장음표시 사용
131쪽
i a Probare eis discite pessit reus impiet
tis accusatusse bono animo fecisse. is confitens impietatem , ct intentionem negans , quando νt impaenitens non
2o Confessiones qua in auditorio inquisitorem fiunt, misi e funt.11 Confitens fui honeses, indicare etiam debet authores ct conscios illarum hiaresuma
11 Confitens inquisitoribus heresim promsus occultam, occulte ab eis est absti
23 Hereticum occultum non teneri bona sua fisco tradere, id argumento MLquod occultam prorsus h resim e onfitens, bonorum confiscatione non pu
1 confitens bsresim non prorsus occulta , quo pactost tractandus . a s Reconciliatus ecclesis, quise bereticum fuisse negat ,sed metu confessum esse, ait , que non commisit, quomodo pu
16 Reconciliatus ecclesis, qui se bereticum fuisse negat, sed metu eo esse , ait,
quando impernitens non iudicandus . 27 Innocens qui metu, aut carceris tedio
confessus esse hereticum fuisse, quid facturus sit.
18 Innocens yri testes refutare nequit, u que confessionem iuste reuocare, I teatur id peccatum parecbo suo. 29 Confisonem reuocari non posse, po quam est ab altera parte accepta, multi exHimant., o confessionem reuocari non posse, eum eam accusaror admiserit, an νera sit opinio.
bari polIunt, & ea se re sola est, cui contra dici non potest. Nam cofitenti Stinus illud obiici solet, quod apud Lucam est: Ex
ore tuo te iudico. Inter omnes autem
species probationis, consessio obtinet principatum: nec enim ulla clarior,autem cacior probatio inuenitur , quam reorum consessio quemadmodum Romanus & Alexander docent. Fortior quidem est quam ea, quae fit per testes, si Felino credimus, qui eam dicit notoriam rem facere Nec solemnitas probatoria exigitur , ubi adest consessio partis, sicuti Baldus & caeteri tradunt. Accedit huc Demosthenes, oratione cotra Timocratem, dicens et Facinorosos, qui scelera fatentur, sine iudicio puniri Ieses iubent. Et Iul Ius Paulus ait: C sessus pro iudicato est: quia quodam mo. do sua sententia damnatur. fl. I.&l. 3. ff. de consessis. Lucae. I9. Gonsal. de het
, reti. qu st. I . Roma .cons. 329. Alex. consi. I9. lib. q. Feli. in c. I . de exceptio.
& in c. cum super. de re iudi. Bal. in . authen. sed nouo iure. Q si cert. pet Hippoly. in rubri. de probat. Gratus
ι Quamuis in alijs criminibus sola co- sessio non sufficiat ad condemnatione, nisi de cri mine aliter constet: sola tameco sessione probari potest haeresis, quia cum in animo latere soleat, plerumque alio pacto probari nequit: quamobrem ea sola sufficit ad condemnationem, secundum Baldi, Felini, & quorundam opinionem. Sed nisi alio modo haeresis probata sit, non debet poena ordinaria punir i, qui occultam haeresim confit
132쪽
tur, ut paulo post dicturi sumus. I. i.*.
ite illud ad Siliani.l. I. . diuu .de quςst. Baldus quis non dica. C. de episcide cleri. Feli. in c. auditis. de praescripta Pon Zini. de lanatis. nu. 7o. Arelata. de haereti. notabi. 1. Carerius in praehica. nu. I 69. J. 3 Sed non omnis consessio contra reum confitentem plena probationem facit. Nam neque consessio generalis, dubia& incerta probat: veluti si reus dixerit, ego su in haereticus, nec praeterea deci rauerit, quibus sit haeretibus . Infectus , is proculdubio damnandus non est:vr-
Iur. D. certum. is de cqnsessis.sal cosis lib. t. sclin. in . . at si clerici. de
udi. Aymo. confit. 26α. 34 Quod si corvi ei s o noxiret v 'ale adeo generatas, pro socciali postet haberi:
praesertim ii ad alia ςsset relata, unde redderetur certa. 'erbi gratia , si reus dicat: Dosum Lutheraniss,& credu ea omnia, quae Lutherus d Mit: quam ui adduci non possit, ut certius ala quid costea tur , damnari quidem poterit vili aereticus portinax. argu . l. asse toto. E. de haeredi. instituen. l. ait praetor. f. r.
de re iudica. Js Nec. standu est consessionibus,quibus
Datura repugnat : hoc enim ipso , quod quis ea confitctur, errare coli uincitur.
t J. consessionibus. l. si is cuius. f. v lt. n. de interrogation b. Jς Nec facile adhibenda est fides consesi
soni non verissimili: nam costis;ones xeorum pro exploratis facinoribus h. bere non oportit, si nulla probatio re rigionem cognoscentis instruat. Ruoa aut in v rissimile non est, id non belle insta uel uidicis animum. l. I. f. diutis
Seuerus. T. de quaestio. glo. isc interpre- . fes in . l. i .C. de conse. c.quia verisimile.
Nunc videndum an rei consessionem suas reuocare queant:ac primum quidegeneraliter dicendum est, consessiones reorum retractari no posita nimis enim indignum est, ut quod sua quisque voreesailias est, id reuocet, ac testimonio sito resistat: quam ob rem consessi proii ἰcatis habentur. l. generaliter.C.
non nume. pecu. l. I. C. de confessis. Js Excipiuntur tamen species ima ita : ni confessiq 'ormentis cxtorta libere reuo, cari potest. Idemque est, cum extor quetur metu imminentium tormento βrum : quemadmodu sub tit. de questio. plenius dicemus. i' Minor viginti quinq; annis reuocare
poterit consessionem in integrum restiuitione petita. s l. certum. f. vlti. K. de conse. las. in . l. nam de postea. f. sit minor. T deiureiuran. Jio Poterit & incontinenti consess o qu libet reuocari, tanquam aut lapsu linguae , aut sine deliberatione facta. f l. Stichus imo Paphilus. T de manu teli glo. in c. vlti. de iure iuran. lib. 6. Jri. Item illa consessio reuocari potest , quam aliquis carcere clausus emisit nullis praecedentibus indicijs: ea enim iniuste ab eo fiat extorta, & nullius mo- . menti est. glo. de omnes in. l. pen. is de quaestio. Albiat. in c. I. de ossi. o
r i Excipitur & ille casus, cum iudex reo promisit veniam & impunitatem , si crimen si tereturma is qui deceptus a iudice constatis est, poterit ea consessionemuocare: quidquid Collectari' dixit in c. in eqs. de hare. f Imol. cos. i 9. Deci'hi. L i. c. te sent.quq pro eo qd in te. Hi dipolyti in . I. I .J. qu stioni. ii. de quaestio.
Gomes. in C. i.de costatu .li. 6.COuar. li. I. resolui. c. a. BOstius iit. de consessis. J
133쪽
I I Item, qui per errorem aliquid consessu, est, errore deposito potest id reuocare: no enim sitetur, qui errat,vi inquit Vlpianus. Et qui iusto errore ductus confitetur,venia dignus est,& poenitere potest, maxime si postea plenius instructus consessionem reuocauerit. Sed is qui reuocat, probare debet errorem. non fatetur. m. de cole. l. de aetate. 3. v
ei tamen onus probationis incumbit, qui consessionein criminis ita moderatur, ut crimen excludat: de ita omnlii sententia receptum est. I Bar. in . l. Aurelius. 6 idem quaesij t. de libera. legata.
Feli. in . c. cum venerabili. de exceptio.
Hippoly. in practica. g. post qua Sal
mo. in . l. ut vim. E. de Iusti. de iure prope finem.'Bohe. decisio. is . dc 2 3. Jtior
T de interrogatio. c. vlti. de conse. LI 8 Caeterum vix fieri potest, ac fortas Ievnde Neratius. g. vltimo. ad legem Aqui. l. t. si quis ultro.de quaestionibus. JI Verum in iudicio sanctae inquisiti
nis, quocunque tempore de modo reus conseisionem reuocet, quamuis nec asiserat causam probabilem, nec satis idoneam,admittitur tamen eius reuocatio: de siue pro eo, siue contra eum, extremqeonsessioni statur: haee enim est, quς es. ficit, ut reus poenitens aut impoenitens esse videatur: de hoc iure utimur.
is Quaeri autem solet, an is, qui confitetur factum, sed negat intentione im-siam, audiendus sit; de quidem in ma- is factis praesumitur malus animus, de nemo existimandus est dix se quod nomente agitauerit: dc cum in verbis nulla est ambiguitas , non debet ad mltii voluntatis quaestio. l. si non conuith. C. de iniuriis. l. Labeo. is de supel. I a. l. ille aut ille. delegat. 3. J16 ltaque si quispiain ritus Iudaeoru , aut haereticorum seruauerit, si impias pro- postῖones affirmauerit, vel tale aliquid consessus fuerit,& id bono animose secisse dixerit, puniendus est ut impc nitens: quia cum plane de cri mine constet, is tamen crimen diis tetur. cadcontra christianos. de haereti. lib. 6. c. r. de praesumptionibus. JII Nonnunquam audiendus est, qui negat , se praua intentione fecisse, nimiruu res dubia sit, de probabilitatem aliquam intentionis negatio praeseserat: ne vix quidem, ut reus impietatis a cusatus, probare queat, se bono animo secisse. Animus enim nec apparet, nec cernitur: dc ea quae in animo latent, i ramento probari non possimi, quando praesumptio stat contra. t c. vidua. de regularib. Bar. in . l. inter omnes. 9. r
iste. is de surt. Alex. in . l. r. f. per procuratorem. ff. de acqui. posse. JI9 Ereo qui negat intentionem eius improbitatis , quam fassus est , damnari potest ut impaeniten': excepto, si res dubia fuerit i tunc enim aut purgandus est, aut propter suspitionem reus abiura sit, aut deniq; torqueri poterit:quod scimus esse usitatium. Lansrin. in . α
quoniam contra. de probat. pari. consessiones. Bossius in tractatu criminum. tit. de consessis. J2o. Hae autem consessiones, quae ἰn auditorio inquisitoia fiunt, ni Istae sunt: quia i artem nabent sacrae occultaeque con-essionis, partem vero iudicialis. Na Ses vltro quispia cofiteatur, nihilominus consessionem in scriptis tradere debet inquisitoribus coram notario, & aliis duobus vel tribus testibus ossicialibus: de iurare debet, vera ea esse omnia quae consessus est: & pr terea interrogandus est de circunstanti js omnibus, personarum, locoru Sc temporia:quorum Pler que in sacra consessione Iocu non habent. Γ c. quem poenitet. de poeniten. distin. i. te prima instructio. ca. 4. l
134쪽
ai Interrogandi quoque sunt de aut horibus,& conscijs,& partibus ha resum di quos omnes indicare debent, etiam nointerrogati. ut enim diuus Hieronymus inquit:Sapietes illi In Christo sunt, tui satisfactione poenitentiae , peccata ua, vel errores h resos, conuertendo se ad Deum fideliter, cofitentiir,& authores vel criminum suoru tri,vel dogmatu manifestant. Et beatus August. H retico petenti poenitenti et locutri, tunc credatur, si de alios, quos illic nouit esse, manifestaverit nobis. f Hiero. in cap. iob. I s. August. Deuterio , epistola
xa Qui prorsus occultam h resim consitetur inquisitoribus, occulte ab eis est absoluendus: nec bona eius sunt confiscanda, nec publice abiurare debet rquia secreta peccata secreta cofessione, de occulta satisfactione purgantur. pri
ma instruist. c. 1. c. quis aliquando.*. ite
illud Ioannis. de poenit. dist. 3. Archi d. in c. filii. de hqreti. lib. 6. Math. in cOstit. Sicilip tit. I. Ja 3 Qu'd magno quidem argumento est,
ut occultus hςreticus non teneatur bo
na sua tradere fisco: quandoquidem cofessus occultam h resim inquisitoribus ipsis, bonorum publicatione non patiatur . Sed plenius de his diximus alibi . 1 Si vero ta resis non fuerit prorsus occulta, sed sola rei consessione probatur, absoluendus quidem ille est, & consulendus inquisiitor generalis, ut indulgentia principis bona relinquantur sponte
nunquam suille haereticum, sed metu salsorum testium consessirin esse, quae non commisit, is ut impoenitens pu-miendus est , nisi resipuerit. Γ Calde
16 Id tamen locum habet, cum his nonis
dum poenitentiae iniunctae satis secerat :nam ii iam eam peregerat, temerarius magis est,quam impcenitens: temeraris autem puniendi sunt arbitrio iudicum,& nonnunquam sustibus castigandi: addita comminatione grauioris pcens, si deinceps in eandem temeritatem in currerint. Et hoc iure utimur. f l. si duo Patroni. F. vlti. de iureiuran. J17 Quaesitum fuit, quid innocens saceret, qui metu testium ac taedio carceris con- liellus est se suisse haereticum de si quide innocentiam suam probare possit, non 3 debet negligere famam, sed causam de integro apud iquisitores agere. f c. nolo.
I 2. q. I. c. peccatum . de regul. Iuris
libro. 6. Soto. libro. I. de iusti. de iure. quaest. io, J28 S ero neque testes refutare, neque 'consessionem iuste reuocare potuerit: Tnteatur id peccatum parocho suo, & nihil praeterea faciat, ne quid deterius inde contingat: nec enim superuacua ttentanda sunt, quae nocere pollunt, dc
non prodesse. l. haec stipulatio. F. vlti.
ff. ut legato. no . cauea. l. ad probationem dominis. C. de probatio.J19 Multi putant, confessionem reuocainri non posse, cum eam accusator admi
1erit, vel acceperit: siue ut vulgo loquutur, postquam est ab altera parte a cepta. fBal. in . l. Gallus. g. r. ff. de libri& posthu. Alex. &Iason.in. l. quidquid astringendae. de verbo. obligat. Catel. Cotta. In memorabilibus. verbo, consessio. J3o Sed quamuis ea opinio in alijs iudiciis vera esse possit, in causa tamen haeresis mea quidem sententia non est recipienda. lyrimum, quia nulla I ge probatur et deinde quia solemnia I ris Obseruanda non sunt, cum simpliciter,& sine figura iudicis res agitura
135쪽
Pbstremo, quia quocunque tempore' disputabo. Ce. v Iti. de hareti. lib. c. reus veritatem dicere voluerit, conseia Clem. saepe. deverb. signi. Et quae sicci sio eius recipienda est, ut alibi copiose psi. tit. de peniten. & conuer.J
De contumacibus Titulus XIII f. ' i
r ontumaces quisiit. 6 Contumae, si lariter, fatis est si per edia S pectus de heres, qui vocatus sub fruste ter vocetur, ut multorum terfugit, aut abest, ct excommunis sententia est. tionem per integrum annum negligit, 7 Contumax in respondendo, ct articulos Nelut hereticus est condemnandus. fidei co teri noles, hi quibus fulpinus 3 Amus quo quis contumaciter abest, quo es, vi conuictus damnari poterit. modo computandus. 8 Confessio fidei necessaria es IMO O contumax, nisi post integrum annum a tempore. Δe Excommunicationis computatium, ' Reus torquerἱpotest vi respondeat. tanquam hereticus damnandus no est. Io Contumax quocunque tempore coaupa - 1 coutumax suspectus de laesi, mi Dcia reat, audiendus es. . tandus in personam.
num in excommunicatἰone persistit, tunc velut haereticus est condemnadusa quia satis videtur innocentiae tuae dissidere, qui iudicium refugit. c. cum eo ritumacia. de haereti. lib. 6. & illic inter pretes. c. christianis. II. q. I. e. dec vimus. 3. q. p. c. nullus. de praesumpt. JIlle autem annus copulandus est, non
utilis quod aiunt 'aut intermissus, sed continuis, perpetui sq: diebus: id enim generaliter sic est accipiendum, nisi i
te aliud expressim constitutum fuerit. l. non solum .f. annus. deeXcusa. tuto. glo. in rubrica de variis & cxtra ordi perscript. Lapus. l . Andre. Domi. de Francus in c. cum contumacia. de horol. lib. 6.J i s, qui vocatus ab inqui litoribus , ut de Contumax igitur damnari non debet fide respondeat, subterfugἰt, aut contii tanquam haereticus, nisi post integrum
maciter abest, de propter hoc excom- annum, ab eo die, quosvit propter comunicatus, animo contumaci per a i tu macram excommunicatus Vnde si intra
V M secundum Apotali doctritiam, principiabus, & iudicibus, obte-perandum sit: hi qui se
citer eis vel resistunt,vclcontrad cunt, vel non obediunt iusta praecipientibus, iure meritoque mulctis, & pinnis, &pro modo contumaciae puniri solent: quod in causis ciuilibus S criminalibus, in soro ecclesiastico &seculari semper Sc ubique seruatur. Ad Roma. t 3. & r Pet. 2. l. I. si
quis ius dicen. non obtempe. c. I .cum
seq. de dolo Je contuma. Iulius Paulus lib. s. sent. tit. S. JQuam ob causam suspectus de har
136쪽
Intra Illum annum fuerit mortuus, integri s fatus decedit: nec bona eius ob eam causam confiscabuntur, nec alias haereticorum poenas patietur: quia constitutio Alexandri IAl. qua haereticorupoena aduersus contumaces decreta est, exinde illos laquam haereticos damnat, ex quo per annum animo contumaci sustinent excommunicationem . prae- dicto. c. cum contumacia . de illic A Chid. Ioa. Andre. Domi. de Phili p. Alberti. in rubri. de haere. lib. c. q. I 3. tui. 39. quod ex dictione ex tunc, aperte colligitur. l. 4. f. i . de condi.& demonstra. l. pen. de testamen. tutela. Js Sed illud probabilem dubitationem
habet, an is contumax, de quo supra tractauimus, citandus sit in persoliana, vel satis sit, eum in domum, aut per edicta eitari. Multi putant omnimodo necessariam esse citationem in faciem , ut quispiam excommunicari queat: ergo multo magis ut condemnetur laquam haereticus. Quae sentetia verissima est, planeque locum habet, cum reus inu
hiri potest. D inno. Collecta. & Abbasio c. vlti. de eo qui mitti. in possie. Vincen. in C. ad r primedum . de omi. ordi. Ba L in l. in actionibus. de in litem iuran. Faber in .f. vlti. instit. de poena te-niere litigan. decisiones rotae in nouis. 27 I. oc 367.Paul. in l. .f. praetor ait. dedam. in i . Roma. consi. 8 2. Feli. in c. cum si romana. de appellati. J
spondeo, tunc secundum plurimorum lententἔam, satis esse, si Elemniter per
edicta vocetur: meo tamen iudicio durum admodum, ne dicam iniquum atque crvdcle seret, propter Glam suspitionem procedere ad illam tam uera sententiam contra non citatum : qui quidem, ut Angelus ait, ficte contumax
est. trus igitur & aequius erit, ut suspe
ctus in saciem citetur, nis forte probatione plena constarer, contumacem liqreticum esse:tunc enim ter citatus damnari poterit, ut Nicephorus i ecclesiast. hist. bis factum fuisse memorat. c. Id
qui matri. accusa. pos. c. quoniam. f. I. vllit. non contesta. c. perlatum . qui
filii sint legit i. e. de illicita. 2 4. q. ῆ . B.IT. Alex. 5 caeteri in l. 4. g. praetor alti dedam. inici Nicephorus lib. I I. cap. 4.& lib. i7. cap. 9. J7 ὲlle vero qui contumax est In respondendo, &interrogatus de fide ab inquisitoribus, confiteri non vult articulos fidei, in quibus suspectus est, merito da
nari poterit, ut pertinax & conuictus. 8 Nihil autem interest, neget quis, an taceat interrogatus, an obscure respondeat,vel non respondeatad interrogata.
Et ita sua tempellate factum suisse cum quodam schismatico, Bonifacius de Vitalinis testis locuples est. Simile qui I piam actum fuit cum Photio in octaua synodo generali: cui ter interrogato, si
susciperet statuta sanctorum patrum, de non respondenti verbum, praes dentes synodo dixerunt: Per silentium no aestu gies mani se stlarem damnationem. Et ut in phor. Terentius inquit.
An quisquam iudex est, qui possis nocere Tua iusta, νbi tute ναμ non respodeas Est quippe consessio fidei necessaria loco dc tempore, ut alibi dicam. Bonisa. in Clem. i. de usuris. nu. 96. syn do. 8. act. s. l. de aetate. f. qui tacuit. f. quod autem .g. nihil interest. de interrogationib. J9 Potest quoque torqueri reus ut respondeat, sicuti Baldus, Iason,alisque tradui. Bal. in l. accusationem. C. qui accusa. non possunti lac in l. qui aliena .6. Ccl- s. E. de acquir. haeredi. Capicius il eisi. t F-Jio Sed tamen quocunque tempore con
137쪽
Ioa De creden. defen. fauto. &recepta.
tur x comparuerit, audiendus est,que admodum in tractatu de absentibus, lenius disseruimus. Poterit aute pr are, se non fuisse contumacem, si forte fuit ita impeditus, ut intra annum coparere nequiverit. Soletque qualiscumque causa excusarea dolor quam sicile in hoe iudicio admittendam censeo, ne innocens indicta causa propter contumaciam fictam,& praesumptionem incertam de tam graui crimine condemnetur. I l. 2. cum seq. si quis cautio. Lcontumacia. n. de re iudi. Ioan. Andre. Domi. &Francus in c. cum contum cia. Brunus lib. .de haeret. c. I I. PetrullRebussus tracta. de contumacia.J
De credentibus, defensoribus , fautoribus receptatoribus. Titulus XV
1 Redentes qui dicantur, σ ipsorum I 3 Fautores haereticorum quo pacto magi- species quot sint. stratus, O quo modo priuati homines
1 credentiumsecunda*ecies. censeantur.3 Credentium tertia species. Receptatores hsreticorum eisdem par credentium quarta species. xus coercentur, quibus defensioress credere hereticis qui censeantur. fautores. 6 Hs reticis qui credunt, nulli tamen erro II ieceptatores haereticorum tanquam bari scienter adhaerent, quo in numero reticospuniendos esse, Baltas ct mi habendi M. ti putant. Discipuli credentes magistris hereticis, I 6 Receptiores quo pacto puniendos esse sint puniendi. sentiat Plato lib. in . de legibus.s Defendentes haereticorum errores sicien i 7 Haereticos, qui coactus per vim, aut Grer, pertinaces sunt Ios nesciens, receptat, non censetur Defendentes reticos, ignorantes illos reticis fauere. esse impios, is qui eosβιenter, non eo is vceptator νtru teneatur probare ignorum errores deflendunt, quibus poenis rantiam, am accusator eius scientiam. viciendi sim . is Receptator qui iure iurando a mau i o Defendentes haereticos, si quoquomodo rit, se, quem receptauit, hae reticum
negotias dis inquisitimus impediant, esse ignorasse, absolui debet: vincienquo pacto puniendi sint. tia probetur.
ii Fautores hereticorum in eadem esse eo χο Receptans scienter bereticum consam a censenes sunt, cum eorum defen- guineum, non excusatur omnino ap foribus . na receptatoris.
ix Advocatus qui scienter defendit beretia xx Receptator filius patris hi 'etici, aut mcos, O tabellio qui facit illis instru me xor viri, aut frater fratris, vel leu J- ω, ιnfamia notandi sunt. μ' vel puniendi non sunt.
138쪽
Titulus V x. IosDe credentib. de senserib. fautori b. & receptatoribus.
Vi DAM sunt haereticorum discipuli, qui eis sauent, eos sequuntur, defendunt,& receptant:de quibus, quia catholicis nocent, bevalde suspecti sunt, breuitate solita hoc loco paucula perstringemus. Primi e
rum Q nt, quos credentes nominare solemus: quorum no vna tantum species
est. Quidam enim explicite credunt haereticis, scientes eos deviare a fide catholica: qui quidem non tam credentes haereticis, quam haeretici dicendi sunt: hi namque pertinaces haeretici vere dicuntur, qui damnatis haeresibus scienter adhaerent: quia non sunt parati ad suscipiendam correctionem ecclesiae, cuius doctrinam eo ipso contemnunt. Digni autem sunt haereticorum poenis,
non solum qui docent haereses, sed etialii, qui consentiunt docentibus. fAd
Rom. I.&c. pen. de haereti. Torquem ad a. 1. parte summae de ecclesia. cap. 2I. Brunus lib. I. de haereti. cap. .
Alij sunt haereticis credentes, qui adligrent quibusda erroribus contrariis alia cui catholicae veritati, quam explicite credere non tenentur , sed tantum impliciter de hi non sunt haeretici reputandi, quia ignorantes decipiuntur imagia ne quadam veritatis . De qua re loques Augustinus in exordio libri de utilitate credendi, ait: Credens haereticis est homo imaginatione quadam veritatis ac
Iiei iis illusus. Si vero isti crediderint
aereticis contra catholicas veritates,
quas sciunt, vel explicite scire tenentur: hi proculdubio haeretici sunt censendi,& poenis haereticorum coercendi. EDenim, ut Cicero inquit, libro de amicitia, Improbis poena statuenda est e nec minor vero ijs, qui sequuti sunt alterum et ij qui ipsi fuerint impietatis duces. 3 Sunt & alii, qui quamuis nullam haeresim in specie credant,de haereticis tamebonam habent opinionem, credentes illos esse viros bonos, de recte de fide sentire, quamobrem generali quadam credulitate assentiunt illis: qui quidem exinde essiciutur haeretici, ex quo in sua mala credulitate pertinacia habuerint, de admoniti illos hςreticos este, nihilominus in sua opinione persistunt. Nam ut sat est generaliter de uniuerse credere atque fateri catholicam fidem, ut quispiam habeatur catholicus: sic econtrario sat est, generaliter credere, vera est quae manifestus haereticus credit & dicet, ut is male credulus censeatur haereticus: alioqui credulitas, ut ait Cicero, .error est magis quam culpa,&quidem in optimi cuiusque mentem facillime irrepit. Paludanus in lib. .sent. distin. s. q. s. Alson. lib. I. de iusta haereti. punit. cap. II. J4 Alis credunt haereticis, quos viros bonos & catholicos esse putant,nec ullum errorem eorum explicite credunt, nec pertinaciam habent: & hi nec haeretici sunt, nec poenam merentur. Nam ut
scribit Prosper in epist. ad August. dereliquiis Pelagians haereseos: Simpliciores quique apud quos magna est de probitatis contemplatione reuerentia, hoc tutissimum sibi aestimant, quod aud sit eos, quorum authoritatem sine iudicio sequuntur, asserere. Et ut quidam recte inquit: Magnae cuiusdi authori tatis doctrinaeque magistrum sequi, quamdiu de vitet merito commodatur, nec aperta ecclesiae censura perstrictus est, utique probabile excusatione recipit, & venia misericordiaque dignum est: cum vero iam
139쪽
I De creden. defen. fauto. Srecepta.
iam detracta illi persona est, sub qua fefellerat, incautosq; deceperat, cum iam palam est, lupum esse,qui se ouem, aut pastorem simulauerati qui ad illum iam palam rabientem serocientemque ultro occurrunt, necesse est, aut caecos esse, aut lymphaticos, nec venia digni sunt, nec misericordia. Quam sententiam Leo magnus, & caeteri omnes docent. f c. dixit Apostolus. 24. q. 3. c. I. 29.q. l. Leo sermone. 4. de epiphania D min I. Vincen. Lirinen . lib. aduersus haereses. Siluest . in summa, verbo hqresis. I. q. T. Pighius lib. I. hierar. eccl. c. 3.
Paluda. & Castrensis locis prςnotatis. J3 Praesumuntur & illi haereticis credere, qui cum eis conuersantur, & nimiam familiaritatem habent: & hi qui libros eorum frequenter legunt, & sermones ais id ue audiunt :& qui eos laudant, &venerantur: &qui asia faciunt, quae ad eorum religionem & rItus pertinent,. Nam huiusmodi factis, non secus atq; verbis animi affectii demonstrant. Haec tamen omnia ex circunstant ijs person rum, & rerum, locorum & tempor uinaestimanda sunt. D Archi d. in .c. quicunque. de haereti. lib. 6. Torque mada. 2. parte summae de ecclesia, lib. cap. 2I. Alsonsus lib. i. de iusta hqreti. puniti
cap. 17. Brunus lib. I. de haereti.cap. q. Zanchi. cap. 3. J illi
ε Qui autem haereticis credunt, sed nulli errori scienter adhaerent , quamuis aliquo modo censeantur haeretici, non tamen puniuntur poenis haereticoru:sed hi sunt qui in excommunicationem l cidunt, in quasi perstitarint, de intra annum satis sacere contempsorint, ex tunc ipso iure sunt infames, nec testari possunt, nec ex testamento capere, nec in iudicio quempiam couenire, nec sententia serre, nec patrocinium praestare, nec instrum etacdficere, nec alios actus
legitimos sacere. Quod si clerici si rint,ab omni os scio & benescio des
nutur, nec ministrantur eis ecclesiasti sacramenta, nec sepulturae traduntur rnec eorum eleemosynae, aut oblationes
recipiuntur, & qui communicant illis, excommunicantur: & tadem omnibus priuilegiis priuantur, quemadmodum quibusdam constitutionibus prolixius cauetur. Sed mea sen tentia v tilius eri ut breuius aduersus istos procedatur , tanquam contra suspectos: ut velabi rent vel se purgent,vel tormentis sub ciantur, vel si opus fuerit, aut eccles et
reconcilientur, aut in ignem mittantur. f c. excommunicamus. f. credentes. de haereti. constitu. credentcs. C. codemtit. Brutius lib. 1. de haereti. cap. I. i. J7 Praeterea discipuli , credentes magistris haereticis, interdum excusari Possunt , sςpe etiam puniendi sunt. Illi enim excusetionem habent, qui, erran ta magi stris decepti, circa veritate s illa , quas explicite credere non tenentur: d tamen parati sint allentiri cognitae veritati : sed qui sequuntur. inagistros ad-upris illas veritates, quas explicite credere tenentur, hi proculdubio nullam .habent excrisationem . Alioqui no peccassent illi, qui Ario, Sabellio, Luth in caeterisque haeresarchis credideriit: qno quid absurdius dici, cogitarive potest, Alia multa in eandem sentcntiam. Thomas , dc caeteri theologi tradunt. ΓTbo. quo lib. 8. arti. I A. &'uolib. 3. art. IO. Henri. Gandauen. quolib. .q. 3 3. TQ quem ad a. a. parte de ecclesia. lib. I p. Ad Da. in lib. - . sent. sol. Ss, Conrad. de contractibus Vlt J is e Dei sores haereticorun, , scuti credentes , vatij sunt: quidam enim scienter defendunt errores haereticorum , α
hi haeretici pertinaces sunt : de quibus Vrbanus ait: Qui aliorum desendu e
140쪽
rorem, multo damnabilior est illis, qui
errant: quia non solum errat,sed etiam aliis offendicula erroris praeparat,& cofirmat: unde quia magister erroris est, non tantum haereticus, sed etiam limresiarcha dicendus est. Et in primo cocilio Bracharensi hoc decretum extat: Qui haereticorum figmenta sequitur,
uel defendisianathema sit. Et ut inquit Isidorus: Qui consentit peccantibus , & defendit alium delinquentem, maledictus erit apud Deum, & homines,& corripietur increpatioe seuerissima.& alius sanctorum ait: si quis peccante defendit, acrius quam ille qui peccauit, coerceatur. D c. qui aliorum. 2 . q. 3. &in decretis concilij primi Bracharensis
cap. II. dec. qui consentit. o. q. 3. Jest Alij defendunt haereticos, ignorantes illos este impios, & hi pro mensura culpae coerceri debent, non tamen hqr
tici sunt. Alij defendunt scienter haere licos ipsos, sed non errores eorum, &hi patiuntur easdem pinnas, quas crodentibus haereticis impostas este, paulo
ante commemoraui. Sed non omnes
defendentes haereticos in eadem culpa
sunt: quamobrem alij leuius, durius alij puniri debent. Sunt enim qui de- sendunt verbis, alij factis: quidam in iudicio, alij alicubi: quidam cum armis, alij sine armis: quorum causa diuersa facit rem dissimilem. f Alson. lib. i. de
, o sed qui detendentes haereticos, impediunt quoquo modo negotium sanctae inquisitionis, puniendi sunt iudicum arbitrio, iuxta quantitatem culpae. Et quamuis exempti sint, aut alioqui priuilegiis muniti , possunt nihilominus ab inquisitoribus excommunicari, Aper brachium seculare coerceri. Statuta quoque haereticos defendentia, vel hoc
negotium impedientia, iniqua sunt, de
nullius momenti, & per censuram e clesiasticam reuocanda. f c.accusatus. f. vlti. de haereti. lib. 6. c. ut officium. s.
vlti. c. statutum. r. m. tit.Torquem ad a.
a. parte de ecclesia. lib. 4. cap. 2I. lii Fautores haereticorum eodem iure censentur cum defensoribus, ela per omniacis exHuantur. Proinde quidquid aduersus defensores diximus, id omne de fautoribus quoq; dicendum est.Is enim vere defendit haereticos, qui eis fauet, nec ullus fauet illis, qui no eos hoc ipso defendat. Sunt autem fautores, qui quolibet modo fauent haereticis,verbis, aut factis,uel eos excusando,uel occultado, vel alimentis, aut pecunia iuuando, vel
alij, iniustis defensionibus eis fauendo. Cui libet autem eoru dici poterit hoc, quod lib. 2. paralip.legitur: Impio praebes auxiliu,& his qui oderunt Dominii amicitia iungeris: idcirco iram Domini mereris. Ioan . Torquem ada praedicto cap. a I. lib. 2.parati p. cap. i 9.Zanchi. cap. 1. JI 2 Ad uocatus autem, qui scienter defendit haereticos, & tabellio qui facit illis
instrumenta, hoc ipso notantur in f mia . Et lege regia constitutum est, ut is
qui in sua iurisdictione defendit haereticos ,& monitus, atque excommunicatus, intra annum non satisfacit ecclesiae, exinde sit infamis, & omni officio ac dignitate priuatus, bonisque publicatis exulet. Quod ipsum quadam costitutione regni Siciliae sere cautum est. f c. si aduersus. de haereti. regia. l. vlti. iit. 26. parte. 7. in constitu. Siciliae r brica. a. Ji3 Aliter censentur sautores, hi qui m sistratus gerunt: aliter homines priuat I.
Nam ex omissione sola magistratu sc sentur fautores, quando haereticos non comprehendunt, nec puniunt: no enim