장음표시 사용
221쪽
Romani pontis cis concilia celebrari, nec episcopos damnari. Vide Cypria num epistola. 4. lib. I. Gratianum in decretis patrum. 2. quaest Nicephorulib. s. ecclesiast. hisi. cap. 8. Alber. Pighium lib. 6. hierar. ecclesiasticae. cap. 6. & deinceps. Gonsalum de haeretica Prauitate. quaestio. 17. Jri Sed haec omnia accipienda sunt de episcopis consecratis , non autem de electis a capitulis , vel ab alijs, praete quam ab ipso Papa . Nam sicut illi nondum vere iunt episcopi, antequa appr bati & consecrati sint: sic etiam , qui Electi sunt a sumo Pontifice puniri non debent eo in mete. Extrauagan. ex m. de haereti. glo. in c. I . de religio. domi. Feli. in c. eam te. de rescript.& illlic Blasius Auriolus, ct teti. Ioan. de Selua
tractatu de beneficio, parte. I. quaest.2 nu. I .Bertachi.lib.3. de episcopis. parte. secundae partis.Jr 2 Maius tame dubium est,de episcopis, quos titulares nominant: qui videntur nomine tantum ep scopi,ac proinde ceseri possent his priuilesi s indigni: sunt
enim pastores sine ovibus, & praesules sine dioeces: attamen cum sint creati animmo Pontifice, & vere sint episcopi, Sc interdum his opus sit, in magnis piae sertim dioecesibus, necessarium fore cesto,ut etiam de criminibus eorum summus Pontifex consulatur. Clem. in plerasq;. de electio. Gerson parte. I . tracta. de statibus ecclesiasticis.tit.de statu pretiatorum, consider. 8. Ludo. Gomes in regula cancellariet de annali pos Iessere,q. 47. Alua de concilijs, parie. a. s. l
. I V M. ι isi T Rrare quid sit, ct quot modis erra- proculdubio culpa caret. ve contingat in fide. 7 Ignorantia errans in fide, negligentiae 1 Errare malitiam me quot modis possit peccatum, non resim incurrit.
usquisque. 8 Ignorantia errans cum haereticus non
3 Ignorantia quot modis erretur infide sit, pomis ereticorum puniri non de 4 Ignorantia crassa errans in me, parum bet. abest Ni hereticus consummatus cen- s Ignorantia sancta curiositati contraria, Datur. virtus es maxima.s Ignorantia probabili errans in fide ab- io Homines docti uix excusari possunt ignosque pertinacia , ureticus censendus rantia. non eri. ii Ignorantia lyis na turalis er diuinin
6 Ignoraritia insuperabili errans in fide, is minem excusare potes.
V M hq esis vix aliud sit quaerror pertinax in fide, operaepretium erit videre qualis error ille sit, qui erratem facit haereticu: non enim omnis qui e rat, haereticus est. Multis autem modis errari potest in fide, sed praecipue dum bus: malitia,& ignorantia. Error malitie habet pertinaciam admistam, & hic inquisicit cossimnatum liaereticum. Error
222쪽
Error autem Ignorantie plerunque pertinacia caret: quam ob causam interduleuiori poena, saepe etiam venia dignus
est quod Plato, Aristo. & alij 'pissime
docuerunt. Est autem errare, habere salsum pro vero, aut verum pro falso, vel Certum pro incerto, aut incertum pro certo: quemadmodum Augu. in Enchiridio tradit. Plato lib. v. de leg. Arist.
lib. I. poster. c. I 2. & lib. s. ethi. cap. I. Aison. lib. a. de potestate legis P mnalis cap. r . Titet manus lib. I r. de
consideratione rerum naturalium cap.
rs. Augusti. in Enchiridio. cap. I7. J1 Malitia errat in fide is, qui sciens v ritatem catholicam , & credens illam
esse veram, asserit contrariu m errorem.
Quod quidem secisse creduntur multi callidi , ac pessimi haeretici, qui lucri
cupiditate talia dogmata consulto rudioribus vendiderunt: quod & beatus Gregorius tradit lib. ao. in Iob cap. I a. his verbis: Plerunque haeretici sola in verbis suis exteriora lucra sectantur rneque ignorant quia peruersa astruunt, seu erroris praedicamenta non deserui, dum sumptus percipere quasi doctoruvolunt.&Theophylactus, In epist. ad Phil .cap. I .Haeretici de industria & praecipua intentione recta non praedicant, sed peruersa & adulterina, propter hoc, quod peruersus illis scopus est. & in epist. I. ad Tim. cap. 4. in verbis illis: 3In hypocrisi loquentium mendacium,
adiungit: Hoc est, ea quae mentiuntur, non per ignorantiam mentiuntur,veruscientes vana esse, simulant se tanquam vera dicere. Quamuis autem isti non vidcantur errorem habere in intellectu,
pessimi tamen haeretici sunt, & ut tales acerbius puniendi, ut in Enchiridio copiosius disputaui. Huic amnis est illorum error, qui scientes,quid sancta d ceat ecclesia, ipsi nihilominus contra
rium pertinaciter verum esse putant, praeponentes errores suos doctrinae sanctorum , & ecclesiae catholicae: cui usi modi sunt l, reticorum plurimi,& pr cipue huius temporis, qui superbi , malitia,& vana gloria caeci, ecclesiae doctrinam parvipendentes, lucem di tesse tenebras, & tenebraῖ lucem : atque hi quidem ignoratione,& non ignorantia errant. Nam, ut inquit Suidas:Siquis Ignorationem , scientiae priuationem esse dicit, errat: est enim ignoratio h bitus prauus,& errans. Illi demum malitia errare censentur, qui turpiter ignorantes aliquam fidei veritatem, quam explicite scire tenentur, contrarium errorem pertinaciter credunt, non parati ad correctionem veritate crantia : quae
pertinacia eos quoque facit haereticos, qui errant in his, quae tunc explicite scire non tenebantur. De his erroribus loquitur Epiphanius lib. r. contra hae testes, dicens: Error semper pertinax est, de ad fraudem promptus: c a enim est malitia, & error stolidus est. Et iterum, spiritus erroris est, velut flatus in tibia,
diuersis motibus cocitans unumque in que stolidum contra veritatem. Et rursus lib. 2. Omnis error hareticorum habet primum caecitatem, deinde vanit
tem . f lib. I. haeresi. is. & haeres. 1 f. lib. 2. haerest. 33. JCum autem sint plures ignorantiet species, multifariam in fide ignorantia errari potest et ut puta ignorantia affectata, vel crassa, vel probabili, vel insuperabili. Qui errat ignorantia assectata, is malitia errat, nec excusationem habet apud Deum, nec apud homines: praesertim si eius error sit in re graui, quam explicite scire tenebatur : de hac enim ignorantia loquens Propheta regius ait: Noluit intelligere, ut bene ageret. & Apostolus priori epistola ad C A A rinili.
223쪽
Corintli. Qui ignorat, ignorabitur. Iudices vero ex qualitate dogmatum, cr- sonarum, de errorum , diiudicare n e- stius poterunt malitiam dc culpam ei rivis. Plat. 36. dc I. Coi .r . lusimus philosophus quaest. I o. c. cxcellentissimus. II. quaest. 3. J- - . Dii 4 Ille quoque qui classa ignorantia errat in fide, pene eis, ut pro haeretico cor Sumato habeatur: non enim credendus est quispiam ea ignorare, quae cunctis diuulgata sunt, de omnes sciunt de intelligunt, & quae illem et qui errat, tenebatur explicite scire : nimirum fidei articulos, praecepta decalogi , & s quae sutgeneris eiusdem : in quibus si quis e
Tauerit, iure ac merito censetur haereticus , nisi sorte suerit usq; adeo ignoras , rusticus , dc stupidus , ut iudicibus perspicuum sit, illum caruisse malitia, de ab omni pertinacia suille alienumIunc enim de culpa, non autem de haeresi puniendus est,qua in re iure sola melioris conditionis iunt stulti , quam periti. His accedit Plato , qui dial. 9. de legib. ait, isnorantiam quandam esse simplicem leuium peccatorum causam : alia vero duplicem, quando non ignorati
ne solum quispiam detinetur , sed etiasapientiis opinione inflatus, quae omnino ignoret, ea scire se pro rsus cxistimat. Hanc, inquit, si vires roburque
consecuta fuerit, ingentium turpissimorumque scelerum causura esse 2 sin auteimbecillitate primatur, peccata inde prosecta, peccata quidem esse,& illis taquam peccantibus leges prςscribendas esse, sed inuissimas omnium, plurimaque venia &indulgentia plenas .f l. latet culta. de ver b. sigrufi. l. quod Nerua. depositi. l. plurimum l. nec Supin de iuris & facti ignoran. l. si Titius. 48. E.
de fideiussori. l. E. quod vi aut clum. Thomas in priorem Pauli epistola ad Corin. lech. 4. Canus lib. tr. de locis
theologicis cap. IO. : Sunt qui errant in nde ignorantia probabili: putantes aliquid eue verum, qd quidem contrarium est alicui veritati icatholice, quam explicite scire non tenebantur: & neque pertinaciam haber, neque malitiam:sed parati sunt ad suscipiendam sanam doctrinam Hi autem nil minus quam h retici sunt: quia ut Cyprianus inquit, elegatissimo illo tractatu, quem contra Demetrianu scri sit: Qui ad malum motus cst mendacio sallente, multo magis ab bonu uiouebitur veritate coaente. Et sicuti ait
Hieronymus in prologo in epistola ad Romanos: Qui cognitum illicosequimur, olim utique sequeremur, si an rea cognouissemus . Et Augustinus alibi rQui sententiam tuam, quamuis salsam atque peruersam, nulla pertinaci animositate defendunt, quaerunt aute ca in sollicitudine veritatem, corrigi par ti cum eam inuenerim, nequaqua sun Pinter haereticos deputandi. Demum quisquis probabili causa non pertinaciter errat, is non habet electionem contradicentem doctrinis ecclesiae, relinuitur ergo, uti, reticus non sit: de I, leologorum & iurisperitorum constalissima sententia est c.dixit Apostolus. 24. quaest. 3. l. 2 E si is qui testa. liber
Bal. Abbas, & ingens agmen in c. t. det summa Trini. Ioan . Anania.& Felinus in c. I .de haereti. Pau Ias. de caeteri i n rubri. C.de sumina Trini. Gerso tractata de protestat ione considerat. II .Cardi.in Clem. de hςreti. Lupus allegatione de haeresi g. s.Alber. Pilius lib. 4. hierar.ecclesiasti cap. 8. Alfonsus lib. I. aduersus haereses cap. 9. Alberci .lib. de agnos taetruo. cathola.qu st. 6.nu. 6.J
224쪽
6 Qui autem erraret Ignorantia insuperabilii, id est, quam superare no potui faciendo quidquid facere debuit, ut iulam vinceret, is proculdubio culpa caret, nec malitiam habet,aut pertinacia, nec aliqua poena coercendus est: sicuti nec illi puniendi sunt, qui bona fide veritatem quaereres, in rebus difficillimis aberrauerint. Nam & ob eam causam v iri sanctissi m i,atque doctissi mi erras, se interdum deprehenduntur, nullo suo vitio, aut culpa, sed humana imbecillitate, ac rerum diuinarum sublimitate. Sic enim , Cuprianus, &alij, in rebus ietiam fidei errasse nonnunquam inuinniunturi quorum errores ex ignorantia quadam naturali, ac pene ins uperabili Procedentes, tantum abest, ut catholicos illos patres, haereticos secerint, ut potius intentione pia veritatem quaerentes non modo venia,sed laude etiam in Ssenti digni semper & ubique sint habiti. Et hic est error ille, de quo prudentissime loquens Augu. dicere solebit,
Vt aiunt, errare pollum, sed haereticus non ero. Vincent. Lirinensis lib. aduer. sus haereses sel. 9. Ioan. Maior in lib. 2. sent. distin. 21. quaest. 2. J7 Ille vero, qui ignorantia errat in fide, credens contrarium eius, quod expliciuiescire tenebatur: peccat quidem pe Cato negligentiae, non tamen haereticus est: aliud enim est haeresis, aliud error ignorantiae: nam haeresis pertinacia habet cum electione contraria doctrinis ecclesiae: error autem ignorantis, etsi culpam habear, si tamen pertinacia careat, nullo modo haeresis est. Accedit etiam, quod errans ignorantia, non eo ipso consentit errori: quid enim tam eontrarium est consensui, quam error, qui imperitia detegit 3 nisi forte eognita veritate nihilominus in errore persistat: quia tunc errorem approbaret, &haereticus pertinax esset. Qiuinimo e rorem approbare censetur, qui non dolet statim veritate cognita. Na ut apud Aristotelem est, omne quod ob ignorationem est actum , non sponte quidem est actum : ab invito tamen id memini
est omne, pro quo doler, qui egit, ipsumque poenitentia subit. Quinamq; ob ignorationem aliquid egit, & non fere moleste. se illud egisse: sponte quidem sua non egit quod nescicbat: non tameerit inuitus, quippe cum non doleat ob id ipsum. l. si per errorem. de iurisdi.
omni .iudi. Aristo. lib. 3. thi.cap. I. 29. q. I. Armachanus lib. I s. de erroribus Armenoru cap. 2 s. Gerson lectione s. de vita spirituali. col. 1. Fran. Vtictori λλ. 2. qu. rst. II. arti. 2. Alsontus lib. t. aduersus haereses. cap. 9. Tiraque l. de Poenis. causa. II. JCum igitur haereticus no sit, qui ignorantia errat, coercendus quidem non
erit poenis h eticoru , sed errores suos arbitrio iudicum reuocare debet pure,smpliciter, sine conditisne voce tua,&asleueratione constanti: sed non tens tur sateri, se errando peccalle contra fidem catholicam, saltem mortiscreen que post eam reuocationem est illi poenitentia iniungenda, nisi serie sponte, vel ad cautelam , vel ex humilitate v luerit eam subire: neq; in simia notabitur, neq; aliquam haereticorum poena in alietur : quia nec est, nec suit unquam Geticus, nisi aliud Ct circunstantiis costiterit, ut iam ante dixi. nu. . Et Lia
theologi Siliris periti sentiunt. Extra-uan vas electionis. In fine de haereii. Gerson tracta.de protestatione consideratione. II. Matth. Ioan .de ligna. S Cardi. in Cle. I.de summa Trini. LapuS. mCle. r. S. vlt.de usuris. Ioan . in o. in Cle. nolent . de heretῖ. loan. Lupus alleg
225쪽
yyJ De errore Nignoransia Tit. XXVI.
sacti, passim apud alios inuenies nec enim omnia persequi in animo est hoc tamen unu praeterire non possum, quod apud veteres quosda sapientes me olim obserualle memini: esse quandam sanctam ignorantiam curiositati contrariam , qua prudentes homines in rebus diuinis nihil ultra vires ingenij humani scire conantur: de qua ignorantia i uens Lactantius lib. a. diuinarum in-itutionum inquit: Deus ea sola scire nos voluἰt, quae interfuit hominem scire ad vitam consequendain : quae vero ad curiosam & profanam cupiditatem
pertinebant, reticuit, ut arcana essetnt.
Et Theophylactus in priorem epistola ad Timotheum: velle curiose admodudiuina scrutari, in blasphemiam cadit. Vnde sapiens in prouerbijs ait: Qui
scrutator est maiestatis, opprimetur a gloria. Et antiquus ille Socrates deho tabatur, caelestia omnia, & quae dij machinetur scrutari: nec enim hominibus racile est ea inuenire, neque dijs eos facere grata arbitrabatur, qu I ea quaerant,ret ipsi dii in promptu, & manifesta es.' noluerunt. author Xenophon lib. 4. de factis de dictis Socratis. Vetustiis mis quoque Germanis sanctius ac reu rentius visum est, de actis deorum credere, quam scire, ut Cornelius Tacitus lib. de moribus Germanorum retulit. unde illud frequens apud eos r De Deo edendum, non quaerendum. Et Isidorus lib. a. de summo bono inquit: Interdum quaedam nescire conuenit: ea
enim, quae supra hominis intelligentia sunt, scrutanda non sunt. Et Beda in epist. ad Rom. Est in nobis quaedam , ut ita dicam, docta ignorantia, sed docta Spiritu Dei, qui adiuuat infirmitate nostram. Et alibi ait: Melior est fidelis ignorantia, quam temeraria taentia. Lactantius lib. 2. cap. q. Chrysosto.
in cap. I. Ioan . homilia. 6. Mithomilia col. vlti. Sc episto ad Ephe. sermone. I9. & in epist. a. ad Timo. homilia I. & in epist. 2. ad eundem homilia. 8. l. antepen. & lib. t. de prouidentia Dei, charta pen. & homilia. I .cum seq.
dein comprehensibili Dei natura Theophylactus in priorem episto. ad Timo.
Cap. I. in fine. Prouerb. 11. Isidorus li. 2. cap. I. Beda in episto. ad Roma .cap. 8. dc cap. 9. Pet.Crinitus lib. I a. de honesta disciplina cap. 3. JIo Homines docti vix excusari possiant ignorantia, ac sortasse, ne vix quidem: turpe enim illis est, ea ignorare, quae apstentur, oc quae scire tenentur. Sic Nazianunus oratione, in Athanasij laude, inquit: Nam plebeis hominibus, qui per errorem id admiserint, ignoscendusortasse fiterit, quibus plerunque saluti est,quod a curiositate alienum animum habent: at doctori quo tandem modo idem concedemus, qui aliorum etiam ignorantias emendat, nisi id falso sibi
nomen arroget Nam cum Romanorii legem nemini, quamlibet rustico & indocto, ignorare liceat nec lex ulla extet, quae facinoribus per ignorantiam commissis opem feraimon absurdum est,
salutis doctores & antistites.salutis principia nescire, etiam si alioqui simpliciores animo sint, crassiorique insenio l. a. f. Servius autem Sulpitius.st.de origi. iuri Jrr Ignorantia quoque Iuris naturalis de diuini neminem excusare potest: quia, utinquit Chrysostomus homil. I 2. ad
pulum Antiochenu: Ab initio Deus
minem formans, legem ipsi natura lem indidit, & quid tandem est lex naturalis conscientiam nobis expressit,&per se discibilem costituit bonorum& contrariorum scientiam . non enim
226쪽
De excommunicatione 2 t. XXVII. 1 Sy
opus habemus discere,quod malum est sernieatio, & bonum continentia, sed ab initio hoc scimus. re ut discas, quod ab initio hoe scimus,legislator leges postea serens de dicens, Non occides : nointulit, malum enim coes, sed simpliciter , non occides, inquit: Prohibuit enim peccatum duntaxat, non docuit. Quare igitur,qui dixit, non Occides,no addidit, quod malum rides quoniam praeueniens conscientia nos hoc docuit,& tanquam scientibus de intelligentibus ita loquitur. & in cap. I . epist. ad Roma. sermo. 26. Non est putandum , ad defensionem sufficere ignorantἰam: erit enim, erit inquam quando de ignorantiae poenas dabimus, qua do scilicet, de ipsa ignorantia veniam no habebit. nam de Iudaei ignorarunt, sed ea ignorarunt, quorum ignorantia veniam non meretur: dc Graeci ignorarunt, sed excusationem non habent. quod si ea ignoraueris, qu sciri non possunt, praeter culpam eris . Si vero quae scitu de possibilia sunt & facilia, extremas poenas merito dabis.
De excommunicatione Titulus XXVII.
sv MMARIUM.HAeretici omnes ipso iure sunt exco
municati, o totum a summo Pon 6tifice, uel eius delegatis absoluim t. communicationis pama maxima, crformidanda. Excommunicatione quid impius Liube- γrus esse sentias.
Excomm catus, si per annum in ex- 8 communicatione pertinaci animo permanserit, in bore sis fusi icionem incia s
Excommunicari non prius debent absolui, quam ecclesie plene satisfaciant.
Excommunicati,qui per mensem in e communicatione permanserint, regisslegibus cautum est, H a iudiceseculari puniantur. communicari post mortem nemo p
test, nisi fueris haereticus .
Maranalba qua Actiost, ct quid signi
ficet. Haeretici tanquam excommunicati de uitar ι solent, etiam priusquam is elici declarentur.
ipso iure sunt excommunicati, & a communione fidelium diris proscriptionibus se
parati,& quotannis in eoena Domini excommunicantur a Papa: quam ob causam ab alio quam ab ipso Pontifice max imo, vel ab eius delegatis absolui neque un t, ut alibi diximus. Haec autem p cena saluta est inhaereticos iure diu Ino,vel certe ab eodeiure descedit. Nam quia ecclesiam noaudiunt, habendi sunt tanquam ethnici & publicani: de apostoli eos deuitan dos esse, docuerunt. Γ Matth. IS. ad Titum. 3. Ioan . episto. 2. cap. notandum. χε. quaest. 3. cap. sicut. &. c. communicamus. de haereti.JEst autem excommunicationis poma maxima quidem, & valde timenda, ut ex Pauli epistolis constat. Vnde Hier nymus
227쪽
nymus ad Heliodorum scribes,epist. I. inquit: Presbytero, si peccauero, licet ira
dere me satanae in interitum carnis, Ut
spiritus saluus sit in die domini Iesu. Et In veteri quidem lege,quicunque face
dotibus non obtemperasser,aut extra castra positus lapidabatur a populo, aut gladio ceruice subiecta contemptu e litabat cruore. Nunc vero inobediens, pirituali mucrone trucatur: aut eiectus de ec lesia rabido daemonum ore discerpitur. Quod planius Theophylactus post Chrysostomum docet , explicans
verba Pauli: Verum quomodo aliquis dicet, satanae tradebantur Qui enim contumax esset,& minus obedies, extra ecclesiam emittebatur, eij ciebaturque a caetero grege, & nudus mox de desertus lupis debebatur in praedam . Nam quemadmodum olim nubes tabernaeulum obducebat, sic Christi ecclesiam SpIritus sanctus. Quicunque ergo ex ecclesia suerit eiectus, & Spiritu sancto priuatus, erit hic miser perfacilis in capturam di tanti est ab aliorum consortio, de communione repelli, censura: istiusmodi namque mox Deus, de peccatis obnoxios, castigandi gratia, id morbis afficit, Se malis urgebit: de Theodoret'. Ex hoc autem loco docemur, quod cos 4 qui segregantur, & ab ecclesiam co compore separantur, invadit diabolus, eos gratia destitutos inueniens. Et patriarcha Tharasius dixit: Pana dira est anathema, procul a regno caelorum expelli& a Deo emitti, ducens in tenebras CX-teriores, ut Paulus diaconus retulit lib. 2 3. rerum Romanarum. I. Corin. Decepist. I. ad Timo. c. I.&illic Theophylacius post Chrysosto. homi l. s. de
Hieronymus ad Heliodorum epistola. I. c. absit. Ir. q. 3. Lindanus lib. . Panopitae euanaeticae. cap. 18. consessio
Polonica de fide & symbolo. cap. 3I. Domi. Soto In lib. 4. sent. distἰn. 22. JEst igitur excommunicatio horribilis admodum, Ze pertimescenda: sed insa. nus ille Lutherus Inter impia sua delir menta, hoc quoque posuit, excommunicationem plus esse diligendam, quam
timendam: contra Paulum apostolum, contra sacra concilia,deniq; contra uniuersam ecclesiam, non alia ratione, vel argumento nixus, quam quod excommunicatio medicinalis esse dicituriergo non alio modo diligenda esset, quam a sanis pharmaca, vel ab innocentibus sceleratorii poenae temporales: Ea enim omnia medicinalia sunt, de excommunicationis sententia, non nisi pro contumacia de mortifero crimine fertur: &
inna, quae facinorosis imponitur, m icina quaedam est improbitatis, ut et ganter Plato docet in Gorgia. & lib. b. de leg. inquit: Nullum supplicium lege factum, ad malum tendit, sed duorum alterum sere semper solet efficere: nam
aut melior, aut certe minus prauus, qui
poenas dederit fieri solet: quod de Ct
sostomus eleganter docet. Pereat itaque delirus haereticust nos vero Paulum.&ecclesiam sequamur. f Vide Chrysosto. ad populum Antiochenum homil. 6. JInde illud rectissime cautum est , ut si quispiam suspectus In fide, per annum
in excommunicatione permanserit animo pertinaci,exinde velut haereticus ab inquisitoribus condemnetur. Addunt
praeterea iurisperiti coplures , quod etsi quis non fuerit alias in fide suspectus, si
tamen per annum volens in excommunicatione persistat, hoc ipso incidat in suspicionem haeresis, quia de potestate
clauiu ecclesiς male sentire pr sumitur. ιEt hoc iam sancitu est, in concilio Tridentinoseis a I. decreti reformationis. t cap. 3. in fine.Verum eam suspicionem, aiunt, non esse usq; adeo violenta, ut ob
228쪽
eam solam damnari quispiam debeat, qua lautis ad purgationem indicendam sussciat:qua si subire noluerit, & adhuc
in excommunicatione permanserit,luc Velut impaenites, pertinax, & haereticus condemnari queat. f c. excommunic mus. f. qui autem. de haereti. c. cum colum acta .eodem tit. lib. 6. Innocen loa.
Adre.& ceteri in c.vlti.de poenis. Hosti. Henri. Cardinalis poli aduocatos Floretinos, de Felinus in dicto. 3.qui aut .H stien. in summa tat. de haereti. col. 3. Calderi. consi. s.eode tit. Capella Tholosana 3c Steplianus decisione 36 1. Phi.
Fran.in .c. in contumacia. Lupus in c. Per vestras f. I 8.nu. 1 . Gonsalus de haereti. quaest. 9.item Arelatanus notabili. ΑΙ .Ripa. in .c. I. de iudiciis. nu. 7 7. Albertinus in rub.de haereti. li. G.q. I 3. nu. 3 4. Brunus lib. I . de haereti. cap. 4. Ic Caremus in tractatu nu. 2I. Couar. in c. alma mater.de sent. excommv. lib. 6. pari. I. g. 7. Godoste. in l. Io. crin
uimus. in fi. C. de haereti. Js Hi autem qui excomunicati sent, noante debent absolui, qua ecclesae plene satisfecerint. Vnde absolutionis tepore solet interdit eis pro parte satisfactionis poena pecuniaria imponi: quae iuste potest ab eis exigi ad pios usus,quemadmodum coetus Cardinaltu superioribus annis Paulo III. respondit. Et ita fieri vidimus in absolutione quorunda, qui
Propterea suerant excomunicati, quod
inquisitionis ossicium impedierant . Etenim excommunicatio non est poena eradicans, sed poena disciplinae: nec est poena ultima delictorum, sed vexatio dans intellectum: nempe,ut communicatus corrigatur, & ea disciplina emedetur, & redeat ad sana mente: Deniq; ut petens absolutionem satisfaciat eccles asticae disciplinae: qua ratione medicia
nalis quoque dici solet. Quod si quispia
excomunicatione obduretur, alia in si Padhibenda sunt amariora pharmaca. c.
I. de sent. excommuni. lib. 6. c. notandum. 24. quaest. 3. c. communicaui mus. f. qui aut.&.j. quia vero. de hqreti. l. placet. illic gloss. Bal. dc caeteri. C.de sacrosan. eccle. Paul. in . l. i.de Sum a Tris nit. Felinus in. c apostolicae . de exceptio.
dc in cap. qualiter. g. ad corrUendos. de accusat. nu. I. J6 Hinc orte sunt quaedam regiae leges Iustissimae, quibus cauetur, ut a iudice s
culari puniantur illi, qui per mensem
in excommunicatione permanserint.
Quod si per sex menses contumacessiterint,inaiori poena plectantur:&longe querius puniantur, si per annum e clesiae non satisfecerint. Quod quidem
exemplo non caret: nam in concilio Triburtes iam olim decreuer ut patres aut qui post excommunicationem inclinati non fuerint ad poenitentiam subeundam, per principem secularem puniantur : ut quos Dei timor non corri, git, saltem poena temporalis corripiat.
Nec illud est praetereundum, quod Caesar in commentarijs belli Gallica , ni res Druidum reserens, his verbis scripsit: si quis aut priuatus, aut populus, Corum decreto non stetit, sacrifici js interdicunt: haec poena apud eos est grauissima. Quibus ita est interdictum , ij numero impiorum, ac sceleratorum habentur, ab ijs omnes decedunt, adllueorum sermonemq; defiigiunt, ne quid ex contagione incommodi accipiant: neque ijs petentibus ius redditur, neque honos ullus comunicatur. Quod prosecto longe cordatius seruabat illi, homines c tera barbari, qua hodie iaciat critici Lutherani, sub evagelij pr textu haeretici cosusissimi. fregia. l. r. it. 3.& l. 9.tit.vitili. 8. ordinationu concilio Triburcsi. c. 3. Caesar lib. c. de bello gallico. J7 Quamuis
229쪽
Ista De excommunicatione Mit. XXVII.
7 Quamu Is autem nemo post mortem excommunicari possit, quia iam non est super terra, nec sub iurisdictione viventium, haereticus tamen solet momtuus etiam excommunicari, hoc est,mcommunicatus declarari, ut nequisipiam oret pro illo, neque in loco sacro sepeliat. Caeterum defunctus anath
matizari recte potest, id est , maledici. Anathema enim, authore Ausustino, detestabile, de abominabile signia ficat.& ut Hieronymus ait: Anath ma, Hebraea dictio est, qua solent Hebraei extremam detestatione significare. Vnde in hoc differt ab excommunic tione: quia insertur aduersus eos, qui grauissimo aliquo delicto detestabiles sunt, & de quibus non est spes, quod reducentur ad poenitentiam. Nam cum pontifices & ecclesiastici iudices dira&vltima exempla animaduersionis suae statuunt in reos, ad capita deuouenda descendunt, & anathemate plectunt, &animas eorum inseris sacrant. fc. si quis
episcopus. de haeret. c. vlt. 14. quaest.2. Augustinus super lib. Numer. qu st. I. Hieronymus in epist. ad Gal. c. I. cap. gel trudam. 3. quaest. A. cap. debent. II. quaest. 3. Alciatus in . c. cum non ab homine. de iudic. Couar. in c. alma mater. de sent. excommv. lib. 6. parte. I. g. 8. Iustinus Martyr. qu st. I 2I. Chrysosto. sermone, de anathemate , &in epist. ad Rom. sermone. I 6. Socrates
lib. 7. ecese. histo. cap. 3 3. Nicepho. lib. I . cap. 3 6. Js Maranat na, ut inquit Hieronymus in epistola ad Marcellam, magis Syru est, quam Hebraicum, tametsi re confinio utrarunque linguarum aliquid & H braeum sonet, de interpretatur, dominus noster venit, ut sit sensus: Si quis non amat dominum Iesum Christum , anathema sit, de illo completo deinceps
inseratur: dominus noster venIt: quod supersuum sit aduersum eu odijs pertinacibus velle contendere, quem venisse iam costet. Et Beda in epist. i. ad Cor. cap. vlu. secutus diuum Augustinum, sermone de altercatione cum Pascentio Arriano maranatha definit, donec d minus redeat. Quidam vero hanc siue fabulam, siue hilioriam retulit: Mar natha anathematis significatione induit ex illo eventu: quia Iudaei gloriantes deventuro Messia dicere soleoant vulgo , maran, hoc est,dominus noster. con traquos Christiani dicebant, Maranatha , quod est, dominus noster venit. Hinc inimicitia orta inter Christianos & Iudaeos, quorum in ore erat, maran: quos per contemptum Christiani marinitas vocabant, & illis obtrudebant, mar natha, id est, dominus noster venit, vel inuitis vobis: quasi irridentes eos , dcillis male precantes. Vnde apud n strates vulgo maranos appellant eos, quire Iudaeis descendentes apostatae sa-cti sunt, Messiam suum expectantes . Vide Godose. i rubrica. C. de apostatis. ει alia plurima in defensione statuti Toletani. cap. 37. postremae editionis. Js Illus postremo, cum his seruari soler, qui propter haeres m carcere clausi sur, quod prius etiam, quam declarentur liqretici, tanquam excommunicati deuitari solent: nec diuina officia, nec sacrificia permittuntur audire, nec alijsecesese sacramentis uti, nec traduntur ecclesiasticae sepulturae , donec causa peragatur: tunc enim vel exuruntur da-
nati, vel ad ecclesiasticam sepulturam absoluti dantur.
230쪽
Deside catholica ritulus XXVIII.
des, easque impias commenti sunt.
3 Fides baereticorum qualis sit. Fides multifariam diduci solet. 3 Fidei obiectu formale quid sit, est quo pacto qui eam falsam putat Πι abquo, πι- cistat in relιiuis. 6 Fides catholica eonflantissime tene da est .
7 Fidem carbolica qui non firmi me amplectitis sed dubitat an ea νera sit,i fidelis est.2 Christiani tenentur explicate scire6mbolum fidei, peacepta decalogi, o orationem dominicam.
s Cissiani quid amplius explicate cred
to christianis quid implicite credere pedi
tr Christiani,ad quos ex oscio, aut profesta sime pertinet alios erudire, tenentur explicate credere multo plura, quam reliqui. xx DocIι viri cur multis in rebus vehemem
ter suspem de haeresi sint, in quibus n3 essent suspecti imperiti homines in
idiota. r 3 Ignorantiae prstextu quando non excu fatur tartilianus. r Ignorantia in quibus a*s rebus non ericusat Chrmianum hominem.
i s Fidei confiso quando necessario fieri
is Christianus non solum que in sacris litoris funi, sed quς etiam ex illis legitime
deducuntur, credere debet. 1 Fides riseibus humanis probari nequit. 18 Fide constanter suscepta, Neritas eius ratione munienda est. 19 Miracula vera diuinam habent amboriatatem ad ea probanda, in quorum confirmationem facta sunt.1o Miracula vera diuinam habere aussoritatem probatur ex multis locis sacrae paginae. 2I Miraculorum auctoritas ex sanctorum virorum scriptis, ris theologoruplacitis ostenditur.
VM si haeresis vitIum cotrarium fidei, op
raepretium erit nonnulla breuiter de recta fide perstringere , --Vt quale crimen sit hcresis planius intelligatur. Est autem fi- χdes, ut Apostolus docet, substantia sp
Tandarum rerum , argumentum non apparentium: est enim eorum,quae sp rantur sundamentum,&quae non videntur indici i: firmus assensus cr dendorum propter Dei reuelationem. Aliter definiunt alij, sed in eandem s re sententiam. I Ad Haebreos. I I. Alex. Ales. 3. parte quaest. 78.&caeteri Theologi in lio. 3. sent. distin. 24. Alciatus in rubr. C. de summa Trinit. JPestiferi Lutherani, alijque huius temporis haeretici, non unam fidem cath licam tenent, sed plurimas impias c menti sunt: spreto Apostolo, qui ait: Vnus Deus, una fides, unum baptisma. Est autem miserabile , ut Hilarius ad EB Constan