장음표시 사용
141쪽
I o . De creden. defensarem.'recepta.
iam detract illi persona est, sub qua s
sellerat, incautosq; deceperat, cum iam palam est, lupum esse,qui se ouem, aut pastorem simulauerat: qui ad illum iam palam rabientem serocientemque ultro Occurrunt, necesse est, aut caecos esse , aut lymphaticos, nec venia digni sunt, nec misericordia. Quam sententiam Leo magnus, & caeteri omnes docent. f c. dixit Apostolus. 24. q. 3. c. I. 29.q. r. Leo sermone. 4. de epiphania D minI. Vincen. Litanen. lib. aduersus haereses. Siluest. in summa, verbo h resis. I. q. 7. Pighius lib. I. hierar. eccl. c. 3. Paluda. de Castrensis locis pr notatis. J3 Praesumuntur & illi haereticis credere,. qui cum eis conuersantur, & nimiam
familiaritatem habent: & hi qui libros
eorum frequenter legunt, & sermones a sis id ue audiunt: δc qui eos laudant, &venerantur: & qui alia faciunt, quae ad eorum religionem & ritus pertinent . Nam huiusmodi factis, non secus atq; verbis animi affectii demonstrant. Haec tamen omnia ex circunstantiis person rum, & rerum, locorum & temporumae lii manda sunt. D Archid. in . c. quicunque. de haereti. lib. 6. Torque mada. 2. parte summae de ecclesia, lio. cap. 2 l.
Alion sus lib. i. de iusta hqreti. punita
cap. 17. Brunus lib. I. de haereti .cap. q.
Zanchi. cap. 3. J l έ Qui autem haereticis credunt, sed nuuli errori scienter adhaerent , quamuis aliquo modo censeantur haeretici, non tamen puniuntur poenis haereticorii: i edhi sunt qui in excommunicationem ii
cidunt, in qua si perstiterint, de intra
annum satisfacere contempserint, ex tunc ipso iure sunt infames, nec testari possunt, nec ex testamento capere, nec in iudicio quempiam couenire, nec sententia ferre, nec patrocinium praestare, nec instrumeta coficere, nec alios actus
legitimos sacere. Quod si clerici si rint, ab omni os scio & benescio dep
nutur, nec ministrantur eis ecclesiastica sacramenta, nec sepulturae traduntur rnec eorum eleemosynae, aut oblationes
recipiuntur, & qui communicant illis, excommunicantur: & tadem omnibus priuilegiis priuantur, quemadmodum quibusdam constitutionibus prolixius cauetur. Sed mea sen tentia utilius erit, ut breuius aduersus istos procedatur , tanquam contra suspectos: ut velabi rent,vel se purgent,vel tormentis subi j-ciantur, vel si opus fuerit, aut eccles et
reconcilientur, aut in ignem mittantur. i c. excommunicamus. S. credentes. de haereti. constitu. credentes. C. eodem
titi Brunus lib. 's. de haere L caP. Ii J7 Praeterea discipuli , credentes mag-sris haereticis, interdum excusari Posisunt , s*pe etiam puniendi sunt. Illi
enim excusationem habent, qui: erranta magistris decςpti, circa veritates illa , quas explicite credere non tenentur: due
tamen parari sint assentiri cognitae v ritati : sed qui sequuntur magistros aduersus illas veritates, quas explicite credere tenentur, hi proculdubio nullam .habent excusationem . Alioqui no peccassedi illi, qui Ario, Sabellio, LutherQ, caeterisque haeresarchis credideriit: quo quid absurdius dici, cogitarive potest Alia multa in eandem sententiam. Thomas caeteri theologi tradunt. Tho.
rad. de contractibu luit. J , le Descnsores haereticorun, , scuti credentes, vatij sunt: quidam enim scienter defendunt errores haereticorum , de
hi haeretici pertinaces sunt : de suibus Vrbanus ait: Qui aliorum defendit er
142쪽
rorem, multo damnabilior est illis, qui
errant: quia non solum errat,sed etiam aliis offendicula erroris praeparat,& cofirmat: unde quia magister erroris est , non tantum haereticus, sed etiam h
resarcha dicendus est. Et in primo cocilio Bracharensi hoc decretum extat: Qui haereticorum figmenta sequitur, uel defendi Lanathema sit. Et ut inquit Isidorus: Qui consentit peccantibus,& defendit alium delinquentem, maledictus erit apud Deum, & homines, de corripietur increpatioe seueris si in a.& alius sanctorum ait: Si quis peccante defendit, acrius quam ille qui peccauit, coerceatur. f c. qui aliorum. 2 . q. 3. &in decretis concilij primi Bracharensis cap. II. bc c. qui consentit. ii. q. 3. J., Alii defendunt haereticos, ignorantes illos eisse impios, & hi pro mensura culpae coerceri debent, non tamen hqr
tici sunt. Alij defendunt scienter haereticos ipsos, sed non errores eorum, &hi patiuntur easdem poenas, quas credentibus haereticis impositas esse, paulo
ante commemoraui. Sed non omnes
defendentes haereticos in eadem culpa
sunt: quamobrem alii leuius, durius alii puniri debent. Sunt enim qui d sendunt verbis, alii factis: quidam in iudicio, alij alicubi :quidam cum armis, alii sine armis: quorum causa diuersa facit rem dissimilem. f Alion. lib. i. de
iusta haereti. punit. p. 17 .Zanchi.c. q. Ji o sed qui defendentes haereticos, impediunt quoquo modo negotium sanctae inquisitionis, puniendi sunt iudicum arbitrio, iuxta quantitatem culpae. Et quamuis exempti sint, aut alioqui priuilegiis muniti, possunt nihilominus ab inquisitoribus excommunicari, taper brachium seculare coerceri. Statuta quoque haereticos delendentia, vel hoc
negotium impedientia, iniqua sunt, M
nullius momenti, &per censuram ecclesiasticam reuocanda. f c. accusatus.f. vlti. de haereti. lib. 6. c. ut officium. ρ.
vlti. c. statutum. r. m. tit.Torquem ad a.
a. parte de ecclesia. lib. . cap. 2I. JII Fautores luereticorum eodem iure censentur cum defensoribus, & per omnia eis etquantur. Proinde quidquid aduersus defensores diximus, id omne de fautoribus quoq; dicendum est. Is enim vere defendit haereticos, qui eis fauet, nec ullus fauet illis, qui no eos hoc ipso defendat. Sunt autem fautores, qui quolibet modo fauent haereticis,verbis, aut sactis,uel eos excusando,uel occultado, vel alimentis, aut tecunia iuuando, vel alijs iniustis detentionibus eis fauendo. Cui libet autem eoru dici poterit hoc, quod lib. r. paralip. legitur: Impio praebes auxiliu,& his qui oderunt Dominuamicitia iungeris:idcirco iram Domini mereris. f Ioan . Torquem ada praedrino cap. II. lib. 2.parati p. cap. I 9.Zanchi. cap. I J1 2 Ad uocatus autem, qui scienter defendit haereticos, & tabellio qui facit illis
instrumenta, hoc ipso notantur in f mia . Et lege regia constitutum est,ut is
qui in sua iurisdictione defendit haereticos, &monitus, atque excommunicatus, intra annum non satisfacit ecclesiae, exinde sit infamis, & omni officio ac dignitate priuatus, bonisque publicatis exulet. Quod ipsum quadam costitutione regni Siciliae sere cautum est. c. si aduersus. de haereti. regia. l. vlti. tit. 26. Parte. 7. in constitu. Siciliae runbrica. 2. Jis Aliter censentur fautores, hi quῖ m gistratus gerunt: aliter homines priuatῖ.
Nam ex omissione sola magistratus ce-sentur fautores, quando haereticos non comprehendunt, nec puniunt: no enim
caret scrupulo societatis occultae , quio manis sto
143쪽
1 o s De creden. defeni. fa uto. receptis.
macii festo sacinori des nit obviare: dc
qui crimina, quae poterit emendare, nocorrigit, ipse committit. Vnde Seneca in Troade: Qui non vetat peccare, cupossit , iubet. Quamobrem The dosius imperator costituit, ut nulli iudicum liceat, delatum ad se impietatis crimen, minori, aut nulli coercioni mi
dare, nisi ipse id pati velit, quod alijs
dissimulando concesserit. Privati vero non censentur fautores, Ommittendo
ea, quae ad eorum officium non pertinent : nisi forte a magistratibus aliquid eis fuerit ma latum aduersus haereticos, de sine causa id facere noluerint. Sed fautores priuati etiam homines dicet tur, qui ex officio tenentur haereticos Indicare, vel comprehendere. Et cum
id facere possint, dissimulant. Dc. qui Potest. 23. q. i. cap. qui viiij s. 2 s. q. s.
cap. sta corporis. II. q. 3. c. negligere. a. q. 7. c. error. 83 dist. c.facientis. 36. dist. Godosire. in . l. s. quincutique. in s. C. de. haereti. Ioan. Torquem adasuiri dicto cap. 2 r. Brutius, lib. I. det, reti.
C. q. l. 36. in fine de his, qui super res gione contendunt. C. Theod. la Receptatores haereticorum, iure pontificio eisdem poenis coercentur,quibus defensores de fautores: nec enim aliud
Lot, qui receptat, qua defendere atq; fauere. Honorij autem de Theodosii lex ait uisquis haereticos fugientes pro stam v ltionem, occultandi causa suscererit, sciat de patrimonium suum fisci nostri compendiis aggregandum , de se pomam, quae bis proposita est,subitura:
Zod idem aliis quoque legibus ciuibus fere constitutum est. iure autem regio aliter puniuntur: nam qui recertat scienter haereticum, patitur publiacationem domus in qua illum recept
uit, dc fisco ecclesiae desertur: nisi se te domus illa suerit alterius : tunc enim decem libris auri mulctatur: quas nisi protinus soluat, luit poenam sustibus caesus:quead modii legibus septipartitis Itonius continetur. Qui vero receptat
aereticos damnatos fugitiuos, vel eos non indicat iudicibus, morte punitur,
bonis etiam publicatis : quorum pars
tertia iudici, altera tribuitur accusatori, tertia fisco regio. fc. excomunicamus . I. g. credentes. de haereti. l. . de his, qui super religione cotendiit.C.The . l. i. C. de his qui latro. occulta. l. r .dc 2. ff. de receptato. regia. l. 1. ut. 2 6.Parte 7.
lex pragmatica. 7. Ji s Alijs quoque poenis receptatores puniuntur iure ciuili, de alijs item Siciliae constitutionibus. Baldus autem dc multi putant, receptatorem haereticorum puniendum esse tanquam haereticuin: quia ut aiunt, crimen alienum facit suu. Sed mea sententia puniri debet arbitrio iudicis poena extraordinaria iuxta qualitatem culpae, legum tamen disciplina seruata: quia vix eadem causa esse potest
diuersorum receptatorum causa autem,
ut ille ait, facit rem dissimilem. fl. I. de receptato. l. pen. c. ad les. lula. de vi publi. rubr. r. constit. Siciliae, de illic
Matthae. Bal. in. L i. C. de his qui la
tro. Occulta. JI6 Sed praetereundus non est Plato ille diuinus, qui libro duodecimo de legibus
huiusmodi leses de receptatorib' tulit: Si quis rem iurio sublatam sciens rec perit, in eadem culpa sit, qua ille , qui furatus est: Qui exulem , seu quem uis huiuscemodi sustentem susceperit, moriatur. Quippe quem ciuitas amicum . sibi vel hostem decreuerit, eundem sibi quisque similiter existimare debet. Et Iulius Paulus lib. s. receptarum sententiarum tit. 3. inquit: Receptores Iair num eadem poena afficiuntur, qua ipsi latrones: sublatis enim susceptoribus,
144쪽
grassant um cupido conquiescit. 7 Ille autem qui receptat nareticu, ignorans illum haereticum esse, non incidit in supra scriptas poenas, quia non fauet haereticis, nec peccat in ecclesiam catholicam : quod & in aliis quibuscunque receptatoribus iure receptum est rignorantia enim excusat illos, quemadmodum & illi excusationem habent iustam, qui per vim coacti sunt lirreticos, aut alios facinorosos recipere. l. r. Q de deserto. & occultato. lib. t i. & illic
interpretes. l. 3. T de incen ruina, naufra. Platea in l. omnes pro suci. de agrico. & consi. lib. ii. Bar. in leg. prima g. vltimo. de receptatori b. signorolus consit. iis . Aretinus consi. Ira. B tolomaeus Socinus consit. 261. lib. secundo. Jaa QS ii autem solet, utrum receptator teneatur probare ignorantiam, an accusator eius scientiam. At sensus noster putat, receptatori hoc onus incumbere, ut se innocentem,& a culpa immunem ostendat. Quod ego tunc demum recipiendum censeo, cum verisimiliter Praesumi possit, receptatorem sciuilia Maeresim eius que occultauit: puta quia publice notu na erat, quod ille hereti cuserat, vel quia erant amici, vicini, com
sanguinei,vel quippiam simile. f Alson.
lib. I. de iusta naereti. punit. Cap. I7. Sed
si pupillus. f. de quo palam. de inii,
tO.c. cum oporteat. de accusat. l. si vicinis. C. denup. l. octaui. unde cogniti. L de tutela. C. de in te. resti. mino. Alex.
'l. Titius. . Lucius. delibe. α posthii. Feli. in c. literis. de praesumpt. Decius
consi. s. Ripa, & Alciat. in leg. prima, si cert. peta. Godosire. in leg. qua ra prope finem. C. de haereticis. J ' Alioqui enim regula notissima iuris est, quod in sacto alieno praesumitur ignorantia, & onus probandi contrariu
incumbit alleganu scientiam ς' quod &in receptatore locum habere aiunt Ae- cursius, Bariolus &xlii. Nec obstat pr sumptio illa, quae oriri videtur contra receptatorem,eo ipso quod aliquem occultauit: nani qui male agit, odit luctici se abscondere solet: quia nemo tam perditus est, qui plane fateatur, quod seipsum occultat, quia haereticus est:imo fingcre solent omnes, quod metu creditorum latitant, vel saltem ob leve aliquod crimen. Quam ob causam tuti est, ne dolum es crimen de receptatore praesumamus, sed misericordes simus, ct omnia in partem benigniorem interpretemur: & nisi scientia probetur, aut
vehementer praesumatur: nos eum receptatorem absoluamus, qui iure iur do coniirmauerit, se illud ignorasse. fl. verius. de probata Roma. consi. o 3. Decius in c. a nobis. de excepi. glo. de Bari in s. r. j. vlti. de recepta. Platea in l. i. de deserto. & occulta. lib. i a. R ma. cons. ε7 3. decisio rotae. I I. C re. de Haereti. nu. I7O. Jio Demum qui receptat scienter consanguiueum haereticum, non excusatur mnino a poena receptatoris. f glo. in c. communicamus. f. credentes.de limreti. c. legi. 23. quaest. 8. c. si infidelis 18. q. i-Gonsa. de haereti. q. I 3.&Gril-lan. de haereti. q. s. & idem Ludo.Care.
uerit patrem haereticum, aut uxor viru,
aut frater fratrem, vel puniendi non sunt, vel certe poena leuissima coercendi se iit. Nam & si tui haeretici sint, ni
hilominus tamen iure naturae coniunctissimi sunt: nec potest quispiam eos deserere , nisi prorsus humanitatem exuerit: plurimum autem tribuendum est affectioni naturali: nec aliquid humanum a nobis alienum esse debet.
145쪽
Sit quantumuis haereticus pater, mariatus, stater e nihilominus pater est, in ritas est, frater est. Nec enim iura n tui ilia deleri possimili eresibus : qui nismo tu, qui consanguineos haereticos receptant, non sunt seuere ad modum puniendi: nec enim par est eorum delictum, & illorum, qui nihil ad se pertinentes recipiunt. Credendi quidem
sunt isti receptare consanguineos, tanquam consanguineos , non autem tan
quam haereticos: na, ut ait Cicero in L lio: Cum propinquis amicitiam natura
ipsa peperit: causa vero naturalis pote tior &honestior est: quamobrem illa semper consideranda & pr serenda est. l. citi. de receptato. & illic interpretes. l. qui cum vno. g. vlti. ff. de re milita. L 3. de tutelis. c . requisisti.de testamen. Ripa. In l. ex facto. de vulga. & pupi. Feli. in c. cum quidam . de iureiuran. Hippoly.in l. diuus. de parrici.&consi. I I9. Aymo Crauetia consi. 3O'. Tira-quel. de poenis, causa. to.& ai. Albericus, Igneus, & qui eos retulit,Gigas. lib. vltide crimine leti ae maiestatis. quaeius. J
R I V M. i URobatio fusciens requiritur, ut ali
. - quis ob crimen haeresis in carcerem
x Rei de heresi,quare non ira facile in car
3 . Hercticus manifestus quando a priuato homine comprehendi pris: Inqtu torsine episeopo, ct episcopus sine inquisitore, is elicum in custodia
mittere potest. I , Carcer reis assignandus est, pro crimina pessimarum qualitate. 6 Carcer panitentium, qui ad perpetuum carcerem da naritur, qualis esse de
7 carceris haereticorum custodes, quot crquales esse debeant. 8 Carceris custodes quot hodie is ν quaque prouincia ponantur. 9 custodes carceris quales eligendi. io Custodes carceris quid coram episcopo O inquisitoribus iurare debent. I I Carcerem h reticorum nem incialium Iolus, neque ipsemet iudex ingredi tur : di quis, quomodo eos a riui
ix carceribus Ilaretis hereticos coerceri quantopere experiat, vi Plato multis retro Ieculis p sensit.
13 Inquisitores quopacto bis metulis mess
. bus νinctos teneantur visitare, o carcerem comodum vnicuique rignare.
1 Carcer imi e ciuili ad quid habeatur. i s Carcer iure potificio ad quid habearum. t 6 Iulius Cesu, ct Cicero eius fouentiami exornans, quid olim de illis faciendum censuerint, qui cum Catilina coni
ir Carceri perpetuo qui damnari non de
i 8 Vxorem propter resim ad perpetuum
carcerem damnataman maritus Herectae teneatur.
i Uxorem propter resim ad perpetuum
carcerem damnatam illic a marito fustentari debere,sententia verior est.2o Carceris perpetui poenam minuere vel commutare, ad quempertineat. at Carceris perpetui poma quomodo Ioleas aliquando condonari. ii Carceris irremisibilispana, quando re
146쪽
is rugientes e custodia quo pacto puniri
2 giens e carcere, ad quem perpetuo erat damnatus : puniri debet tanquam relapsus, vi multinentiunt. αJ Fugiens e carcere ad quem perpetuo erat damnatus: impc uens, non relapsus habendus est.2 6 Fugere e carcere an is licite possis, quihi iuste damnarus est, ct illa etiam qui ad mortis poenam iuste condemnatur. 27 gere e carcere ruptis vinculis
ribus fractis, an liceat ei, qui iuste
morte asci potest. Σῖ Carcere νinculis ruptis licite aufugere posse reum, censet Caietanus. 29 Presbyteri in carcerem quando coniseciendi.
3o confessaris copia quando facienda iis,
qui in carcere ob crimen heresis deti
3 i Testamentum an facere positi, ad per
dere solet cognitio summaria criminis: qua inspecta iudex praecipit
executori, ut eu comprehendat: idque est, quod lex ait, annotare requirendureum, id est, decernere,&in acta reserre ac pr scribere , ut reus requiratur. Caetera pro crimine haeresis nemo mittendus est in carcerem, absque fusilai sti ad eam rem probatione: qua antecedente nihilominus deliberandum est, quemadmodii quarta instructione Toletana cauetur. D c. c. Sili. In l. r. C. de exhiben. rela. l. i . 9.diligens .ff. de sugitiauis. l. i. de requi. reis. Gonsa.de haeretῖ. qua ir. Hippolyt. in practica. S. constate. Paul Parisius consi. t 7 li. 4. Blancus in l. vlti. de qu st. Duarenus lib. I. annia uersariarum disputationum. cap. 8.Jα In aliis aute criminibus facile potest iudex aliquem in carcere mittere: quia custodia momentanea leuis pretiudicii est: at pro crimine haeresis graue est in carcerem conisci: etenim durior est i simia, quae propter eam rem oriri s let, quam aliorum quorundam criminum poena. Quamobrem prudentissime a maioribus nostris constitutum est, ut nullus condatur in carcere pro leuioribus criminibus, & ex quibus het resis no plane colligitur. Hoc amplius decretum est epistola quadam senatus,
ut non ante mittatur in carcerem reus,
fui alioqui fuerit homo religiosus, quaenatores ipsi consulantur, misssa ab illis criminum inserinatione. t s. instructio Hispalen. cap. 4-JQuamuis autem comprehedere reos,& eos in custodiam tradere, solius executoris sit: neque id priuatis hominibus liceat, ne occasio ut maioris tumultus
faciendi, nihilominus tame Gosredus, Hostiensis, & Albericus aiunt, haretia cum manifestum a quocunque priuato comprehedi polle , quia hostis communis est. Quod equidem sine delectu admittere periculosum fore existimo: tum propter scadalum, tum etiam quia reus aduersus priuatu se defendere potest : postremo, quia facile iudicibus indicari valebit: non est igitur id permiserendum cuilibet, nisi cum bellum se rit contra haereticos indictum, vel nisi serie sugiat i reticus. & copia iudicis dest. t l. non est singulis. de resu. iuris. Goste. in summa uti de haereti. de item
147쪽
Hosti. in . . qualiter devitentur. Alberi. in rubri. C. de haereti. nu. s. l. ait praetor. g. li debitore quae in frau. credito. JInouisitor sine episcopo potest haereticum In custodiam mittere, & illum vincire compedibus, catenis, vel manicis
serreis:quod pari iure fieri potest ab episcopo sine inquisitore: sed tamen alter sine altero nequit haereticum damnare ad perpetuum vel temporalem carcere. Clem. I. g. r.&.f. duro. &.f. sane. de haereti. JCaeterum no omnibus reis idem carcer assignandus est: nam leuius custodi 8ri debet qui leuius deliquit. Vnde pro ualitate criminii & personarum posunt iudices iubere, ut reus domum sua vel alterius , vel ciuitatem ut plerunq; assolet cum suburbijs, pro carcere habeat. Et paenitentibus praecipere queunt, ut monasteria, hospitalia, vel domos religiosas pro carcere habitet, sub aliqua poena in eos exequenda si Inde fugerint. l. diuus. de om. praesi. l. i .ff. de custo. reo. Iacin l. si pecuniam. I. vlti. de condi. causa data. 3. instructio. Valdolitana cap. IO. JIn singulis prouincijs eligi debet alia sua domus, in qua habitent poenitetes amnati ad perpetuum carcerem: & iube debent sitis manibus victum quaer re. solet quoque permitti aliquibus eorum, ut per totam ciuitatem eleemosynam petant. Carcer autem mulierum
separatus esse debet a carcere hominu , quia periculosa est sexuum commistio. 3. instruct . Valdoli .c. i .ec quarta To
rum. Iacob. de Aluaro.& And.de Isse nia .in . . credentes. de statu.& consue.
Duo sunt constituendi cuiuscunq; carceris hqrcticorum custodes , industrii,
de fideles: unus ab episcopo, alter ab inquisitoribus. Qui libet autem custodum habere potest ministrum idoneu . Praeterea, in unoquoque conclaui esse debent duae claues diuersae, quarum singulas unusquisq; custodii habeat: quas possunt ministris silis committere, Ut vinctis conserant necessarIa. Nec potest conuenire inter episcopum & inquisitorem, ut unus tantum sit custos carceris: quia hoc no satis tutum videtur, nec id laxe illis permittitur, nec est eoru causa vel fauore constitutu . t Clem. i . f. sane.
Hodie tamen unus tantum custos carceris in unaquaque provincia ponitur, electus ab inqui litore generali, qui non debet ministrare vinctis alimenta: sed vir aliquis idoneus eligendus est ab ii quisitoribus in id ministerium,ut . instructione Toletana cauetur: eum vitum dispensitorem vocant. Custos autecarceris ac dispensator nihil vinctis tradere debent ex his rebus, que illis mi tuntur a consanguineis,vel domesticis, nisi prius cosuluerint inquisitores: qu admodum decreto quodam senatus cOtinetur. instrv. Toleta. c. 26. JCum autem custos huius carceris plu-rImum possit vinctis nocere: prouidendum est solerter, ut viri boni ad hoc munus eligantur:est quippe horum os scili, Aristotele authore, maxime reipublicet necessarium, & viri probi recusare iulud solent: improbis vero non recte cOmittitur , qui custodiri mastis debent, ualios custodire: luis aut custodiet malos
custodes3 D Aristo. lib. c. politi .cap. 8.4io Custodes carceris coram episcopo de inquisitoribus iure iurando promittere debent,quod in custodiendis reis curam de solicitudinem fidelem adhibcbii: de quod neuter eorum alloquetur eos, nisi coram altero custode :& quod nil sul trahent ea alimentis , nec ex his rebus,
148쪽
Vinais deseruntur: quod etiam ii
rare debent ministri eorum. Vnder linquitur, carcerem haereticorum secretum esse debere, ut nullus cum eis colla loquatur. Quod quidem usque adeo ne illarium est,ut vix erui possit veritas
in his causis, nisi hoc diligenter fuerit seruatia.&ita rebus ipsis quotidie perspicuit in fit. t Cle. 1 porro. de luere. Jii Recte igitur maiores nostri quibusdainstructionum capitulis decreuerunt, ut nullus ossicialium,nec ipsemet iudex, carcerem solus ingrediatur, nec loquatur cum vinctis, nisi coram altero ex officialibus, idque iussi inquisitorum antecedente : quod se ita seruaturos ,
omnes iurare tenentur:&ut nemo vi
deat, nec alloquatur vinctos , praeter eum, qui neces laria ministrat, qui etiasendus est fidelis & probus, de iurare debet, se non reuelaturum secreta: qui etiam scrutandus est, ne mandata, vel epistolas vinctis afferat. Viri tamen religiosi debent i Nerdum cum eis coli qui de rebus spiritualibus, ut conscie iijs eorum cosulant: sed hoc fieri debet mandato inquisitorum. instructi ne Toletana. ca. I 6. de II. &instrv. s.
Valdolitana cap. I. is i Prosecto miratus sum tot ante seculis, haec expedire, praeuidis te Platonem: is enim lib. t o. de legibus, de custodiet dis stlis, quos haereticos esse putabat, i gem huiusmodi tulit: impii secretis carceribus mediterraneis coerceantur : Mnullus cum ipsis ciuium colloquatur, praeter aliquos viros, qui admonentes, ad saluten, animae colloquantur. Cibu
autem illis a iudicibus praefinitum serui afferant. haec ille. Praesensit homo di uinus hoc ipsum valde expedire, quod di nos hodie utilissimum este, re ipsa copertum habemus. Magnum sane d trimentum cui perhibent sensit Poti
galliae regnum, propteresquod supe
rioribus annis carcerem ii reticorum apertum habere tentauit: nam plurimi eorum sugerunt, de pauci comprehensorum veritatem consessi sunt.1 3 Inquisitores autem bis singulis mensibus tenentur visitare vinctos, & ab eis sciscitari, an illis necessaria ministrentur, & an bene vel secus habeant. Sic Honorius ac Theodosius costituerunt, ut iudices omnibus dominicis diebus productos reos e custodia videat de interrogent, ne his humanitas clausis per
corruptos carcerum custodes negetur:
victualem substantiam no habentibus faciant ministrari, libellis duobus, aut tribus diurnis, vel quot existimauerint, commentariensi decretis,quorum sumptibus proficiant alimoniae pauperum. Inquisitorum quoque prudentiae relin
quitur , ut carcerem commodum uni
cuique reo assignent, & ut prouideant, ne vincti inuicem colloquantur, nec simul plures in eodem cubiculo custodiantur: nisi sorte aliquos cohabitare , utile fore intellexerint. s l. 7. tit. 3. lib. 9. C. Theodosiani. 3. instructio. Valdo litana cap. 1, Jr Carcer iure ciuili ad continendos de
custodiendos homines , non ad puni dos habetur: ideoque eodem iure cautuest, nequis liber homo ad vincula Pe petua damnetur : neue intra septa ca ceris subtracti audienti et longa tabe -- sumantur: quod innocentibus miserii, noxijs non satis seueritin esse cognosciatur. Γ L aut damnum. f. solent. de l. midatis. de poenis. l. incredibile. C. eodem
is Caelerum pontificio iurecarcer non solum ad custodiam habetur, sed etiam ad poenam. Nam cum sacri canones
ecclesiastica mansuetudine mortis poenam irrogare non queant, consequens
149쪽
est, ne crimina sint Impunita, ut pro grau Ioribus detristis poenam perpetui ca ceris imponant: quae quidem grauissima est, & morti comparatur. Et haec inter alias haereticoru in poenas iure potificio aduersus haereticos ad ecclesiam redeuntes iustissime statuta est, clericis prius degradatis. fc. tuae. de poenis. c.
uamuis. m. tit. lib. 6. &l. omnes. C. e poenis. c. pen. de hqre. c. I. eodemtit. lib. 6. Brunus. lib. 1.de here. C. I 2. Jr 6 Iulius Caius C sar astute olim cessiit, eos, qui cum Catilina contra Romana rempublicam colurationem secerant, non esse occidendos, sed publicatis e rum pecunijs Ipsos in vinculis per in nicipia perpetuo habendos: cuius sententiam caute Cicero exornans, verba
qu dam addidit, quae perpetuo hqrci
corum carceri non male quadrare videtur. Inquit enim : Intelligit Cesar mo tem a diis immortalibus non esse sup- causa consti tutam , sed aut necesiitate naturet, aut laborum & miseriaruquietem esse: itaque eam sapientes nunquam inviti, sortes etiam sepe libenter appetiuerunt: vincula vero, &ea sempiterna, certe ad singularem poenam nefarij sceleris inuenta sunt. t Sallusi in coniuratione Catilinet. Cic. in eundem Catili. orati. Α-Ji7 Tametsi autem iure pontificio hi, qui post deprehensionem, ab haeresi ad fidem catholicam redeunt, condemnat di sunt ad perpetuum carcerem: quisbusdam tamen instructionum capitulis rigor ille iuris temperatus est: nam qui sponte ad ecclesiam redeunt antequam Iint accusati, non debent ad perpetuum
carcere damnari: sed neque illi,qui stati m p ost capturam de se ipsis, atque de aliis, quos haereticos esse sciunt, confessi fuerint integre veritate: illis quoq; Pinna perpetui carceris potest ab inquitasioribus condonari, qui puro cordere dierint priusquam dicta testium publia cata sint: quod episcoporum & inquisitorum arbitrio relinquitur. Qui vero post publicata testimonia redeunt, ac tunc demum confitentur, cum vident se esse conuictos, hi iure quam optimo poena perpetui carceris coercendi sunt. Γ c. pen. g. i. de haeretI. prima instructio. Hispalen.cap. s.&cap.r i. cu seq.J8 Si uxor propter haeresim da nata sit ad perpetuum carcerem, maritus eam illic alere non tenetur, si modo vera in I annis Lupi de hac re sentetia: que quidenonnullis rationibus prima fronte nuciri posse videtur: nam eo casu maritaculpa sua indotata est, propter haeresim publicata dote: quo casu maritus non
tenetur uxorem alere, ut scit multorum
iuris peritoru opinio. Deinde ut uxora viro petere alimenta queat , opus est , ut cum viro habitet atque laboret, eiq; serviat, de in officio sit: quae omnia socere nequit carcere incula. Sun t & alia pro illa opinatione argumenta debiliora, quae sciens pretier eo. Lupus in rub.
de donatione inter virum & uxorem. g. 6 . l. vlti. C. ad velleia. Roma. consi. 117. Alex. in l. quod in uxorem. de nego. gestis. Lupus in . c. per vestras. S. 49. Bolle. decisio. χχ. l. sicut patronus. deope. Iiberto. & illic elos. Alex. consi.
I 3 3. lib. . Soci. cons. 286. lib. 2. Gr tus consi. 17. lib. I. Tiraqucl. in primal. connubia. nu. 26. Jis Sed verior mihi videtur contraria sententia: quia iure naturali, diuino, gemitu, pontificio,& ciuili, vir ab menta debet uxori: praesertim si diues ille sit, de illa pauperrima: qualem utrumque in proposita quaestione ponimus. Nulla autem lege vir ab ea obligatione liberatur propter uxoris haeresim, nisi sorte ob eam causam diuortium petat: neque
150쪽
nos de marita haeretica loquimur, sed de conuersa &poenitente. Quid Z quod
vir uxorem etiam indotatam alere te netur, iuxta veriorem & aequiorem sententiam,sicuti noster Leyua recte tradit. Inhumanum quidem est, ut uxori ma ritus deneget alimenta, quinimo crudele id esse censeo, & sceleratum etiam di nefarium . Postremo, uxori, mea quidem sententia, domus viri nonnumquam assignanda est pro perpetuo carcere: vim ut simul cum viro habitet, Eque scrutat: tum etiam ut quos Deus coniugit, non separet homo. l. aduersus. C. de crimi. expila. haeredit. Authe. Praeterea. unde vir&vxor. Chrysosto. in epist. ad Ephe. sermone. 2D. Cum consi. 17 1. λ lex. consi. 78. lib. s. Se consi. 26. lib. 6. Mati. de Assi. neapoli. decisio. i o. Couar. Leyua in lib. ε. d creta. Parce. a. cap. 7. Jao Quamuis autem constitutisne Bonia facit .viij. cocessiim sit inquisitoribus,vismul cum episcopis possint minuere, vel commutare poenam perpetui carceris: hodie ramen ad solum inquisit rem generalem hoc pertinetivia etiam selus habitum publicae poenitentiae totilere potest, quamuis poenitens dinatussi, ut in perpetuum eo utatur. Ic.utcOHissi. g. nec no. de haereti. lib. 6.quinta instrv. Hispalen. c. 7. & quarta Tot tana cap. s. l. acta. 3. de amplianda. E
ai Solet praeterea poena perpetuῖ carceris post lapsum triennii plerumque remitti , si eo tempore vincti humiles & veri
poenitentes suerint. Nam ut Iustini nus ait: ad mediocrem purgationem peccatorum,& ad virtutis augmetum,
sufficit triennalis temporis tecti moniti. Quod ipsum Plato de impijs poenitentibus iam olim fere decreuit, excepto quod pro triennio quinquennium Pr
finiuit. Inquit enim lib. ro. de legibus: Impius, qui post quinquennium
in carcere transactum,modestior factus fuerit: ille in posterum una cum m destis habitet. I Authea. de Monachis. si vero. c. legem. 13. dist. c. si seruus.1 ε . dissi c. de viro. I a. q. a. Alciat. lib. a. praesum in cap. 7. lax Vbi autem poenitenti impositaest poena carceris irremissibilis , remitti solet post octo annos, benignitate sola id suadente: nam decenniu in saltem exigebatur iure ciuili, nisi ad aliam consid rationem confugias. f l. in metallum. ff. de poenis. l. haereditatum computationi. ad leg. falcid. J23 Si vero quispiam in carcerem fuerit continus propter suspicionem haeresis, de post aliquod tempus e custodia s gerit , de poena eius distinguendum est. Nam si ruptis vinculis, aut foribus es stactis fugerit, durius puniendus est: si nautem custodis negligentia euaserit,miatius coercebitur, ut Vlpianus censuit.
Vulgo autem dici solet, fugiens e carcere pro conieta habetur, & crimen pro quo vinctus erat, fateri videtur: sed id iure communi mihi non probatur ris ibus tamen regiis planius id ipsum coni tutum est, meo quide iudicio, seuere admodum. Quamobrem moribus receptii est, ut si honestior sit is, qui e camcere fugit, diligentius custodiatur,& puniatur durius propter fugam: si autem vilior sit, sustibus coatur, & iterum causa eius tractetur, nec fateri crimen propter fugam censeatur. Quod si coprehendi non possit, tunc procedatur
contra illum, tanquam contra consesi sum: & in crimine hirtas tanquam tatra contumacem&impaenitentem. l. r. de effracto. &expilato. l. in eos. de custo. reo. regia. l. I 3.tit. 29. parte. 7. Bal in c.cu dilectus. de ordi. cognit. Cum a