장음표시 사용
61쪽
inseparabile. Circa quod aduertit Alag. Soto quod quando dicitur quod accidetis potet adeste , vel abesse absque subiecti cormptione, sic debet intelligi quod per intcl- lectuna possit subiectum intelligi
sine tali accidenti Tamen quantua realem separationem , aliquasi in inseparabilia, oebi gratiani-rcdo corvi, alia scparabilia, veri gratia nabulatio, dcc. Secundo Iiffinitur accides,ut est a in tum praedicabiles est, uni uersa Ie quod praedicatur de pluribus acci- lenta litor, transmutabiliter,Jal-hum, accidentaliter ad distercntia,
generis, speciei, different;x.J transmutabiliter Lad differentia proprii quarti praedicabilis. 3 Tandem apister Soto in
fine urus libri praedicabilium cxplicat ultimum capitulum Porphyris,de quo ait cile pri Xilitis,quam necessarium erat, quamiis nonnihil utilitatis habeat, nil illominus tam parita est utilitas, ut totum illii frelinquere m. agis es utile existima rem eo vel maxime nam ex dicti
optime potest colligi quo modo
Intor se comparentur predicabilia in quo tam prolixe immoratus est Pon hyritis.
N initio cuiuscunque operis octo
esic acinoiada docet Mag. Soto ex Comanat. I. phis
torem dilo, puta nomen, inten '
elonem, J cirea librum seri, nempE nomen,utilitatem, proportionem, ordinem, modum procedendi , diuisionem J De quibus latissimε agit sapientissimus magister, cuius doctrinam a compendium breue redigemus capit sequenta prote-
Troaemiale, in quo emplicantur radicta odio notabilia.
7 Irca primum, nempe autorem huius libri,
Ac nomen illius fici A breuiter dicimus fuisse Aristotilem , iri filii ce' obratissimul Philosophus, ab Stagira Macedoniae urbe oriudus,patre Nicomacho
62쪽
triadiminus anno ab orbe con dito 36es. dc ante partum Virginis a8i dilaipulus Platonis, postea Peripateticorum Prineeps, scripfieopera adeo multa,ut quae modc ex tant mininis sit eorum pars , inter
quae hoc opus esse suum indubitarum csse debet. De aliis vel O circa vitam Sc doeti quam Aristotelia vidcatur M. Soto, hax nobis modo
6 Nomen libri in GKco,loco praedicamenti, ponitur L Categoria deuid tindicorrespondct f praedicatio, ct Categoroma dicitur latine
praedicatum, ipsam seriem, seu ordinem praedicatorum dicimus Prae- dieamentu. Quod ita diffinitur lith praedicatorum ordinatio,quorum superiora de inferioribus quidditati-UE praedicantur. JDe quo postea dicemus, Vis dictis constat nomen libri,& etiam quae sit auctoris intcntio, scilicre agere de praedicamentis, idcit, de coordinationiblis pr. Edicatorum. An cro eius cns
fieri agere de solis vocibuς gnificantibus, vel de robus significat s ,rcs est parui momenti, cui te- spondet Magis . Soto, ipsum interi. dere principaliter agere de rebus, prout substant secundis intentioni-Dus,& de vocibus instiumcntaliter, quatenus deseruiunt ad ipsas res manifestaudas.
utilitas operis manifestatur ex eo,quod notitia praedicamentorum est valde necessaria ad alias scientias; tum ad construendas diffinitiones,qu debent constare ex Proprio genere differentia qu ' non possitnt cognosci, nisi cognoscamus ordinem, Vispostioncm decem generum tum adde monstrationcs faciendas, ne Ontiant ex propositionibus necessariis, ter se. Non mini cognos,
requis potes , quod nam predicatum conueniat per se, quod per accidens, nisi ha Dira iotitia predicamentorumitum quia sunt plures
alis utilitates, quas longum est cre
toram Logicam est quod est eius pirs, reliquarum partium ianua a versatur circa directioncm pri me operationis intellectus , qu st
supponitur ad alias operationcs, consequenter hoc pars Logici est prima rospectu alia luin, quae vel santur circa directionem Ccundae, tertie operationis. Si alitem dieas 'iiod in prima Opcration intelle-cius non inuenitur verum,aut falsu, consoqitcntc non indiget directione. Respoudeo cum xlag. Sot . Qii initamuis in simplicibus notitias non inueniatur verum, falsu, nihilominus potcst error contingere in an licatione unius notitie ad aliam , hoc docet liber predicamentorum, nempe facere rectam applicationem.
hoc opere est modus doctrinae, quive ait Magister Soeo , non est demonstrativus, sicut modus scientiae mathematicae, sed procodit perdiffinitiones, diuisiones,, documenta modo introductorio . Vbi vides , quam conformitor ad stylum Aristotelis, Se ocilinem doctrinae clegerim litin procedendi modum introductorium per diffinitioncs,diuisiones. documenta,ante
quam nodum demonstrativum incipiam per controuersias. disputationcs. Item nota quomodo Ariteles sbium proponit in hoc opere diffinitiones,diuisiones, docume. ra,
63쪽
α, e si nobis mamsestd dixerit heu sumere ad alias seientias, ut cl- lauruis in si intilis tra ticonfer. r. dicemus postea tract. Conserent. i. de necessitate Lo D me diuisione d autem operis ait Magistersore, quod in codie mcco praesens opus non diuidiis ruri diuersos titulos, sed sit titillo redicamentorum continet capitula uatuordecim Tamen op iliores ubia partiuntur in tria,verbi gratiar ante praedicamenta , predicamenta, Sc postprrdicamenta JQitibus suppositis ae his omnibus suo ordine,& solita breuitate dice
Neepraedicamentumestri meam tuniviam ad praedicana 'torum notitiam aperiens rubi nota quod non Lucilii proprie ante prquicamentum, essi illa, quae At illotiles iecit,utfindamentum in principio praedicamentonini. Et idcirco medicabilis,licet sint necessaria ad
praedicamenta non tamen sunt .in rcpredicam ista in communi sunt
tria, mpe diuisiuio diuisis, teguli; iniineiali sunt septem puta tres diffinitiones , duae diuisio--s,d inradit ae . Diffinitiones, si tu diuinitio. Aequi-
unca dicuntui, quorum nomen est commime, ratio vero substanti nornini accommodata diuersa, velli
gratiis Canas dicitur clatrabili, esset Enrarino. tutio dictitur,
qitoriam nomcn est commune μr.itici substanti nomini acconi mo
data eade verbi gratia hoino diuicitui de roris Paulo. Ad cuius intelligenti. nota quod res signia
ficat, clicuntur aequivoc ,- nomesignificans dicitur aequivocum, hoc autem dicitur aequivocum aequivocans, illa autem uiuoca aromu
cata Ee M liter nonacia dicitur
vitulinum univoca nq, ct res significatae dicuntur nultac. Via illocata
Et in pr dictis significationibus dis sui utitur squivoca equivocata, de&xitiuo Qui cata Quapropto, quia res in se ipsis non sim aequi. Hoc ,aut univoci nisi prout sipnificuntur nominibus, ideo in distinitionibus notantur dieitur equivocadi invitum, univoca dicuntur, risi auton dicitur, equivoca suntd. Equi uoca uni voca coueni sit in hoc, lura clui gnificantur code non inc, dilicrunt alitem tu eo quod quivoca sim corii , ut diuersa unitiora, ut conueniunt in aliqua ratioue communi significata 'cr nomen. Decluo citan di imus in summulis.
festiadi filii inest denominatium iuui, sic liabet De nomina a
solo differentiai, casu V. g. agram mattea denominatui graminati-
minis ippellationi in habeut 83 Ratio autem specialis quare predictas dissinitiones an- pridis LimVntales posuit Aristotcles, Divitias oste
64쪽
toteles, ea est Nam praedicamenta triplicem ordinem , cu rospectum habent primus quo milia continentur sub numine illo transcendcnti ns, D respectu Dliti sunt quodammoclo aequivoca, idest analoga, ut in sequciatibus dicemus . Alter est,quo singula generalissima referuntur ad sua inscriora, de quibus unitroch praedicantur . Tertius vcro est , quo unum praedicamentum refcrtur ad aliud. Praedicatur,nim unum de alio solum denominatiue, prae sertim nouem acci lcntia de praedicamento subitantiae . Et hac de causa necessarium fuit praenoscerorationem equivocorum, univocorum is denominatiuorum . x
quo deduxit Magistc Soto, quod, quia respectus ad ens est primus,
iuxta quem praedicamenta, aequi- uocantur, Lu analogantur , ideo
prius potuit Aristotcles diffinitionem qiiii locorum, quamuis ni
uoca perfectiora sint , scd quia Praedicamenta non pure aequium Cantur sed analogantur ba cnte, ideo dicendum de analogis incommuni is aliquid de anal gia entis, quod praestabitur capite
nomiuattuorum notat Magist Soto primo, quod in quocunque denominatiuo tria a parte ci debent considerari. Primum est res ipsa denominata , secundum est forma denominans, tertium est ipsit mdelaominatiuum, Verbi gratia albe do est res denominans album , Petriis,in quo est albedo,est res de nominat . album cst ipsum determinatiuum . Ex quo rect intelligitur diffinitio, nam denomi- uatiuum distare 1 re denominante
nominis,Nam nomina in principio conlieniunt, S in fine differunt,uerbi gratia palbedo albus ibi vi- dc quod albus dicitur ab albedi. ne Midem nomen conuenit triq; cum sola disterentia in fine,stu in
8 Secundo nota in praedicta diffinitione tres conditiones includi. Priina est, quod denominatiuum derivetur a forma denominante c-cundum nomen a non intclligitur iuxta regulas , grammaticae iuxta litas non scinper concretum derivatur ab abstracto,sed Dc-quentius e contra sod iuxta regulas Logicae , in qua abstractum est prima ridi concreti . ccunda est
quod disterunt scasu ridest cadetianominis in fine: hoc intelligitur per se , nam per accdens possunt non dist)rrc,v. g. usica Jsumitur adiectiusti os mina, subscantiud pro arte. I nde haec est vera propositio , Maiia st Musica Dcasu enim accidit quod non sit diffferentia in casu seu in cadentia nomi nis,cum in prima derivatione, quae fit in masculino genere sit talis differentia. Tertia conditio est , ut denominatiuum in forma de nominans non differant in re significata , scd sola cadentia nominis, quamuis compatiatur diuersitas modi
65쪽
GRania diuisio ante praedi- - camentalis est Eoria quae
dicuntur,alia cum cople. Σione, alia sine complcxione dicuntur. Haec diuisio in res dictas complexi, aut incomplex , corrcspondet it i diuisioni, Fa insummulis diuiditur terminus in Complcxum, incomplexum. Cum hac differella,quod diuisio summulistica est determinis significativis, at haec ante praedicamentalis est de rebus spu-ficatis. Inter quas aliqua dicuntur complexae v. g. homo currit homo albus, J alie dicuntur incomplex Πverbi gratia s homo currit,&C. quae liuisio adicie ponitur,' ut cognoscarur quod solae res incomplcxa pΟ- nuntii r in praedicamelitra Alliae vero assciunt aere plura sortinentia ad diuersa praedicam nia, vel ad idem clarecta linea, ad latus, cxemplum
imi est Phomo albus, & secundi
8 Secunda diuisio est qtiadrimebris. Eorum qita simi, quaedam de subiecto dicuntur, in subicctra tan uno sunt verbi grtata substantiae Uniuersales, quae praedicantur de aliquo subiecto,quod dicitur subiectu Praedicationis,non tamen sunt inhae
iue in aliquo subiecto, quod sit subiectu labaesionis.IQuodam in subiecto sunt. non dic tu de subie
O, v accidentia singillaria,quq Iunt in subiccto,cui haerent, non ramcn praedicataria de aliquo subiecto sibi essentialiter inscriori, i iud it subiectim praedicationis sinu da in subiecto sunt, de subiccto dicuntur v. g. accidentia uniuersilia, quae inhaeron in aliquo subiecto,&dicuntur de suis inferiori triis, tanquί de subiecto prauedicationis. Quaedavcro ncque in subiecto sunt, neque de subiecto dicunturJv. substantiae singularcs, qtiar non inhaerent alicui subiccto, nec de aliquo praedicatur. 88 In qua diuisione adaequatecnumerauit Aristotclos inania pre-oicata,&subiecta poni bilia in pra dicamento. Nam omne poni bile cliviaiuersale substantiae, vel uniuersale accidentis, aut individuum accidentis. Duo priora comprehendunt Omnia praedicata, duo fosteriora omnia iubiecta In primo membro Ponitur praedicatum uniuersale substantiae, in tortio predicatum uniuertier sale accidentis. in secundo subiectum individuum acci lcntis in quarto subiectiam individuum sub
89 Itimo Ioco ponuntur duaercgulae antcpraedicamentales. Pri-Ina. f. Cum quidpiam de quopiam piredicatur, id subiccto: ca quarile praedicato dicuntur , dicentur
etiam de subicct Hoc cst di-c rc , Quando aliquod praedicatum dicitur de aliquo subiccto , omnia pi aedicata, itae dic intur de praedicati , dicentur de subiccto, vel bigrari. i, homo praedicatur de Petro, dc homine praedicatur,'iuid sit ani
66쪽
totelis, est,quod dcbeat intelligi lepraedicato quidditativo,qtiod quid, ditatiue Pr aedicatur de aliquo subiecto, tunc omnia alia praedicata quid litatiua illius praedicati dicentur etiam quid litatiue de subiecto,
ut in exemplo posito , non autem alia pri dicata accidentalia, . g. de homine praedicatur quod sit sicci es, non tamen de Petro,quia si speciem est predicatum accidcntale hominis. Secunda explicatio se extendit ad praedicata accidentis proprii, que dicuntur de predicato λ etiam dicuntur de subireto, v.ide homine dicitur. qnod sitis sibilis, ctiam dicitur dea e tro . Tertia cxplicatiocis, quod omne praedicatum, quod uniuersaliter dicitur de praedicato, dicetur de subiecto v g. de homine dicitur, quod sit animal rursus
vcrificatur Omne animal esse album, tunc tale praedicatum dicetur de subiecto. Caeterum licet haec explica tio sit vera, non tamcnest iuxta intcntiam rcgul. ae,q te intendit doc crenaturam praedicati secundum se,nclautem ratione distributionis, in virtute cuius verisicatur talis explicatio , ut hic docet Magi si crSoto Qxia propter prima explicat o est ad mentem Aristotelis,e iuxta illam haec rcgula descruit ad praedicata coordina ta in rccta linea praedica-
rnental , quae Onania dicuntur de
primo subiecto illius coordinatio
9o. Secunda regula est. Diuersag cnera non subalternatim posita diuersas habent differentias aera ra autem subalternatim posita possunt habere easdem di fiercntias Haec regula habet duas partes, in prima traditur quod genera diuersa debent habere diuersas differentias formaliter, non tantum male
rialiter , seu accidentaliter, si a lia genera non subaltornatim O
nantur,V. R. cirporeum, cincorporcum untduo genera, quorum
uodlibet debet habere diuersas
isterentias . Secunda pars occique , si talia genera sub alternatim ponantur , possunt habere easdem disserentias, v. g. Viuens , animal habent easdem differentias , scilicet rationale, &irratio
91 Circa istam reoulam duos arva dubia,ait Magister Soto esse.
'rimum de quibus generibus intelligatur sic subaltematim posita, vel non subalternatim . Et respondet cbere intelligi de Ilis , quorum unum sub alio poni
tur, V. g. Corporeum, & vivens;
lige enim quamuis ponantur sub alio generem nempe ubstantiae , dicuntur Un subalternatim poni & de his verisitatur quod debeant habere diuersas differcntias . Sc-cundum dubium est de quibus di fierenti, intolligatur Wrespondet quod de omnibus t diuisiuis generis, quam constitu
intelligentiam an logorum iportet cxponere sanalogiam. J Et, quia est cognitu necessaria , pr mittit Mavist. Soto, eam latius explicare. t quantum ad Voc ipsa,
67쪽
idem in graeco significat analogia quod latine comparatio, seu proportio dicitur abici proportio itixta geometram , qui vocat proportionem,istam proportionalitatem idest proportionem inter duas proportioncs, ut rider analogice dicitur de risii hominis,ct de risu prati, nam qualis est proportio risus adliciniinem , talis est oriditatis ad pratum,qtae est quaedam prati laeti
93. Hoc supposito , ut servetii pnaodus deffiniendi Aristotelis , sic Histiniuntur, Analoga dicuntur
quorum nomen est commune, ratio vero substantia nomini accomm 3- data, prouo tionalis. Vtin cxemplo posito. Itaque analoga medium li)cum tenent inter aeq ai uoca. uni- uoca, nam haec habciat eandem commilitein rationenia, illa vero omni- anod.im diuersitatem significant An abiga cro neque candem neque diuersam, sed mediam, idest partim candem, partim diu crsam,&hoc est habere rationem proportio
0 . Rursus duplex est analogia,
proportionalitatis, proportionis. dnatagia proportionalitatis est quado nomen significat res propter proportionalitatum, v. ridens significat hominem , pratii propter proportionem dictam . Analogia Proportionis est quando nomen signincat phita per habitudinem, attratacionem, quam habent ad v-num,u.g. fanum significat urinam, medicinam, animal, quatenus duo prima ordinantur ad sanitatem ys. Ad intelligentiam huius diuitionis nota quod proportionalitas cst habitudo, quae est inter duas proportiones, ut in exemplo derisu hominis , prati Proportio autem est habiti,do unius rei ad
aliam, v g. Tina, ut sanitatis signum ordinatur ad sanitatem animalis Ex qna differetia sequuntur aliquae regulae ad utranquc analogiam Pro analogia proportici alitatis sit Pi ima , quod debc ver ari in ter uatia a terminos. Et ratio eis Nam ebet habere duas proportioncs quaelibeti portio ii inter disos terminos,ut in cxemplo adductio.
Secunda est , quod significetii per
nomen aliqua inti inscca ratio viri l. analogato. Et ratio climam in utroque debet esse fundamentum aliquod crum, antritasecum proportionalis convcnientiar, ut dicantur propris proportionalit c cadem Et haec secimii conditio ponitur pro analogia proportionalitatis proprii , nam alia propolii inalitatis metaphorico habet fer calde conditiones, quas analogia proportiOnis. TCrtia conditio sti quod viatim analogatum non diffiniatur per aliud,scd utriusque diffinitio sit eadem proporrionaliter, ita ut ratio analoga sit communis utrique, ut
talis diuidatur, irς dicet iu de iliis.
quae ctiam sol ci vocari , analogia attributionis, statutitur aliae tres coditiones. Prima, Praecipua cst quod ratio commiuris sit tantum intrinsech in uno anal igato, in aliis per extrinsccam denominationem.
v g. ianuina significat sanitatem, quae est inti inseca soli animali , extrinseca alijs analogatis , nempe
urine,& medicinae. Se da condatio infertur ex prima, scilicet quod ratio significata fit eadem numero in omnibus, id est, quod non multiplicetur realiter iii analogatis,sicis
68쪽
multiplicatii ratio :gnificata per
VI ltlocum, v.g. Cadem numero sani
tas,quae est intrinseca animali, denominat,extrinsece urinam, medicinam Tertia conditio cst, quod analogatum principale ponatur in diffinitione aliorum . Et dicitur analogatum prius, de principale illud, in quo et intrinsece ratio significata, alia vero dicuntur minus principalia analogata, .g. medicina, inouantum sana,sic diffinitur et cati. lasanitatis animalis, urina est asignum sanitatis animali sic de ali f. Eth c modoJufficiant breuiter dicta,nam plura alia dicemiis intractatu speciali de analogi , praecipue de ente per aliquas coo&
te praedicamentas, sequi '' tur agere dc 'pr dicamentis, prius oportet latitis explicare diffinitioncm p. aedicamenti, deinde diuisionem entis in decem pr dicamenta an sit sufficiens Igitur prodicamentum , ut sit pridixi,
si diffinitur . et predicabilium
coordinatio, in qua sui criora de inferioribit ouidditati ucir dicatur V g. inirrclicamelo subitati , vidi. CCtur capite septimo sequentiJ hoc coordinatio. SubItantia, inamorea,
vivens,sensibile,&c. Est predicametum. a propter tota e ordinatio a primo genere generalissimo usque ad primam substantici,citia est indiuiduum speciei specialissimae, dicitur praedicamentum. Et idco improprie
Ioquuntur, qui vocant praedicamentum illud cnus generalissimum hoc enim est primum praedicatum, quod ponitur in coordinatione, seu Ierie praedicatorum, constituente praedicamentum Conditiones autem requisitac, ut aliquid ponatur in Praedicamcto,silpra sunt postae, nam sunt illae, quae requiruntur, Vealiquid sit uniuersale,seu praedicabile logicum. Nempe quod sit incom
Quid autem ponatur in recta linea, quid ad latus, quid vero sitis nus geru ratissimum , siti speciessulialterna, quid infima plura alia dicemus, capit. 6. sequen.
98. Quo supposito explicanda est
diuisio cutis in decem praedicamenta. Et in primis nota quod ens in tota sua latitudine primo diuiditur imens reale,&cns rationis, te qua diuisione abimo satis diximus lib. I. proaemiali cap. 7. Deinde ens reale plures habet diuisiones,quae ad praesens non attinent,nam potest diuidi
inens creatum,& lucreatum, finitum, infinitum,naturale, super naturale. quibus relictis,ad nostrum
propositum liuiditur in substantia, accidens, substantia est ensiccis, wi PetrusJaut homo. Accidens, eli ens inalicio de quibus an cap. 6.sequciati. Item potest diuidi ens prout abstrahit a compleeo in completo, potest diuidiens completum.Hoc autem n completiundiuiditur in decem praedicamenta , unum substantiae copleta nouem alia accidentium completorem . Disiligo b Corale
69쪽
cum ciatne praedicamentiim substantia eo quod haec cst illis prior
triplici pri vitate, ne .di finitii me cognitione, tonipore Eltenim substantia prior diti initione,
tu ,indupenclent Hab accidentilliis, haec aut m distiniuntur, sciit, constitutuatii per ordinem ad substantiau .ct coarserenter substantia prior est in distinitione omnibus accidentii us . F laac prioritate sequitur alia . Nana cum cognatio rei habeatur per nitis dii linitio-iu ,sii siil,stlimia esst prior dimininito ine,necesium est,quod si prior Cugnitione: itae prioritas verisi-catur cipe tu cognitionis intcl- luctivae', nam per scissitiuam prius cognoscuntur accidentia . Pertia Prioritas temporis assignatur ab Aristotcl. 7. Metaph. cap. I. debet in dedigi de substan ia in tota sua IMitudine; tum quia ut sc ineludit aliqtrames alus intiam , quae tabsque uti iii accidente, qualis est Dcus e tum quia nullum accidens est absque substantia, bene tameni aliqua substantia sine accident ,
d hac ratione veriscathii substantiam esse priorem tempore.
io Igitur ad cognoscendam quiduitatuni substantiae praedicamqntalis,nota quod sit bstantiam solat accitu pro essentia rei quomodo accipitur in dissimilio ex uocotum aequivocoriit , an qua digitur quod ratio substa itiae est cackm, aut diuersa,tunc enim
substantia est idem,quod essentia, in in hac acccptione 1 stantia incommunis omni rei siue sit substantia, siue accidetis. Secundo accipitur substantia in communi,prout distinguitur ab accidente, tonsti
attiar per hoc, la sit, An per
J id est, non inhaerem in ara'
tanquam in subiecto inh. Honis qua ratiorie ubstantia est omni:
omni substantia finitae de m6- omni substantii coinpletae seu totali, incompletae, sti par tisi, iram quamuis forma sub antialis sic in laturia tibi antiali est in illa, tam ii iam in si ibi ecfici informationis, Uri inlia Itonis in quo
ex ideo dicitii quoi esse accidonsilio, dubiectum autem informationis, prout distinguitur a sit biecto in- di bonis, est illud, quod constituitur in sic specifico per Armam
ant quam illum aliud esse ba-- 'ita: coui in materia prima,
qui est subiectum informationis respecti, cuiuscunque formae subitantialis, ut dicetur in . musico
ros Tertio modo accipitur 1iubstantia magis stricte pro substantia finita is compi et . Et
haec pertinet ad hoc praedicamentum, I dicitur substantia praedica-mciatatis. Et haec dii pliciter distinitur et primo substantia estis reseci idest,substantia est, quaestib-
stat accidentibus Lides , est si inmediatum respectivum accidentium. IPrima climnitio est essentiali , csccunda st descriptiua Ad cuius intelligentiam tota quod in substantia tria possunt considerari Primum est ipsa essentia, urit1idditas substantiae . Secundum cst modus proprius essendi, qui communiter E O-Digitias by Cooste
70쪽
voea turri subsistentia . Tertium est potinitia, scii capacitas proxima xecipicndi in sulfontandi aeetia dcinia . Inter quae iit, Uiod primo iiitclligitur ita Ribstantia, est exigere, Ἀκtere proprium in adiim cssendi, qui ci esse per se, seu siil,s-stcre, idest, exister indopcndenter ab alio, tanquam a sibi octo, qua propter illi in ciliat C dcbetur tia. Is modus, si enui,siti modus ille sit aliqua negatio, siue aliqii id positi, uum, de quo alibi. Et in prima dinfinitione extilicatur talis exigentia istius modi, conseqticiarer explicatur propria quidditas substantiar. Et quia talis exigentia est immeis diata respectu illius modi , explicatur esse si ibstantiam compIctam, nam partiali substantia solum debetur mediat , cum id.quod im-
mcdiat existit , subicii , sit
Si autem addatur talem mo- lum essendi petitum debere est distinctum realiter , cxplicatur essse substantiam finitam, limitatam, nam substantia infinita non subsilii per modum a se realiter distinctum. Ex quo constat primam di Diinitioncm csse essentia Iem. χοὶ Ex hac formali ratione constitutiva substantiae, sequitii illa
potentia , seu capacitas ad susten-randa accidentia. consequenter in quasi proprietas illius, qliae explicatur in secunda diffinitione, ideo est descriptiuat, quae,quia nobis notior,ideo accom
ralis eelabri diuisione partitor in substatiam primam,& secundam . Prima iubώs antia sic diffinitur ab Aristotile. JSubstantia, quae proprie , in primisque, maxime sic dicitur,e quae nc te de subiecto aliquo dicitur
nequὰ insubiecto alio est. Lut-quidam homo,quidam equus Circa quam dissiturionem, a Iiqui dixerunt este ibi virtualiter duas, i, Iam sie diuidunt, ut primo di ia rur prima substantia,per hoc, quod
irriaximh dicitur suustantia. J secun- do sic diffinitur. Prima subsiqntia
is quae neque dessu biecto aliquo dicitur neque tu subiecto altilio est. J Nihilominus Magist Stato, quum plures alia sequuntur, docet
tantum esse unam diffinitiemem, ita vi tota illa minia damnitio se e -m dissinitum,& secunda dimnitio tantum deseruiat, ut dimnitio Laesidiceret Aristoteles stibilantia quae
feropri in primisq; & maxime diciturJsubstantia se diffinitur suod quae neque de subiecto aliquo dicitur , ne Vin subiecto aliquo est. 168. Ante explieationeis di finitionis pr dictae, explieindi sunt