장음표시 사용
61쪽
- 45rat, sed animum exprimit hac summa ignominia vehementissime assectum, nec quiescentem antequam caedem illam acriter vindicasset ita et eodem modo in toto carmine pergit, et quam primum effuderit animi sensus, desinit. Neque vero existimandum est, solas has asperiores gravioresque assec-trone tantam apud Arabes vehementiam habere. Habet et ipse amor ; atque dulcissimam cogitans puellam : Nescio , inquit poeta, morbusn in aliquis invaserit ex tui amore, an vero incantcmentum I . Quae cum sit poetarum Arabum indoles, hunc sensuum vigorem et affectionum aestum in forma ipsa orationis tanquam in speculo contemplari licet. Et vero quod oratio ipsa minus diligenti judicio concinnata sit, id ex nulla alia causa proficiscitur, nisi ex ipsa illa affectionum vehementia. Atque eadem haec ignea animi vis ficit , ut in summum ardorem atque audaciam inflammetur phantasia. Quare mirum non est , Si in rebus quibusvis describendis ita animo sese in illas transferant totos, ut eo ipso tempore oculi eas auribusque haurire videantur quippe hae intime eos affecerunt totumque
Sed ex eodem fonte multa praeterea repetenda sunt alia et complures dicendi formae , Arabibus poetis propriae. Ita Saepe illis prae affectu accidit, ut de re quadam aut homine aliquo loquantur, nec tamen verbis eum designent. Illam iri, ait poeta, noctu illiam vidi scida specie adventantem atque obstupui nec tamen dilectissimam puellam verbis ipsis nominat, quippe quam animo unam cogitaret Pariterque Saepissime et homines quosdam , etiam absentes , subito alloquuntur, et si quos allocu i fuerint, ad reliquam orationem persequendam derepente redeunt, ni illis verborum indiciis mutatam converSamve rationis Seriem significantes s . Verum cum de affectionibus agamus, omnium minime praetermittenda Sunt frequentes verborum eorumdem vel similium repetitiones, gravitatem orationi et pondus afferentes. Nam in laetis rebus verba eadem decies repetita placebunt, dolentibus vero nihil contingit suavius, quam doloris causam iterum 1 Exc. Ham. 35O. α Ibid p. 34O. S. 2
ab Exempla sunt in Amraikeigi Moall. s. 6 sqq. S. I sin,
62쪽
m iterum*le repetere loquendo , et quicquid tandem ament homines vel IVerSentur, aut quomodocunque Vehementer sint affecti, id et firmando et contrarium negando et digrediendo redeundoque ita amplificant oratione, ut sensus animi eosdem semper recurrentes in verbis audire tibi videaris. Hinc est, quod verba eadem saepe iterantur, ut in hoc Irruimus prout eo irruit, leo rabidus I Hinc vero maxime derivandus est ille, uti vocari solet, sententiarum parallelismus , qui quamvis longe frequentior sit iam braicis carminibus, tamen in Arabicis interdum etiam auditur et Quo parallelismo non quaedam plerumque vocabula eadem iterantur, sed integraesententiae vel pares paribus, vel Similibus referuntur similes, vel contrariae contrariis ut in duas partes distincti sint versus, et in utroque hoc membro verba verbis saepe quasi demensa et paria respondeant, concinnitatemque et concentum quemdam essiciant. Atque hoc quidem rationis genus quantum dissiet a jejuna ac rigida verborum repetitione, et quam vere dicatur
naturae quadam necessitate ex affectionum vehementia ortum CSSe nunquam ego melius persensi, quam legendo miserrimi vehementissimeque commoti Job sermone. Hic enim cum et accusationum graviSSimarum molem et calamitatum totiusque naturae impetum sustinuisset, et incredibili patientia diutissime tacuisset, tandem in hanc vocem erupit: Utinam aut mortuus essem aut nunquam natum Quae gravissima vox, Omnes et cogitationes mentis et animi SenSus occupans, non tantum parallela in singulis versibus membra peperit sed et sententiam eandem vocibus variis saepissime continenterque repetitam et per integros quatuordecim versus continuum quemdam parallelismum s): ut in illo sermone querelam eandem animo aSsidue revolutam, hujusque vocis veluti ex omnibus animi recessibus undique resonantem imaginem audire tibi videaris. Antea dixi, parum saepe cohaerentem esse poetarum Arabum orationem,
I EXc. Nam p. asto Conf. commentatoris Arabici annotatio versui s. adjecta
et Exempla in antiquioribus poetis videas Exe Ham. p. Ist Vs. 6 p. 326 S. 3. p. 56 S. 6. P. 358 S. 8, 9. alibi. Conf. P. 24 sqq. S. 7-Ja.
63쪽
et Gligenti verborum viticulo rarissime conjunctam. Atque est proseeto in sicile inventu interdum hoc singulorum dictorum in Arabum reliquorumque
Orientalium carminibus, vinculum. Ast idem tamen negavi, Ullam esse singularam partium conjunctionem aut universorum carminum concinnitatem.
Quod utrumque dictum quomodo conciliari possit, et quaenam intelligenda sit haec poematum Arabicorum concinnitas, nunc plane poterit perspici Etenim ab animi affectionibus tota pendet poesis Arabica. Partium autem in carminibus vinculum non tam in ipsa oratione quaerendum est, quam in dicentis animo; non in verbis certo quodam ordine compositis et judicii acumine copulatis versutim conjunctio cernitur, sed in ipsis potius sensibus animi atque assectionibus, quae suis quibusdam et naturae limitibus conti nentur et ipsa commoti animi certa definitaque conditione copulantur, quam-tumvis dissoluta sit oratio ac vagetur Haec ratio saepe in Pindari dis in Tragicorum choris, in carminibus Horatii observatur quare in his quoque et audaciores saepe fiunt transitus et digressiones longiores et laXiora parumque desinita sunt singularum partium vincula. Quod ergo cum feratur in his poeti propter Vehementem animi, qua erant, commotionem , idem de Arabibus censendum est, qui lyricis plerumque quam picis sunt similiores. Et vero alia submissae, alia elatae et lyricae et hujus Orientalis Oeseos concinnitas est. Poetae autem Arabes, ut jam dixi, quando de se rebusque suis, canunt, hasce res non a capite quasi ad calcem singulas deinceps persequuntur, nec totam earum formam figuramque deScribunt, quod historicorum est, . singula rerum membra ad concinnum quoddam corpus redigentium. Illi con tra prout rebus quibusvis assiciuntur animo, cita affectu suo SenSusque exprimunt, et hos auos aliis succedentes sententiis declarant singulis, solutisque neque ullo alio conjunctis vinculo , nisi quod ipse constituit animus vehementer affectus paucis dicam, non fortunae externaeque conditionis speeiem describunt, Sed animi non rerum suarum, sed sui imaginem carmine'
exprimunt Cujus adeo imaginis concinnitatem si judicare velis, non eXterna Verborum conjunctio spectanda est, sed interna cogitationum assectionumque animi
64쪽
D cpersa Arabum oratione poetis et gentis conspicitur indoles et per ipsa natura observatur simplicitas. In his omnibus , quae de orationis poeticae ratione diximus, ipsa conspicitur gentis Arabicae indoles, qualis ab antiquissimis inde temporibus suit.
Quantus enim in eorum moribus observetur phantasiae ardor, quantus affectionum aestus, postea Stendemus. Judicium vero ipsum tam parum literis
apud eos exculium sui ante Mohammedem, ut hic in Corano suo Judaeos Christianosque librorum appellans possessores , hoc eos nomine ab Arabibus distinguat, quippe quae gens esset illiterata I . magines vero ipsae frequentes armorum, leonum, camelorum , deserti, et regionem gentis veluti conspiciendam praebent et vero sentienda animo ejusdem studia deliciasque. Atque uti illis in deserto saepe vagantibus nil accidere potest limpido fonte suavius ita eorum poetae felicitatis in hac terra descriptionem absolvunt horti imagine cete forentis beneque irrigati ab et beatorum in coelis sedem solenni nomine hortos vocat Mohammedes, fluminibus irriguos. Quamvis autem in his singularem gentis Arabicae indolem veluti depictam videre liceat, universe tamen in hac poesi eam conspicias naturae simplicitatem, quae Arabibus est cum Hebraeis reliquisque Orientalibus communis: qua ipsa hi propriam quandam delectationem habent et amabilitatem. Itaque saepius jam observavimus easdem illas, quae in poesi apparerent, proprietates in ipsa etiam lingua conspicuas esse. Et vero uti in Arabica poesi omnia oculorum auriumque sensu proXime admoventur , ita in ipsis linguarum cum Orientalium, tum reliquarum Originibus indagandis, id est in contemplanda genuina simplicissimae naturae et figie verborum omnium notiones videas a sensibus esse ductas. In linguis vero Orientalibus id singulare est, quod, si affectu magno ducantur, aut si quacunque de causa Summam vel copiam rerum vel magnitudinem signiticare velint, pro pluriino subinde dicant mulsum
65쪽
Atque simplex haec naturae ratio tantopere per omnem poesin diffusa est, ut saepius ad hanc eXplicandam puerorum cogitandi loquendique consuetudo sit attendenda. Ut enim pueri verba verbis, dicta dictis adjiciunt et coacervant, de iisdem conjungendis copulandisque parum solliciti, ita et Arabes
Crationis forma parum ligata et verborum atque particularum vinculis soluta utuntur Eosdem vero pueros audias, si canes designare velint, appellare la- . trantes illos; et alios animante vocant boantes, hinnientes. In quo simplicissimam animadvertas inter mortales loquendi rationem, qua singulas res denominant ab attributione aliqua quae oculorum auriumve sensum maXime seriat. Idem autem in lingua Arabum observatur. Ex quo factum est, ut rebus iis , quibus prae caeteris delectarentur, tot sint tributa nomina , quot earum observarentur attaibutiones; quare quingentae adeo leonum appellationes , quae proprie nomina adjectiva Sunt, sed tanquam substantiva adhibita, mellis autem octoginta nomina, ensium plus quam mille numerantur 1 . Illud vero ipsum in poesi Arabica frequentissimum est, ut, si qua rei cujusdam proprietate poetae delectentur impensius, adjectivis utantur pr substantivis, et hastas non proprio suo nomine appellent, sed fuscas illas vocent
atque directas et, et candidas 3 dicant, id est virgines, aut candidam in latibulo id est puellam domi seclusam. Eadem puerorum similitudo in ipso etiam imaginum delectu observari posssit. Namque ut gemmis, auro , argento , unguentis rebusque omnibus, quae sensus acriter assciunt, Solent delectari pueri ita iisdem suavitatem uis car
66쪽
- sominibus conciliant Arabes . atque splendorem. Et quod minime negligendum
est, uti pueri animalibus impense delectantur, cumque iis loquuntur, tanquam sui simillimis, ita Arabes Oetae equo camelosve vocant comites suos eosque secum laetantes dolentesve singunt aut etiam ad se loquentes. Imo vero cum apud Graecos Latinosque ea plerumque intelligatur prosopopoeia, qua hominum persona rebus inanimatis tribuatur, apud Arabes saepissime eaedem hae et forma praeditae singuntur et affectionibus animaliumci ut optuna dulcem aut acerbam sortem hominibus praebens camelus quaedam videatur, alte mira mamma eos lactans O calamita autem nudatis dentibus irruens appareat, leoni similis irato a). Sed nolo plura enumerare, quae ad hanc simplicem naturae rationem et puerorum ingenio simillimam in poesi Arabica ostendendam facere possint. Etenim hanc naturae Simplicitatem pSae universae carminum Arabicorum proprietates declarant, in assectionum Vehementia, phantasiae ardore judicioque minus explicito conspicuae, quippe quae ipsam referant puerorum indolem, qui nec judicio moderatam phantasiam habent, neque animi affectiones ratione temperatas in quo quamvis maturi ingenii persectionem desideremus , simplicem tamen et non sucatum amamus naturae candorem.
f. q. Antiquioris et recentioris poeseos Arabicae discrimen. Graji inter
recentiores poetas praestantia. Quae hactenus consideravimus, universae nobis poeseos Arabicae speciem quodammodo exhibent quam intuentes, ad ejus normam aeque dijudicare poterimus Togr i carmen, in quo singularum rerum, qua enumeravimus, Templa occurrunt. Quodsi ergo antiqua illa aetate vixisset Tograjus qua solam naturam Sequebantur poetae Arabes, neque artem carminibus adhibebant, in his subsistere liceret Nunc paucis indicandum est, quasnam recentior aeta
67쪽
te commutationes poesis subierit, et quosnam novos contraxerit atque a prascedentibus paulum diverso colores.
Et omnium quidem prima Arabum carmina perquam rudia suisse videntur et brevissima et omni metro destituta. Sed hoc poeseos genus udite fuerit definiri non potest, cum ejusmodi carmina, uti videtur, nulla aevum tulerint i . Unum hoc moneo, conjici posse, in illis carminibus, non minusquam in carminibus Hebraicis, consuetum quemdam characterem fuisse sententiarum parallelismum. Quod uti ex Hebraicae poeseos similitudine facile suspicari liceat, ita non improbabile mihi propterea videtur, quod postea in longe plerisque carminibus Arabicis versus singuli in duo membra distincti
conspiciantur: qui membrorum parallelismus pristinum quemdam sententiarum parallelismum arguit. Hoc autem genus plane offuscavit alia, eaque et ipsa satis antiqua, poeseos forma, metri cujusdam numeris delectans auresque mulciens Metro etiam accesserunt Soni Similiter cadentes in singulorum versuum sine quorum cum suavita jam antiquitus, uti videtur, caSu percepta esset, hanc delectationem consuetudo confirmavit ac perpetuam reddidit. Eadem vero hac metrica ratione factum est, ut, quamvis in his etiam carminibus minime rarus sit sententiarum parallelismus et , idem tamen perpetuus esse desierit. Numeris p ccommodata sunt verba numerorum quaedam in binis cujusque versus membris placuit pi oportio. Caeterum haec poeseo forma adeunda est, si germanam velis cognoscere vim poeticam Arabibus propriam. Hac enim usi sunt poetae, qui nec studio quodam aut labore operosiori carmina sua composuerunt, neque artis ulla habuerunt praecepta, sed ipso naturae impetu ad canendum suerunt impulsi. Quales ergo equidem maxime spectavi in universa poesi Arabica adumbranda. Verum cum Summo esset in honore poesis, cumque in soro quodam secum invicem quotannis de poetica laude certamina inirent Arabes, hac sestorum opportunitate Xstiterunt jam aliquamdiu ante Mohammedem poetae, qui ipsa delectandi cupiditate et certaminis contentione incitati majorem poe-
68쪽
si artem afferrent et studium quoddam laboriosius 1 . Ex quo carmiro lata sunt longiora et diligenter elaborata , omnemque saepe et rerum arietatem et or mentorum copiam iri gula complectentia, cum antiquiora illa magis et simplicia fuissent et brevia, neque magna rerum varietate illustria. Et in illo quidem genere poemata ea, quae Mosilla d appellantur, primum tenent locum , tantamque nacta Sunt celebritatem, ut ad eorum speciem, quippe perfectissimam habitam, deincep post Moliam medi tempora Sese Ocommodarent poetae recentiores permulti, in his ipse etiam Tograjus. Habet autem haec recentior poesis suas laudes , quas in antiquior illa frustra quaesieris. Et metrum quidem cultius interdum est a magis Xquisitum. Oratio ipsa saepe magis ligata et ad grammaticam diligentiam magis exacta. Sententiae autem ad moralem hominis conditionem et cognoscendam et moderandam ragis compoSitae, ipsam adeo religionem spectantes et . Et vero rerum quoque illa in uno carmine arietas magnam steri oblectationem. Quam ob rem cultius quoddam ingenium magisque explicitum judicium in his agnoscendum est ut in hac poeseos historia eandem ingenii Arabici progressionem cernas, quae et in Corani eloquentia obServaturi, longe excellen tiorem , quam antea fuerat judicii cultum spirante, et in reliquis, quas o te diligenter tractarunt Arabes, disciplinis ipsoque philosophiae studio Verum quo magis in gente aliqua ad eloquentiam philosophiamque procedit judicium, eo plerumque minus ad poesin natura ipsa proni sunt animi, deflorescit phantasia, seu Suum Vigor minuitur, carminibusque insidet species aliqua colorque peregrino Ornatu , tamquam fuco , illitus. Itaque haec recentiora Arabum carmina , sensu Si Specte et animi commotionem, saepe languent parte aliqua vel minori vel majori, et longiores quasdam habent descriptiones et veluti pictas imagines, ornandi gratia aliunde petitas. Sic Tharapha longis, simam habet cameli descriptionem, in qua oculos, nares, Ollium , OrSum,. genas, et inde a ranio ad caudam usque membra singula, adhibitis similitu-
69쪽
Antara Ibi Doreidus vero, ut in uno carmine pulcra quaeque conj μgeret, et camelorum et equorum et gladii et postea insuper equi sui imaginem praebim singulis partibus effetana atque absolutam g). Praeterea autem quidquid in antiquis placebat carminibus, id omne studio
se collegerunt et ad majorem artem composuerunt recentiores. Quare clauin Sularum in singulis versibus eundem sonum , satis numerose in brevioribus antiquorum carminibus cadentem, in longioribus etiam carminibus retinuerunt, eoque tango per Sunt delectati, ut inde ducerent quod et aliis carminibus et
ipsi Togr i poemati imponerent nomen s). Verborum etiam in media oratione simili e desinentium frequentia, adjectivorum pro substantivis nimius usus, aenigmatum in medio orationis coersu impedimentum , antithesium Studiosior captatio et quaedam venatio in his poematibus observatur. Quae labnia artem nimiam et quoddam aucupium delectationis produnt. Imagines autem ipsae longius interdum petuntur et insolentius transferuntur. Magis etiam, quam Verecundum St, coarcervantur similitudines quod quidem propterea maXime in vitio ponendum est, quia non raro eaedem latiuS Xpli cantur et Xponuntur per 'Sius 6 . cic Antara, osculi suavitatem cum prati
inlaeti fragrantia comparans, hoc ipso prato describendo tam diu occUpatur, ut prae hac delectatione illam dulcedinem ipse plane oblitus esse videatur 79. Denique major argumenti varietas et haec ipsa longitudo carminum amplior
effecit, Ut et duriores essent transitu et digressiones longiores, ab arte magis prosectae, quam ab Tectionum impetu. Namque et camelorum equorumve deScriptiones aegre desiderant Arabes recentiores, et vero haec ab iiSle
1 Moal. s. 53 sqq. a Moal. S. 22 Sqq. 4 Carm. S. 44-47 S8 s9, o I , ψ 84 5 Vid comment. OStra . q. t 6 De his reliquisque recentioris poeseos Arabicae vitiis videatur Rau, orat . de poeseos Hebraicae prae Arabum poesi praestantia p. 1 Sqq. et in annot,. p. 53 sqq. Pleraque enim Xempla, quae ad Arabicae o eo rationem Stenden indam attulit, ad hoc genus pertinere Videntur.
70쪽
lex statuta est, ut in longioribus carminibus singulis expeditionem aliquam ena rent, amoris causa susceptam 1 . Quae quidem amoris commemoratio cum quocunque carminum argumento conteXta eique Veluti assuta, quamvis recentioribus Europae gentibus non adeo mira accidere possit, quippe quibus aut comoediae aut pica carmina aut ipsae gravissimae tragoediae plerumque vix placeant, nisi amoris quaedam injiciatur mentio tamen a sincero naturae judicio liena est et nimiae arti tribuenda, qualis in recentior Arabum poesi conspicitur. Haec ergo singula consideranti eximia videbitur Togr i praestantia. Etenim non omnia ille quidem recentioris aetatis evitavit vitia. Longam enim de
expeditione aliqua amatoria narrationem ad reliquum carminis argumentum attexuit, quamvis mira arte reliquis partibus adaptatam. Habet etiam aurium satietatem, e clausularum similitudine ortam. Habet, praesertim in illa amoris relatione, quaedam dicta obscuriora et artificiosas antitheses. At vero idem in imaginibus et coacervandis parcior et explicandis moderatior , his orationis veluti gemnis tam verecunde carmen Suum ornavit, ut mula Versus, remoto omni insigni ornatu, solo exquisito verborum delectu ipsoque animi sensu placentes verecundae mulieris pularitudini similes sint, quae etiam incomta delectat. Ampliores autem illas frigidasque camelorum equorumve descriptiones plane vitavit et longe maxima carminis par sensu, tamquam succo plena antiquiorum nobis poetarum igorem ostendit coloremque antiquioris poeseos inceritati proximum. Quibus omnibus cum accedat, quod antiqua poeseos vigori recentioris aetatis cultum addiderit, cumque et rerum varietate antiquioribus copiosior sit, et oratione cultiori, et metro numerisque utatur suavissimis ab mihi quidem videtur Tograjus inter recentiores Arabum poetas unus in paucis eximius esse dicendus. Et vero, in quo nescio an quemquam in Arabibus poetis parem sibi habeat, nedum superiorem, quam sit in sententiis moralibus et proserendi et pronuntiandis sollers atque acutus, non possum quin in hujus dis-
1 Exemplo sit ipsum carmen Caab et Zoheiri in laudem Mohammedis conapositum. Cons. CL Pareau in Com. de Oem. Ib Dorei di l. l. et De hoc metro agere, necesse non censui egerunt de eo attier Eldgio duTograi p. 5 sqq. et J0ne l. l. C. II.