장음표시 사용
161쪽
,d probationem dico: forma non posse agetis re in suam materiam actione Corruptiua, sed bene actione persectiva. Tum autem forma non destruit suam materiam, sed perducit ad persectionem. Non potest forma agere iri materiam iam complete habentem disposi- ionem necessariam, ad sui sustentationem, a tque ad omnes sitas actiones; verum in non habentem complete, & in illam quae soluiri habet dispositionem rudem, imperfectam, retalem, quae non possit sussicere ad persectam sor e pustentationem aut edendas omnes eius ciniones, dc quae solum habet dispositionem inchoativam, & quae sit solum via ad perfuctam, & ordinata naturaliter ad 1llam: in illam dico potest agere, Scillam perficerC,& tamdiu agere quousque omnem perfectionem naturae suae Conuenientem sit adepta.
Et hoc non est gerere causilit tem efficienistem erga suam materiam. sed formalem. Cau-iulitas enim efficientis est destructiva,&tCndit ad destruendum illud, in quod fit actio: causalitas vero sormalis tendit ad perficiendum . Etenim ratio causae formalis non solum 'consistit in informando, aut in dando esse materiae, sed etiam in dando ei perfectionem necessariam ad sui in materia sustentatio- hem, & conseruationem. m actionem formae in materiam, etsi non ita videre sit in
162쪽
πlt. 33 aliis formis naturalibus, in anima tamen apparere, propter eius nobilitatem, atque ex.cellentiam de dispositionum se mutuo ordis ne sequentium varietatem. quas siuersae eius requirunt actiones. ω quas nultu aliud agensita inducere u let, mirum non est. Et sic via demus de facto animam etiam in nobis iam natis 3c adultis corpus suum 'adhuc polire;
perficere,nutrire, ad maiorem quantitatem perducere, & partes nouas non ante genit s
Ad quartum respondeo, iacit hoc per ali, quam potentiam suam, nempe ConQrmani- m. Verum illa non est speetes generatisne, ut infra ostendemus: sed vel est species vita gelativae in generali sumptae, contradistincta Contra nutritiuam, & auctricem ; vel species nutritiuae generice sumptae. De quo infra πεculiari quaestione late sumus acturi. ;Αd quintum dico: nullam introduci prae ter rationalem: ut proxima quaestione osten-
Ad sextum duro ι exinde non sequi, aliquid
generare seipsi . iam enim genitum Cit, Cum anima est introducta , sed 1blum aliquid genitum perficere seipsium, quod non est ab' surdum. Non enim con rmatio est ipsa Sq-peratio, sed actio generatione posterior,
Uid viuem senili 3 ut saepe dictum est
163쪽
Ias DE FORMATRICE FOETvs Porro propter argumentum primum,quod, jpraecipuum est eorum quae Contra Conclusio-mem possunt afferri, inquirendum est, an organizatio seu conirmatio sit dispositio necessaria & praeuia ad animae introductionem Mecne; seu an anima non possu intro duci nisian corpus iam ante organiratum. Nam si non;
tique conclusio esset selia & tota libri doctrina corrueret.: e necessariam est communis opinio omnium Philosophorum: quam tenent & do' cent Τhemistius a. de anima capite. F. Alexa- der Aphrodissius 2. de anima capite q. D. Thomas a. contra gentes capite 89. Henricus de Gandauo in quodlibetis, quocili to IJ. quaestione M. Occam ti de generatione ani mal. capite Colaimbricenses a. de anima 4praestione :&plerique Omnes tum ΜωiCi, itum Philosophi. Et probatur authoritata eum Aristotelis, tum Avicennae. Etenim Ari- noteles 2. Physcorum textu έ. definit ani- amam esse actum Corporis organici s quibus verbis videtur indicare corpus antequam fiat animatum prius deb*re esse Organicu, proinde organirati0nem esse dispositionem necessariam ad eam. Idem dicit E. de generatione animalium capite his verbis. Anima otiuν vegetasem in semimbos or conceptibas sci-
ticet nondum separatis h lari potentia fluxit,
164쪽
AESTIO VI. δ'' es,ndn a , yra quam eo modo quo coWV as,qui ham sieparati sunt,cibum trah/nt,sema fungantur. Quibus verbis indicat no prius anima aetia inesse conceptibus, quam possint nutriri, dc exercere operationes: at operatio nes exercere non possunt sine organis; quare ante organa inesse non potest ., Avicenna porro libro i6. de animastibus capite I. sic ha-oet ndo cor se cerebrum inin niuntur in farιu,
tum coniuratiar cum eo amma rationalis. Et libro
de anima p. I. Capite Ii definit animam essς primam auionem corporis haltiralis instrii. mentalis. & eodem libro de anima parte s capite. 1. sic inop it. Anima incipit esse cum incipit materia corporalis ese apta seruis davn ei;
corpus creatum eq regnum eius, ct infrumentum eis , ornopter corpus illud creatur ansma.
Probatur secundo ratione. Formpe quo sunt ianobiljores, & excellentiores, eo requirunt nobiliores dispositiones ast sui introductisne gnima est forma omnium aliarum nobilissima; ergo requirit nobiliorem reliquis omnibus dispositionem ad sui introductionem. At organiratio-dispositio nobilissima,& si illa non requireretur, non daretur dispositio no .hilior pro anima,quam pro aliis sormis. Ergo.
Tertio. Sitie qui s dispositionibus. anima non potest conseruari, sine iis verisimile est etiam nois posse introduci: alioqui
165쪽
seustra introduceretur; quia no posset co mirari: sed non potest conseruari sine membrorum organiZatione. Nam organiyatione grauiter laesa sine vIlo alio vitio sape perit: ergo neque potest sine praeuia organigatione introduci. Confirmatur; anima non potest co seruari sine nutritione. tamdiu enim, ut inquit Aristoteles libro de respirat. durat nutristio quam vita: nutritio non potest fieri sine organis, ut Cordo, hepate, Venis, M. ergo: .nima non potest conseruari sine organis. Quarto. Sicut forma est apta dare materiae tum esse tum operationem; ita quoque e co- Uerso materia debet esse' apta dare Ermae sustentationem; sed materia non est apta forfimam suωntare nisi sit organizata. Ergo. Mi nor probatur: quia non potest anima sustentari nisi per suas operationes;cessantibus Ορο- rationibus, ut ceAnte pulsu, respiratione, tritione statim exstinguitur: Operationes ς-dere non potest nisi mediantibus organis.
Quinto: anima est sorma partium diuersienaturae: ergo oportet partes diuersae naturae
prius esse constitutas quam ipsa possit aduenire : at habere partes diueris naturae est esse organicum: ergo corpus debet cile o ganicum, priusquam anima possit aduenire.
166쪽
te OrsansZationcm; semen iam esset vere homo ante omnem organiZationem: at hoc est absurdum. Ergo. Minor probatur ; quia si hoc es et verum, sequeretur, quod daretur homo fiuidus, & liquidus; homo, in quo neque esset cor, neque cerebrum, neque hepar,neque stomachus, neque manus, neque pedes, nequa ossa, neque caro; qui nullam haneret hominis operationem, neque pulsuin arteriarum, noque sensum ullum siue externum, siue interis num, neque motum, &c. hoc videtur ridiculum, & aenigmaticum quia nullus est in mundo, qui iudicaret talem hominem posse reperiri. Ergo. Verum h1s non obstantibus dico, &assem organiZationem non esse dispositionem ad animae introductionem ne*essariam; quod probo variis argumentis. 'Primo esse organicum nihil est aliud, quam taliter ac taliter est figuratum; & organizatio nihil est aliud, quam talis vel talis modus figurae in subiecto ac variis partibus eius: at figura non est dispositio necessaria ad receptionem formarum naturalium, sed solum artificialium,ut scamni domus, &C. Ergo n que ad receptionem animae. Μmor probatur. Formae vel ψnt cilentiales, vel accidentalenaecidentales veis treses yel intensionales: nullis
167쪽
DE FORMATRICE ho E Tusnullae earum reperiuntur quae ad sui intro- duetionem opus habeant aliqua determinata. , figura. Etenim formae elementorum, flarmaε apidum, metalloruria introducuntur in mate- riam sine ulla figura. Formae accidentales reales, calor; frigus iumen,raritas,densitas,mollities, durities, grauitas, leuitas, dolor, sapor, odor: sormae item intentionales. ut species colorum, soni, odorum, &C. Omnes recipiuntur in subiectum sine ulla figura d est sine eo. quod in ipso requiratur vlla determinata figura, & sunt indiflerentes ad omnem figureram; ergo neque anima ad sui receptionem ea opus habet. Secundo.Si figura esset necessaria ad forma , receptionem, n0 emet os aliam causam quam quod partes quantitatiuae materiae deberent peculiari modo applicari partibus quantitati- uis sormae: at anima non habet partes quantitatiuas; quia est indivisibilis, saltem huma-- na. Ergo
I erito. Si requireretur fiora in subiecto
ad receptionem animae, requireretur certa, Mileterminata: non enim omnis dispositio est idonea receptioni cuiusuis formae, sed detesminata. at neque pro introductione animae vegetatiuae, neque pro introductione sensititiae requiritur vlla figura determinata ; ergo
neque pro in trodu ac rationalis . eadem enim
168쪽
eniin omnium est ratio. Minor probatur;quia illae onimae sunt indifferentes ad omnem figuram . & sunt ac conseruantur in iubiect i xuiuscumque figurae. Vegetativa enim est ira siubiectis mille; & decem mille figurarum: est in fungis, musico arborum, thymo, abiete. 'quercu, & infinitis aliis habentibus singulis ' i diuersas figuras, & diuersam organizationem. Pariter sensitiva est in auibus,quadrupedibus. piscibus in musca, struthiocamelo, in mytilis, lepia, spongiis, accipensere, balaena, in muribus & clephantis, & infinitis aliis, quae omnia diuersissima figura praedita sunt. Ergo. arto. Figura corporum videntium est effectus formarum, eis inexistentium; erg. non est dispositio praeuia ad eas. Sequela est
manifesta: quia dispositio est anterior forma, effectus posterior; nihil aute potest esse prius.
3c posterius simul. Antecedens probatur.Etenim figura nihil est aliud, qyam modus quantitatis terminatae: at forma est quae terminat quantitatem sui corporis; ergo illa figuram efficit. Confirmatur exherientia: quia forma cst, quae facit excrescere animal vel pla tam ad determinatam figuram , Ac determinatam quantitatem. Forma passeris si cit crescere passerem ad talem figuram , M talem quantitatem; sorma struthiocameli ina
noducta in tenerum pinu adhuc implumem
169쪽
4 dZ , ORI4 ATRICE FOETVs, in ovo , est illa quae facit excrescere suum corpus, ad talem figuram Sc talem quantita .reni, & non ad n gurata vel quantitatem aquilae, vel columbae. Forma cupressi facit plantam suam excrescere in talem altitudi- nem, tali ordine ramorum cum talibus illis,arc. & non ad figuram rhabarbari, cichorij, Mia deinceps. Ergo. Quinto. Si consormatio esset dispositis praeuia ad animae introductionem anima in-t oducti cessaret conformatio. Etenim forma introducta cessat actio agentis, & omnis vlterior dispositionum produehio i quia cessit finis eius. At anima introducta illis die. bus, quibus communiter asserunt introduci, . ti cessat conformatio, sed durat toto tempore, quo istus est in utero. Etenim similitudo indiuidualis , de stigmata quae Virtute imaginationis imprimuntur, itum imprimu tur hominibus sexto, vel septimo mensis: de auibus diu post animam introductam adhuc
primum plumae miro artificio conirmantur. in homnibus iam natis primum Conformantur dentes, d C. Ergo. Sexto.' Si organiZatio requireretur ut dinpositio praeuia, non deberet fieri maior, quam necessaria esset ad animae receptIoncm r scd fit longe maior. Multae enim partes simul Qrganizamur, quae ad Mumae receptionem non
170쪽
QVὰ , T Iob viil ,unt necesiariae: vibrachia, pedes, nasias, aures, &C. Ergo non requiritur organuatio ud animae introductionem sed selum ad exe citium operationum suo tempore iactea in
Septimo. Forthae nobiliores debetit habete dispositiones nob8iores formis ignobi lioribus . proinde si conformatio esset dispo-stio ad Ermam, seu ad animam; animasen ' sitiua deberet habere nobiliorem Consorma tionem pro sua dispositione, qua' vegetati pro sua; Sc rationalis, quam sensitiva: & quia η rationalis infinitis paragangis excellit se ruam, deberet, quando introducitur , taber dispositionem longe excellentiorem, qua' habeat s ensitiva, cum introducitur : sed ita noest;quia conssirmatio pto brutis fere est squo artificiosa, sicut pro hominibus. Nam eo dio
quo Communiter asserunt introduci rationalem, nulla maior in embryone apparet per fectio con sinationis, quam appareat in te tu brutali,eo temp.re,quo illi asserunt intro,
duci sensitivant; ergo conformatio non est talis dispositio. . . Octauo. Eificiens conformationis dis' esse aliqua anima. ut supra est ostonsium i in quod conirmatio sit vera actio virM, quunecessario debet immediate proficim a pri cipio vitae, seu ab anima: ergo debet cisis vel Κ' ab