장음표시 사용
181쪽
LIBER I. 7, ctum puto ut Avicenna duo diuersa tapita de eascria Urit,alterum lib. 2. cap. 32 I. sub nomine Calun-giam, alterum vero lib. a. cap. I96 sub Calerhenda nomine. Se sub quo nomine Chinen sis,cuius primarim est Uus,auisub quo Iare ensis,qua ignobilio est, describatur, ignoro: quoniam viri que non nisi
summa cum dubitatione meminerunt. I, am recentiores Medicos controuersia est de Gulanga, Calamo,et scoro Volunt enim nonnusti n- ter quos est Antonius Musa, exum mpl. ex Leonico ni testimonio, Galangam Acorum 6se peterum Alij, inter quos est,anardus libr. 6. ep. 3. ct Matthiolus, Com. in Dios. lib. I cap. 2. Calamum vicinarum, legitimum esse Acorum malunt. Sed capite de Calamo, neutrum ex his 6se scorumsatis sedi Calamum tamen odoratum, ut eodenis loco dixi, in scori locum
C E et Em V Mimnin, explodenda est Monacho Monachoris rum disti. I. cap.a . qui in Mesuen commentatisunt, viuio ut recte Matthiotaθqui Galagam Schamanthi radicem esse volunt mminutilu est Schoenanthi radix praeterea Schoenanthus in Atabit Casiate nascitur Galanga vero in China ct laua ue Iaxe prouinci, ab Arabia protuldi sitis prouenit.
Vide caput de Calamo, ubi nostrum usualem CaIamlim haudquaquam cum nostri Auctoris Caramo cor uenire diximuS.
182쪽
rate, Decam, Bengala cum adhuc recenso viride Adra susto, est id ac siccatum vero, Sucte: in Malallaraam P
ride quam1iccum ungL.rn Malso,aliaa. Gingiberis Es T autem Gingiber fimilibus Iridi aquatica, aut Gladiolo non Arundini soliu , magis tamen vit-gricantibuό caule cum sols duorum aut tria patimorum altitudine, radice etiam Iridis, nonserpente, vi voluit Ant. Musa exam. mpl. At nec admodum acris est praesertim eius quod in Bacaim natum est obriimium qua dominatur hu-iditatem. Gingiberis ra H E C radix minutim concisus alijs herbis a , Et in mi πιι in acetariis editur cum aceto,okoosale at etiam cum piscibus ct carnibus cocta. Gingiberis , s cares, Gingiber in omnibus India prouinci s nobis cognitis,semine aut radicesatum. Nam quo 'onte nascitur,exigui est momenti Optimum Ostequentissimu est Malaunisum, Arabibus et Per-ss maxime expetitum Secundum locum obtinet quod in Bengala inuenitur.Tertium quod in Dabul, ct Basaim, tota bea ora maritima nascitur. Insolitudirimbuso mediterraneis vix inuessiitur, nes inde ad nos adfertur Inuenitur etiam in insulis D. Laurenti, Comaro, qua Aethiopia sunt contermina. In flumpserunt occasonem nonnulli incriberent apud Tro- Troglodytae glodyta nasci. COLLIGITUR hernitur Decembra D-nis nuario, deinde aliquantulum sccatum limo obducitur, non quo maioris it ponderis sedilforami ibus
obiuratis , diutius ne corruptione insua humiditate
183쪽
χIB r. 379n rasit conseruetur. Nam non probe obductum tere dini obnoxium est. GALEN Vs lib. 6. mpl. e Barbaria convehiscribit. Si per Barbariam Indiam intelligit, bene quidem , ais eam Asticapartem qua nunc Barbaria dicitur,
Troglodytica Arabia nasii tradit musiitur quidem apud Troglodytas ct Aethiopes sed adeo exigva quani titare,pt ipsis incolis laesussciat. In Arabia Pero non e in Ao . nascitur,quuti quidem ad Arabes exportatur. Istud autem verum est, quo primis edalijs admister cribit idem enim adhuc hodie apud Indos obstruatur Mud veris dicit huius radices Cyperi modoparua esse se astitur: mam multo maioressunt opero Aluum cIherbes
leniter emolliunt concoctionem iuuantes Aluum con--ς
tra,v asi volunt, etiam adstringit, quoniafacta proba contactione Duntur aluipro alia crudis humoribus nata.
Si Ra BQ musa gram fmpi saccharo cons-rum dum manditur, infine velati lamentum in ore relinquere. Sed, quemadmodum ipse ait, id duntaxat in eo contingit, quo adulteratum aut teredinosum acri sexiuioprius maceratum, deinde saccharo coitur, vi maleficium non deprehendatur Mani bene maturum, O plenum, non cariosum, multis aquis elatum, Oper multos dies maceratum , deinde Iaccharo conditum, gratifimum est, nec sta vehementi acrimonia molestum nequestimenta in ore relinquit Tale
. in Bengala,quod laudatissimus deinde in cho
184쪽
uehitur. Neminit Zingiberis Lud. Roman.lib. I. cap. A.PrΟ- ducit, inquit, Calecut ager Zingiber, quae radix est, eruiturque nonnunquam pondo unciarum duodecim: sed noomnibus est eadem amplitudo . Plus non agitur in profundum radix,quam ad ternos Vel quaternos palmos, harundinum modo . Cum eruitur Zingiber,relinquunt internodium radicis in scrobe terramque radici aggerunt, ceu semen eius radicis,proximo anno eruturi fructum, id
est, Zingiber. Maximilianus item Transit de Moluccis insulis Gingiber hoc modo descripsit Gingiber vero pata fim in singulis insulis huius Archipelagi nascitur: aliud seminatim, aliud sponte prouenit. Sed quod seminaturnctbilius est Herba similis illi quae Crocum Indicum intelligesue Curcum fert, eo modo eius radix fere naicitur, qua Gingiber est. De Zedoarix CAP. LII.
M m est dubitatio de Meduamentis Zeriaria cierum bet, quoniam uisenna lib. 2. cap. 7 3. 9 7 3 diuersa duo capita de eisscripst Rhasis libr. 3. de re med. cap. 3 . trumose sub uno capite comprehendit Serapio vero lib. p. cap. 172. Unicum caput de Zerumbet scripsit. E si diu in eadem dubitatume versatus sium, existimauiae ariam, qua celebrior est, eam esse qua nobis hic Zerumba disitur oemedi mentus Persis expetitum, quo hinc ornauet defertur, inde in A-fam minorem Venetivi. erubet peresidese quod
nos hIc vocamus Crocum indigenum, cuius in Croco Indico mentionem; eci. Postea tamen errare me depre
hendi ex diuerss quibus praeditasvntfacultatibus Crocum Indisum aerumbet.
185쪽
QV o nos hsi Zectariam appellamus, Avicenna lib. 2. cap.7 a. tames non nouerit Geiduar ebluar assidicitur aliud nomen ignoro, quoniam nascitur regionibus, Chinensium prouincia vicinis Magno ero emitur Geiduar, nec facile inuehim nis apud Circu foraneos quosdam ct circulatores quos Indi Ogues, logues C Mauritarii Calandares appellaui, hominum genM
quo peregrinationibus 9stipem emendicata vitam flustentat. Ab his enim seges ct Magnares Geidua emunt.
Ex vero Geiduar Magriitudine glandis, eius Gelduar hi .dem1fereforma, coloresublucido. Vnicum huius Gelduarfragmentum, quod circiter dimidiam uncia pendebat, a Ni amorasemel impetraui .sed id in Lustaniam cum in signi lapide Armeriis missum, nacum naui perjt. Ostenderam id prius Pharmacopolis in Chaulo Goa sed nemo illorum nouerat quid esset. Aliudpauxillam apud istos circulatores vidi sed non
emi quὸdstaudem metuerem. UT 11 est autem istud Geidua ad plurima, Geiduar fa- se prasertim aduersus penena, ct virulentorum i-ςψὶ λ ς 'malium ictus. orsus PORRO hoc medicamentum Dioscoridi incognitumfuit, tum etiam Avicennae, libr. 2. cap. 7Ja. quoniam se existimare ait eiduare se Zecta E Ala se,
vero vocabulum corruptum est, Geiduas dicen tetibus janodum est tum.
Incognitum Europa esse puto Geiduar hic deseri pium,& difficulter cognitum iri credendum est, ob eas rationes quas nos exauctor in medium profert. Nam qua dedoariam vocamus, nihil minus est quam Geiduar sod
186쪽
I 2 AROMATVM HIS T. ex Zerumbesorsitan erit generibus, quam semienti eapite noster Auctor describit.Tametsi non desint, eluti in Coes o diximus, qui eam inter Costi genera Dioscoridi destri
pha referendam censeant. ZERYMA ET aERAGONI F. Cachorat.
De Zerum, CAP. XLIII. ZERVM BE appellatur Arabibus, Persis ct Turcis Zeruba in Gu arate, Decay, ct Canara cachoraa: in Malauar ua. ABUNDE prouenit in Malauar prouincia, U-deli et in Calacuto Cananor Sata autem pla6- rata haec planta lurimis locisprouenit. Sponte autem nasciturθω siam memoratarum regionum locis:
inde a mastu cingiberi l. appellatur, nec id ve
187쪽
ratisne, quoniam eius folia Gingiberis sesiis similia
sunt maiora tamenis magis aperta eius item radix Gingibere maior. R A D I x eruta conciditur O siccatur, deinde in Arabiam,Persamq. deferturun Gida et Alexandria, depostea Venetias ct alia regiones transfertur. Conditur etiamsaccharo , laudatiori est Gingibere
NuNCeos auctores qui de hac scripstermipem
carramus. Aiax Emi A libr. r. cap.7M Zectariam ra- Ze arta,
dicem esse ait Aristolochia milem, ait eam praeferri qua ad radices vestigignitur prastanti fimum autem esse antidotum aduersus venena,serpentum pr. sertim Napessi Capite vero 7 7 .ait Zerumbet Cyaetura-- perosimilem esse,minus tamen odoriferam alio loco arborem esse pust ilibus praedita acultatibus, quales Serapio Ze ariesribuit. Si R Aia o libr. mp. cap. II a Zerumbet esseae ariumscribit deinde ex auctoritate Isa Ze-rumbet radices rotundas esse iis tar Aristolochia,colore vero sapore Gingiberi miles,evissi echinarum
regione convehi. A, I CENNAM. 2. . 7 3 duntaxat Ze-rumba aut Zerumbet nouit. Sed quoniam eam vidit
iustum rotunda, interdum vero in oblonga concisam insinu Perficu vehi, duo genera esse existimauit Ze ruba et Zerubet. Hac etiam de causafolia qua non viderat praterni t ct queadmota ipsa radix ex India in alias regizes trafferatur, taxat expressit. Et certὸM etiam
188쪽
etiam hodierno die diuersum est precium eius qua mr tuniafrusta reflecta est, ab eius preci qua in oblonga concisa est. βψeeanaes ver iuxta Napellam nasii optimascri- ' ' ' Histolanefabulosum est, quandoquidem apessu Vix hic reperitur nonsunt enim huius regionissylus prρ- creando Napello apta ct Zerumba plurima,pt dixi-min, nascitur syluostis Malallar locis tum etiam uiaris locis sataprouenit: nec quenquam tamet diligentistime perqui siuerim) hanc radicem iuxta apessum idisse inrestexi. Praeterea ex reliquis ex Avicenna tam adductu locis manifestum est, quam biparum conflet, Uacile hinc iudicari sit, eum Zarumpet historiam plane ignorasse. SERAPIONI autem legitimi codices ion habent additam expostionem Zerumbet, id est Zectaria, sed Linterprete infertam veri simile est, qu: Fua chinen disserentiam inter Zectarias erumba ignorabat. ses. Id exsequentibusfacile deprehenditur cum ait echinarum regione conuehi. Certum enim est Zectariam non nasci apud Indos de Chinarum regione aduehi,
Zerumba a raram se apud Indos inueniri. Zerumba vero abunde Fud Indo is India ficitur.
Nim defuerunt qui crediderint, Arnab, de qua Paulus lib. 7. cap. 3 scribit, idem esse cum Zerumbet. Verum ex trium historia satis manifestum est di- Amaba uersas esse plantas. Siquidem Arnabo Pauli, arbor est procera uaui dores'irans Zerumba verbgraminacea est punia,ut modia diximus. ET E R vi minussunt audiendi,qui aut Ben- album
189쪽
LIBER I. 283 albam ct rubrum aut Carpsum esse volunt: quouita senalbum se hoc utruma medicamentum huc non sine quaestu com h Ρ-
portatur. Praeterea longe diuersa est,tri quefacies a
Zerumba. Zeruba siue Zerumba forsitan erit ea radix quam capite de Costo Vene ijs adferri dixi, ingiberi adeo 1milem ut nihil supra, plerunque tamen maiorem, intus
pallescentem. Inuenitur Antuerpiae apud quota aromatarios Ze-doariae quodda genus illis Blocgeuvat, id est tubero et cloaria nuncupatum, rotundum star Aristolochiae rotundar,foris nigricas, interdum cinerei coloris intus candicans,gustu vivalis edoariae Eam radicem, quoniam mulium cum Serapionis erumbet conuenire videtur, hic exprimi curauimus.' inu plura de horum opinione requiret, legat dolii simi atthioli commentarios in Dioscoriden d aliorurecentiorum de re herbaria lucubrationes.
De ligno Colubrino CAP. XLIIII. om modia aduersius animalium virus eiaculan Ligni Col
rium morsus ictu siue escax est hoc lignum, siue potius
radix sed etiam eius puluis umbricos necare aptitas. exanthemata, ct impetigines tostere creditur, se cholericam quam vocantpasilonem incola Mordei di 'ycunt sanare. Similiter utile esse medicamentum ferat Mord i. aduersiusfebrium circuitus, uncta pondere propinatu, prius tamen tritumis aqua maceratum ter vomit expurgata multa bile. H Am c ver radicem Serpentium πfibus pro
desse hoc modo deprehensium est. I, Zeilan insula, Serpentisgenus est coronatum,
190쪽
II AROMATVM HIs Y Retulus sero Lustarii obras de capelo, nos Regulum dicereposectis a. l. sumn maxime noxium: Est item animalis geniti maCapeta gnitudine viverra huicserpeti iriimicissimum, Quil,
infla e quirpete vocant. Quotiescun1 cu Serpente compessurum est hoc ariimalculum, istam radicem qua
multa sic nasiitur ea part ramordet qua denudata est: eteritin eiuspars aliqua extrasolam prominet. IFuini Pramorsa radice,pedibus anterioribus satiua consperasis caput primum einde reliquum corpus bi demuticet posteaserpentem aggreditur, nec eum dimistit, donec occiderit. Quod eo congressuserpentem vincere non potest, denuo ad radicem confugit, ad quam
festicat, deinde inpralium redit, is ita morsiust chiugatae. pentem necat. Hoc1'ectaculo edocti Chingati Isiunt Zeilan inco&9 hanc radicem venenis resistere ridico
HvIVs MODI pugnarumstectatores plerique fuerunt Lotan: Namsolent doxum alere milia ariι-
malcula tum ad mures extirpandos quos acerrime
persequuntur , tum t cum serpentibus Regulis praebentur quos circumferre solent Circumforanei quida, jogues appetant stipem emendicantes, ct cineribus se aspergentes, ut hac ratione venerandossese sancti-1κoUM titulo vulgo prHeant. Circumeunt isti omnes regiones, ct nonnulli ex ijs Circulatorum munerefunguntumgestanti ferpentes regulos quos demulceres lento collo aptare prius tamen exemptis dentibus)vulgo persuadentes eosse incantasse ne nocerepossint: Interdum vero serpentes quos etiam habent integros, quibus monsant exempti dentes, accepto pramio cu