima
stae,& eiusmodi monstra, habentia cu diabolo & morte pacta expres-1a,vel tacita: seu quod in idem redit qui faciut erga daemones ea quae haeresim redolent, sunt haeretici, pro quanto aliquid de si de negant r& plus quam haeretici irro quanto negant totam: sicut si dicamus te
tragonum trigonum esse, Lamplius: aut quaternariu trinariti,& am
plius : quia oes eiusmodi sunt apostat. ae, quippe qui fide aut expresse, vi sttigimagae;aut implicite,ut reliqui negant, dii in se inimico tradunt.
245쪽
.i r F . . M p ν X R I 2P R I E Ria I aQuod utique sensit diuu Thonaas in a.dist.7. via quaerit,an VtΓ auκ lio daemonis sit Peccatum : ubi inter alia pcriractans illud Isa.8 Nunquid non populus a Deo suo requiret visionein dicit. In omnibus , in quibus operis complementum cκ daemonis virtute expectatur, eae apostasia a fide propter pactum initum cum daemotae : aut verbot
nus,si inuocatio intersit: vel facto aliquo,etiam si sacrificia desint. Et idem Petrus de Taran.& Alber Magnus ibide, dc S.Bona.& Alexan. de Al. Sc Guid.ord. Carmel. si omnes id unanimiter astruut, quod qui
daemones Inuocant,apostatae a fide sunt, ct consequenterpluiqua haeretici sunt.Et consequenter Iudicio Inquisitorum veniunt condemnadi, dc marime iu igima ,quae ultra fidei sanctae abnegationem,habet crimina maxima ek horrenda, ut patuit. Propter quae apud Aug. Bo-tan.iuris utriusque do rei possunt etiam non rςIapsae tradi bracili saeculari: sed de hoc modo ninit Sic ergo patet, quod habito quod aliqua persona negauerit fidem, vel inuocauerit daemones, non est quaerendum necessario qua de causa id effecerint: quia siue edi; insidelit
te, siue eκ voluptate,aut utilitate id fecerint,puniuntur ut haeretici, aut vere, aut praesumptiue . Alioquin adorans haereticum non esset conui-mas, contra ca.Fili .& m. Accusatus, de haere.lib 6.&cOtrano .per A chi.ibi in ca. Quicunque, sed oPorteret interrogare de causa. Et Praeterea expresse maaereticus damnatur, qui sorte in re non est haereticus ut contum m in causa fidei, & Propterea per annum manen&ex m- municatus ,. ut in cae. Cum contumacia, de haere.lib. QPunctum quartum. Sed contra Praedictam opinionem sic decsaratam, ac firmata, argui multipliciter Potest. Primo. Nam crimen, contra quod eiusmodi Inquisitores possunt Procedere , oportet esse &het resim, & manifestam haeresim, ut patet Per ca. Accusatus, in 6. eo. titu- in verbo, Nisi haeresim sapere1it manifeste. Sed ea lux Canonistae dc Theologi dic ut sapere hqresim manifeste, ut inuocairoesdsmonii Sc. non sunt crimen haeresis: quippe quae sine haeresi conamittν possunt:
Puta,eκ Voli1Ptate, veI commovitate,&eiusiriodi Non ergo de his de- Dent se Inquisitores intromittere, nisi eκ radice procedat infidelitatis.
Sol. Negatur maior de haeresi proprie, quae vera est de haeresi praesum Itiue, de qua loquitur capitulum adductumr negatur etiam minor de aere si praesumptiue, quae tam e vera est de haeresi proprier & hocpr batio cocludit, de alliud nihir. Secundo. Ad hoc quod aliquis sit hae-s elicus, quinque reqimuntur. Primum, ut sit error in natellectui Tum quia id omnes astruunt, quod duo sunt quae haereticum faciunt, error
in intellectis,quasi materiare; & obstinatio in voluntate, quasi formale: Tum quia apud August haereticusn est, qui opiniones nouas Sc salsas aut
246쪽
sas aut gignit,aut sequiriar: Tum quia haeresis est species infidelitatis.& consequenter sicut & fides in intellectu est, in quo non est nisi cognitio vera,vel falsa. Nec huic obstat, quod sine errore Simoniacus est haereticus. I.q. I. iniisquis : quia ibi sermo est de haeresi improprie per quandam assimilarionem et vel allusive ad nomen haeresis, quod diui-Honem sonat, quam Simonia facit a gratia Dei & discipulatu Christi.
Secundunti ut ille error circa ea sit, quae fidei sunt, vel circa determinatione ecclesiae in spectantibus ad fidem, dc mores: ecclesia enim est regula fidei et . q. I. Quotiens. secus si error esset in philosophicis, ut quod sol sit minor terra .. Tertium,ut is,in quo est error, sit catholicatidem professus, alias esset Iudaeus vel Paganus, non haereticus. Vnde dicit Angust.in lib.de civi. Der, quod diabolus videns humanu genus a cultura idolarum ac daemonum liberari, haereticos mouit, qui sub vocabula Christiano doctrinae resisterent Christianae . Quartum, ut talis errans aliquam veritatem de Christo confiteatur: alias si totum negat, 'postata est, ut Iulianus, non haereticus proprie, etsi quandoque unum pro reliquo Ponitur. Quintum, ut errorem eiusmodi comitetur voluntatis pertinacia: unde non qui falsas opiniones gignitivel seruitur, sed qui pertinaciter defendit apuA August haereticus est censenus. Vnde dc dicebat: Errare potero , haereticus non cro: quia scilicet Paratus erat corrigi, vide aq.q.3.DiκiTAPostolus. Sed in diuinis, sortilegis triglinagis, , huiusmodi, non sunt necessario istar immo possibiliter deficit eis error in intellectu se ut plerumque experientia docuit, quod eiusmodi inultu de fide per omnia bene sentientes, abusi sunt sacramentis, baptizarunt imagines, Christi corpus & crucem conculcarunt,sidem negarunt. vi a daemonibus assequerenturoPtata.Non ergo eiusmodi necessario sunt haereticx, & consequeter non incidunt in iudicium Inquisitoru: Vnde dc beatus Antoninus in a.Parte. tit. I 2.ca. s.
s. i. dicit quod huiusmodi non sunt haeretici, quamuis Ecclesia statu . re posset quod punirentur ut haeretici. Sol. Conceditur quod conia cluditur, scilicet quod eiushiodi in veritate non sunt haeretici proprie,
sed praesumptiae: cum vero infertur; consequenter autem non incidui in iudicrum Inquistorum, hoc utique negatur, ut iam liquet. Beatus vero Anto.omnia bene dicit , nec oportet aliquid addere, nisi id tantia,
ut quod ecesesiam dicit posse facere, nos dicimus ecclesia fecisse in d.
ca. Accusatus, ut Probaturix est. Tertio. Si strigimagae, dc huiusmodi ea ratione, quod daemones inuocant, veniunt iudicio Inquisitoru plectendae, quasi haereticae vel apostataessari ratione Sc Sasomon adorando idola cumi vera fide in corde, fuisset Foslata, vel haereticus. Hoc autem est salsum, quia nullus hoc dixit.Ergo dcc. Sol. Salomon fuit vere Vostata in conspectu synagogae,sicut &Hieroboam, qui vitulos coluit:
247쪽
coluit: noli cruin crederet unum verum Deum, sed ne decem Tribus Ipropter accellum ad templum Domini in Hierusalem regrederentur ad regnum David. Coram Deo tamen, qui cor intuetur, nullus recte credens, apostatata fide. Cum vero dicitur, quod nullus hoc dicit, a guttur negative ab authoritate, quod non licet, maxime ubi agitur de regis ignominia. Quarto.Nam si strigina agς venitit puniendae quasi hereticae praesumptiue, aliquis eκ praesumptione de haeresi damnaretur , contra ca. Litteras, de PraesumP. Sol.In primis quidem ca.illud non utitur verbo praesumptionis, sed suspitionis: ne tamen videamur effugere, Dico quod si pr sumptio de aliquo crimine inde venit, quod testes sufficienter n5 probent crimen haeresis, nullus damnatur, & hoc vult capitulit illud. Si vero inde venit, quod unu crime probat maius haeresi, & illa includens, quod de haeresi crimine minori facit praesumptione,iam licet tale puniri ut haereticur n5 enim punitur quia sit hinreticus, sed quia commisit crimen,in foro Ecclesiae ii resim includens. Vnde hic est suspitio violenta iuris,immo & de iurer de qua infra ca. vlt. puncto secundo. Inducerem hic rationes Francisci Ponginibij, si essent alicuius momenti,& non scirem quod eX Voluntate, non eX ingenio scripsit. Adduco autem in confirmationem p dictorum eruditissimum virum dominum Io.de Turre cremata, qui super dicto cap. Episcopi,doctissime probat impossibilia fore, dcladem Praeseruans se, ne cred eretur tenere cotra predicta, dicit aliud esse quod vera sint, quet illae mulierculae dicebat, aliud quod diabolus homine realiter de loco ad locu ferat: quia primu est impossibile,non secundum.Haec eκ illo.
Processum in strigmagas practiseo obiter inchoari. c P. II. OV i A iam quae speculative dicenda erant in modo contra strigi
magas procedendi, absoluimus: iam ad practicam descendemus , breuissima praxim edituri, quod haec res iam abunde per multos eX. Pressa sit, etiam quo ad omnium sententiarum formulas, quas consulto omittemus, quod scilicet passim haberi possint, aut ingenio proprio formari. Igitur obiter quonam pacto processus inchoandus sit, monstremus oportet: quod multis punctis eκpediatur necessie est.
Punctum primum. Illud in primis notandum est, quod Inquisitor& quisque Iudex in causa fidei, summarie, simpliciter, & deplano, absque aduocatorum & iudiciora m epitu, S figura procedit: de haere. Statuta, lib. 6.Quae verba quid Praetendant,patet de verb. sig.Saepe.vbi dicitur. Hac in perpetuum valitura constitutione sancimus, ut 1udex cui taliter caulam committimus scilicet simpliciter, ut in cap. Statuta necessario libellum non exigat, litis contestationem non postu leta
248쪽
DR s TRIGI MAGIS LIB. III. 223 latitempore feriarum ob necessitates hominum indultarum a iure procedere valeat, amputet dilationem, & natura litis, ouantum poterit, faciat breuiorem : eXceptiones, appellationes, S dilationes frustratorias repellendo e partium aduocatorum, Procuratorum contentIones, di iurgia, testiumque superfluam multitudinem refrenando. Non sic meii Iudeκ litem Obruat,quin probationcs necessariae admittantur: citationem vero, ac Protestationem iuramenti de calumnia, siue de dicenda veritate, ne veritas occultetu Per concessionem huiusmodi in- itelligimus non excludi. Haec ibi. Punctum secundum. Tres apud iura sunt modi procedendi, extra de accusa. denun. dc inquisi. Per totum. Primus est per viam accusari nis, ubi necessario praecedit inscriptio, qua do scilicet quis aliquem a cusat de crimine haeresis Proprie vel ptaesumptiue coram Iudice, offerens se probaturum, ad Poenam talionis an scribens. Hunc modum Iudex non facile admittat et Tum quia in causa fidei, aut maleficamin non est usitatus, ct merito, quippe quae horrenda crimina sua, occulte admittant: Tum quia accusanti valde Periculosus est, propter talionem : Tum daeinum quia valde litigiosus est. Secundus est per via denunciationis, ubi necessario praecedit fraterna monitio, ut cum quis super eo crimine denunciat aliquem deliquisse, nolens tamen obli are se probaturum, aut sese partem efficere: sed tantum nunciare, vesaelo fidei, vel ut obediat Iudici id exquirenti in genere vel iecie, e mulctam cultet.Tertius est Per viam inquisitionis, ubi necessario praecedit clamorosa insinuatio, quando scilicet nec accusator, nec denunciator adest, verum in ciuitate, aut oppido, aut villa fama de crimine eiusmodi laborat: quo casu IudeX non ad instantiam partis, sed ex officio suo procedet.Et hos duos ultimos modos usus amplectitur: utruq; tamen commiscendo , ut scilicet Iudex decretum suum publicet, mandet sibi denunciari crimen a scientibus, ct denunciantiunt dicta conscribat. tertium . Si ergo processus inchoetur per viam accusati nis , Praxis.. In nomine domini Sc. Tali tempore, tali loco, coram talibus comparuit talis de tali loco , ct talis dioecesis, osserens schedulam accusationis talis tenoris. Coram nobis, Sc. Inseratur tota . Acta sunt haec tali tEpore, loco, & cora tali Iudice, & testibus Sc. Sed huc modu, quia no cogruit in sequentibus,omittemus. Si aut secundo modo procedatur, a generali citatione suu processum modo isto Inquisitor exordiatur, sequctibus litteris ad loca publica appesis. Cu nos Inquisitor talis loci, totis nostris affectibus inhiates, ac ex omnib' nostris aecordiis affectates populu Christianum nobis conrissum in unitate
ct seremtate catholicae fidei cosoveri, atque ab omni peste haereticae
249쪽
eta F. sILVΕsTRI PRIER. prauitatis visceraliter Hongati cupiamus: idcirco nos Inquisitor prassatus cui eκ iniuncto officio haec incumbut,ad honore dc gloria rec tenda nominis Iesu Christi,& ad exestatione sanctaesdei orthodoxae, atque ad depressione haereticae prauitatis, praecipue in maleficis: Vniatiersis & singulis cuiuscunque conditionis, &status,aut dignitatis eκia stant,qui sunt insita terminos talis loci, ad quom notitiam deuenerint haec mandata,authoritate qua sungimur in hac part in virtute sancti obedientiae,ac sub Poena eXcommunicationis, Praecipimus & mandamus, ac mandando requirimus, quatenus infra I a. dies Proxime computandos, quorum primos quatuor Pro Primo, ct quatuor immediξ- te sequentes pro secundo, & vltimos quatuor pro tertio termino per ptorio, hac trina monitione canonica assignamus: nobis revelent, si quis scit, vidit,vel audiuat aliquam esse personam haereticam, & maloticam, diffamatam vel suspectam e S in speciali talia praedicantem,
quae in nocumentum hominum,iumentorum, aut terrinascentium, &damnu reipublicae cedere valeant. Quod si quis nosti is antefactis monitis & mandatis nostris non paruerit cum effectu, Praenusia infra taxatum terminum non reuelando,sciat se eXcommunicationis mucrone percussum et quam eXcommunicationis sententiam in omnes & singulos staliter ut praedicitur contumaces praefata nostra monitione canonica praeeunte,& eorum inobedientia requirente,nunc uteX tunc,
ic tunc ut ex nunc ferimus in his scriptis, absolutionem ab his censuris, nobis tantummodo reseruando . Uatum. Et authenticetur. Potest autem quis,ut res eκigit, addere, vel subtrahere, & seculatis Iudex mu
Punctum quartum . Cum vero aliqui denunciaturi comparebunt, meque probare, neque se partem facere voletes, sed ex obedientia vel zelo bono denunciant, habeat Iudeκ notarium & reliciosas ac distietas personas, salte numero duas, siue clericalis ordinis, siue laicalis sint, secundum Archi. & si notarius habeti nequit,loco eius duo idonei viri Eabeantur,qui testium depositiones c5scribant, siue scripto, siue saltem verbo deponant, de haere.Vt officium .f.Verum,lib. 6.Et tunc notarius sic eκorditur. In nomine domini amen. Anno a natiuitate domini Sc. tali die talis mensis in praesentia mei nota ij ct testium infra- scriptorum,talis de tali loco,& de tali dioecesi,comparuit personaliter in tali loco, coram honorabili tali Iudice: & obtulit ei schedulam tenoris sequentis: Inseratur tota.Vel si verbo deponit, dicat: & denunclauit eide,quod talis de tali loco talis dioecesis, asseruit & divit,quod sciret hoc, vel quod quis talia nocumenta sibi vel alijs personis intulerit. Quo facto,ipsum de nunciantem in continenti iurare faciet, modo consueto ad sancta Dei Euangelia, vel super crucem, de veritat 'cenda su-
250쪽
da super denunciatis: & pCestito iurat nento, interrogabit eum , undescit elle vera quq dcnuciauit, et si vidit uci audinit. Si dicit se aliqua vidi ite, ut puta, quia ibi repertus est tali hora tempestatis, vel quod tetigit iumentum, vel quia intrauit ita bul uiri , interrogabit Iudex ubi euvidit, Sc quando,& quotiens,& quibus praesentibus audiuit: formando articulos de quotmel ptaedictorum lingulariter, & diuisim: &N tamus omnia scribat, euec Ponat in actis post dictam denunciationem cotinuando sic.Qua quidem denunciatione, ut Prarinittitur, facta: ipse Inquisitor incontinenti secat iurare ad quatuor sancta Dei Euangelia, vel super signo Crucis, denunciantem de veritate dicetia super denunciatis, dc interrosauit cundem, Unde, di quomodo ea quae denunciauerat, sciret, vel suspicionem baberet es. vera. Respondit, quia vidit, vel audivit. Interrogatus ubi vidit, vel audiuit Sc. S sormentur articuli, ut dictum est: & totum ponatur in actis,ide si in processu. Et specialia ter interrogetur qui sciunt cum eo ita tali causa , ct qui scire possunt. Quibus peractis, ultimo interrogabitur, si mala volantate denunciat, odio, vel rancore: vel si aliquid omittat fauore, S amore: aut si denunciat rogatus de subornatus. Et Postremo alii in virtute praestiti iura inenti iniungeriir tenere secretu quicquid ibi dixit, vel dictum fuit per I dicena, α totum in actis Ponetur. S omnibus expletis, Ponatur paulo infra. Acta sunt haec in tali loco, tali die talis mensis, ct tali anno, in Praesentia mei notarij vel scriptoris, adiuncto mihi tali in vigorem os cij tabellionatus, dc talium testium ad hoc vocatorum & rogatorum. Punctum quintum. Quantum vero ad tertium modum, dc usitatum,& communem, si nullus aut accusator, aut denunciator apparet,
sed laborat fama alicubi de aliqua strigina aga, aut etiam de tali: dc propter famam ex suo officio absque accusatore vel denunciatore Iudeκ Irocedere institueret,absque citatione generali, & monitione, de quali pra, eo quod talis clamor frequenter venerit ad aures eius: tunc ite rum processum inchoare Poterit, in Praesentia Personarum, ut supra. In nomine domini amen. Anno a natiuitate domini tali, de mense t li,seu de mensibus talibus,ad aures talis Iudicis, talis loci, perirenit pluries, fama publica referente, dc clamorosa insinuatione producente,
quod quida vel talis de tali loco, dixit vel secit talia ad maleficia pertinentia, contra fidem ac communem utilitatem reipublicae: & ponatur totum prout fama laborat, & eXPrimat suam intentionem inquirendi . Et Paulo infra. Acta sunt haec die tali talis mensis,de anno tali, in praesentia talium testium vocatorum S rogatorum, & mei notarajtali authoritate, seu scriptoris S socij vigore tali Deinde Inquisitor citabit dc examinabit testes iuxta formam dicendam.
Punctum seκtum . Quot Vςm dc quales debeant esse testes , dico