장음표시 사용
61쪽
rectum in puncto: quia non inuenitur, nisi ignea dec. Haec ex illis
Qui deinde respondetes ad argumetum a se contra se per istam Aristotelis authoritatem factum, quod aliqui pacies aniliis sint separabiles;respondet per dictam doctrina, de quid litatiue, Persective dc exsestenter traditam: dicentes, quod in omnibus, quae docuit Aristoteles de separatione intellectus possibilis, intendit de separatione sormali: quia, ut ipsemec docuit, non ducunt ad animam magis separatam, uani rectum, si ad opus proprium non venitur.haec isti. Ego autesico de duobus alterum necessario dicendum ,sut quod teNtus Ariestotelis istorum expositione non patitur, aut quod Aristotelem OPO tet concedere falsa'S inopinabilia. Primo enim secundu istu modum dic edi, oportebit philosophie speculatius realis esse genera quattuor: quippe praeter physicam, mathematicam, S diuinam, oportebit de intellectu possibili dare aliam: quia secundum istos abstrahit a materia sentibili, quem adinodu dc mathematica, S non ab intelligibili,
cum sit in corpore, sine quo no intelligitur, sicut nec accidens aliquod sine subiecto . Secundo oportebit dicere accidens corporale secundum suam propriam quid litatem non perficere suu proprium susceptiuum, quod est corpus sensibile, cui dat esse aliquod, puta, esse intellectiuu vel ab ad: S ita non erit de ratione propra j actus esse in pro Priapotentia . hi si dicatur, quod intellectus perficit id quod est co pus sensibile, sed non inquantum est sensibile, sequitur quod calor non erit accidens, vel ens physicum: quippe qui non perficit substantiam sensibilem ut sic, cum in subiecto suo nullam praesupponat sensibilem qualitate, sed insit ei mediante quantitate: non enim ante calorem inest igni alia qualitas sensibilis. Tertio, quia fateri oportebit, quod virtus corporea dc indiuidua suscipiat formas uniuersales S immateriales. Q uarto, quia sequitur quod intellectus possibilis in uniuersali operetur siue intelligat: quia possimilis intellectus potest intelligere omnia, & nullus talis intellectus in particulari potest in te ligere omnia . Quinto dicere oportebit, quod substantia intellectualis, S cui insit naturalis appetitus perpetuitatis, sit cXPers, de suo naturali desiderio frustretur . et inlinita alia absurda sequuntur ex ista expositione,& positione; & cosequenter non est rationabilis. Quod autem dicit opimo ista de eo, quod est tripliciter ens esse physicum , est chim era diaboli pro veritate euertenda, & dico ouine ens mundi realiter esse diuinii aut physicii, id est spirituale aut corporalermathematica aute sunt phy sica , idest accidentia corporu naturaliu, licet Per intellectum considerari positiit non naturaliter: dico etiam omne ens no metaphysicu esse naturale quid litatiue ad huc sensui
quod includit in aliqua sua diffinitione materiam sensibilem intrina sece,
62쪽
D E sTIO G I M A G I s 3 s.ce , uel per additamentum, cuin sit corpus vel accidens corporis.DDco ulterius,quod sphaera naturalis est ens Physicuin: licet polisit considerari metaphysice; S. omne quod existenter est ens phy licu, est etiaqvidditatiue: quia licet in aliqua sui dis finitione no includat explicite materiam sensibilam seu physica, in aliqua tamen alia includit: unde nec ipsa quantitas sine suo stantia diffinitur. Qitantum ad tertium
autem contra dictam politionem, conclusionem oppositam positurus. aliquas alias praeparatorias praelibabo. Sit ergo haec prima.Tain intellectus possibilis, quam agens, apud Aristotelem est pars,ideli potentia animae rationalis.Nam de Possiluit etia per illos patet;& pars Thomae
abundanter contra Averrois has Probatur: de agente autem probatum
est supra per S.Tho. & probo tripliciter. Primo. Nam Arist. in a. de Anima teκ.com. i. dicit, quod anima separari secundum partes.quasdam nihil prohibet, propter id quod nullius corporis sunt actus. Aut ergo istie partes, quae non sunt suoiective in corpore, sunt intellectus agens Sc possibilis, aut possibilis-voluntas, aut volutas Sc intellectus agens, a sufficienti diuisione inii aliae potentiae no sint quibus separatiocouenire aut credatur, aut possit, apud quoscunq; eXpossitores.Non autem possunt isti respondere tertium t quippe qui intellectum possibilem apud Arist. actum corporis credunt, ct a sortiori noluntatem, quae ct imperseditor & posterior sit oportet;nec secundum, eadem ratione. ergo primum dicant oportet: consequenter autem apud Arist. v ter'; intellectus potentia animς est. Secundo probatur idem.Nam Arist. ratio inducta, quod in omni natura oportet esse agens e c patiens, hoc Probat: quia licet propriu agens in natura acta & mota smssit esse extrinsecum; in natura tamen libera quod intra sit oportet quippe nihil ab alio motum ut sic, actui suo dominatur: unde diuus Tho. suo diuinitus rectus inaenio,sic Arist. rationem deduκit. Tertio. Nam diuus Tho. 2. Con. Gen. cap. 78. hoc multis vationibus probat, quibus isti sui discipuli, antequa cum postergarent, debuissent respondere. supra uideatur. Secunda. Vterque ilatellectias tam agens, quam possibilis
immortalis est & incorruptibilis apud Aristotelem . nam de agente per istos positores pateat: de possibili autem multipliciter probatur. Primo. Nam omnis res corruptibilis apud Aristotelem aut corpus est, aut virtus in corpore: substantiae enim spiri uales, aut earum accidentia apud ipsum alterationi minime suoduntur, quippe quae solum sit apud contraria. Apud ipsum autem intellectus Possibilis neque corpus est, nec uirtus in corpore , quippe qui non miscetur cor Pori, ut dicitur in 3. de Anima tex. cona. q. Ergo apud Aristotele immortalis est, ct consequenter anima rationalis. Dicunt hi positores, quod si miscetur corpori quidditatiue aut perfective, sed existenter
63쪽
33 p. sativas Tra pn 2 R. tantiim,rpiod i 5 arguit immortalitate. Sed esstra hoc: quia omnes cidens cornoreum in sua quid ditate includit corpus, eum per addit
mentum distiniariir, dc consequenter materiam sensibileni salte in m comuni. Praeterea, iam probatum est, quod ad istam doctrina multa absurda sequuntur. Et praeterea si intelle tres possibilis est in corpore, est in eo ut forma substantialis vel accidentalis, Sc sic dat ei aliquod
esse, dc consequenter perficiat oportet: dc consequenter est lia eo per-.semue, Sc veraciter perficit corpus sensibile.ssit si d: catur quod co Pori assistit, iam subsistit, contra istos. Et si dicatur quod illud quide perficit, sed hoc ex quidditate sua minime habet: hoc utique nihil est, quia forte nullii accidens habet quod ex sua quidditate perficiat co Pus sensibile ut sic.Quicquid tamen sit de alijs, hoc nulla ex primis qualitatibus sensibili laus habet, sed facit aliquod corpus esse sensibile vi sic: unde intellectus a corpore non erit caliditate aut sensu separatior. Et praetcrea si intellectus est in corpore cXistenter, aut ergo in toto, aut in parte: non in toto quidem , quippe ad cuiusque partis haesionem, eius praepediretur operatio: nec secundum,quia idem ess
iudicium de eo, dc de sensu, qui de ipse sensibile corpus quidditatiue
non person consequenter autem intellectus non nisi indiuidualiter reciperet. Et printerea si est in corpore existenter, cum si tibi realiter rsue praecedant eum qualitates sensibiles, siue sequantur, Sc quantus, dc extensius, Sc diuisibilis esset: consequenter autem dc calidus aut frigidus per se vel per accidens, dc eiusmodi scut Sc sensus, cotra Arist. a. de Anima . Secundo probatur idem. Quicquid apud Aristotele est corruptibile, etiam est alterabile: quia corruptio non est nisi per contrarietatem, secundum quam alteratio inducitur e Sed intellei sponi bilis epud Arist. est in alterabilis, quia dc impassibili patet in 3.
de Anima tex .cO.3.quod de passione comiptiua intelligitur,quq abi, cit a subiecto, ut patet etiam per istos expositores: unde neque ab e cellenti intelligibili patitur, nisi per accidens ratione corporis, ut libro eodem patet. Est ergo incorruptibilis, Sc eosequenter etiam anima rationalis. Tertio. QSicquid apud Arist. est corruptibile, etiam debilitabile sit oportet, sicut Sc alterabile. Intellectus aute possibilis apud Arist. non e si debilitabilis, sicut nec noster visus, ct a sortiori, nisi graorgani: quia apud eum si seneκ accit at oculum iuuenis, utique videbit ut iuuenis, ut d p in l. de Anima . Igitur idem quod prius sequatur oportet. Quarto Quicquid a eorpore est separabile, ita qd est quidem, dctam e nci est corporis actus, est immoriale apud Arist. quippe. quod sine eorpore existit, in alterabile est, quia dc ι mobile ex.6. Phy.ntellectus aute possibilis eiusmodi est,qnquide aliquae animae ratio.
nalis Pariss sunt separabiles. a.de Anima tex. com. M. dc istae esse nequc t
64쪽
meunt nisi lintellectus agens & possibilis, ut in prima coclusione probatum est. ergo idem . inunto. Si apud Arist. intellectus possibilis est mortalis, aut corpus, aut aliquid corporeum sit oportet, ut patuit: neutrum vero apud eum est, quippe qui putat eum super actuin suuslecti, ut m 3.de Anima,patet quod nulla coryorea virtus facere Por, ut Avice. docuit dc expetimur. ergo idem. Sexto. Si intellectus possibilis apud Arist. est in corpore existenter ut spla aera, accidens corporem sit oportet, habens determinatam naturam corporea, cum nillil in genere sit vel in mundo quod in aliqua speciali ima specie esse nooporteat. Hoc autem falsum esse Iiquet, quia omnia nequaquam intelligeret, ut ipsemet dicit in 3. de Anima . ergo ide. Sed dicitur quod est cognoscitiuus omnium de se sortia aliteriquamuis per accidens impediatur respectu singuloruin hominu . Sed contra hoc, tum quia soquitur ciuod in uniuersali possit intelligere dc loquor ex parte intelli sentis, oc non obiecti) cum omnia possit intelligere , & non ut est iii singularibus: quod est absonuin, quia actus sunt suppositorum: tum quia natura in suis operibus non impeditur nisi raro, dc per accidens, huius inodi non eit in omnibus, sed in paucioribus solum. Septimo. Nam ipse Atalloi. i. de Anima teX. 83. loquens de eo intellectu quo intelligimus, dicit Rationabili stimuin est hunc rise nobilissimucc diuinum secundum naturam. Et in a. eiusdem, te X. co m. al. dicit.
Intellectus S perspectiva potentia videtur genus alterum animς este, ct hoc solum cotingere separari sicut perpetuum a corruptibili: reliquae autem partes animae naanifestium cκ ijs quod non separabiles Mint. Intel lectu mergo qui est pars animae Aristoteles dicit perpet una: quod secundum istos expositores de agente non potest intelligi, quem apud Arist. ponunt suos tantiam separatam . Circa istum auteteXtum, qui contra eos euidenter concludit, sicco Pede transeunt. Tertia conclusito. Anima rationalis apud Arist. est immortalis. Probatur primo.Nam omne subiectu perpetuorum S immortaliu accidentium , apud omnes philosophos perpetuum Sc immortale est. Apud Arist. autem rationalis anima perpetuorum S immortalium accidentium subiectu est, idest, intelle istus agentis S possibilis, qui paries seu
Potentiae vel accidentia animae sunt, ut Patet Per coclusionem Prima; ct immortales, ut patet per secunda. Ergo apud Arist anima rationalis immortalis est. Secundo. Na apud Arist. vi.Patet I. de Anima te X.co.
I 3. si anima habet operatione Spria sintellige actu.vel habilitate seu aptitudine est separabilis a corpore,& coseque ter imorialis actu vel aptitudine: no em est separata a corpore, vel apta separari, nisi dc est eapta nata sit: unde si absq; corpore operari Psit, absque corpore esse possit necesse est.Ipsa aut aia aPud Arist. ppriu opus habet utiq; actu vel aptitudine,
65쪽
reticiidine, in quo corpus partem S communionem habere iton poslit: quippe apud ipsuua habet virtutem S potestatem propriam , in
qua potentia separabilis est, inquit ipse a. de Anima tex. com. 2I. dc intellectus immixsus est corpori, supple actu. 3. de Anima teX.com. etsi propriam liabet potentiam anima, propriam habeat operationem necesse est: quia cuius est potentia, eius est Sc operatio, ut in libro de Sona. & vigilia ipsemet Arist. astruxit. Ergo apud Arist. immortalis sit noster animus oportet. Tertio. Nam omnis substantia operati nem sine corpore habere nata immortalis est apud omnes,nullo reclainante, & ratione liquet: quippe quod sine corpore operari potest; res alterabile est, & sine corpore elle possit oportet, alioquin possibi
liter operarctur quidem, nec tamen esset: liquet etiam idem Peream conditionaleria, quam supra eXyrologo primi de Anima ex Aristot. deduximus: Si anima, inquit, habet operationem propriam, contin get cana separari : quae conditionalis utique vera non esset, nisi omne tale esset immortale, quippe semper conditionalis vera, necessaria cust, uniuersalelia cathegoricam includat oportet: Anima autem humana apud Arist. operationem habet sine corpore, ut in lib. t s. de Ansem a l. cap. 3. clare patet, ubi sic: Mens sola, inquit, eκtrinsecus accedit eaq; sola diuinaeest: nihil enim cum eius actione comunicat actio cor Paralis. Igitur apud eum anima rationalis immortalis sit oportet. Quarto.Nam ipse idem in primo de Anima tex. com. 2I .Intellectus
inquit, id est anima intellectiva, ct perspectiva potentia, id est intellectus noster, videtur genus alterum animae esse: alterum inquam, subaudi a vegetatiua ex sensitiuar de hoc solum inquit contingere separari sicut perpetuit a corruptibili. Item ide in I a. metaphy.teX.co. IIMouentes quidem igitur inquit causae, vel prius facto existentes, quq autem ut ratio, simul: quando enim sanatur homo, tunc est sanitas,
S sigura free sphyae simul de aerea sphaera. Si autem posterius aliquid maneat perscrutandum est. In quibusdam enim nihil prohibet, ut si
est anima talis, non omnis, sed inici lectus: omnem namque impons bile forsan . Vbi patet quod causae mouentes secundum eum,idest enicientes, sunt essectibus priores, non autem sormae: sed sunt simul, ut anima cum hominerutrum vero post effectum remaneat aliqua sorma, dicit absolute quod aliquae manere pollunt, sed non forsitan omnes: ct dicit, forsitan , quia hoc deternii nandi non erat ibi locus, ut docuit diuus Tho. Dicit vero quod aliquae possunt manere, ut si est anima talis, non omnis, sed intellectus. voi ly , si, stat pro quia. quamuis sicut & de ly, forsitan, dici possit. Nec prodest si dicatur, quod omnia ibi ponuntur sub illa conditione, si: quippe liquet quod ante illam conditionem absolute dixit, nillil Prolubere aliquam formam
66쪽
esse talem; Ic quod subditur ut si, ea ratione dicit quae taetii est. Et siemum textu non.S.Tho. modo, verum & Comm .intellexit quamuis in intellectus natura fallatur ) & omnes pene e ositores. Et haec de tertio . Quantia ad quartu,praeterea quae supra sparsim soluta sitiati unicum principale motivum Pnedictoru reperi tale. Si intelligere est phantasia, aut non sine phantasia, non erit hoc sine corpore, ut inquit Arist. t. de Anima. Intelligere autem non est sine phantasinate, vepatet in 3.de Anima teX. com. 3 o. & 39. Non est ergo intelligere sine
corpore, cosequenter autem nec anima.Solutio. Assiliorum intellectu
illud in primis notandum est, quod assumpta conditionalis, licet sit
argumentative prolata ab Arist. ut dictum est, vera tamen est, si pari-λrmiter, dc uno modo intelligatur antecedens & consequens, id est utrumq; ama, vel utrumque aptitudine, ut sit sensus. Si intelligere est phantasia vel no est sine phantasia i actu, no est sine corpore in actu , Due non est separatu a corpore in actu: si vero est phantasia vel non sine phantasia in aptitudine, no est sine cossiore in aptitudine, siue noest separabilis a corpore.Dico aute quod est sine phalasia aptitudine, licetino a mi in vita isti mortali: dc ideo est a'corpore separabilis, licet non hae vita duranter unde in aptitudine loquendo negatur minor. siue positio antecedentis.Igitur ex precisa organi excitatione non infertur separabilitas in actu: secus vero in aptitudine, quia operationi quae sine orvno est, non repugnat esse sine phantasinate, cum eliciatur a labitantia spirituali per se subs stente, nec dependente a cor Pore: & quae consequenter et se potest eκtra corpus, ct habet potentia Propriam corpori no coniunem, quae scilicet omnino este potest sine corpore, & consequenter operatione similiter propria r quippe cuius est potentia, eius quoq; sit operatio oportet, ut dictum est. Est autem
verissime ista mens Arist. vi patet in a. de Anima. teX. com .Xj.vbi, Ut
patuit, sic dicit. Quod quidem igitur no sit anima arabilis a cor-Pore, aut res quaedam ipsius, si partibilis apta nata est, no immani-xestum est: quarundam enim partium scilicet corporis) actus est i sarum. At vero secundu quasdam nihil prohibet propter id quod nullius comoris sunt actus. hic ibi.EX quibus liquet, quod sunt alique partes, idest aliqui potentie anim , 'us no sunt actus alicuius partis comporis, qui sunt separabile ut intellectus uterq;, ut dictum est, etiam si
Pro isto tempore non operentur sine corporali obiecto. Dependere enim in operando a corpore ut ab obiecto, non tollit subsistentiam operantis: nam subsistunt bruta, quae nec visionem, nec quamcumq; operatione habet in extrinseca a corpore ut obiecto inde pendente.
Εκ ijs aute di nantia quaedam inter viros illustres aufertur. Operari enim sine corpore ut obiecto, sine contradictione infert operati sinet i F corpore
67쪽
corpore ut orgasor econuerso autem operari sine organo empori apud aliquos non infert operari sine corporeo obiecto, & verum est fine taIi obiecto in actu pro vita istar apud alios aute operari sine o pano,infert operati sine obiecto corporeo, dc Verum est in aptitudine: quippe quod operatur sine organo, licet non sine obiecto corporeo, sine organo sit oportet,cum operari Pr supponat esse. 9uod aute sine
organo est, a corpore rio dependeat in esse OPortet: cosequenter auteintereunte corpore stabit, e tamen tunc non erit ociosum , sicut nec
substantia queuis.operabitur ergo sine obiecto comore seu sine phalassia. Hanc tamen dissonaciam alii aliter tollunt.Αd argumentu ergo dico primo, quod illam condationalem Arist. arguendo S inquit edo inducit.dico secudo,quod in sensu aliquo vera est: quia si intelligere non est sine Phantasia iii actu, non est sine corpore in actu: dc in apis. tudine si in ortudine: sed ex non esse sine Phantasia in actu, non in . fertur non ede sine corpore in amitudine: acim enim quq a phantasia pendet so Ium ut obiecto sine organo elicita, est Potentiae quae corporino innititur: consequenter autem Pereuntec Fore, non Peribitiverit potius in suo iubiecto incorruptib1li manebit,& tunc a Uterit esse sine antasmate ente.Arguitur etiam secundo sic. Nam dictum est quod in proposito leoprium & commune tripliciter dicitur,organice,obi
Gue,&Partialiter. Si ergo proprium dc commune Primo modo capitur, secunda conditionalis non est necessaria: consequenter autem erit falsa,scilicre si est atquid animae operum aut passionum propriu,continget ipsam separati: quia stat corpus ad illam operationem concur rere modo tertio: stat enim quod anima excludat quamcunque paristem corporis ab alicuius operationis communionei; dc tamen sit ratio operanas toti composito primo : dc sic operato de non erit per Ormanum,& erit communis. Non ergo operari sine organo, bene iniertur separabili M. Solutio iam patet ex dictis: quia ille tertius modus concurrendi non est dabiIis; de si daretur, esset illa operatioc ultra Primo modo, Hest organice quarum ad illud quod operatione modo
primo communem facit: quod est ratio corPoris, non ratio partas aut totius, ut supra clictum est. Multa alia argumenta fiunt ab aliquibus, quae omnia per ptaedicta se suuntur. At Perretum respondi minime , quia de his alete eum scopseram: nunc vero respondere non oponeti
quia per Fratrem Hieronvmum Fornarium BasiliaIamuin, dc per Fra idem Bartholom im Pisanum fundamenta eiu&euersa sunt. Et haec de tota ista qu stionet
68쪽
esses, Lintis intellec is, humana anima praefantioris.
c A P. Z UI. PRIN cirrv M autem aliud rursus notae considerationis ex eo vel maxime lubet assumere, ut eN vers Phalosoplia. ae principiis coatra fideles infideles christianos, qui Christi fidem minime ea reueretia qua decet complectuntur, exPeditionem paremus, ut quae in diuinis litteris S legunt, ct decredui,aut vis credui, ex vera philosophia docti credant: ct id vel in primis esse aliquas substantias,quae intellectu
vigeant anima humana Pr stanciores. Nec enim de intellectuala crea
tura ex participatione loquimur, cuiusnodi est homo intellectu potilens secundum partem,idest animam: sed de ea quae est intellectualis complet quasi quaedam perfecta & copleta natura subsistens QSod equidem multis punctis effciemus, illo vel maxime supposito, quod Deus sit, dc quod rerum causa voluntaria sit, quod Ec Iheologi ac Philosoplii probant, & nullus nisi insanus decredit: quis erum exiguo volumine omnia probarit. Supposita ergo sint haec. Punctum primum. inaia nostra cognitici omnis a sensu incipit, qui corporalium est, & corporalia nouit: homines plutosophi a principio de veritate rerum naturalium conquirentes, solarit naturam cor Poream capere potuerunt, adeo ut nihil nisi corpora esse existimarent, etiam animam iPsam nostram Contra ea quae monitiavimux
corpus esse dicentes, quos etiam sequuti videntur haeretici Manichaei, Deum lucem quandam esse corpoream insitatis sPaciis distantem rati: sic quoque Antropomorphitae haererici, Deum lineamentis humana cori ris figurarunt, nihil ultra corpora esse putantes. Sed p inetiores Philosophi ad incorporeae substantiae notitiam deuenere, &horum primus Anaxagoras, qua a Principio astruens omnia corporae finisse commiκta, coactus est supra corpora aliquid immixtum cic incor oreum astruere, quod corporalia. cuneta mouendo ab iiivicem
ea distingueret, illud vocans intellectum mouentem, S distinguente omnia, quem religio & pietas christiana Deum vocat. Plato cero ad eiusmodi substantias incorporeas astruendas atque monstrandas, alia via processit,quod scilicet eximinarit necesse fore, ut ante omne participas ipso esse,aliquid esset abstractius participatum: consequeter vero cum omnia corpora sensibilia ea participent,quae de ipsis praedicatur, naturas scilicet generum ac specimim, S. aliorum quae de ipsis uniuersaliter dicuntur, sicut Socrates Participat naturam hominis neque enim in Socrate est omnis humanitas, sed pars una humanitatis 3
equus iste natura equi,&hic ςeruus naturalia cerui: et a omnium ii
iusinodi rem naturas sue species Posuit Plato a se sibilibus abstractas
69쪽
subsistere, & has substantias separatas nominabat. Arist. vero ad idem
substantias, scilicet incorporeas astruendas processit eκ motus caelestis. Perpetuitate. oportet enim caelestis motus sicut S actionu omnium
ac motionum ) aliquem finem esset qui equidem finis, si non semper
modo uno se habeat, sed vel per se, vel per accides moueatur, diu cγlestem motu non semper uniformiter te habere necesse est: nam etiaid videmus, quod motus naturalis frauiu Sc leuium inteditur,cu sint, idest loco proprio vicinatur, aliter icilicet se habente fine motus, qua Prius, Propter maiorem vel minorem propinquitate ad mobile quod mouetur. In motibus aute caelestium corporum uniformitate semper obseruari perspicuum est, s unde ek Astronomi Per millia annorum. ante enuntiare possunt futuras eclypses .eX qua etiam perpetuitate huius motus Aristargum etatus est. Oportebat igitur eum astruere f. nem huiusmodi motus, nec per se, nec per accidens moueri posse:co, sequenter autem illum non esse cornus, quod semper est mobile.Igitur ei necessarium fuit astruere substantia aliquam omnino a corpore separatam, quae re ectu caelestis motus snis esset S gratia cuius.. Punctum secundum. Tres autem iam dictae positiones in hoc dis. sidere videmur, quod An agoram quidem, secundu principia ab eo supposta, uniωin immateriale substantiam asseuerare oportuit. Platoni autem multas ponere incumbebat, & inuicem ordinatas, fallem ad numem dc ordine seris bilium specieru, quas abstractas astruebat: quicquid de generibus aut aliquibus transcendentibus dicatur. Posuit enim primum abstractu,quod essentialiter & unum, & bonum esset; dc consequeter diuersos ordines intell: gibiliu, ut etiam dicetur. Arist quoq; ideo posuit plures, quod in caelo appareant multi motus apud cu pemetui dc unitormes: cuiuslibet aute motus eiusmodi oportet esse aliquem finem propriu, qui substantia est incorro rea, ut patuit: consequenter aute necesse fuit cum Ponere multas substatias incorporeas
oras natas secundum numerum oc ordinem caelestiu motuum in ec ex
cessit ultra,quippe qui in suis philosophicis documentis hoc habuerit
Proprium, a manifestis minime discedere. Sed istς vis tres trium phi-,losophorum, Christians pietati n5 sunt multum accomodae: quippe qui nec cum Anaκagora sensibilium mixtionem ponimus I nec uniuersalium realem abstractione cum Platone;nec caelestis motus aete Dama erpetuitatem cum Aristotele, dc conseque ter ad manifestati nem instituti nostri aliis vus incedamus oPOrtet. Dunctum tertium rastensuri ergo sumus ex diuina prouidelia, quae rebus omnibus persectionem secundum earum modum optime assignauit, conseques fuisse, quod qu da substantiae intellectuales crearentur in summo reru vertice constituti.Primo.Na Vt ait. S.I ho. lib. a.
70쪽
DR s TRIGI MAGIs LIB. r. 4seontra Getit. cap. 6. tunc effectus maxime persectus est, quando redierit in suum principium, unde dc figurarum perfectissima circulus est,& motuum omniu, qui circularis est, quod in his ad principiuredeatur. Redeunt vero ad suum principiu es singuis, Sc omnes creaturae ea ratione, qua principi, sui similitudinem attingunt secundum esse suum, suamque naturam ι quod in quadam assimilatione est, in qua perfectionem nanciscuntur ι sicut dc omnes effectus perfectos diaxeris, ubi causae agenti similantur, ut ignis igni,& homo homini generati, dc domus arti aedificatoriae. Cum igitur diuinus intellectus oc voluntas productarum creaturarum principium sit, sicut omnium a tificiatorum intellectus & voluntas artificis) Deus enim mundum fecit, & non nisi volens ut arcise ad univcrsi ex creaturis costituti per sectionem necessarium fuit aliquas esse intellectuales creaturas in intelleὶiali natura Deo consimiles. Secundo. Supra persectionem primam in rebus additur perfectio secunda, quippe duae persectionestinitae aliquid plus sint oportet, quam altera tantum. Sicut autem ad Persectionem primam rei, esse eius dc natura cocurrit ; sic rei operatio ad secundam . Igitur ad consummationein uniuersi perfecti, esse aliquas creaturas oportuit, quae redirent in Deum, nedum naturae, veru-
etiam operationis similitudine: quod equidem aliter mam per actum intellectus dc voluntatis esse non potest, quippe nec Deus aliter erga seipsum Veratur. Igitur ad optimam persectionem uniuersi, oportuit aliquas esse creaturas intellectuales. Tertio. Ad hoc ut perfecte diuinae bonitatis repraesentatio per creaturas esset, no solum quod res bonae fierent, verum etiam quod ad aliorum bonitatem ageret, mortuite quippe dc Deus dc bonus est,& alijs bonitatem largitur. Persecte autem aliquid alicui in agendo similatur, quando non modo eadem est species actionis, verum etiam idem modus agendi. Ad summam igitur rerum perfectionem opportunum fuit,ut creaturae essent aliquae, quae agerent eo modo quo Deus, qui per intellectum dc voluntatem agit, ut dictum est. Quarto. Similitudo essectus ad eam causam, quam cia scientem dicunt, in ipsa forma effectus consistit,quq in agente prsem agit enim omne agens sibi simile in ea forma qua agit. Haec aut agentis forma plerumque in esse tu ipso aeque Sin eade natura, ut in age te erat,recipiturivi cum ignis ignem, S homo hominem generat: Plerumque vero recipitur modo longe inferiore, sicut domus quae in me- te artificis intelligibiliter existens quid spirituale est, dc tame in rebus materialibus materialiter recipitur, videlicet in lignis, lapidibus, Sc ce-rmento. Igitur uniuersi summa persectio id exquirit, ut non modo secundum secundam, verum etiam secundum primam assimilationem creaturae Deum imitentur. Forma autem qua Deus creaturam efficit, . forma