장음표시 사용
251쪽
nem filius patri debet, qua pater filio , ut Plato II. de legib. & Aristo. lib. q.
et hi. cap. 2. authores sunt. o Pr terea, filius tenetur occultare patris
crimina, nec se ipsum prodere debet: quod si patrem occultum haereticum iudicibus indiearet, seipsum filius prode.ret, quia infamis esset, simulque bonis patris priuaretur: quo quid cogitari durius possit Gen. 9. cap. quis aliquando. de poeniten . distinctio. I. Ecclesiastici. 3. cap. cum secundum . de haereti.
4I Nec mouere quenquam debet, quod filius patrem impium relinquere, atq; illum odio habere queat: non enim coscitur inde, ut illum accusare vel iud, cibus prodere teneatur: nec v llus sanctorum patrum id unquam docuit, nec dilectioni Dei hoc aduersatur: potest enim filius Deum diligere, sicuti debet,& tamen patrem impium nec accusare, nec indicare iudicibus. 42 Ea vero quae de patria2proditore retuli, longe dissimilIa sunt: quia nisi patri
proditor magistratibns indicetur, mOmento temporis uniuersa respub. perire potest, cuius salus praeserenda est s luti patris: haeresis autem paulatim serpit, & neminem occidit inuitum , &quandiu fuerit occulta, parum nocebit reipub. si vero latius serpserit, nullo etiam indicate manifesta iudicibus fer.
Haec eadem dici possunt de patre, sui
de intersciendo principe con Iurasset: id enim facinus horae memento committitur,& occiso principe tota reipub. salus periclitatur.
43 Ex quibus omnibus, alijsque multis perspicuum est, Alisnc Tostadi sententiam generaliter esse verissimam:sed ut mihi quide videtur, eget interpretati ne . Nam etsi filius non teneatur patre occultum haereticum iudicibus indicare, poterῖt tamen id sacerer & eo magis si pater insanabilis esse videatur. Nec Tostadus,aut alius quispiam hoc negate quinimo laudandus est filius, qui ardore diuinae religionis naturalem amore vicerit, &affectum hunc vehementissismum superauerit: sed omnia prius tentare debet, qua patre ad iudices deserati Duae autem sunt species, in quibus filius patrem haereticum iudici Dus prodere debet. Prior est, eum filius ab inquisitoribus apostolicis iuste interroga 'tur: posterior, cum patris haeress perniciosa reipub. sit. Nam quoties iudex iuste interrogat, toties testis δc reus interrogatus tenetur ei dicere veritatem equia magna pars iustitiae legalis in obsdientia consistit, qua parere oportet iudici iusta praecipienti: & quo iure iudex
iuste interrogat, eodem interrogati t nentur ei vera sateri. Accedit eo,quod veritatem occultare in iudicio, crimen mortiferum est, praesertim cum testis, aut reus iuratus mentitur. Accedit etia
luod tune filius iuste Interrogatus se irium prodere debet,ergo eu patre. ho. a. a. quaest. 69. & quaest. 7 6. J I Postremo, si pater haereticus pestifersit,& eius haereses perniciem & exitium afferre possint uniuerst reipub. tenebratur filius ea facere, quae de patriae proditore. Lib. 3. ossi c. Cicero his verbis scripta reliquit: Quid si pater sana e pilet, cuniculos agat in aerarinna, indicet ne id magistratibus filius 3 nefas id ruidem est: quinetiam defendat patro, arguatur. Ipsi patriae conducit, pios habere ciues in parentes.' Quid si tyrannidem occuparet, si patriam prodere conabitur pater3 silebit ne filius' imo vero obsecrabit patrem, ne id faciat: si nihil proficiet, accusabit, minabitur etiam : ad extremum , si ad perniciem patriae res spectabit, patriae salutem anteponet
252쪽
teponet saluti patris. Atque haec quide
hactenus : nam in libro, de patre haeretico, satis multa de hac quaestione dixia mus ,& illinc assumi possunt, quae ad hunc locum pertinebunt.
iudicibus indicas haereticu patre,eximedus sit ab infamia,de ab alus p znis filijshqreticoru impositis Quod magis placet Aisonso Castres: quia ratio, inquit, legis cellat in his filijs, qui parentes deserunt: in eis enim paterni criminis exesa non sunt metuenda. Quae ratio in ege poenali expressa, cum cesset, & lex ipsa cessare debet. Hoc tamen argumetum fragile quidem mihi videtur: nec enim ea est potissima ratio illarum poenarum: quae si non alia foret, profecto
lex ista iniustissima esset. Nam quis v quam punivit Innocentem, ob eam tantum causam, quia timet ne sorte aliqua do reprobus ei sciatur poenam culpa praecedere debet, non autem consequi. Nam sicuti Paetus Thrasea, apud Cornelium Tacitum, lib. I s. annalium, i qui te Culpa, quam poena tepore prior: emendari, quam peccare posterius est: nec propter incertissimam prςsumptionem innocens puniendus est. Deinde, quamuis ratio illa cellare videatur, supersunt nihilominus aliet fortiores in
sq, quibus iuste ad haereticorum filios Icma peruenit, quemadmodum suprauculenter disserui. fAlfonsus lib. 1. de
iusta haereti. puniti c. vlti. L quisquis. g. a. C. ad leg. Iuli. maiestaec. cum cessante. de appellat. C. literas. de praesum pl. f. affinitatis. instit. de nuptiis. J
mihi non displicet. Primo, quia impunitate, ac praemio ellam dignus est ille, qui ardore, ac zelo fidei, & rei gἰonis accensus, ne parenti quidem suo parcit. Deinde, quia hi de repub. & catholica ecclesia bene meriti sunt: quamobrem honore potius, quam ignominia persequendi sunt. Postremo, quia hoc fauet innocentibus, & benigni us est, &imperiali constitutione sancitum. Alut enim Federicum imperatorem constituisse, ut qui latentem patris haeresim reuelauerit, aliorum filiorum poenis nequaquam subiaceat. Quod pontificia quidem & regia lege confirmari deberet. fc. si quis Papa. 79. distin. l. eum qui .C. de decurio. lib. Io. o. in g. pla
8 Pater filium haereticum ex haeredare potest, de filius patrem: ea enim est i
stissima causa ex haeredationis, constitutione quadam nouella explicata, qua Harmenopalus retulit in promptuario iuris lib. I. tit. 9.
9 Sed an ea lex locum habeat etia si h
reticus ad sinum ecclesiae redierit & nihilominus puto constitutioni tunc l cum Her parcitur enim h etico poenitenti, ut ignis poenam euadat, sed infamia eius non aboletur: de poena quidcilla demi potest, sed ut ille ait: Culpa
peren nis erit: nec aliς poenς abolentur poenitentia, ut alibi dixero. so Qu situm scio, an filius h reticus a patre iudicibus oblatus, vel contra, pater a filio indicatus, mitius puniri debeat Quod Alfonso Castrensi placet, nec mihi displicet, ne videatur se ipsos ad supplicium obtulisse: ut in simili specie apud Martianu de Aelianum lib. r. relatum est. Accedit etiam, quod benignius cu eis agi solet, qui se ipsos, de qui alios deferunt. Caeterum in casu proposito magis considerare debet iudices sp6ntaneam haeretici, si inplicem, de humnem confessionem, eiusque contritionem, Jc conuersionem: quam extraria isthaec, quae metu probationum, de caute, atque
253쪽
te atque dedita opera interdum fieri solent. Alsonis lib. a. de iusta haereti. punita cap. vlt. l. milites agrum. g. viii. de re milita. Elianus lib. r. variae hi si riae cap. de patre filium suu capitis reupostulante. Hippolyt. in l. i. f. ad quPHionem. de quaestio. l. r.C.de his qui se deserunt. lib. io. &l. i. de deserto. &occultato. lib. t 1. Igneusin. l. 3. g. si ex stipulatu. ad Si liama. Tiraquel. de po nis , causa is . cum seq. Jsi Alia quaestio subinde tractatur a the logis de iurisperitis: virum Iudaeorum,& infidelium filii baptizari debeant, parentibus suis inuitis . Cuius quaestionis varii casus considerari possunt. Primus, cum illorum fili j bello capti,aut alia ex
causa efficiuntur christianorum serui: tunc autem baptizandi sunt inuitis p rentibus, in quorum potestate esse iam desinunt. Nam cum arbitrio domin rum educantur, vitae illorum perpetuq
QUM , quam temporali prouidered
ent . Nam & unicuique mandauit
Deus de proximo suo. 8e: Qui suorum
dc maxime domesticorum, curam non
habet, fidem negauit, de est infideli de
terior. Altera species est, cum paruuli permanent in potestate parentum,& ab eis iuxta sectam suam educantur: quo casu, nullo modo baptizari debent parentibus inuitis: quia eos non docerent
fidem catholicam, sed iudaicam perfidiam. I. Timo. F.411 Ille autem casus dissicilior est, cum Iudaei & infideles sub dominio nostro,& inter christianos degunt: nam de filijs paruulis. eorum ambigitur, an abduci debeant ad baptismum paretibus inuitis . Quam quaestionem breuiter ipse perstringam : quia in Hispania Iucaei, & infideles commorari nequeunt. Sunt autem plurimi asserentes, non li-
cere in specie proposita, in fantes patentibus obluctatibus, ad baptisma diripi, ne inde homicidia,& apostasiae sequan
tur. Tho. 2.2. quaest. IO. arti. II. par. q. 68. &quol. 2. art. 7. Durandus,
Richar. & Palud. in . . sent. distin. 6. Gerson. in regulis moralibus. glo. in .c. iudaeorum. 23. quaest. r. Calderi.cons.
3. tit. deludaeis. Cardi. Abb. Praeposi. Ioa. de Ana.& Felinus,qui ait hanc esse
communem sententiam. c. sicut. de iudaeis. Siluester in summa ver b. bapti iamus. 4. 6 6. Ioan. Echius de sacra me tis homil. I i. Matth. de Afflictis Ne
pol. decis. I si. J1, Alia est complurium diuersa opinio,
asserentium , paruulos infidelium ab inuitis parentibus auferri poste, & baptismi sacramento regenerati , cauti ne pro viribus adhibita, ne ex hoc limmicidia sequantur. Qui sententia tametsi probabilibus argumetis nitatur, mihi profecto non satis placet, neq; usu ecclesii comprobata est. l Scotus in. 4.sent. distin. . quest. vlti. Ioan . Maior in lib. a. distin. . quest. 3. Ioan . And. Archid. Stepha. Ioan . Imola. Landui. Aureo. Angel. de Claua. Gabriel, de
14 Haec autem omnia de his filijs accipienda sunt, qui nondum habent usum rationis: nam illi, quibus liberum est arbitrium, non sunt inuiti baptietandi, etiam si parentes eorum id velint. Militem enim voluntar um diligit Deus: nec est cogendus quispiam ad suscipi dam christianam religionem , sicuuTertullianus, Isidorus, & c teri omnes
docent: nec inuitus est aliquis siciendus dimicus, ut Aristoteles :iit. s lib. 8. ethi. cap. I 3. Tertullianus lib. ad scapillam, Isidorus lib. 2. de summo bono cap. 2. Jss Si vero hi filii sponte ad baptismum
venerint, inuitis etiam parentibus baptizandi sunt. Et haec ch vera de constans
254쪽
stans theologorum omnium sententia.
Quod si Iudaei & infideles cum filijs
paruulis fuerint in christianorum seruitutem redacti , possunt libere a parentibus auferri, de eis inuitis baptizari, quemadmodum maiores nostri in concilio quodam Toletano his verbis de creverunt: Qui Iudaeos in seruitutem
acceperint, in nullo eos permittant rituum sirorum caeremonias celebrare,
aut colere ri& filios eorum a septimo anno nullam cum parentibus suis habitationem aut societatem habere permittant: sed fidelissimis christianis nutri dos tradant , & filios eorum & filias christianis in matrimonium tradant, ne infidelium patrum suoru semitas qui busibet occasionibus iterare possint. Concilio. II. Toletano cap. 8.lsis De minoribus autem viginti annis,
qui sponte de se ipsis, de parentibus, de
consanguineis, ac de aliis omnibus , quos haereticos esse sciant, plenam iudia cibus dixerint veritatem , instructione Hispalensi decretum est, ut benigne recipiantur, etiam post tempus gratiae: &ut leuius puniantur, quam alii maiores natu : quia aetas immatura, & praua educatio , eos quodammodo excusare post uni. Curare tamen inquisitores debent, ut hi fidem catholicam doceantur, di plenius ac melius deinceps instruania ur. Hu accedit iureconsultus Triphonius, qui de impuberum punitione lo-uens, inquit: Aetatis miseratio ad me-iocrem poenam iudicem perducere debet. D prima instructio. Hispalenaeae. s. l. auxilium. 9. in delictis. de minori. c. I. dc. 2. dederelictis puero. Corasius lib. 6. miscella. cap. 13. Js Accedit etiam , quod plerunque praeceptis parentum imbuti filii, ad eorum
haereses, moresque deducuntur:& ant
quam liberum arbitrium habeant, Im-
pietatem illorum simul eum lacte sugunt. Ochozias rex Iudaeorum , sicuti sacra testatur historia, ingressus est, per vias domus Achab, quia mater eius in pulit eum, ut impie ageret. Proinde gratias ingentes omnipotenti Deo set peragere debemus, quia nos ex pare tibus catholicis, & in Hispania nasci dignatus est : nam si ex haereticis, Iudaeis, aut infidelibus nasceremur, de in tet iblos educaremur, haud dubie quin simiales eis, ac sortasse deteriores efficer mur. Nam,ut ait Prudentius lib. I. co
Visemel obsessit gentilia pectora patrum
Vana superstitio r non interrupta cucurrit Aetasu per mille gradus sener borruit bs es, Et coluit quidquid sibimet venerabile cani MonIIrararit atauid puerora infantia priso Errorem cum lacte tibii. Gratias fortunae agebant Socrates de Thales Milesius,quod graeci nati essent, non barbari: quanto rectius nos Deo vero gratias habere, agereq; debemus , quod in tantis haeresum procellis nati sumus Hispani. 1. Paralipo. 22.c. dixit apostolus. 1 . quςst. 3. Laertius lib. I. Is 8 Si vero minor viginti annis doli ca- .pax, haereticus pertinax fuerit,& moniis tus atque conuictus ad ecclesiam redire noluerit,perinde ac si maIor esset,iudici seculari relinquedus, de ab eo in ignem mittendus est. Non enim parcitur misnoribus in atrocioribus delictis, prae
sertim in his, in quibus malitia supplet
aetatis desectum, quale crimen haeresis est. t textus& glo.in. l. auxilium. f. in de lictis, de mino. glo. & interpretes in. l. sere in omnibus. de reg. iuris. Tiraquel. lib. de poenis, causa. P. Jsy Quod si quispiam, du eiIet minor viis tginti annis, inciderit in haeresim,& mai ior factus conuictus fuerit de crimine, a .videbatur prima iro e pu nicndu eli esse .
255쪽
mitius, tamquam ina pubet di minorem : quia,ut apud Vlpianum est,quoties de delicto quaeritur, placuit non ealoenam subire quem debere,quam conditio eius admittit eo tempore,quo sententia de eo sertur: sed eam causam sustinere, quam sultineret, si eo tempore esset sententiam passus, um deliquillit.. Verius tamen est, puniri debere talem haereticum perinde ac si eo tempored 4inquat, quo sententi.a in eum serture Quia haeretis cum eo creuit, Fc secum 4llam semper habuit, qui nunquam il-mo etiam suam rel ineri posi7nt. Quod quidem ea cautione faciendum eii , ut nec nunoribus facultas defensionis am seratur, nec ipsi curatores sub defensi nis praetextu impietatem illorum occultare queant. Recti quidem xudices,ti Tum reorum curatores , definsores , &patres esse sesent: nec illi curatores soassoletin mutam personam agere debent, sed causas impuberum & minorum dis ligentet fides aerque defendere. Nam anter omnes constat, fragile esse, & in firmum huiusmodi aetatis consilium, delam confessus est. Non secus atque si multis e aptionibus suppositum, muli qui simpubes re aliquam furto subtra- ruinque insidiis expositum. Quamobrexerit,&eam semper possederit, donec
.maior factitis deprehensus cum ea sit.
Addo, quod S grauius iste desiquit,qui
nunquam ad Gesesiam vere conuersus est, oc seuerius puniri debet, qui tandiu ocuit, occultum secum serens sub pe- .etore vulnus.., Tanto enim grauiora sunt peccata, quanto ditinius inlatu cinanimam detinent alligatam. l. i. de poenis. L si dominium. α illic Barti Sin. l. inficiandς. g. infans. de surtis α lii. de consuetudi. J laso Quamuis aut e maiores vigintἰ quin r
que annis Curarum non egeant, iuxta
quod apud Ioanne scriptum est: Ipsum interrogate, aetatem. habet . ipse deseloquatur 2 minoribus tamen in cauia etiam haeresis, curator ad litem ab in quisitoribus decernendus est: Cusus a thoritate , consilio, ac diligentia, im
sanistissime Iustinianus constituit, ut a miminalibus catas minoribus viginti quinci: annis omnino curatores adunt
cum ut cautius &mesiuscum suasione persectistiana, de responsa facere minores, &st defendere: ne exim peritia sua, vel 1uuenali calore, aliquid ves dicant, vel taceant , quod si fitillet prolatum, vel non exprelliam, prodesIecis pollet, ctia deteriore calculo eos eripere Quidquid igitur cu minoribus viginti quin queamiis actum suerit in criminalibus causis sine curatoris aut ritate, nullius proritis momenti erit. I Ioan. s. l. r. de minori. l. clarum. C. de aut hori. prv
i in ceresis quatis vox sis, quid signi haldire debeat. i
- cet, ct eius opem. . t 4 Harem coxfummata explicatis.1 Haeresis definitiones . a s Narem an dei caraesica materia mi 3 Haeresseri consuum ria dicctur, quid iam πιιι r. . . tui .. d 3z . illis
256쪽
c. citholici scriptines quibus in rebus ab I 6 iTacta γ etinuenta cum daemone quo . iis dedissentire possunt. modo distinguisiolciret.
7 . Haeresis quam nuptum sit crimen , o IT . Demones ι auoc me per modum taperi'. . quot mala importet. H. - aut eis com nando precipere posse 8 Maereses unde oriri soleavLilii mines .fieri non posse censet Auguri. y - Haeresis alia causa recens in . I 8. Amoris imparientia sortilegia acerrierio Hacrem ex quibus amplius causis pra- eereas imagines, quo pacto superstitio - cedat . sim, non bereticum sit. Ii Haeresis quare m<is mois fiat. Is Hostiam non consecratam ρ tere temr 2 Herinum remedra. pore mortis an sapiat lare .i3i Trojacto nucta est, qua de crimine M' 2o . Sortilegiorum ct cuniaItanum cuniardii rem a quocunque facta fuerit . . tionem, nisi manifesta in eis hcirem sit. r 1 Haeres maudistam qua propositioner ad inquisitores non spectaTe, midia-- fa xu. . rum est Ententia. I s. Haeresim manifestam qua crimina prae- 2i .di simus de ortilegiis O diuinati : t feferant. mbus c noscere debent.
est , latine iectam mnat, Olim saepe in runam. partem accepta , hodie vero nomen o.
diosum est , de apud vulgus infame . Significat haeresis, de aliquo dogmate firmatam opinionem , in qua homo tenaciter persistit: unde lueretici dicti: quo nomine significantur, qui contra Cluisti fidena, aut illius ecilesiam, vel docent, vel credunt. Di citur autem haeresis ab electione, quia stilicet, eam sibi unusquisque disciplinam eligit, qnam putat esse meliorem. Sed cum lex nostra data sit ab omnin
tenti Deo, non autem ab hominibus electa, iccirco christianorum no est ele ctio sectae: oc quia in baptismo Iuramus in verba Dei, A in ecclesae doctririam,in captiuitatem redigere debemus nostrum intellectum in obsequiu Chri-si : proinde quisquis aliam fidem, aut aliam doctripam elegit, iure ac merito hirreticus , de inlamis, dc execratione c. adignus habetur. ἴαhaeresis. 24.quaest. I. Budaeus in. l. r. f. exempli . de aessili iaesidio. Corasus lib. 3. miscellane cap. 8. Couar. lib. 3. varia. resolui. c. l. Caenus lib. ir de locis illeologicis cap. 9.hHςrcsum opera sunt adultere dolitinq,Et reses dictςgrςca voce ex interpre- Latione electionis,qua quas siue ad instituenta siue ad suscipiendas eas utitur di
ideo Apostolus de sibi damnatu dixit hς
reticu,quia dc in quo damnatur sibi eligit nobis vero nihil ex nostro arbitrio indulgere licet,sed nec eligere quod alia quis de suo arbitrio iduxerit:Apostolos Domini habemus aut res,ciui nec ipsi quicqua ex suo arbitrio,quod iduceret, elegerunt sed acceptam a Christo discis plinam si deblei nationibus adsignariit. Itaq; etiam si Angelus de cetiis aliter eua
gelizaret, anathema dicereturia nobis.
aduersus hqreticos, que Rabanus Ma irus tacito aut hore retulit,lib. 1.de insti iuuione clericorum , capite. IS. ' i
Suidas haeresim esse ait, sinam seu.
257쪽
disciplinam, quae rationem aliqua suo
arbitratu sequitur, aut sequi videtur. ac Theopby laetus in epistolam ad col. c. 2. enarrans verba illa: Secundumstraditionem hominum, inquit: Animaduertis unde sit deceptio, quod humanae cogitationes , de ratiocinationes intermedient: propterea & haereses dicuntur, uia hominum simi opiniones . Chri-
Ianorum autem fides, non est humanum dogma: propterea neque tale n men assequetur.
Haereis autem multifariam definitura multis , sed in eandem sententiam coueniunt omnes. Quidam definiunt,
Haeresis est propositio falsa , fidei catholicae repugnas. Alis sic, Haeresis est dogma falsum catholicet veritati contrariu,
in eo qui fidem Christianam professus est Aliter, Haeresis est error pertinax
contra catholicam veritate: va, Haeress est salsa & erronea opinio, per quam salse intellectus opinatur de aliquo consta fidei veritatem: vel, Haeresis est fidei vitium, quo quis snsulare aliquid a comuni ecclesiae catholicae fide ac sente tia eligit, ac proinde se ab ecclesia separat, qua se rectius sentire praesumit: &ob id haeresis, hoc est electio, haud in significanter appellatur. Demum, Haeresis est dogma falsum contra fidem c tholicam , ab eo qui fidem profitetur, pertinaciter astatum, vel in dubium reuocatum. Cardi. Hispanus lib. de
ecclesia, parte. 2.cap. I. Guido de haer sibus cap. 3. Gabriel in lib. . sent. di-mn. r 3. quaest. 2. Pighius lib. . hierar.ecclesiasti. cap. 8. Brunus lib. I. de hae ti. cap. I.J Tria igitur necessaria sunt ad haeresim consummatam: falsa credulitas, quae est ex parte virtutis animae, sue potentiae rationalis: peruersa voluntas, quae
est ex parte concupiti up pertinax defenso, seii Impugnatio,quae est ex parte Imritabilis. Duo pertinent ad intellectu, error,&sententia fidei: pert nacta v ro pertinet ad voluntatem e & haec est, quae consummatum facit haereticum. Voluntas enim est tanquam manus lysius animae, quibus aggredin ur,& apyprehendimus res: quemadmodu The
ges Pythasoricus tradit. Vnde si qui
piam crediderit, se tenere sententia alia quam fidei catholicae, cum contrariam
Illi teneat, huiusmodi adhaesio non est haeresis, quia pertinacia caret. Ergo Haeresis est infidelitatis species, ad eos pertinens , qui fidem Claristi profitemur, sed eius dogmata corrumpunt: & est vitium, quod In intellectu ponitur, non
tamen absolute,sed ut moto a volunt
te eligente. Vt autem Metopus Pyth goraeus ait, Voluntas constat ex intellebu & appetitu : intellectus vero ex rationali parte animae, appetitus ex Irr tionali orItur.'Thrages quoque Pythasoricus in lib. de virtutibus, inquit: talectio constat ex Intellectu de appetitu
quorum intellectus quidem est partis
animae rationalis,appetitus autem irr fionalis4 Alex. Ales. parte. 2. quaest. ISI.
da lib. 4. de ecclesia, parte. 2. cap. q. I Haec autem tria, quibus conlammata
efficitur haeresis, plane ac familiariterita explicari possunt: ut haeresis sit dogma falsum , seu doctrina, propositio, astatio, vel opinio falsa, qua scienter
aliquis eligit contrarium eius,quod e eleua catholica docet: .in qua electione includitur error approbans falsa pro var Is, aut vera pro falsis: certa pro ince tIs, aut incerta pro certis: de qua re at
bi plenius disse ui. In eadem quoque
electione concluditur pertinacia, qua quis impudenter errorem praeponit c tholicae veritati, quemadmodum alio laco
258쪽
loco dicemus . s Materia quoque fidei catholicae necessaria est, ut opinio contraria hqresis sit. Importat enim haeresis corruptionem
fidei christianet: ad quam non pertinet, si quis habeat salsam opinionem in his, quς non sunt fidei .EVnde Didymus in 3. de Spiritu sancto inquit: In aliis r
bus ex consortio vocabulorum error
eueniens, confusionem de pudorem ei, quI errauit, importat: de lupernis vero Et diuinis lapsus ad praua, ad aeternam poenam deducit, & barathrum: maxime cum semel deceptus noluerit resipiis stere, sed suum definiare impudenter errorem. Et Isidorus lib. 1. de summo bono, ait, nil obesse cuiqua si per simplicitatem aliquam de elementis Indiagne sentiat, dumodo de Deo vera pr nuntiet. Quod subinde diuus Augustinus, c terique tradiderunt. Augusti. lib. 3. de libero arbitrio, & in Enchiaridio.c. 2 l. .in quibus. 22. qu st. 2. Isidorus lib. 1.de summo bono c. I . Tho. a. a. q. II. arti. 2. Guido de heresibus
cap. 3. Torque. lib. A. de ecclesia,paro
ε Hinc est,quod sepissime catholici scriptores salua fide dissentiu i in his rebus, In quibus nIhil refert, utrum hoc dic tur an illud. Cuiusmodi est, qu stio, de salute Origenis : de qua inter Hieronymum&Russi num. inter Ioannem Picum & alios acris contentio est. Cui confinis est quςstio, de salute Salomonis, quem perilite putant, Augustinus, Chrysostomus, Beda, Gregorius, Lir nus , Rabanus, Alsonsus Tostadus, de alii multi: e contrario autem Ambrosius, Hieronymus , Thomas, Vincentius, Origenes, i sidorus, Burgensis, Leo Papa, & Hebr rum plurimi, ut apud Aluarum Pelagium est, inter diuos eundem esse coniectant. Et passim sese cui-
cunque offerunt mille talia. Ioan . Praeus in apologia q. 7. August. lib. IT .de ciuitate Dei. c. 2 o. & lib. 3.de doctrinaehristiana. c. χr .Chrysostomus in Mat. mil. 68. Aluarus Pelagius lib. a. de
lanctu ecclesiς arti. 41. At sensus Abum. In lib. 2. Regum. c. 7. quaest. Ulti. Tho. lib. 3. de regimines rincipum. c. 8. Ioan . Ludovi. Vt ualdus in opera re gali. Feli. In c. ne innitaris. de constat.&Inci deprcsumptio. Albo Pighius lib. 7. delibero hominis arbitrio.C. 2. J Est autem ii resis grauissim si crimen reo riteris peius, quo latius se dissundit.
acutius penetrat, tenacius adheret, ac
dissicilius curatur. Quod quam sit noxium, inde censeri potest, quia fidem
catholicam impetit, fundamentum totius pietatis, i me qua impossibile est placere Deo. Morbus anim grauissiamus impietas est, ut ait Mercurius in Pymandro, dialogo. I 1. de ut August.ait, Haereses orthodoxis sunt dogmata peruersitatis, animas illaqueantia,& in profundum prccipitantia. Et Epiphanius libro Ancorato: Deterior est fidei per uersitas infidelitate: Incredulitas enim fidem accipiens corrigi poterit: fidei vero peruersitas incorrigibilis est, & gresaluatur, nisi donum &gratia aliqua ex supernis accesserit. Augustinus adue sus Donatistas, reticum hominem , quo vis ethnico, quantumlibet malo, peiorem esse iudicat . Ad hic, tanto execrabilior est heresis, quam idolol tria, quanto deterior est, qui sub specie mutuς beneuolentiq amicum prodit, uam qui hostem aperto marte a m itur. Diuus Hieronym' in Ezechiele, cap. I 6. Quod dicitur, super omnem
fornicationem tuam,& abominationes
tuas, illud significat, quod cunctis peccatis & sernicationibus peior sit doctrIna hFeticorum , quq Dei filios facit fi-
259쪽
alios dςmonum: Imointerficit eos,quos vel multo labore genuerat Deo , vel .sios iecei at filios, quos in fornicatione .geuerauit. Ad sumniniri, hqrelibus vera & catholica fides & religio labefactatur: animς & corpora occiduntur: tumultus δc seditiones comouentur: Pax
A tranquillitas publica perturbatur rdenique totius reipub. christiane status.&formam peius commutatur,ta nonnunquam subuertitur etiam , Sextineuitur. Sed hqresum omnium pessi in li reticorum huius temporis sunt, quia non portionem aliquam lesere, sed imia chi istianae religionis conantur fundamenta destruere. Ivide August. in Ioaninem tractatu. I s. & lib. 6. contra D Naristas. c. r. vide Alfonsu in lib. I. aduersus haereses cap. t.&lib. I. de iustabarieti- punit. cap. a. Brunum lib. 2.
ide haereti. J8 Haeresum autem causae multae traduntur a multis: fragilitas intellectus h imani, conuersio ad peccata & errores, quibus obscuratur cor insipiens: mali--ria,quae corrumpit, mutat intellectu: sublimitas rerum diuinarum: negligentia quaerendi adiutori uiri Dei ad fidem confirmandam, & adiuuandam ino dulitatem : superbia, qua omnes haeretici prudentiae suae innituntur. Vnde . Hleremias inquit: Arrogantia tua, &. superbia cordis tui decepit te. Vbi glosia, Omnis haereticus arrogans. Et Gresorius : Tanto a Dei luce longe sum, quanto apud se humiles non sunt. . Et . Bernardus super Cantica: Superbo oculo veritas non videtur,&syncero patet. Assectio quoq; in ordinata intellectum. trahit ad contraria fidei: multi namq;
defecerunt, spe, amore, odio, timor ,
alii etiam inuidia, qua 'pe adulteratur
Veritas, unitas scinditur, adhaereses atque labismata prosilitur,sicuti docet elel; nter Cyprianus, sermone derelo&iuore. qui alio quoque sermone, de tbono patientia ait: Impatientia etiam in ecclesa haereticos facit. Quς omnia&id genus alia , voluntatem de affectias
haereticorum usque eo deprauant, ut in stultissimos, stu in diis imos, & impiissi mos errores, quemadmodum Lud eranis, Sacramentarijs, Ana baptistis,& Irata accidit, passim praecipitentur . itinere. ς'. Petaldus in summa virtutum, tractatu de fide cap. 23. J. Alii aliter caulas lueretis columi: quarum dicunt esse potissimam, immodi aeum sui amorem : unde fit, ut sua feminper haereticis placeant, proprijs 1 nuentis
delectentur: quamobrem, α obstina 4i, dc pertinaces fiunt. Nam ut Platodiat. s. de legib. inquit: Nimius in se.
ipsum amor omnium peccatorum Omnibus semper est caula: obcecatur quippe circa amatum qui amat. Quapro. pter qui se amat, cum seipsum magis quam veritatem honorandum putet .
quid iustum, bonum, & pulchrum sit,
male iudicat. Accedit etiam gloria: cu piditas, & vana scientia initans. Sed i sapientissime Augustinus inquit: Cu Λiusmodi libet excellat ingenio, nisi Des
adsit, humi repunt. Posthςc, propriusculusq; in ordinatus asseruis est illi cauisse cadendi: nempe auaritia, libido, i perbia, libertas, ambitio, inobedien ria, gula, teraque huiusmodi vitia ense nata, prout trabit sua quemque u luptas . Nam sicuti recte Gerson ait: iOmnis excellens aflectio trahit ad se iudicium rationis: & per xye appetitus trahere solet intellectum de voluntate edi item affectus rationem vincere, 'u admodum Buridanus tradit, & rebus
ipsis experimur quotidie. August. de
utilitate credendi. c. ro. Gerson tracta de exan auone doctrinarum par te. 24 conside.
260쪽
conside. 6. Buridanus in lib. 7. ethi. qmin. 9.JIm l)rκterea, prauorum librorum lectio: peius non secundum scientiam : pr glatorum negligentia et ignorantia doctri-riae christianae: sacrarum literarum in linguam vulgarem translatio: indist reus praedicatio verbi Dei, per quoscurique prauos de indoctos: indignitas pretsulum de sacerdotum: versutia diaboli: principum impietas, Fc mile talia , in usa sunt, ut haereses nascantur, Sc crescant : sed illae potissimum vigent, quibus voluptas comes est, quales la olim fuerunt Mahumetis haereses, ct hodie sunt lutheranorum, & nouorum haereticorum. Et ut apud Caesarem est, Libenter homines id quod volunt, cre dunt. Et sicut sapiens ait , Non recipit stultus verba prudentiae, nisi ea dixeris, quae versantur in corde eius. Etenim
Feriistinuest Sophochum illud, a Plutarctio in Artaxerxe relatum : Facilis est viaec prona, qua quo volumus, ducimur . Et sicuit Demosthenes tertia oratione Olynthiaca inquit: omnium Iacillimu est, semetipsu decipere: quod enim quisque vult,id etiam sibi fingit. Ir In summa,haeresis,quia mala est, multis fit modis: malum enim infinitum incertumque est, ut Pythagoraei coni ciunt, bonum certum atque finitum. o namque modo bonus es , multisque, nefandus.
Malum namque multiplex, at bonum stlistimum, idest, simplex , de uni ser- me quemadmodum ab Aristotele traditur: Boni ac veri unica est via, mali& salsi innumerabiles : videlicet quotquot ab illa unica aberrant, ex falla opinione nascentia, ubi desinant non ha-Mnti: nullus enim terminus salso est . . Via eunti aliquid extremu estierror immensas est, xt ciuis mera Seneca in Put
epistola. rc. de sanetiis Chrysostomus
in epist. ad IRom. cap. r. Hic ostendit Apostolus multas esse impietatis vias
veritatis vero unam latum: error enim
de varius est, de multarum specierum de confusum quide veritas vero una. dc ibidem Theophylactus: Verus cultus, & pietas unius in sormae: impietas vero multifida est. Iulius Caesar lib. 3..de bello gallico. I rouerb. i 8. Aristot
Ta. cap. 2s de sacer Diu nysius lib. deviuinis nominIbus. c. q.Jiae Cognitis haeresum causis , remedia quoque illarum partici cognoscuntur : quandoquidem verum ac tritum est, varia contrariis curari. Vt enim Ari stoteles inquit lib. s. polit. Dubitari nopotest, quin cognitis iIs quae interι tum impoGanr, ea quoque que salutem afferunt, intelligantur: cum contraria conuariorum sint eis cientia. Tunc igiturh erica pestas pr auera, Sc extirpari facile poterat, cum priuati omnes deuitauerint varia dc peregrina dogmata, ecprofanas quasibet nouitatesicum si guli homines prodiderint,accusauerint de persecuti fuerint hereticos: cum reges N principes catholici fuerint, ac fidei zelatores: cum pretiati & predicatores eruditione, bonitate, atquc sapien tia fulserint: postremo, cum iudicra, rectoresque populorum, prudentes, lusti, ac diligentes in i, reticis inquirendis de puniendis fuerint: hoc enim potissimuec presentissimum remedium est aduersus hqreses, ut inquirantur l retici d ligentissime de puniantur ieueris Same.
Vide Gersoneni t iactatu de sensu tu rati sacrς scripture,Alsonsum lib. I. aduersus h reses. c. ir.ec fusius lib. 3. de iustahqrcti. punitio. Aristote. F. polia. c. S. Prunum lib. Iade hqrcii. cap. .dcitarum lib. γ . M ὲ