장음표시 사용
31쪽
ret. Domitia qui de lege in eo capite cofirmauit, ut absentibus petere sacerdotia liceret scripsit enim haec in sua lege Qvj petit, cuius ve ratio
habebitur. quorum verborum sententia Cicero exponens in epistola ad M. Brutum, Aperte, inquit, indicat, posse rationem haber etiam non raesentis. Rursus a populo d collegia, lege Laieni abrogata,ius cooptandorum facerdotum retulit post obitum Caesaris M. Antonius cosul, eo cosilio, ut facilius ac certius M. simili Lepidus, cuius filio filiam suam collocauerat, pontifex maximus in Caesaris locum subrogaretur. ita, quod historia demostrat , ius creandi facerdotes quater immutatum est, a Domitio, Sylla, Labieno, Antonio mihi tamen rae quinta mutatione oritur pinio, ut puto, satis certa,primum ex epistola ad M. Brutum , in qua ita scri,ptum est Pansa vivo celeriora omnia putabamus statim enim collegam sibi subrogasset.deinde, ante praetorum sacerdotum comitia fuis. sent chim enim, quo tempore haec epistola scripta est, tum non a collegiis,sed a populo subrogari solitos esse sacerdotes,manifestum sit,quia comitia de populo dici nemo nescit,haec autem epistola eo anno scripta sit,quo Hirtius Ians coss. fuertit, id est eo qui Antoni consulatu primus consecutus est: liquet, Antoni legem
noti esse seruatam, sed eam,quam Domitius t terat, iterum esse restitutam nitor etiam Dionis testimonio, qui libro, L v I leges Antonq
32쪽
a Pansa consule abrogatas esse narrat quod
etiam fecit Lentulus ille, qui scripsit his verbis
ad Ciceronem Primus ego leges Antonianas fregi.Vt eius potius exemplum Pansa,quam ipse Pansae, secutus esse videatur. Est etiam ex ipso Cicerone minime dubium de abrogatis Antoni legibus argumentum Acta, inquit oratione III in ipsum, Antoni rescidistis leges refixistis per vim, δc contra auspicia latas decreui stis. Praeterea patet hoc eo clarius, quod in ea,
de qua proxime memini, ad Brutti epistola proximam legem de sacerdotijs Cicero Iuliam appellat, quae petendi sacerdoti potestate absentibus permittebat.quod si post Antoni consulatum, in quo lege tulit de iure cooptandi, proxima dicitur Q. Caesaris lex, nimirum sublata
iam crat Antonia, δ mos ille renouatus cooptandorum facerdotum populi comitiis, quem sua lege primus Domitius induxerat , quanquano id primus esset aggressus nam aliquot annis ante C. Licinius Crassus eadem sentetia legem promulgauit, nec tamen pertulit sic enim in litabro de amicitia loquitur C. Laelius, is, qui cum Africano minore coitinctissime vixit. Quaro popularis lex de sacerdotiis C. Licini Crasti videbatur. cooptatio enim collegiorum ad populi beneficium transferebatur tamen illius vendibilem oratione religio deorum immortalium, nobis defendetibus,facile vincebat atque id actum est praetore me,quinquennio ante , quam
33쪽
consul sum factus itaque re magis, quam au ectoritate, causa illa defensa est. Hic,quando e . terum testimonia, quae sunt de legibus ad sacerdotum creationem pertinentibus, recitaui, adiungam dubitationis nescio quid, quod explicare, non cuiuis, ut opinor, facillimum est. non enim minus libenter meas dubitationes, quam expositiones, profero neque ego me eum esse profiteor, cui omnia pateant contra, si quis est,
qui se multa nescire fateatur, , qui libenter in legendo dubitet,is ego sum. lacero igitur,viruCn. Domitille etiam ad ipsius pontificis maximi creationem pertinuerit, an vero ad sacerdotes, pontifice excepto. nam, si Domitius lege tulit non de pontifice maximo, sed de caeteris sicerdotibus a populo creandis, quia de ponti fice ferri, si opus esse iudicaret,cum is iam ante a populo crearetur: cur dixit Dio libro xxxvii legem Domitia de cooptatione sacerdotum a Labieno tribuno pl. esse renouatam, Ut ponti sex maximus in lochi Metelli C. Caesar a populo creareturξ quod si quis Domitiuu depontifice maximo tulisse ixerit huic ego oppona Ciceronis, Liuilauectoritatem: qui,quod Domitius tulit,ut in sacerdotibus fieret, id iam ante in pontifice maximo esse factum significant, ut scilicet a parte populi crearetur Ciceronis verba sunt haec in II in Rullum oratione.Item, inquit,eodemque modo,capite altero,Vt comitiis potificis maximi ne hoc quidem vidit;ma-
34쪽
iores nostros tam fuisse populares, Vt,quod per
populum creari fas no erat propter religionem sacrorum, in eo tamen propter amplitudine acerdoti voluerint populo supplicari,atque hoc idem dei teris sacerdotiis Cn. Domitius tribunus pL vir clarissimus, tulit, quod populus per
religionem sacerdotia mandare non poterat, Vt nainor pars populi vocaretur, ab ea parte qui es set factus,is a collegio cooptaretur satis aperte significat, ante Domiti legem a parte populi pontificem esse factum. sed Liuius paulo clarius
etiam hoc idem libro x x V exponit ait enuia, Comitia inde pontifici maximo creando sunt habita. ea comitia nouus pontifex M. Cornelius Cethe s habuit comitia pontificis maximi nominat, plurimis ante Domiti aetatem annis. Quaena igitur est huius explicandae quaestionis. ratio haec fortasse. Concedo,ante Domiti lege populi comitiis potificem maximu esse factum: sed Domitiu existimo, cum reliquorum facerdotum, id est pontificum, augurum X V. Viro
rum, V I I. Virorum, flaminum,aliorumque om
nium, qui iure sacerdotiis acris rebus preessent, candem esse conditionem Vellet, ut, queadmodum pontifex maximus item ipsi a parte populi crearetur de sacerdotibus omnibus generatim tulisse,ut etiam pontifice ipsum maximu comprehendere videretur ita, quod de iure subrogandorum sacerdotum Domitius tulit, non ill id quidem in sitifice maximo no usi fuit, sed,
35쪽
elim generalibus verbis esset perscriptum, non minus ad eum, quam ad reliquos sacerdotes, pertinuit quam ob caussam, cum L. Sylla Domitiam legem abrogauit, abrogatum simul de de pontifice maximo, d de facerdotibus reliquis dicemus mon,quod nominatim Domitius de pontifice maximo tulisset: iam enim,neque hoc esse factum, neque fieri oportuisse, diximus sed, qud dicum de sacerdotibus omnibus tulisset,legis sententia etiam ad pontificem ma-xmau, quid ipse sacerdos esset, pertineret itaque lege abrogata, omnium sacerdotum, quorum in numero pontifex maximus erat, ad col legi rursus translata cooptatio est eademque lege a Labieno renouata, pontificis maximi δίreliquorum facerdotum par conditio fuit,ut o mnes a parte populi crearentur. quod enim comuniter omnibus de sacerdotibus sancitum a Domitio fuerat, eo pontificem maximum excludi ius 145 fuit. Vetus etiam de religione lex illa fuit, quam Qu. Papirius tribunus p L tulisi quae vetabat iniussu populi Quid qua consecrari, neque aut hominem, aut locum, aut rem ex cipiebat ullam. quod ex oratione pro domo colici videtur posse. Ite illae de ritu capiundae virginis Vestalis, Pappia primisi, deinde Popillia. qua de re apud Gelliu scripta sunt hςc, De more rituque capita lae virginis literiquide antiquio, res non extant, nisi quod capta fuisse fertur,quae
capta prima est, a Numa rege. sed Pappiam lege
36쪽
inuenimus: qua cauetur , ut pontificis maximi arbitratu virgines e populo viginti leFantur, sortitioque in concione ex eo numero at sed ea sortitio ex lege Pappia non necessaria nunc videri solet. nam, si quis honesto loco natus, adeat pontificem maximum , atque offerat ad sacerdotium filiam suam,cuius duntaxat, saluis religionum obseruationibus, ratio haberi pos
sit, gratia Popilliae legis per se ratum fit. capi au- te a virgo propterea dici videtur, quia potificis
maximi manu prehensa, ab co parente, in cuius
potestate est veluti bello capta abducitur in libro Fabi pictoris, quae verba pontificem maximum dicere oporteat, cum virginem capit Arimptum est. ea huiusmodi sunt Sacerdote Vestalem, quae sacra faciat, quae ius siet sacerdotem Vestalem facere pro populo R. Quiritibus,uti quod optima lege fiat, ita te Amata capio Amata autem inter capiendum a pontifice maximo appellatur, quoniam, quae prima capta est, hoc fuisse nomine traditum est. Legum de religione ultima erit, quasi agmen coget ea,quae facerdotes militiae vacationem, praeterquam Gallico bello, habere iussit non,quod iis bello prorsus interdiceret sed hoc tribuit, ut, si minus ire ad militiam vellent, cogi ne possent nam sponte multos augures, multos pontifices ad bellum cxiisse, historiae narrat qui tamen extra Italiam primus pontifex maximus P. Licinius Crassus Mucianus contra Aristonicum, qui Asiam oc-
37쪽
ROMANIS.cupauerat, profectus est, is ita praelio interfectus,neglectae religionis poenas dedit hanc legem significat Plutarchus in Fabi Maximi vita, cum ait Crassum, quod erat pontifex maximus, diuina quaeda lex domi tenuit eodemque Liuius libro VII i. spectauit Nominatae,inquit,consulibus prouinciae sunt Scipioni Sicilia extra sortem cocedente collega, quia sacrorum cura pontificem maximum in Italia retinebat, Bruti Crasso sed hic Crassus multis annis ante illum fuit, qui ab Aristonico est interfectus ut ex obseruatione temporum facile est intelligere Sequuntur proxime leges de ludis: quas cum iis,quae ad religionem pertinent, coniunctionem, de quasi assinitatem quandam habere,fatis ex eo constat, quod nulli sine sacri siclis ludi fuerunt. Ticrificia religionis pars est ideo M. Varro, chim de rebus diuinis libros quinque componeret, unum de ludis, videre diuina, fecit.qua ratione adducti sumus, ut post leges de facerdotiis eas, quae sunt de ludis, exponeremus. Ac prima inter has Licinia nominatur, deludis Apollinaribus qui cum in
Vnum annum Ouerentur, incertoque die serent,senatus P. Licinium Varum, praetore urb.
ferre ad populum iussit,ut in perpetuum in statum diem voverentur. hi ludi, cum Annibal e .set in Italia, victoria caussa Q. Fuluio Flacco tertium, Ap.Claudi, o s. ex Marth,esari vatis, carmine primima instituti sunt cuius in libris
38쪽
haec inueta Liuius recitat lib. V eademque serὸS Macrobius lib. Saturn. I. Hostes,Romani, si expellere vultis,vomicamque,quae gentium,enit longe, Apollini vovendos censeo ludos,qui quotannis comiter Apollini fiant cum populus dederit ex publico partem, priuati uti conferant pros suisque. iis ludis faciendis praeerit praetoris, qui ius populo plebique dabit summum. X.viri Graeco ritu sacra faciant. haec si faxitis, gaudebitis semper, fietque res vestra me lior. nam is dius extii uel perduelles vestros, qui vestros campos pascit placide hoc in ueto carmme,censuerunt patres Apollini ludos vovendos, faciendbsque , voveri autem, Heri a praetore urbano quod is esse videretur, qui ius populo plebique summum daret cum facti es sent, duodecim millia aeris praetori ad rem di,uinam, duas hostias maiores dandas:& ut . viri sacra ritu Graeco facerent, hisque hostiis, Apollini bove aurato, capris duabus albis. auratis,Latonae boue femina aurata.Ludos prς tor cum facturus esset, edixit, ut populus percos ludos stipem Apollini, quantam commodum esset, cdferret populus eos coronatus spe-di auit. matronae supplicauere vulgoque apertis ianuis in propatulo epulati sunt celeberque dies omni caeremoniarum genere fuit. Anno proxuno,referente Calpurnio prς tore, tecreuit senatus, ut i ludi in perpetuum voverentur. triennio post ut in perpetuum in statum diem
39쪽
voverentur. P.Varus,Vt diximus, praetor urbanus, a senatu iussus , legem tulit: ex ea lege ipse primus ouit,fecitque ante diem II. nonas Quint. elimque diem solennem deinde seruatum esse Liuius tradidit ego tamen M. Bruti, qui Caesarem interfecit,praetoris urbani, absentis nomine, neque no die tantum , nequeo I. Donas Quint factos inuenio, sed, cum nonis
Quint. essent comissi, usque ad II I .idus datos fuisse quod ex duobus locis libri epistolarum ad Atticu, V I. colligitur quod ipsum, te pluribus ludorum Apollinarium diebus, confimat, ut opinor, Liuius lib. x x x V LI. his verbis: Ludis Apollinaribus ad V idus Quint coelo sere no,interdiu obscurata lux es . Alios praeterea ludos Romae fuisse,notum est. de quibus agetur in alio libro separatim. nunc leges ostendamus: id quod propositum nobis est. Liciniam Fannia sequitur: de qua Gellius haec, Ludis Megalensi
bus principes ciuitatis mutua inter sese c5uiuia agitabant qui vetere . C. quod factum est C. Fanio: M. Valerio C Ora s. iurare cogebantur, coceptis verbis, apud consules, non amplius in singulas coenas sumptus esse facturos , quam centenos,vicenbsque aeris, praeter olus,& tar, δ, vinum, neque vino alienigena, sed patrio usu ros neque argenti in conuiuium plus pondo, quam libras centu,illaturos . sed post illud s. c.
lex Fania lata est: quae ludis Romanis,item plebeiis, de Saturnalibus, ciliis quibus da diebus
40쪽
in singulos dies centcnos aeris insumi concessit, decemque aliis diebus in singulis mensibus tri
cenOS,c teriS autem omnibus denos. Et quo
niam spectandi locu senatores in imis gradibus ante omnes habuerunt,quod instituere curules aediles, censorum iussu Atilius Serranus,et L. Scribonius Libo: fecit sua lege L. Roscius Otho Ciceronis aetate, altera in populo distinctione. tulit enim, ut equester ordo seorsum a plebe in XIII I. gradibus sederet,iis tamen equitib exceptis, qui siue suo, sine fortunae vitio decoxis.sent. cui generi certum locum assignauit, poena irrogata, si in XIIII sedissent hinc illud in Antonium,oratione II. Tene ememoria, te prς-
textatum decoxisseὶpatris, inquies,ista culpa est. cocedo: illud tame audaciae tuae,quod sedisti iiix IIII. cum esset lege Roscia decoctorib certus locus constitutus ,quamuis quis fortunae Vitio,non suo, decoxisset. Primum 1gitur senatores in sedilibus circo proximis considebant se cundo loco proxime sedisse equites putabam, cum, exceptis senatoribus δί magistratibus, dignitate anteirent: sed a Cornelio Tacito monitus opinionem mutaui is enim, sedisse quidem
in x III I. ordinibus equiteS,narrat, non tamen ante plebena, sed contii se,tantum V X III I. Ordines haberent. Nero, inquit libro X V. equitum
Romanorum locos sedilibus plebis anteposuit apud circum . nam ad eam diem indiscreti ibat: quia lex Roscia nihil,nui de x III I. ordinibus,