장음표시 사용
211쪽
is de poena damni. Est enim priua-
tio vissionis beatificae essed visio beatifica intrinsecta simplici ter finita est Ergo etiam eius priuatio quia quantita priuationis ex forma, qua priuat, expendenida est.
Dico IV. Poena damni dici potest infinita extrinsece iecundum quid. Quia est priuatio
visionis beatificae, qua cium Versetur circa obiectum infinitum, finito tamen modo apprehensum priuatio eius est etiam priuatio obiecti infiniti. Vnde infinitas haec appellari solet obie
uua poena debeatur e eato veniali'
RQ ut certum est, Peccato veniali deberi aliquam Cena, quae vel in hac vita, vel na altera persoluenda est. Qitiai uilitia Dei exigit, ut nulludet: ctum naaneat impunitum. SLCvNDO certum cst, Peccat in veniale impedire ad tempus ast Gutionem beatitudinis; quia cre o in inem inquinat ac proinde a regno Dei, quousque expietur, retrahit, iuxta illud A pocal. I. Non intrabit meam aliquid coinquinatum Tota peccato veniali debea-
turpinna aeterni' PAR AFFia MANs videtur subsequentibus argumentis suaderi poste Primo Peccatum Veniale maius malum est obet malo poenae Ergo pol uaquauis poena , maiorem etiam meretur , ac proinde infinitam; quae infinitas cum nequcat csse intensiua, poena peccato veniali debita erit infinita extensiue, ac proindξ aeteritati Secundo Minus malitia est puniri poena aeterna sensus, quam vel ad breue tem pus priuari visione beatifica sed peccatum veniale meretur priuationem visionis beatifica cal. tem ad breue tempus: Ergo multo magis poenam aeternam sensus. His non ob iantibus. Dico . Peccato veniali per se non debetur poena aeterna. Est
communis sententia Theologorum Pater ex Scriptura Sacra. Matth. S. . se iam , itur ratri suo,
ri ratrisuo. Racha, reus erit consilio qui autem dixerit tue, reus orit gehennae piis. Vbi ex tribus
iracundiae peccatis, tertium tantum dicitur poena aetern1 dignum , ac proinde mortali
212쪽
Dissut III. a poena debeatur 'erat veniali 18suis sit priuatio summi boni; eius
tamen grauitatem temporalem alterius poenae aeternitas iuxti moralem aestimationem facile
Dico. II. Peccatum veniale, coniunctum cum mortali apud inferos punitur poena aeterna. Non quin peccatum veniale ex se poenam aetemam mereatur;
sed quia is inferni status est, ut in eo nulli satisfactioni locus sit. Possunt quidem damnati satis
pati, non autem fati Stacere. Omnis quippe satisfactio innititur
Matth ra. dicuntur quaedam peccata ess quae neque in hac vita remitti intur, neque in alia. Hinc col unt Theologi, quaedam peccata esse, quae in alia vita remitti possunt. Ea esse non possunt nisi venialia; Ergo poena,
quam merentur, non est aererna.
Legi potest Bellarmin. de statu peccati libro primo Ratio est. Peccata venialia non distis luunt
priuant hominem gratiain charitate; sed possunt in homine iusto simul cum oratia conlistere. prouerb. septies in die cadit acceptationi diuine opera au- iustus. Et Iacobi 3. In multu offendimi omnes. Ergo nec perpetuam merentur conspectus druini priuatibnem. rgumenta pro contraria parte allata facile dissoluuntur. Par Μv M. Tametsi enim culpa sit maius malum, quam quae uis poena, quia est ordinis alterius potest tamen poena ita cresscere,ut secuta dum moralem aestimationem proportionetur cui par siicut licet aurum ex natura&specie sua pretiosius sit argento potest tamen tanta argenti e C se copia, ut iuxta moralem aestimationem exaequet alore auri. SECvNDv M. Privatio visi onis beatificae ad breue tempta, non est grauior poena, quam sit tem damnatorum non sunt Deo accepta. Ecclesiast. 3 . Esaie. I. r. Corinth. I3. Ergo nec satisfacto ria. Aequum autem est,Vt quamdiu,aliquis non satisfacit, tamdiu poenam sustineat. Vt prorsus verum sit illud : In inferno num est redemptio.
uua poena debeatur peccato originali
Og NA peccati originalis aliae sunt, quas tum ob primum peccatum Adae, tuin obpoena sensus aeterna; Nam quam loriginala unicuique proprium
213쪽
in hac vita patim ut v sunt rebellio virium inferiorum, pugna carnis cum recta ratione, mors corporis aegritudines,& similes; quarum supra meminit D. Tho. mas,quaest. s. Aliae verb, quas infantes, qui cum peccato originali decedunt, patiuntur in vita alter, de quibus praesens controuersita instituitur. Dico. I. 'aruuli cum peC-cato originali ccedentes patiuntur pcrpetuana poenam damni. Perpetuo enim carituri sunt
conspectu is regno Dia. Ita communiter Theologi Patet ex scriptura sacra Ioan sequis renati ueris ex aqua esse i-ru, non potest introire in regnum DEI. Marci is ciui non crediderit condemnabitur. Vide Concit. Trident sess.s . in decreto de peccato originali. Vbi definit, necesse esse expiari peccatum O. riginale ad conlecutionem salutis aeternae Ratio s. Quia paruuli in peccato originali decedentes perpetui, manent pii Uat gratia, quae est semen gloriae Ergo etiam ipsi, fructu, gloria. Dico. II. Paruuli ob alitu dinis a mi Tionem nulla tristitia
s. corollario. . post 2 conclus. Solus lib. i. de natur.&gratia ca. I . Probatur. Quia tristitia,undecunque proueniat, habet vim cuiusdam increpationis' tormenti; At nemo meretur increpari aut torqueri nisi propter illa, quae in sua potestate sunt, teste
Aristotele . Ethic cap. s. cuivisi modi non est peccatum originale respectu paruulorum. Verun- tamen inexplicando modo, quo fieri poisit, ut cum infantes inreuligant e tanto bono priuatoS,
nullam inde tristitiam patiantur, valde laborant Theologi i Mihi piacet Sententia Marsilij loco sa-pra allegato qui id diuinae prouidentiae tribuit ebriu bd coia cursum suum subtrahat ne talis notitia tristitiam in paruulis ge
Dici. III. Paruuli cu peccato originali decedentes non patientur poenam ignis. Est communis sententia Theologorum.
Cottigitur exscriptura acri quae quoties loquitur de poena sensus, semper indicat illam instigio peccata propria voluntate commissa Matth. s. n. r. Ad Roman. a. o . . ad Corinth. r. Deinde Apocal. 8.dicitur tum glori scaui se C in delii it tantum aerte, ii torme lucZum. At paruuli nulla ratione dici possiunt se glo-
214쪽
Gas LXXXVIII. Depeccato veniati, mortali.
se glorificasse, aut in deliciis fuisse. Ergis nihil merentur tormenti Minctus Ratio est. Quia non videtur conueniens diuinae misericordiae, quae peccata punit in-fia condignia ira, ut ab ijs,qui propria voluntate non peccauerunt, tam acerbas poenas exigat. Hinc qui contrariam sententiam sequuntur, vocari solent a Theologis tortores p ueroru m. De paruulorum statu futuro post diem iudicii extremi legi potest Sua relin tertia parte, tona. 8 disp. 3o. scct. r. 6 AZorius institui morat. lib. . cap. 3L c. ARTicvL Il. Vtrumpcccatum mortais,or emale disserant generes' CONCLusio est. Quaedam peccata ex genere suo, hoc est, ex obiecto venialia sunt, Vt verbum otiosum; quaedam e genere, seu obiecto suo mortalia, ut
veniales dis filio ad mortale '
CONCLusio est. Peccatum veniale potest esse disipositio ad mortale in directe, quasi remouendo prohibens quatenus is, qui
peccat venialiter, deuiat ab ordine rectae rationis unde prouenit, ut paulatim grauius exorbitet&delinquat. A T CN IV. Vtrum peccatum venia post seri mortale 'CONCLv, id I. Eadem indiuidua actio, quae primo est peccat umveniale non potest fieri mortale
nam si mu etur, non malae eadem numero. CONCLvs Io II.
Idem specie actus potest ex veniali transire in peccatum mortale bifariam Pri i m si in eo con-RτicvLo I quaerit D. stituatur vltimus finis Deinde ii Thomas Vtrum e ad peccatum mortale ordinentiale peccatum conuo tur Co MCLusio III. MultanIen Icrdiu datur con peccata venialia simul coniunc-tra mori.ile 'CONCLusio est ais r ta non possunt enicere unum malas. Nam omne peccatum aut mortales nisi liter. est contra ordinem charitatis in A, Nio V. Vtrum cir- est mortale aut praeter illum or cremstantia rei facere de ven,
215쪽
18s est Circumstantia, quae mutat speciem, potest de veniali facere mortale sed haec non est vera circumstantia; quae vero sipeciem
non mutat sed rationem circtura, stantiae retinet,non potest deveniali facere mortale. ARTicvL VI. Vtrum peccatum mortati passi fieri veniati Z CONCLusio est.Ex desectu deliberationis sufficientis , peccatum mortale potest fieri venia
De peccato veniali secundumst. s Ex SUNT QUAESTI
onis huius articuli. RTICVLod quaerit D. Thomas Vtrumpeccatum veniati caussit maculam in nrma' CONCLusio est affirmans. Nam qui venialiter peccat, Dev ali quo modo oillandit, iuxta illud Iacobi 3. In multu endimin omnes, quae offensa centetur mor liter manere in anima, quousque expietur quod est habere macula in peccati venialis.
ter peccata veniatia per lignum, ηMm, stipulam di ignentur. I. Corinth Lyco MCLusio est affirmans. 6 clara ex textu. ARTICULO III. Vtrum homo in ut innocentiaepotuerispeccare venialiter Mos CLusio est negans. Quia ita in eo statu regebatur a diuina prouidentia, ut quamdiu i gratia iustificatu i ccharitate non excideret quod sinitum fieri potuit per peccatum mortale nulla occurreret occasio, quae illum ad peccandum venialiter induceret. A, est vino IV. Vtrum Ang lio bonus vel malus post peccare venialiter'Coraci a Lo est negas. Namin Angeli boni, cum beati sint . plane sunt tripeccabiles Minali , cum sint in malo obstinari semper actus suos, litant aliqua circumstantia o tali. Ax TicvL U. Virum primi motus sensualitatis in in solet bini sim eccata mortalia CONCLusio est negans.De qui supra. Axet icuro VI. Irum peccatum veniale possit esse Amsolo originata Cosc Lusio est. Id ordinatia Dei lege non contingere.
216쪽
ECCA Turidici potest veniale trifariam. Primo ab euentu; nempe qui ac venia data aut datida sit. Secunae a causssa aliqua diminuente; cuiusmodi est e blent impersectio actus,
infirmitas,ignorantia quae pec'
graue, excusant aliqlio modo .d ivi x eo tale sit, e ilicsunt. Tertio ex generei natura tua quando videlicet ex se tale cst, ut constante materiae, deliberationis, ion- sensus integritate, nec tollat chadent sessi6.cap. I. in Mileui tano can. 6. 7. 8 Et constat ex Scriptura Sacra Matth. s. ut , rasitvrfratriseo, rem erit iussi lci . quiautem dixerit fratri seu
Racha, reus erat conserio qui autem dixerit arae, reus erit gehennaei ignis. Hic tria iracundiae peccata, distinguuntur; quorum tertium mortale est, priora duo venialia. Ad Ephes . FornrcatIo autem lctc.Vbi cum sex peccatorum genera Paulus enumerasset ode-
tribus inquit moeni scitote in teligentes, quo omnufornicator
aut immundus aut auari, non ha
bet haereditatem in regno Chrsilio DEI. De reli litis tribusniliis subiungens fatis indica , alia esse se quae a regno D Ea non cludant. Distinguit igitur Scriptil-ra peccata venialia a mortali
Dico II. Peccatum non id-ritatem, nec ab ultimo fine aver- ebveniale est, quia sit in homitat Piae siens controuersia non
est de peccato veniati prioribus duobus modis accepto quia v-troque modo mortale esse potest nempe si aut venia nondum ei data sit, aut desit caussa diminues sed de peccato veniali sumpto iuxta modum tertium i cuius resolution mDim . . De side est , peccata venialia distingui mo italibus. ne praedestinatori aut mortale, quia sit in reprobo Probatur. NO- bis constare posti debet, ut peccata mortalia sint,& quae vcnialia ex Concit. Trident. i s I . s. Et Augustin. in Enciali id. c. 68. At nobis constare non potest; quis sit praedestinatus, aut rcprobatus .ex eo desolacii. scss . 6. cap.
.Ergis Dei e . Praedestinati possunt peccare mortaliter, ut patet Ita definitum est in Concit. Triwin Dauide.2. Reg. II.&D. Paulo.
217쪽
i.ad Timoth. I. Erg peccatum non id ro veniale est, quia in praedestinatossit. Eodem modo probari potest, non distingui pecca-a ex eo,qubd is,qui peccat, sit iustus,vel iniustus; bapti Zatus, aut non baptigatus; fidelis, vel infidelis Legi potest Concit.Triden.le s.canci .&28. Dico III.Peccatum non ideo solum veniale est, quia ex ignorantia' aut passione fiat. Tum quia peCcatum etiam mortale fieci potest ex ignorantia culpabili. Tum quia verbum otiosum, tametsi ex illa ignoratia, aut passione proficiscatur,peccatum veniale est. Dico IV. Peccatum non est veniale exsoram L miseli cordiad voluntate;quia scilicet D cvs id nolit punire poena aeterna Ratio est.DEx kideb grauiorem aut leuiorem poenam peccato statuit; quia in se grauius est, aut leuius; Ergo prius est, peccatum motale aut veniale esse , quam adgrauiorem aut leuiorem poenam Dii voluntate destinari. Di Co . Peccatum ex se matura ima veniale est; quia scilicet de emitas, quam ex obiecto habes leuior est quam ut amicitiam Dii dissoluat aut aeternam poenam mere Mur.Est communis ientcnt i a Theolos orum, satis
Osi ICIE I. Chrysostomus homil. . b.ad populum. Non leui ψ, inquit,peccatum est,furari duos obolos, quam magnam copiam auri. Id quod verum non esset, si peccatum aliquod cx natura sua leue& veniale esset Restondeo. D. Chrisostomum loqui deco cinius furtum coniunctum si cum voluntate furandi maiorem pecuniae copiam, si occasio suppe
Oa II iEs II. Omne peccatum excludita regno D Ei Apocal. 2I. Nihil inquinatum intrabit in regnum coelorum. Eri im- ne peccatum ex se,in natura sua
mortale est. Respondeo. Peccat una veniale non excludere a regno
Dat simpliciter , sed ad tempus
tantiim; donec vel in hac vita. vel
post hanc in purgatorio expietur .Lcgi potest Bellarm. lib. I. de statu peccati .c. 9M seqq.
218쪽
Dis umid itpeccatum mortale. stati in quibus poccatum dicitium ors anImae Matth. s. 8. a. s. Ad Rom. l. s. 6 8 ad Galat. S. I. Ioan .
3. Difficultas tantum est in quo consistat ratio peccati mortalis8 Aliqui in eo positam esse volunt, quod peccato mortali aeterna poena debeatur. Sed hi tactus e- ius,non naturam explicant. Ali' docent peccatum moriale for- maliter consistere in auersione a Deo. i finamore creaturae sti-pra DEUM. Dirum I. Qui peccat mortaliter,non diligit DavΜsiper omnia.Ratio est. Qui diligit DLvM M per omnia, legem Disa implet. Mati. 22. Ad Rom. i 3. Atqui pecinde manet a DEo auersiis. Dico I l l .Propria ratio peccati mortalis consistit in aueisione a Dio fine ultimo. Est communis sententia 4 colligitur ex iis Scripturae locis, in quibus peccatores dicuntur a D a o recedere. Deuter. 29. 3O. 3I. 32. i. Reg. I 2. Icrem. I. 2. . Io. ech.
39. Oseae 4. Tum ex iis,in quibus
monentur, ut ad DE M redeant Isaiae. i. s. Ierem. 3. IS EZechiel. 18.&c Ratro est. iii peccatum mortale est, ut opponitur gratiae Mamicitiae Dεii huic autem non opponitur, nisi quatenus a Deo auertit, ad quem gratia Wamicitia conuertebat: cat mortaliter, legem Et non Ergo propria ratio peccati morimplet .Ergo non diligit DLvissu- per omnia. Dico I. Qui peccat mortaliter auertit se iDgo fine ultimo.
Ita D. Thomas hoc loco, art. 2. 2.2. quaest. 22. t. io. quaest.
7 de malo art. . Ratio est. Tunc se aliquis auertita sine hi mo, talis consistit in aueisione a Deo. . Di Cori V. Haec auersio ex eo nascitur,qubd homo magis creaturam ama quam DEUM. Quod ut fiat, necesse non est, ut intcnsius aut maiori conatu in amorem creaturae inclinabat, quanquam id etiam in grauioribus quandi, voluntarie in eo se statii peccatis plerumque accidat sed
collocat, in quo positus non potest, quantum ex sic amplius fi nem ultimum conssequi. Id autem facit, qui peccat mortaliten, quia status peccati mortalis is est, in quo homo constitutus non
potest, quantu ex se est, a peccato eximi quo permanente, non potest cum D Eo coniugi; ac pro- satis est si amor creaturae, luainuis etiam remis transgrediatur notabile aliquod praecein
tum D EQ. Hinc enim fit, ut pluris facere censeatur Creaturam , cuius anwre peccat, quam in i amicitiam , quae transgressione notabilis praecepti violatur deseritur.
219쪽
Eius autem desertione homo auertitur 1 DEo. Hunc amoris excessum appellantTheologi appretiatiuum,ebqubd, dum homo adhan endo creaturae legem&amicitiam DE deserit censetur morali aestimationet amorem
creaturae praeserre amicitiae Dei, iuxta illud Matth. o. ui amat patrem aut matrem plus quam me, non ea me divin.
DISPUTATIO III. In quo diserant peccatum mortale es
Corus in a.dist.2I.qu. i. hoc inter peccatum mortale dc veniale di- siclimen constituit; quod pcccatum mortale sit con-ltra praeceptum DEI; veniale Vetto contra consilium. llitur Scotus. Tum quia agere praecise
contra consilium, non est peccatum. I. ad Corinth.7. Vbi consi litum datur virginibus, ne nubat;&tamen dicuntur, si nubant,non peccaue. Et ratios Quoniam alioqui cananes ei sient obligati adsequenda consilia unde rueret distinctio inter consilium prς-ceptum.Tum quiri contra quodlibet praeceptum potest esse peccatum veniale ex indeliberatione vel leuitate materi: Hac reieri opinione. 'RI, A DIFFERENTIA inter peccatum mortale, eaque ellcntialis est; qubd peccatum mortale auertat a Deo fine ultimo, non autem peccatum veniale Ratio
ex diritu patet. Quia peccatum mortale diisoluit amicitiam cuDEo, cum tollat charitatem dc gratiam, qua γε o vnimur coniungimur ac proinde necessaritia Dio auertit. Peccatum autem veniat cum non auserat gratiamin charitatem, non dissoluit amicitiam cum Dei ac proinde homo etiam si venialiter peccet, manet nihilominus ad DLVM conuersus Hanc disterentiam indicat D. Thomas quest. 88. art. i. cum asserit peccatum mortale esse, quod tollit ordine ad ultimum finem, si ii quod idem esto coniunctionem cumvliimo sine quς cum sit vita animae , merito mortale dicitur; quia tollit vitam anime. ac Proinde irreparabile. Nam vita ablata reparari virtute interni principi j non potest. Peccatum verbveniale, sicuti non tollit coniunctionem cum ultimo fine, ita
220쪽
Dis. In In quo disserunt peccatum mortale veniale i93 ac proindestur. Nam sit de omni lege gene-
relinquit in eo , qui venialiter peccat,principium,cuius virtute corrigi reparari potest.
& quae ex priore sequitur , inter
peccatum mortaleo veniale est; quod per peccatum mortale constituitur finis ultimus in creatura, non autem per peccatum veniale. Nam is, qui peccat mortaliter, auertit se a DEO; quia amore creaturae charitate abiicit, qua D Eo, ut fini sitio ultimo, coni tm-gebatur. Hinc fit, ut alium sibi finem ultimum constituat. Neque enim actionem iam in DΕ- vi refert nec amor ille , quo creaturam magis appretiatiue, quam Di, , amat, potest cum ordine ad Dium, ut ultimum finem consisterem ac proinde is, qui se peccato mortali obstringit,intramdiu in eo perseuerat, censetur conquiescere in creatina, tanquam ultimo fine suo. Quod non accidit in peccato veniali , ut ex dictis perspicuum est.
TERTIA DIFFERENTI A est,qubd peccatum mortale contra legem est, peccatum veniale prς- ter legem. Id quod de lege ad co-
seruationem charitatis, Sc salutis aeternae assecutione necessaria intelligendum est. Huic enim pro prie peccatum mortale aduersaratim loquamur, certum est, etiam peccatum veniale contra legem esse aduersatur enim rectae rationi, quae naturalis lex est. Hinc ad Rom. . dicitur Vbi non est lex, nec praeuaricaIIo ut intelligamus omnem praeuaricationem,ac proinde etiam peccatum veniale contra legem esse, nempe generatim sumptam. Ex quo colligitur peccatum veniale esse aliquo modo ostensam DEI,iuxt1 illud Iacobi. 2. In multu ossendi. dimus omnes I Quia quodlibet peccatum D Eo displicet, eius bonitati aduersaturi non tamen
esse offensam simpliciteri quia non dissoluit amicitiam cum
D Eo, quod tantum faciunt offensae grauiores: mortiferae. PosTRAM A differentia est, quod peccatum mortale poenam aeternam , Veniale Verb temporariam tantummodo meretur.
Haec disserentia ab omnibus agnoscitur,in perspicua est ex dictis.