장음표시 사용
81쪽
C H R O N. G O T T W I C. T. I. p. ΙΤ. et althi passim. Pa. tet hinc discrimen inter antiquiora Francica et germanica diplomata, suta in illis primus versus non integre absoluitur litteris maioribus, sed nudum tantum Regis nomen cum vulgato elogio illis expressum est.
Porro obseruandum est maiores litteras, quae in principio et fine diplomatum occurrunt, teneriS, acutis, pressim coaceruatis, et in longum deductis apici-hus effictas esse. In Francicis diplomatibus illae vi- plurimum directae reperiuntur, in germanicis vero nonnihil si1nt inflexae, et superius crispatae. Scriptura, quae crispatis litteris constat, tremula Vocatur. Vnde satis antiquam illam esse quilibet animaduertit. '. DAN. PAPEBRO CHIVS il 'VII. antiq. P. I. c. I. .sa. et e. III. 3. 7.-ς. existimat suspeeta esie diplomata Regum praticorum primae stirpis, quae maiores litteras praeserant, et crispatas Ottoliis I. demum aeuo invectas esse. Utrumque salsum est. Nam uti maiores litterae in plerisque Merouingicis diplomatis iam reperiuntur, uti testatur ΜABILLON l. c. ita crispatas seu tremulas in Conradinis et Henricianis diplomatibus iam obse uari auctor est ILLUSTRISSIM Vs ABBAS GOT TUI C. in .cHRON. T. L LILP.M.
Quum orthographia tempori non minus, quam scriptorum imperitiae seruiat, facile intelligitur, scribendi rationem, quae in diplomatibus obseruatiir et
variam et vitiosissimam esse. Tanto magis enim re
cte scribendi leges insuper habitae sent, quod recti sermonis in diplomatis scribendis nulla sere ratio ha
82쪽
' DIPLOΜATvM NOTIS. SI heretur. Hinc ad expoliendam peruetiam scribendi rationem, quae sitis prodit laeculi barbariem . et mul- S errores Peperit, Carolus M. in Capitulari de a DCCC v. de stribis cauit, ut ne vitiose siribant apud B, ain E iv Μ in Capitulari Tom. I. Col. VI. n.Iὰ
vitia autem ortho phica, ouae in diplomatubus occurrunt, vel assiectione, vel detractione fiunt. Sic in diplomatis primae et secundae stirpis Francicae striptum legitur Gothacarius, HLudo laus. Huc quinque pertinet, si aecclesia, praedditer seribitur, uti non raro fit, a notariis. XV Alterum orthographiae vitium consistit in det mctione, quae potissimum accidit in verbis, in quorum medio littera geminanda esset. sta pro reiicit, elicit, eleemos na fere semper legi reicit, eicit, elemo dina Obst
uat MABILLONLII. diplomat. c. I. g. II
Eaedem obseruationes de vitiis orthographicis in germanicis quoque diplomatibus locum habent. Adiectionis exempla ex diplomatibus Henrici I. adsert
siarum, impressione, quae per diphthongum ae expressi reperiuntur, aecclesia n, impraecisone. Detractio. nis exempla itidem in illis occurrunt in vocibus ambpro annuli, dynoscitum loco dunoficitur, domni pro domiani. Adde Dn. DE G vDEN v S in Praef. Susig. varior.
83쪽
Ad orthographiam quoque pertinent interpunctiones, 'quae iustum vocabulis sensium reddunt, et iustam in syllabis litterisque separationem constituunt. Has ignorant antiquissimi codices, in quibus litterae
mirum in modum inter se connexae reperiuntur, UMque ad tempora Caroli M., qui Alcvini et Pauli Wara nefridi opera punctorum distinctiones vel subdistimctiones restituit. Quum vero in omnibus anti ruiori. hus diplomatibus, quae MABILLONIus in lucem rotulit, et ne in Caroli Μ. quidem, Ludovici Pii et otharii diplomatibus vlla distinctio, ullum colon occurrat, nemo dubitabit, interpunctionum usum serius in diplomatis obtinuisse. MABILLON L. I. de re dipi
mat. c. Interpungendi rationem apud veteres iam usitatam suisse discimus ex ARisTOTELis hiet. III. s. ubi dissicile esse ait scripta Heracliti interpungere eo, quo 1 incertum sit viri vox coniungenda sit, priori, an posteriori. Scripsit quoque Nic nor. Grammaticus, tempore Hadriani τῶ mxΘόλου de interpunctione ingenere librθssex. v. SUI DAS in Lerico in Romani singula verba vel punctis, vel
litteris graeeis S 'FΔ vel aliis signis notabant, uti hoe
docent inscriptiones apud Gruterum, Reinesium, aliosque. Sed quum ita neque periodus, neque sensus diuidatur, vix hoe interpuli stionis nomen meretur. De origine. progressi et diseserentiis interpunctionum adcurate disseruit Reu. Abbas Gotta vicensis in C H R O N. T. I. L. L. n. vid. s T R V v I v s in Dis de reuertis mcior. XV. R.
Sed non multo post interpunctiones in diplomata quoque transierunt, siquidem tales in Conradinis diploma-
84쪽
diplomatibus tam in uncialibus seu maioribus, quam in minutioribus litteris et vocabulis adparent. Μera' autem puncta pro interpunctionibus uuarpantur, quae ad meoium ultimae litterae verbi post 1ensus finem collocantur. Commata vero, cola, ceteraque distinctionis signa aut penitus exulant e diplomatibus, aut licet non plane veteribus inςognita fuerint, rarissime
Nec ullae obseruationes, quae ad orti raphiam . pertinent, nobis sunt praetermittendae. Tales vero sunt, quae sequuntura I. Littera I in antiquis diplomatibus numquam .Puncto rupeme notatur, et saeculo XV. demum puncto inligniri coepit. B. Littera Y mox sine puncto, mox cum singulis punctis in utroque apice adscriptis, frequentius autem puncto in medio summe notata occurrit.
L. II. p.sa. m. Litterula H vocibus praefigitur et immiscetur, quae illam plane respuunt. V. g. hostium, heremiara, habundare, perhennare. Saepe quoque omitatitur, ubi minime oportebat V. g. ortus pro hortu actenus pro hactenus, notheca etc. Dn. DE GUDE-NvSi. c. P. S.
Praeterea ex sedula veterum monimentorum contemplatione profluxerunt obseruationes, quas de litteris quibusdam viri doctissimi dederunt. Operae H pretium Disitirso by Corale
85쪽
pretium fuerit illas hic vesuti per lancem saturam
I. Diphthongi tam in francicis, quam in germanicis diplomatinus non litteris in unam conflatis per a seu aut Maratis ae , aut per simplex e scripti reperiunmr. Hinc Conringiis eo quoque nomine Lindaurense diploma, quod Ludovico Pio tribuitur, falsi postulauit, quod in vocabulo ecclesiae aliisque diphthongus ae coniuncta in eodem obse ' uetur; id quod ab usii Ludoviciani aeui prorsiis alienum esse praeclare docet in Censura diplom. Um
verba eius digna sunt, quae hic Iegantur: misor, inqdis, - .iusdem diphthonei ae forma adeo frequenter in diplomate occurrit; illa scilicet diphthongi Amra notiquam aeuo Ludovici Gemmantei fuit in usu,sed multo pose demum coepit. Testantur id i quido illisu tempestatis, quae superant, et tabulae. et libri seripti quamplures. Etenim perfreqWnter quidem ascribis et librariis omissa es di ιhongi nota. et simplex vocalis e litius loco adhibiara, quandocunque ιanun ip&hougi habita inseribendo fuit ra. rio, solet illa exprimi per diuisas ae nunquam per ae literis in . unam quasi consutis. . Qitamquain vero in diplomatibus diph- . thongus seinper separatim positis vocalibus scribatur, at talarena codices etiam antiquiores saepe diphthongum coniunctam pra ferre iam vidit II AB ILLON de re diplomat. L. II. e. I. . 2. et pluribus exemplis probauit Reu. Abbas OoltWicensis in c H R O N. L. II. p. νε f. XXI.
B. Litterae CH aut coniunctim aut separatim a Francis quibusdam nominibus propriis praefiguntur.
Sic CHIL DEBERTVS Pro HILDE BERTUS, CHEREBER Tvs PrO ERERER Tvs scribitur. V. L E B L A N C tr. histor. des Monuoles de France p.
86쪽
, III. Adspiratio seu littera H semper litterae L et Rin nominibus propriis praemittitur. Hinc in genuinis diplomatibus non reperies LUDOVICUS, sed HLvDOVICUS, FILOTHARIUS, HRAB Nus non RABAN Us.' Frustra autem sunt, imicum v ALPRIDO sTRABONE de Rep. ecclese. VII. sibi persuadent H hic denotare dominum et initialem litteram esse germanici vocabuli latini herus, quia et urbium nominibus eadem litatera praemina reperitur, uti eleganter ostendit laudatus LE BLANCL c. . Nec magis probab, Iis est coniectura PRANC. Gu ILLI MANNI de altera littera C quam in eiusmpdi nominibus idem notare putat, quod tant. Neque enim Regum solum, sed etiam sacerdotum, monach rum et plebeiorum nomina ita scripta et pilla inveterum monimentis Obseruantur. Verosimilius ergo est, quod in mentem venit doctissimon LANCO l. c. factum hoc esse more Francorum, qui pleniore spiritu cuncta efferebant. Eamdem
huius rei rationem reddit B ARTHOL. SCHOBINGER in addition. ad IOACH. UADIANI Ny. antiquit. praef. GOLDASTUM Scri'. reri Mem. T. III. p. IX. cons. HEI NEC CIus de Sigillis P. I. c. IX. g. ao. et AU C T o R iustae defenf. Lindo. c. H n. a. p. 7 -
Lapsus itaque est errore Lindauiensis diplomatis confictor. qui omissa littera H Rabani nomen contra morem sae li in expressit, id quod luculenter recentioris aeui partum arguit iudice et ENEELio 4n Vindis. pro Conringit censium Cap. X. n. s.
. Latalogur uomium propriorum ex vetustissimo Codice M
87쪽
ω SECTIO II. DE EXTERNIS nasterii S. Galli ordine descriptus . in quo haee habentur HL Hari, HLud se. Manfrid. ΗRotou. HRtiacteri et similia. quae constanter hoc ab aliis etiam scriptoribus obseruatiun esse probanti
IV. Littera a saepe in o mutata olim est, praesertim in nominibus propriis uti Reginaldus, Reginoldus, Amaldus, Amoluus, quae mutatio diuersum non
facit hominem. v. CHR. GE OLDVS adHUNDII
Metropoc Salisburg. ITI. de Ratispon. Episcop.p. XXIII. v. C. maiusculum plerumque ipsis diplomatum initiis praeponitur, et .lidem vel variis ductibus implicatum vel nudum sine ullis aliis ductibus.
autem C illud . nificat, quam caput, seu initium chartae esse eo loco, quo positum cernitur. ' Si ductibus insignita est illa littera Chiusnon speciatim vocatur, quod innuit AUCTOR Symagmat. dictam cti ap. M A BIL L O N. L. VI. de re di mat. n. CUVII. ubi de priuilegiis seu diplomatibus Paparum ait: signum autem in exordio priuilegii MICHRIsΜON Ne. Pluribus hoc docte illustrauit V. C. BAR IN G in Obseruat. elegantissima de Significat. litterae C. in diplomatum antiqu. fronte posta , quae exstat in eius Claue diplomat. p. Ioa. vhi exhibetur diploma Wiemanni Archiepiscopi Magdeburgensis, cui nudum C praefixum est.
Ratio inde constat, cur litterae maiores. quae ab initio po- . nuntur, capitulares vel capitatis dicantur. ERREM Annus de
88쪽
Uti in Codicibus antiquis occurrunt compem diariae scribendi notae, quas vulgo abbreviaturaS UO-cant, ita quoque illae ex nis in diplomata sunt derivatae. Quum vero lectit admodum dissiciles sint, facile intelligendum est, crucem illas figere iis, qui antiqua monimenta explicare cupiunt. Nec mirum est, ex male intellectis istis litterarum com ndiis complures, eosque insignes errta es natos ene tam in libstoria, quam in re diplomatica, ceu exemplis aliquot eleganter hoc ostendit vir doctissimus D A N. E B E R H. B A RIN G in Classis diplomat. Pram. p. IK. H.
. Praeesare de rei dipis time studio mereretur, qui per sae eula eundo abbreviaturas cuiusuis aetatis diplomatibus proprias mitigeret, modumque legendi illas ostenderet. Et sane dolendum est, intercepisse nonis fata egregium et utilissimum opus de abbreviaturis Gemnanorum . quod molitus est Nic. sTA H o R s T iv s. oeconomiam huius libri vide apud V. C. R A. RiN G p. 34. Ipse hic vir egre ius sui imam rei diplomaticaemidiosorum gratiam iniit editis speciminibus scripturarum et abbreviatiotium medii aeui, quae Claui diplomaticae subiunxit.
Apud Romanos iam usitatas suisse notas satis eonstat ex scriptoribus, qui de notis veterum; imprimis Romanorum, egerunt, nimirum Tirone, Ciceronis liberto, Valerio Probo, et Petro Diacono, quos
receniit IO. ALBERT. FABRICIUS P. I. Bibl. laris. p. 7 . et iunctim edidit PETR. BVR MAN Nus in T. II. Thesauri Insicription. Grateriani. Conseras velim viri illustris et summe venerabilis ERNESTI SALOMONIS CYPRIANI exquisitae doctrinae plenam dis-
89쪽
A Romanis procul dubio ista litterarum com .pendia acceperunt Christiani, qui summo studio usum illorum conbertiarunt, et ad Posteriorem aetatem sermPagyriint. B. G. STRUUI Us in Dissertati destiteriis
NMror. g. XIV. XXII. XX s. XXVII. In antiquioribus primae stirpis Franeicae diplo
matibus, quae occurrunt abbreviaturae, tortuoses repraesentant ductus, uti docent specimina apud M BIL L O N L. V. de re diplomat. Paullo distinctior magisque lectu faeilis est sema illarum, quae in Carolinis reperiuntur diplomatis, quod itidem testantur schemata, quae Μ Α Β I LLO N l. e. eXhibet. Nec Gemmani ignorant notas, quas praeserturi in diplomatum litteris maioribus in vocibus Domini Dus, Dei Di Ita Iesu, Di Christi, Scti siancti, nri nostri, gra gratia , im duae indiuiduae et similibus obseruamus, '. Qitum vero a retitationes ad occultam scripturam quodammodo referri possint, insignem hic usum praestat ara deerifratoriar, quae quomodo antiqua inOnimenta obseuris littera. cum duetibus referta legi et explicari queant, docet. Eleganter eam traictat et praeceptis illustrat CHRISTIANvs BREietis M Av p T de arte decorato la Heimstadii a. C I O I D CL X X X V II. ubi et Cap. V. de usu huius artis in re diplomatica caregie disserit.
90쪽
M O N O G R A M M Α Τ I B V L6. XXVm. An notas a nonnullis reseruntur Monommmata. Sed quum rectius haec ab illis distinguantur, et
in externis diplomatum notis praecipuum locum toneant, non abs re ficturi videmur, si peculiare illis caput demus.
Monogramma nobis est character Angulas novitas litteras, vario ordine dissoritas exprimens. Ita S I R Μ O mD vs in Notis ad Capitular. Regum Francoris T. ILedit. Balug. illud describit per notam et characterem, qui cum unica littera videtur, Omnes tamen nominis litteras eXprimit, quem sequitur MABILLON L. ILde re diplomat. e. X. g. X. '
Ipsa Monogrammatis vox raro occurrit in dipsematibias. sed aliis denotatur nominibus. Vocatur enim Maracter, uti in Charta Ottonis II. apud RE MANNvΜ in Histori Anhali. P. III. P. 42'. character nominis, regius character, Agnι charmcter in dipl. Conradi III. apud scuΛNNAT Vindem litteri eou. II. p. V. n.f. nominis figura manus propriae m=ta, manus Agnuvi, est Agnum simpliciter. quod postremuin monogrammatis 1 nonymuin omnium antiquissimular est, et quo perpetuo uti s lent Notarii in formula indicationis, quae monogrammati adponitur.
Ratione formae Monogrammata sunt vel erucia formia, quae crucem repraetentant. vel quadriformia, quae quadratam exhibent figuram. In cruciso i