장음표시 사용
91쪽
eo l. s.,μ fina vers Quamuis II ossiensis, do cvt. lib. s. Item. Pater Iuris, di Canonissarum secundum Speculat. in prooemio Decia. &R mala. in repetit. L Si vero , II. De viro ii 34. sabου ni K. soluti malaim. Tu illico ac testis illius aut horitati , & opinionem illam probabilem roputas , ad text. in I. Septimo mense , K. De sata
homin. At postea repetis oppesitum sentire H silensem, quem idem speculat. ubi supra lumen Iuris appellat: vel Ioanne in Andream , qui Iurbdicae scientiae Iuris Canonici Pater dieitur a Bald. in prine. lectur. seudor. Pater, & Illuminator Iuris Canonici a Federico de se n. cons iq. incip. Monachus Perusinus , in fin. Princeps Canon, sexum, & sons. & tuba vultisque Iuris a Ias in
I. I. in a. lecturi Quebum. Trinit. N Me Cathol. Δ in I. sancimus , C. De testam . post Carc in PIOcem. Clem. 5. Cupiunt,in princ. Iam ergo authoritate quoque Noliten. & Io. Andr. tu aqua.
Iiter persuasus nescis quo sectas animum, sed suctuas inter utramque, ut inquit Boer: decis 3 3.
num . a iam reputas Innoxentis opinionem, quam obtilius auctoritatem antea proh r64 bilem iudiea ueras. Rursus vides unam sentem.
tiam probari ab Archidiaeono uius dicta non in eius sed in texi profitetur se reeipere Io, Andriis. procem Sexti in illos L. S cuius opinio etiam singularis super Mato libro Decretalium praeu
Iet communi, secundum FcIinum in c. I. num. sq.
in limiti su p. eod. ubi allegat de cis Rotae 348.
16s in antiq. Sed deinde occurrit glos contrarium sentiens, cuius opuato similiter communi opinioni dicitur esse praeserenda a Iacobo Butrigar.
in l. r. C. Qui pro sua iurisdictione. re notat Bal. in l. Cirin haereditas . C. Depos. & Felin. post
Iss alios loc. cadi in a limit h cce iam vides auth ritatem unius enervari per contrariam authoritatem alterius , ae ius esse turbidum , L r. S. NG-srum ibi: e- ρον eontrarias anterpretantium Iementras totum pen/ ita, eonturbatum d I . C. De veter Iuri enuclean. Vnde iure optimo Capye.
decis Io. nu .r8. in fin. Ex quo inquit saltem de iure articulus principalis ea use est intricatus ob variax Dinotum opiniones , ius ipsum red-sset dit ut incertum . & dubium . 3 eum sequuta
est Rota decis 639. pat. a. recent. Intonum ,
igitur ueritas, aut laesitas. non seorsim est pet- pendenda . sed per comparationem ad opposita , ut habetur in 3. Metaph. e. r. maxime in e
trem is verbis. & probatur in d. c. In canonicis . I s. dist. in e. Capellanus, de serijs, in l. r. E. De contrahe n. empl. & in s. Item pretium instit. eod. in c. vlt. de Presbyteri non bapt. N in c. I. de sent.& re iudie ib ε. ibi et Staiὸν ingen/nt in mani. lus ..tinees appendanι aeqvio Biramino. & tradit
quas. . ait enim : Si consiliarius perplexitatem inde prosuere sentiat quod in utramque partem pares se Offerant rationes,. poterit tunc rationes ipsas inter se conserre .& tanquam in libra lances impolitas utra lanx deprimat consi-I68 derare. Ratio est, quia, ut ait D. Thomas in I .p. qu. 83. art. 3. L Solus intellacius Diuinus,& Angelicus cognoscunt compositionem, & d Diis Onem, δ: ratiocinationem, non componendo, & rati
cinando , sed per intellectum simplicis quidditaris . Intellectus autem humanus cognoscit eo inponendo , & diuidendo sicut & ratiocinando. 9Et intra in responsione ad primam Compo Stio inquit & diuisio intellectus perqnamdam
disserentiam, vel comparationem fit.b N aret seq. in resp. ad i. similiter docet veritatem, S falsia tem . Item opinionem, ερ ratiocinationem esie in intellectu secundum eompostionem , A diu fionem. Vnde rem dubiam esse cum rationes pro, & contra congruunt, dixit Alberie. in Di monar. in ver. D stabile. Aut ubi sunt consi lia, di discordes Doctorum Opiniones, ut inquit Rart. in l. Qui Romae, T. Duo fratres , nu. s. g. De verb. Iigat in I. oppo sit. per notata in
Ddeo. E De legiti. in I. Cum de novo, C. eos. in prima Consiliitioine Co dicis, in g. Quibus . inglos .in ver. Et ita, Λ sequuntur An nius de Bii
lia Ancharani incip. Inter contraria, per tot ubi Huri L probant rem dubiam esse , cum pro utraque parte sunt opiniones , ct rati nes aeque probabiles . Nex. cons. 1 adi. Visa facti narratione . nu. Io vcrs. Et opiniones Doctor uni faciunt rem ambiguam, lib. 2. Raphael. Cumanus consis . Visis in fin. N Marcabr. ab Anguil. cons66. num. 42. Vbi ait: dubium probabile Iutis diei
cum variae sunt opiniones Doctorum, di noncon. sat de communi.& Card. Paleot. de Sacri Con-ssor. consul t. par. 3. qu. I I. vers. Primo. igitur .
ubi itidem affirmat statum quaestionis dubium aDoctoribus conssilui, cum utrinque habet rati nes , sue auctoritates. Et est text. in I. sed etsi lege, g. Adeo autem , 1L De petition. haered unde incis est Doctorum in his casibus dicere aliaee, vel similia verba: Negari non potest , qui tiarticulus si dubius , cum rationes, & authori tates urgeant pro utraque parte , ut per Cum an
& Alex. j eis citatis S per alios Dociores passim in cons hs, & lecturis, idque haud obseurE in Gnuat Cone. Trid. sis i 8. in prine. ibit Cathoue strii doctrinam multoriam in υνδε dista Mitim vianionibus Hiaristis Deis Mytiinatam, is Mistimatam. Igitur oli contrarias rationes. vel authoritates aequalis ponderis. animux indisserenter se habet ad utramque partem contradictionis . Quae quide in indifferentia , ct rationum , vel aut horitatum aequalitas necessario parit disitationem secundum Isidor. s Thon u& alios praecitat.
Verissima est igitur prima conclusio superius proposita diu. II 3. id est. Qui iudicat duas opiniones oppostas esse aequaliter probabiles, vel quasi aequaliter, non est moraliter certus, scd dubius i lieet fateamur cum variae sunt opini nes D torum , mec discernitiir quae sit verior, &magis re eepta , in soto externo , iudicem qui unam ex his opinionibus sequutus est . non esse puniendum , licet alter eo prudentior, & doctior sorte seeundum aliam iudicasset: nam opi
nionum multiplicitas excusat, ne litem suam secisse dicatur . ut in specie declarat Bald. in c. r. I Iudices, num. η de pace tenen. in usib. Eudor. di in I. Ohaeruare, g. proficisci, qu. 3O. de ossc. Dro cons. tametsi adiiciat ese arbitratium iudaiscibus syndicantibus an eo ea sit, qui se iudic Dit excusatione dignux sit . Et sequitur Menoch.
Seeunda autem Conclusio , videlicet: Qui dis hinx est in morali materia, in qua vertitur fallitis periculum, tenetur ex praecepto sequi partem
ruricrom, apud sacros canones est veluti quod,
92쪽
64 , Prospia Fagn in I. par t. primi Decreta l.
dam axioma, At habetur disertis verbis in e . Ad audientiam , de homic. ibit Quia vero umlineae oecasione vulneris decessisset dubium habe.tur , eum in dubiis semitam debeamus eliges Otutiorem , vos conuenit iniungere presbytero memorato, ut in sacris ordinibus non ministret.Jin e. significasti, uri. eod. tit. in illis' verbis is Quod si discerni non possit ex cuius' ictu per eustiis interijt, in hoc dubio tanquam homicida haberi debet sacerdos , & s soria homicida non
it, a sacerdotali oscio ahstinere debet, cum in hoe casu eestare sit tutius , quina tenure cel hrare . 3 Et in e. Petitio , eod. tit. itat' s si clia intersectione cuiusquam in illo cons ictu tua conscientia te remordet, il ministerio Alearis ah sin eas reuerenter, eum se consultius in huiusmodi dubio abstinere , quam temere celebr
re. 3 Ad idem texet in c. si quis positus, de poenit dili. 7. ubi Augustinus ait r s vis ergo i du-hio deliberari γ Vis quod ineertum est euadere ge poenitentiam dum sanus es. 3&in c. si quis
autem , ea d. diu. s Dux res sunt Aut ignoscitur tibi, aut non ignoscitur , quid horum tibi futurum si, nescio . Ergo tene certum , dimitte incertum . 3 & concordat cap. Iuvenis, de spon .ses ibit Pin his, quae dubia sunt, quod certius
existimamus, tenere dehemus .cti , Sed insgnem hane regulam Canonum pIures Theologi ex recentioribus multifariam conantur euertere . obheiunt enim primo , quod in re dubia tutiorem partem eligere non si praecepti, sed eonsilii tantum. Sic suarea de consecr. paris. disp. ηο. sect. 6. nu s. R seqq. saneheg in Decal.
Ira disp. 8 . quast. s. ait. 3. Mouentur pr1eipue hoc fundamento , quia eum quilibet sit in possessione suae libertatis, & samae, in dubio non debctspoliare se hac possessione iudieando se eulpabilem, aut nexu alicuius obligationis innodatum , eum secundum regulam Iuris in pari causa meis Itor si eonditio possidentis, i. Res alienas,C.De Tei vendicat. l. siue autem , S. Si duobus, & ibi Bald. E. De publie. in rem aes. e. Si a Sede, do Praeben. cum concordan. de quibus per Dec. in I In pari, is De regul. iur Quam regulam habere locum non solum in materia Iustitiae, sed
etiam in materia aliarum virtutum, α in foro animae putat idem Saneher ubi supra num. Io. Suarea de velle. par. a. lib. q. de voto , c. I. nu. 7
Nentiq. in Sum. lib. 8. c. a. in glos littera P, Salii iniisti. 174 Nirum autem est tam leui sundamento quilmsraues, cx periculosas quaestiones decidant, in ter quas non parui sunt ponderis inhaseriptae . Qui dubius est an inciderit in excommunicatio-uem , sue dubium si iuris, siue iacti, non debet se habere pro exeommunicato, nec tener ut petere absolutionem, quia cuin si in possessione communicandi cum fidelibus , non debet in dubio ea possessione privari. Sancher loco citatonii. 36. Layman. lib. I. tract. . c. s. s. num. 38. 373 Et eadem ratione dubitans an lex imponens P nam excommunicationis si usu recepta , potest iudicare non esse usu receptam , & contra legem operari, nec propterea incidit in excommunicavitionem . Mor. tom. i. institi morat. lib. I. c. I9. qu. I a. quem citat Salas par. 2. quIst. et . tract. s.
37s disp. vnic. secti8. num. Iss. Item dubitans an a casis si reseruatus, potest ab illo ab aucte , .
di de Res . tom. 2. lib. . e. 3. Emanuel si in si in veri Casus reseruati num. 3. Item qui dubita an eo immiserit peccatiam mortale , non tenetur illud confiteri. Io. Praepos in g. par. D. Thom. quaest. de integrit. Consess. duli. t. num. I . Memtiq. in sum. lib.8. De Eueharistia, e. s. mi. 3. in
i 8 glos littera P . Item dubitans de legitima potestate praelati, non tenetur illi obedire. Vac
1 9 Item duhitans tin beneficium sic tenue , necne sanori te fietur omelum recitare . Salas d. trach. s. Igo disp. vnie. sect. I . nu. is . in fin. Item dubius in die Iouis an transacta sit media nox , potest tuta conseientia comedere eatnesi At vero in dira Sabbathi dubitans similiter an media nox excepserit, cames comedere non potest. Sancher de
matriti . tom. I. lib. . disp. I. num M. Layman. lib. I. iras. I. c. s. g. . num. 36. Villae ob. in sum. thin. . tract. I. diis.1 r. nu. . Rationem diuersita
tis asserunt plane ridiculam , quia in primo e su , cum in die Iouis unusquisque possideat suam
libertatem vestendi carnibus , in dubio manu teneti debet in ea prim scione eontra diem veneris , seu contra piareeppum alistinentiae , pro
quo nulla est posscssio , di propterea comedeus non peecat . cum in pari causa melior sit eondi. eio pol bidentis. In secundo autem easu in dira sabbathi possessio sat pro praecepto , unde peccat qui carnes eo medit, quia spoliat Sabba. thum , seu praeceptum sua possessione abstinentiara earnibus. I 8I Porro hae domina multo perniciosior est saluti animarum illa quam nune tractamus doelectione opinionis probabilis, quia in contrarietate probabilium opinionum habet quis alis
quam rationem apparentem existimandi rem
Iga non esse dubiam , sed moraliter certam . At haec theorica libere profitetur licitum esse operari eum conscientia absolute dubia eontra manii
sum sacrorum Canonum testimonium , & comtra unanimem Theologorum. & Canon istarum sententiam , c. Nerui .is. dist. c. Illud. de Cieri excom. ministri eum multis eoncordan. InnoceIo. Andr. de DD. in c. Per tuas , it a. de Simon. Butr. ta Anchar. cons ran. inter eonsilia ipsius Ancharani per tot. Nauari in manual. c. 27. nu as; mer. 288. vers Primum quod Iudex . Ideoquia Card. Paleo t. de sacr. Cons stor. consultati par. quast.η. posteaquam in vers Et tandem aliquan
do , docuit dubitationem proprie oriri, quando in utramque partem se of tunt rationes aeque
probabilest in vers sed paret, sie alti s Cons-liarius dubitationem , qua antea detinebatur , quaerat ab animo suo expellere pi iusquam sen tentiam serat, simulque studeat sibi in mentem 'inducere , aut certe opinari, secundum quas suffragium ferre statuit, veram esse alioquin conscientiae dubiae contra ueniens, peccato soinuolueret, in Doclores affirmarunt. J At infra vers Certe . fCum res prorsus dubia est propter rationes virinque probabiles, S Corissiarius non potest dubitationem depellere , consulit, ut
an Consstorio respondeat, sibi flon liquere . 3 &est doctrina D. Thomae in sepius citato quodi. g. art. 13. dicentis, sex conscientia aliquem oblis
93쪽
earl ad Meeatum sne habeat eertam fidem docontrario eius, quod agit, sue etiam habeat opux g nionem eum aliqua dubitatione. 3 Veritas igitur est regulam de tutiori parte in dubio eligenda in his , quκ animae salutem respiciunt esse a solute in prae Eepto . Quod satis probant Cati nes praealtuatinum. ira. & proxiis citandi, qui utuntur verbis non simplex consilium, sed obligationem importantibus, videlicet, Via est tutior eligenda a sars seeurior est tenendar semitam debemus eligere tutiorem: Quod certius existimamus tenere debemus, & alsis huiusmodi. Praeterea in c. Illud, de Cler. exeom. ministr. de-eiditur de rigore deponendum esse Episcopum , qui in dubio illo tutiorem partem non elegit. Ergo electio huiusmodi est in praecepto , quia pro transgressione Consilii Episcopus. deponi non potuisset, e. Quisquis praeceptis , IO qu. I. 33s Rursus in e. Sicut nobis de sent. excom. Episco
pus iubetur excommunicatum vitare quoties a Igε solutio est dubia . Et concordae textus in c. Permas , eod. tit. smiliter in d. e. Iuvenis , de spon-ol. Vir, qui contraxit matrimonium eum puella nondum septemni. de qua propterea dubitatur an esset viri potens, necne , iubetur separari ab eiusdem puellae consobrina, quam postea duxit in uxorem. Et redditur principalis ratio , quia in his, quae dubia sunt, quod cettius exist
Inamus, tenere debemus . Ergo haee regula
absque dubio est in praecepto , quia si esset in
consilio tantum , vir non potuistet a secunda svxore iudicio Ecclesidi separari. Idem suadetur in d. e. Ad audientiam . de homic. in illis ve his et Poteris eone evire . Ut minoristis OMinibus t eomenitis. quae satis apertὰ indicant necessita tem dispersationis , sine qua non lieuisset in mi-a 8r moribus Ordini hus ministrare. Ηine iura praeci .piunt, ut sacerdotes ordinati ab Episcopis inc
gnitis, de quibus dubium est an siit Episcopi
necne deheant iterum ordinari, ut Cregorius III.
88 sanxit in c. Presbyteris, o 8. dis. & idem statuit in c. Paruulos, de consecrat. dist. q. de paruulis qui a parentibus subtracti sunt, de tenoratur ansnt bapti rati, ve scilicet iterum sint haptirandi,
vir ne enim casu absque dubio tutius est, ut propter periculum salutis animae Sacramentum iteretur. Hine etiam eum sanctissimus reieci
set ad Sacram Congregationem Concilii infra striptum dubium vicarii Viennensis, videlicet, An constitutus in minoribus Ordinibus de B ptismo dubitans, iterum baptietatus svh hac conis ditione si bapti ratus es , non te rebaptiaci , in ordinibus prius susceptis ministrate , aut ab imregio ordinari debeat. sacra Congregatio censuit debere ei iterum ordines eon serri. ex c. Veniens, de presisti non bapti 1. sed sith conditi ne s non erat hapti ratus quando primum eidem 38s collati fuerunt. Et eodem nitido iterum cors cram debet Ecelesa, de qua incertum est an fumrit consecrata, c. Solemnitates, de eonsecr. dist a. Iso At e conuer eum dubium est an matrimonium se validum , noti est iterum contrahendum , sed praesumitur pro matrimonio , c. Si quis acceperit, 33. qu.E lt. 3. Cuius disserentiae rationem assi gnans glos in d. e. presbyteris, in ver. Et cons
Mentur, quia, inquit; sine omni periculo est si saeramenta illa iterenturi sed periculum essets iudicaretur non tae matrimonium, ubi est. Proes'. Fun. in I. Deeretati
Indistincti igitur in dubio pars tutior eligenda
est, quae necessitas surgit principaliter ex Oblia gatione qua quis tenetur vitare periculum pec- eari , ut mox dicemus .
Iior se eonditio possidentis. Siquidem h*cre. gula procedit in materia iustitiae , di in foro in-
diei ali dumtaxat, non autem in materia alia. rum virtutum, & in foro conscientiae , secundum veriorem sententiam , quam ex recentioribus tuentur Vasque1 in I. 2. cisse os e. 3. N disp. cf.
c. I. Sayr. In Clam regia , lib. a. c. I 3. nil. 9. & 3 6. Salas in I. a quaest. I a. tract.8. disp. vnic. sect. Is . num. 232. Aror. instit. morat. to m. r. lib a. c. I S. qu. di lib. I r. c. I s. qu a. Et tenent communiter
Canonistae , quos insetius citabimus , num. I96. Isa Eamque probant reditus expressa r. in d. c. Illud,
de Cler. ex m. ministri ubi quamuis Episcopus ille esset in possessione libertatis eommunieandi eum fidelibus, tamen dicitur deponendus , prinpter ea quod in dithio non gessit se pro ex communicato , nec abstinuit a Diuinis . Seeundo inis 3 c. Dominus, de secundis nuptiis , ubi deeidi inrmulierem dubitantem de morte prioris coniti-gis . non posse pergere in possessione debitum lxigentii a secundo marito. Tertio in e. Inquisitioni , de sent. excom. ubi coniux dubitans probabiliter de impedimento dIrimenta, similiter prohibetur debitum exigere, non obstante exi gendi poIlessione. Quarto in d. e. significasti, it a. de honxie ubi non obstante ratione adducta, quod in dubio nemo debeat se iudieare culpabi lem , & spoliare se sua possessione , statuitur. vis discerni non possit ex euius ictu percussus interiit , in hoc dubio tanquam homi eida haberi de-heat sacerdos , etsi sorte homieida non sit, Se .
Et concordant textus prae allegati num. ITI. inta.
qnthus deciditur in dubio sacerdotes debere , se reputare irregulares, S a ministerio Altaris abstinere , nec ulla habetur ratio posse si iovis suaelibertatis, quae prosecto si attenuenda ess et nunquam daretur casas . ut quis teneretur tutiorem
partem eligere , di hoc praeceptum tam erebro a Sacris Canonibus inculcatum . est et ludihriopositum, vi cum Baldo loquar in c. I. nu. I. in ,s n. de pace iuram. firman. Praeterea in interdiacto uti posiidetis .sen Retinendae , Prator tuetur
possessorem , ne a litigatore de sua possessione , vi deuelatur, I. I. in princ. F. Vii possidetis , Aedatur hoe interdictum vel cum possessor ab alio
turbatur, l. vnie. C. eod. Lap. alleg. 73. in quaest. num. I. vers Iste videtur , & nn. . vers. Tertium
probat. Vel eum duo eontendunt de possessione. Eartol in d l. . f. Huius autem intcrdicti. Anchari conca q. Ad declarationem in princ. Ergo hoe habet locum dumtaxat in materia Iustitiae , quae est is ordine ad alium , non autem in aliis virtutibus , qua sunt in ordiue ad seipsum , quiae emo in sua pollessione a se ipso perturhatur . n. e cla illa secum contendit, aut litigat . Nec, ut ait Vasqueet in I. a. disp. 63. c. 3. vers Qui vero priorem , potest quis contra Deum opponere , quod melior si conditio posside utis. Et sa ne. is imaginari unquana poterit Deum litia gare , N eontendete nobisemo de anterioritate.
N potioritate possessionis, quin imo di iaccumbere in eansa si nostra possessio anterior sit 3 Adhac, qudi traduntur a Doctoribus de hoe in te
94쪽
66 Proj. Fagn. in s. pari. primi Decreta l.
dicto Uti possidetis . veluti quod in eo probam in dubio pratanatur eurpabilis, meene, fimi, i
da snt duo extrema, alterum ut actor possideat quit, generale est, vi ubi vertitur perieultiis an, ante litem eontesatam . alterum ut inquietetur mae, praesumatur in deterierem paretem . de spen. ab aduersario, Angei. Aret. cons a p. VidMur sal. c. Iuvenis di Eg. diste. Presbyteri . sed est. omnino, in prine. Quod uterque sit actor, de ca ludaeia prauomitur potius iussum, vel honum. Herque reus, da. 3. Si penult. instit. de Interda quam e converso. 86. dist. e Siqnis .ia. m. q. Alex. eons. 88. Quoniam, in princ. lib. s. & ali a c. In eun His, adi. qu . c. anno ns, ε. De his smiliar Item regiuae, quod cum sunt par- hat. I. Ab ea parte . Quam glosam dieunt noistium iura obseura . reo satiendum si poti as, rabilem Abh. in d. e. Ad audientiam , num . a. Eequam actori, c. Cum sunt partium, de res. iuri etoo Marian. Socin. nu. Σα de homie. Et idem notae lib. s. le I Fauorabiliores, E Eod. 3e quod accu- Petrus de Anchar. in c. a. nn a. in p. nota h. infra satore non probante, ah luendus fit reus etiamsi de Ohserv. ieiun. cicens: s a iret in clijs saeie nihil plastiterit, c. vn. ut Eeclesiassica beneficia. da st henigna interpretatio , nei quis sit oblita Haee, inquam , omnia nullatenus verificari pos tus in dubio , ut l. Atrianus , de in. R ohligata sunt in foro constientiat, sed in m Meria Iustitiae, dic. Ex litteris, in probat. tamen in obligati S in foro fori dumtaxat. Ac propterea in du- nibus, quae eoneernunt Deum. tutius est praecis hio tenetur quis sequi partem tutiorem , de aestir mere quem ligatum , quam solutum . ut thi mo mare se eulpabilem tantummodo in foro pani- etor tat Hos . 3 Ad haec in iudicio meruis pars m. tentiali, vel quas prenitentiali, ubi non agitur riculo hacat, nam s iudex damnat innocentem ad poenam proprie a non autem in soro conteu- Peccat contra proximum . cui sine musa ini ui rioso . ubi agitur mere ad poenam imponendam, tur , l. i. s. De intumis . S. Inom. vhi supra . Si tui distinguit Abb in c. Ad audientiam . num. a. absoluit criminosum, peccat contra Rempubli de homic. vhi etiam Marian. Soein. qu. a. nu. 18. cam ., cuius interest. ne celicta remaneant immS seqq. & Felin. num. 1. Et in e. Signis east, ita. Punita , c. Visamae , dedent. excom. Ergo cur a eod. tit. Idem Abb. nu. . Iob de Anan. nu.2 3 Ma- an Iudice non sit propria reperiri partem tutio-rian. Socin. nu. . S in ver. Dubium . Rostlia in , rem . in dubio seruandae sunt resula d iure prae-i., princ Angel. num. I. Sylvest. qu .nu. . R est ex scriptae . st dicemus lusea in a. conclus ou eas. mente aliorum in d. e. Ad audientiam , qui in , de praserendum quod est heni ins , de fauora- hac materia constituunt duas regulas, alteram, bilius. s. Maiorem , F De paci. ibi: sin autens negatiuam, id est, Iudex ia Ghao non debet iu- omnia undique in unam aequalitatem concu dicare quamquam irregulanenti alteram assim rant. humanior es ianrentia a Dotoreeligeumatiuam, id est quilibet in dubio tenetur iud, da , I. Semper in dubiis, E De regul. iur. e. In eare se irregularem. S ahitinere a minisserio Αl- poenis, eod. tit. lib. d. secundum Innocentium raris, ut Host. in fili. Io. Andr. nu. s. A trion. do stoa in d e. Ad audientiam, in fin. nam satius est imis Butr. in fin. Anchar. nnm. s. Io. de Anan. in M. punitum relinqui facinus nocentis , quam immPrima enim regula procedit in materia Iustitia, centem damnari , ut legitur in a. Αbs.ntem, fξ Deci in soro iudieiali, ubi agitur ad poenam . SO pten. Et quamuis Couarr. Ad multi Theologi apiscunda vero in foro poenitentiali, vel quas , in , pellent tutiorem pariem, & illam , eui inest mi quo necessario ad euitandum periculum pars tu- nus in alii propri8 tamen illa dici non debet parstior est eligenda . ut declarat ibi Card. num. P . tutior, quia vere utrinque imminet periculum a. Maiol. de Irreg. lib. 4. c. a. nu. 3. reg. . di lib. . sicet inaequale, ut dicam infra num. dias. At vero c. a. nu. Io. vers Secundo limitatui, Nauar. inia in foro animae perie um regulariter est ex una 198 manual. c. 7. nu. Is . Vnde patet non conclude parte dumtaxat , e. Signiscisti. it a. de homicire illationem suarer de cenuar. d. disp. o. siet. s. ita: s Pro eo, quod in altera nullum, in reliquo num. g. de sancheet in Decal. tom. I. lib. I. c. Io. magnum periculum timeatiare 3 nam reus itidi num. 42. videlicet Iudex non cogitur imponero cando se culpabilem, nulli periculo se exponit, poenam, quae per sententiam imponenda est do- nee euiquam inseret iniuriam . quae non fit vo nee tu suo solo certus si de delicto . Ergo nec lenti, de consentienti, l. Cum denatioris , C Dereus cogetur in conscientia exequi in se p nam trans l. I. S. Vsque adeo. g. De iniur. cum con legis , donee in eodem soro conscientiae sit ceris eordan . Sed iudicando se innoce rem . exponit,ys tus de delicto. Quandoquidem plurimum tute se perieulo peccati. & infert inloti m Deo, cuia est inter utrumque casum , de rationem difk- ius praeceptum eontemnit secundum D. hom rentiae dilneide a stignat D. Thom in a. a. qu,do. quodlib. R. arta I 3. Ergo tenetur absoluia sequiari. . dicensi s vhi non apparent manifestatim partem tutiorem . Quam differentim elare dieia de malitia al1euius,debet unusquisque eum etiam posuit Abb. in o. c. Significasti, nu. 'dis ut bonum habere , in meliorem partem interpre- Lens, is sero conscientia debere quem censeritando quod dubium est; alioquin iniuriatur ei, irregularem, quia in cessatione a ministerio al-δe contemnit ipsunt. Nullus autem debet alium raris nullum subes perietitore r sed s ageretis contemnere , aut nocumentum quodcumque in ad poenam , ibi subest perieulum, quia innocens ferre absque causa cogente . At vero circa O non dehet puniri, vi alius nocens relinquatur ipsum homo debet dubia interpretari in poorem impunitus . Et idem dixit in d. e.Ad audientiam, partem secundum illud Iob s. Visuar omnia ι nu.a. eod. tit. Vnde Inn . . e. Cum tu . in fin opera m/Λ. Eo quod cum debemus nostris ma' de tesib. docet absoluia in foro externo ampleris adhibere temedium , expedit ad hoc, ut m ciendam esse partem henigniorem a in solo au-curius remedium apponatur ut supponatur id a tena conscientiae . tutiorem . Et sequuntur ibi quod est deterius . 3 Haec D. Thomas , Idem a Nost. nu. a. IO. Andr. in tin. Card. nu. I. in I. pia voluit glos in e. unae. in ver. AEstimare. de scru- pos in fin. Boich nu. a. di Bellam e. num. a. Neetinio, qua conciliando iura in articulo An quia praedidis aduersatur e. Estote misericorde s , inst.
95쪽
R. λieli hie in partem sint interpretanda . Quo-
MIM. Et intelligitur in isto externo viata piabm sim nihmbrum Innoce iij: vel si intelligatus hi soro conscientiae, verbum illud , m ωκα .etiponi debes, id est feetiνDrem, proco . quod in altero nullum, in altero vero magnum a perieulum timeatur . Me ita declarat gubs, . com et os muniter approbata . Imo so bena aduertatur. pars tutior in sbro conseientiae est etiam fauor hilior; negari enim non potest quin utilius. 8esa uotabilius sit incedere per viam tutam . quam per iam periculosam, ut eae se patet. Vnde 'glociri e vnie. in ver. 4Εssin, are, de scrutinio, posteaquam di xh generale esse , ut via. vertitur perie illum animae praesematur in distriorem partem , statim subditi sed licet videatur deterior tamen melior, ει tutior est, alterat simile de ,α- e secet clist 4. e. Da uulos. Porro si daretur casus, ut etiam respectu Iudicis vere una pars est et tutior. ita v altera pars 'acaret omni periculo, tunc electio tutioris partis esset in prscepto etiam in sito iudiciali propter identitatem rationis .
Et in hune sensum admitti potest opinio illorum Theologorum qui scripserunt regulam de tutiori
parte eligenda proeedere in utroque foro , vi
uos Qui vero priorem: Hiη accedit, quod et ii i quassione illa, An possessorium detur in incorporalibus , praeualuerit opinio affirmativa anno cenesim Can istarum, in c. Querelam, de elect- contra opinionem negatiuam Legisarum, de ua per Smentat. in tit. De rest, spoliat. in pia. Nune dicamus , tamen controuersia haec proe eedie in causis civilibus tantum ; At vero in cri
minalibus , quamuis inquisiti allegare soleant. delictum non praesenti nisi probetur, eo quoavniisquisque prae sumatur bonus , quandiu non apto betur malus , & alia id gestas . tamen non
est hactenus auditum apud Iurisconsultos ut in hae materia allegauerint postesione rix; imo si reus accusatus, vel inquisitus de homicidio, surato , vel rapina peteret se absolui, eo quod sit in possessione non committendi hut ismodi facino
ra , & Iudex pronunciaret eum ei manulenen,
dum in dicta possessione ,eset prosecto ridie uius Quare si ubi agitar de erimine, ineptu allegatur sossesso in materia Rastitiae, etiam in sero iudicralii multo inepti is allegatur in materia alia rum virtutum, & i solo conscientiae, in quo nonhenignior, sed tutior pars eligenda est, ut ostensum es supra. praeterea vis agnoscere in quan- eas ab stirditates te eoniiciat assertio tua, quod in foro conscientiae homo sit manu tenendus ii posessione sua libertatis, di famae contra Deum, et legem ν attende diligenter. Fudicium eonstat ex tribus personis, id est iudice, actore ,& reo , e. Forus, S. In omni., de
ver. signis l. Vbi , C Ad legem Corneliam , do fals s. inter litigantes, fi De iudic. Tu dicis hoc iudicium de possestione agi inter Deum , di hominem . Inquiro,Quis erit iudex, qui in hae causa prominet et, & hominem in sua postessioneis contra Deum man teneat γ Bart. in axact. quasionis ventilatae coram Iesu Christo later VI ginem Mariam ex una parte , & Diabolum ex altera , facit Diabolum actorem . & humanum is genus reum, eiusque aduocatam Beatissimi ,
virginem A iudieem 1eium Christum 1 Tu eato consititis Deum aciorem, & hominem reum, sed indieera non designas . . t Item interdicium retinendae datur, cum duci contendunt de possessione ne veniant ad arma.
l. A canisi in uim v g. sese. ias in l. infidamia exili iurauerunt, e l. 3. nu. . E. Si cert peta. Tu vero , qui dicis hoc interdictum habete loeum ister Deum , di hominem de possessione eontendentes in foro animae , considera an inter tales
petialias, & in tali soro silist huiusnodi perietulam ad arma veniendi. I i :1. I .
item uidies uni retinendae est summariissimum
Casar de Crassis deris 1 r. altas et nu. s. de restit.
Ooliat. At est praeparatorium iudici, posses oti,
principalis , atque plenarii. Ber . cons. I I. nu.I.
lib. .& datur quousque causa cognoscatur in pie no malessorio, uti petitorio, & ideo alicubi ampellatur, Mnterim , quia expectat aliud iudi-eium poss se . Rota in Tira sonen. Decimarum 4 coram Cardinali Marque montio impresia apud
Die ergo tu, qui as tris hoc iudicium agitari in ter Deum , de hominem, si in eci Deus siccumbat, di potior sit conditio hominis suam liber talem possidentis, quo pacto sue citriatur, Deo, re coram quo ius suum prosequetur in pleno pos sessorio, vel in petitorio iudicio, ad praescriptum legis Emitus, sis. De aequiri poses Item regula iuris , quod potior sit conditio possidentis, procedit tantum in dubio , ut notat glos. a. ad fin. in c. In pari, de reg. iun lib. 6. &cum iura pallium sunt obscura , vi c. Inter dile ctos, de lute infrum. Idque satis clare admittunt aduersarii duin ad elidendam regulam, quod in dubio pars initor sit eligenda , opponunt ei contrariam regulam . quod imo in dubio sit melior possidentis conditio . At quomodo fieri potest , ut res dubia sit, & obscura ex parte Dei, cui omnia su ut plana, & aperta, e Deus omni
que infitias dicendo rem esse Oh scutam ex parto hominis; quoniam hoc non susscit eum praedi et a regula non intret nisi quando iura sint obstitra ab utraque parte ; alioquin si ius actoris stela rura .& liquidum, & ius teleonuenti si dubium , ae turbidum , non pro reo , sed pro pet rore, est pronunciandum. Arg. d. c. Inter dilectos, de fide instrum. I l. Res alienas, C. De rei vendie a contrario sensia,S notat Bald cons. 39. Qualiter probentua , num.a. vers. Sed quid est, lib. 3 Item possessorium non datur eontra titulo posis dentem, quando titulus est iussus , & cum bona fide, e . Licet causam, de probat. Alexand .conss Excellentissimi, nu. 7. vers. Accedo ad posscsbrium . lib. s. Vnde etiam si solo posesbrici agatur , qui iustificat possessi ciuem suam eum titulo, pr terri debet. Bald. consas i. in fin. vcrs Illud etiam , lih. 3. Quinimo possessio titulata quan- tu meumque iunior praefertur non titulatae . quia
magis dicitur iuuiticata per punctum rationis . d. c. Licet caulam. Bart. is l. Si duo . col. a. f. Vti possidetis , Bald. in I. Qui accusare , in ult uota . col. fin. C. De edendo . Pouestio autem I a ex
96쪽
ex perte Dei braterquaanqiiod est antiquior, ut locum idia, soro eonstientiae ἱ Er - e tu pari inferius dicemus , sic et est eum. titulo iusso , de causa , quia unabs teranitiatio respicieps duo
cum bona fide. quia Domini e I tesea, ctplanit - determinabilia, deste 'trumque aequalitu dete rietatis sis terrarum. -υεqui habitant i eo, minare., vulgata I di huc iMe , E. De vulgar. viiiii N. α 3. Nullo igitur casti dari potest eontra Item cum hila, regul. up pragdixi, locum ha- Deum potioritas poclesia is ex parte hominis. beata am in pati icto, quasa in pari ea uia arItem tegula quod melior sit conditrii possim Si tu pertinacioercouιendis i e. Indem regul δή, dentis non Ohetinet . nisi cum iura v trinque sunt, habere inciti etiam in M. couarentia, R eum patia, uti. In pari causa, F. De reg. 4ur. c. I veriatur missio inter Deusa , di hominam 4 Ergo pari , eod. tit. 1ih.6. l.Siue autem, s. si duolara, sipponis in Deo posse ςgdex: dclictum. Quod E. De pub6 e. in rem acti l . Siserim in stipulatus η est non tam impas , quam impossibile , cum , s. Sequitur, in fin. ibi: Cum par vitiniit ne cauin potentia Dei non se extendat ad peccatum. glos. sa est , quare nota potentionsequi tenet Q quam ia: in er, in rati OMinipotens, si pr. de , qui prosequitur. H. De ver oblim At quomodo sum . Trit: - v fid. Cath l. Thom. Io I. par. potest esse par eausa inter De ira, seu legem pran qn. Mart. r. ad G Card. Beliam in c. Per principientem . M libertatem l minis, eum Delis. cipalem , nii 3m vers Secuodo igitur hoc Probo, di lex amperium, & potestatem habeant com s. qua arstringenda libertatem hominis. l. Leges sacra Iton vidi oti perorij. Im dubici mo d timinae, C. De legib. & homo cum tota sua li- hel spcitati sua posscssione . Irquiro a quo. bertate vim nullam habeat resistendi secundum . Non a Deo , quia Deva reminem spoliat, nee. illud Genesis, so. 39. Num Dei pusumus rasium nocet , nee nocere patitur aliquem intulis , c.Scrire voliaritati. c. Qui resistit, II. qu. 3. c. Qui ui& cuumn . H. quast 3: Cum non sita ictor mali , Praecepti S. I q. qu. . , glos in C. Nabuchodonosor, in ver Cum velo, a g.
Item interdidium retinendae, non datur contra qu. - Ωd summa Iustitia , c. Quicumque . D.q. I. supremum superiorem . Menoch. de retinend. Neque ilia ipso spol ari quis p csi anuitus,quia quis a. num. Is a. numquid ergo dabitur homi- nemo cogitur a se ipso. S. 4homas in a. a.q.96. ni contra Deum, qui ut dicitur Deuter. I o. II. art. s. ad 3. Facit Otus in Debitum, cum come λ D.us isortim , ct Dominns dominamium I corti. de quibus ibi in gloci. de Baptis. Item hoc interdictum datur possessori quania a oo Ac demum, aliis omisiis , regula de . tutiori tumcumque iniusto , quia etiam praedo in sua , parte in dubio essenda, tabςe fundamen;umposessione.est manutenendus . e. In literis, cum iure naturali diuino, quo prohibentur Cnu.cs materia, de restit. spoliat. d. l. Res alienas, Coae exponere se perieulo ditiinae cisenia, seu proprisDe rei vendie. praclo autem, di qui rem alienam salutis , secundum illud Eccles 3. 27. Sisamaa iniusE detinet, utique est in peceato mortali Ro7 perietilam in Euperibis. Vnde s. Thopias quodd.8. quandiu non restituit . ut in tegula Sexti. Pecis ario x3. in prine. aiis inaicumque committiteatum non dimittitur, A e. At quomodo potest se discrimini in his , quae sunt ad salutem, pec- cadere in mentem hominis. Hin quaestione inter eat. 3&quodlib. s. art. Is . in argumento con Deum , L hominem , de in foro conscientiae ho- tratio e s Quieumque inquit committit se dimo sit manutenendiis in possessione mortalis scrimini, di periculo peccati mortalis, peccat peccati λ Certum est enim non dari possessionem mortaliter.3 3e quodlib. 3. art. . ad a. s Quicum- causativam peceati; quinimo iudex etiam ex que non cauet pericula , videtur contemnere id, officio, & nemine perente debet amouere a tali euius detrimentum pericula inducere possunt 3pos Iessione . Gamin .eons s. in prine. plene Me- dies Et Scotus in fine secundae quaestionis prologi scia-noch. de retinend. remed. 3. nu. Is s. Buin. conis tentiarum notabiliter ait: LMulta in actibus h st.28. lib η. Igitur Interdictum retinendae in foro manis sunt dubia , virum sint peccata mortalia conscientiae locum non habet. etiam suppositis omnibus doctrinis Doctorum , .
Item regula Sexti, de qua in d. e. In pari, est & Expositorum , tamen non est dithia via salueomplieata ; sic enim se habet: In pari delicto , iis, quia a tali hus tanquam periculosis debet vel eausa, potior est conditio' possidentis . Et homo si hi cauete ,& se custodire, ne, dum c quoad delictum glossa exemplificat in duobus e ponit se periculo, incidat in peccatum. Q sibus , primo in eo, qui repetit pecuniam, quam si noluerit quaerere salutem, sed non curam o , dedit pro iniquo iudicio . e. Non sanὰ , χη. qu. exponit se periculo , ubi fortu actus de genere sSeeundo in eo qui usuras quas solvit repetit. suo non est peceatum mortale, tamen peccabit c. Quia frusra, de usur. At hi duo easus locum, mortaliter sese periculo exponendo. J Et in 4. non habent in foro eonscientiae ; nam quoad pri- dis. i . quaest.vnie. dieit 'Vbi via est sacilior . muni qnainuis ille, qui dedit pecuniam pro ini- id est magis in potestate hominis, di certior ad quo iudicio repetere non possit, di potior sit gratiam recuperandam, tinetur quilibet ad il- conditio iudicis possidentis in foro externo ; ta- lam viam , ita quod , omissa illa , non alici tetmen secus est in foro animae, quia non potest pe- aliam dissiciliorem , R incertiorem, & quia
cuniam male acceptam sibi retinere, ut in Ex- tune se exponeret perieulo salutis suae , re vid traiiag. prima Bonisach VIII. de senti exeom. dc tur esse contemptor propriae salutis. θ Hacte- in Bulla sanctis. Domini Nostri Alexandri VII. nus verba Seoti . Et hanc rationem periculi con. de datis, di promissis. Et quoad secundum V&- siderant saces Canones in praeeepto de Electionerarius quamuis usuras, quas soluit, repetereo partis tutioris. ut patet ex verbis dicti cap. Siron possit. tamen ille qui accipit non potest gnificasti, ii 1. de homi e. pro eo , quod in alter eas sibi retinere in sorti conscientiae , sed tenetur nullum . in reliquo vero magnum periculum ti pauperibus erogare a vi in e. Cum tu , de Hur. meatur. N in c. inquisitioni , de senta excom.rbir Quale eum regula in pati delicto, non hahcax δύε contra rudeitim eonfitentiae eommuta ι σιχ
97쪽
in Clem. Exivi S. Item praeter ea, doveiti. signas ibi : sin his, quae animae salutem
respiciunt.ο ad euitandos graues rem Ornis con scientiae pars ratior est tenenda .d1 Et haec est ratio e ut ison liceae operari eum conscientia. du bia seeundum communem opinionem, de qua supra n. et Ra: At contrari diuinum, di ubi agitur de materia peccati Teritum est, nullam posisessionem, imo nullam νω seriptionem aut consuetudinem suffragari posse. e. fin. vhi DD. do. eonsuetudine . Et propterea secuntium S. Th main quo lib. 8. art. a 3 qui possidet plures praehendas . de propter contrar ietatem opini num in dubitationem addaeime, non phtest, manen iste tali dubitatione se in ea possessione conseruare, quia piet ictato se committit, & tie procili dubio te. Ilo. 4t pote magis amans beneficium
temporale . quilin propriam salutem. . Ergo perperam allegatur possessio ad Vitandum prae-eeptum sacrorum Cantinum de tutiori parto uos in dubio eligenes . Neque enim interdictum utilpostidetis, clari potest in materia nutriti .pec ,eati . di contra ius diuiniam . Menoe h. . de retiaria nend. q. q. n. 4 η6. Nec quando ius remit. Seraphim de eis I 63. n. a. Vides ergo quam multui sequantis ineptiae . . :&:bsutditates ex tua Mettione , quod homo tu. foro conmentiae se i nutenendus ita possessi in ne sua libertatis eontra Deum , & Jegem, adeo ve vari mirandum sit, quod nonnulli Confess, res in foro saeramentali talem theoricam in praxi seruare, Zὰ do te non υereantur in miniciema II animarum. M aihilominus etiamsi concedere is mas in dubio iudieandum esse pro poss)il ore , non solum in materia Iustitiae , est in foro iudiciali. sed etiam ιn materia aliarum virtutum asti in foro conscientiat, quod est omnino salsum: tamen obseruandiim est in foro interno, de in materia aliarum virtutum possessionem non sta- are pro libertam humana, sed pro Deo, di leget. quandoquidem in ipse instanti, in quo homo incipia trabere viam rationis, & elle doli ea pax . reperitur ligatus nexu oblitationis seruandi praecepta diu ina legis, & eontra eam non pe caudi, vilegitur. A notatur in e. a. de Deli λpueror.di consequenter non exponendi se pece rapericulo. Lex autem praecedit peccatum, quia in dieitur α. ad Romanos R. sin. legere ι-ονι um erat . . Ergo possessio semper est pro De O , di lege, non autem pro libertate hominis;
ac proinde ineptE allegatur ex parte hominis . quod potior si conditio possidentas , quia pocsessio stit semper pro obligatione abstinendi ab actu, de quo Euhium est an sit licitus , vel illieitus, ve optime de dueit Candidus philalethns in
praealteq. tract. de opinionum praxi. quaest.7. ver. Dico quinto. pag. 1 8 lv vers. Diees in materia Iustitiae pag. s. re vers. Minor probatur , pag.
III. Exeniplificat in eo , qui emisit votum , di dubius est an illud adimpleuerit nec ner possensio enim stat pro praecepto, de non pro libertate . cum praecesserit obligatio. Et quamuis contrarium putet in eo , qui dubius est an votum emi strit, quia tune se eundum eum possessio stat pro
Abertate, de non pro praecepto , tamen hoc sta re non potes r ponamus enim re vera hominem emissi e votum , sed postea non bene recordari,
re dubitare an illud emite titheene, cane si dicat
homo , eoo prorsuxstim dubius an vidui te miseririm , & in hoc Euhio Nolo inest testare possessione meae libertatisr; en mi nusalis me inmitti uxerit. ad vovendum . c Integrita .s R. u Qui Dominus exigit oblatum. sed non exigit. Om-rendum . c. Nuptiarnm in dia. di Deus dicit, si tu es dabitis, em certus sum te hvouisse, Ad ideor ulla est possessio ex parte tua hsequere ergo in tuo diasti rartem tmorem , oeredis Atiis mo vera tua divi in psalmo ης. 4 de in cap. ser tuas. de voto. Q-d si adhuc infitiae
homo. E dieat , sorte ego non volu Deus scit me non vovis, & ideo volo pergere in possessione liberiatis aueae. Contra.est, quia sorte tu vovisti, R: Deus stit te vouish , S. sie incerta es tua possessio ; qui a s vovisti, pos silo sat pro Deo. eu praecepto , secundum i sud p sal. .s-I2. V praera is med υ . Si non reuisti, possesssio sat pro rata libertate r tu dubius es quid egeris , & incertus es ita ne se, vel non ; quomodo ergo potes pers erate tu possessione si dubitas te possidere' eum I posse sitorem amitta: qui suspicatur se pose repelli. l. 3. ρ.Si quis nuntiet. & ibi glos in vet. amissib. 5 l. Si id quod, in pridie. S g hα s. de acquir. posses. l. I. g. siue automes. de vi, A vi armata. Quare si tit iacis
adium , de quo dubi eas an sit contra vorum necne. Hique exponis te periculo mortalis peccati; di ideo mortaliter peecas, etianai aetus ex suo genere non sit malus, secundum L . Thomam , de Seotum proxime cieatos, nec tibi suffragari
poten praetensa possessio libertatis, cum incerta sit ch dubium non tollat. Quod tamen ex abundanti dictum sit, quia re uera ineptissima esthaea contemptio de potioritate postessionis inter Deum . x hseminem . M ideo nihil obstat regii ialae saetorum C suum de optione partis tutionis ux odii euint secundo. quod praedicta regula de
tutiori parte in dubio eligenda procedat tantum indubio saeti, in qu hus terminis loquuntur. c. A audientianti c. igni caui. it a. & c. penult. ila horitie. non amem iu dubio iuris . Quod te-
telum nullam rationem diuersitatis aggnant,&in contrarium cs textus in c. illud. de Cier. cx- m. ministran. Vbi in dubio iuris, an sententiae eae communicationis. lata a Delegato non prae- inissa monitione , 'le ante intimationem lis et nee ne , deciditur tutiorem parte in esse eligendam . Nec refert, quod ille textus procedat incidubio iuris personae, idest cum ius est quidem certum in se u so , sed quis putat illud esse dubium . de habet conscientiam erroncam , ut v
detur sentire ihi glos in si . non autem in dubi iuris absoluto . ut distinguit Suarea d. q. l . vercvlterius aduertere oportet, & sanchea via supra. Siquidem neque inter hos duos casis ani- gnari potest ulla sui ficiens ratio clisserenti . nam eum ius est solute dubium . aut quia credriis.lud esse certum , aut credit esse dubium: si ci cdit
esse certum, tunc res est extra terminos praten iatis controuersiae, quia is non versatur in dubio, die ideo potest sequi opinionem minus tuta a,
etiamsi illa sit falsa quia excusatur propter ignorantiam iuris obseuri, de inmeati, secundum, Unocentium in c. Per tuas. A a. de Simon. aut credit
98쪽
7o Proj. Fagia. in L pari. primi Decretal.
eredit illud esse ius dubium seu ti est. de tune duis hium iuris absolutum eo ne urrit eum dubio personae , cum quo operari non licet absque peccato , ut fatentur hdem Suarer . Ee Sancher. Iinoa 13 etiams ius se certum . de elatumr, & quis ope retur secundum illud , tamen si opinetur esse duia
hium, peceat propter conscientiam erroneam, S scrupulosam, ut est textus secundum verum , Ee eommunem intellectum ind. e. Per tuas. ex quo Butr. colligit in 3. noti peccare agentem a contra eonscientiam scrupulosam etiam erro
neitate iuris. Ergo multo magis peccat si non solum eonseientia, sed etiam ius ipsum si duabium , quia in primo easu agit eontra eonscien tiara , quae dubia est sed non contra legem, quae
in se est elata. At in a. cum inibiti sargat ex vir que capite, agit non solum contra conseientia, sed etiam contra legem,ut declarat S. Thom quodlib. 3.q. I a. art. 27. 3e quodii h. g. art. II. Quamobrem Detrus de Lorea in i. rudisp. 38. mem a. dicit hane doctrina de opinione partis tutioxis esse uniue
salem tam indubiis iuris, quam in dubijs facti .
vel personae propter identitatis rationem perib , elisi vitandi, de esie unanimem omnium sentenis, tiam , quam tradix s. Tho m. d. quodlib. 8.art. I 3. Adrian. quod lib. 1.Couar. in Clem. Si furiosus, in
princ. n. 3.& omnes Summita in ver. Dubium. Maiol. de irreg. lib. s. c. I. n.a. vers a. limitatur Paulus Burgos. eod. tract. par. s. q. 3. nu. Io. de tuetur Vasquea in a. a. q. I p. artio. disp. n s. ee i 3. de disp. 66. c. I. per totum. praeterea
etiam in dubio iuris absoluti tutiorem patiem esse eligendam probant quatuor textus ad litteram. Primus est in Clem. Exivi. g. Item praeterinea de verb. signis ubi in quaest. meri iuris , an a Fratres Minores teneantur sub praece O morta- lIis peeeati ad ea obseruanda, quae in regula verribo imperativi modi negati uὰ , vel affirmativa, apposito inseruntur, Pontifex utitur eadem te-hula ibi: Nos itaque attendentes, quod in his quae animae salutem respiciunt, ad vitandos graues remorsus conscientiae, pars securior est te nenda. 3 Secundus est in e. Veniens. de Presbyter, non baptiL vhi similitet in dubio iuris absoluti, an ordinatus ante baptismum receperit char cterem a Innoc. III. responditi s In hoe dubita bili casu quod tutius est sequentes . mandamus quatenus ipsum per sagulos ordines usque ad sacerdotiu promouere procures. Tertius est in c. Cudesideres,versi secunda quaestionis. de senti e .com. ubi eon sustus Pontifex de dubio iuris meri. an communicare liceat eum eo , quem fama vulgarat percussisse clericum , te spondit in tutiorem partem ab eius participatione abstinendum
esse . Quartus est in c. fin. i. dist. ibi: In iis, dii 4 quae dubia fuerist, aut obscura, id nouerimus sequendum, J Et propterea in dubio iuris debere quem seeuriorem partem eligere , & reputare se ex commimicatum, tenet glos fili. in eap. Consulti de reg. quae quamuis de dubio gener litet loquatur, tamen proprie intelligenda est de dubio iuris, cum alleget iura. qua de dubio iuris loquuntur, nempe d. c. Illud. Ecc. Mi. tuas de senti excom. Idem tenent Host. de M. A r. in e. fin. ambo n. 3. de bigam. tr. in d .e. Illud in fin. Card. in Clem. r. q. i 3. n. s. in fin. de Sepult. soci in d. c. Per tuas. n. 18. Sylvester in ver. Absolutio, 3. a. 14. dub. O, Bota decis. I. n. . insn. de hi gam. in nouis . De dubio iuris videli erian liceat habere pJures praebendas . similiter lo-aas quitur s.Thom. in praealtest. quodlib. 8.art. ig. de quodlitas. are. I . prout etiam loquitur Scotus in diu. i. q. a. cuius haec sunt verba a s Nie bre viter potest dici, quod eum certum sit farinam tritici pumatam secundum communem Irata tionem esse materiam conuenientena ad faciendum panem cons crabilem , de dubium sit an , amylium sit hiuus modi mater ra. 8e pars negativa multis si probabilior : non suae peccato quisse exponit rati clubio, maxime ille, qua praepa-
et Is rati, ilias sonsecrandas. I Et dist. s. q. a. ubi sedisserit i s Et uniuersaliter in omnibus dubias kquanti mad mRtcriam, fle formam sit ut tres nin
xim Prima es illa, si possibinias adess, tuqtissima via est eligenda . Sucu at , Si non adest possibilitas, vir tittisiimae prρα liba est eligenda. Tertia est ista . cessante imposibilitate, cause, est supplendum, quod imposubilitas prohibebat . 3 Hae e Scotus . Et pondera illa verbata, eoniti νέδειεν is omnibus dialijs , quae procul dubio in eludunt etiam dubium de non re stringuntur ad materiam, S sein m Baptismude quo Scotus loquitur. Et ita hunc locum intellexit Tartaretus have quaesionem, exponensi, ia g. si quis quaerat a Scoro . Quo loco omitten- dum non est, distin ictionem inter dubium iuris, infit. & personae ad alios esse ius admitti etiam a Iuris peritis, ut notatur id c vlti in gli, tu veri Ambiguis 33.dist. & per Card. Manti c. de tacit, i&amb. conuen. lib. a. tit. 13. ii a. 16. sed tamen
dubin m personae apud eos nou dicitur cum perm isona dubitat, sed eum persona dubitatur, iuxta textum in cap. Quidam . q. I. diis Chi ciunt tertio , quod regula de election partis tutioris procedat in dubio iuris practico . non autem speculatiuo , ita ut speculatine , di in abstracto si quis dubitet an contractus aliquis sit lieitus, neene, libere amplecti possit opini nem minus tutam e sed s postea velit hie,de nune
eumdem contractum celebrare , tune omia noteneatur sequi partem tutiorem 1 S E conuerso .s practici: si certus , licite possit illum celebrare . Ita sane her in Decal. tom. 1. lib. I. c. Io. n. ad Ze de matrim. lib.2. disp. i. n 6. Dym. in Theologia morali lib. I. tract. I. c. s. a. u. 8. Beca nux in I. a. tract. I. c. . q. s. n. 4. & consentit Suarenia is cla cens disp. go. feci. o. n. g. Sed profecto seeui cium hanc doctrinam bellum est aliud sentire, Maliud operari , S potest Magister in scholis spe eulatine docere opiniones illas, quas nec ipse . nec auditores in praclica sequi possimi absque
peeeato. Quod valde absurdum est, de contra text. in o. Error. c. Quid enim & e. Consentire M.
ga. dist. Item cipponit hae doctrina ex diuersis prineiphs posse aliquem esse certum practice alicet specula e si dubius, quod est impossibile, cum intellectus practicus nihil aliud sit,quam extensio intellectus spe eulativi, nec disserat ab eo nis respectu finis,secundum S. Thom. in I. Pu8 79. art. r a. Vnde hane distincti em late eonis Litavimus supra n. xa 6. de praeseritin n. Ias. 8cu. 137. eamque reprobat Corduba lib. 3. q. s. de ineptam dieit, ae s militet refellit essicaciter Petrus de Lorca in I. a. de inib. hum. disp. 38.
aac Obi ciunt quarto , quod eadem regula de tum
99쪽
De Constit. c. Ne innitari S. TI
riori opinione In dubio eligendx limitanda sit ad
Terminos e. Ad' audientiam , & e. signici easti il a t. penet t. de homic. ut proee dat tantiam
in irregularitate, Meientes ita Pontifices si e uise in Odium homicidi; , ct propter specialam indecentiam , quam his et ad in sterium Sacrum . Ita sua re a d. disp. . sect.ε. nitiq.& I 3.1 Sanche Ed. e. ro. nu. Α8. M videtur sensisse N uat inae. Si quis autem , de renit. dist. . u. 2.
dum seripsit. tam in . foro conscientiae . qu- a exteriori tu dubios tutiorem partem ese eligemdam vi pracepti in casibus il iure expressis: quasi sentiat extra illos non semper esse praeceptum, sed consilium , ut dixerat mim. A. Verum haec lectio saeue diluitur. Primo, quia Canones
pracipiunt, ut eligator pars rutilar in omni ma- x. teria, ubi vertitur salutis periculum, ut in eommunieatione est tmeos in d. e. Illud, de elece dico m. ministr. In matrimonio in e. Iuvenis, de
ponis l. In Prenitentia in e . Si quis positus, & in
c. Si quis autem, de poenit. dist. 7. in sacramento ordinis in c. Veniens, de Presbyter. non ha-ptia. In Baptismate in e . Paruuli , de conster di-mn.4.bde generaliter ubi agitur de praeepto sub culpa mortadi, In Clem Exivi, S. Item praeter ea , de verh. tignis. Et in alijs iuribus supraeitatis . Vnde di Sacra Congregatio Coneilii ali seonsulta An furiosus habens dilueida interii alia
ad Suhdia eo tus ordinem promotus contimere teneatur, respondit , Aut tempore Drdinationis non agitabatur surore, durantibus nempe di in ei-
dis interuallis.: di teneri, aut agitabatur et di non teneri. nis ante furorem habuisset animum suscipiendi, aut non constat sanae, an insana memtis tunc esse te & item teneri . Deinde quia etspraedicti Canones Ad audientiam . Significasti . de penult. de homici loquantur in materia irre .gularitatis . quia ita eontingit casus: tamen non deducunt decisionem ei indecentia ministrandi iti saeris ordinibus eum dubio irregularitatis , prout facere debuissent si de eisionem deduxissent
ex natura Sacramentalium sed fundant ut ilia
principio illo , Et ratione uniuersali. quod ubi vertitur 1alutis perieulum , in dithio pars tutior est eligenda. unde extendendi sunt ad latitudinem ipsis rationis . quia quandocumque ratio
regis, vel Canonis est amplior, vel generatioco icto, seu disposto. tune ad amplitudinem rationis extenditur ipsa dispositio . Textus est in L Regula. S. fin. N ibi Bart. At Bald. notant s. De iuris, & facti ignor. de in l. Nomen debitoris. g. u. E. De lega. g. eum eon cord . de quibus per Ah b. in c. sicut , nitin.8 dA testi h. 8e Euerardum in sua Centuria legali. in Ioeo a ratione legis larga, dec. Pr sertim quia cum hoc easu agatur de securitate animae, lex etiam poenalis dicitur fauorabilis, S extendenda ex rationis identita tae , ut in c. penult. qui filii sint legiti adnotarunt
Host. in fin. Io. Andr. nu. 3. Anton. de Butri n. s. Ancharinu. s. Abb. nu. s. & seq. Praepos num . . Bari N DD. in Authent. Sacramenta puberum,
Q si aduersus vendit. Et ita iura illa intelligunt Expostores , dum ex eis eolligunt regulam g neralem , quod in dubijs spectantibus ad salvitem anima, de ubi alitur de materia peeeati pars tutior est eligenda. ut in d. e. Ad audieritiam a s de homae. Host. nu. 3. in fin. Ee hau H. Butr. nu. aribb. eod. num. vers Aut agitur in lato poeniritentiali. Io. de Anan. mam. I. vers Audianitur, Maraan. Soci nil .as .io. & ac. 3e Felin. murile in L c. Signifieam, it a. eod. tit. Idem H s. nu. s. tu fin. xc δ: i s. re Marian. Soran .,Du.η. Egis vreh. Dubium . Angei. m. a. Sylvest. quae 9. nu. T. Tabie n. qu. h. nu. 3. & generaliter in olum dubio etiam extra materiam irregularitatis loquuntur S. Thom. 8e Scotus, quorum verba si Perius retulimns v ao . de eo8. R aaM. Nec dis
sciuit Navax. loeo prae alleg. quia eum ratio illa de tutiori parte eligenda ad euitandum periculum peceati si expressa in Canone , ubicumque viget illa. rario , ea sus dicitur a iure expressus , ut per Calden conc iv. in prine. Mids via c. Vt si te pendent.
obiiciunt denique quod s haec ratio periculi
indistincte esset attendenda, non liceret seqvi opinionem etiam ero habiliorem. qu ndo con traria est tutior. Et tamen hoe lieitum esse fatentur omnes tam Theologi. qudm Iurisperiti. Et constat ex e . Placet, in M. de Convers. coniugati di c. Nicaena . a. dist. cum multis smili bus. Sed de haee o hiectio facile diluitur . quia idcircv non tenemur sequi opinionem tutiorem quando opposita in verior, seu prob hilior. quia tnue nullo modo versamur in dubio , sed sedimur ad illud extremum . quod probabilius iudicamus , α sumus moraliter eerti, nam & opinio vehemens pro hertitudine habetur secundum glos in l. Irrepudiandaέ in veri Certus , ff. De acquire n. haeressi Badd. in 1. Si quis extraneus, g. Sciendum. H. eod. 8t in in antiquioribus in 3. quaest. num. 6. C. De iur. deliber. Auchari
cons3 34 Visis diligenter, num . . vers Et quod
Vehemens opinio . Facit text. in e. Venians, in
b'nda. de presbyter novi baptiΕ. N in c. Dixit Dominus, 3 a. qu r. & in c. Afferte. de praesumpi. cum multis similibus. Non igitur mirum si eo cassi non sit locus dispositioni Saerorum Can uum, qui non arctam ad electionem securioris opinionis, nisi cum res dubia ess, ut patet ex dictis supra nu. 37. vel cum intellectus fluctuat i
ter utrumque extremum , ut dictum est nu .iI8.Λt secus est eum quis iudieat aeque probabilem
utramque opinionem, quis tunc cum si dubius, ut abunde probatum est supra in prima Conclusione a nu. ias . v que ad nu. x i. tenetur omnino sequi opinionem tutiorem . ata Sylveser in ver. Opinio, num . i. ivncto vers Non obstat, paulo
ante num. x. Et clarius in veri Dubium , quaest. .
nu. a. dicensi s Si det ut easus quod opinio secutior si minns probabilis notabiliter . nou cst eligenda necessario , quia iam eessat ratio dubii as autem probabilitas hine inde e sset aequalis, tutior eligenda est necessariri quando ex electio. ne alterius imminet perieulum peecati mortalis. lHaec ille . Et sequi inr Nauar. in manual. c. 27. ou. M. Hinc in quastione illa, An circumstantia notabiliter aggravantes sint necessario in consessione aperiendae , eum res sit admodum controuersa, eo quod partem affrmantem teneant Antisodorus, Alensia, Marsilius . Caietanus, Victoria, solus, Sua rex. Et alii multi: partem veto negantem sequantur s. Tho m. s. hona uentura . Scotus, Durandus, Paludamis, Gabries, Adrianus , Turreeremata Antoninus, Sylve-ser, Couarruvias, de plerique alii r utique in
100쪽
7 a Proj. Fagn. in a. par t. primi Decreta l.
hoe eonflictu qui hidieat aeque probabilem esse , ri non tantum illam, in qua nullum pereatum utramque opinionem , tanquam dubius tenetur est, sed etiam illam , in qua minus malum rem omnino sequi tutiorem, ne in re grauissima ex- ritur si necessarium sit ex duobus unum eligero, ponat se salutis periculo. At vero si iudicet ut explicat CDuar. in s. par. de matrim e. . S. I. probabiliorem ese sententiam D. Thoma, quam mim. . Caeterum proprie illa dici non debet parseommuniorem . R prohabiliorem dieit Nauar. tutior, sed potiris minus periculosa, quia vere in manua l. e.ε. nu.ε. Vnc Infertur Octavo, S cui utrinque imminet periculum , licet alterum se apertε hodie suffragatur Decretum Conc. Tria altero grauius , scut ex duobus malis, quod i dent. seu'. i . de Poenitentiae Sacramento, c. s. ut uius est . non dicitur melius . sed minus maliam, scripsi plenius in c. Omnis utriusque . nu. 68. in- ut in e . Duci mala , 8e c. Nerui, II. dist. Et cum fra de poen. & remis'. utique poterit illi tuto ad- nihil sne eaptione inuestigati potest , quod mi- haerere, licet contraria sit tutior, quia eum si nus habit eaptionis non dicitur aequius, sed mi certus moraliter, iam cessat ratio periculi , vi ex nns captiosum, vel minimum habens iniquit , , , praedictis patet. Similitcr A. Thomas tenet post iis . l. Quoties nihil, s. De ieg. iur. de notat glor lapsum in mortale, non oportere consteti sub in d. e. Nerui, in veri Minimis . Pra terea sae praecepto statim habita eopia Consessoris , nisi contingit, vi pro utraque parte subsit aquale pe-ia paucissimis eas bus . qui ab ipso recensentur riculum peccati, veluti cum dubium est an voin η. clist. I . quaest. 3. art. I. qu. . de cum eo tenet leat primum, vel secundum matrimonium t quis Hic cardus . Sed Vgo de S. victore , 3e B. Bon ex concurrentibus praeligendus si tanquam diauentura sunt in hoc contrariae opinionis. Neu' gnior e cui lacter da st ressi tutio ii duo contena tra auεem illarum reprobatur, etsi A. Thomae dant de dominio rei furto subtractae; cuius suis opinio eommuniter teneatur, quae tamen minus p tibiis sceles a st reparanda r&in aliis huius. tuea videtur . Qui ergo sequitur opinionem, modi casibus. s. Thomae tanquam probabiliorem utcumque Quibus prae habitis statuitur tertia coneliis O . minus tutam, non peccat. Ita formaliter BA videlicet cum res dubia cst quemadmodum
toninus in I .par. tit. 3. c. IO. de conscientia, reg. - Ossendimus esse , cum smi opiniones utrinquo
In varietate igitur opinionum indistincte potest probabiles 3 liberum non es alterutrana eligere, quilibet amplecti probabiliorem, dummodo tam Sed in optione opinionis , si non appareat quae men non habeat conseientiam opinionis opposi- tutior sit, seruandae sunt requir a iure praestrutae , sed eredat eam solam, quam sequitur em 23 I pia . Iura enim in his quasdam regulas tradide 4.eram e si enim contingeret , ut is, qui sequitur runt, quas in dubiis sequi oporteat, quae sp opinionem probabiliorem spe ei fieantem actum sm habentur in titulis de reg. iur. de re h. dulta pro licito , ex res exu ad contrariam opiniouem de legib. de passim alibi. Quales sunt i In d probabilem, inciperet filictuare , ac formidari hiq iudicandum ut assius valeat potius , quam .
de veritate probabilioris, manente tali suctuam pereat. l. Quoties , & l. o. f. De reh. diab. quam tione . ac formidine non posset opinionem illam reginam omnium interpretationum appellatvteumque probabiliorem amplecti, sed tenere- Card, Mant. de con ctu. vllim. ohmia. lib. vltitur sequi partem tutiorem , ut a peccati pericu' tit. vlt. nu. 3. Item au dith ss preserendum quod so se etii meret 1 alioquin haberet conscientiam in regione in Cua acium est, frequentatur. l. sem- ex credulitate probabili, seu ex credulitate leui , per in stipulationibus. s. De reg. iii K Imo inopi- qua manente , operari non licet. c. Inquisitioni, nionibus deligendIs primo loco spectandam esse de sent. excom. N c. Der tuas, it a.de Simon ubi antiquam , di probatam consiletudinem , quia hoe tenet Io. An dc eol. 3. sub nu. . vers. Dicenm minime mutanda sunt quae certam sententia dum est igitur, de ibi etiam Butr. nu. 9. Abbas in semper habucrunt, I MD ime . F. De legati. ce e. Litteras, num . . de re sit. spoliat. vhi s Nota a set Matthaeus Matthesil. in suo opusculo electio inquit a quod etiam ad Ecelesia preceptuma nis verioris opinionis , & Sylves. in ver. opinio,
non debet quis venire eontra conscientiam pro' nu . I. Item ubi contrariae extant sententidi , pro-
habilem , x quod veniens contra eonscientiam nunciandum est pro posscssore . s. Res alienas .idi fieat ad gehennam, id est peceat mortaliter,3 23 a C De rei vendie. Et potius pro reo , quam prcidi suius dieium est supra nu .ss. 8e 96. Et in hoc actore , nis in causi fanorabili, pura matrim prΣelso east loquitur S.I hom. in praealle . quod' nii, libertatis, dotis , seu testamenti, ut lagitur lib. 8. art. 13. s sedulo illius verba expendantur. in c. fin. de re iudiea. per quem textum praese-Atit enim de illo, qui ex conscientia habet cer- rendam esse opinionem , quae saliet matrimonici titudinem de opinione , quod liceat habere plu- etiam contra communem , scripserunt Host. 3eres praebendas ; at tamen si ex contraria Opini A bb. in c. si vir, de cognat. spirit. Barbos con ne Magis tum adsucatur in quamdam dubita' sil.6O. Scriptum, lib. . S Dee. ine. I. nn .us. sumito, em , id est formidinem . & ea manente, pium eod. Idemque de opinione, quae sau et potestati res praebendas habeat, exponit se discrimini, & Clauin m , scripsit idem Host. in e . Rursus. Qui procul dubio peccato, ut latius dictum est supra Cierici, vel voven. R ibi etiam Io. Andr. pro in dis . sundamento nu. y . Ex quibus itidem com fin. & Felin. In d. c. a. num. q. vers. Quinto limi stat de veritate secundae conelusionis, id est in ta , . dubiis. vhi vertitur salutis periculum, Pars tu' 233 Alias ubi sunt opiniones discordes, Iudex te tior necessario est eligenda. netur sequi communem . c. Nouimus . ibi: Ee, is Tertia nune sequitur concluso , videlicet cum quorumdamst opinio a estiribtis approbata, de ver.e2 duabus opinionibus oppostis non apparet signis. c. De iudicias .ibi: in quo dirimi eones ouae sit intior . in ea deligenda seruanda sunt re- dant, 3. qu. . c. In canonicis , I s. dist. R I. I. de ,3 o gulaea iure praescriptae. Quo loco praemitten- a 34 ofi, quali. Bald. post Io. Andr. hie num. s. ubi
dum est , a Theologis partem tutiorim appella, reddit rationem, quia communis opinio habet vim