장음표시 사용
453쪽
dente Occasus autem Heliacus est, quando Sol ad Stebum accedere incipit, illamque radiis suis condens inconspicuam reddit, inde ortus Occasus Heliacus potius A paritio, aut occultatio dici debent. Stellae onmes fixae in Zodiaco sitae, item Planetae sit riores, inre Iupiter rivumus oriuntur Heliace mane, ad ante Solis mirum, paucis diesbus postquam cosmice
oriuntur; quos nempe Sol motu annuo verius orientem sino antevertit Occidunt vero Heliace, re, paulo antequam Achronice occidunt Lima aut em quae Solem per petu antevertit, oritur Heliace vespere, cum nempe nOVa
ex radiis Solaribus emergit, occidit vero Heliace mane, cum jam vetus ad conjunctionem cum Sole properat Inse riores Planetae Venusis ercurius, qui aliquando Solem antevertunt, aliquando Solem versiis occidentem post se relinquunt, aliquando Heliace oriuntur mane, cum nemperet Radi sunt, aliquando vespere cum sunt directi Ast Altitudinem Solis vel Stellae cujusvis exquirendam inmur Quadrante mobili,EAD cum dioptiis fixis A, B, vel 2 ' Telescopio in alterutro latere collocato, filo AC ponde si A.,
re instructo ex centro perpendiculariter pendente sima se drans in situ verticali compositus sursum deorsumque verta-T''l 'tur, donec lux Solis per soramen anterioris dioptrae in sor
men posterioris radiat, in quo situ si sistatur Quadrans, serum ostendit arcum EC altitudini Solis similem. Nam prinducatur Arad Zmissi, sique m linea Horizontalis, Angini MB ZAS sunt aequales, uterque rectus enim est. Sedam guli GOS sunt quoque aequales, nam ad Verticem sunt, IMe demptis aequalious erit angulus GC aequalis angulo NAH; an ilum autem EAC metitur cus QuadrantisE
inguilam Sm metitur arcus verticalis circuli interrolem Horisontem interceptus, unde arcus ille erit similis arcui Ec. ii Altitudo Stellae capienda sit, loco irradiationis Smm, oculari intuitu Stellam per foramina Dioptrarum com 'Ninendimus,4 filum ut ante indicabit quaesitam altitud, n laventio Altitudinis Mer,uinae Solis vel Stellae his
ius observando notando, quando illa maxima est; Bb Nam
454쪽
Nam martima altitudo Solis vel stellae est in Meridianoe
Latitudinis loci cognitio est furulamentumomnium ΟNT Vationum Astronomicarum, ademiae in primis necesse est,
- - accurate habeatur; Cumque ostensum sis studi mPolyeidem aequalem esse, illa optime obtinetur per observa'tionem Altitudinis Poli; verum cum Polus sit tantum pustetrum at maticum inobservabile ..., Altitudo non eo dem modo ac ' olis aut Melta, sim ci via per Quadrantem exquiri potest; alia itaque rustrienda est methodus Cognoscatur. Et priso invenienda est sectio Plani inridia ni cum Horigonae, quae Linea inridiana dicitur; quae terigendo nomonem, cujus ractes seu puncto, pici iure θω subjecto ut centro, describator circuli circunfierent , Lis. quam Apicis umbra ante Merarim incidat, moletur sium circumferentiae in quod umbra cadit Rursim post Ne si ii ridiem notetur punctum in eadem circumferentia, ubi F .imum, ad issam pertingat, Recta duru ex centro euli ad punctum, quod bisecat arcum inter notata puncta interjectum, erit linea Meridiana Nam Sol ante tostin ridiem aequialis aequaliter a eridiano distat. Collo τδη a igitur Quadrans super lineameridiana hoe est in plano bis ridiani, Stellae alicujus, quae nunquam occidit, observe tur altitudo maxima So, item minima, SO, Altitudinum differentia erit arcus S S, cujus semissis PS addita altitudinminimae, vel ab Altitudine maxima subducta, dabin , tudinem Pol supra Horisontem, quae aequalis est Latitudi ni loci. Si habeatur Solis Theoria, ex comita Decimati ne Solis inveniri potest Latitudo loci, observando distam timn Solis a vertice inridianam in enim illa complemen
rum altitudinis ejus, ad quam si addatur deesinatio sciis, uim Sor locus vetitis indemiolam abiequauo distam aut si declinatio Solis subducatus ab - distantia a 'eriis eum Sol locus siti sint ad partes sequatoris contrarias,' habebitur Latitudo loci verum si Solis declinatio major fit Laistudine loci, Φ, cognostitur quando Sol asso elavato minus cinat patim vortex loci, ut in locis in
455쪽
eius a vertice distantiam est Latitudo loci. Obtenta semel Latitudine loci, Obliquitas Eclipticae sim
ejus Inclinatio ad Muatorem facile habetur observetur enim circa Sol ium aestivum minima Solis a vertice stantia taec si a Latitudine loci auferatur, modo loc sitiois smopior quam Sol est, dabit maximam Solis doecimationem; quae obliquitati estpticae est aequalis. R rique m nomi incitationem Eclipticae ad Squatorem seu maximam declinationem Solis aequalem faciunt viginti tribus pracibus cum dimidio, sed accuratissimae observatiωnes hocii se illam uno minuto minorem esse mincunt. Eadem prorsus methodo observari potest Solis pro qua q/H-- libet eridie, vel etiam sideris cujusvis declinatio nempe quando Sol vel Sidus aequatori propior est quam locuS ,--ο- capiatur ditarentia inter Latitudinem loci distantiam si g/-ς deris a Vertice, quae restat quantitas erit declinatio fideris; aestvertex loci inter sidus AEquatorem situs sit, decisa, uo sideris erit harum quantitatum summa. Data declinatione Solis, facillime habetur ejus Ascenso im se rectari locus in Ecliptica per resolutionem trianguli rectam 'Arpili S rici sit enim in aequinoctialis circulus , AEC Lot cistica S Sol, a quo ad aequinoctialem demisso circulo etes
perpendiculetu i SDerit arcus S Solis declinatio .proin Ueri triangulo rectangulo DIE, ex datis Sin angulo isi Eseritan tione Echiticae ad sequatorem dabitur per Trigm in ta . naetriam Sphaericam, arcus D Solis Ascensio recta, ἐ-, AES locus Solis in Ecliptica quinetiam angulus AES in I
clinatio circuli declinationis seumeridiani ad Eclipticam et: α.
Quinetiam in eodem triangulo rectangulo , cum amgulus AE constans sit immutabilis si detur vel latus ms': Ascensio recta, invenire possumus declinationem DS Lon j. a.' studinem puncti S, quoduna cum D ad Μeridianum ae bla, mediumque coeli dicitur, tangulum DSC, qui est: inclinatio Meridiani ad Eclipticam. Vel si detur omFudo puncti S, exinde quoque reliqua invenire possumus,
scit mascensionem reciam DS Declinationem puncti S, G DSC an tum Eclipticae meridiani.
456쪽
. Si quotidie methodo ostensa observetur solis Declinatio, dabitur motus Solis apparens in Ecliptica, cui aequalis est motus Terrae realis interea laetiis Cobservationibus deprehensum est, Solem non aequabili motu in Ecliptica imcedere, adeoque Telluris motus realis circa Solem inaequabilis erit, Win solstitiis nostris aestivis tardius progredinar Terra, in Hybernis velocius, ea vero lege perpetuo inedidit, ut in Ellipseos perimetro feratur, radiisque ad Solem in ejus umbilico locatum per illam ductis semper describat areas temporibus proportionales.st umori Ex dato loco Solis in Ecliptica, orologii automatio V. L pe, Geniuntur Ascensiones rectae fixarum; quod ut fiat,p 'or motus Horologii sic temperandus est, ut index viginti σύ -- quatuor horas numeret, labente tempore, quo fixa aliqua z- . a Μeridiano digressa ad eundem revertitur, quod tempus. Aio die naturali paulo brevius est, ob motum Solis versis γ rientem interea factum Horologio sic ordinato, index ad initium numerationis constituatur, quando Sol eridianum occupat Notetur deinde tempus orologio indicatum, quando stella aliqua eundemmeridianum attingit 'inae earumque partes ab indice percutiae partes sequatoris com veris dabunt mtervallum Acensionum Solis iurae, quod additum ascensioni rem Solis exhibet fixae Ascensionemrdictam quaesitam. Data autem unius cujusvis sellae Astem sone recta, dantur reliquarum omnium ascensim . Nempe observandum est tempus, Horologis praedicto notatum viter appulsum stellae, cujus Ascensio recta data est, lappulsum alterius cujusvis stellae ad eundem inridianum; hoc tempus in readus minutare quatoris conversum tibis ascensionum disserentiam,&proinde ipsa Ascensio sellaeda,
Sed ex data unius cujusvis stellae Ascensione recta, alia rum Ascensiones optime habentur methodo sequenti, ubi non pus est, ut exspectetur appulsus sellae ad ridianum, sed salummodo Telestopium est adhibendum in cujus secori is aptantur fila quatuor, quorum duo AB, CD, sese perpem
A diculariter secent, reliqua duo EF, GH his ad angulos se
457쪽
rectos insistant in communi sectione . Quibus confra. mi Brigatur Telescopium ad stellam aliquam, cujus tacem si recta declinatio notae sint. Atque contimio vertatur Telescopium , donec in filo M videatur stella ejusque
motus apparens fiat secundum rectam Ast, in quo situ recta AB exponet portionem paralleli, quem stella motu diu no apparenti percurrere videtur , cumque C hanc ad rectos anculos secat, illa circulum aliquem horarium exponet In hoc situ figatur Telescopium , notetur ope Ηο-rologii tempus, quo stella cujus Ascesio nota est lineam CD attingit. Deinde observetur in Telescopio alia quaesi-bet stella, illa in recta aliqua Ι Κ, ad AB parallela ferri
videbitur notetur tempus, quando ad circulum hor rium CD in Q pervenerit Differentia temporis inter appulsum prioris uellae invius, ad eundem circulum hor rivm CV , si in gradus, minuta aequatori Comeriatur, dabit differentiam Ascensionum rectarum; adeoque si detur alterutrius stellae Ascensio recta, dabitur quoque Ascensio
Cum anguli HO MOΗ sint aequales , utpote semFressi, erit cim aequalis quod si notetur tempus inter appulsum stellae ad filum o G, ejus appulsum ad filum OC , dabitur tempus , quo stella arcum Η paralleli pedi
eurrit hoc tempus in gradus, minuta conVertatur, dabuntur gradusis minuta in arcu paralleli II; sed hui carcii aequilis est arcus circuli maximi sed in inseques, bus circulis, gradus, quo a quale arcus continent, sunt reciproe ut circulorum radii, ut inferius demonstrabitur Fiat itaque , ut radius circuli maximi, ad radium parablel IΚ, qui a radio paralleli noti O non sensibiliter differt hoc est, ut Radius ad sinum distantiae stellis apolo, ita numerus graduum minutorum in arcu Η, in numerum graduum & minutorum in arcu qui pro-mde dabuntur; sed est arcus indifferentia declinationum stellae parallelum Q describentis, cillius quaei stribit parallelum OB; unde data unius stellae declinatio-ye, dabitur declinatio alterius. mac methodo plurim
458쪽
rum stellarum Ascensiones rectae declinationes in Mpossunt Quod in inaequalibus circulis mimeri partium similium in
arcubus aequalibus sunt reciproce ut radii,sic demonstratur. TAs.33 Sint inaequalium circulorum, Forum Centrum C,arc AF, H BE aequales, ducatur Ε, erunt arcus AD, similes; partesque similes numero aequales continebunt, partes cosimiles, quae ad circumserentias totas eandem nabenti
portionem,' ob aequales AF, BE; erit AD ad AF, ut AB ad m, sed ut AD ad m, ita est radius A ad radium 8; adeoque A est ad AF, ut CA ad CB; sed est AD ad AF,
ut numerus partium in M, hoc est numerus partiumlata, ad numerum partium similium in AF quare erit nummis
partium in BE ad numerum similium parium in M, ut C ad CB. Θ.mbis mala stellae Ascensione recta, declinatione, ejus tangs: ' udo latitudo inveniuntur, per resolutionem Trian i -- Sphaerici Nam per polos aequinoctialis &I clipticae B, p, Lovisu transeat circulus PBaea, is erit Coturus Solstitiorum Sit i lar AEquinoctialis circulus, EC Ecliptica, quorum coenmunisa .., sectio sit V sitque stella S, per quam&polam ducat circu IA' 33 lus declinationis PG, cum sequatme conveniens in F, erit - F Ascenso recta stellae,&SFejusdem declinatio; ducatur per polum Eclipticae B,ο stellam circulus Latitudinis M Cum Ecliptica conveniens in O; erit Gionestudo stella,st Soerius Latitudo. In triangulo Sphaerico BPS datur re ascus, qui est complementum declinationis datae, item arcus BP, qui metitur inclinationem Eclipticae ad AEquatorem,otur praeterea angulus re quem metitura usFa, comple
mentum Ascensoris rectae, adeoque datur angulus S; in triangulo BPS, ex tribus datis inuemitur primo angulus pri, cujus mensura est OC ,- ejus complementum ad quadrast tem est arcus o Longitudo stellae, invenietur praeterea BS, cujus complementum ad quadratilem est SO Latitudo stellae quaesita. Similiter ex notis Longitudine clatitudine
stellae possumus Ascensionem rectam A declinationem ex
459쪽
Comparando Fixariam loca a veteribus observata, cum '- is, quae nunc in Ecliptica obtinent Fixae, invenimus La 2 titudines non mutari, at Longitudines aiemali Eclipticae n AEquatore intersectione continuo crescere depres1endbmus; non quod lae revera progrediunturi, sed quod retrocedunt princtav aequinos lia, a quibus Longitudines eis. computamin Pristina: Lon ludo alicujus fixae, collata cum ea quae hodie observatur, intendet quantitatem praecessionis AEquinoctiorum, quae in o. annis fere unum gradum as
Atque hac ratione, Ellarum Longitudmes&Latitudines aeniuntur, Min catalagum rediguntur Fixae. Quibus f mel tabilius , Planetarum cometarum quoque loca peria servationes A calculum in testum Namsi observentur Planetae aut Cometae alicujus distantiae, aduabus stellis fixis notis hoc est, quarum Longitudines latitudines notae iant, hoc pacto exquiritur Plaoetae aut Cometae Lot. γλ Latitudo ad tempus observationis. Sit EF Eclipticae portio, cujus mdus', Aes duae stet TAM Mis quamma Longetiuinam &Latituaries sunt datae, sitque Piu planeta cinus distantiae aduabus stellis A de C observatione notae snt. In triangaeo ABC, ex datis AB, B compi mentis Latitudinum stellarum Lanculo ABC, cujus msismin est arcus EF differe a lanataminum, dabitur Aod, iuuitia stellarum, angulus B . In triangulo MC, damtur omnia Latera, uncis invenietur angulus PCA quo ex anguli BC sibiu acto relinquetur angulus B . Denique in trianuulo P, dantur BC, Platera, .m lus B , uitare dabitur angulus CBP curu mensiimes ascuo , aetanentis,insitudimun stellae in Planetae P item dabitur arcus M, qui est Complementum Latitudinis Planetae. Eadem ratione, si observentis stantiae alicujus Pham meri a duabus fixis, quarum Astensiones rectae, declinationes notae sunt, dabitur exinde Ascensio rectavi Declina,
460쪽
De Crepusculis , ct Siderum Refractione.
DRaeter alia innumera Atmosphaerae beneficia, hoc commodi ex illa nobis derivatur, quod lucente Sole, dism d coeli nostii faciem indique lucidam hiendentem reddat Nam si illurem nulla ambiret aut invia retinimos dira, ea sola coesi pars luceret, quam Sos occupat aversi a Sole spectatoris facie, is nocturnas tenebras statim sent,ret,4 interdiu lucente Sole, minimae etiam sellae micarent; cum nullum foret corpus Solis radios ad hostros oculos roflectens; radii illi omnes, qui non in ipsam Telluris su perficiem impingant, oculos praeterlabentes, aut Planetas .alias stellas illuminarent, aut in spatium sese spargentes
infinitum, ad nos nunquam detorquerentur.
αιυ, Verum circumius Telluri Atmosphaera, a Sole valide g.
e d. facit inde fit, ut Atmosphaerae splendore, M.
aia.. lamna lumen obscuretur offundatur. εὐυ - Praeterea, sublata Atmosphaera, immediate ante Solis oci'. . . casum splendidissime luceret Sol, at in momento, cum ociis is , cidit, statim densissimae ingruerent tenebrae tamque subitu ηνή, neus noctis adventus , a luce ad tenebras transitus, γ ariam Teri uolis commodus esset. Sed per Atmosphaeram fit,
ut post Solis occasum, etsi nulli directi ad nos peremiae postin Solares radii, reflexa tamen luce per aliquod tempus fruamur, & non nisi paulatim obrepunt noctis tenebratim postquam Tellus vertigine sua nos e Solis conspectu subduxerit, nobis sublimior aer ab illo illustratus manet, coelumque onme ejus luce per ditur Verum magis mugisque oestendente Sole minus continuo illustratur aer; ad eo ut postquam decimum octavum infra Horizontem; gorii Sol gradum Atmosplueram ulterius illustrare desinat, Aae totus tenebrestiti
Similiter mane, cum Sol ad decimum octavum ab Hori zonte gradum pervenerit incipit Atmosphaeram illuminare, - - celumque luce perfundere, quae usque ad Solis ortum coib