장음표시 사용
111쪽
88 Dx roRMATRICE FOETU squia, Vt infra ostendemus, ad esse animae non requiritur organiZatio. Non secundum quia ad esse simpliciter non sunt necessariae ope rationes. potest enim aliquid esse, etiamsi n operetur.operari enim est posterius esse priuq utem bene potest esse sine posteriori. Non tertium; quia qui contrariam tuentur sententiam possent dicere non esse verum, finem oui solum esse, Ut sit materia generationis, sed esse,ut ipsum habeat in se potentiam conformatricem, qua possit in absentia generantis conformari; quam sine anima non vid tur posse habere: cum potentia illa necessa.
rio debeat esse vitalis, sicuti & actio est: vit lis autem potentia nuspiam esse possit, ubi principium vitae, seu anima ipsa non sit.
seu nulli anima coniuncta stores Conformationis. 'Communis opinio est, semen non esso
animatum, sed esse in eo quandam vim activam admirabilem ac plane diuinam. imis pressiam in testibus ab anima Parentum ; quae ipsum in utero existens conformet, atque orsa
112쪽
- v v x s Τ Io v I. planietet. Hanc dicunt esse vicariam generativae parentum. Nam, quia generativa parentum non potest esse praesens loco in quo fit con rmatio: ideo dicunt Deum, & natu. ram dedisse ei vim 3r praerogatiuam impri . mendi sem1 ni virtutem aliam, quae posset si bire vices eius absentis, atquς agere in vir tute eius, ac esse eius inst rumentum ad conformandum. Qui hanc sententiam tenent allerunt illam subiectari in spirituosa parte seminis ; & ex illa agere in crassiorem, eamque conBrmare. Disterentia est: quod PhiloQphi asserant eam esse Qtummodo in semine maris : Medici vero in semine utriusque,tam De
minae, quam maris. HanC opinionem tenent Gentilis Fen i. primi doctrina T. Capite 2.FCrnelius libro Q capite A. 6.9. VallesiuS 2. conia 'trouersiarum capite T. Laurentius 8. controuersiarum anatomicarum, quaestione a. & I2.
Mercurialis libro de hominis generatione capite 9. Carrerius disputatione super Auic nam 33. Capite s. Ac 36. capite I. Archangelus in praele stionibus anatomicis, praelectione 3. Mercenarius in clucidat. bL 379. Et inter Philo phos D. Τhomas I. parte, quaestione 118. articulo I., 3. parte, quaest. 32. articulo A. rea. Contra gentes cap. 89. Conimbricenses I. de generatione, & Corruptione , Capite A.
113쪽
so DE FORMA TRICA FOETus Zoares tomo I.Μetaphys. disputat. 38 sectionae a. tenu 3I. Fonsera tomo χ. Μetaphys lib. s. Capite t. quaest. 7. Franciscus Piccolommeus a. de anima textu 8. & plerique omnes tam Medici, quam Philo phi. . . , Et pronatur. In semine est consermatrix aut supra conclusione tertia cst ostensium : in stmine non est anima : ergo in semine est aliis qua alia Conformatrix, qtae non sit potentia animae. Confirmatur: ossicium generativae parentum est producere sibi simile in specie, M .
materiam Consormare, & immut re, quousque simile in specie reficiet: at generativa parirentum ipsemet per se hoc iacere no potest: propter suam a loco generationis absentiam re separationem. Ergὁ facit per aliud, tanqua' per situm vicarium,ac suum instrument Ergo est in semine aliqua virtus ConformatriX, locurenens, & vicaria generatiuς parentum , de instrumentum eius ς cuius actio generativae Parentum tanquam causae principali meritost adscribenda. Confirmatur secundo quia, si non esset talis aliqua virtus activa conssimmationis in semine, parentes non vere gene-.rarent: sed generant; & non generant immediate e ergo mediate. Ergo per aliquam vim activam semini inexistentem, quae faciat Consormationem ac generationem. Confi . matur curius: actus adaequatus, potenti
114쪽
neratiuae est generatior sed conformatio, & alteratio siunt generatio: ergo Conformatio 3c . alteratio sunt actus adaequatus potentiae generativae: ergo generativa exercet eas: non
exercet per seipsam; ergo per virtutem Vica riam semini impressam. CONCLUSIO septima. In semine ut semen est, & ut est in testibus, de priusquam
iam anima in utero recepit, nulla est virtus activa Conirmationis aut generationis: nec ,
semen in generatione se habet ut instrumen. tum, aut ut efficiens, sed solu ut materia: &in neutro semine petu entu est ullum principium activum generationis, sed solum passivum. Haec conclusio est dmodum paradoxa: quia est praeter Communem sententiam omisnium tum Medicorum, tum milosophorum, qui omnes uno ore ponunt in semine princi - ' ' spium activum conirmationis : Philo phiquidem in solo semine virili ; Medici vero in utroque. Est nihilominus VCra a & probo multis argumentis irrefragabilibus; quorum Primum est hoc. Si in semine usiet aliqua virtus activa conformationis; vel illa esset ali- qua potentia animae, & potentia vitalis :vel aliqua alia virtus physica non Vita- ilis, seu quae non sit potentia animae: non potςst esse potentia animae : quia , non. animae
115쪽
animae praesiuitialiter existentis in semine equia supponimus, quod iam ante est probatum, in semine non esse animam non Ctiam
animae absentis, id est anima generantium: λ quia, Vt supra ostensum est, potentiae sunt ab anima inseparabiles, nec possunt migrare desubiecto in subiectum. promanans Cnim ex sinu & essentia eius,& in ipsa subiectantur, δέ sic non possunt esse sine ea. Non potest etiam esse aliqua alia virtus Phylica non vitalis:quia. si esset talis; sequeretur scminis in utero Con Drmationem & immutatione non esse actiones vitales t hoc est absurdum: & tam absurdum, ut nihil possit excogitari absiurdius. Et gQ. Maior probatur . quia a potcntia non Vii. tali non potest procedere actio vitalis. Minor
probatur: quia, quid potest dici a osurdius,
quam seminis in utero conformationem non esse actionem vitae 8 Ab eadem virtute fit s minis immutat io, ad naturam ossis, Carnis, a qua fit conQrmatio : eodem nim impore quo sectus incipit con rmari, etiam incipit nutriri, & augeri. Et ideo Galenus in libris de facult. natur L docet facultatem generatricem esse duplicem; aliam conssirmatricem, aliam immutatricem.-qua doctrina ostendit Vtramque actionem e1se eiusdem potentiae generatiuae. Atqui immutatio ad naturam onis, carnis, est golio vitalis: quare dc Coui mati .
116쪽
Qv EsTIo vr. Amatio. Hoc argumentum tam validum est, ut Carrerius disputatione 33. super Avicennam Capite . . robore illius vibus, fateatur illam cuuipnem non esse Vitalem. ζωα etsi Steri quidem sit absurdum: fateri tamen necessarium est, si virtus illa seminis statuatur non es.se vitalis. Nam quomodo alioquin a facultato non vitali posset procedere: actio vitalis Respondent Conimbricenses a. de generatione & corrupi. Capite 4. quaestione 26. articulo a. ad hoc ut actio aliqua dicatur esse vitalis, non requiri,ut proficiscatur immediaten potentia vitali; sed sussicere ut proficiscatur
a virtute principio vitae coniuncta; seu virtute potentiae vcre Vitali cognata,Sta potentia vere vitali producta, eiusque vicaria. Proinde dicunt conso at1onem esse actionem vitalem per hoc, quod fiat a virtute producta a potentia Vere vitali nempe generativa parctum, re quae sit instrumentum seu vicaria illius, & operctur in virtute eius. Veru responsio non valet. Primo, quia ad hoc ut actio sit vitalis, non siissicit esse exercitam a virtute prod ucta a potentia vitali, sed requiritur ut sie exercita actualiter ab ipsamet potentia vitali. Qina,si sussiceret ψὰ exercitam a Virtute producta, seu causata a potentia virali,sequeretur.
quod calefactio a sanguine, refrigeratio quae sit a pituita, mordicatio, exulceratis, quae fiea bi-
117쪽
' ψ po RMATRICE FOETvς a bile, corrosio quae fit a lixivio, purgatio quae fit a rhabarbaro, volatus lapidis per aera essent actiones vere vitales quia sunt actiones exercitae a virtutibus, productis potentiis vitalibus. At certum est tales actiones noesse vitales. Ergo. Secundo, ideo non valet, 'quia supponit semen esse instrumentum antis .mae generantis, quod est falsum,ut infra ost demus. Et ut ita esset, per hoc tamen adhuc non sequeretur, quod actio ab eo proficisces, propterea esset vitalis. Etenim; si iemen esset tale instrumentum, quod actu moveretur a principio vitae, & cum quo anima, quae est principium vitae, actualiter, &praesentialiter Concurreret ad agendum ; tum bene sequeretur, eius actionem posse dici, & e1Ie vere vitalem; quia ad illam Concurreret actualis
motio animae, seu principij vitae. Ait qui iumen asserunt esse animae instrumentum, asserunt ipsum esse instrumentum separatum: δύ,
ut ipsi explicant, tale, quod per se ibium agere potest, quodque agit in absentia ibi agentis principalis, & quod potest agere agente
principali etiam extincto , & non amplius
existente in rerum natura: & ad Cuius actionem nulla omnino concurrit motio aut influxus principh vitalis. -ra talis instrumenti actio nulla ratione pocest Cile aut dici viis. talis. Sic actiones, quas edunt spiritus Secalor
118쪽
calor nativus in viventibus, sint actiones vitales: quia, etsi ipsa non vivant, sunt tamen instrumentum animae, & potentiae vi talis: & sunt tale instrumcntum, quod acta mouetur a principio vitae, & Cum quo anima actitaliter ac praesentialiter concurrit, & cuius actioni coniungitur influxus eius. At actiones quas iidem spiritus & calor post mortem adhuc in cadauere superstites edunt. ut palpitatio, quae aliquando adhuc ad alis quod tempus in musculis animaduertitur aspiritibus sua naturali virtute exire Conanti bus, & calefactio, quae percipitur in manu, ab eius in abdomen recenter extincti animalis impositu, non sunt actiones vitales , sed actiones mere physicae, & naturales: mquod spiritus & Calor non amplius edant
eas , ut instrumentum animae, aut in virtute illius, sed in virtute propria, & Vt entia mere physica ; & quia ad eas nulla amplius animae actio , directio aut influxus
Est secundum argumentum. Si in semine esset principium generationis, ignobilius 'produceret nobilius, S semen inanime produceret animatum : & virtus seminis , quae est accidens, produceret substantiam; hoc
esse non potcst: quia: nihil potest agere supra suas viros; & nihil potest alteri dare, quod ipsum in
119쪽
s6 DETOR MATRICE FOETus ipsum non habet. Ergo. Confirmatur: si esset in semine talis virtus physica,esset virtus tam diuina, &tam admirabilis, ut iit impollibile Comprehendere aliquam virtutem mere physicam tam praecellentem eme po1se. Etenim ederet actiones animae proprias: &sola plu-TCS, quam Omnes potentiae nutritiuae simul iunctae. Ipsa ederet nutritionem, auctionem, conformationem: faccret attractionem, retentionem, concoctionem, ossificationem, carnificationem, membranificationem ; ad quas diuersae animae potentiae sunt requissitae. Hae enim omnes actiones in prima seminis conformatione simul exercentur. Has adscri here virtuti mere physicae non vitali aratione alicnum est. Etenim nulla virtus potest exercere actiones animae proprias ; nulla virtus unica potest exercere actiones tam diuersas, ct tot animae potentias simul sumptas, sua activitate, atque excellentia adaequare. Ete nim, sicut anima est omnium formarum no-hilissima: ira quoque eius potentiae omnium aliarum formarum naturalium potentiis ac virtutibus antecellunt. Solet communiter
responderi: non fore possibile virtutem ista. omnia illa facere, si in virtute propria operaretur ; sed operatur in virtute animae generantis. & sic potest. Potest enim aliquoa ages in virtute alterius produccre euectum longe
120쪽
' nu π s T , 5 Vi. . sp nobiliorem, quam alioquin in virtute propria
posset. Vcrum responsio non valet: quia non est verum semen agere in virtute animae gener atis. Itenim agit generante absente, imo ,enerante extincto, dc non amplius existento In rCrum natura. Etenim pater abest a locolin quo sit conformatio : mater eriam potest
abessi*, dcesse cxtincta, ut patet in Ouis quae . excubantur in furno dc in fimetis, & in Ouis pavonis quae excubantur a gallina. At nihil potest agere in virtute absentis, non CXistentis: quia non existentis nulla est actio. Ergo. Denique, quia instrumentum non po- rej agere, nisi prius uiolum ab agCnte pIin- .cipali. nam ut inquit Aristoteles d. Ρbysicorum cap. F. texitu 37. instrumentu agens. motum. Ex ita patet in securi, pontallo, cadamqquod nihil possint agere, o isi ab agente principali moueantur ac dirigantur. At, --inen non potest moueri ab tigente absente vel 119n existente. Ergo. I. spondent duplex esse genus instrumcnzi e aliin Coniunctum, adiud separatues. Coni ctum, inquiunt, Ope- r ut non posse nisi mou eatur ab agente prin- cipali: at separatu posse. Ide* enim,inquiunt. Vocatur instrumentum separatum; quia ab agςnte principali est remotum ; & consc-quenter quia agCre potest, etiamsi ab age' - . te principali nuh moueatur. Nam quod re-ὲe iri G . ' motuin