장음표시 사용
91쪽
A de lucis subiecto hactenus, nunc de ipsius
lucis natura quid sentias age expendamus Detinis lucem actum corporis tu mis, per quem quicquid missilis es cernimus. Primum cui actus vox sit aequi- uoca, ut superius ostendi nam 5 forma intima quare est id quod est, SI quae consequuntur operat ones de qualitates actus vocantur cur malueris lucem actum quam qualitatem vocare, non video. Nisi si Aristotelem hoc in loco sequi voluisti, qui in . de an mia definit lumen νερ ζαν το δ θέαν ρα In φMoti actum si perfectionem e cii quatenus ei mori es Tametsi ipsum quoque ν λεγειαν appellat, Vt nonnunquam haec nomina indiscriminatim accipit, quod eorum imprimis causa annoto, qui caligerum eo nomine reprehendunt, quod lumen Aristotelis aut horitate posuerit ν λέχρι ν δ ιτα 'asi Non, inquiunt oumen ξντελεχμιαν nominat, quae actum perfectum seu habitum significat, sed νὰγ αυν, qua Voce operatio potius seu actus imperfectus, cum operatione coniunctus designatur. Quasi ver non ipse Aristoteles lumen Eem YMus dixerit in a. de anima text. 69. ἀο φα, οἱον
Sed 5 idem Hara physic motum qui actu Simperfectus est, modo νέργ αν , modo ἐντελεχειαν promiscue appellat. Posses itaque te hoc exemplo tueri, nisi aliunde appareret parum te Aristotelis praeceptis
92쪽
audientem esse. Praeter hanc vocis ambiguitatem id quoque in tua desinitione animadciersione dignum, quod dum eam dicis actum lucentis corporis, imprudens circulum committisci definis quippe lucem perlucem. Sane lucens corpus quod luce praeditum, aut certe ipsam ex se fundit At lucens seu lucidum
quid sit, qui scire possum, si lucem ipsam quid sit,
ignoro Declaras igitur obscurum per aeque Cbs rum. Sed Si hac delinitione ea quae de ignis natura initio constituisti, penitus euertis, tuoque, quod aiunt,
te gladio iugulas. Supra ignem aiebas nihil aliud esse quam calorem intensum , eos falli qui ipsum corpus putarent. Nunc lucem finiens actum corporis lucentis, fateris ignem esse corpus, ut pote quem causam, subiectum lucis posuisti. Nam quodnam hic corpus aliud intelligas cithad quo ignis alitur Z non potes. Proprium enim lucis subiectum ac causam quaerimus, unde ipsa necessario fluat, cum simodi solum in accidentium definitionibus accipi potest at illi corpori quo ignis fouetur neque calor neque lux insunt necessario&per se, sed solum per accidens, ut consil-deranti patet. Nam aut diuersa illa sunt, ex quibus ignis accenditur, in nulli istorum guis inest nccesssario, neque proinde lui aut si unum est primum ignis subiectum, nempe quod φῖσγιών est inflammabile, sulphur videlicet aut quid eiusmodi, neque isti subiecto ignis necessari insit. Quoniam illud quod
inflammabile est, non neces ario ardorem flammae habet coniunctum, sed ex sua natura id habet solum, ut possit accendi hoc quippe nomen in m mulle, potentiam indicat non actum. Cum igitur lucem actum corporis lucemis finias, assignandum tibi Cst
93쪽
ibiu 9quiuisu ipsi planinarcis subiccttim; at quod alitici gliari petite priae toro ancini. Ex tuae allatur illa d iiivismis si icta corpii cogari tat sui. Limiusquamia cliorem repericu ira in Uelices qua dum puniux ἐῶ:--Wyri ius peltac μοὐ vi mi Acidini m. Maraclitomo tu vellicant. quiatiun in .iguiari putant clania lumininesse hanc defi-- 'ena non lucifumub hac ni ipso si corpore luς db; In ultima amem corpus lucidum idem Dicta bicidui , sit. ym et concludunt non polle duri lucem uim elli culi quae patulci dum in , sed Lithimur. lsam etsi lux propti lucenta uicit corpori quod pes-l acidum non est, attamen hae iuvandolescit ac pro- prictas, ut podit petii Vere a que intortivire perspicuum luna in quod ex se essim est. Atque ua nomen hoc ἐνέργεια in ea definitione non formalitc tanti, in se si eisiciente accipieridum censemus, ceu dixisset lucem esse quae facit, ut pcducidiam sit actute uiacidum, nempe luminis per ipsum effusione. Nam cum deinceps subdit lumen παρουσιαν hoc est , praesentiam esse ignis, aut huiusmodi corporis alternis in pellucido, non est di bium quin id cfiicienter intel ligendum sit, non forrnaliter. Neque enim Sol per scipraesens est acri, sed lunam is quod eo se estundit per
aerem propagatione. Per hanc igitur indolcm des niuit Aristoteles lucem a poster lori, ut vocant, sicut alia fere omnia, cum a priori non pollet. Sic calorem dicit cuc qui cognata in unum compellit, alienigena segregat frigus quod haec missa conr pingit,
animam actum corporis orga Cici Omnia pro captu hu-
94쪽
mani ingenij. Qui enim essentias rerum non posse in seipsis comprehendi animadtierteret, noluit quod plerique Recentiorum faciunt ineptire assignandis globulis qui a corporibus lucidis erumpant, de quibus nulla neque per sensus, neque per rationem coniectura accipi potest, sed essentias propriarum operationum designatione informare satis habuit. Quod autem addis lucem non esse visibilem nisi in corpore pellucido , ideoque in igne non posse videri, quia non sit pellucidus, valde est contra experientiam, qua constat, lucem non conspici, nisi ubi terminatur, in corpore scilicet opaco, aut crassiore perspicuo, qualis est aqua aut crystallus. Minime in iist quae silmme
perspicu; sint, quia in istis colligitur haec libere
transmittit. Causam tamen affers quia sulphure tingantur flammae, fiantque opacae, quoniam omne coloratum est etiam opacum, addis: Si fieri posset, me
in medio magnae alicuim flammae versaremur, nihil cerneremus Fateor si in media flamma esse possemus, re ut nihil cerneremus, at non quia flamma sulphure tingatur, sed quia sensile applicatum sensui cum pia sum non sentitur, tum aliis ne sentiantur, impedimento est. Non omne coloratum esse opacum emmas complures Contra te testes produco. Neronem
Principem gladiatorum pugnas spectasse mara redo dicet tibi Plinius o
95쪽
De tuis contra G. sendum argumentis. An mitrum
C alia inanimata carcant poris. ., tua disputatione contra Gallendum lumen ex Icorpusculis conflantem multa quidem sunt bene de ingeniose a te argumenta CX cogitata, quae tibi plausum ruditorum mereant. Sed tamen di ibi nonnulla reperio non sitis, ut mihi videtur, pei specta 5 pla
na, ut cum ais animata Omnia corpora carere po
ris, atque inde arguis de vitro de cr)stallo non esse haec pellucida propter poros ut isti falso allerunt. Quod tametsi fateor, non esse hanc perspicuitatis causam, an tamen nulli iis omnino in sint meatus, dubito. Haec ratio dubitandi vitrea vasa pulsa resonant suavi quodam sono , atque, ut ita dicam , limpido, qui sonusata eorum compagem percurrit, ut sat diu post ictum exaudiatur. Hoc inde cognoscituri si digito aliquam vitri partem attingas, statim desinit sonus, propterea quod tractus eius d continuatio eo contactu inter rumpitur. Haec propagatio soni transinissioque per vitrum fieri profecto non post et, nisi quid aeris iii eius oris contentum existeret, quod soni speciem exciperet atque transmitteret. Huius rei declaratio ex natura sona Sonus ex ictu aeris nascitur atque ita nascitur, ut eius species ab illa in pulsione quam ictus impressit acri, disiungi nullo modo possit. Non vltra enim sonus exaud ur, quam aeris impulsi unda ferri potest. Cum sit igitur ac certo modo impulius
96쪽
causa S subiectum soni, non videtur corporis Cornpago ulla sonum admittere posse aut transmittere, quae nullum intra se aerem habeat , qui impressionem soni sequestram suscipiat. in P te rὸ vitrum ignibuς haud aliter adferrum caridorem, lucem accipere videmus, Hic, ndor indubie ab igne est in vitri substantia aut genito aut intruso Nune quonam pacto ignis .in vitro canderise te inest ' ut in iis quae comburuntur, an alia quadam ratione 3 ns, modo inesse nemo dixerit e quippei vitrum candens paulo b extincto igne, candore integrum tque: incolume conspicit ur, nullumque ii, ipso aut in ferro apparet vestigium combustionis Non ergo in ipsa vitri substantia inerat ille ignis, velut in iis quae uruntur alioqui illa corrupta ibisset)sed intra cius poros ex aere ibi incluso geri itu fisi . Tenuissimis igitur meatibus sensum fugiet 1tibia sire feriam csse vitri substantia tan hoc argii monto probiatur. Sed Qin ferro meatus ineme vel ipse visi cω.gnoscitur 'ruptum enim intus apparet pusulostini
Accedunt authoritates Sapientium Arist ot elabiisse Oionem quaestionunt latus ili una Uin sv quiriti U: N.
gnoscit, quem sequitur Aphrodisceu, tib sae vir a
Quod autem obiicis subtilissimos spiri id si in aultro custodiri quam diligentissim3, primu in qu D scissarii hi corum prorsus rati spiret sed est nihili ransplatet , num ob eam causam quia nulli in stro meatus Quid si ipsi exire nolunt' cur enim di soluido dissi pari expetant i Quin aio ipsos ita ita clusos inadurali sos ambre complecti'ac nati tuo fouere, quo diutiusseruentur. Sic gutta iii globum se colli it ne discer-
97쪽
pta pereat. Fortata de ij spiritus sui notris subtilissi
mi censentur, crassores sunt quam ut per vati po- rostransire possint. Non enim luc tales meatus Ditelia adimus, quales in cribro aut pumice, spongia cernuntur. Denique accuratius consideranti nullum videtur esse corpus istum quod oros non habeat: solis' implicibus corpori is dariri viri toMim molem solida, suique plena in x, iquiastorum generatione pri imus Natu habitis secundum minimas p rticulas gitur, quae paxilcis cum inmistis non liquidis solidiuscuhe sint, non adeo exacte aptari possimi, quin aliquid spatij intercedat, quod si tun aete repletur. Sed in hoc magna est varici spenes magis S minus Qvqd auten addis liquorem
interfundi iis partu uti ad earum conglutinationen , quo liquore pori obliterentur, scias initio quidem id fieri, verum Postea id iam irpensius materia elabora, tur, humorem illum abium magnae palle, porcsque
adeo recludi, Vel lictiturin exeinplo id appatet quae citata. a cui habent meatus , coctione adipiscuntur :O Et mih b. i de planti cap. li ab Authore ciliciani taluersum inst. Ex quo etiam intelligas te frustra: ibidem negasse fictilia poris praedita esse. In quo quidem videris tibi ipsc contradicere quPrariorem hydrargyro fictilis a tetriam con 'stus, eam tamen poros haberinoees. Namque inc mistis alitas mei tis non intest ri tur. Id autem, ut dira, ita profiteor, vitamcn conccdam rationem pellucid non esse aioris repetendam, sed ab alia causa ccultiore quam frusti Philosophi quaerant. Vt autem pori non faciunt peli ci dum sciaec impediunt, sint tenuissimi, qua- .les nostra opera feri non post uni Neque verum test:
98쪽
non esse pellucidum quicquam quod poros admittat. Humana cutis adeo pellucet, ut ex ea specularia in fenestris parasse quidam Tyrannus dicatur , quam tamen poris perviam esse haud puto, negabis. Folia quoque hyperici pertus de pelluci la. EXERCITATI XIX. icuum non arispatium in natura. NUM AM existimassem fore, ut inter diuinas lucis proprietates mihi de vacuo sententia dicenda eslet quam disputationem merito semper fugi, quod eius aestu tot Philosophos a recto itinere in breuia, cautes abreptos non sine summo naufragi periculo videbam. Verumtamen quando semel hanc operam condixi tibi qu ducis sequendum est. Principio arguis non abhorrere Naturam a vacuo tpote qua constipationem Iosius fugiat. Hoc ut primum expendamus, aio hac ratione te in contrariam sententiam abduci debuisse. Quippe si Natura nimiam corporum constipationem vitat, ut fateris A fatendum est, necessc est ab ipsa S illud extremum quod nimia conculcationi oppositum est, fugi ut aeque incommodum suis rebus alienum. Amat enim N a tura modum in omnibus, libenterque in eo ceu portatu quodam quiescit, in quo scilicet cum pulcritudo eius, tum robur S salus consistit, a quo me sum
in iniuria abduci non potest. Quod vel in nostri, apparet corporibus, quibus id solum expedit, quod moderatum est, inimica omnia, qua mediocritatem
99쪽
N A sinu. excedunt. Ratio est, quia naturale est ordinatum, ergo finitum at in medio id quod finitum est, extrema ad infinitum ducunt constipatio quidem extrema ad infinitam densitatem, quae corporum penetratio est ingens verbi modum excedens raritas ad Vacuum, quod infinita est rerum dissolutio atque dissipatio. Vtriusque igitur par esse in Natura incommodum
ratio indicat. Rursus disputas in hunc modum: Si vacuum non δε-- , salium si dicere Naturam fugere aliquid quod non sit Argutulum sane argumentum. At vide ne tu ipsam rerum Naturam stultam feceris, quae ita instituit, ut timor ac fuga eorum esset quae non sunt. Praesentia enim mala non timemus , sed alio a Dfectu sentimus ea solum fugimus quae nondum sunt, sed quae ne accidant cautio est, cum accide re possint, nisi caueant ut nunquam futura sint si recte caueantur. Non igitur Natura vacuum fugit, quia sit vacuum, sed non est vacuum quia fugit Natura quod quia omni ope ne accidat, cauet atque
annititur, fortillii meque ipsum a suis rebus excludit, idcirco nunquam vacuum esse potest. Sed quia mox subdis ubi ratio S experientia, ipsa demum Natura loquantur, illic nec Aristoteli, nec ulli Mortali esse locum, age sileat Aristoteles, sileant Mortales omnes, ipsam Naturam audiamus. Huius porro dictata quae latius in tuo libro cxplicas , sic summatim
Aquam in antliliis supra is cubitos non posse attolli compertum est et vitreus tubus hydrargyro plenus si in vasculum eodem liquore plenum inuertatur, neque totus manet hydrargyrus, neque defluit totus,
100쪽
ascendarid aqua videlicet ad pedes 3 .e4s git l, drargyrus ad pede duos δε quadrante si eae toti ai
quo Pes pro rationes grauitat 19. His obseruario ilibu PSE vacuum dari in Natura coii eluditi, maeresia egrauem tantum quippe eleuari liquores 4n antlii quantum is urgeat urgere autem dono V De nliquore aequali examinatus pondere consistat Ninc
Sc librana instruitis , qua cognostatur per laydreae in tubo ascensuri aut depi citionen, quam a sit sub Inbs aeris altitudo. QVae cum in dicita mus stifical praeclara , an etiarn digna sint quae edi Nattatae se
situs , adytis stolata xedantur, Anceps considor
. Principio non inagnoperei gnabo, quin aer grauuls statuatur. Id nos iampridem docuit summus Pra: aceptoron . libro de caelo, ubi omnia excepto In habeto grauitatem in scia quidem region psserit Quamquam multun ad cati grauitate conferro censeam vapores atque exhalationes , quibus assiadiae turbatur. Nam quidem dum assurgunt Et uitate hi habent, verum postea dispersae miscenturae 4 inlotumque illum sursum ae leuitatem cum gra uita in a turali lammutant. Sicque aerem deprimunt. Dat vim tibi tuas obseruationes, sed explicamus Hydrargyrum in tubo vitreo aquam in antliis pro pelialsa, aere aliorsum premente, donec aequali libramento trumque consistat, concedimus, ve inimi indo seia