장음표시 사용
301쪽
ara De inquissoribus apostolicis
sancita, necesse est ut iudicum arbitrio 3. Politi. cap. in . Jrelinquantur. s r. instruct. Hispal. cap. 28. l. r.de iure delib. l. i. de effracto. de
ra pilato. Decius in .ca. de causis.de of E. deleg. Hippo. in . l.de minore.de quaesti. Tiraq. in. l. si unquam. C. de reuocan.
donat. glo. Omnia. nu. . O. Menochius
de arbitrari is copiosissime. J3 Caeterum inquisitorum , & aliorum omnium Iudicum arbitrio, leuiora tantum relicta sunt, & illa etiam quae I gibus comprehendere impossibile est. Nam ut est apud Platone, Graviora letibus definienda sunt, non autem a itrio iudicis relinquenda. Quod Arist. quoque docet pluribus rationibus additis : Maxime, inquit, conuenit,ut quq recte positae sunt leges, cuncta ipsae explicent, quae explicari queant, & quam minima iudicibus relinquat. Primum, quia unum, aut paucos prudentes, qui leges serre possint, aut iudicare, facilius est inuenire,quam multos:deinde, quoniam longi temporis consideratione leges seruntur, iudicia breuissime contaciuntur, difficile est, ut bene a iudiciabus iustum &coducibile distribuatur. Illud aut omnium maximum est, quod legissatoris iudiciu, no de singulis, neq; de praesentibus, sed de uniuersalibus,de de suturis est: senator vero & iudex deprςsentibus ia determinatisq; iudicant. Vnde fit, ut cum ament & oderint, sua quoque utilitas connexa sit, non satis queant veritatem perspicere: sed propria vel voluptas, vel dolor iudicia sua
obumbret. Quare minimam caeter rum rerum potestatem iudici tribue dam dicimus. Factum vero esse, au t non factum, & fore, aut non fore: esse qu que, vel non es Ie: haec omnia cum nons ossit legislator prouidere, iudicibus reinquenda necessario sunt. Plato. 0.delegi D. Aristo t. lib. I. rheto. cap. I. M li. 3 3 Inquisitores igitur grauiora negotia legibus non comprehensa, arbitrio suo definire non possunt: sed inquisitorem generalem &senatum de illis causis cotulere debent. Neque in his rebus, quae
arbitrio eorum relinquuntur, pro vo
luntate aut libidine, sed secundum iura& leges iudicare queunt. Neque suam ipsorum conscientiam sequi pol Iunt, nisi legibus undiq; sit informata. Adde, quod magis periculosa esse possunt ii Lum iudicum , quam aliorum iudicia rrui cum de salute spirituali & conuer-
Onereorum potissime tractent, conscientias tamen eoru de quibus iudicat, ut August. Inquit, cernere nequeunt. Mitius igitur di cautius in omnibus eos
agere oportet. Γ a. instrv. Hispal. cap. vlt. l. illicitas.*. veritas.de officio prcsid. Aug. lib. iv. de ciuitate Dei cap. 6. J3 6 Sunt autem aliqua inquisitoribus prohibita, breuiter iam commemoranda. Primu , ne in episcopos, vel superiores praelatos inquirant, nisi hoc fuerit illis expressse commissum. Deinde prohibetur eis, ne aduersus nuntios, vel alios ossiciales apostol icς sedis procedant insciente ripa: sed possitnt examinare testes,'ut Papam consulant, alioqui eis
non crederetur. c. inquisitores. de hqre. lib. 6. extra uag. cum Matthaeus .eOd. tit. J37 Neque potest alter inquisitor sine altero procedere ad capturam reorum :neque ad purgationem indicendam rneque ad publicationem testimonioru: neque ad copiam actorum reo dadam. Alia vero leuiora ab altero tantum inquisitore peragi possunt.1Hoc tamen seruandum est, cum ambo inquisitores Praesentes sunt: nam altero absente,alter solus ea omnia facere potest, conuocatis peritis ubi opus fuerat. Γ 4. instrv. l. cap. 3. J
302쪽
prudentes excaecant, de subuertunt ver ba iustorum. Et In Deutero. Non acci pies personam, nectue munera, quia munera excςcant oculos sapientum, & mutam verba iustorum . Et in Ecclesiast co: Xenia de dona excaecant oculos iudicuin,&quali mutus in ore auertit correptiones eorum. Et libro t. Reg. Filii Samus acceperunt munera, dc peruer- retunt iudicium. Exod. 23. Deutero. I 6. Eccles. Io. lib. i. Rea. cap. 8. Jελ Multa praeterea in eandem sententia sacri doctores frequenter inculcan t. NazianΣ . Oratio. 23. Est aurum tyrannu
occultus, qtii nunc ut plurimum res feruertit humanas, atq; eis illudit. Ambro. in priorem Pauli epistolam ad Corint. Libertatem arguendi amittit, dc peccat, qui ab eo accipit, qui ideo dat ne corrigatur. Et Leo magnus sermo. 9.de passi. dom. Nullum est in illo corde iustitiae vestigium , in quo sibi auaritia secit habitaculum. Praetereo Chrysost. Isidorvi Platonem, Demosthenem, & innum rabiles alios . Chrysost. in loan. homil. 64. cap. Pauper. It . quaestio. 3. Plato lib. ix. de legib. Demosthen. oratione
de pace. de Philippi. 3. & oratione desilla legatione. Cicero lib. 1.ois. 8c quet ipse collegi lib. c. de republica, cap. 3.&4. JQuamuis legibus Romanis permitteretum udicibus,esculentum de pocul e tum accipere, quod intra dies proximos prodigeretur, & pontificio iure id ipsum quoque liceret iudicibus deleg
tis: legibus tanten regi js vetitum est, dc magnis poenis sancitum , ne iudices dona, esculenta, vel poculenta accipia
ant. t l. solet. de ossc. procon L l. plebiscito. de osti prcsid. cap. statutum. &insuper. de rescit. li. 6. l. 7. cum sequ. titu. I 1. lib. a. ordin. lenim in Exodo legitur: Munera etiam 4 Inquisitores qui Pecuniam extorquet, LL In se
3 t Ad bate, inquisitores sine episcopo or
dinario, aut eius vicem gerente, aut sine delesam capituli sede vacante, nequeut haereticos duro de arcto carceri tradere: neque illos torquere, neque sententias
proferre. Quod si secus facitam Herit, irritu est ipso iuret nisi sorte intra octo dies postquam episcopus, aut capitulusede vacante fuerint requisiti, legatum, aut vicem gerentem mittere noluerint.
Nam etsi absentes sint, possunt tamen per literas ulces suas committere. Sed quidam putant, posse inquisitores sine
ordinario torquere testes, quamuis reos ipsos torquere ordinario licio nequeat.
Clem. I. g. duro. de haereti. Et illic Ioan . de Imola,& Cardina. quaest. 3. J3 Nec possunt inquisitores inedia cog re vinctos ad reuelandam veritatem, nisi cum episcopo s mul, vel delegatis: quia h c species magni tormeti est, nec pos Iunt haereticos damnatos restituere in integrum. glo. indust. D duro. dc inibi Paul. Cardin. Ioan . Imol. 3cB
nis adde Tiraq. de retra. municipali. g. 16. gl. I. nu. II. Zanchi. cap. 38. J o Praeterea, inquisitores, qui haereticos, vel suspectos non coercent, dc qui innocentes infamant, praeter alias poenas, quibus pro mensura criminis puniendi sunt, in sententiam quoque maloris e communicationis incurrunt, ec absolui 43 ab alio nequeunt, quam ab ipso Papa , praeterquam in mortis articulo: quo casu satisfactionem prius offerre debent. Ab hac tamen poena immunes sunt inisquisitores, qui propter aliquam iustam,& probabilem causam hF secerint, aut omiserint. Clemen. I. S. verum . de haeret. dc ibid. glo. dc cardi. g. vlt. qu st. s. Caiet. in summa, verbo, excommunicatio. cap. 3, J i Inquisitores ne acc piant munera. vh
303쪽
in sententiam excommunicationis ipso zelus, sed non immoderate saeuiens: si facto incurrunt: Si absolui non possitnt, pietas, sed non plusquam expedit par nisi ablata restituant. Conuicti autem cens: ad summum sint inquisitores inde hoc crimine, officio priuandi sunt, reis inquirendis diligentes & cauti: in& pro modo criminis puniendi: δc oc puniendis pertinacibus, constantes deficiales hoc indicare debentis Clem. i. seueri r in recipiendis poenitentibus,, g. verum. dc Clem. 1. de haeret. J clementes de benigni: denique in rebus 4 Ii Sed hoc amplius est addit uiri instru- omnibus prudentes & mst l. s 1 Paralip. bonibus nolitas, ut inquisitores, qui cap. I i. Leo. epist. 8 L. Gregor.lib, 20.
dona acceperant, in sententiam xcom- inlob. cap. 6. c. licet. cap..discιplina. municationis incurrant, officio pri- ΑΙ. distin. cap. Iudicantem. o. quaei .
uentur, dc duplum reddant: idque etia 1. t.L de iudiciis C Theodosi. Jsi ab ossicialibus dona acceperint: quin 7 Tum illud addo, quod inquisitoresimo, qui id commiserint, decein mil- relinquentes curae seculari quotcunquelibus nummis praeterea multemur. Et haereticos pertinaces, non incidunt in ossiciales qui hoc non retexerint, eisde irregularitatem et quia Pontificis M.ix. poenis afficiantur. f prima instructi. &legum authoritate hoc faciunt: idque Hispal. cap. 26. dc inlisu. 2. c. I.&i est praecipuli meorum munus. Neque strv. 4. cap. II. J Opua est protestatione, aut aliqua in te 46 Postremo, inquisitores meminerim cessione,ut ab irregularitate liberentur: seinper eorum , quae Iosaphat rex Iuda quia id natio iure cauetur: quamuis e praecepitaudicibus, dicens: Videte quid clesiasticam nransuetudinem deceat , faciatis: non tantum hominis exercetis pro istis ituercedere L Specu. titu .de iud. iudicium, sed Dom7ni: & quodcunque dele. g. iuxta Archi. in summa. 2 3. q. iudicaueritis , in vos redundabit: sit ti- 8. Maria. Socin in . cap ad audientiam. mor Domini vobiscum, &'cum dili- de homici. nume. L7. Couar.In Clem. gentia cuncta iacite. Et ut iam ante di- si criosus. de homicidi O. pari. 2. g. s. l cxi, inquisitores non tantum iudices , 48 Omnes iudices & magistratus tenenis sed etiam. ratores de patres reorum tur obedire mandatis illustrissimorunacile debent. Plus erga corrigendos agat Cardinalium generalis inquisitionis ici beneuoletia, quam seueritas, ut ait Leo: his, quae ad eoru sanctiam officiu perti Plus exhortatio , quam comminatio : nent:& omnes reges dc principes debet plus charitas, quam potestas. Et iuxta eis & eorum olfcialibus tauere dc auxi- Gregorii dictu: Sit amor,sed non emol bu praebere, sicuti Pius V.costituit:cuius die .: .sit ragor, sed non exasperans: sit Praeceptu in fine huius operis counetur. -
304쪽
s Iudaei cur relerentur in nonnulus prouinc's, oe qrid in eos in concilio quodam Toletano sancitum sit, eo quod in Hiaspaniarum regem olim colpirauerint.
6 IudG an iuste expelli possia ex Christii norum prouinciis.
7 Iudaeos iure optimo reges eribolici ab Hssania expulerunt, plena indicta ,
ne amplius ad eam reuerterentur.
8 Iudaeoru expulsiois ab II Upania elegator
meminit Ioan. Picus Miradule comes.s Iudaeorum qui ab Hispania piuse sent nu
merus. Et quid ol sexto cocilio Toletano decretumst, de non tremittendis Iudaeis, Mauris, at s buiusmodi, i in Hispania degere. I o Iudaei, cum baptizati non sint, haeretici vel apostera dici non possunt. it Iudaei, nisi haereticos receptauerint, aut inquisitorum oscium impedierint, ab inquisitorisin puniri nequeuxi. ix Iudaeus baptis alus si ad ludaicam superstitionem redierit, puniri potest ab in- - q:vsitoribus. 33 Iudaeι cogendi non sunt ad fidem eatbο-
.: lic susicipiendam. i Iadaeis Christianas uxores aut concubianas habere non licet.
ry Iudaeorum ritibus nemo se addicit, nisi qui ex Iudaeis destendit. 16 Iudaeorum superstitiones multi authores . Christiam σ emmcι irrident.
os stupidissimac citate sedentes lud.ri,
cis Euangelicae fugiunt splendorem e& iustitiae solem , Christum Deum n strum, synectae fidei oculis intueri non possunt. Etenim , ut Apostolus ait, Dedit illis Deus spiratum compunctio
tris: oculos, ut non videant: & aures,
ut non audiant, usque ad hodiernum diem . Sunt plane illis usque hodie manus plen Christi sanguine: nempe consentientibus maiorum suorum parriciadio, & Christum dominum blasphematibus: quibus miscuit Deus spiritum soporis , in tanti sceleris retributionem :factaque e st ipsis scriptu rasancta in ca ptionem , in scandaliam, Sindudicium proprium. Ubtusi sunt sensus eorum,& velamen, quod ponebat Moyses sidi per faciem suam, id ipsum positum est super cor eorum,& maneta dum lactione veteris testamenti non reuelatum ,
quoniam in Christo euacuatur. ad Roman. II. & L. Cor. r3. JExta patrum nostrorum aduersus I d aras hoc decretum Toletanum: hicet in condemnationem perfidiae Iudaeoru numerota: antiquorum patrum senten-tiae ac leges promulgatae mitescundi: tamen quia ut prophetale vaticinium narrat, peccatum Iudaeae scriptum est stylo .sermo in Ungue adamantino , superpetram duriores effecti in obstinationis suae caecitare perdurant.Onania quidem ementa Christum verum Deum esse cognouerunt, de perpessionis suae tempore mirabilibus signis id ipsum ostencierunt ludςi vero ut beatus Cyprianus, Leo magnus, & Gregorius Papa elegan. ter alunt)Messiam, quem patres eorum it pectauerunt, & prophetae clarissime
praedixerui, cognoscere noluerunt. Tin
305쪽
3 Dormiunt quidem isti, Bmniantque
vigilantes, aduentumque Messiae qumtidie sperantes, falsis diuinationibus αfallaci bus prophetiis tertio quoque an no illuduntur insanissime: nec tandem aliquando resipiscere volunt 'pissime decepti. Spes quippe, ut Basilius ait, nihil aliud esse videtur,quam somnium hominis vigilantis. Et an te illum, Pinis darus , spem dicebat esse vigilantium somnia. Hac vana & falsa Iudaei perpetuo torquentur & nutant. Nam spes quae differtur, affligit animam : & sicuti Mantuanus inquit.
Spes longa dolor. Et pectare diu labor est, ct pondus iniquum .
Et ut ait Fabῖus. Nihil grauius quam
destitutae spes torquent. Qua vel sola ratione, non infacete superioribus annis dicebat quidam, se nunquam Iud Pum suturum. Ioan. I. &q. Nicepho. lib. I . ecclesi. histo. cap. o. Basili. epist. II. Prouer. I 3. Fab. deesa. I 2.J Multa sunt euidentissima testimonia scripturae sacrae, quibus perfidia Iud rum planissime consulatur. Sed ut mittam apostolorum & euagetistarum scripta, quibus isti miseri & miserabiles credere nolunt, unum aut alierum ex Innumeris veteris testamenti locis
aduersus illos adducere placuit: quos nulla tergiversatione, nulla callida a terpretatione subuertere, aut vitare pin terunt. Prior locus est in prophetia iula morientis Iacob, cuius haec sunt ve ba : Non auferetur sceptrum. de Iuda,& dux de femore eius, conec veniat qui mittendus est, Sipse erit expectatio getium. Quod nemo non intelligit in aduentu Christi fuisse complerum: nec enim sceptrum, nec dux suit m tempo re in Iuda , ut eleganter docet Aus. lib. ι 1. contra Faustum. & NicephO.lib. I.
rech histo. c. c.& 9.ες rerum euidentia id ipsum perspicuum fictum est. P sterior locus est in hebdomadibus D .nielis, ubi tempus ipsum veri Messiae Christi Dei nouri, subobscure prima
fronte, sed tamen certissime assignatu, ac pene digito ostentum est: quemadmodum ibidem diuus Uti ron.&Pl rique alii subinde alibi docent. Irist reo sciens Esaiam, de reliquos omnes
Prophetas, quorum vaticinia manis Hissime veritatem eandem uno ore consentiunt. I Genes 49. Dani. s. Esai. I . Rugust. lib. I a. contra Fausi. cap. 42. Chryso. oratio. a. aduersus Iudaeos. Clemens Alexan. lib. I. stromatum, ersus finem. JTolerantur Iud6 in nonnuli sprouincijs, propterea quod magna tributa pe-dunt : diuina quoque prouidentia facit, ne sunditus extirpentur: v t hostes etiam& inimici nostri testes scit certae fidei de integritatis scripturarum nostrarum: qui per voluersum orbem dispers , v
teris testamenti codices proferentes,t
stimonio nobis sunt,scripturas integras apud nos haberi: quas illi magna diligentia seruant, ad suum Iudicium & codem nationem. Si tu autem Iudaei cunciis nationibus inuisi,apud omnes abiecti, irrisi , oppressi, & infame e nequem iuria, quippe cum superstitionibus ι usuris, 5c seditionibus omnia inficere ac perturbare soleant. Et quamuis itimidissimi sint, ausi tamen olim fuerutcontra regem Hispaniarum conspira re et quamobrem in seruitutem radacti sunt, ad quam reuocari debent, qui liabertate superbiunt. Contra illos itaq; in concilio quodam Toletano huiusmodi decretum extat: Quoniam Iudaeoruperfidia, non solum tunicam sacri baptismatis Chiistiani, quam susceperat
306쪽
gnum oue conspirare ausi sunt: ruis omnibus rebus nudati,tam eorum perfidorum per innae, quam uxores eorum, ac
filiorum & reliquae posteritatis per cunctas Hispaniarum prouincias seruituti subiaceant perpetuae, maneantque Usq; quaque dispersa : ilhque qui eosdem Iudaeos in serui tutem acceperiti bin nullo eos permitxant rituum sitorum cςremo mas celebrare, aut colere. DLI, concilio Toleta. c. 8. Atex. Ales. . p.q. IT'.J6 Quaeri autem solet, an Iudaei expelli iuste possint ex christianori m prouin-ojs. Quod quidem ni ullis magnisque rationibus iampridem obtinuit, ne perfidia tua noceant catholicis, sc peccarς eQs faciant, aut certe illis fia*t in scan- . datum . Etenim eam retributionem Iudaei solent impendere, quam mus in
Iexa, serpes in gremio, & ignis in sinu,
uis consueuerunt hospitibus exhibere . Sicut Innocen. I M. archiepiscopo Senonen. scite ad 0iodum scripsit. Sic tamen expellendi sunt, ut accepto prius
deliberandi spatio, vel discedere possint, vel eandem cum ciuibus religione amplecti: sicuti prudenter Hermas Letmatius inquit. Et tertio imperis sui anno Iustinianus promulgauit legem , ut in Iurisdictione sua non essent pagani neq; haeretici, nisi soli Orthodoxi bri stiani, datis illis inducijs usque ad menses tres ad conuersionem.Author Paul. diacon. lib. i6. rerum Roman. EXOd. 1 3.infin .c.& si Iudς s. de Iudaeis. Ol-dra. cons. 87. bc cons. χύω Socin. cons. 86 lib. 4. Corset. de potesta. Reg. quaest. 8 i. AIber. inrpb. de haeret. lib. c. quaesi. 7. Hermas lib. M de insta religio. cap. I 2.Iγ Igitur iure quam Optimo ex pulli luere Iud*i tota Hispania legibus regum c tholicor ψm Fernandi 5 Isabellae: quibus longa sapientiun consultatione Premissa concessu in fuit quadrimestre spatium, intra quod possent conuerit ad fidem catholicam, vel bonis suis omnibus v editis ab Hispania discedere: quo tempore lapso, qui in sua perfidia perstuerunt, coacti sunt abire cum uxoribus, filiis, struis, familiaribus,& rebus
suis: & vetitum illis suit, ne unquam in Hispaniam redirent: in qua si dein-ςcps reperti essent, poena mortis & publicationis bonorum stati m ob eam repunirentur. Caulum praetexea legibus pragmaticis est, v t nullus Iudaeus ingrediatur Hispaniam quouis quaesito colore: eadem poena mortis & contiscationis bonorum in eos exequenda, qui in
Hispania comprehens se rint: de vi nihil eis prςsit,si sorte dixerint e velle ad fidem conuerti, nisi in primo regni t mite id ipsum fuerint publice protesta
ii. Quod si quispiam Christibitorum
Iudaeos receptare conuictus fi ς rit, in puenam publicationis bonoruommuincurrat. I pragma. , data Granatae anno Domini. I 2.&pragmata O. a delata anno domini. 3499 J. Ioannes Picus Mirandulae comes lib. s, aduersus Astrologos huius memorabilis eiectionis eleganter meminit, his ipsis verbis r Non minoribus sere post tepota calamitatibus sens Hebrae rum obruta est, quam aut sub vito, aut sub Adriano: pulsis nuper ludat somnibus ex tota Hispania a Christianissimo illla rege, nunquam certe satis lai dato:ybi & numero,&diuitijs,& authou rate plurimum poterant. Quaere ctione nihil unquam sere vel tristius,
vel acerbius passos , ipsi se non dissilentur . Ita multi naufragio, pestilentia quam plurim si me maxima par eoru absumpti, inobi tiam Christianis in tanta calamitate, in qua diminae iustitiae gloria delactabat, homine rasne eas I
307쪽
ma adeo patἰentes commiserationem facerent & dolorem. c. I 2.9 Tunc autem suerunt ab Himpania pulsa quadringenta millia Iudaeorum , ut Reuch lin, alijque testantur: qui si diutius crescere ac multiplicare permissi serent, non dubito quin totam sere Hispaniam, & perfidia in secissent, & usuris spoliassent. Sed melius res habet: nullus enim vel Iudaeus, vel Maumetanus,
vel alterius cuiuslibet sectae aut haeresis, permissus est exinde in His pania commorari . Quod iam olim in sexto concilio Toletano maiores nostri decreu rant, hoc verborum tenore: Sanctum
concilium simul & cum consensu Christianissimi principis suorumque Optimatum , illusti iumque virorum hanc promulsamus Deo placituram sententiam : ut quisquis succedentium temporum regni sortitus fuerit apicem, non ante conscendat regiam sedem, quam inter reliqua conditionum sacramenta pollicitus fuerit, nullum non catholicum permittere in suo regno degere. Si vero postquam ad regni gubernacula accessserit, ipse temerator huius extiterit promissi, sit anathema maranathain conspectu sempiterni Dei: δe pabulum essiciatur ignis aeterni: similiter &Omnes, qui cum eo consenserint. H filii cano. 3. Alberti. in rub. de haeretic.
lib. 6. quaest. 3. Lucius Marin us Siculus lib. 19.Jio Cum igitur Dei gratia iam pride Hispania liberata sit a Iudaeorum superstitione: non opus est pluribus in hoc tractatu immorari. Adde quod Iudaei, cubaptizati non sint, nec fidem Christi professi, haeretici vel apostatae dici non possunt, ac proinde inquisitorum iuri dictioni non subiacent: ecclesia namque de his qui foris sunt, non iudicat: de inquisitoribus iurisdictio duntaxat mandata est aduersus haereticam praurutatem &apostasiam. cap. filii. cum sequenti. de haeret. lib. 6. in supralcriptionibus. & I. Corin. s. c. multi. 2. q.
I. cap. gaudemus. de diuorths.JIi Neque audiendi quidam, quorum est Oldraldus, existimates, ecclesiam Ac inquisitores procedere poste cotra Iud squoties illi errauerint contra vetus t
stamentum, aut Christianum quempia ad iudaismuin induxerim, aut circumciderint, aut sdem catholicam abnega re coegerim. Nam primo casu haeretici non sunt, nec nostra reseri, an vetus testamentum violent, vel obstruent,
cum utroque modo foris sint: in aliis vero per iudices laicos puniendi sunt'. Tametsi non abnuerim,inquisitores de his causis cognoscere quoque posse constitutione quadam extra uagante Nici lai iii i. Caeterum si Iudaeus, Maum tanus, aut quicunque alius haereticos receptauerit, defenderit, vel illis seuerit, vel inquisitoribus obsisteret, vel eorum officium impediret: vel haereticorum libios hodie retineret, ut Fraciscus Bursatus recte respondit, puniri quide posset ab inquisitoribus : quia, sicut Vlpianus ait, Omnibus magistratibus, secudum ius potestatis suae concelliina est, iurisdictionem suam defendere poenali iudicio: quod multo magis inquisitoribus permissum est. f. Oldra. consit. 3 6.
Guido carmeli. de haeresi Iudaeorum. c. vlti. Brun. lib. 4. de haereti C. cap. 2. l. Iudaeos. l. Iudaei. 2. C. do iudaeis. Dir ctorium. ibi. i 3 3. ubi ex rauas. Nic lai. l. t. si quis Ius dic. non obtempe. e. accusatus. f. vlti. de haere. lib. s. Tan-chi. cap. 3 6. Fran. Bursatus consi. 9o. a Si vero Iudaeus baptizatus ad iudesca C.
superstitionem redierit, canis scilicet ad vomitum,aut Christianus aliquis ad ritus Iudaeorum tyansierit, puniri potestab
308쪽
ab inquisitoribus laquam aliquis alius haereticus vel apostata. Et ad probandum hoc facinus, etiam Iudaeorum testimonium admittitur, quo legitime probato , rei apsi de impoenitentes regiis lGgibus igni traduntur. cap. contra Christianos. de haeret. lib. 6. regia. l. . titu. 2 Α- par. 7. & l. t. tit. r. lib. . sota leg. Alberti. lib. de agnoscen. asser t. catho.
is Iudaei autem admonendi sunt, non autem cogendi ad fidem catholicam suscipiendam: cuius enim vult Deus mis retur, de quem vult indurat : nec inuiti conuertendi sunt, sed volentes, ut integra sit forma iustitiae. Verum compellendi sunt, ut in fide suscepta permaneant : praeim jς quoque atque honoribus
allici debent ad salutem: & onerari possunt exactionibus, Ic inflama notari, ut conuertantur. f . conci. Tolcta. cano.
II. c. de Iudaeis. s. disti. l. t. delusi &tur. Alex. Ales. 2. pari. quaest. I79. in fine. Hermas Lelmatius. lib. M de insta u. religi. cap. I 2.Jε Neque licet Iudeis Christianas uxores ducere, aut illas pro concubinis habere . Quod si filios ex tali coniunctione susceperant, allia mendi sunt ad bapti iamum, etiam inuitis parentibus, ut multis conciliis ecclesiasticis decretum est. Praeterea, Iudaei qui Christianis mulieribus se commiscere ausi fuerint,acerbi se si me puniri debent sicuti oldra. Alex.& Phili p. Corneus. aliique iurisperiti tradunt. L . conc. Toleti ca. I . de conci l. seq. can. 61. Oldra. cons. 3 3 3 . Alexa. cons. 9 9. lib. 6. Jc cons. i s. lib. 7. Cornes. cons. It . lib. I. Grillan. de poenis omnisa. coitus. q. Ita Hippol. consi. Io I. Boatu. decisione. 3 i 6. Au
ciat. lib. I. parerg. iuris. cap. 23.Ji s Nemo quidem ad lud rum itus iam transit, nisi qui ex Iudaeis parentibus descendit, de ab eis iudaicam superstilionem didicerit: quod ante multa secuIa. . Iuvenalis satira. I . his versibus prodidit: .
Muidam sortiti metuentem fanatha pa
lam sara parer abninuite mox ct praeputia
Romauas autemsoliti coxteminere leges Iudaicum ediscunt, Ieruant, ac metuunt ius. Tradissit arcano quodcunque volumine Moses. 16,Multa demum contra Iudaeos,& eoruperfidiam scripsere theologi ,Tertullia. pr. Athana. Paul. Burgen . & caeteri, quae omnia legere cupientibus passim obuia sunt: de Plutar. eos irridet libro . desuperstitis Tertul lib. contra Iud Os, itide Cyprianus, duobus libris. Athan. lib. de incarn. Verbi. Chrys. orationi bus aduersus Iudaeos. Iustin. martyr dialogo. cum Triphone aduers Iudaeos. Niceph. lib. Io. ca. 32. cum seq. Mib. I .c. I 6. Marsil. Ficinus lib. de Cluist. relig. cap. 27. cum sequen. & Ludovi. Viues lib. 3. de verita. fid. Christia. Burgen. inscrutin. script. dc alij multi. .conc. Tole. can. 6 i. cum seq. & I. concit. Matisconesi cano. 8. & deinceps. Tiraq. de iure primogem quis. copiosissime Finus Hadrianus in flagello contra Iudaeos .J
309쪽
De iudicibus sicularibus Tit. XXa V I.
t Iara eris cognitio ad Dium ecclesiast
- cum iudicem pertinet. 1 Iudices seculares cognoscere non possunt de causis cliιilibus , aut criminalιbus, quarum cognitio pertinet ad inquis-
3 Iudices seculares punire debent illos , quos inquisitores, bareticos declara.
Iudex secularis an sententiam iudicis reclesiastici in causa haeresis exequi toneatur , nulla de militia ipsius cuniatione vel defacta.
Iudicem secularem in causa baeresis in rum esse executorem, multorum vera in opinio. Iudicemmularem aliquando exequi n3 teneri sententiam iudicis ecclesiastici,
qhorundam falsa es opinio. Iudicem secularem de nullitatequentis inquisitoris cognosere posse, quidam
ciunt Iudicem mularem, quo in caseu sentiamtuneus Oali', non debere sententiam inquisitorum exequi. Ignei temeritas ct procacitas notatur.
O c N I T t o haeresis ad solum ecclesiasticuiudicem pertinet:quia crimen noc aduersu fidem de religionem
comi ituum de ijs enim criminibus, qu secularis administratio
ignorabar, & christiana religio ostendit crimina esse,solus cognoscit ecclesiast eus iudex: ut sunt haeresis, schisma, lealia id genus. In quacunque igitur parte iudicij lecularis inciderit eiusmodi criminum cognitio, protinus ad eccles sticos iudices remittenda est, ut recte Masuerus traditi e. ut inquistionis.&c. prohibemus. de haeret. lib. 6. I. I. C. Theod. titu. de religione. Abb. Icca teri in c. cum sit senerale. de sor.cOper. Zanchi cap. s. Alciat. in. cap. I .de Ossi. ordi. num. 73. Her milib. 1. de instaur. religi .cap. I 6. Masuer. in pract. Forensi. titu.de remis. ad finem. Eleganter Osius lib. 2. contra Prologomena Brentii. Jx Hoc amplius hodie iure regio proh betur, ne quispiam secularIu iudicum, quantacunque dignitate ac potestate sit
praeditus, cognoscere ullo modo praesumat de causis ciuilibus, aut crimin
libus , quarum cognitio pertinet ad inquisitores, & iudices bonorum publicatorum: ne sub praetextu quidem subleuandi vi oppretis, quod alioqui saluberrimum & praesentissimum remediii esse solet, ad propulsanda gravamina
iudicum ecclesii asticorum. Si qui tamen appellahe voluerint in suprascriptis causis, adire debent senatum sanctae gen ratis inquisitionis. Γ Mandatum regium datum Burgis die Marti j. l3. anno saluti S. I Io S. renouatu anno proximo. 3 s. lSed quamuis iudices seculares de causis harieticorum cognoscere nequeant, condemnare tamen, de punire debent illos, quos inquisitores declarauerint haereticos esse, pertinaces, relapsos, aut impoenitentes. Eorum enim ossicium in predictis causis non in cognoscend sed in exequendo consistit. Hanc aute
310쪽
De iudicibussecularibus Tit. XXXVI. a 3
executionem sacere tenentur, cum se
rint ab inquisitoribus requisitir etenim cum ecclesia non habet ultra quid faciat , cum haereticos ad fidei unitatem conuertere nequit, cum poena seuera illos punire non possit, iudicibus secularibus animaduersione debita punien- dos relinquit : ut quod non praeualent sacerdotes efficere per doctrinae sermonem, potestas secularis hoc imperet per disciplinae terrorem. f cap. vi inquisitionis. de haere. lib. 6. cap. cuin non ab homine. de audi. cap. princeps. 23. q. s. Ioan . Lup. In cap. per vestras. g. 8. Guillel. Benedi. quaesti. de homicidio. B cunus lib. . de haere. cap. I . J Hinc exoritur quaestio anceps, de qua inter iuris petitos acris contentio est: an Iudex secularis in causa haeresis, sentena iam iudicis ecclesiastici statim oculis, quod aiunt , clausis exequi teneatur,
nulla de iustitia ipsius cognitione vel fide facta. Bart. & complures alij pu
tant iudicem secularem, noua inqui si ctione instituta tam de processu & sententia inquisitoris, quam de crimine cognoscere posse: ideoque ipsum non
prius teneri ad exequendam sententiam inquisitoris, quam ei de iustitia procesi sus, causa cognita plena fides facta suerit. Quod argumento cuiusdam constitutionis Iustiniani confirmant: quae tantum de crimine mixti fori loquitur, cuius cognitio tam adsecularem,quam ad ecclesiasticum iudicem pertinet: Et haec est communis opinio Legistarum svi Ioan . lmol.& Felin. testat ur authen.
de sancti. episcopis. μ. si vero de crimine. Guillel. de Cu. Bar. Bal. Ange. Alber. Paul. & Fulgo. in l. Migistratibus
de iurisd. omni . iudi. Ioan . ImOl. in Cap. l. de ossi. ordi. Feb. in c. ad ab
Iendam. de hqreti. Jς Abὶ vero aiunt, iudicem secularem inrausa haeresis merum executorem esse enec de processu , vel sententia inquisitoris , neque de crimine cognoscere
posse: sed quod inquisitor iudicauerit,
sine mora,& absq; novo processu,& cognitione secularem exequi debere. Q et sententia verior quidem & receptior est, & usu etiam comprobata, constitutione Bonifacij viij. aperte confirmata c. inquisitionis. f. prohibemus. de haeret. iiD. 6. & est communis Ca- non istarum sententia, quam Sc Legistet
sequuntur. Bal. in auth. clericus. C. de
episcopis & cleri. Ange. in. l. diuus. 2.de custod. reor. Abba. & Anchar. in c. at si clerici.de iudi. Salicet. in .l.ea quide. C.qui accus non postas. Deci. Purpura.& Orosius. in . l. magistratibus. de iuris. m n. ludi. IOan. Imol. & Alciat. in c.
r. de ossi. ordin. Matth. de Affli. in Irocem. costi. Siciliae.glos. Gladii. Brun. ib. . de haeret. cap. i s. Alber. lib. de
Ab hac generali sententia non ulli ex eῖpiunt quosdam casus, qui proculdubio in Hispania recipiendi non sunt. Primus est, cum iudici seculari liquido
constaret, sententiam Inquisitoris esse iniustam & iniquam: quo casu illam
exequI non tenetur contra conscictiam
suam: auxilium enim brachii secularis non est impartiendum ad iniustitiam, sed ad ea, quae Deo placita sunt, ex quenda et neque potest iudex secularis occidere illum, quem scit innocentem. Quam ob rem aiunt causam reserenda esse ad eundem inquisitorem, ut illam
rectius diiudicet. Haec est opinio Gonsali, Alciati, de Conradi Brunt. Sed
bona eorum venia dixerim , opinatio
ista falsa& periculosa est. Unde enim scire potest iudex secularis illum esse innocentem, quem inquisitor haereticum