장음표시 사용
431쪽
mitti, Solo enim Valentia existimant etiam inter homines requiri specialem virtutem ad satisfaciendum pro iniurijs illatis , diuersant ab ea qua voluntarijs commutationibus fatis faciunt pro rebus acceptis , vel qua restituunt ablata, & debita reddunt. . Sed quidquid sit de hoc. dato Antecedenti , nego consequentiam & palitat m. patio vero disparitatis, quantum ad primum est, quia hominis ad hominem potest esse perfectri aequalitas, sub vata iacuam sub eadem ratione formali in diuisibili, potest eadem vitatis respaeere rem debi' tam ut i cstituendam , iniuriam illatam ut compens indam. At vero Deo nequit homo reddere ae litate , sue pro benefici) acceptis, siue pro iniurijs illatis atque adeo n0n potest unica virtus ista respicere sub ratione 'perseetae aequalitatis ; nec etiam iub ratione inaequalitatis quia inaequalitas , clim multis m dis contingat, per excessum sci licet & desectum non est una ratio omnino indivis bilis, quae possit Unam specificare virtutem; quapropter aliunde petenda est eius specificatio , ita ut diuersae inaequalitates , ortae ex diuersis causis , diuersas virtute, specificent &distinariant. Vnde inaequalitas proueni Sex bei:eficiis acceptis, specificabit unam virtutem , scilicet religionem s & inaequalitas ex iniurijs illatis aliam , nimirum poenitemtiam .
Ad aliud e emplum de virtute pietatis,
patet etiam disparitas manifesta: pietas enim
filii idem ius respicit, siue dum patri cultum exhibet, siue dum pro iniuria ei it lata satisfacit, nimirum ius paternum , in quo diuersa:
432쪽
De Sacramento To nitentiae . 383
i illae rationes adunatae , possint unam specimi care virtutem . Virtus autem reddens cultumi debitum Deo pro beneficiis , R virtus illicia tisiaciens pro iniurijs, iura ditier se rationis iniDeo respiciunt. Prior enim respicit in Deo ius Domini j quod in ratione primi prin-
. cipi; habet in omnes nostras a ct iones. Posterior vero respicit ius proprietatis, quod illi conuenit ut ultimo fini creaturae rationalis; ex eo enim quod est finis eius ultimiis , illa tenetur omnes suas actiones in ipsum dirigere; quare ius illud violatur per peccatum mortale, per quod homo a Deo ut a summo bono , & vltimo fine aue t tur , Sc conuertiatur ad creaturam tanquam ad ultimum finem. Unde non valet instantia cuiui iam Recentioris, hanc solutionem & disparitatem improbantis & impugnantis , ex eo quod inquit pater non solum habet ius domini), sed 'etiam proprietatis, in actiones hi ij. Hoc enim aperte falsum est, cum tale ius fundetur in ratione ultimi finis , quam pater non habet respectu fili j,&quae soli Deo conuenit. Colligitur tertio contra Durandum & Sua reZ, poeniteAtiam distingtii a iustitia commutatiua ; ista enim respicit ius strictum adaequalitatem compensandum , unde cilina homo non possit reddere Deo aequale , siue probeneticiis acceptis, sue pro iniurijs illatis, hominis ad Deum non potest dari iustitia
commutatii a , ut docet D. Thomas I. a. qu. II . art. I his verbis : Manis stim est nous Ufe ob ε hominis ad Deum iustitiam Joeundum perfectam aequalitatem . POp nitentia vero non
satisfacit Deo ad aequalitatem quia nulla
433쪽
; ra ctatus V. creaturae satisfactio iniuriam Deo illaiam aequare ullatenus potest, ut Tractatu de Incaxnatione ostendimus : Ergo poenitentia aitistitia commutatiua distinguitur. Colligatur quarto contra Scotum, quod licet por nitentia quedain modum iustitiae vindicatiuae prae se ierat, quatenus punit peccatorem reum ad vindicandam Dei in i riam, deficit tamen a perfecta ratione illius ; quia haec non est in reo, sed in iudice , in quo habet qnandam rationem iustitiae commutatiuae, quatenus seruat proportionem & commensi- rationem inter poenam de culpam : poenitentia vero est in ipsb reo , & nulla est proportio inter poenam quam exigit a peccatore, EM ipsam culpam ; est enim illa pia nasimpliciter finita, peccatum vero malitiae simpliciter infinitae. Colligitur quinto contra Gabrielem, quod licet poenitentia iustitiam distributivam aliqualiter imitetur, quatenus pro qualitate, ni auitate, & numero criminum, pC nes prae-1cribit & distribilit, a ratione tamen perseetie iustitiae distributivae recedit: Tum quia iustitiae distributivae proprium est, distribuere bona & poenas, cum proportione ad actus laudabiles S vituperabiles: in ulla autem, Ut mox dicebamus, est proprio inter culpam peccati mortalis, & satisfactionem pro ea pecpoenitentiam exhibitam . Tum e tiam , quia iustitia distributiva est iis perioris ad inferiores , siquidem pertinet ad superiorem: clis inuere inferioribus de communibus bonis& poenis unicHique; proportionaliter ad suum meritum , vel demeritum: poenitentia
434쪽
a item est potius inferioris, scilicet creaturae, ad superiorem , videlicet ad Deum: Ergo poenitentia, istinetsi modum iustitia distribi tiliae aemuletur, iustitia tamen distributiva
Colligitur sexto, poenitentiam esse partem potentialem iustitiae commutatiuae. Explicatur, & sinati l probatur hoc corollarium: praeter tres species iustitiae rigorosae, proprie dictae, nimirum legalem, commutaturam . &distributivam , dantur aliae virtutes ad iustiatiam: reductive pertinentes, quae pastes potentiales iustitiae appellari solent; quia imitantur quidem & aemulantur rationem iusti . tiar, ab ea tamen deficiunt, vel quia non possunt reddere aequale, ut religio', pietas, Mobseruantia ; vel quia licet possint reddere
aequale, non habent tamen rigorosiim debitum & legale , sed morale tantum, quod a tenditur lecundum honestatem quandam &decentiam, non vero secundum legis obIbgationem, ut libera litas, gratitudo , fide litas, & amicitia . Cum ergo poenitentia non possit reddere Deo aequale pro peccatis commissis , deficit a ratione verae & strictae iustiatiar, &constituitur pars potentialis illius; non
desectu strict i debiti , sed ob impotentiam exhibendi Deo aequalem & condignam satiGs actionem. Neque valet si dicas, ad iustitiam commutatiuam &nersectam , non esse necesse quod homo de facto satisfaciat, vel satisfacere
possit Deo ad aequalitatem , sed sit scet equod eligat illi ad aequalitatem satisfacere , si hoc ipsi esset possibile. Sicut licet pauper actus Grρm, G. R ext
435쪽
exteriores liberalitatis & magnificentiae exercere nequeat, habitus tamen illarum virtutum habere potest ; quia potest eli, ere honestatem illarum ,& elicere actum conditionatum illas exercendi, si haberet facultatem. Non valet
inquam haec responso, duplex enim potest dari impotentia ad aliquid agendum ; una quae se habeat per accidens, & se teneat prorcise ex parte subiecti, & haec ut plurimum noni inpedit actum virtutis nec eius habitum ; alia quae se habeat per se , & se teneat ex parte obiecti & ista impedit habitum & actum virtuti s s clim enim virtus sit habitus electitius, Melectio non nisi ad possibilia seratur, manifestum est , virtutem non posse circδ ea quae per se & ex obiecto sunt impost bilia versui: talis autem est impossibilitas in homine euro ad ex 'hibendam Deo aequalem satisfactionem pro
peccato, nam aequalitas cum iure diuino lae o,
impossibilis est purae creaturae ex obiecto &per se,ita ut implicet c*ntradictionem : imp tentia vero quae reperitur in paupere ad actu exteriorem liberalitatis & magnificentiae e ercendum , primi generis est, quia non repugnat ut fiat diues, & habeat multas pecunias,
quas alijs distribuat. Colligitur septimis, subiectum immediatum poenitentiae esse voluntatem , est enim pars potentialis iustitiae , ut iam ostendimus,
omnis vero iustitia est in voluntate, cum ex Vtilpiano iustitia si ρεrpetua O eonfans νει untas, itis Dum vnicuique iribuens . Subi ctum vero remotum e se quemcumque peccati reum , vel certe capacem': quia ut si pravisum est , obiectum matenale illius est pec-
436쪽
De Sacramento Paenitentiae. . 33
catum videtestandum N puniendum . EX quo insertur, in Christo non fuisse habitum poenitentiae, quia ratione unionis hyposta ticae ab inti inseco impeccabilis erat s ac proinde non per actu ni poenitentiae, sed persectar ac rigo- rosae iustitiae, condigno eu aequaliter, pro Pe catis hominum fati, ecit. Infertur etiam, in Angelo p innitentiam este non poste,cum enim immobiliter adhaereat obiecto semel clecto, non potest retractare actum elicitum , nec per consequens de illo poenitere. Infertur quo qtie, poenitentiae habitum suis le Adamo an repeccatum cum gratia & virtutibus in silms cum enim in illo statu peccati capax esset, ut funesta experientia satis offendit, erat etiam. Capax poenitentiae . An vero illa suerit in beata Virgine, assirmant multi , quia etsi ex priuilegio , ne quidem venialiter peccauerit, aut Peccare potuerit, potuit tamen ratione flatus viatoris, & conditionis libertatis creatae pecocare , nec suit ab intrinseco impeccabiliue, sicut Christus. Negant vero alij, suta cum in beata Virgine fomes peccati ab instanti primae infusionis gratiae , vel extinctus omnino, vel certe ligatus fuerit, & in conceptione
Verbi Diuini penitus sublatus: sicut illa peccare non potuit, ita nec poenitere, subinde-iue in illa otiosus omnino ac superuacaneusiisset poenitentiae habitus.
437쪽
De effectibus paenitemiae . Poenitentia tam in ratione Sacramentiquam virtutis ora siderata , praecipui illius effectus, breuiter hic explicandi sunt: postea de partibus quibus constat poenitentiae Sacramentum, nimirum contaitione , ablisti tione, & satisfactione, disseremus. f. I. Primus laenilentia i sectus , rem βιο omnium
CFrtum de fide est , tam in virtute quam
in Sacramento poenitentiae, isse virturem & cssicaciam sumcientem , ad delenda quaecunque peccata rite illi subiecta ita ut nullum sit peccatum quod remitti non possit, si vera de illo habeatur poenitentia. Dicitur enim Ezechiel. 18. Si impius egerit ρ-nireu-
ziam Oe.. omnium Ini quitatum eius non recor
dabor . Et Isaiae 1. Si fuerint peccata vestra ντ coccinum, quo niae dealbabuntur ;H Derin νrubra quo si vermiculus,ruetur Iana alba erunt. Item de poenitentiae Sacramento Ioan .i O. ab- sollite & sine ulla limitatione asteritur :Vrsm remiseritis peccata remittuntur' eis . Ratio etiam si stragatiir , Sacramenta enim notiae legis id essiciniat quod significant : Sed poenia
tentiae Sacramentum significat omnium peccatorum mortalium remissionem , ut copstat ex
438쪽
verbis sorinae , Ego absoluo re ab omnibus pee- eatis tuis: Ergo per illud remittuntur omnia peccata mortalia . Vnde Catechismus Roma
nus pari. 2. num. 23. ait n Ilum esse tam gra-
ne O nefarium scelur, quod paenitentiae Sacra mento , non quidem femel, sed iterum Osaepius
Quaedam tamen sunt Scripturae testimonia, quae oppositu videntur asserere, Christus enim Matth. I 2. Marci 3. & Lucae 12. ait peccatum in Spiritum Sanctum nunquam remitti,neque in hoc saeculo,neque in futuro. Et I Ioan . s. licitiir: Est pecca: um ad mcrtem : non pro illo diaco,ut rcget et sis: quia sci licet non potest rem imii : Ergo sunt aliqua peccata, quae non possunt expiari vel remitti per poenitentiam . . Ad primum dicendum , peccatum in Spiritum Sanctum dici non remitti neque in hoc saeculo neque in futuro, vel quia Chri itus ut vult Augustinus serm. ii. de verbis Domini a ibi loquitur de finali impioenitentia, id est de peccato mortali usque ad instans mortis durante, vel commisso in illo instanti, post quod nulla sit remisio . Uel si intelligatur de peccato malitiae , vel de blasphemia in ipsam Spiritus Sancti Personam prolatam, significare Chri stum volui ste , tale peccatum dissicile condsnari, quia ipsum gratiae & pietatis sontem, nimirum Spiritum Sanctum , i stidit ac repellit. Sicut morbii; ille lethalis& insanabilis dicitur , qui dissicile curatur, SI quo aegrotus medicinam odit, d medicum ip
Ad secundum similiter respondetur cum Augustino lib. i. Retrach. cap. 19. &Beda in
439쪽
illum locum Ioannis, ibi sermonem esse de peccato impoenitentiae finalis, quod specialiter Vocatur peccatum ad mortem , quia ad inn-ctam habet semper morirna aeternam , quam
in fallibiliter infert. Vel si per peccatum ad mortem intelli a tur peccatum aliquod grauissimum,a quo homines rarissime & dissicilli
me corriguntur, non prohibere Apostolum ut nemo absolute pro tali peccatore oret , sed solum ut non quicumque pro illo oret; quia cum tale delictum graui stimu sit, magno eget deprecatore, se ii aliquo magnae sanctitatis viro, qui pro conuersione talis peccatoris oret. Quam mi hic plures cum D. Thoma quaest. 8s. art. Σ. & 3. Vtrum sine poenitentia peccatum remitti possit, & utrum per illam unum
peccatum possit remitti sine alio γ Sed de his diximus in Tractatu de gratia , agendo de illis stilicatione peccatoris .f. II.
Ter poenitentiam tollitur reatus taenae aeternae, potes tamen remanere reatus alicuius poenae temporalis .
PRima pars docetur a Tridentino sess. s. cap.
14 ubi disertis verbis exprimitur. Et cap. . ubi haec eius ratio insinuatur : Nunquam remittitur peccatum mortale , nisi infundatur gratia , perquam homo renovetur interitis rgratia autem, cum constituat hominem filium Dei adoptiuum , subindeque det iiis ad haereditatem regni coolestis, cum reatu poenae
aeternar incompostibilis est .
440쪽
Secunda quoque , videlicet quod post cill-
par remissionem manere possit reatus aliquis poenae temporalis, definitur ab eadem sacra Synodo sess. 6. can. 3o. his verbis : Si quἰae post acceptam iis cationis gratiam , cuilibet peccatori paenitenti, is re culpam remitii , Oreatum aeternae parnae deleri diaerit, ut nullus remaneat reatus poenx temporalis , exoluendae,et in hoc feeulo vel in futuro Oe.' anathema sit. Item sess. i . cap. 8. sic habetur : Sancta nodus dec arat, falsum omnino esse, Eruerbo Dei alionum , culpam ci Domino nunquam remitti, quin uni ema etiam poena condono-tur perspicua enim O illustria in saeris iiii ris exempla reperiuntur , quibus , praeter diuinam traditionem, hic error quam manifestissime
Addit ibidem plures rationes adprobandum quod decuit ita fieri, id est quod remissa culpa & reatu poenae aeternae, totus reatus poenae temporalis non statim remitteretur. In primis enim iustitiae ratio exigit, ut aliter a Deo in gratiam recipiantur qui ante baptismum per ignorantiam deliquerunt aliter vero qui semel a peccati & Daemonis seruitute liberati, templum Dei violare , N Spiritum Sanctum contristare non sormidarunt . Secundo conueniens fuit ita fieri , ut malit sa& grauitas peccati mortalis magis appareret:
Hs eulpa inquit Augustinus Trach. 11 in
Ioan. tutare ur parua ,si eum ea siniretur se paena, prolixiorem esse voluit Di s poeuam ,
quam e lpam : temporaliter enim detinet pinna , quem iam reum ad damnationem non desi