장음표시 사용
51쪽
locus , ei potius accedam sententiae quae eas maculas astra esse docet magni multitudine circa Solem cursum obeuntia, veluti circa Iouem Medicea facere obseruantur. Qua in sententia fuit Io Tardus Canonicus Sariat ensis, vir Mailleseos peritissimus,ac in rebus caeleitibus obseruandis apprime versatus, qui de iis maculis libellum edidit, in quo perpetuis quinquet
annorum Obseruationibus multisque rationibus ab optica S geometria petitis, has quae dicuntur maculas vera cis astra seu planetas circa Solem certis mo. tuum periodis vagantes demonstrat. Quae 5 nomine clariissima Regum nostrorum familiae Bor boni sidera vocavit Patrocinatur huic sententiae Carolus Mala- pertius e Societate Iesu, Matheseos Professor clarus
apud Atrebates, qui ea ipsa astra in gratiam Hispanae Si Caesareae familiae Austriaca cognominauit. Postremo S Antonius Maria de Riaeita e Franciscano. rum illorum ordine olim Capucini vulgo dicuntur, de iis leni maculis contra Galilaeum proprio opere disputauit, totidem esse planetas, qui ad uastar Iouis 1 tellitum circa Solem versentur. Ab iis quoque partibus stat Libertus Fronaondus grauis italosophus Nec vero argumenta quibus ali hanc sententiam op pugnant, et tismodi sunt, ut quemquam ab ea dimouere debeant. Praecipuum Galilaei aduersus eam argumentum adscribere placet. Si ei modi acuti sumotu Iocari citra generationem es cori uptionem obuersarentur Soti more prorum, omnes per extremam circumfere tiam es intrare se exire conficerentur. Nunc mutio aliter euenire ob eruatur. Earum etenim complures in medio isthiaria oriri, itemque dissolui atque euansere remotius a
Sotii circumferentia cernuntur . Igitur non more astror
52쪽
moμentur solum, sed vere generantores corrumpunturACImcobiectioni ali aliter, ego sic occurrendum censeo. Licet nonnulla ex iis maculis in ipso Solatis globi meditullio primum appareant, non sequitur has ibi enasci, aut perire, cum cerni desinunt, sed intelli gendum est eorum planetarum quosdam esse molis ita exiguae respectu aliorum, ut ex ea distantia, quae inter eos S visum nostrum intercedit, non possint singuli seorsim conspici, sed solum cum plures in unum
coeunt atque congregantur: id velo accidere iuxta
Solaris globi medium qu bd id motus eorum ratio postulet, sicut de dis lui postea, hoc est, ab inuicem disiungi: quod cum fiat, perire videri, quia tunc singuli seorsim vagantes, prae molis paruitate aspectum nostrum non amplius mouere possunt. Hoc ipsum fortasse fuit quod noua stella in Cassiopaea, aliae in aliis caeli partibus lucere visae sunt, quas isti illic tunc genitas putant, chim solus multarum stellarum non prius ob paruitatem conspectarum coitus fuerit. Etsi enim haec solutio tantae dissicultatis non placet
Fromondo, qui hanc multis extenuare nitituri; attamen quae in Contrarium adducit, solutu facilia sunt,
nedum vincant. Quid si allucinatus Tycho, alij, qui sidus iliud in Cassiopera constellatione effulgens in firmamenti lactea posuerunt, totius fides Cla- ramosatio habenda qui ipsum infra Lunam multis milliarium myriadibus depressit animvero quis xedat Stellam iis quae primae magnitudinis dicuntur, maiorem cita enim de ea stella visum Astronomiso hoc
est centies terrestri globo maiorem tum primunt genitam fuisse Ex qua materia λ sublunari vel cari sti Non ex illa, quae si terra uniuersa cum reliquis elementis
53쪽
ciat. Ex caelesti ergo aliqua stella eiusdem maenitudinis corrupta esset, ac proinde aliquae stellis prunae magnitudinis prius obseruatis desideraretur , quod falsum est. Nisi quis complures ex iis quae nebulosae dicuntur , in eam stellam nouam coaluisse fingat, quod
nec dici potest: quoniam eae stellae telescopi non minus lucidae S distincla quam antea apparent. Quid igitur' Alia pars caeli in eam generationem in sum.
ptat At enim vero cum reliquae caeli partes astris multo rariores ponantur, multum eius materiae sumptum
oporteret, cuius condensatione tam immanis et Laemoles compingeretur. Quare ingens tunc lacuna in caelesti compage facta sidi, altum inane spatium relictum , aut se partes caeli contiguae supra modum ad eam lacunam explendam laxassent, ac proinde reliquum caelum obsc irius deinceps, quam antea fuisset, quod partes ratiores in caelo nati us luceant. Aut ver cum Fronaondo dicendum erit, Stellas tam saxa squam inerrantes Solis radiis calefactas exhalate su mos rasasque fuligines ex quibus cometa illae noua stet hae gignantur. Quod S duobus modis refelli potest prunum quod tanta halituum copia, quanista ad stellam primae magnitudinis constituendam opus esset, visum nostrum omnino latere non posset, sed ab iis fumis saepius stellas obnubilari at
que obscurari conti get et Deinde multo frequen tius noua stellae gigilii obseruarentur, a una exstincta, aliam nasci oporteret. Nam quo abiisse eos halitus dicemus, ex quibus sidus illud in cassiopccano
urina volunt conflatum tuisse tantam, inquam maia retiae Urgeriem, quae sideria Oza terra centuplo maio-
54쪽
ri formando satis esset maec omnia istis exedenda sunt, quae sibi infelici illa suspicione nouarum erularum, ac praeclaris illis obseruationibus triuerunt. Quin faciam, ut omnes magis mirentur, si Corum inconstantiam patefecero. De Galilaeo loquor, quem isti Lyncaeum appellant ab acie scilicet oculorum,quam sibi is acerrimam telescopi fecerat, cuius beneficio
flammantia Mundi moenia, ut ait Lucretius, penetrauit, sicut iste Lynceus, quae subtus terram sunt Ontuitu
usurpasse fertur. Is igitur Lynceus in primo dialogosystematis cosmici, in persona agredi, quem stare a partibus suis facit, fatetur fieri non posse, ut stella
in caelo corrumpatur, non plus quam ut globus terrestris soluatur atque dissipetur. Sed ipsa meteius verba adscribenda sunt Ecquae inquit et anitas es augerere partem caelesem esse inalterabilem, eo quod in ipsa non generentur , corrumpanturve selia ' si igitur ' esne, qui forte corrumpi viderit aliquem globum terrenum VIIa
que s acgenerationem corruptionem in uniuerso vere introducendam necessarium est, ut corpora tam vasu quam sunt selia , corrumpantur ac regenerentur satiua fuerit , ut eam prorsu remoueas. Nam confirmo tibi, nunquam visum iri corrumpi globum terrestrem , aut aliud Mundi corpus integrale ut , cum per o eculorum decursum nobis apparuerit, nullosui vesimo relicto aestuatur. Potuitne apertius in illam opinionem quae nouas stellas generat, pugnare, quam hoc loco facit Atqui idem mox Sal uiati personam induens velut in tragoediis solent histriones cultu mutato, modo in Nuncios, modo in Reges sese transformare nouarum Stellarum I J72. Qi6o . exemplo, totos stellarum globos igni&corrumpi arguit S in . dialogo, aduersus Claromontuim
55쪽
rit, vel nouam tellam tui illa multis verbis coluendit. Ex quo patet eum eius Ententi. quam maxime labilite tendit, incommoda atque absurditatem prod re coactum a veritate occulte in animos vel hostium
itiorum inlinuante. Ac de maculis blaribus di nouis illis stellis ini praesentiarum haec suificiant. EX ERC IT A Do IX.
Aliorum errores de Solis subsantia deteguntur orSolem non es ignem mon stratur.
Ρ R C A porrb S aliorum etiam cogitationes spectemus qui de caelesti nibilantia post Aristote .lem philosophari instituerunt. In qua praecipue conte-platione apparet, quanta sit humani animi ambiguitas, aestus, inconstantia, quum amisso rationis gubernaculo quadam imaginationis ceu tempestate abripitur. Nicolaus usanus, magnus quidem ille vir, S capaci mente omnium prope disciplinarum orbem complexus, sed ingeniiquod magnum habuit, fiducia audax ad multa praeter omnium opinionem ingenda , 5 nisi dubitaret, vaticinanti propior quam philo scphanti, in scientiis curiosior quam exactior, ut vel x iis quae de Mathematicis disputauit, patet, in quibus non pauci nec leues eius errores Obseruati sunt cis, inquam, in libris quos de docta ignorantia scripsit de Solis natura ita disserit, ac si in eo diu versatus fuisset, ius inquam, globum, ut nos terrestrem,liabitasset Verba eius proferam : In Sole si quis esset, non appareret ilia Griti qua nobis e cons erat enim cora
56쪽
pore Solis, tunc habet quandam quasi terram centraliorem quam am luciditatem quasi ignilcm circumferentiaism, medio quasi aqueam nubem O aerem clariorem, quemadmodum crra υἱ- ὸa elementa. usso non hoc somniare est, ea dicere qua probare millo modo possis Nam quis mortalium omnium si Solis substantia, alia in centro, alia in circumforentia existat, coniectura assequi potest maxime cum ad illam immensam lucem nullius non acies caliget. 'od si massis sensibu, qui nos hac in parte deficiunt, rationem consulamus quid minus ei congruat quam in totius luminis fonte esse aliquid quod non luceat, cum ignis ille quem
hic alimus, tanto Sole imperfectior, luccm tamentota sua substantia distus in habeat Qui porro haec minor absurditas est, Solem non totum sed solum in ambitu cute lucidum dicere, quam aquam non totam frigidam humidamque esse, sed in summotar tiam 3 Nam sim lux a Solis forma atque essentia manet utpote eius proprietas, tam profect lux Soli intime, quam ipsamet forma insit, necesse est alioqui Sol non esset Sol, nisi in superficie intus autem saxum, aut quidpiam eiusmodi opacum esset quo deliramento nihil fingi ineptius potest. Valeant i rutur isti ignorantiae, non illius quidem, ut vocant doctae si ulla tamen eiusmodi esse potest sed indocta
&vecordis institores, qui nobis in Sole tanquam in alio mundi terram& habitatores,i alia elementa contra omnem rationemri fidem vaticinantur
Mirum vero quo procedat nouandi libido Extitere qui Solem nihil aliud esse, quam ignem auro purissimo inditum M quasi implantatum existimarent
Et quod magis mirandum, habet delirium istud ne
57쪽
N A A. 6setissimum , si quod unquan tuit, suos admiratores S lautores A qua stultitia non multum abest Galliandi λεικειοι , qui in libro de siderum iace in hunc modum scribit Nessio an res o/ubi componi positi, ut
Aiuiam- , imprimis quidem esse Sota sub tantiam , --iMfasdi si aurum fisum, vehementeque igne in catino effervescens. Licet hic non plane Solcm, quemadmodum illi, aurum esse vult, sed quali aurum, ut Epicuri discipulum facile agnoscas, qui te ite Cicerone in I. de nais tura Deorum, Diis non corpus sed quasi corpus, non sanguinem, sed quasi sanguinem tribuebat. Ita enundi Gaisendus Solem non aurum, sed cuiusmodi aurum esse dicit. Caeteram quas pro isto figmento coniecturas inerunt, referre operae pretium non puto. Taedet enim me pigetque profecto istiusmodi nugarum. Solum dicam de temeritate atque inscitia tales naenia cl&tientium. Quis naturalium rerum vel mediocriter peritus, Solem corporum OmniUm nobili istinum, di , ut
vere Plinius asserit, principale Naturae regimen, nihil aliud esse quam massam auri ignitam puteo Cum aurum una cum aliis metallis in terrae protundo gigni, atque ibi naturaliter prouenire conitet, decet ne Naturam, qua nihil nisi ordinatum habet, clim talem locum x modum generationis ac principia auro assignauerit , illud ipsum aurum pro lil minari In caelo accendisse 'Aut vero cum aurum in caelo amplissimo loco, nobilissimoque posuisset, cuius luce uniuersus coli ustraretur mundus, ipsum deinde obscuris terrae latebris infodisse Nam si Sol auri est massa, Ac Lunam pari iure argenteam dicamus colore enimar rentum refert, ad eumque modum S reliquis plangis sua metalla , non quae esticiant sed quibus coim
58쪽
stent, assignemus. Tum autem Poetarum figuras pro certis decretis accipiamus, cum cae uri χ λκούα ς ε χαλκεον appellant. Postremo, quae noua Naturae lex, quis ordo summum calorem substantiae auri adiunxit' nonne summum calorem propriam ignis dotem omnes experientia edocti fatentur Quem si Natura M auro indidit, iam auri eadem eii quae ignis natura. HOC, inquiunt, non dicimus, aurum esse ignem, sed ignem auro esse infixum vi candenti ferro 'at ego vos insanire aio, qui Naturam praeter Naturam dissimiles prorsus naturas ignem dc aurum nouora inexplicabili modo in unum composuisse dicitis. En qui post Aristotelem de caeli substantia philosophari audent Sed quid ago i has me ineptias persequi, quae despuendae sunt potius quam excutiendae Non enim opera nostra aut cuiusquam prudentis viri dignas puto. Redeo ad te, ossi, qui magnos authores secutus, nobis crateres ignis in Sole constituis, cum non minorem illis Authorem haberes Aristotelem, quem isti desitae iam pridem existimationi opponere posses. Verumtamen quoniam apud Philosophos multo maius
rationum pondus ac momentum, quam authoritatum
esse debet, missis testibus omnibus Naturam ipsam rerum consideremus. In qua contemplatione illud praeoculis habendum semper, Naturam id quod melius est, in rebus creandis sequi, tum eum ordinem modumque creandi adhibere qui aptissimus est, ut quae summa in omnibus sapientia utatur. Quippe Natura ipsa est vis Dei certo ordine Cuncta procreantis. Porro Deum, cum sit rerum omnium dominus, omnia in potestate habeat omnia pro arbitrio moderetur, res statim ita confor-
59쪽
mare par est ut per se ad eum finem cui destinata sunt, obtinendum naturales habeant opportunitates. Sic aquae ad humectandum, frigefaciendum idoneam initio naturam largitus eli, ut ad ea ossicia, altei ius cuiuia quam X terni opem non desideraret, sed Cas qualitates ex suo ipsius sinu funderet. Et ignem fecit eius modi, ut per se calefaceret, lucemque haberet. Ita de aliis rebus statuendum se inductione patet Iliud insuper constare debet, quod S Moses cliuino spiritu amatus in Genesi docet, Solem Sc alia sidera, sed praecipue Solem ad eam rem esse comparatum, ut Mundum illustret, rerumque sublunatium ortus atque interitus suo circuitu gubernet. Id nisi caecus stolidusque nemo neget. Quorsum enim obliquum illud per Zodiacum iter ingreditur, nisi ut ad diuersas Orbis plagas subinde accedens, ab iisque decedens, accessu cum animantium, tum eorum quae terra nascuntur,ortus atque incrementa promoueat decessu eas res
exolescere atque interire sinat 3 Sic dum Sol a brumali circulo ad nostrum hemisphaerium reuertitur non intermittit Caelum te ere, arbores frondesere,
Viles Dii ι pampinis pubescere.
Ram baccarum et bertate incurvescere,
Segetes largiri fruges, lorere omnia, Fontes scatere, herbis prata conuestirier. Vt veteris Poetae verba usurpem. Quae opportunitates cum eum Solis motum consequantur, Solem ad ipsas eis ciendas singulariter a Deo es e comparatum probant, tam certo quidem argumento, quam nos oculos ad cernendum esse factos, manus ad apprehendendum, pedes ad incessum ex earum partium actio-
60쪽
ne colligimus. Nisi enim ita esse qui potuissent doctissimi viri huius caelestis circuitus argumento Dei prouidentiam probare Cum igitur Solem ad ea, quae dixi, munia a Deo effectum constet, decuit profecto, sapientissimum potentissimumque opificem , Solem initio ita constituisse atque conformasse, ut ex seipso seu ex sua essentia lucem 55 vitalem calorem semper posset fundere. Id ver quomodo praestare possit, ni
si Certam Sc perennem natiaram, Carum rerum effe
ctricem habeat. At enimvero cum tu illum ignem caelestem eiusdem naturae facias, ac eum qui nostros penates illuminat, ex se indifferens erit viro in loco consistat, sublimi illo, in quo astra versantur, an hocce insimo quem tenemus. Neque e sua natura magis caelestis erit, mundanus, vivificus, quam domesticus , culinaris , fabrilis, hymicus, Tartareus. Sic Natura ad usus diuersissimos eodem abutetur τενι γ'ὼc, ut de machaera Delphica olim proditum. Quin nec Sol iam erit Sol, sed accidens tantum, nempe caliditas in mole nescio qua fortuito accensa QSole nobilior erit lapillus quilibet, pluma, festuca cum haec sint sui generis substantiae, Sol actus dissoluens corpora, qui absque subiecto cisse non potest. tiae quantum ab illo diuinae Sapientiae ordine aberrant
Ceu vero non potuerit Deus talem naturam statim creare, quae citra alimenti ac refectionis necessitatem,
per se semper lucere, calefacere posset: quod pro fect tanti Opificis maiestati ac sapientiar a is consentaneum esse nemo non videt.
Sed audio mussantes non id agi, quid magis Naturae congruum videatur , quidve summus opifex