장음표시 사용
31쪽
non plene dispositi sinit,terrorem incutiat; licet interda scilicet a bene dispolitis ipse daei non homagiuin priae sentialiter excipiat: deinde, inquit, bibit de vire praedictor quo facto, statini seiatit se interius artis nostr e imagines concipere, & retinere super sectae lauius ritus praec
Puos. In hunc, inquit, modum seductus sum, dc uxor nica, quam tametantae obstinationis existinio, quod mali imbri S csiburi potius sua fateri: dc ita actum est, iuuene mira contritione, ut videbatur, extincire. Ecce ergo qualiter primo Deum negantiquam adorent diaboluin ; &Prius diabolum adorant, quam admittantur ad secretiora ludoruni is maleficiorum . Vnde contra eum qui fassus est ludum diaboli se gratia voluptatis intrasse, est suspitio violenta, et negarit fidem,& diabolum adorarit, cum alias nunquam aliter visum sit.
Punctum temii. Secudus effectus, voluptas est incusorii & succubo , seu certe cu incubis dc succubis respective. inii equide euectus est mirabilis, vi homo cum spiritu habeat coitum activum , aut etiam
Passivum r de adeo realiter, ut inde nascatur non homo modo veruetiam gigas, ut omnibus Theologis placet. Huius erreo causa inuestiganda est in hoc primo libro, eκ qua in secundo sta uentur infinitae quaestiones. VIod vero sint huiusmodi concubitus inter homilae. de spiritus, etiam euilus nisi proterviendo negare potest, cuin hoc ius niti processus ast itant, de sit sacris doctoribus ac litteris diuinis consentaneu. Dicitur cnim per Mosen Gen. s. Gigantes autem erant sui et terram in diebus illis. Postquam enim ingressi sunt si ij Dei ad filias hominum, illaeque genuerunt: isti sunt potentes a seculo viri famosi. Quod pertractans Aug. etsi in ordine ad poetarii fabulas 3. de Civit. Dei cap. I i. sub diibio relinquit, dicen ς: Vtrum potuerit Venus eX concubitu Anchisae Aeneam parere, sub dubio relinquamus; tamen quarum ad processum scripture, pene inquit in scripturis talis qus stio
oritur, qua quo' tur, utrum pr. aeuaricatores spiritus cum filiabus hominum concubuerint: unde natis gi ratibus, id est, nimiuna gradibus & sortibus viris tunc terra repleta est. Sed in ordine ad sacras scripturas libro. .cap. 2 3. quaestione determinans, ait: Creberrima fama est, multique se eNpertos, vel ab eis qui experti erant Me cmorum fide dubitandum non est se audiuisse conficinant, siluanos & Dunos, quos vulgus incubos vocat, improbos extitisse mulieribus, ac carum appetisse & peregisse concubitum: dc quosda daemones,quos dusios Galli
nuncupant, assidue hanc immunditia Sc tentare,& esscere,plures talesque asseueram, ut hoc negare impudentiae videatur: H. aec ille. Postea vero ibi determinat illam quae itionem Gen. 6. sit per illis verbis:
Videntes flij Dei filias hominum, an scilicet cum filiae hominu essent
filiae Cain, dc succesibrum, flij Dei debeat intelligi per gratiam, idest
32쪽
filii Set: vel per creationem, id est angeli mali: es dicit'non de incubis solum intelligitur, ubi videtur vellς, Quod utroci i modo possit m-tellisti. ubi dicit rel. No est incredibile ne ab hominibus, sed ab an eus . vel quibusdam daemonibus, qui mulieribus sunt i improbi, eiu si di homines,idest gigantes procreatos e de quibus in littera dici ur G en. 6. . Gi antes aute erat v super terram . Isidorus quoque libro. 8. cap. v Ita tractans illud Isa. I 3. Pilosit ibi saltab'nt: huic sententis testimoniuma ij cit, dicens in haec verba. Pilosi qui grςce panisci latine incubi appellantur, unde Sc incubi dicuntur ab incubando, hoc est, fluprandor sepe enim improbi existunt etiam mulieribus, dc earum Pera unicO- . cubitum, quos daeinones Gall3 duli': vocant: quia assicitae me pera- .gynt immunditiam. Quem autem vulgo incubonem vocat, hunc Roinani faunum sicarium dicunt, ad quem Horapus dicit. Faune n Im- .Pharum fugientium amator: Per meos sines,& aprica rura, Lenis Ince idas. Transeo infinita experimenta, quae ipse noui, qualiter Plerumq; violant per vim, Deo permittente, castas, sed sorte elatas moniales . . qualiter noui mulieres sponte tales amasios habentes,quq ab hoc morbo curari nolunt. Ista vero aut declamari, aut ad seminarum aures at- .
tingere , pesiimum sorct: quod facile suis libidinibus explendis dae
. Punctum quartu. Effectus tertius est Delati' veloil ex multa spacia terrarum . Qui equidem mirabilis est rudibus, peritis autem non : iquippe qui norunt inferiora corpora, quo ad localem motum, angelis etia satant obedire ad nutu; dc qui homine, si debilitas eius & anhelitus pateretur, possent tempore imperceptibili sicut mouere, ita de .serre ab ortu solis ad occasum: de quo ad praesens supersedeo, in hoc eodem volumine speciali capite mult3 eX arcanis pbilosophis dictit
rus.Ita aute esse posse, ut d mon, permittera I Reo homulem ferat,&litterae sacrae, & philosophiae documenta testantur, ut patebit: ita autem et quando esse, ct eXperimenta, dc magorum opera, de inquisitorumiuili siti processus attesta; tur: sed quia de ijs. in secun db volumine intellectum cap.Episcopi. 26. l. I.daturi, multa dicemus, ad prae
Punctum quintu. Effectus quartus est Apparitio, qu diabolus apparet, nedum phantasiae modo, verum etia ipsi sensibus corporis, informa viri, aut mulieris, aut bestiae, . amaticyius iii sensibilis: sicuti teste Gre . in Dialos. mulieri in specie lactuc capparuit. Qiii equidem esse Lis mirandus est, quoia in scilicet pacto ali'uod corpus sic .c sinpaginare aiabolus possit, ut humanum, vel equinum, vel eiusmodi videatur. Ita vero in facio quandoque esse etiam litterae sacrae astruunt.. Angelus enim satanae , Apostolo docente, transfigurat se
33쪽
s s. si Lurs TR I pn Irn in angelum lucis: quem scilicet dubium non est in uarijs speciebus
apparere,iam in somno,' etiam in ut ilia, astruiit S historiae, & eX- Perimenta numero iii finita, Sc Theologi, ac omnes Poetae clamant. Dulicium sextum. Esseetias uero quintus, Rerum occultatio est Pr lentium Per eam passione, quam Theologi Acrisiam, Aug. uero AO- rasam uocat: quae caecitas est non simpliciter, uerum eκ parte, quamaum uidere uetamur, non autem aliud, ut sic interdum malefica inuisibiliter &moueatur,& operetur . Ita autem esse experimur interitu,
cum deperditu quippiam ter, quater, ct pluries eodem loco Perquirimus, ubi deinde illud inuenimus: testantur etiam processus multi, item & experimenta multa,ut latius in libro secundo probabitur. Dunctimi septimum. Esse his uero sextus est Ludificatio sensuum
cum interiorum, tum etiam exteriorum ,. ut fieri plerumque cernitur in 'Praestigiis, dum aut in ungue, aut in speculo, seu aqua, seu certe quo-l curaq; corpore expolito dc terso figurie videntur, qua de re terra Ple- 'na est: longe autem magis Iudaeorum simagoga resertior.
Dunctum ultinisi.Effectus ultimus Malescia sunt, quae dixeris miranda prosccto, ut per ca liquet, quae de si . dc male. iura deciderunte Uixerunt uero Doctores in . sentetiam libros ubi de matrimonii im-Pedimetis perti arur. Et haec sine numero sunt circa homines. iumcta & miges, quas eiusmodi hom nes d. aemonum cooperatione Uruissimis turbinibus ac grandinibus euertunt. Ad haec quoque reducuntur etiam corporum beneficia mirandarum sanationum, quae incantationibus S carminibus fiunt. Vtrumq; enim S morbus, & sanitas eiusmodi authore diabolo, sit: qui interdum ut perdat animas,corpora sanat, sicut inficit: Oppositorum enim eadem est disciplina. Praedictoriam ergo omnium causae, principia & fundam in hoc primo uolumine scrutanda S reseranda statuuntair.
Anisnam humanam esse Oiritum, O non corpus; si sistentem, est mulabarentem. CAP. I M. ΡRiNciri vM ergo praedictoriam omnium indagaturi, non ex diuinis litteris modo, uerum etiam cκ uerae Philosophiae principi is,
ct naturalis nostri luminis intellectualis uirtute, ab nostrie animae natura exordium primum Per multa Puncta sumamus. Dunctum primum. Humanam animam,ideli eam rem,qua primo vivimus & operamur,intelligendo maxime sanimata enim viva dicimus, reliqua autem vita carere) esse corpus vci naturam corpoream, multi falio existumauerunt. Nam Galenus medicus anima dixit ele- incntorum aut qualitatum cleanctaritim complexionem esse, motus
34쪽
inde , quod videamus ex diuersis coplexionibus in nobis educi varios
esse mis,quos passiones dicunt, tu animae cum hulnanae, tuin brutatiastribuntur: licui facile irascnutur colerici, & inalaconici tristantur. Erravit vero deceptus ,- non dii tinxit passiones quonam pacto, Sccomplexioni, & animae attribuuntiar: quippe cOPlexioni attribuuntur quasi disponenti, & quantum ad illud duntaxat quod in passione
est materiale: ut in ira est accensio,& motus sanguitus circa vitae principium cor ; animae vero non equidem sicut disponenti, red sicut principio principaliter efficienti, & quantum ad id quod in pasilone se
male eth ut in ira est vindidis concupiscentia. Contra Galenum ergo sic arguo. Primo. Si enim anima c5plexio est elementoru, aut qualitatu clementariu ; aut ergo complexio est in aterialiter, idest elemeta complexa: aut formaliter, idest ipsa habitudo siue ordo, siue relatio clementorum complexorum. Et profecto primu falsum est , alioquin anima esset simul iterra, aqua,aer, & igni aut horum qualitates:& co- sequenter erit quaeda quattuor distincta, quod statim impossibile di Neris: vel unum miκtum corpus ex quattuor, quod pene statim improbabitur et vel una qualitas miXta eX quattuor, dc consequenter noeriluubstantia, nec homo vel pars hominis, neq; homini speciem conferret . Similiter autem & secundum, alioquin aliam sicut Sc relatio, nullius esset operationis p incipium i imo nec subsistetia, nec ens absolutum aliquod, vel etiam reale, si id tantum esset quod formaliter est relatio. 1 Ion est ergo clementoru compleXio anima . Secundo. Complexio ista qualitatibus elementaribus inserior sit oportet, quippe quae ab eis causatur. Anima vero nedum humana Verum etiam brutorum atq; plantarum, qualitatibus elementorum praestatior & superior sit necesse est: quippe animae vegetabilis operatio, & longe plus cognitio animae sensitivae, Elementares qualitates excedit, cu talium qualitatum operatio ab eXtrinseco sit: no enim ignis seipsem calefacit, de sic in caeteris. Omnis vero Operatio animae ab intrinseco est, ut digerere, egerere, dc eiusmodi: viva enim dicimus quae seipsa mouet. Non est igitur anima compleXio, alioquin idem respectu eiusdein, de superius, de inferius seret. Tertio. Corpus animalis locali motu a complexione non mouetur I moueretur enim motu Praedominantis elementis quippe sertius superuincit, Sc cosequenter semper deorsum ferretur. Anima autem animale corpus mouet, dc in omne parte mouet. Non est ergo anima compleκio ..ina arto. Nam quod complexionem corporis regit, frenat, dc Vincit, completo no sit oportet,
ut planum est: Anima vero humana inuicquid sit de bruta li) humanum corpus regit,prenat corporeas Passiones, dc vincit, quae corporis sequuntur compleacionem: interdum enim ad uas dc concupistentias. c. B Proni
35쪽
Proniores agente anima minus irascuntur, minus etiam concupiscut , ut in continentibus patet. Non est ergo anima ipsa coplexio, aut co lsorum, aut corporearum qualitatum . Praedictae vero opinioni Ga-eni, similis est opinio eorum qui animam harmoniam diXere,quippe qui no sonorum, sed contrariorum harinonia intendebant, ex quibus animata corpora componi videbantur . et haec quidem sententia ab
Arist. in libriχ de Anima Empedocli, a Greg. vero Nisseno Dinarchonscribitur . Impugnatur vero ut praecedens, ct ulterius eria rationibus Propriis. Primo. Omne enim corpus mixtu harinonia habeat opo ter,ek compleXione; nec harmonia corpuS aut mouere, aut regere P test, vel frenare passiones sicut neque complexio intenditur cliam &xemittitur sicut & complexio . EA quibus omnibus liquet anima moncsse harmonia sicut neque compleXione. Secundo. Harmoritae r tio magis corporum qualitatibus quam animae congruit: nam sanitas harmonia quaedam humorum est,sortitudo neruorum & ossium,puIchritudo veroni embrimina atq;.colorum e quorum autem harinonia sit, sensus vel intellectus assignari non potest, nec caeterorum quae ad animam spectant. Non est iFitur anima armonia. Temo.Nam ha
moniam tiplicem esse constat, ipsain scilicet compo sitionem, & ipsus compositi imis rationem, seu proportionem , dc modum: Anima vero compositio non sit oportet qui Ppe quamlibet animae partem esse compositionem aliquarum partium corporis oponeret, quod assusnare non contingit: similiter autem compositionis ratio esse non p test ; quia cum in partibus corporis diuertis diuersa sit eiusmodi compositionis ratio, singule partes coloris singulas animas necessario h Derent, ut os, caro, Sc neruus, quae in diuersa propori ne constituta sunt . Hoc autem falsum constat, quippe homo non esset aliqua una species. No est igitur harmonia aruma. Rursus alij longe grauius e xantes , animam se lus esse astruxerunt, ut antiqui naturales phil sophi, qui nihil pr ter corpora esse crediderunt,umnfra patebit: qu rum opiniones etsi variae fuerunt, communi tamen concordia sic ro' felluntur. Primo. Anima est in iis inferioribus principium vitae, uequodcunq;: sic enim o Ius,& omne instrumcntu aniniit esset anima ; quippe quod esset principium vitae,iden vitalis operationis: sed animam principium vitae dicimus primum, idest quo primo vivitnus, quasi principio omnium principiorum vitae. Et si vero aliquod corpus Principium vicae esse potest, voluti cor in animali est vitae principium: nullum tamen corpus potest esse vitae principium primum : quipPeesse vivens aut vitae principium,corpori non congruit ea ratione qua corpus est, alioqii in omne corpus aut vivens, aut vitae principi u ἀ-
setiunde id ea cogruit ex eo quod est tale corpus: quod aut est adtin t
36쪽
DE s T A I G I M A G I s L I B. I. rite, ex aliquo ei principio cogruat oportet, quod actus eius est: sicut calidum calore, & homo hinnanitate homo , & animatum corpus anima animatum est. Non ergo corpus anima est, consequenter autem nec anima corpus. Secundo.Viuencia cu res sint naturales,cX materiarum forma composita sint oportet: Ex corpore aute & anima, quae actu vivens facit, componuntur. Igitur animam & corpus formam de materiam esse oportet, ut alterum forma, alterum materia sit. Corpus aute forma esse nequit; quippe quod in altero sicut in materia dc subiecto non est. Anima igitur forma erit, si alterum eorum forma est. Non ergo anima est corpus: quia nullum corpus forma est. Tertio. Duo corpora in loco uno eodem tempore esse impossibile est: Animav ero ibi est ubi Sc corpus quod anima vegetatur: non enim seorsum a corpore anima est,aut vivit.NO est igitur anima corpus. Quarto.
Omne divisibile, curusinodi omne corpus est, continente indiget de uniente partes . Igitur si anima corpus est, aliquid aliud suas partes vitiens habeat necessc est: illudq; utiq; magis erit anima, imo anima imae: corpus enim anima recedente dis tui videmus , & si iterum illud continens diuis bile sit, ad aliquid & indivisibile, & incorporeudeuenire oportebit: quod utiq; erit anima,aut in infinitum erit Procedere ι quod omnino impossibile esse etiam Philosophus monstrauit. x. Metaphysic. & 8. Physic. Non est igitur anima corpus. Quinto. Memadmodum in sequentibus osten aetur, intelligere ullius corporis actus esse nequit: est uero adtiis animae, ct consequeter anima comPus esse nequit. Vnde haec opinio,quod scilicet anima corpus sit, a diuina seriptura, Sapient. a. eκ stultorum persona ponitur, de anima Prostencium, atq; dicentium : Fumus de flatus est in naribus nostris
dc sermo scindilhae admouendum cor. Punctii in secunaum. Priticipium nostri intellectionis, quod hominis animam dicimus, esse quoddam no incorporeum modo, ut Probauimus, uerum etiam Sc subsistens, sicut sapis, aut arbor, uel equus Sc homo : non autem inhaerens alicui, ut albedo uel calor. Priino. Nam hominem per istellectum omnium corporum formas Sc naturas posse cognoscere manifesturn est. Quod uero aliqua potest cognoscere, nullum eorum in sua natura habeat oportet, sicut pupillam omni colore carere quae omnes colores Percipit necesse est, dc ge raliter omnem sensum priuariatio sensibili: ratio uero huius est , quippe illud
quos potentiae cognitiuae naturaliter inest, aliorum cognitionem necessario praepediret, sicut lingua infecta colerico, ac perinde amaro humore, dulce non percipit, sed amara omnia nunciat. itur si intelle-inioe principiu, idest intellectus, uel anima nostra, in se cuiusuis com Poris naturam complecteretur, o 'ia corpora cognoscere dc diiudi-B a care
37쪽
care non posset. Impossibile est igitur intellemiale principium hobere corpus: imo impossibile est quod per organum corporale intelligat. Nam ct illius organi corporei dete Inata natura omnium comporum notitiam excluderet: veluti si quis determinatus color sit non In pupilla modo, uerumetia in vitreo vase, insulas liquor uidetur c
Ioris eiusdem . Ipsum igitur intelligibile principium, quod intellectus
dicitur, operationem per se habeat oportet, cui corpus ullatenus non
communicet. Nilial uero per se operari potest, quod per se subsistereno potest: operari enim solius entis in actu es Sipsum operari apsum esse praesupponit: unde eo modo aliquid operatur, quo existit: propter quod calidu,& non calorem calefacere dicimus, quippe calidum est, quod est: calor uero non est,sed calore aliquid tale, Puta,calidum est. Reliquum est igitur ut anima humana, quae mens uel intelle eius dicitur, aliquid & incorporeum, & subsistens sit.
Punctum tertium. Brutorum uero animς subsistentes minime fiant.
Et si enim antiqui naturales inter sensum S intellectum n6n distin-Nerrunt,uminaque corPOreo PrineIPlo ascribentes, ex quo sequebatur utrumque esse inhaerens: Plato uem inter ea distinxit,utrumque ascribens incorporeo, dc immateriali principio, idestantinae secundum seipsam, ex quo icdem sequebatur utrumque esse subsistens, conseque
ter autem S brutales animas. Axistoteles tamen distinxit, astruens inter omnes aniniae operationes intelligere, cosequenter autem Suelle, solum sine corporali organo expleri r sentire uero S consequentes operationes animae manifeste cum transimulatione corporea accidere,
scut pupilla uidendo speciem coloris immutatur, Sidem in alijs.Sic igitur manifestum sit, animam sensitivam per se sine corpore non habere esse,sed omnem talem esse coniuncti: ct consequeter anima br talis, quae est sensitiva duntaNarister se non operatur, S consequenter per se in on subsistit: cum unumquodq; similiter sit, & operetur per se uel cu alio, nec possit quod in se subsistit, este ociosum. Nec prς- dictis obstat primo, quod anima hominis est aliquid subsistens, consequenter autem S anima bruti,cum sint eiusde generi r quia licet homo conueniat in genere cum brutis , specie tamen differt : disserentia autem speciei attenditur secundum differentiam formae, S cons queter dissert anima seu forma bruti a forma hominis . Nec secudo obstat,qd sensus ad sensibilia sic se habeat ut intellect' ad intelligibialia, qui ea sine corpore intelligit, ct consequenter utrumq; per se operatur dc subsistit: quia se habent quodammodo similiter inquantum utrumq; est in potentia ad sua obiecta per similitudinem excipiendarct quodammodo dissinii liter,inquatum sensus a sensibili cum cossoris immutatione patitur,unde ab excellenti sensibili corrumpitumpu- ta,via
38쪽
ta, uisus a luce nimia: quod in intellectu non cotingit, quippe qui Post maXima intelligibilia magis potest uidere minora. Et si intellige do fatigatur corpus, Per accidens est: quod scilicet uires sensiuuae obiecta illi ministi et, quς sunt in corpore. Nec obstat tertio, quod brutorum anima corpm mouet,quod non mouetur a seipso & cosequeter operatione haoet sine corpore: quia uis motiva dupleκ est, scilicet uis ap- Petitiua imperans motum, cuius operatio in anima sensitiva non est sine corpore, imo ira,gaudium, dc nurusmodi passiones sunt cu traiisi
mutatione corPorea: alia uero est exequens motum, per quam membra motui habilia redduntur, cuius adtus non est mouere, sed moueri unde mouere patet non esse actum sensitiuae animae sine corpore. Amn et humanam immortalem esse. IIII.
ET si eκ ijs iam haberi potest, quod anima humana immortalis est,
quippe quae sine corpore potest operari , consequenter autem dc esse: tamen nonnullis punctis id abundantibus astruetur. Pulictum primum. Circa istam quaestionem multipliciter olim opinatum est.Quida.enim,idest antiqui ct naturales Philosophi, intellectum a sensu distinctu minime putates, sicut sentire la ct intelligerea cOFore Pendere putarunt, conseqGenter vero animam Intellectiva esse corruptibilem, naturam corporea sequi: unde eorum aliqui caeste ignem putarunt, alii vaporem, alij harmoniam . QSam quidem opinionem Aristoteles plenius extinκit, ostendes intellectum absolutum esse, S a corpore independens habere r omnia etiam corpora intelligiri consequenter aute & in se omnia corpora recipit, sicut dc vi- 'sus omnia visa, cosequenter aute ab omni corpore nucius sit oportet, sicut & omne recipiens a natura recepti nudum est: alioquin si quam naturam corporea in sua natura complecteretur , illa in existens Prohiberet aliorum notionem: sicut si pupilla colorata cilct,omnes colores nequaquam eXciperet: imo si per medium coloratum videat, ceu Per vitrum viride, omnia viridia videbuntur. unde intelleinis dicitur corporis actus minime esse: Sab Avicena dicitur non esse forma submersa in materia, ct in libro de Causis dicitur non esse super cor-Pus delatus . inlidam vero ut Pythagoras ac Plato anima rationale immortalem norunt, de corpore tamen in corpus migrare Putarunt et quod quidem Arith in I. de Anima ea ratione destruNit, quod anima corpori & forma & rnotor sit: deterini natae autem formae de cr- minatam materiam subesse, dc determinato motori .lchrerna Inatu Or- fanum necesse est; quemadmodu i cari quaelibet propriis utitur in-Tumentis et quo actum Putes, volaaec Mutua non nili huius corporis forma
39쪽
i F. sILVEs TR Irn in res forina dc motor esse possit. Quidam rursus ut Averrore, §ato res,dc quida alij, rationale amnia eXParte corruptibile, scilicet quantum ad id quivi de anima huic corpori propriu est: eκ parte vero incorruptibile esse dixere, scilicet quantu ad id quod de anima omnibus comune est. Intellectum enim agentem, & quida ei ani intelle-d n possibilem,unum onantu hominum esse putarunt, dc hunc sub stantiam incorruptibile dc separatam: in nobis autem esse tantummodo pitalitasmata lumine intellectus agentis lustrata, quae possibile intellectu moveant, ac sic eis, ut Putarunt,intelligimus. Sed hic optinio hodie ita est damnata, nedum calliolica assertione, verum etiam
Philosophicis rationibus, ut nos fatigare non sit opus. Quarta igito positio est, qua vera philosophia Sc catholica pietas profitetur: aiam
scilicet rationalem substantiam esse a corpore minime depedentem, corpus tamen humanum vivificantem ac vegetantem, S secundum humanorum corporum multitudinein multiplicatam, ut quisq; h
mo habeat propriam nulli alteri communem : quodque corporibus resolutis ipsi animae separatae subsistant, nulla alia corpora ulterius
Pumstum secundu . Necesse est ergo quod catholica fides a iit,
etiam Phiso Ioice non negare, animam scilicet rationale immo talem fore . Urimo. Nam exν duplici ratione aliqua res corrumpi posse deprehenditur, aut videlicet per se,aut per accides. Impossibile vero est substantiam, idest, rem subsistentem, per accidens aut generari aut corrumpi, idest, altero aut generato aut corrupto: quippe scaliquid aut generatur aut corrumpitur, sicut nanciscitur aut deperdit ipsum esse,quod necessario res suo sistens per se patitur, non per acci dens : Vnde Peracta generacione ipsa est, non quia aliud, sed quia ipsa est, similiter aute dc corrumpituri que vero non subsistunt, sicut nee per se sunt, sed per aliud cui innituntur ut qualitates dc generaliter .accidentia ac formae materiales, quae no subsistunt sic nec per se ac quirunt vel perdunt esse, sed alio acquirente aut perdente . Anima autem rationalis est per se subsistens, quippe quae est per se operans snon enim intelligendo utitur corporeo organo, Vt Probatum est: n5 autem anima brutatis est per se subsistens, sicut neque Perse operans, non enim opus habet sine corpore, quod solum intelligere inter ope rationes animς sine corporeo organo sit:quippe operationes sensiliu etdc infra manifeste per comus exercentur. Igitur laumana anima non nisi per se corrumpi Potest: consequenter autem si corruptibilis est, Per se corrumpatur oportet. Hoc aute osteditur omnino impossibile ne dum de anima hac, verumetiatii de omni subsistente,quod est forma tantu. Nam quod alicui secundu se conuenit, ab eo inseparabile
40쪽
st oportet, ceu ab homine inseparabile est esse animal, Sc a numero Parem esse vel imparem: esse autem per se conuenit formet quae actus est, uncti materia ex hoc acquirit esse in actu, quod formam quoque acquirit; dc eκ hoc est corrumptioni obnoxia, quod ab ea forma pe sectiosue recedit: unde subsilientem formam esse desinere omnino impoli bile est. Est igitur humana anima incorruptabilis . Esto vero
humana anima ex materia dc forma coponatur, nec sit forma latum, ut nonnulli Putarunt, nihilominus tamen incorruptibilem eam esse
oportet. Non enim est alicubi corruptio, nisi etiam ibi contrarietas sit, quod generationes & corruptiones ex cotrarijs dc in cotraria sint runde dc incorruptibilia sunt sol, luna & omnino caelestias orpora, qd
materia careant contrarietati obnoxia . In rationali vero anima contrarietas ulla esse nequit: qui 'Pe qu. ae secundum fui esse modum recepta recipiat: recipit vero absque contrarietate quaecunque recipit, quinetia ipsa cotraria sine contrarietate recipit: non enim cotrariorurationes , quae de natura contrarioru sunt, & ibi recipiuntur, ibi sunt contrariae, quin Potius eadem scientia contrariora est. Impossibile est . igitur rationale animam corruptibilem fore. Secundo. Nulla res eκ eo vel in eo corrumpitur, ex quo vel in quo sua persectio consistiti quod videlicet contrariae sint eae mutationes a rei ersectione ad rei corruptionem . Aialmae autem humanae perfectio in quadam a stractione a corpore consistit: perficitur enim anima humana duobus, scientia videlicet, atque virtute: dc scientia quidem eo amplius, quo amplius immaterialia conlepiatur: virtute vero in hoc, quod corporis passiones non modo iion sequitur, verum aspernatur, dc secundurationis iudicium temperatas moderatur ac frenat. Non ergo in eo cos stit animae corruptio, quod a corporea mole separatur. biod si dixeris animae persectionem in separatione a corpore consistere quide, verum secundum operationem , non vero secundum esse: pr dictae rationi sufficienter nequaqua occurreris. Operatio enim rei, rei substantiam esseque monstiat: quippe'.Vnumquodque operatur secundu quod est ens, dc propria operatio rei, propriam rei natura consequitur. Consequenter autem rei alicuius operatio propria perfici nequit, nisi etiam rei substantia perfecta.Igitur si in relinquendo corpus, animae operatio perficitur, substantia sua in suo esse, cκ hoc quod a corpore separatur, minime deficit. Tertio: Persectibilibus inas perfectiones proportionatas esse oportet,vi scilice trumque vel corruptis
bile, vel incorruptibile sit: alioquin vel sine perfectione perfectibile, vel persectio sine perfectibili pem eruo esset, dc consequenter quod
contra naturam cst,perpetuum esset. Perfectiuu autem nominis proprium secundum animam, aliquid incorruptibile sit oportet: perfici