Q. Horatius Flaccus selectis fere omnium interpretum, ac praecipue Dacierii, & Sanadonis notis, & argumentis illustratus opera et industria Francisci Dorighello ... Tomus primus tertius

발행: 1780년

분량: 386페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

181쪽

i 18 CARMINUM

C A R M E N XIII.

Dirae in arborem, cujus casu pene fuera

obtritus.

ILle & nefasto te posuit die,

Quicumque primum & sacrilega manu

Pro- Poetarum illustrium est, res momenti vel parvi nobilita re . Casus arboris parum solidae materiae exhibet orationi . Sed Poeta ex ingenii sui penu plurima ac egregia adiuncta deprom sit, moralia nempe praecepta, Alcaei. ct Poetriae Lesbii laudes . Hae lyricae digressiones a quibusdam nimis rigidis censoribus non omnino probantur , qui rem ita Vati persequendam esse contendunt , ut . ne latum quidem unguem ab argumento discedat. Huiusmodi litteratores vim si ingenium Poeseos . & praesertim odarum ignorant . Lyrica enim Poesis permittit , postulat etiam quandoque illos τῆς volatus , qui rem elevant, ct ditant . Non ego rationem obtendo omnibus digressionibus , quibus se totum dedit Pindarus , aliique Poetae . In eo Horatii dexteritas admiranda , quod eiusdem rei vi rem ipsam deserere cogitur Ex V. i , & i 8. licet pes picere , hanc Odem seriptam fuisse ante 734 annum s quo pacis foedera sanetvit Augustus cum Phraate Parthorum Rege, qui Romana vexilla reddidit.

V. 1. Perturbatum locum hunc agnoverunt Interpretes ,

di alii aliter explicant. a:iqui hunc ordinem proserunt . a arbor . quicumque te manu sacrilega prosixis primum , re , inquam, exitio posterorum, ac sempirernae pagi tui ignomi ...ia natam, ille nefasto die te posuit. Hoc modo non solum magis perturbatur ordo, verum etiam dicendi sermae mutantur. alii vero ita: o arbor, ille s posuit te nefasto die , er sacrilega manu produxit in nepotum perniciem , opprobriumque pagi : vel o arbor, quicumque re posuis S produxit, HIe te oe posuit nefasto die , ct sacrilego manu 1n nepotum perniciem , opprobriumque pagi re , inquam , triste lignum. te eaductim &c. Hic postremus ordo est Dacietat & aliorum , ct a Benileio improbatur, quia subaudiendum si iterum mposuit & produxit, quibus vocibus msponendum fuerat τοauisumque primum, non autem interponendum. Torrentius ait; principio admodum perturbato utitur Horatius velut νe.

182쪽

Produxit arbos in nepotum Perniciem, opprobriumque Pagi :Illum & parentis criaiderim sui' Fregisse cervicem , & penetralia

Sparsisse nocturno' cruore

Hospitis; ille venena Colcha, Et quidquid usquam concipitur nefas, Tractavit , agro qui statuit meo, Te, triste lignum, te caducum In domini caput immerentis. Quid quisque vitet, nunquam homini satis Cautum est in horas. Navita Bolahorum, Poenus perhorrescit, ne ue ultra Caeca timet aliunde sata: Miles sagittas, & celerem fugam Parthi: catenas Parthus, & Italum Robur: sed improvisa lethi Vis rapuit, rapietque gentes. Quam pene furvae regna Proserpinae, Et iudieantem vidimus Racum,

posuit re primum nefas o die , o sacrilega mania 'produxit . . . . illum erediderim &c. c V. ind. dies nefassMs. J πι- fuit , r. sevir . produxis . . educavit, promovit in altum . statuis, i. transtulit, transevit . arbor sata fuit S eddeata in agro Sabino, inde translata in fundum , quo a Maecenate donatus fuit Horatius. U. Serio agit simul, & loeatur. V. ro. caducum , i. casuriam . Statuit te eo consilio, ut eaderes. ille hoc capitis perieulum subiit Cal. Martiis r ut apparet ex primo versu Carminis Martiis eae lebs . V. x3. Altera pars Carminis; a casu arboris gradum faeit ad disputandum de cautionum inanitate, quas homines curiose parant ad evitandam mortem , quae semper tamen eos aliquo casu occupat, quem nunquam praesensere.

V. Eo. Tertia di ultima Odae para.

183쪽

1ao CARMINUM

Sedesque discretas Deorum, &ffolii fidibus querentem Sappho puellis de popularibus lEt te sonantem plenius aureo Alcare, plectro. dura navis, Dura fugae mala, dura belli. Utrumque sacro digna silentio Mirantur umbrae dicere: sed magis Pugnas, & exactos tyrannos Densum humeris bibit aure vuIgus. Quid mirum, ubi illis carminibus stupens Demittit atras bellua centiceps Aures, & intorti capillis

Eumenidum recreantur angues P

in & Prometheus, & Pelopis parens Dulci laborem decipitur sono: Nec curar Orion leones, Aut timidos agitare lyncas.

U. as. Popularibus. populares dicuntur qui sunt eiusdem conditionis, S gentis. U. a . μυis, i. navigationis . pericuIa maris, quae obivit Alcaeus. V. 34. Cerberus. arbitrio Poetarum eorpora S membra aut diversi aut eiusdem generis coalescunt , vel multipli

cantur .

V. 37. Pelvis parens Tantalus. V. 38. Decipitur. i. decipit, fiustratur, active.

184쪽

Nec vitar; mortem posse, nec retardari; disit is, dum taυimus , liberaliter utendum.

EHeu fugaces, Postume Postume,

Labuntur anni: nec pietas moram

Rugis, & instanti senectae Afferet, indomitaeque morti, Non s tricenis, quotquot eunt dies, SAmice, places illacrymabilem

Praeeepta saepius iterata plurimum quidem molestiae , partim vero fructus afferunt. Fastidium vicit hic Horatii dexteritas, qui scite ex sentibus Philosophiae Naturae consentaneas praeceptiones hausit, & tam iucunda rerum varietate condivit , ut eae videantur novae, & tu Amieum quidem sermocinantem, non praeceptorem disserentem audire vide ris . Aliquae sententiae de vitae brevitate ad optimam vitae rationem capessendam Postumum sensim ducunt. Hoc Carmen mirabile est propter affabre constructae ratiocinationis di enitatem in diiciplina Epicurea , ct propter singularem versuum harmoniam . Nullus certus adscribi potest annus hvie Carmini: sed eredibile est, Poetam eo temsere fuisse aeta te provectum. U. r. Filius post Patris mortem genitus vocabatur Posthumus, sed extremus filiorum Postumus , i. postremus . Hic Postumus non est Iulius Florus, ut putat Dacterius, nec ille Postumus, ad quem Propertius scribit elegiam e Po me pserantem. Nam Florus erat deditus militiae, Postumus vero evitabat quidquid bonae valetudini servandae obesse poterat, tumultum belli oderat, ct itinera. At Iulius Florus erat orator . Iurisconsultus , ct illustris Poeta; si has animi dotes habuisset Postumus , eas prosecto laudavisset Poeta; idem dicendum de Postumo Propertiano , qui fuit Hliae Gallae eoniux. 3V. 3. Vel generatim, vel ratione aetatis suae, & Postumi iam prove . V. s. Trina Hecatombe. V. 6. Active flecti nescium. i. tentes Pla re.

185쪽

Plutona tauris; qui ter amplum Geryonem, Tityumque tristi Compescit unda, scilicet omnibus,

Quicumque terrae munere vescimur, Io Enaviganda : sive reges, Sive inopes erimus coloni. Frustra cruento Μarte carebimus,

Fractisque rauci flues ibus Adriae rFrustra per autumnos nocentem II Corporibus metuemus Austrum.

Visendus ater flumine languido Cocytus erraus, & Danai genus Infame, damnatusque longi Sisyphus aeolides laboris . . 2OLinquenda tellus, & domus, & placens Uxor; neque harum, quas colis, arborum Te, praeter invisas cupretas Ulla brevem dominum sequetur. Absumet haeres caecuba dignior asServata centum clavibus: mero

Tinget pavimentum superbis . . .

Ponis V. x 3. Frustra reeusares sequi Martem stragis cupidum . breviori verborum ambitu mare procella agitatum tam stite deseribi nequie . U. I . Egregius versus Quanta verborum proprietate eπ-

primit fluctuum se se invicem infringentium vim, impetum , serepitum lV. et . Haec vox Iangialia multiplicem sententiam continet ; flumen lan uidum vel ob aquae erassitiem , vel quia

languorem inducit. V. ar. Uidetur Postumi uxor iuvenili aetata florere. U. Ea. Fortasse Postumus fructiferis arboribus colendis lembatur, ideoque erat ruris amator. V. 24. Ut vidimus brevis rasa , bre- liliam. V. as. Belle di apte dictum t significat eos , qui sitis o pibus non fruuntur , indignos eue . qui eas possideant . Dehortatur tacite Postumum a nimis parco victu.

V. 27. Hoc & nihil aliud sibi vult , nempe haeredem. Postumi olim prosusurum illud merum , quod tanta cura

servatum fuit . . Diuiligeo by Cooste

186쪽

Pontificum potiore coenis. V. 18. Agit de Pontificum conviviis, & videtur offendi

nimio luxu,& mollitie eorum virorum , qui Religionis euia tui devovebantur . Sensus est . mero pretiosiore , quam e*nae Pontificum sint. aut, mero praestantiore, quam quod in Pontificum conviviis potatur. Hinc Postumi avaritia perspicitur , ct suturi haeredis prodigentia . Dacterius vero se . mero , quod potius in conviviis Pontificum adhib ndum

CARMEN XU.

Antiquorum parsimoniam , frugalitatem recenti luxui opponit. JAm pauca aratro iugera regiae Moles relinquent: undique latiusEx- Pax, qua oblectari Roma incipiebat, exactis bellis civi- Iibus locupletes homines hortabatur ad erigendas in urbe in ruri magnificas sedes. Immensum terrae spatium occupabatur hortis , tramitibus , aditibus , porticibus , aquarum ductibus &c. Hae opera Italiae splendori erant , sed eodem tempore evidenti argumento, mores iam esse corruptos. Poeta pluribus in locis in luxum invebitur. Hic vero pau. cis , sed mirifica elocutionis, S sententiarum vi . Ex hoe Carmine duae veluti picturae sibi invicem oppositae educuntur, quarum altera spectandum praebet luxum recentem, altera vero Veterum frugalitatem . D cierius putat , Poet madulari Augusto , qui multas aedes Romae reparavit . Si ea esset Poetη mens, cur clariori, longiorique earmine Augusti Iaudes non est persecutus sed in ultimis versibus Poeta tacite Augusto videtur exprobrare, quod luxum in simplieitatis Iocum subrogaverit , cum laudet Romulum , ct Catonem. ait praeterea melerius Poetam iam senestentem

hoe Carmen scripsisse. Sed loquitur Horatius de luxu futuro, di vix incepto. Praevidebat ille mala, ct timebat. V. a. Vasta aedificia, aggeres in littoralibus oris constructi &e. iugerum mensuram et . ιongitudinis pedes , dimidioque in latitudinem patere, mm fere quisquam est , qui se rex. mint. lib. r. c. q. A ur duplicarus iugerum Deir 'iugerum autem constar ιongitudine a et pedum , laritudine aeto. Ita. lib. II. c. 11.

187쪽

Extenta visentur Lucrino

Stagna lacu : platanusque coelebs Evincet ulmos: tum violaria, &Μyrtus, & omnis copia narium Spargent olivetis odorem, Fertilibus domino priori. Tum spissa ramis laurea servidos Excludet ictus e non ita Romuli ro Praescriptum, & intonsi Catonis Auspiciis, Veterumque norma. Privatus illis census erat brevis, Commune magnum: Nulla decempedis lΜetata privatis, opacam :Porticus excipiebat Arcton Nee sortuitum spernere cespitem

Leges sinebant. oppida publico

Sum V. 4. Coeliis quia vineae non e iungitur, non mari

tatura

V. s. Superabit altitudine. omnia verba in futuro posita, relinquent, visentur, miscet, spargent, excluder . ergo sermo est de luxu futuro. U. 6. Bella imago. ait, flores esse opes odoratas. Cicero ait. copia agri, i. opes camporum. Hic dicendi modus videtur audax Dacierio . sed licet Poetis Lyrteis aliqua in dicendo licentia uti. Rosellus suspicatur, si rapia narium eme pro copia in usum narium . Provision per ii naso. M1rtiar

num. Plur.

V. r. In viridariis, ubi olim erant consita oliveta, quae magnos reditus ferebant priori domino. V. r.μ ordo horum versuum idem est , atque illorum, quem videmus. crescentem sequitur eura peetiniam, maio- frumque fames. genus secundi adiectivi differt a primi , quia refertur ad substantivum subauditum neutrius generis . In secundo exemplo ri maiorum refertur ad ri bonorum , in lprimo commune est a unctum του bonum. lV. Is . . Privaris . dandi casus, pro privatorum. ordo est :ntilia porticus metata decempedis excipiebat privitis opacam

Arcton. :

. 17. Significat, veteres Romanos uti solitos eoctilibus lapidibus, aut mollibus ad domos privatas construendas, & marmora reservasse ad aedificia publica extollenda.

188쪽

LIBER ILSumtu iubentes, & Deorum

Templa novo decorare saxo.

CARMEN XVI.

Felicitatem coercendis cupiditatibus comparati.

OΤium Divos rogat impotenti

Ρrem Cum Horatius doctrinas ab ipso Epicuri sente deducit, fatendum est nihil aequius a Sapientibus pronunciari Illius Philosophi et suptas , qua licentiosi homines abusi sunt, quam rorum imperiti execrati , nihil aliud est , quam optima tranquille & iucunde vivendi ratio , quae sane in mutua inest mentis animique consensione, & quae remotis omnibus, quae tanto bono obsunt, ab aequa ossiciorum adminil ratione exoritur . opibus ex hoe principio petitis veluti seminibus sua consevit opera Poeta, ct praecipue hanc Odem, qua ea tr dit praecepta Amico, quae ab ipsamet ratione dictata videntur. Postquam de corporis quiete in primis sex versibus Iocutus est, maxime expetendam proponit animi tranquillitatem , & in septimo versu ex prima ad alteram speciem gradum facit. Hic gradus interpretes praeteriit. Poeta lyri ea ordinatas, religiosasque locorum colligationes saepe negligit, quae τῆς ignem certe imminuerent , ct ingenitum impetum retardarent. His animadversis clarius fiet argumentum, & Carminis decora facilius in apricum proω ferentur. Dicendi formae, & versuum numerus argumento,& seribendi rationi respondent. Torrentius , & Dacterius putant ex hae Ode colligi Octavii consilium de relinquendo Rei p. regimine anno 72s, vel et 26. Verum Octavius s-mulabat, se velle tradere Senatui summam rerum potestarem, ut curis nimiis liberaretur. Cum contra Poeta hic Grosphum doceat , quaenam sit vera sapientis felicitas . Quies octavii erat prorsus extema, alterius vero intima. Deinde quo modo Horatius Agrippae sententiam modo praeponere volu rit Maecenatis repetitio του otium nihil iacit pro Daeterio. Tibullus enim quinquies το spes in postrema Elegia secunq

189쪽

116 CARMINUM

Prensus aegaeo, simul atra nubes Condidit Lunam, neque certa fulgent Sidera Nautis:

otium bello furiosa Thrace, s

olium Medi pharetra decori, Grosphe, non gemmis, neque purpura Venale , nec auro. Non enim gazae, neque consularis Summovet lictor miseros tumultus Io Mentis, & curas laqueata circum Tecta volantes.

Vivitur parvo bene, cui paternum Splendet in mensa tenui salinum: Nec leves somnos timor, aut Cupido . . Is Sordidus aufert. Quid brevi sortes iaculamur aevo Multa, quid terras alio calentes Sole mutamus patriae quis exul Sect Ovidius sex εο temptu in 6. Elegia lib. 4. Tristium . Hare puleherrima Ode concinnari non potuit anno 7rς ι quo tota Sicilia in Octavii ditionem venit. Carminis indoles S conditio palam facit, Poetam aetate provectum fuisse. Praeterea Grosphus dum agros deposcit , dum amissas

fortunas reparat , dum bona multa congerit , non parum temporis insumsit. - v. I. Impotenti, i. violenter agitato. V. a. Circumventus , deprehensus , ita ut evadere nequeat . V. xx. Ingeniose dictum & vere. dum privatus homo in medioeri rerum statu suaviter vitam ducit , ditissimus contra tristibus curis distinetur . eadem ferme ait Lucretius lib. a. v. s. laqueata, i. eirca tecta laquearibus ornata. V. 14. Pars pro toto. pro iis omnibus , quae moventur ,& visi sunt in mensa. suendet , i. splendidum habetur , pretiosae supellectilis loco ducitur.

V. as. Dives quieto somno minime fruitur ob metum amittendi opes. timor est cuindo eas augendi. V. II. Nos angusto dierum spatio circumscripti cur per innumera vota fines transilire volumus δγ. Io. Omnes aeris elagae, omnesque dies inter se disti miles sunt. alii solas , i. alii dies, aut regiones.

190쪽

Se quoque fugit

Scandit aeratas vitiosa naves Cura: nec turmas equitum relinquit, Ocyor cervis, & agente nimbos Ocyor Euro.

Laetus in praesens animus, quod ultra est, et soderit curare; & amara leni Temperet risu: Nihil est ab omni

Parte beatum.

Abstulit clarum cita mors Achillem: Longa Tithonum minuit senectus : 3o Et mihi forsan, tibi quod negarit, Porriget hora. Te greges centum, Siculaeque circum Mugiunt Vaccae, tibi tollit hinnitum Apta quadrigis equa: te bis Afro 33Μurice tinctae Vestiunt lanter mihi parva rura, &Spiritum Graiae tenuem Camoenae Parca non mendax dedit, & malignum Spernere vulgus.

V. ar. Veteres aere proras & puppes navium armabant . Utebantur etiam clavis aereis pro ferreis in trabium, a sumque nexibus . viriosa, quae consumit, rodit, vel, quae Leit hominem vitiosum, active. V. 2s. Μetas ponere votis, & tranquille subire mala , quae evitare non possumus , est via sola reprimendi cupiditates, quandoquidem eas abradere animo nequimus. V. 26. Leni opponitur . metaphora .

V. 3s. Curribus iungebantur pulcherrimi , & optimi mrui in Circo . Equorum grex magno erat proventui Gr pho a

SEARCH

MENU NAVIGATION