장음표시 사용
171쪽
rum Parentes appellat quin hic ut alibi semper Ualdentes imitantur νicle istae. . Iohannes misi ui Anglus, Theologus Oxoniensis floruit circa Annum M CCCLXXXI. Micle suppar& ejus doctrina multum adiutus Iohann. Hussus, nec non mera nymusPragensis, quantas persecutiones toleraiit S quid docuerit, Vide in Historia universali Box rmi ad Ania. MCCCC. p. m. 9o . seqq. Itemque pecu liati dissertatione de Ecclesia maldensen Ioachimimsereberg, Α n. MDcLxviii. Argentorati sub Praesidio B. D. Dannhaum instituta. bin Proto syncellus, id est, primus domesticus. Dignitas Ecclesiastica in Constantinopolitana Ecclesia ita dicebatur, quia omnium Sy nccllorum, id est, habitantium ii ve domestucorum Patriarchalis Palatii erat primarius , esus denaque Patriarchae vicarius , imo ruturae Patriarchatus Successioni destinatus Ideo dignitas haec a Capitulo illius Ecclesiae cum Imperiali beneplacito eligebatur. Eodem praeterea mense ab Imperatore Iohanne ad Papam Martinum Legati redierunt, Marcus, inquam, Ia- grus,&Stratopcdarcha idem sonat quod Proto strator, sive Praefectus stabuli, vel Marescallus) Ac magnus Protosyncellus , inquit Georgim Phraneta, Byzantinus Chronicorum Scriptor Scculo . cimo quinto, in Chronico de rebus Byzantinis, Lib. u. cap. 2. uacobo Pontano Anno M DCI V.Ingol stadii in in .Latine edito. g.IX. Metrophani Leonem Matium succenturio, qui Lib. III. de Eccl. Occident ct Orienta erpetua consensione sit Diis placet cap.
IX p.rai. Ios'. Graecorum studium circa imagines his verbis exprimit: Sacras imagines integra mente Δ voce venerantur; quibus totius Ecclesiae etiam muros cxornant , ut semper ante oculos habeant & meditentur gesta sanctorum. In privatis etiam domibus nullus est, qui simili peculio non glorietur ; ante quas cum festus dies agitur, a Vigiliae vesperis per totum subsequentem diem lampades accendunt. Nec antiquis tantum imaginibus contenti, novas procurant, cum hoc aevi,& semper antea , apud eos pictores, pro genio tamen temporis floruerint. Eas non in telis, seg in tabel lis pingunt, semperque eadem forma reprae lentant: quae enim facici linea monta & vestimentorum formam in antiquissimis videnti
172쪽
DE OS LIS IMAG. ET RELI A SACR.
I Ident, ea omnibus modi mi tantur, ut pictores illi,non pro arbitrio pingant, sed quod vident, in aliis referant. Idque non novum est mea Ecclesia, sed ab antiquissimis etiam temporibus in usu. Nicephoridis Parriarcha Constantinopolitanus Anno Christi DCCCVI. die XII. Aprilis constitutus, acerrimus alius Iconolatra) Libro de
he. Eorum vero quae pictura exprimuntur , cum error multas
partes dividerct , multi enim apud eos Dii& Daemones,necesse est es. plures formas, & expressiones varias, & numero abundantes, &specie differentes, &disti talium dissimiles, & statuam unicuique insolentem consecrarti Apud nos autem Christianos, quibus veritas simpl cx est, &indivisa, cum unus sit Christus, una est specie illius imago, & character similis, ex uno archetypo semper
proveniens, quemadmodum, exempli gratia, ex uno annulo multae fiunt expressones, quamvis aetate cepe numero, & locorum in quibus habitabat, proprietatibus, secundum figuram de formam paululum immutentur. Multiplicatur porro , unus&idem manens, quemadmodum ex una lampade multae accensae, uno & eodem igne& permanente, desiderio & fide exorantium, quae inde
emanant, utilitatem &gratiam. Pergit deinceps :. τουτοις απτα tot
ετι της , o is ταῖς σεπταῖς ταυταις τεμνως --
173쪽
cra cimelia invadunt puta Iconomachi in quibus t acra S vivifica Christi peraguntur mysteria ; nec non & vestes, quotquot venerandis hil ce picturis decore exornantur; adhuc etiam tabulas, quae in Evangelicis libris adorantur. Dcilruunt itaque Evangelium. Ecquid e tenim apud eos videre est , nisi loco suo dimotum & abolitum Evangelium t Nam in quo disterent, quae intus exarata sunt, ab iis quar extra depicta; cum eadem sententia & argumentum in utrisque conspiciatur Z Proptereaque, si unum venerandum et L &aliud venerandum erit, vel unum cum alio perditum iri necesse est. Iam vero intuemur complures ex his libris venerandis ex antiquioribus etiam , 5 multu inante tempus aptis & Dei amantibus hominibus, ut testimonio hominum comprobatur , conscriptis quae dum aperiuntur, in una parte ob scriptoriae artis concinnitatem, divinae nobis historiae praecepta insinuant; in parte vero alia, propter pictoriae excellens artificium , res nobis easdem ostendunt: Et non magis hoc aut illud commonstraverint, cum in utrisque cadem ratio sit, & perutraque salutaris Dei verbi Oeconomiae doctrina Sc recordatio comparetur. Q rae enim sermo per descriptorum lectionem palam edicit , eadem & unus per depictorum congressum manifestat. Non sacrorum vasorum multitudo, quae verbis exprimi nequit, & ingenio hominum conquiri, sacris hisce imaginibus decore nimis elaborata emollivit.
g. X. Imagines Salvatoris nostri in Vigilia Nativitatis Dominicae Imperatores religiolo cultus OSCULO quondam coluisse,
174쪽
auctor est Georgius Coimu Curopalata, sectili decimi quarti scriptor rerum Constantinopolitanarum exactissimus Prasi-bu Ecclesii tu Aulae Constantinopolit. c. VI. Mensis Dec.XXIV. celebratur vigiliaNativitatis Christi, Imperatore ad matutinum, secundum usitatam sibi consuetudinem, non egresso, sed in suo conclavi commorante. Finito matutino de dimisso coetu Canonarchae imagines afferunt, & tabulatum erigunt, ex quo pendent sanctae; imagines Nativitatis Christi , & aliae tres vel quatuor; cora hoc pulpitum est, in quo sanctum Evangelium repositum jacet. Postea egreditur Imperator ex suo conclavi , magno domestico ad januam stante, de Imperatoris ensem serente. Igitur simulae Imperator apparet, cantores statim cantant illud : DIUTURNUM
FACIAT DEUS IMPERIUM TUUM l Quibus canentibus
Imperator vadit, sanctasque imagines OSCULA C R. Deinde regressus stat prope thronum suu in , magno domestico ad sinistru inperatoris latus stante cum Spatha seu ense imperatorio. Et J.XV. Finitis horis Imperatore rursus abeunte 5 sanctas imagines exosculante, suumqueconclave repetente, solvitur circumstatio, donec debita Liturgiae hora advenerit. Haec ille. Tarasius Patriarcha Constantinopolitanus Sec. post N. C. Octavo, in Epistola Synodica ad Imperatores Concilii Nicarni II. Tomo XIX. Conciliorum, pag. 6o6. Edit. Pari . Anno MDCXLl V. A priscis inquit, temporibus Sancta Dei Ecclesia accepit in legem, tam a sanctis&primis doctrinae nolitae Magistris , quam ab eorum successoribus eximiisque Patribus nostris, imagines adorare sive salutare. Idem
enim utrumque est, m iν quippe antiqua Graeca lingua S salutare 2 osculari significat, &-Praepositio augmentum quodd. mamoris significat. quemadmodum verba haec φχω οσφερο, quod salutationem indicat de amorem vehementem. Quod enim quis amando osculatur, id & adorat,dc quod
175쪽
Constantiuopolitanu n literis quas sulcepto Patriarcha tu ad Looncm li I. Romanum Pontificem lcripsit, idem fere innuit , dicens: exosculor nihilominus & expeto Sanctorum apud Deum patrocinia S intercessiones: Primo quidem praecipueque sanctissimae detin maculatissimae semper virginis ac Dominae nostrae, Dei matris; mox vcro divinarum coelestiumque virtutum ; sanctorum lauda tintinorumque Apostolorum, beatorum Prophetarum, gloriosissimorii minuictissimorumque Martyrum , divinorum Patrum ac omnium denique sanctorum , qui ab initio mundi Domino placuerunt,& absque ullo omnino fine in ipso & per ipsum vivunt, animae enim justorum in manu Dei sunt ut qui maximam hinc animae corporisque salutem consequar. Post quaedam: complectoriti dem fulpicioque non ibium venerandas Christi omnium Salvatoris nostri iconas , & venerabiles sanctissimae Dei matris imagines,
verum sacras quoque Sanctorum omnium emgies, eamque vene- rationem illis exhibeo , quam honor eorum meritb postulat.&C vid.Clariss inartinus Han vis Libro de Drant narum Rerum Scriptoribus, pari.s .cap. Xul. 232.
g. XL Insigne Moscovitarum studium erga imagines describit Archoniologia sintc.t sequentibus verbis, pag. 63. Imagines
depereunt, sic effuse amore ornant,& vcneratione ea S prosequuta ,
tur, quas ideo habent in remplis suis innum cras easque pictas idulptas vel fusas rarillime videbis, aut nullas: Olearius refert, sc unicas offendisse in quodam Sacello Moscun NBJ Sanctorum dena- torum, ut dicunt; in primis autem B. Maria, S S. Nicolai magni Russorum Patroni. tinusquis istium lanctuin ibi habet, quem etia, crumque ipse ob reponit, coram quo devotissime se incurvat, &preces tuas peragit. Vid bis in compitis viarum,ad fores templorum &c. passi in Russos devotos & orantes ante crueis signa iuspensa. Sed & in communibusnacgotiis sitis ostendunt, se nnulturi: esse deditos imagunculis: Ncque enim pedem domo es erunt, at taedes suas ingrediuntur, quin se ter inclinent ante crucifixi aut vim ginis matris imaginem, quarum alteram habent in omnibus prope
176쪽
hypocaustis aut cubiculis suis, cum appenso lumine , ubi tam cunon ipsum simulacrum, aut Divum quempiam adorant, sed haec
verba dicunt: HOS PODII, vel rectius GOS PODI POMILUI.
Domine miserere nostri. Hoc facto demum colloquuntur cum iis, qui eos conventos voluerunt, aut cis valedicunt. Idem faciunt in mensa, quoties cibum capere volunt. Ornant imagines suas pro suis quisque opibus, unionibus 5 gemmis,nullam autem venerantur,nisi a Russo vel Graeco artifice pictam: Percgrino Latinae I c. ligionis non donant , nec vendunt ullas sua tum, utpote indigno, qui tale sacrum habeat; & ignaro quomodo satis honorare debeat. Metu etiam percelluntur magni alicuius Numinis, si aliquid into liti accidat circa imaginem , cujus rei exemplum narrabo. Anno MDCXLIII. Mense Iunio, Moscuae vetusta quaepiam & valde honorata imago colorem suum ultro immutarat, rubicundiorem exhibens vultum quam antea. Miraculum a Popis cxtemplo defertur ad Patriarcham & Ueli hinnesiam, seu magnum Ducem: om nosum de calamitatis alicujus publicae praesagum habetur ab omnibus, ac proinde constituitur je; unium , 5 poenitentiam statis di bas peragi oportere, quo nas effugerent. I ple Zaar vir valde deis votus multas profundizlachrymas cum suspitiis; convocat interim etiam omnes Ruthenicos pictores, eosque sub fide osculi crucis, quod uramenti religione pene Canctius habent) interrogat, ut sibi dicant, utrum caulam habeat haec res naturalem S ordinariam, an miraculosam Z Respondent unanimiter omnes, non esse miraculum aliquod, scd mat cria coloris e vanescente, vel decidua, qua iactustata fuerat imago , fundum ipsum apparere, qui in tabula ab artifice, uti manifesto ipsi deprchendunt, ruber sit positus,eiusque lineas nunc pellucere. Sic metus evanuit. Plura etiam contigere exempla fraudis, qua Popi credulae plebi, & circa talia crepundiaveis anti imposuere eo fine,ut eo largiores nanciscerentur et cena jnas, sed dolo detecto aliquoties puniti fuerunt. Evanidas plane vel ob vetustatem , vel ob cariem ligno exeso aliove modo inutiles redditas non alaiciunt sed aut committunt aquae labenti, V a. aut
177쪽
aut alte defodiunt in terram coemiterii hortive alicujus. Gemina Adami Olearius in D sriptione itineris Persici p. 179. exhibet. Quando Ruthenus in alterius cujusdam domum aut hypocaustum venit , primo omnium Deo suo honorem exhibet oratque; postea demum homines alloquitur. Intrat enim instar muti, iam minem curans, licet decem, vel plures adsint praesentes. Primo ingressu circumspicit , annon imago aliqua adsit, quae ut plurimum: pone mensam ad parietem pendet, aut in pinacotheca stat. Si nullam illico conspicit, quaerit IEST LEBOCH 3 Non adest Deus
aliquis Z Visa imagine ter se coram illa inclinat, consueta verba proferens GOSPODI POMILUI, h e. Domine, miserere mei. His peractis demum se ad praesentes homines convertit , Cosque
g. XII. Antequam ab Ecclesia Graeca discedam , & ulterium provehar, duo potissimum expendenda sese hic osterunt: Primum est, an Graeci sculptas venerenturimagines 3 Scripserat in Oratione deflatu Ecclesiarum suo tempore in Graecis , Assa, Africa M. Dasid' C traeus : Magna pars vulgi & Sacerdotum, pietatis summam in cultu Mariae Virginis&imaginum, squas non sculptas, sed pictas selum modo habent, collocat. Ex his Leo Allatius occasionem, arripuit impudenter in B. Chytrarum debacchandi, quasi ille Graeacis falsum quidpiam astinxisset. Sic enim de Ecclesia Occidental.
Oriental f erpetua consensione, Lib. II l. cap. XV. 3.16. scribit: Pergit. ludere Chytrarus, dernitque Graecis sculptarum imaginum adora-tionena. Sculptarum imaginum duo sunt genera ; alterum quod persediit, omni cx parte excavatum, &suo corpore ab aliis rebus,sejuncto commendabile, quales sunt antiquorum statuae, ex marmore, metallo, aut alia materia confectani alterum est, quod inta
pide ipso aut solido eorpore inciditur , non tamen ab eo divisum, . sed parte ea quam videri voluit artifex , protuberans plus minus ve,ut cidem artifici placuit. Utrumque hoc genus sculptatum imaginum a Graecis in vcneratione haberi , ipsa exscrientia docet. Prius genus ipsemet Allatius i. c. dicit esse verum,in altero vero ge-uere id aliter se habere. Et tu Chytraee,audes iam aperte mentiri .
178쪽
DE OSCULIS IMAG. ET RELI VIAR. SACRAR. I37 asserereque , Graecos non habere seulptas imagines. Sed si quis Chytraei propositum considerat, facile a turpi mendacii crimine
eum absolvet. Recenset enim ex fide testium oculatorum , quaecunque in sua oratione continentur, de consensu vel dissensu Gratiscorum neutiquam solicitus. Si mentitus est Chy traeus, cur Petrus Me ratus ad Manuelu Cale cae qui circa finem seculi decimi quarti Boruit, Libros I .de process. Spiritus S.adversus errores Graecorum,N- ' mo XIV. Eb. . Colon.'ag. mo.Chytraei narrationem confirmavit.
Cur Gar, qui minutissima in Graecia perscrutatus est, etiam postoditionem operis Allatiani, in Euchologio Graecor. p. 28. scripsit:
Tantum exhibent Graeci sacris imaginibus cultum, ut non minus
exemplo sint, quam admirationi; si tamen pictae sint; A SCULP
TILIBUS AUTEM TANQUAM AB IDOLIS ABHOR
RENT: media tamen planaque sculptura , in sacris imaginibus sermandis , eo quod ad picturam accedat, utuntur, non protub rante, ut Allatius prodit. Aut igitur Stevartius&Goarcum Chytraeo sentientes strenuu mentiuntur dum Graecos non habere sculptas imagines asserti ni, aut ipse Allatius apertus mendaciorum faber Graecis sculptas& pto tuberantes imagines obtrudere conatur. Fortassis autem de suis Italo. Graecis aulae Romanae aulam Msustentationem captantibus loquitur, statuarum mentionem faciens, non quas ipsi templis inferunt, sed quas unus adterve, paucique adeo intra privatos parietes possident, vel quaestus gratia aliis divendunt. Adde intra spatium octoginta fere annorum lculptilium adorationem introduci potuisse, quae antea non erat usitata. Suppetit insuper aliud manifestum testimonium Metrophanis Critopuli , qui diutius inter Graecos versatus est quam Allatius,.summamque dignitatem adeptus, Patriarchalem nempe Alexandriae, quae Allatio nunquam forte conferetur. Ille autem in Con fessione Ecclesiae Orientalis cap XV. Graecos consuetudinem vereris Ecclesiae observare expresse innuit , de imaginibus Christi,
179쪽
τονυπου 'Eid est: Horum itaque imagines Ecclesia non sculptiles faciebat, neque excisas, sed pictas tantum, quemadmodum addiscere licet ex Eusebio& Irenaeo , viris antiquissimis, nec non multis aliis S. Patribus Ecclesiae primitivae. Cons. Alexander Rosi
no i 67 . Sedeat tandem Allatius, & cum Petro Bellonio , cujus Lib. Observat. I. cap. XLI. in partes suas vocat, in tenebris micet sq. XIII. Alterum occurrit ventilandum, quo modo cultum imaginibus Graeci deseranti Supra g. VIII. ex Metrophane Critu- polo innotuit,imaginibus ratione prototyporum adorationem tribui. Sic olim Constantinus Episcopus Constantiae in Nicaena II. Synodo dixit: Ego imaginibus cultum honoris exhibeo eundem, qui debetur vivificae Trinitati. Et si quis nolit idem facere , eum anathematizo ut Marcionem & Manichaeum,quemadmodum in Caroli M.tibro adversus hanc Synodum edito comparet. In eodem quoque Concilio Ach. I V. ita decretu fuit: Non sunt duce adorationes, sed una adoratio, imaginis S primi exemplaris, cujus est imago. Quid citeriores Ecclesiae Graecae teneant & doceant, ex responsione Patriarcha Ieremiae ad Augustanae confessionis articulos singulos, praecipitante seculo superiori adornata dispalescit. Occasio
rei ponsi fuit , quod Tubingenses Theologi , praeprimis Iacobus
Andreae,& in reliquis responsis Jacobus Heerbrandus , Theodoricus Schnepsus, Lucas Osiander, Stephanus Gottachiu , Ever-hardus Bidenbachius omnes SS. Theologiae Doctores Augustanam confessionem per Martinum Crustum Graece conscriptam Patriarcha: Constantinopolitano Ieremiae, qui brevi post de throno Patriarchali deiectus luit, transmiserint, non cum in finem, ut Pontificii nugantur, quasi sub alas illius confugere, ipsumque pro capite, postquam Pontificem Romanum reiecissent , agnoscere vellent, sed ut ipsius judicium de hac Ecclesiarum nostrarum confessione cognoscerent. In illa responsione I. Articulo XX l. qui est
de cultu sanctorum , invocationem proprie loli Deo competere dicunt; quae vero dirigitur ad ianctos , non proprie invocationem
esse, sed per accidens & pergratiam. Post aliqua: Mediatores fa-
180쪽
DE OSCVLIS II o REM VIAE. SACRAR. ciunt tum sanctos omnes, tum praecipue matrem Domini, & cum ea choros Angelorum & Samstorum , ita ut templis, donariis, adhortationibus, sacris imaginibus adorentur SCHETlCE in respectu ad aliud, scilicet prototypum non latreutice, cultu divino.. B. D. Hieronymus Κromater in Scrutinio Religionum , Dil put. XI p. m. 268. Hooriabech sum m. Controvers. Lib. XI. p. 42. Eadem fere ratione distinguitur adoratio, Wοσκυνητα, a latria in sentcntiis de usu imaginum, quae dicuntur comprobatae in ipsa II. Synodo Nicaena, Tomo I. Bb. Pp. Graeco Lat. p.7r7. C. Cultus ille in Spiri- se tu se veritate, quem Latriam appcllant, beatae Trinitati tribuiturri ab Orthodoxis, sanctis autem imaginibus non latria omnino sed AADORATIO, exosculatio&honor. η μὲν ω πνευμοροι άληθε et
adorationem , non tantum distingui a latria, sed etiam ei sic opponi, quasi ne nomen quidem προσκυνήσει, clatriae conveniat, id est , quasi tartia non sit amplius vocanda adoratio, neq; adorationis nomine,
viliori scilicet& humiliori, significanda. Ajunt enim imaginibus tribui non ἰαν, ted adorationem. Non potuit validius negari adorationem esse latriam. Mox ita alteram ab altera ibidem distinguunt, ut quae Christo ipsi tribuitur, sit per latriam, naturalis , suae scilicet ipsius divinae naturae causa; cultus vero qui imagini defertur, adoratio quaedam sit relativa S aequivoca. Eπὶ μει του Xeις ουλα ευ-
istos his fateri adorationis vocabulum de honore isto ut vocant, relativo minimω dici tantum aequi Vocc , adeoque proprie ac συ soli latriae convenire. Verum ex iis quae paulo anto dixerant , apparet id nominis communi hominum ulu tandem a sua proprietate tam longe discessita ut non modo ad latriam, sed etiam ad venerationem quanda signi hcandam, plurimum imo immentum a latria distante in disterenter quin etia saepius ac crcbrius usurparetur.Ibi enim p. 729. B. E. ex Leontiorum tota ita cxplanat: Ador