장음표시 사용
51쪽
operonus quoddam in carminibus studium observatur magisque artificiosum, quain m antiquior poesi. Et multa quidem in hoc Togr i poemate pulcra sunt, eademque ita comparata, ut unicuique, quamvis OeSeos Arabicae imperito, placeant. Ita eximium est carminis exordium, et, ut Pindarus vocat, προσωπον τηλαυγες, frons
longe splendens 1 . Solet hoc enim laudari in poetis, si non frigida historiae sive potius chronologiae ratione omnia a primis inde initiis repetant, sed in
mediam te rem rapiant, et quae antea acciderint, tum demum narrent, quum praesentium rerum gravitas praeteritarum cognoscendarum studio te incenderit
Pariter Tograjus, idque egregie. Namque statim Animi fortitudine obfirmatus, inquit, nulla equidem re potui quassari Quod cum dixisset primum,
postea demum explicat, quonam in rerum turbine et ortunae infelicitate diu versatus, calamitatibus Omnibus fortiter restitisse Qui carminis ingressus, uti pulae aedificii aditus, magnum reliquis partibus decus conciliat. Sed nolo plura hujusmodi enumerare, quae possint ad universam pulcri speciem exigi. Ex Arabicae oeseos ratione unice judicandum est carmen Arabicum. Quam ob rem malo et orationis formam universis poesis Arabibus propriam
contemplari, et en Sus, mores, affectiones omnemque Arabicae oeseos vehit materiam. In quo si observaverimus, quomodo formae maxime ratione
habita, ab antiquioribus diversi sint poetae recentiores, tuto licebit cum his comparare Togr um. S. . Lia poeseos Arabicae forma universe phantasiae vis, sectionum xehementia, et judicium cernitur minus explicitum. Poesi si cum eloquentia compares aut philosophia, exquisitiorem in hac utraque ratiocinandi judicandique solertiam videbis, in illa phantasiae affectionumque vim insigniorem. Quare prius nata est poesis maturioris demum ingenii, rationisque agis excultae progenies eloquentia sui et philosophia. Haecci Olymp. I. s. 4 5.
52쪽
me di in universa generis humani 1storia facile observemur Quodsi vero singulas animadvertas gentes ipSas, non mulio minus perspicuum ST phantasiae vigore et affectuum vehementia Graecis reliquiisque Europae gentibus superiores esse Orientales, inferiores vero judicii acumine rationisque. Nam quae vere dicatur, eloquentia, ut et cultior ilia atque dialectica philosophia, quae maturius quoddam judicium spirat, in Graecia patriam habuerunt, non in Oriente. Orientales contra homines phantassae monumenta produxerunt Si penda I). In eorum templis reliquisque artium monumenti non eam cer nas harmoniam, quar ad judicii severitatem sit exigenda, sed hune videas partim omnium consensum , qui cum phantasiae servore et affectionum ardore Convenit. Quam ob rem ea etiam, quae cum ad moralem tum ad reliquam philosophilam pertinent, saepe in Orientalium gentium scriptis poetice trae- tantur, et, niSi carminibus contenta sint, tamen sub oculorum veluti sensum revocamur atque imaginibus ipsis et tota orationis forma poeseo reserunt lorem: ut hactenus Orientales dici possint πο τικωτατοι. Eandem ego rationem in uni versa poesi et Hebraica, et ipsa, de qua nimc sola loquor, Arabica animadvertisse mihi videor. Et quae cuicunque poesi propria sunt, affectionum vehementia, judicium minus excultum et phantasiae servor, haec tria in Arabicis carminibus ita mihi videntur dominari, ut paria apud reliquas gentes non Orientales frustra quaerantur , Utque Arabicae poeseos speciem omnem et veluti characterem efficiant Nec mirum. His
ipsis indiciis a reliquarum gentium indole tingenium distinguitur Orientale Cujus ergo ingenii rationem si in caeteris Orientalium artibus, magis quam reliquarum gentium , expressam videas , necessario hujus indolis tanquam matris suae efiigiem reser poesis, quae ei recipiendae per Se omnium maXime est accommodata. Et primum quidem insignis illustrisque in Arabum caminibus cernitur ea lacultas, quae nobis phantinia vocari solet . Itaque saepe poetae totos sese in res depingendas animo transferunt, earum-oue effigiem interdum similitudinibus ac singulis paene verbis ita in oratione primunt, ut eo ipso tempore res illas rerumque adjuncta unice videre , 1 Cous CL Elmet Grat de pulcri sensu Arabum P. 37
53쪽
que audire videamur iisdemque intime moveri. Ita herom fortitudinem de Scripturus Oeca eos cum ensibus comparat, quibus ipsi erant ornati, fulminis instar splendentibus i). Et Ibn Doreidus de vino vetere cogitans Hunc ego, inquit, amo irginem octogi=rta annorum, quae noctes seniles exhilarat- Uidebat scilicet pulcra virgines, quas amare ipsum non deceret Senem et , Idemque, in mediis veriatus camelis, noctis tenebras terrae incumbente comparat camelo omni sua mole humi decumbenti a). Universis vero etiam imaginum luminibus et comparationum delectantur Arabes mirifice, neque quicquam in rerum natura videndo audiendoque perceperunt, quod non aut ad res animo intellectas illustrandas, aut ad reliquas etiam ornandas adhibeant. Neque ab his tantum sensibus acrioribus imagines petunt, sed et tam frequenter a gustandi odorandique sensu similitudines c piunt, ut perquam eos delectatos fuiSse agnoSca mellis, vini, aromatum saporibus , et thuris odoribus unguentorumque, quibuscum virtutis adeo praestantiam suavitatemque comparant ψ)Saepe autem plures, quam verecundum nobis videatur, similitudines eo cervantur. Ita vir aliquis praestantissimus similis dicitur et soli qui foveat
omnia, et umbrae quae recreet, et uvarum abundantiae quae exhilaret me
tes, et juveni coram sui nigra coma formoso et coram hostibus lupo o rido illis praeterea mellis instar suavis, his acerbus prout absinthium s).Mo iis orationis gemmis floribusque adeo reserta est poesis, ut summo jura eam comparet Ib Dore idus cum floribus hortorum 6 , et ad carminum compositionem significandam utantur Arabe voce quae margaritas una se te conjunctas designat.
In lingua ipsa Arabum servidam gentis phantasiam esse vel hoc docet γ), quodl
7 Linguam Arabum poeticam esse ostendit ill me in Orata de semo
54쪽
qno frequentissime simile aliquod ponitur pro re ipsa, mae cum eo comparari possit, unde elegans illa translatio in voce quae peculiariter dicitur de margarita, primum e si e concha, transfertur autem ad signi Mandam virginem intactam. Pariter apud poetas frequens est ac solenne, ut simile ponatur pro re assimilata, et Dones dicantur pro hostibus, et dorcades pro puellis, quasi una ducti phantasia nihil aliud in hostibus conspicerent, quam illas ipsas saevientis leonis attributiones, et hanc unam in puellis amarent formosissimae dorcadis speciem l .
Quae cum tantae sint rei urn externarum impulsiones in Arabum animos, feri aliter non potest, quin omnia ad sensus ipso admoveantur, et ea etiam, quae cernere non OSSimu S, Onantur paene in conspectu oculorum. In quo etiam mira est linguae et poeseos consensio , ut eaSdem saepe imagines in
poetarum dictis et linguae ipsius vocabulis invenias. Sic in Corano, qui multas habet similitudines poeticas, ait Mohammedes Corda nonntillorum
auresque impresso Sigidis Musit, oculisque Deus velum imposuit' et . Quod quam facile de insipientibus hominibus dici potuerit et quasi surdis
coecisque, pSum docet verbum in quod propriam obturandi notionem habens, deinde de eo dicitur qui surdus est, et quod invoDendo tegere significat, diciturque de coeco homine et insipienti. Et ut in linguis Orientalibus nasus
pro ira, lacera pro miseratione dicuntur, ita poetae Arabes animi affectiones paene semper ita describunt, ut earum Vim in corpore conspicuam subadspectum paene subjiciant, et moerore angi praefocarique guttur ab dolore ut cultris ossa rodi tristitia in lacomas effundi oculos 5 , su- rore dentes dicant nudari, contractis labiis 6). Verum dubito equidem, possitne ulla in re magis perspici, quantopere
phantasia ducantur poetae Arabes, quam in hoc, quod notissimum est, vi
1 Cons. . Pareati Comment. Jobe p. 343 sqq. a C. I. s. 6. Eandem imaginem de lupis adhibet Ibn Or. S. o I., qui, cum neminis misereantur, aures habere dicuntur obturatas. 3 Ibi Dor. S. O. Id. S. I. s Id. s. II.
55쪽
- 32 tam ab iis animamque et formam humanam rebus omnibus tribui; sic hastaE
sortiindinem , stellis oculos, soli lunaeque consilia humanai, humanam Voluntatem animalibus Ungi fortunam vero ipsam mortemque tanquam personas induci aut etiam describi loquentes Quae omnia si in quarumcunque gentium poesi conspiciantur et suam demum carminibus vitam asserant vigoremque ita tamen Orientalibus poetis et his ipsis Arabicis propria sunt, ut haec et praecipue eam essiciant poetarum Orientalium audaciam , Europaeorum hominum verecundiori judicio minus interdum probatam. Jaque solenne hoc est Arabibus , ut nobilitatem sortitudinemque sibi fingant tanquam hominum duces
Vel adhortatrices gravi voce monentes, vel etiam in bello desertisve cum ii peregrinantes comites. cimo vero poeta Arabs carceri inclusus quum cogitaret amatam cum peregrinantium caterva abeuntem : Corpus Eum, inquit, Meccae vinctum detinetur, sed amor mem, cumiemanensi caterva camelu
una conscendit amataeque ad Ictus assidet I Sed ulterius etiam procedunt Arabes. mutam illam inanimatamque naturam ita sibi fingunt humanae naturae simillimam, ut ex illa exempla interdum ducant ad se aliosve homines consolandos moresve regundos Ita poeta, quo sese ad peregrinandum excitaret: Dixi, inquit, nisi esset in itineribus utilitas, neque solis ellet iter facere per signa coelestia et . Icilicet Arabes totam hanc naturam nota. tanquam inanimatam et machinis similem, sed vitae plenam sibi fingunt,. plenam VigoriS, et virium plenam sensusque omnia moventis animantisque plate per omnes paries diffusi, ut singulae res singulis veluti mentibus consiliisque regi videantur. Ad stliani poeseos Arabicae proprietatem progrediendum SSet, nisi anteae unum restaret, in quo phantasiae summam videas audaciam, Orientalibus poetis propriam. Interdum enim apud eos paucis verbis comprehenduntun tales similitudines, quales nobis videantur ampliori quadam oratione fuisse expla nandae, qualesque si in animo habuisset Graecus aliquis poeta, ea non uno quodam versu concludisset, Sed tota fortassis aliqua fabula narranda explicuisset Ita poeta Hebraeus impios dicit ylam instar a morte m. or λα --
56쪽
notos 1 quo audit Merciirii nobis fabula subit, qui pieta animas sub Tartara tristia mittit et Quamquam illud fabula non est, sed simplex
quaedam comparatio a vita pastorum petita Pariter in Job carmine, Arabicae poesi simillimo, ii, qui moriuntur, dicuntur funibns solaris tentorii paxilla pellere 3 Quae imago a pastoribus iter instituentibus ducta, sabulam nobis repraesentat, qua Graeci hominem morientem sibi fingebant tanquam peregrinatorem in beatorum insulas aut malorum sedes iter facientem. Apud Togr um autem similis quaedam occurrit comparatio, paucis verbis contenta, quae toti iidam fabulae fingendae materiem praebeat q). Verum hunc locum postea in ipsa carminis expositione explanabo , ibique periculum faciam ejusmodi dictionum ita explicandarum, ut et placere nobis possint et omnis earum vis sentiri. Nunc unum hoc observo , ejusmodi loca non ex nostro sensu esse judicanda, neque plane rejiciendas esse ejusmodi imagines tanquam duriores, sed exponendas potius et latius explicandas, ut nobis lento magis et quasi circumspicienti prudentique ingenio praeditis placere ea possint, quae in fervida Orientalium phantasia subito oriri, et uno quasi obtutu perspici ab iis unoque temporis momento eisngi poterant. Sed de phantasia satis dictum est. Alterum , quod in universa poesi Arabica observandum duco, hoc est, judicium in ea conspici minus explicitum
ratiocinandique facultatem parum provectam.
Et haec quidem poeseos proprietAs cum antecedenti proxime juncta est, ut saepe etiam iisdem in rebus utraque observari possit. Nam cum copia imaginum et audacia phantasiam arguat ferventem, cumque illa rerum intelligibilium sub sensibus subjectio plane a phantasia proficiscatur, habent tamen eadem cum judicii natura arctissimam conjunctionem. Etenim quo minus gens aliqua ad philosophiae acumen processerit, eo magis translatis utitur verbis; contra quo magis ad judicii maturitatem accedat, eo quoque imagines adhibet
1 Psalm. XLIX. s. st Virgilius Aen. IV. S. 24 sq. 3 Cap. IV. 2I.
57쪽
et simpliciores et rariores atque hoc ipso a poesi maxime distinguitur eloquentia, quae ut in populi deliberationibus et coram judicibus primum apud Graecos audita est, ita ratiocinandi judicandique facultate poesi antecellit. Est ergo hujus ipsius eloquentiae dos quaedana praecipua in ratiocinationum longiorum bonitate aptoque singularum partium vinculo : et quo magis
explicii sit judicio gens aliqua ingenioque magis philosophico , eo magis illa ratiocinandi subi litas in ipsam ejus poesin redundat. Ita vero comparatum non est Arabum ingenium. Ipsam linguae Arabicae rationem grammaticam contemplantibus mirum accidit, quam saepe verbis verba apponantur parum definitis vinculis conjuncta Atque in omni eorum dicendi ratione scribendique breves plerumque et dissolutae conspiciuntur sententiae, una saepe copula indesinita maXimeque consueta coacervatae, caeterum vero vi ullis verbis conglutinatae , nedum orbem quendam conficientes aut circuitum ampliorem I . Eadem vero poeseos ratio est, in qua et durior saepe sit transitus ab alia re ad aliam , et longior a proposito digressio, et subitus ad id reditus; et vero oratio tota non uno quodam eoque haud interrupto sumine prolabitur, sed separatis quibusdam sententiis, tanquam fluctibus sibi invicem succedentibus, proruit ut, quamvis id immerito diceretur, tamen, si verba sola orationisque formam unam spectes, facile posset existimari omne his carminibus aptum deesse vinculum, universa connecten , singulisque paristibus gratiam venustatemque concilians atque adeo singulorum in iis dictorum pulcritudinem haberi, conjunctorum harmoniam et universorum concentum non haberi. Et vero haec res neque miranda est plus enim ad id limati politique et subtilis judicii, plus etiam sedati per rationem animi requiritur, quam est in hominibus Orientalibus neque etiam vituperanda in eloquentia enim merito flagites subtile quoddam singulorum vinculum et verbis diligenter expressum, in poesi non terra. Neque tamen existimandum est, omnem judicii laudem Arabibus esse denegandam. Ubi Vis in eorum poesi acumen animadvertimus, quale judicii primum se e Xserentis esse Solet idque in universa observatur orationis forma.
Omni aevo delectati sunt Orientales aenigmatibus. Nec mirum delectant haec
a Observavit hoc Pocock Spec. Hist Arab. p. Isia.
58쪽
q scimque et populo et homines, qui ad philosophiae cultum nondum processerunt haec acuunt judicium ; cumque ipsa animi propensione ad
diutius meditandum acriusque investigandum non ferantur homines., haec admirationem suscitant, imaque rationi obScuritate anim P movent attentionem.
Ut autem poetae Arabes interdum aenigmatice loquuntur, ita et diversis oppositisque rebus per antithesin conjungendis et reliquis dicendi formis stylum iniversum sibi informant perquam a tutata Nam quod modo dicit,
brevibus et separatis Sententiis omnem paene orationem poeticam absolvi , id ita plerumque comparatum St, ut singula acute sint dicta et fere sonent sententiose. Duo Sunt, inquiunt hoSte cum clamore miniSque irruentes, duomni alterutrum certo est obis figendum: hastarum cur de aut catenae Vobis respondet cohors, rabis erit eligandum , postquam os ita prostraverimus, ut surger nequeatis Atque hoc totius orationis actimentantum est, ut Si breviora Sint carmina, interdum formam plane referant epigrammatum 2 . . Haec cum sit poeseos oratio, non aequabiliter profluens, secs pygrammaticae dictioni similior ac plane sententiosa hinc mihi aliquid explicandulia videtur, quod in carminibus Arabicis est frequentissimum, et in quo pariter primum sese explicantis judicii cernitur acumen. Namque si verba leviter commutata ponuntur, aut in Contrarii rebus eaedem , aut parum diversae repetuntur voςes, aut si plurium vocabulorum ab initio vel in fine idem sivit similesve soni , aut si eadem, mutat SenSU, Verba iterantur: hae parono,naasiae ingenii quaedam veluti lusione videntur, eaeque in seria poesi et gravi habeantur quaesitae et frigidae et quoddam aucupium delectationis. Qiuod ergo cum saepissime occurrat apud ArabeS, Censeatur facile danmandum , arsequam a naturae simplicitate alienum, et puerile quoddam depravati judicii aut ingenii deflorescentis artifidium. Et vero quaesitae Sunt, fateor, illae venustates in simplici et continuato quodam sermone, atque in aequabili cursu et velut flumine orationis non delectant, sed tanquam copuli offendunt. Verum, ne
dicam, sexcenties ea audiri in familiaribus colloquiis et vulgi sermonibus, .
LLE .mam. p. 332 , 334 et Exemplo sit carmen ibid. p. 3 9 sqq. exhibitum. .
59쪽
onde intelligas naturae esse judicio coinprobat neve addam, saepe hac vocum assinitate sonorumque eorundem iteratione melius animi sensa exprimi, quam longa quadam verborum serie I unum nunc observo, idque ad poeseos Arabicae naturam intelligendam unice comGratum Placet ille verborum delectus in brevibus dictis proverbia multa sine hoc vix ullam apud
vulgus auctoritatem habeant praecipua vero quaedam lumina hinc accedunt epigrammatibus. Est autem , uti diXimus, poetica Arabum oratio non continua et aequabiliter profluens, sed brevi atque concisae epigrammatum dictioni similior et tota sentencitosae orationis habitu conspicua Sunt praeterea in eorum carminibus plurimae, quae vere dicantur, sententiae morales atque proverbia. Quamobrem mirari desinamus, quae causa sit, cur haec lumina quamvis in Graecorum Romanorumque scriptis non plane desiderentur a), horum tamen poesi minus congrua sint, cultissimorum contra et Hebraeorum carmina et Arabum scripta saepe illustrent Fateamur potius, eximium
in his pers bici judicii, non maturi quidem, sed tamen magis magisque sese
eXSerenus, acumen. Quare Salomo , qui certe aequalibus judicio multum praestabat, in sententiis suis frequentavit haec lumina orationis, effecitque his ipsis velut verborum aculeis, ut sapientiae monita penetrarent in mentes altius et animis tenacius inhaererent 3 . Diximus de orationis forma, quae ingenium reserat judicii rationisque vires paulatim explicans. Esse autem hujusmodi hanc formam externam or tionis, nemo mirabitur, qui animadverterit, idem hoc acumen in notionibus ipsis sentiri, et in mentis etiam cogitationibus, quae illa orationis forma exprimuntur. Etenim graviter saepe in inimicos invehuntur poetae Arabes, et acriter eos perstringunt, quasque ab iis bello factisve acerbas acceperunt in
a Cicero, qui ipse interdum hoc genere dicendi delectatur, commendavit id quoque oratoribus de Orat. III. Cap. 54. Orat. Cap. 39. ab observari possit, saepius his luminibus usum esse Ennium, cujus poesis
prae caeteris videtur fuisse sententi Osa. Caeterum de hac cum Arabum Hebraeorumque tum Graecorum et Romanorum consuetudine id Glassius Phil. Sycrap. 33s edit Dath et Verschuir in Disserit Phil. Xeg. p. 72. - Ι 8a.
60쪽
- jurias, dictorum saepe acerbitate et satirico acumine rependunt. Ut assirmare non dubitet poeta Arabs, pessima esse carmina, quae culiis careant I P. Sed et gratius nobis accidit et longe evidentius documentum hujus acuminis in ipsj illis proverbiis sententiisque moralibus, quas paulo ante verbo m moravimus, in poesi Arabica celebratissimi S. Namque fuit saepe observatum, multo frequentius proverbia audiri in vulgi colloquiis, quam in eruditorum
doctorumque hominum sermonibus, eorum vero et minui copiam et obscurari auctoritatem, si tum reliqua ratiocinandi peritia, tum philosophiae maxime moralis cognitio in gente aliqua invalescat. Nec mirum. Dici nini proverbia possunt thesauri, qui Omnem fere totius gentis alicujus sapientiam teneant reconditam, donec aliquando maturiori judicii acies in res quascunque altius penetret , easque in pleniorem clarioremque protrahat philosophiae lucem. Quae cum ita sint, concedendum est, in poesi Arabica non talem cerni judicii subtilitatem rationisquo persectionem, qualis omnia diligenti aptoque ratiocinationum Verborumque nexu complectatur; sed et laudandum in eadem poesi judicii Orientalis acumen, quippe quae et acuto dictis abundet, et vero iis uberrima Sit proverbiis sententiisque, quae apud Orientales et 11 civilibus rebus regnant, et in moralibus praecipiunt, et in ipsa religione
sanctissime coluntur. Tertia restat consideranda universae meseos Arabieae proprietas in sensuum
vigore posita et in assectionum vehementia. Quae quidem qualis sit, ex amtiquiorum maxime poetarum Arabum carinmibus potest intelligi. Illi enim non argumentum quoddam ibi tractandum eligebant consulto, neque etiam
historice res suas carmine narrabant; sed Si qua re SSm affecti vehementer,
his affectibus sensibusque impellebantur, ut in Verba erumperent versusque de pleno pectore underent. Diluum profecto istud probrum , redundent licet in me per voluntatem divinam quaecunque tandem redundent et ci ita carmen suum incipit poeta, cujus consanguineus a fortior quadam tribu erat e cisus Ut autem in his non rem ipsam, quae sibi accidisset, historice enar-