장음표시 사용
71쪽
sexto : ibi enim ae mons raru , cur c lyncis radia libas r ignis in spe. Ohi , in concauis corpori ius. Addit si reflexio sit causa caloris, sequi calorem maxuare ilici in aere propinquo terrae, quia hic est in termedius angulis acutis reflexionis : acrem vero propinquum igni minime saci, quia ibi rcflexioma xime dilatatur. At Aristoteles in aere propinquo igni calorem fieri censet, iacmpe in aere, qui Qrpori caelesti prox mi est subiectus eiusmodi autem qui supremus est, SI caelo contiguus ita cnim in 1. de cae
re ad aerem excalfaciendum, diserte asserit his cria bis , quae Latine, quia multa sunt , prout ea vertit
Vicomercatus, Ciseram. Itaque Solis nais otio lepori
calorique AE ere o si fur . Incitatam enim esse porret, o procul non sarc. Ac quae si crWm cs, velox quidem es, d procul abs vcr Lun. inferior es, situr lar
autem mori seris vitumque habet. Porro calorem nari Ha pD cxcitari, rationi co num esse in te igi)nus , ex iis quae apud nos uni. similitudiAe. Nam etiam hic, squaedam vi fera ivr proximus ac plurimum inca it Is recta uelut ratione, qualidoqui iam cisse a m ortu im maAin t. P-rtim ira que ham ob causam dhoh Ioc in calor trΔcit r partim quod ignis Hem -- ί ins motione, fias ta ι οἰ- , vi corsam orator. .
72쪽
Ex quibus locis colligit Accorom bonus unam causam caloris aeris constitui ab Aristotele, motum scilicet corporis caelestis, cuius vehementi attritione aer, primum contiguus, deinde S remotior sque ad terram calorem concipiat. Vbi maxime is laborat, qui fieri possit, ut aer infimus eo motu caelestis Corporis incalescat, clim pateat, vel ipsius Aristotelis testimonio, ne ad mediam quidem aeris regionem vim istius motus caloris effectricem posse peruenire.
Nam ipse fatetur aerem in medio frigidissimum esse, utpote cuius frigore vapores illic in pluuias, nives
quoque .grandines concrescant. Pr: eterea si Sol motu tantum calefaceret, eodem semper tenore id faceret,neque magis aestate, quam hyeme, interdiu, quam nocti, in apricis locis, quam in umbrosis neque nim motus caeli aequabilitas haec discrimina admittit. Quibus alia incommoda in ea opinione adiungit, quae illam calfaciendi rationem sequantur 1 tum aduersus reflexioncm radiorum fuse disputat, quam Aristotclis placitis non pos se cohaerere assirmat, siue ad ij corporei statuantur, sue incorporei. Ex quibus omnibus conchulit, non posme explicari apte ad mentem Aristotelis, quo pacto calor a Sole in aere tonatur. Easdem aduersus citata Aristotelis loca dubitationes mouet Telesius Consentinus lib. . de rerum
natura,sed alio, Vt apparet, consilio quam autAccorom-
bonus, aut ali ingenue philosophantes. Non enim ut verum inquirat, sed ut Philosophiae Parenti obtrectet, cuius quidem multas toto illo opere recitat sententias, sed nussam intelligit. Pugnat igitur di latrat multum, obstrepitque vir incomparabili:, ω Θαπιρ
73쪽
NΑΤVRA. cim. Nam si ristotelem penitus cognitum haberet, non ita temerem insolenter eum ubique insectaretur. Redeo ad Accorombonum in angustiis versantem, Opemque implorantem. Etsi non video quas hic angustias queratur: neque enim unquam Aristoteles dixit calorem omnem qui de caelo prouenia , ob unum Solis motum cilici: ubd is acrem distrahat. Quod si dixisset S experientiae, o propriis placitis pugnasset, quod de tanto viro nefas credere. Experientiae quidem, quia calor m citra illum motum sola radiorum replicatione enici sensus ipse docet suis
ver decretis, quia luminis reflexionem caloris in aere
terrae propinquo authorem non uno loco testatur. Quippe in i Meteor. cap. 3. τονανω mi superiorem
aeris partem frigidiorem censet, qud neque astra prope sit , neque ad cam usque reflexi e terra radi
dia aeris regione de nubibus disputans ita scribit: A Ecce a radiis qui in terram incidunt, humidum: tolli ad nubium de pluuiarum generationem asserit; attolli autem, quod ab iis contactum in vaporem sol-
74쪽
cathri . tiare, radi author Aristotele calorem in infimo aere excitant, ac proinde non solo motu in selytentia Aristotelis, sed S reflexione radiorum Solio aere calorem producit.
Ex iis quoque locis perspici potest, quam temere ex censu causarum, quibus .alor generatur, luminis reflexionem xcludat, ceu id Aristotelis in istitutum pos utet quod quam ipsum in se falsum est, tam rationes quibus id adst ruere conatur, vanae absurdaeque sunt. Huiusmodi inquit causa non est naturalis, sed Mathematica quippe ad Opticam pertinens. Ceu vero non in multis Optica naturali scientiae inseruiat. Si haec ratio valeat, non licebit Physico de Iridis natura serimonem institueres quippe non potest ea absque perspecto Solaris luminis reflexu intelligi meque Natura interpres quicquam de issionis ratione hiscere audebit, obd ea res ab lucis ac specierum refractionis, quae ad Opticam pertinet, explicatione pendeat. Praeterea nonne Physicus desiderum terra figura virum sit rotunda an aliter, suo iure docere potest, an Aristotelem qui id ei arrogat, scieritiarum sine ignorasse dicemus 3 ita enimis in . hys est si φυmira: - Η Ο λιο mλλ ηα λω ra φώνον- λε si ρος οἰ-φυ σερ e , re λ η e λιου. Si igitur Naturalis Philos phus de Solis figura disputationes habere potest, quidni&: de te flexione radiorum Neque tamen propterea naturalis scientia eadem erit quae perspectiva quippe interest quemadmodum res tractentur. Narn candem rem trahi ad diuersas scientias haud absurdum est, si in illa o plures rationes dentur considerandi
75쪽
N A. QVt Certe ill proposito datu ur. Aliter cnim raditam reflexum spectat Physicus , aliter Opticus ne radium spectat ut siectus citratu accidens corporis lucidi ; hic quatenus lineae Mathematica quasdam proprietates habet S peream explicari potest,iaue prout in ipso linea Mathematica per intellectum concipi potest, ut Vitello habet lib. 2. in titionibus. Quo enim Philosophi verba accipienda sunt, cum ait ab Optica lineam Matheniaticam considerali, non qua Mathematica est, sed qua Naturalis. Est enim obie-ulum Opticae, ut 5 Muluae, nis modi, ut ab sensibili materia abstrahi non polist. Quymobicin ionreflexio ipsa radiorum, sed modus contemplandae reflexionis per lineas Mathematicas opticum facit. Alioqui tam naturalis est luminis, quam soni rede-xio , quae echo dicitur, quamque pila a pariet reciprocatio Nili forte exiliunavi Accorona bonus solius luminis clie hunc allectum, non ricinaliarum qualitatum, caloris , tago: is mota plius denique motus
localis , quo quid magis naturale dici potesti Absdr- dum itaque si radiorum rellexionem a Natura tractatu velle repudiare ob eam causam, quia de cadem etiam apud Opticos agὶtur. Nunc quibus rationibus idem neget calorem pos se effici per reflexionem diorum , vel potius quibus corum omnino reflexionem ossat, deinceps conside randum cst. Vel, inquit, solares radi corporei hiat, vel in corporei si corporei sunt, multa absurda sequuntur nempe aut da i corporum penetrationem, aut non totum aciem luminari, quorum illud quantitatis ratio non patitur, alter una experientia redarguit. Item sequitur continua illa decessione radio-
76쪽
rum solare corpus minui debere, utpote qui solaris substantiae effluxus ponantur. Hoc autem dictu perquam absurdum est. Non sunt ergo radii corporei. Sed neque eosdem incorporeos esse reflexio eorum indicat, quae cum species motus localis ab omnibus Philosophis ponatur, non aliis profecto quam corporibus conuenire potest, quibus solis competit ad locum moueri. Ad haec cum Aristoteli Sol attritione
aeris calorem generet, attritio autem solorum sit corporum , sicut contactus quem illa requirit, non videntur radij, si sint incorporei vim Iam attritionis aeriasterre posse. Eadem dissicultas oritur, si quis aerem a radiis impulsum reflecti dicat. Quoniam de impelli, impellere solum id potest , quod corpus est,
praeterquam quod tanta impulsio, quanta ad calfaciendum aerem opus esset, sensum non fugeret. Haec& alia in hunc modum contra luminis reflexionem adducit Accorom bonus, quae propius intuenti tam friuola sunt , ut mirer hominem eruditum haec morari, aut ei negotium facere potuisse. Principio argumentum nimis probat non mod benim non fieri calorema reflexione radiorum, sed etiam nullam fieri omnino reflexionem probato quod quam sit experientiae repugnans doctrinae etiam Aristotelis dissonum , nemo non videt. Praeter enim adducta a me loca in quibus reflexionem agnoscit, eandem etiam in 1. de anima his verbis celebrat: σὴ si, φῶς Γανα κλοῦται Quod autem ea disputatione luminis reflexio penitus tonatur, patet. Nam radi aut corporei, aut incorporeici corporeos non esse rationes adductae confirmant' ergo incorporei. At si incorporei sint non posse reflecti probat Accoro in bonus igitur nul-
77쪽
ta omnlia datur luminis reflexio. Quomodo igitur id edicebat ad Opticen pertinet radiorum reflexionem si eiusmodi reflexio non datur aut quomodo optica, ut ex radiorum reflexione ignis in speculis gignatur, demonstrat, si ea reflexio impossibilis est Non solum igitur nimis probat ea diiseitatione Accoronabonus, sed S tecum ipse pugnat. Caeterum quia permultis aliis videtur non poste rem incorpoream resilire ac reflecti, quod id proprium corporum esse arbitrentur,
Coque Omprunis a glimento S Caslendus, ct qui cum sequuntur, luccin Cile corpoream contendunt, noli erit ab instituto alienum monstrare, quemadmodum A simplices qualitates citra motum localem rcflecti intelli anthac maxime cum tu de reflexione in stria lucis proprietatem maioris protect in natura momenti nihil aut paululum quiddam velut per transennam dixeris , totus in refractionibus cum tamen non minores habeat reflexionis contemplatio disti cultates, si quis penitius eius naturam scrutetur.
EXERC ITA IO XIII. Quomodo lumen licti in corii oreum πfecti posit. REFLEX io, si stricte sumas eorum est dumta
xat quae per locum mouentur, corporum videlicet, ad quae proprie pertinet locularis motus, Ut verbo Chalcidi Platonici utar. Qua de causa hunc in
κλα πν, hoc est reflexionem accepit Aristoteles in Physicae auscultationis: α .m ν άνακλ βει- σφω- ῶτο χυ δε ιν ηἰM N ' αὐτῆ βαλρντος Et in
78쪽
libro de istorum affectibus, qui vulgo quartus meteorasn i ψ.ς, est reflexio ab eodem inter eorporum affectiones numeratur. Verumtamen ea Oxa corporibus ad lumenis alias qualitates transferri consueuit, cum propter obstaculum quodpiam ebnon perueniunt, quo eas vis agentis proferre posset.
Tum enim illud qualitatis quod extendi ulteritis prohibitum est, intra fines illos quibus agentis actio circumscribitur, paritiuitatis circumferentiam Barbari appellant propius scilicet agens producitur, idque pertranslationem reflexio nominatur ut enim pila insolum aut parietem contorta, propterea quod prohibetur a pariete ne ultra feratur, eo unde impulsa est, resilit: Siclume a lucido corpore emissum, cum ad magnum interuallum produci posset,si corpus opacum obiiciatur, aduersus corpus lucidum reflecti dicitur, non quod pila instar resiliat per motum localem, sed quod vis illa corporis lucentis, quae ad longius muli spatium cxtendi poterat opaci Corporis obiectu coercita intra obstaculum considat. Quo pacto autem id fiat, pauci aut animo assequi, aut verbis explicare potuerunt, ut mihi venia digni videantur, quiqubd hanc singularem Naturae subtilitatem capere non possent, ab recto itinere quod Aristoteles lucis naturam inquirentibus aperuit, ad Antiquiorum errores quadam mentis opacitate reflexi ipsi ac reuoluti sunt. Sane istos nihil aliud potuit cogere, ut crederent non post lumen suo modo reflecti, quam ingeni tarditas. Enim verbi vi illi actionique siue motui quo agens ex se qualitatem promit via aliquo obstaculo interiacipiatur, ne in suum ambitum naturalem explicetur quidni in aduersum retrocedat 2 Neque enim ille a-
79쪽
NATURA.gendi, ut ita dicam, impetus perit obstaculo, sed solum
transire ultra pio hibctu propter densitatem. Aliud autem est prolubere transeuntem qualitatem , aliud corruat pere. Quod ua luminis negotio magis perspicuum eit, omnium sapientum confessione cui nihil contrarium est Resistit igitur opacum luminis extensioni, non ipsum corrumpit. Et iam ex ea reflexione id colligas, quae a nonnullis fit perspicuis aqua , vitro, SI A genus quae constat lumini haud contraria, cum ipsum ex parte suscipiant. Caeteium id quod naturali ac nece illaria incitatione longius procedere aptum est, neque proinde se s e ipsum cohibere potest,
idem autem ne procedat ita unpeditur, ut non destruatur, in eam profecto qua processit, viam reflectatur ac repellatur, necesse est. Quod cum de lumi ne S aliis qualitatibus a sua causa essiciente pro deuntibus verum cile pateat, harum quoque ab obstante dari sui generis reflexionem confitendum est. Quin acutius contemplanti non est reflexio proprie corporum, sed qualitatum. Cum enim impacta solo pila resilit, non ipsa pila, quatenus corpus est mouetur, sed prout vina m se habet motus impressam a proiiciente, quae vis per se dc proprie reflectitur, corpus ver solum per accidens. Nam si corpus scor suu consideres, id ubi ad terram peruenit, vult qui e scere, in loco scilicet naturalici aut si in parietem delatum fuerit, pessum decidere recto motu in ter ram , non in aduersam partem resilire Ex quo qui deni apparet vim est illam a proiiciente imprcssam, quae
reflectatur, corpus autem eatenus reflecti, quia coniunctum ei est, ab eaque mouetur. Sicut enim pilam praeter ipsius inclinationem vis illa impressa in locum
80쪽
non suum deferebat, ita eadem vis ipsam ab eo loco in aduersum refert. Quod si illa vis motrix per ac rem seorsum velut lumen propagari posset, haud dubie velut lumen a solidis corporibus reflecteretur. Quod autem non sola corpora sed S qualitates reflecti possint, patet consideranti idcirco enim corpora reflecti necesse est, quia num corpus in aliud penetrare non potest . At neque qualitates pleraeque lidissima corpora peruadere possitiat saltem ad pri-naum appulsum ergo ab iis pari iure atque ipsa corpora redibunt atque reciprocabuntur. Dixi plerasque qualitates non subire corporum profunda, quia sunt nonnullae qua nullis compagibus tardari possunt, ut virtus Herculei lapidis quae soli dissam quaeque marmora facile permeat. At calorem in corpora solida non statim subire vel cubicula
atque livpocausta arguunt, quorum aer reflexo a parietibus calore plurimum incalescit. Sed sunt quidam tam praepostera ambitione affecti, ut hoc argumento qualitates omnes corpora esct argutentur, quia non libere pervadunt corpora densiora, sed ab iis sistuntur atque repelluntur. Ceu vero illud planum sit penitusque perspectum , solis id corporibus conueni re, ut alia compacta non subeant. Sumunt igitur 6 ponunt tanquam perspicuum id, quod maxime obscurum est de in controuersia versatum. Cum igitur qualitates ac lumen imprimis suo modo, ut dixi, ab opacis densisque coiporibus reflecti
constet, consequens est, Vt eum modum explicemus:
qua in re praecipua consistit dissicultas, quam Philo sophi hactenus aut non vidisse, aut dissimulasse vi dentur. Docendum nimirum est quomodo uincii