장음표시 사용
81쪽
f. VI. Insuper reperio Sanctissimum Sacrarum Scrieturarum Volumen osculo honoratum esse. Hoc de B. Maria ium- per Virgine annotavit Ludulphus de Saxonsa, cap. II. de nativitate Virginis, apud Aloysium Novarinum, Veronensem, Electorum sacrorum Lib IV. excursiu XXIX. pag. p . dicens: Omnitempore contemplationi, aut orationi, aut lectioni, aut operationi se dabat, Maria) pro salute generis humani sine intermissione orabat, Scripturas de adventu Christi frequenter legebat, & quidquid in Scripturis de Incarnatione DEI inveniebat, hoc ollulando& amplexando dulciter relegebat. Sanctus Edmundus, Archiepiscopus Cantuariensis , tantum reVerentiae sacrae Scripturae detulit, ut quoties Biblia sacra aperiret, prius ea osculo honoraret, veluti Surius in ejus gestis, mense Novembri recenset. Lucas radensis de altera vita, . Lib. II. cap. I. super cultu Scripturae scribit: Quis tanta i nsania ducitur, ut sacram videns Scripturam, humiliter elevans venerabatur Cam,& in loco mundo reponebat, eo quod fortassis contineret scriptum nomen sanctum. Hoc enim faciunt perfidi calumniatores , cum coram libro legis suae, qua possunt reverentia, incurvantur , & osculantur illum. Haec ille. Quid obstat tandem, quo minus Sacris Pandectis faciamus Sacros eosdem versus,quos
suae Bibliothecae RanZovius quondam consecravit tSalvete aureoli mei libelli, Meae deliciae, mei lepores, Quam vos saepe iculis Iuvat videre,
Et tritos manibus tenere nostris.
Vos estis requies honestamentis, Iucunda ingeniis bonis voluptas, Rebus puriugium minus secundis, In laeti, decor & nitor refulgens; Vos quam fata diu sinent amare,
82쪽
.ssivum praecipitur per omne grata:
Quam vos intueor libenter, & quam Lubens colloquor: ecquid aestimandum est Curis esse beatius solutis luel si mavis alios, Pauli Melissi in S. Biblia concinnatos :Nocturna tractare manu, tractare diurna
AEtherios, vatum scripta vetusta libros; Scrutarique novae divina volumina legis Gnaviter, unigenae vox jubet aequa DEI. Et meritb, namque hinc aeterni vena liquoris Profluit, & vivae fons salit uber aquae.
Hos latices libans, Christo Duce & auspice Christo,
Ante DEuM aeterna sorte beatus eris.
f. VII. De Iudaeorum cultu erga sacrum codicem,qualem in synagoga ipsorum Amstelodami ipsemet α . r. l. observavi, n-nes Buxtorsius Synagoga Iudaica cap. IX. edisserit': Super quadam, inquit, structura quadrangulari mensa est cum sericeo holoseric vepanno, cui Chasan sive Praecentor librum Legis imponit: venit deinceps ille qui ossicium Gelitati redemit, fasciasque sive panniculos, cui liber involutus est, ab eo aufert, & ex iis eum evolvit. Tum Chasan& alter iste, qui ossicium dictum redemit, evocant quendam e congregatione universa, 5 per ejus ipsius&per P tris etiam nomen, jubentes ut accedat. Qui veniens in medio duorum istorum consistit, & librum deosculatur, non quidem super membrana illius nuda, illud enim facere peccatum foret ingens; sed per panniculos, quibus circumdatus est, per ligna illa duo ad libri extremitates agglutinata manibus apprehendens, clara voce, laudate, inquit, Dominum &c. Benedi- dictus esto D Eeis, qui nos prae gentibus omnibus elegeris,legem-luc tuam nobis dederis. Benedictus esto D Eus legislator. am perluauet sibi Iudaeus hic, quod rem bonam nactus sit. quippe qui lignum vitae in manus accepcrit , ideoque praepopulis omnibus beatus sit. Praecentor deinde legit Pascha,
83쪽
Fa DISSERTATIO IV. sve caput e libro illo, quo facto reversus ille, qui paulo prius revocatus erat, librum denubilyculatur, Benedictus,aJens, DEus esto, mi, qui dederis nobis legem veram, vi tamque nobis implantaveris arternam. Benedictus, inquam, csto D Eus legislator. Deinde venientes omnes tam Juvenes quam senes, librum istum osculan-rim digitis tantummodo duobus attingentes, quos postea facie impellunt. Ea cnim res cum sanctitate singulari cons uncta, contra coecitatem fluxusque oculares saluberrima est. Huc quoque facere videntur verba auctoris Apologiae ausi hiemi in inballisis sanisloni Anno Christi MDCXXIV. pagina 's. in Hora ingeri BI-bliothecario Db. I. cap. 6.p. Ip8. allegata. Praecipuum decus Bibliothecae, heu quondam Palatinae, quae etiam supra Vaticanam Papae Romani, S: Parisinam Galliarum Regis inclaruit, crant manuscripta Hebraea, Graeca, Latina, &aliarum linguarum. Ea partim a
Philippo &Ottone Henrico Electoribus, horumque Praedeces.soribus in Oriente, Graecia & Italia conquisita, magno studio &gravi aere redempta, partim ex monasteriis Palatinatus collecta, S in unum comportata sunt. Non pauca etiam ceu legati va accesserunt ex luculenta haercilitate Baronis Fuggeri, Anno Is 84. Iutanto numero MSS. fuit Jccodex sacer BibliorumHebraeorum. in Charta Pergamena, Majestate literarum, vetustate Scripturae, ac forma operis plane venerabilis, & non nisi primam antiquitatem sapiens. Judaei quidam,cum Friderico VI. Electore ad cum i spiciendum admitterentur, ceu coelitus delapsum suspexerunt,
procidentes deosculati suiu, de tantum non adorarunt, polliciti ingentem auri vim, si usibus Synagogae suae concederetur. Plura depretiosissimo hoc Germaniae thesauro vide apud Hippolytum a Collibus in Increment. Urbium cap. X. Persarum Rex Abbas Libros Evangeliorum & Psalmorum in Persicam Linguam a 'Monacho quodam traductos, ut rem in sua quoque lege licitam magna cum veneratione & osculis excepit, eosdem capiti suo imponens ac mandans ut inter pretiosissimam cubiculi sui supellectilem asservarentur, publice effatus, eum, qui contentis his in libris non praeberet assentum incredi)lum esse aestimandum. Petrusin Vulge
84쪽
Valge uiuerant Orientalis parte II. pag. 16L MIIum. German. Genevoinfol. Anno MDCLXXIV. g. VIII. Non minori cultus affectu Mahumedani crga suum Alcoranum ducuntur, quem alii verbum Dei increa tum, ulli ext s etiam Imperatoribus creatum crediderunt,uti Vathecus Mamo nisSuccessor, de quo Patricides apud Hottingerum ItistoriaOrientatis Lib I. cap. LV. R. 417. consulendus. Sane non patiuntur hunc Iibrum immundis manibus contrectari, nec in loco in .nus honesto
latere, sed potius in commune quasi bonum conferunt, quidquid venerationis ab iis proficisci potest. Dicam breviter, quae non sine stupore, risu forte intermixto,Georgius Douis in itinere Constantinopolitano observavit : Cum ille aliquandb in urbe haut procul templo Imperatoris Turcici, Camelum quendam Iento S pa- thetico gradu incedentem, magna populi copia stipatum conspicatus sciscitaretur, ecquid tantus hominum confluxus sibi vellet, responsum ab adstantimas tale retulit et Camelum istum ex urbe Mecha Alkoranum ipsius dorso impositum adportare, indeque a populo circumfluente modo exquisitissimo undiquaque honorari. Quidam bestiae crines evellere, tanquam sacratissimum depositum servantesq& alii eam amplexibus & osculatione devota demulcere, nonnulli sudorem detersum oculis suis, .imo integrae laciei illinere, donec tandem bestia in partes di flecta religio lassimis,juxta plebeculae opinionem, inter Turcas consumenda Offerretur. M. Iohann. Mais muco-Hsorica Christiani iDructara, parsi pag. r. Bartholomaeus Gorgeuvitet, de moribus Turcarum δε-
belli scribit: Turcae Macho meti traditionibus & statutis praestant, ut non solum D EuM quod noliris plerumque accidere solet) non
blasphemerit, imo schedam quomodocunque scriptam in terra jacentem si repererint, erectam S saepius deosculatam, in rimam aliquam parietis positam, obstruunt. Dicunt peccatum esse, si literae quibus nomeu DIEI & lcx Mac homuli de cribuntur, pedibus conculcentur. Einemoradet Christiano, vel alterius fidei seu religionis homini vendere Athoranum, aurati.i eorum scripta, abjecta palpentur,vel immundis manibus contrectentur,. ali O-
85쪽
2quiti capitis poena picctcrentur: quare hac in re nobis meliores dici possunt. Nomin Erpentus notu ad Surat. Iosephi, incredibile est dictu, quantum Athorano virtutis, Majestatis & authoritatis adscribant, quantum ei honoris imo venerationis tribuant. In tegri depraestantia ejus extant libri, quos sine risu homo Christianus non legat. Super omnes eum creaturas excellere, & proximum a DEo locum renere praedicant. inii irrevercnter cum tractat, vita indignum, nec minus flagitiosum, quam si ipsum contemneret D SUM. Hinc magna cum veneratione & reverentia eum accipiunt, & inanibus deponunt, neque Christianum vclIudaeum attingere eum permittunti insidere.autem ei est immane
Iiaculum, Christianis etiam de Judaeis capitale. Quin ipsis Maumedanis nefas est. nisi bene mundi sint&loti, vcl extremis digitis attingere, qua de causa ne impudenter peccent, corio ejus extinlecus majusculis literis inscribere solent: NE TANGAT Eu MNisI MuNDus. Quae Arabum superinio multos Christianos pudefacere potest, qui de Canonicis Scripturae libris loquuntur indigne N impie, ut majoris Saraceni aestiment nugamenta sua,quam ex Christianis non pauci sanctissimum Dei verbum.
f. IX. Denique tertio huius loci est Oscu LuM SuBIECTIO. Nis. Illud ex mente nonnullorum dici potest tale, quo Creatura tremendam Creatoris Majestatem siccum expendit, omnes suas excellentias prae eadem despicit, ad eius sublimitatem se submittit, atque suum eidem desert obsequiuin. Huiuscemodi osculum volunt fuisse quod David requirit Psalmo I l. v. tr. & plures interpretes misere torsit. Hebraeus textus habet 'a pM Osculamini sitium. Paraphrastes Chaldaeus reddidit habitu ulpana, rectapite docIrinam. L X X. Interpretes mηδείαο, apprehendite disciplinam. Syrus, osculamini filium. vhthiops cum vulgato Latino coincidit, Vprehendite disciplinam. Arabs, adhaerete discipli- . Quae versiones ad Hebraicarum vocum significationem minime quadrant. Nequeeninam apprehendere significat, sed osculari&complecti, nec 'di in toto veteri instrumento unquam
pro disciplina sumitur, praeterquam hoc loco, quantumvis sepius ibidem
86쪽
ibidem&apud LXX. Interpretes occurrat. Chaldaeus, Graecubae Latinus v dentur legisse pro 'petu uim assequimini, set si hoe ver hum non repetatur in Pici sed in Hiphil) obliterarui in vi & U.p 5 3 similem so trima,&Baraccepisse insignis c. atione purit acis, atquc ita Materpretati ciIedoctrinam, seu disciplinam, puram scilicet. Cc cum enim est, quod dictio 'a aequivoca sit, aliquando Abum, aliquando doctrinam, nonnunquam triticum , sive etiam purum, mundum, electum notor, quod ama D. Hieronymo in Pamm, chio contra Rufinum observatum est . At vero nulla interpretatio magis hic quidem locum habere potest, qua in quae Bar filium interpretatur, quia Pialmus II. expresse de Messia loquitur. Vide thymii Mona rigaboni commentationes in Psa nos, qu is Philtppus Saulus Episcopus Brugnat si se Graeco Latine transtulit. Et ne dissimulem, quod ad p raesens spectat, vix ac ne i A quidem osculum Davidi cum osculis proprie ic dictis accenseri potesti nam ad osculum proprie dictum requiritur, ut osculans ore suo aliud quodcunque tandem attingat, cum ea quidem intentione, ut amor aliumve assectum indicet: sed in illo Davidico quid quaelo osculantes ore attingunt ' Niliit ergo est, quod animum meum avellere possit ab illa doctiorum interpretum sententia, qui st. Huunt Da-xidem sit ipso Messia, mentione osculi hoc loco a Regibus &potentibus requirere id, quod subditi alias per libamina osculorum deferre solent superioribus,subjectionem iacmpe & cultum. Hinc
illud coma B. Lutherus commode reddidit: Tullet delictodiis
Johan. V. v. 23. Consonant interpretes Vinarienses:
s. Merito autem suo Hugo motius, vir extra Scholam Theologicam incomparabilis, Crimorum Sacrorum Tomo III. pag. 36 9. post Cornelium Ian senium in Paraphrasi Psalm .p. s. Johannem Calvinum & Conradum Pellicanum de Davide, sed perperam exponens, a D. Iohanne Adamo Osiandro vapulat. Sisto verbae us ex Observationibus ad Gratii de Iure desii ct Pacu Lib. I. cap. II.
87쪽
Observat. I.sper thesin. 7.. Cum vero dicatur osculamini filium,mue Grotius hoc exponit in Commentario, ac si David hoc voluisset, Vos alii vicini Reges interiectorum Regum exemplo territi, in tempore venite ad foedus obsequiosum, beati omnes, qui fidei meae se permittunt. Non enim hic agi deosculo Davidi inserendo ex dictis constat : Cum Psalmus agat de Messia, per filium hic intelligitur filius in aeternitate genitus,exquo superior en .inen- . tissinio creaturarum ordini ipsis angelicis spiritibus. Ebraeor. I. v. q. S. Quamvis autem Psaltes referat haec verba ad filium DEI consubstantialem, non tamen agunt illa directe de submissione ad. foedus obsequiosum, sed latria& cultu divino illi deferendo,ut par
tim vox ipsa docet, quae ita usurpatur Regum XIX..v. i8 Pa tim ususta consiletudo illorum qui ex tra Ecclesiam,atque hoc modo Deastros suos venerabantur, quodJobus indicat, dicendo cap.. XXXI. v. 26. a .. Si vidi solem cum fulgeret, & lunam incedentem, clarum desaetatum est in abscondito cor meum. & osculatus summanum meam me meo: quamvis enim sint; qui de laeta fortu
na hoc accipiant, quam dum quis suae industriaetribuit , manum suari rosculati dicitur, tanquam fontem tanti boni; & juxta Grego rium, qui laudat, quodHcit;& testimonio propriae locutionis sibi:
virtutem tribuit operationis, manum suam osculari dicatur i, nihilominus alii interpretes de protensione manus religiosa e longin quo& osculo illius luce coelesti perfusae accipiunt, inao ipse Grotius de subreptione opinionis, quodSol &Luna summi Dii, rerumque arbitri; animus adorandi quibus debeatur, partim interpretes Orthodoxi, inter quos D n. D. Martinus Gelerus hic omnin5 videndus.. Huc usque Osander.. Sanctes Pagnimis in Lexico tabraico allegat verba Rabbi Aben Ezrae: Servite Domino respostu Domini', osculamini filium respectu Messiae.. Osculari ergo hic: loci est, Regi Citristo sceptra sua lubmittere, ipsique scrvire. g. XI. NuncCommcntatoribus textum pressitis urgenti bus paulisper aures praebeamus. Petrus ά Fguesto 'D.tavus, in
Commenta r. ad hunc locum sequentia annotat luxta
Hebraeos tri Eliciter interpretari potest: Uno, modo oyciaammi
88쪽
Atium, hoc est, osculamini hunc. filium, quem DEus .filium vocat, dicens: Filius meus cs tu,ego hodie genui te. Ait autem osculamini, quoniam mos est servorurn &famulorum, ut osculentur manum Domini. Secundo modo: sutimini purum, idest, innocentem hoc sensu: quid vobis mecum .est, qui purus sum & innocens, ut insurgatis adversum me,& repugnetis mihi Z Imo vero debetis me osculari atque agnoscere,& confiteri me Regem esse ex decreto Dei. Tertio modo: oscutimini nectum. 'Sic Rabbi David, Rabbi Abraham hoc modo scribit: Ecce servite Domino,pro
illo, adversus Dominum. Et osculamini filium, pro illo, adversus Christum eius, de quo dixit, filius meus es tu. Est autem consue-itudo gentium, ponere manum sub manu Regis, ut fratres Salomonis.setvi autem sub femoreDominorum. Vel etiam, ut osculentur Regem,qui moshodieque observaturapud Indos. .Rabbi
Menachem apud Rabbi Selolivetb si petra quod alii osculamini interpretantur, reddit derate, mare, id e st, 33 m Et quoniam .ejusmodi osculatio, seu osculum signum adorationis est, unde etiam Domini crucem osculamur, ait D. Hieronymus in commentario, interpret i i posse, adorate filium; apertam que esse de Christo Prophetiam, S: ordinem Praecepti, adorate filium, ne for- te irascatur.Dominus, id est, Pater. Sic D..Hieronymust, Recte
aulam defilio dixit, osculamini filium, ut filium Dei etiam hominis filium significaret. ' Nam inter eos qui unius sunt natura: Osculum prope intelligitur, quod singularis&praecipui amoris & charitatisindicium.& signum est. Unde etiam sponsa petit et osculetur me de osculis oris sui. Vult igitur Pater, ut filium suum sagulari & praecipuo amore & charitate.complectamur, & honoremus& colamus. Et hoc inprimis admonentur Reges & Principes,qui maJorem honorem acceperunt. Qui enim non honorificat filium, non honorificat Patrem Iohann. V. v. 23. Sic etiam non potest servire Domino, id est, Deo Patri, qui non osculatur filium, id est, qui filium peculiari&praecipuo honore non honorat, cum aequalis sitPatri,& ejusdem cum eo naturae & substantiae. Haec
89쪽
IX. ait: Osculum hoc Subjectionis signum, sicut vulgariter loquuntur, BASCIC LE MANI DE VOSTRE SIC NORi A.. Id est, ego sum servus tuus, Ita l. Halpan. DAD OBEDIENTIA. Hanc expositionem roborat Petrus Galuinus Libro III. de Arcanas Cauhol cae v
ritatu, cap. 6. ex Iehissim scribens: Quid senat illud osculamini filium Z Simile est cuidam Regi, qui contra filios seu incolas civitatis in ignatus est i l verunt ergo cives & supplices facti Regis filio petiverunt, ut sua intercessione Patrem sibi reconciliaret. Abiit filius & placavit subditis Patrem suuna. Accesserunt postea cives Regem sibi reconciliatum, ut gratias agerent: quibus Rcx dixit, mihi ne gratias agetis i quin abite potius de filio gratias agite, cujus intorccssioni vitain & omnia vestra debetis. Nisi enim ille medius interveniss)r, actum de vobis esset.
g. XII. Digna tandem est Megalandri nostri Lotheri -picritis super hunc locum, quae ex III. Tomo operum Latinorum ,solo 136. facie secunda, huc tranueratur, sequentibus verbis concepta Fere ab omnibus ista translatio reprobatur , apprehendite disciplinam, nam in Ebraeo Nascu Bar,quod Hierony musan Plaherio Hebraico transtulit , adorate pure, quia Bar etiam purum & electum significat. Idem in commentariolo sic dicit: in Hebraeo legit uvnalcubar,' dinterpretari potest, adorate sitium. Bar enim Msilium significat. Unde Simon BarJohanna, filius Iohannis in F vangelio, & Bar P tolomaeus, filius Ptolomaei, Barnabas, filius P to phetae,&similia. Burgensis & Lyranus sic : scutimini renum Nusquam autem Bar dicitur disciplinam significare. Olculati
autem interpretantur homagium praestare, ut sit lentus: Olcula mini filium, id est cum reverentia & humilitate Regem & Domi num Christum suscipite. Sed telitemus, utcunque omnia concordare. Osculum primo signum est reverentiae de adorationis, quomodo sac ra&divina olculamur & honoramus, aut humiliter prostrati pedes 9 vestigia osculamur, ficut Maria Magdalena Christum osculata est; juxta hoc Hieronymus transtulir, adorate pure. Sccundo est signum recognitionis & fidei pr.estandae, ut miuom .igio, ubi oscular oumm manuui, agia olcentc S lioc ipso Domi
90쪽
nuim quem osculamur. Tertio signum est perfectissimae amicutiae & charitatis, quo solemus oculos au aciem o sicutira, de quo Apostolus praecipit Rom. XVI. Salutate invicem osculo sancto. Quo osculo legitur Christus suos discipulos revertentes excipere solitus. verum quando hoc modo osculantes soleant mutuo set apprehendere dc amplecti, nostra translatio habet, apprehendite dilciplinam. Cum autem absolute dicat, osculamini filium, non pedes, nec manum, iam faciem commemorans, julliam cst, ut pro rota latitudine osculi accipiamus, ut Christum osculis pedum adOremus, sicut filium Dei, verum D EuM, osculo manus accipiamus, sicut legitimum Dominum de sempiternum adjutorem dc salvatorem. Olculo oculorum vel faciei amplectamur, sicut dulcissimum fratrem, amicum id Sponsum animae nostrae. De iis tribus osculis vide Beriali ardum in Principio Cantici, ut sit sensus: Olculamini filium, hoc est, Christum D EuM colite summa reverentia; Chri sto Domino sub)ecti estote summa hunailitat: Christo Sponso adhaerete summa charitate. Ecce amor de timor,utriusque modus, medium humilitas. Haec porsectissima est latria. Iani aliud Bar, quod filium, purum, disciplinam translatum est, sic concinnemus.
Quod fides Christi est vere disciplina nostra; ideo qui in Christum credit, id est, filium osculatur) vere disciplinam apprehendit,portans crucifixum ristum in se ipso. ut ad Galatas scribitur
Non enim Christus secundum carnem osculatur, aut apprehenditur, sed in spiritu, dum crux dc passio ejus, quibus disciplinamur,Ebraeorum XII. amanter suscipitur. Ideo nostra translatio ad vembum nihil est, adsensem autem proprissima. Porro pure adorare illud tangit, quod II. Regum cap. XIX. v. 18. scribitur, de adoratione impura Baal dicituri Derelinquam mihi in Israel septem millia virorum, quorum genua non sunt incurvata ante Baal, dc omne os, quod non adoraverit cum; quod fortὰ quispiam Ebraista interpretatus glossavit, osculans manum, ut modum adorationis exprimeret, ac deinde in textum relatum cst ab imperito scriptore. At in hunc sensum tamen Hi ob XXX l. loquitur: Si osculatus summanum me. rin ore meo, quae est iniquitas maxima, δύ negatio al-