장음표시 사용
321쪽
merenturias Apostolo a Corinth. it. Cou CLusio est allirmans& perspicua ex textu. Rur cva o V.Vtrumgratia gratu datasiit digni/r, quamgrati gratum aciens' CONCLusio est. Gratia gratum faciens praestantior est gratia gratis data. Quia
gratia gratum faciens propius hominem cum D Eo fine ultimo coniungit, quam gratia gratis data Λ recte argumentatur D. Thomas,in idem indicauit etiam Apostolus i. ad Corinth.
12. cum facta, enumeratione gratiarum , quae dicuntur gratis datae, subdidit AEmulamim harismata melioraci adhuc excellantiorem iam vobis demonEro, sec.
Nempe charitatem , quae est gratia pratum faciens. Ad pleniorem doctrinae tota hac quaestione contentae explicationem,
plures a Theologis moueri solent istacultates .controuersitae, quas priusquam certis
PRAEMITTE Nnu est quod initio monuimus, tres illas gratiae actualis diuisitones , trando diuiditur i. in Excitantem Adiuuantem 2 in Praevenientem: Subsequentcm. I. in Ope
sed nominibus tantum' ratione diuerre. Eadem igitur reip sa gratia est, quae dicitur excitans, praeueniens, d operans. Et consistit tum in illustratione intelle
aus, tum m pia motione Oluntatis.
Ex CITANs dicitur, quia per ibiam DEvs excitat, inuitat, allicit cor hominis, ut conuertatur vel
ad fidem , vel ad poenitentiam, vel ad dilectionem, aut quemlibet alium supernaturalem actum exercendum. Vnde instar vocis, aut pulsus est e binno aliquem excitantis. Voluntas enim hominis, dum in peccato est,uelut somno quodam opprimitur , 1 quo excitatur clamore ivlsu diuinae vocationisi inspirationis iuxta illud ad Ephes s. Surge
qui dormi, se exurge a mortu . Et sicut vox illius, qui dormientem e somno excitat profertur absque consensu dormientis; it1 gratia excitans offertur a Deo, x
immittitur homini absque consensu eius: libertate. Id apposit- te significatur illo modo loque-di, quo D vs utitur Apocal. 3.
mihi aperuerit, intrabo ad eum,
o c. icut enim stare ad osti umin pulsare eius tantum est, qui foris statis aditum quaerit cita solius est pulsare cor peccatoris per sanctam cogitationem , pium volunta P motum
322쪽
Tragratis III. maestio CXLmotum. Non qubd anima hominis ad hanc excitationem mere se passime habeat; nam cum actio vitalis sit, necessirius est ad . eius productionem activus potentiae concursus;sed quia fit in anima, ipsa non concurrente libere: moraliter. Hisc colligi potest,quomodo
intelligendum sit illud Concilij
Tridentini scis. 6. cap. S. can. .
cum docet 5 dc finit, posse ho-tiae proficiant perseuerent. In his enim frequentissime excitantur bonae cogitationes inspirationes, quibus inuitantur 1 D coad eliciendos actus charitatis
PRAEvENIeus appellatur, quia liberum voliuntatis consensum anteuertit. Eius frequeri ter memiis Augii linus, cipue vero lib. 2. Contra duas epistolas Pelagian cap. 9. cum minem gratiae excitanti resiste- inquit uersa DEVS hanc a re, eamque abiicere. Id enim . mentiam, ut in donis eius nosp
non intelligitur de ipsa excitati res faciamin, posteriorem Esum: one formali, quasi homo impe quoniam serio oria eimp -- dire possit, ne a Dis o excitetur.' niet me; ipsi est , cui veraci-Nam cum excitatio haec non sic ter deliter, canta tu e tam niam in potestate hominis, impediri praemenisti eum in benedic ion binabeo, aut respui non potest . sed dulcedinu. Psal. o. Et Concit. de ea actione , ad quam exercendam homo excitatur; nempe de libero .supernaturali consensu seu conuersione animae. illa enim est in libera potestate minis, quam si exerceat, dicitur acceptare gratiam excitantem quia facit id, ad quod excitatur 1 Dεo; sin minus, abiicere. Ita abiecerunt i , qui vocati ad coenam venire noluere.
Luc. I . Legi potest Augustinus lib. 3 3 quaest. q. 68 me Lad 3-
iam obserua gratiam excitantem non solum dari peccatoribus, ut conuertantur ad EvM;
sed iustis etiam, ut in statu iustia Trident ses 6. cap. r. Vbi dcclarat,iustificationis exordium in adultis a DL per Christum Iesum praeueniente gratia sumendum csse. Et canon. . ita definit Siquas duxerit sine praeueniere Spiritin Sancti in iratione atque eitu
adiutorio, hominem credere, era
re, diligere o aenitere posse sicut opor/et, ut ei iustificationu gratia
conferatur, anathemast. OpERANS denique vocatur,
quia iuxta phrasin S. Patrum, Dεν illam in nobis operatur si ne nobis. Ita D. Augustinus in libr. de grat & liber arbitr. cap.r7. De vi velimus, operatur incipiens.
323쪽
De diu one gratia. 1iens. Et paullo post: Vierno eli.
mussime nobu operatur Et Gregorius Magnus lib. morat cap. Io. pe se ergopiet oprius agit nota aliqui ineno u Queui loquendi modum non omneSeodem modo intelligunt Andreas riga lib. 6. in Concit. Trident in. cap. 8 existimat, deci dici gratiam operantem fieri in nobis sine nobis, qub primus ille animi motus, quoad consen'tiendum homo excitatur, ita a solo Dio efiiciatur, ut homo ad eum mere se pallii uehabeat. Haec tamen opinio iam reiecta et t. Quia repugnat actu vitali, ut inpotentia vitali, absque acti uocius concursit, producatur. Id
quod Philosophi variis in locis, d plerique Theologi apud Magistrum in . distin h. p. apud
D. Thomam I. a. quaestiora. 3. missicienter demonstrant i ij ut Dui and in z. distin. 26. quaest.
nonnulli distipuli Dahima hoc loco , de putant talem motum aDto fieri in nobis sine nobisci quia homo , licetessicienter , imbetiam libere,
ad eius productionem concurrat, nullo praeui actu illum velit. Nullus enim actus in eo ante. cedit, quo sciplina ad volendum seu operandum moueat. Haec tamen sententia seipsam perimit euertit. Nam si ad Limum sori lium motum libere concurri
mus, quomodo intelligi potest ut fiat in nobis sine nobis' aedi, ut Gregorius Ariminensis in .
distin h. 28 quaest. I. arid ad a. argument. nonnulli recentiores ita modum illum loquendi accipiunt explicant; ut DE, Hoperari in nobis sine nobis, nihil aliud sit, quam applicare
impellere voluntarem nostram ad libere consentiendum. inena impulsum medium esse volunt inter gratiam praeuenientem,' liberum concursum voluntatis. Hanc etiam opinionem plerique Theologi reiiciunt. Gabriel.
in a. dist. 37. quaest. I. art. I. not. i. Caietan. I. part quaest. I . art. i3.in quaest. 9. artic. s. VasqueZq. 23. displuat. 8. cap. 3. alij. Et confutatur hac una ratione. Nam
aut applicatio illa est actio quaedam in voluntate, aut qualitas, qua determinatur voluntas ad consentiendum. Si actio vel illa elicitur libere a voluntate, te
nihil aliud erit, quam ipse consensus liber voluntatis vel physice tantum&naturaliter atque
ita nihil erit distinctum i gratia praeuenientc, quam euicit in nobis sine nobis ac prO- inde non erit medium aliquid inter gratiani prae vcnientem liberum consensit in voluntatis. Si qualitas cir in il a non sit in po
324쪽
potestate voluntatis, ut quae Omnem motum liberum voluntatis antecedit; semes posita determinat voluntatem ad consentiendum , non erit in potestate voluntatis consentire gratiae praeuenienti,contra expressiam ConcilijTrident.definitionem. VERA cxplicatio cst, ut gratiam Operantem dei, dicatur Dgus operari in nobis sit ne nobis; quia cana in nobis esticit, me nobis libere: moraliter operan tibus. Est cnim motus quidam, quem Deus excitat in nobis ante libe: una consensum nostrum; ac proinde recte dicitur esse a solo DLo; quia nemo seipsum ad conuersionem primi, vocat aut excitat sedi Cus tantiam per testerna Sinspirationes&illustrationes vocat omnes, qui Vocantur; quoniam ab ipso est salutis nostre exordium.Neque refert,aut gratiae rationem minuit, qu bd motus ij, quia vitales sunt, physiice a nobis efficiant tu . Id ipsum enim, quodenaciatur ex Dei eleuatione est; ut
proinde Oinini tribui proprieno debeant; qui tum proprie b-
ludicitur operari, qriando liberedi humano modo operatur. Ex his latis constat priora tri-lplicis illius diuisionis membra ita coincidere,vr non nil respectu 5 ratione differant imo etiam cum posterioribus. Nam ea-
quae prout excitat ad conuersionem seu consensum , eumque
antecedit dicitur excitans , praeueniens: operans; eadem omni-iab, inquam prout adiuuat volutatem, cum ea simul concurrit ad liberum consensum appellatur adiuuans, cooperans,& subsequens. Ears clara mentio fit in Scriptura. Adiuuantis P a . 26. AHuror metu esto. ad Rom. S. Spirit adiuuat infirmitatem irran. COOperante i Corinth. cap. S. Abundantius, somni Lboraui non ego autems,gratia I EI mecum. Et ad Rom. 8. DIG-
tur in bonum. Subsequentis sal. ra. Ei misericordia tu ιbsequetu,
me G c. Dicitur autem subseques ratione effectus quia cocursuScrivolsitate, seu in fluxus m consensum, posterior est excitatione acte unde Aliae, qua apud SS. Patres inueniuntur gratiae iit, sequentis acceptiones, legi post uini apud
tia conchirrat cum voluntate ad produccndum consensum seri opus; Vitum videlicet physicum
iu fluxa praebeat, an veri, tant mmor rici M si pondeo Auxi luesiatiae duo complectitur; sancta cogitationem intcllcctu; pium asscctu in voluntate. Ratione pii mi
325쪽
mi probabilius est,cGcurrere tantumnaoraliter; proponedo scilicet obiectu voluntati sub ea ratione amabilitatis, ut voluntas libero suo consensu in ud am plexura sit; sicuti suasio S consilium hominis, quo aliquis ira vetur ad operandum, dicitur caussanroralis operis Ratione veto posterioris physice&effecti ite, tanquam caulla partialis, influit una cum libero arbitrio,t-- quam altera caussa partiali ad liberum consensiunioni operis;
eam, quae dicitur sum ciens; eam, quae dicit u emcax Sussicientem appel- ita ut ex auxilio gratiae libero Mant Theologicam, cum qualio arbitrio constituatur una integra mo potest conuerti, si vult. Ei licatis a boni operis, cuius princi- cacem verb, cum qua actu repalis pars sit auxilium gratiae, a quo opus habet, ut stipernaturale sit, minus verbirincipalis liip Sa conuertitur. Vtriusque meminit D. A ugust. lib. de corrept. grat. c. I i. dicens: VJamgratiamberum albi trium, a quo actus lia nunquam habuitprimm homo, quabet, ut sit liber& vitalis. Ratio es nunquam vellet esse mallu: Se a Nam clim conscia sus seu opera. -l ne habuit, in qua ipermanere velli sit pernaturalis sit effectus ve- let, unquam esset malus. Hinc rus&realis, cauiram efficientem l lib. i. ad Simplic quaestione a. requirit, cui suificiens vis insit i efficacem gratiam alio nomine ad hunc cifectum manc autem videtur appellare congruam ;Vim voluntas humana ex se non quandi cos , qui tali gratia habet Erg necesse est , ut per iocantur, congruenter Vocari auxilium gratia compleatur ae asserit c quod ita vocentur,ut proinde ut rixilium una cum corum voluntas vocationi con-Voluntate constituat unam in- gruat&consentiat; sitisicientem
tegram veram desciscientem caussam, opeiis, conius stipernatur liba VcIb, non congruam; que scilice non ita voluntati congruit,
ut reipsa dilectum habitura sit.Vtramque Scripturia etiam nobis reprςientat. Sufficientem. a. ad
326쪽
3o Corinth. ii Suiescit tibi gratia mea. Ad Philipp. . Omxiaps
sum in eo, qui me confortat Em-cacem verb, Ezechiel. 6. Spiritum meum ponam in medio vesti, faciam , ut in praeceptu meis ambuletu, o iudicia mea custodiatu si operemini. Ad Philipp. 2. DEVS es, qui operatur in nebuves opescere. Di ilici illas tantum , aqtie grauis .implicata est, ut,in quo sufficientia enacacia gratiae conssistat, intelli gatur. Pro cuius explicatione. NOTA Nnu Mest; tramque
gratiam, sufficientem scilicet efficacem , comprchendi sub
gratia cxcitantes, quae est in voluntates hoc est, sub pia moti one immediate voluntati a DEO immissa. In ea tria considerari possunt Entitas seu natura gra tiae. Modus, quo a Deo homini consertur ordo seu habitudo ad effectum quem vel reipsa habet, vel saltem haberet
Di ci. I. Suffcientia gratiae in eo posita est, vi ipsa, sisne
noui accessu auxili j satis sit homini ad consensum seu operationem liberes, si velit, eliciendam. Haec conclusio euidens est ex terminis. Nam si praeter gratiam iussicientem necessarium esset aliud auxilium ad operandum, ipsa certe suiliciens non esset. Itaq; gratia suffciens includit omnia auxilia, quae per modum principii necessaria sunt ad
exercendam actionem supernaturalem; Quod bifariam fieri po-icae Prima vi actu omnia includat' complectatur quando scilicet proxime completh
ad operandum est sufficiens De-inc vi virtute ; quand b, licet aliquod eorum desiit, in eius t men, qui dicitur habere gratiam sufficientem, potestate est, utillud, si velit, obtineat. Sic iusti Omnes dicuntur habere suffici ens auxilium ad perseuerandum in statu gratiae; quia licet ad id requiratur nouum gratiae auxilium , quo interdum carent in eorum tamen potestate est ut illud sit quod facere possunt αprecibus institerint, o receptae iam gratiae non defiterint, Deo obtineant in v s namque sua
gratia semel iustificatos non deserit, nisi ab eis prius deseratur ut inquit Concit. Trident sess. 6. cap. Ii Quapropterii aliquod auxilium homini desit, quod sit
necessiarium principium ad exer-ccndam actionem supernaturalem meque in potestate hominis sit, ut illud, quantumui e iam velit,obtineat; nullo modo dici poterit habere auxilium susficiens Legi potest Suare lib. 3.
327쪽
Hime non audiendi si mi, qui volunt,gratiam sussicientem tantum esse in ordine ad potestatem operandi non autem ad ipsam operationem; hoc est, susficere quidem, ut homo possit
operari, non autem Vt operetur.
id enim absurde dici, quis non videat' Nam prim clim potentia dicat ordinem ad actum, intelligi non potest, qud aliqua forma tribuat alicui posse operari,in non siit sufficiens, ut qui illam habet, operetur. Dein Gratia susticiens non ordinatur vltimo ad posse, sed ad velle;
datur enim a DEO non tantum, ut homo conueri possit, sed etiam ut conuertatur Im non
ordinatur proprie ad posse, cum ipsa me sit forma, qua homo redditur formaliter poten , ordinatur igitur propri,ad velle, tanquam ad effectum inem, propter quem datur quod inde sequitur, non potest intelligi sussiciens ad posse quinctiam intelligatur sufficiens ad velle. Tertio. Si gratia tantum est si ficiens ad posse mon autem ad velle& operari consequens est,
ut homo tantum teneatur posse,
non autem velle, operari quia ad posse tantum habet auxilium sui iaciens, non autem ad velle operari , ac proinde ut non
teneatur Onuerti, praecepta scr-uare, C. Vnde porro fit, ut, si
non conuertatur, aut praecepta
observet, imputari ad ulpam ei nequeat. Id quod abhorrerea doctrina sana, nemo non intel
os IIclx s. I. Is, qui habet auxilium gratiae uiliciens, tametsi operari possit, actu tamen
non operatur. Ergbit operetur, praeter auxilium grati testinacientis, indigebit alio auxilio gratiae
mo auxilio gratiae non respondeatin operetur, non prouenire
ex defectu insisticientia auxili j sed ex culpa vitio liberae
Os IICIE s. II. Augustinus lib. de corrept. ωgrat cap. II. docet, primo homini datum esse posse perseuerare,non aut se leucrare. Ergb ex sententia Au-gtistini auxilium sussiciens tam tum datur ad posse, non aute ad velle: operari. Responde, Augustinum tantum velle, gratiam sufficientem non esse coniuncta cum consensu seu operatione. Recth enim inter se constat; auxilium esse suiliciens ad operandum in tamen non habere operationem coniunctam, pro' ter libertatem perantis. DE GRATIA EFFICACI; In quot efficacia eius consistat Z longe maior difficultas est, in cuius ex Q plicatio
328쪽
Qui naM existimant efficacuam gratiae in eo positam AP, qud voluntatem humanam physice determinet ad c sensum seu operationem. qua
determinatione tria docent. Pr,mo tam ita praeuenire voluntatem Mamanam,ut nullo modo sit in potestate voluntatis. Deinde Necessariam omnino esse, ut voluntas operetur. Trrtio: Ei posita,voluntatem non posse non consentire&operari. Vnde non
absurde physica praedeterminxii appellati solet. Du opinion inmerito improbam, iii duo praecipue qua exca sequuntur, possit non consentire; nullam in voluntate relinquet indifferentiam ad non consentiendum ac proinde nec libertatem. Vnde rursus sequitur, non esse in potestate hominis, ut consentia ,
conuertatur; ac proinde ut inmiles sint illaeDgi voces Zachar. I. Conuertimini adme , ese conuertar ad vos. Esaiae i. Si volueriis c audieritis me, C c. Item, Ut
iniustae sint eiusdem querimoniae vadis. Iudicatri se me
t die expandi manus meas ad populum non credentem es contradicentem cuiusmodi plurimae occurrunt in sacris literis, qui biis queritur Deus de pecca- incommoda considerant. Prime toribus, iubdvocati non respoenin physica illa determinatio deant. Nam quis iure de aliquo
libertatem voluntatis ad opera- conqueri potest , si non faciat, duplane evertit. Nam cum nullo quod iii potestate eius. iam est 3 modo sit in potestate voluntatis, um, quod non imissi in d;
necabaliquo effectu qui sit in plici sensiti coposito sic blicet&d,
potestate voluntatis, pendeat; d uiso,paratu sibi existimant, tona. ei semel constituta ac posita,vo li commen.Theolog. trach. 2. qtu. luntas non possit non consent, rella operari, quomodo libere consentiet operabitur ZEt sane vox ipsa, Determinat onu , incommodii hoc prae se fert. Nam quod ad unam partem determinatum est non potest dici indiffercns ad utramque Ergbsi rutia ethcax volutatem ad consensum ita determinat, ut haec non
Praedeterminatio illa physicato, lit omne discrimen inter gratiata sufficientem,& efficacem. Nam si necessaria omni labest ad operandum; iam nullum gratiae auxilium sufficiet ad operandum, quod voluntatem hominis physice non determinet; ac proini nullum erit sufficiens , qu bd simul
329쪽
mul etiam non siit enicax contra Scripturam, Patres&Rationem. Nam is, qui reipsa non conuertitur,cum careat gratia physice determinante&esticaci, simul etiadestituetur gratia sitfficiente ac proinde vitii culpae eius tribui non poterit, si non conuertaturi quis sine gratia susticienti nemo convcrri potest. Quod Scripturae, Pallibus Scrationi aduersatur. Legi potest Bellarmin. lib., de gratin lib. arbiticap. II. Acriecticacia gratiae ex eventu metiuntur vulta gratia sit cDcax,cui voluntas reipsa cooperaturi illa vero incfucax cui eadem voluntas pro innata sibi libertate
Acii sitamin constitutam esse volunt in morali quadam motione seu inclinationes; qua ita Voluntatem inclinet cinducat ad consensium seu operationem, Vt quaquam libertaticius ad dic sentiendum seu resistendum nihil detrahat; hoc tamen moralivi: persuasione praestet , ut Vinluntas reipsa consentiat &opere
fat. PRAEMITTO hanc vocem Efficax . tribus modis posse sumi.
PMMo,ut tantum significet vi tutem seu iacultatem agendi,etiamsi reipsa nihil agat. Sic potio inc licia, quae suapte natuta talis est, vi possit homini sanita tem afferre . etiamsi ab eo respuatur, ac proinde fectu suo
careat dicitur tamen esticax. Ita sumpta efficacia conuenit etiam gratiae sunt ienti. Nam lavini sufficientem habet trahendi voluntatem ad consensum, quanquam voluntas, culpa&,itio suo , trahenda non sit. Itaque de ea non agimus hoc loco, ubi id inquirimus, quod gratiam cilicacem distinguat a susficiente.
a x, ut designat vimin energi an gratiae ita creato arbitrio ac. commodatam: congruentem,
ut sit in eo effectum certo 4n- fallibiliter habitura. Haec accommodatio seu congruentia tametsi gratiam non necessaribaugeat in ratione physicae entitatis, istu quoad graduum intensionem ineri enim potest, ut vocatio aliqua remissior, sub certis circumstantiis data, ita
certo ad consensum attractura sit quae eadem , vel etiam intensior, sub aliis circumstantiis data, non attraheret auget tamen eam in ratione morali benefici j, gratiae ac doni. Nam quemadmodum imorali resti mationes maius beneficium
Petro conseri , qui ei rem aliquam
330쪽
Tractatis II Laliquam minoris preti offert, quand necessaria dc profuturac , quam si offerax rem pretij maioris,quand ea nec indiget, nec frui ad commodum Mutilitatem suam potest. Ita maior
Dei gratia, in morali ratione gratiae . beneficij, est, hominem caupcatione excitari , quae licet CXL
vim quandam ci virtutem prin cipij, quam actualem eius insta xum significat Hoc praemi fDico II Congruitas seu es ficacia gratiae in actu primo, quasi tabitualis , proprie consi stit in proportione illa, qua gra
minus sit intensia phlysice, ita a iusque scientiae ii dircctionisi b-men voluntati congruit, viceri cit. ita libero arbitrio contempe- sit est chum habitura quam alia ratur , ut ea posita infallibiliter quoad physicam cntitatem eqiratur consensus seu coopera intensiore, non tamen ita con- tio. Exploco hanc assertionem. Dis. grua vi tati' attemperata, , infinita illa scientia qua Ona- ut effectum habitura sit. Nam ni comprehendit' penetrat, ratio boni, gratiae Ecbencficii non solum praeuidet, quo quis- non ex quantitate physica , si dique modb in quovis tempore ex necessitate, vita, opportu dispositus&ameitus sit; verum nitate eius, quod donatur, expen- etiam quae&qualis vocatio ei Licdenda est. disposito affecto apte cori
Daliac congruitate, quae dici temperetur, & ita congruat, ut sole testacacia gratiae in actu pri vocatus consentiatin convcrino, poti Tima dissicultas est, ut in quo posita sit recte explice
Ttλτio sumitur vox ficax, ut denotat vim seu virtutem -ctu in opus influentem. Qua significatione illiid gratiae auxilium ccit cuicax, quod simul cum voluntate consensum in hominere ipsa efficit&producit. Haec dici solet enicacia in actu secundo; quanquam rectius .cientia appellaretur. Eificacia enim, attententa proprietate voci , potiustatuta Exempli gratiari Voluntatem Pauli tum propter circumstantias loci ac temporis , tum propter natiuam corporis complexionem; tum propter aliquos tristitiae vel asterius passionis assectus ex aliqua occasione ortos tum demum propter caussas alias, sic aliquandb affectam ei Sesac dispositam, vitalis illustratio veinsipiratio nempe cogitatio de gehenna: timor cruciatuum ternorum in hoc vel illo gradu intensionis animo immissa inc effi