장음표시 사용
91쪽
sure seu in Virtute illius cui st unitum. & cuius est accidens, & a qua dependet. Semea autem decisium a patre Cum sua anima V minativa, essct ens per se; & eius actio esset actio propria, & non posset esse actio patris, risque patri, ut causae principali ulla rationeas scribi. Septimo,quaero qua anima praedita sint semina plantarum, & brutorum λ Ab'ue du-hio dices,semen plantarum non esse priaitum alia, quam vegetatiua: atqui si planta potuit
introducere in suum semen animam Vegetati uam similem suae: quomodo non potest ansema hominis eadcm ratione introducere in semen suum animam similem suaePaui,si dicas id esse propter animae humanae excellentiam, quomodo saltem non potuit inducere id tisi-riuam 3 Et quomodo illae duae animae, vegetatiua plantae, & rationalis hominis,lam natura,& gendi instrumentis diuersae possunt In sua . semina tam natura, Consistentia, ac qualitatibus diuersa eandem specie animam inducere t Et brutorum semina, qua quavis anima praedita sunt Non potest dici, quod sensitiva; quia iam semen esses brutum, & generatio fieret in testibus, quod est absurdum;& cum testes semine nutrirentur c si nutriuntur in ea nutritione non fieret substantialis trismutatio. quia iam sensitiva anima ante nutritionem in semino praefuisset. Dicendum itaquα
92쪽
esset ei animam quoque vegetatiuam inessς. At quomodo potest omnium illorum viven tium semini inesse eadem anima λ Quomodo
omnes illae tres animae, tam essentia, atque excellentia diuersiae, ac tam diuersis utentes instrumentis ac temperamentis possunt ii suum semen eandem specie animam introducere Ad argumenta contra. Conclusionem in
principio quaestionis allata; seu ad argumenti principalia, sic respondeo. Ad primum:fateor praemissas esse veras a sed nego sequelam.
Bene quidem infertur esse aliquam animari semini intrinsecam, sed minime esse animam seminis. Est equidem anima semini intro. ducta postquam semen iam in utero est con Ceptum, Vel plantatum in terra, vel ouum
excubationi gallinae subditum. & cum iam omnia sunt actuata et sed illa non est ansema seminis,seu quae semini praeinexstitit aut in testibus, arbore aut gallina genita fuit. sed anima scelus, quae postmodum in
Ad secundum resρondeo eodem modo. Admitto enim utriusque actionis idem esset principium, illudque esse animam et sed nego' esse animam feminis: id est trugo esse animam semini ingenitam , vel quae praeinexstite
93쪽
B DE TORMA TR CR F og r v ssuperinduistam , adcoque irmam embrynis, non seminis. Ad te tum respondeo eodem modo. Ad quartum respondeo negando minor: Etenim non est verum eodem principio deinbere semen producere nouam plantam, quo producunt eam radix, Qtia, rami. Alio enim x modo producitur noua planta ex illi., alio modo ex semine. Ex illis non quidem produ- 'citur houa planta: sed ip sa cum iam sent a pla
ta amputata, sunt noua planta; quia per abscissionem a toto iam habet animam vegetaotiuam multiplicatam per diuisitonem, & non acquirunt eam. Solum hac ratione dicuntur Producere nouam plantam , quod per suam animam, quam in se habent, paulatim in te ra seipsas augeant, Conirment,/&perducat
ad perseel ibilem, ut fiat plantae absolutae Cum omnibus partibus suis. Contra est in semiόe semen enim .. n est noua planta; quia anima non habet; seu fit noua planta per animae post plantationem in terra superuentum et & Cum eam acquisiuit, tum conformat seipsum M perducit se ad perfectam plantae figuram: non dico per animam, quam ante semper habuid sed quam post plantationem acquisiuit. Et sic patet quomodo non sit cadem causa effciens con rinationis utriusque plantae; illius se Iicet, quae fit a radice, ramo, &C. & 1llius, quata
94쪽
fit ex semine. Etenim conformationis illius quae fit ex ramo ossiciens est anima r mo ante plantationem praeinexistens , atque in ruino relicta , & per abscissionem multiplicata, . adeoque ipsius arboris animae pars e asit Conformationis illies quae fit ex semine essiciens est non anima semini prae
in existens, seu quam retulit ab arbore; sed de nouo in semine post factam in terra Plantationem producta: proinde eadem quidem cie cum illa quae est in arbore, sed non eadem numero , sicut illa quae est in ramo plantato. Nam quae est in ramo seta talea plantata est eadem numero cum illa quae est in arbore, id est, fuit eadem numero ; etiamsi post abscissionem ab arbore sic , multiplicata. QDpropter illo argumentoe non probatur semen esse animatum, sed solummodo post plantationem feri. animatum. At hoc quod dicitur in argu mento , quod sic sequeretur duas cile ita
arbore conformatrices solo numero ctaS ; . Vnam in ramo, radice , aut folio alteram in semine : respondeo minime se-
qui; quia eo amodo , quo dixi non est,
in arbore , nisi una Confor trix , nem'
pe illa quae. est in anima arboris , dispersae
95쪽
est plantatum atque actuatum , nulla est con formatrix, quia nulla est anima r sed postmodum facta actuatione, δc anima introducta
Ad quintum respondeo, & dicor Sequelam
quidem fore bonam si antecedens esset veru a sed est falsum Falsum enim est semen esse ani-- malum,ut timestostusum.& ita quoque falsiim est 3c consequens. Ad authoritates res, pondeo. Ad Hippocratem; locutionem eius - esse impropriam, & verba illa diuersimodo posse intelligi. vult sum Hippocrates dicer: semina parentum ante conceptionem debere miseeri: an ante illam actu sint animata, an post fiant, ex illis verbis non colligitur. Ad Galenum dico: locum illum non de actu sed potentia Qtum viventibus esse intelligedum: quod eo loco satis est ad comprobandum Gais leni intentum &ostendendum illa etiam marin
re inici posse: ut quibus insit humidum aliquod primigenium, quod Calore exiccari paulatim & consumi potest. Cum dicit in semine esse vim attractricem improin ta est locutio; non mim vult dicere in ipso esse vim attractivam vitalem; aut talem quae sit potem tia animae, sed qualem habent multae aliae res non animatae. Cum dicit masculinum semen nutriri memineo, non vult dicere illud nutriri
proprie, sicut nutriuntur animata; M' solummodo
96쪽
modo augeri, &foueri a foemineo, 3c materi, Rcquirere, qua partes aliquae minus nobiles, Ut membranae, &C. Conformentur. ad Aristotelem: eius opinjo in hac parte valde est dubia: quia & verba eius ubique sere sons obscura, Sc l6za reperiuntur adeo ambigua, 'ut sibi mutuo contrariari videantur. In ran tum, ut qui hanc quaestionem tractant,quam Cumque partem teneat, omnes pro se Aristo telem, imo eadem ipsius loca allegare non ve Teantur. Uerior opinio est, eum voluimo si men non actu, sied potentia solum esse animaVtum. Ita clare dicit a. de generatione anima- stium capite 3. his verbis: Onimam igitur ve getabm in seminibus conceptibus nondum με
raris haberi potentia tuendu- non inuapri quam eo modo,quo conceptus separata e
bum trahunt, o oocio eius animae fugantur. Et infra idem ciarius dicit sic: De anima quemad modum conceptus cstgenitura habean3 eam iam δε- itum est: potentia enim habent; actu non halat. Accedit, quod variis locis, ut I. de genera , tione Capite i . & 18. & T. de historia animari , liuili capite s. dicat semen solum cae excre.. mentum ultimi alimenti: tale autem ipsum putasse actu esse animatum, non est vo itati consentaneum. Ad loca eius omnia res n-der eaque interpretari ac conciliare nimis
oberosum & longum & meo iudicio plane
97쪽
'DE FORMATRICE FoΕΤvs inutile: ac praeter propositum esset; quare .ul
omitto. maxime cum nouam & paradoxam satuenti doctrinam non sit necessum multu authoritates Curare; quin potius veris & firmis rationibus ex rei natura desumptis ea stare' hilire, ac probare. Ad argumenta ergo a ra tione 2 eliumpta respondeo. Ad secundum, talem subiecti conditionem siusticere, ut possit esse animatum modo reliqua Omnia sita accedant; non autem arguere, neces risesse animatum.' Potest enim reperiri corpuς simili, imo maiore longe partium heterogeri meitate ac Calcae nativo praeditum, dc tamen minime animatum; ut sataguis, lac, &C. i Aa tertium respondeo negando antecedens. Fal sum enim est semen plant um esse animatu Si semen esset pars plantae, eique Continuum,& nutriretur nutritione proprie dicta, atque a principio interno, & esset organicum; equi t. dem sequeretur esse animatum: at ita non cst: quare neque est animatum. Qisd ut bene intelligatur, Videndum quid proprie sit semer ' quid si uctus: & quomodo Conuenia , quomodo disserant. Pro quo sciendum est, illud
proprie esse semen, ex quo in terra plantato sit noua stirps. Semen aliquando Vocatur fruis '; stus, aliquando non: id est, aliquando semeti re fructus coincidunt,aliquando non, Semipa
parua anisi, se culi, tau , c. non quid
98쪽
vocantur fructus: sed maiora illa carnem pulpam, & praecipue comestibilem habentia, ut cast*neae, glandes, amygdalae, pista
Cia, nuces ; vocantur. ' Dioscorides, Gale, nus,' Heophrastus semina includunt in ra-.tione fructus, & saepe sola semina fructus as pellant. Galenus a. de facultatibus alimςnis .
torum capite i. sic inquit :, quod siliqua I mineque compositum est, est fructus. The phrastus I. histor. plant: capite 3. sic ait: est autem fructus , quod carne , & se mine constat. Et Galenus II. de simplic. Medic. facult. titulo de facultatibus ouorum; fructum & semen confundit his ver his : Conceptus autem siue intus fructibus proportione respondent ; nimirum ad ge- neris propagatioriem a naxum Creati. Vbi nomine fructus intelligit semen. Semen enim est ad 1jeciei propagationem a n
tura creatum , non fructus. Et loco citato
de facultatibus aliment. leguminae & dolychi semina vocat fructus. ει capite l7. & 38. re aliis ibidem, glandes, pineas, pistacia, amygdala appellat nomine fructuum, ac de iis inter alios fructus agit. Et Theophrastus
hra . capite 3. & libro I. glandes amygdala, fabas, &c. in numero fructuum Collocatodi etiam talas appellat. Porronomen fructus
99쪽
appellatur ut plurimum, illa pulpa carni,qur plurima semina circumdat, atque: Dbvallat, M hominibus frequentissime cedit in alimentu. Vt in pyris, pomis, Cydoneis, &c. Aliquando frustus nomine veniunt siliquae, quibus semi na, & legumina includuntur: praecipue si co-' mestibiles sint: ut pisbrum, fabarum,&C. sicut mox ex Galeno dixi. Quan & Galenus a.defi-
Cultatibus alimentorum Capite 3 .cappares, de Capito II. cynaram, seu artiOCocu inter fructus recenset. Sed & radices, ut rapae, Cald Otae, tu bera, seu glandes terrae, aliaque quae in usiimVeniunt alimenti, non raro fructus nomine l. Censentur. Sic Theophrastus libro I. Histor. plant. Cap. II. Arachidnae radicem, quae e
dem esse putatur cum illa quam Itali taratus ut, Indi Pappas appellant: quia comestibilis est , 'nomine fruinis appellat. Adeo ut fructus coismestibilitate fere censeatur. Et quidquid glo-
bosium carnea praeditum substantia plantaruma arbor u extremis adnascitur, ac hominibus cedit in alimentum, fructus appelletur. Eleis nim quae comestibilia non sunt, etiamsi ciusdeplane sint naturae cum iis quae comeduntur,ut siliquae lupinorum, lentium, cicerum ; pCri- carpia nucum, castanearum fructus appellatione exesuduntur et adeo ut Graci - πνσvocent illas arbores, non quidem quae fiuctu nullum
100쪽
nullum serunt, 1ed quae essii inidoneum: Fasi nihil sit fructus, nisi quod contestibila est. Ego seposta hominum appellatione, sola mnatura considerata, iudico la semina vere, ac realiter esse fructius, reliqua omnia, quae semen circumstant ac muniunt, ut pelliculas.
putamina, Corti S. carneam pulpam,non esitst vere fructus sed solum operimenta, ad illud quod vere fructus eii, quodque in medio
omnium contin ur, nempe semen, includς- .dum, construandum, atque ab iniuriis externis protegendum comparata; quae ideo a Theophrasto nomine appellanturi Sciendum secundo, ad essentiam semicis ni hil horum pertinere, neque pelliculas,nequc Cortices, neque quidquam aliud; sed semeti esse Q lummodo simplicem illum nucleum,stu orpus illud homogeneum, quod in medio Omnium, atque intra ultimam pelliCulam co-tinetur. Quabus positis, iacile. est inteli re,' an fructus & semina vivant, necne. Bulbos, tubera, & glandes terrae,aliasque radices,quae improprie nomine fructus appellantur, vive, re non est dubitandum. Radices enim vel marissime inter reliquas plantarum partes Viuero certissimum est. An 1iliquae, & fructus carnea pulpa praediti, vi pyra, poma, persica, vi ne ' necne, non omnes coueniunt. Aliqui vivere M oxas 4tirpium partes cile a uinanc; si