장음표시 사용
121쪽
i BELLVM. compellendi, lummodo dominus sussiciat per se de redditi
bus,qui si non suppetunt,tunc omnes tenetur pro salute dominij,ut in .c.si nulla,&.c. omni timore. XXI ii. q. Viii. . Io Incendentes ecclesias non incastellatas ex proposito, tenentur secundinai Gul.ad emedam,si uero sunt incas et lata'. uel incendunt non ex proposito sed a casu dantes operam rei licitae bellando,& si alias commode pugnare non Dosiimi, &bellum est iustum,non tenentur ad emendam de damno 2 Rapientes bona clericorum,seu ecclesiarum, quae sunt in ter illa,contra quam bellum agitur, uel bona lecta l. trium existentia in ecclesi)s,nisi concedente prelato ecclesiastico, debet restituere secundum eundem Gul. nisi essent uictualia reposita ibi ab iniustae pugnantibus, ad eortura sinetationem, uel eortula arma,uel alia,quibus iuuabantur. ar Si aliqui fugiant ad ecclesiam,quam incastellauerui, ut inde pugnarent contra iustae bellantes,non gaudent immunitate ecclesiet, quam ipsi uiolauerunt inde pugnando,ideo possunt capi,& extrahi a iustae pugnantibus,1ecunditan eundem Gul.
a3 Capti in bello rusto serui essiciuntur capientium, quavis hodie inter Christianos non seruetur haec lex, & bona essiciuntur capientium: debent tamen capitaneo assignari, ut distribuat unicuique secundum merita,ut dicit Bai inu.si quid bello. Ede capti. nisi consuetudo liabeat,quod unusquisque sibi
retineat,quod capit. Imperatorem uolentem contra ecclesiam mouere bellum, subditi non tenentur sequi, nec ei obedire, secundum Io. delig. quia cum teneatur eam defendere,non potest eam impugnare:& indicendo bellum, meretur hoc priuilegio spoliari propter abusum.c. priuilegium. xj. q.iij. Papa bellum contra Imperatorem scismaticum, haereticum, uel usurpantem ecclesiarum iura mouente, omnes fideles tenentur Papam adiuuare, & uasalli imperatoris a iuramento possunt absolui,& declarari,qudd non tenetur.XV.q.Vj. nos vinctorum,secundum Io. de lig.& Arch.flo. 26 Barone uno mouente bellum contra sutura regem, & iubete suis hominibus iuratis ut eum adiuuent, non tenentur ipsi praebere auxilium ad hoc,secundum eundem Io. de lig.
Pugnante uno barone contra alium barone,& uocante suos
122쪽
In auxilium,qui simul uocantur a rege sui baronis pugnante
contra alium regem,homines uocati, primo seruient regi,qa ad maius tribunal uocantur,sech:ndum lo. de lig. & etiam uapro maiori bono uocantur cilicet pro defensione coronae. 23 Vasallus innatus duorum dominorum, uocatus ab utrisque in auxilium,debet personaliter tu ire prunum, & per substituti uia limare secundum,si hoc patiatur natura seitati. secundum Io. de lig. dc Arch.fo.as Vastillus,secundum glo.xxij. q.v.c. de forma, tenetur iuuare dominum contra patrem ipsius domini,& patroni contra fi
lium,iratione iuramenti. Gl.tamen, m .c. quoniam in Ultos. Xj.
q. iii. aliqualiter sentit contrarium. sed consideranda hic esset qualitas subsidij impendendi,secundu Arc. flo. post Io. de lig. 3o Vasallus tenetur sequi dominum euntem ad bellandum ultra mare contra barbaros,si ptaedecessiores domini hoc consueuertit facere,& ipse etiam debet exemplo libelli,qui tenetur ad ΟPeras consuetas. l. opere. fi de ope. liber. prouidebitur tame a domino de moderato sumptu,ad arbitriinn boni uiri. Serui autem indistinctae tenetur sequi dominiura ubique, nisi nimis seviret in eos, ct liberti ad operas impositas, non
si Consederati dominis,sunt omnino liberi, nec eis telientur, nisi in his,quae ex pactis promisserunt, quae semper stat se uanda. Ude pac. l.j. 3a Non omnes lubditi iurisditioni, tenentur ire ad bellum, ut Persone,quq excusantur ab oneribus personalibus,sicut sunt minores, senes, infirmi, grauati liberorum numero, professi,& mulieres. 133 Licet clericis prohibitum sit pugnare manu propria, ut in.c.
clerici. xxiij. q. viij.tame in casu necessitatis,ne ciuitas,uel exercitus euertatur: in quo casu si legislator adesset dispensaret, possunt pugnare,ut dirigendo bombardas, alijs ad hoc non existentibus uel alio modo .ut defendant, sed non pro uictoria consequeda de hostibus,quia non est ita necessaria, sicut defensio patriae, nisi in aliquo casu quando uictoria habita esset causa magnae pacis ecclesiae,& protectionis fidei Cale. secunda secundae. q.xl. .ij.Et non solum hoc potest,sed in tali aniculo necessitatis tenetur.Nec obstat quod fiat irregulam,ut ibi dicit Caici
123쪽
' ' B E LLV M. 34 Duce belli capto,' humiliato, ac desistere uolenti. uenia est
danda, dummodo ex concessione ueniae pacis turbatio non timentUr:in .c. nolli. xxiij. q. .alioquin plectendus est.
3ς Qui tenentur ire ad bellum, non obligantur ire cum armis, equis,& proprijs expensis, secundum Inno nisi ex speciali pacto,se ad hoc obligauerint. Vide.c. de rina .XXij. q.V. 36 Praelatis licet indicere bellum pro temporali iurisditione, ut not. Inno. in . c. quod in dubijs, de poe. & episcopus pro causa spirituali, ut pro extirpandis peccatis,uel bonis ecclesiasticis defendendis uti potest bello,ut in. QMaYurnianus. xiij. q. iij.co cordat Hos .in sinia. Et pro iniuria sui subditi de qua iustitia non fit,secundum Inno. in.c. dilestus. de appel. non tam e contra iudaeos, ouia ubique parati sunt seruire, nec Christianos persequutus bene tamen cotra sarracenos. xiii. q. viii X. dispari 3 Qui intersuit bello licito,in quo monui sunt homines,non tamen ipse intersecit,nec mutilauit,nec causam ad hec dedit, si aliter idoneus est, sine alia dispesatione ad ordines promo. ueti potest. Secus si fuit in bello iniusto in quo occisi sunt
homines, licet ipse non dederit causam, secundum Ray.&.C. Ultimo. XV. q.j. Credit tamen cum praediistis , per episcopum posse dispensari:ar. in .c.j. de cle. pug. in duel. 3s Clericus rapiens aliquid in bello iusto tenetur restituere ei, a quo rapuit si scit,alias dare pauperibus, quia sicut no licuit ei pugnare: nec etiam rapere, nec dominus ei potuit hanc licentiam concedere,serim dum Vertier. Si tamen ab aliis,qui rapuerunt iustae aliquid detur,potest retinere, secundum tamen Monaldum dominus pos et dare licentiam retinendi,
postquam rapuit,quamdiu bellum durat. '39 Ecclesia non potest in stellari ad ostendendum aliquem, se
cundum Arch. in .c. sanctorum patrum. X. q.j.ad defensionem uero bonorum, & eorum , qui in casu licito ad eam consu-giunt incastellari potest,ar. in .c. cum ecclesia, de immu. eccle. concordat Inno.& Host.
o Papa potest dare licentiam clerico pugnandi in bello iusto, sine non irregularitatis,secundum Cal in .c. petitio, te homi quia irregularitas est de iure positivo tantum. c. is qui, de
43 In bello iusto christiani uti possunt auxilio in siletiti, exemplo Machabaeorum,qui cum Romanis confoederationem se
124쪽
cerunt,ut dicitur li. i. Mach.& fideles infideli domino auxiliari possunt,sectin.Pa. in.c. quod super his, te uo.& uo. re. uideoldr.consi. lxvij. infra,intidelitas. β.xi Not. quod licet milites diladant ad bellum iustum,ex causa iusta,& ex authoritate indicentis, S pugnent, occidantque hostes non Zelo iustitia sed liuore uinaictae, & rapiant eorum bona, nihilominus peccant mortaliter, siclit iudex occidens reum secundum iustitiam, sed non Zelo iustitiae : non tamen restituoni ob- nori; sunt, quia iuste eorum bona in praedam data suerant.
s P Enedicere communiter conuenit iunctis hominibus so-
lenniter uexo cum uersu: adiutorium nostruam, &c. con
uenit episcopus in sua diocesi, & archiepiscopis in sua prouincia, & lega is in terris suae legationis, & abbatibus, qui μbus ex priuilegio concessum est,ut no. in . c.ministrare. XXH.
q.vj. Benedicere simpliciter pertinet ad secerdotem in missa, absente episcopo, uel praesente de eius mandato. c. denique. d.Xxj Videtur tamen permittere ut benedicat, dum permittit ipsum celebrare,cturi benedictio ad missam pertineat, ut in.c. missas, te con. d i.M. Cpraeterea, te os de te. a Benedicere non conuenit minori, praesente maiore. Tho. quot.iiij. u. xij. 3 Benedici debet iterum uestis,quae ita repetiatur, ut adeo deformetur,quod sine ipsa repetiatione, cum ea celebrari non posset,ut si amoueantur manicae,quia formam amittit. Ir. in. C. i. de con . ec. & al. secus de stola si breuietur, quia breuitas non mutat formam. Eodem modo dic de manipulo,corporali,uel similibus,quae non habent propriam sorinam . Vnde secundum Pe.de pal. de longo manipulo liceret lacere stolam,& econtra: & cingulum ruptum possumus connectere, uel ex una parte nos cingere. de casula dupla possiimus secere duas, lummodo ambae maneant integrae. Idem de stola dupla. Quis possit has uestes benedicere,supra. abbas. NEI. in Da,consecratio. β.xij. 4 Benedicere non potest mulier, nisi ut bonus christianus. c. noua,de pae.& re. quia quae sitnt ordinis, non cadunt in mu
s Benedicere mensem pertinet ad iacerdotem, & praetente illo
125쪽
diaconus non potest, nisi esset cardinalis, secundum noti xciij. dist. c. legimus. 6 Benedi tio aquae est certi ordinis,secundum Inno. in .c. i. dσex. praela. l. q. Ideo esset irregularis,exconamunicatus, uel suspensus,illam benedicens. supra, Aqua. iii. Secus de benedictione mensis,quae non est orditius. De benedictione aquae, supra,aqua β. . . γ Libri ecclesiastici non sunt benedicendi,secundum Gl. . Cl. de pig. Qius potest mi icein, rpolat ia,Sc. bene iacere,supra, Abbas. F.viil. insta. Consecratio. a. De benedictione nuptia-TUm,infra, pedimentit . s. lxii. Nuitiae,per totum. Vestes benedictae a scismaticis, sunt rebenedicendae, secundum Pe. de pal. iiij. dist. xxiiij. licet ille,ciim quibus celebrauerunt, nosint rebenedicendae,secundum eundem Pe. ibi, sicut nec altaria, in quibus celebrauere, reconsecrari debent: de se. non
o Ene acere tenemur secundum praeparationem animi om nibus,si tempus,necesi itas,& facultas adsint, magis tam ct prius propinquioribus,nisi tempore necessitatis magnae, in qua plus extraneo quam propinquo tenemur, si in eo sit
extrema Dei essitas,& non in propinquo,secundum Tho. si cunda secunda . Xj.ar.j.il S. iij. 2 Benefacere non ex amore,sed timore, reputatur non benefacere. xxiij. q.V.c. ad fidem infra, Demosna. .i. Malis in auxilium naturae, non autem culpae benefacere debemus. Tho. secunda secundae. q. xxv. a.vi. Ro. xiblec.ii .s.
EENEFICIUM., B escium ecclesiasticum secundum Feli in. c. in nostra,
de resc. est duplex. s saeculare,& religiosum,a rectore.Nam saeculare est,quod per clericum s*cularem,uel per plures suit gubematum,religiosum uero eodem modo per religiosum. Nec gubematio alicuius saecularis si angit praescriptionemptaecedentis regularis , nisi esset per tempus annorum. xl. 3c sit et ibi positus,ut mutaretur status, quod episcopus fac re potest, & secundum eundem Feli. in impetratione debet fieri mentio, an sit beneficium saeculare, uel regulare, aliter
impetratio non ualet. Vide ibi dictum Feli. quὶ multa dicit
126쪽
pertinentia ad regulas cancelarita, ut citat Tab. uer. benesi
a Beneficium regulare diuiditur in sinplex,ut canonicatus reingui. aris,& duplex,ut abbatia,prioratus,& habes iurisditione. 3 Beneficium seculare diuiditiar,quoniain aliud est stu uin, ut papatus,aliud maius,ut episcopatus , aliud medi re, seu duplex,ut dignitas, versonatus uel aliud habens curam animarum. Aliud simplex ut canonia, pellania, aduocatio, de huiusmodi. Aliud non habens administrationem,quod la go modo dicitur beneficium,ut quando quis habet beneficium non in titulum,ut sunt capellant,ad nutum amouit,seles, sed quando habet in titulum aliquod beneficium, cui est assignata dos, quantumcunque sit simplex, dicitur hab
re beneficium cum administratione ,secundum Ge. in Q praesint, te ofOrdi.Lvi. Et quia omnia ista aliquam spiritualit. tem includunt,ideo dicuntur beneficia ecclesiastica.4 Est & aliud beneficium.fsimplex praebenda, sine spiritualitate, quae potest conferri laico, secundum ponet dilecto, de
Praeben. quinto notabili,ex quo sequitur,quod habens a phpa praebendam sine spiritualitate,non oportet quod sit clericus, uel quod dicat ossicium,ex quo non est beneficium e clesiasticum, secundum Feli.in.c.ad audientiam, de restri .s Benescium ecclesiasticiun per ordinarium regulariter cose tu nisi ex statuto speciali,uel consuetudine,ad alium pertisneat,semper alium inferiorem praehatum, in conserendis benefici s ius episcopale habentem: quia talis secundum Pacim
c. quaesitum,de re.pemtinexercet omnia iura episcopalia,quet
sani iurisditionis. o Capitulum, sede uacante,non potest illa conferre, quae ad episcopi collationem spectant, quae uero ad episcopum , &Capitulum communiter pertinent,potest: posset etiam huiusmodi beneficia conferre episcopo suspenso a collatione beneficiorum, etiam si episcopus in tali collatione haberet interesse,tanquam praelatus , & idem potest episcopus capitulo suspenso,uel maiori parte,uel omnibus maiori excon
municatione excommuni tis.c.si ad episcopum. ne se. . l.
vj. Si uero ad episcopum cum consilio, uel assensu capituli spectat,non potest se intromittere,nisi suspensus esset in morra petendae relaxationis. Si autem capitulum, uel alius. de
127쪽
eonsuetudine, uel statuto, lebet conferre de consensu episcopi, defuncto episcopo, uel in remotis existente, ita quod in breui eius praesentia haberi non potest,non propter hoc debet disserri collatio. ut in. 1 c. si ad episcopum. I De collatione beneficiorum ad pap mspectanti urn,quia parum ad consessores petimet scire, periranseo: tamen uida
ti. c. si apostolicam, de praeben .l. vj.& Feli. in .C. in nostram, lerescrip. Praesentanti a patronis sede uacante, licet si epit copias uiueret ad eum pertineret a capitulo tame poliunt admitti ,
ct institui,ut in. c.& si capitulum, te insti l vj.s Si episcopus absenti conserat beneficium. licet non sat illius
donec consenserit,tamen episcopus non potest alteri co ser- . re,donec ille recusauerit,& si conserat non tenet collatici,nisi terminum assignasset,infra quem consentiret, quo elapso, ct non consentiente,potest conferre. Si autem consentit elapso termino antequam alteri detur, let: in.C si tibi absenti, de praeben. l. Q. Io Episcopus,uel alius,cui mandatum est prouideri clerico pauperi de beneficio,non tenetur amplius prouidere, si ipse clericus aliud beneficium consecutus est, ut in.c.si pauper , de praeben. l. d. ιδ Episcopus tenetur prouidere de beneficio ei, quem ordina- Uit in fici is.c. cum secundum, te praeben. Similiter ei, quem, Per alium ordinari commissit, ut certa persona: de praeben. l Vj.c. si episcopus,nisi suam,uel paternam haereditatem,unde sustentari possit,habeat,secundum gl. m. st si episcopus uide supra,Archidiaconus. . v. M Ordinatus ad titulum patrimoni j paterni potest illud uender secundum ueriorem opinionem, sicut potest beneficio renuntiare, nisi bona patrimonalia transissent in benesciu. 3 Si episcopus commissili et ordinari clericos talis uillae, uessitae diocesis, tum in generali,non tenetur ipse committes eis pi ouidere,sed ordinator. Neque etiam tenetur pro ordinatis ad ordines minores : in. s. c. si episcopus. 4Promittens alicui de beneficio non uacante prouidere, uel qualitercunque promittat cum potuerit, no tenetur, dc promissio est nulla.c detestanda. de conces. praeb. l. Q.
3s Recipient beneficium ecclesiasticum de manu laici, secundia
128쪽
Inno.in.c.quisquis, te elec. ipso iure est intelligibilis, potest tamen episcopus dispensare cum eo,secundum eundem: arim. α nuper, te sententia ex infra, ecclesia. .Xiij. O Potest quis renuntiare benescio, ut alis prouideatur dumodo in ami renuntiationis non deducat in pactum,sed ipsam renuntiationem pure,& libere faciat, secundum Pa.in .cidit eto,de praeben.alias esset smonia,ut dicit gl.in. d.c. dilecto. Si autem gerit m animo deducere in pactum dummodo nosectat pactum,licet sit simonia mentalis, & consequeter mortale peccatum,non tantum punitur per ecclesiam,secundum a Feli. In. m. quia uerisimile,cie praesum. circa prin. Insta, Renuntiatio. .iij. I in regula tangelariae. xviij. quod infirmus renuntians, uel Permutans , uiuat per dies. xx. post mortem beneficium dici
8 Beneficium ecclesiasticum solii m dari potest clericis no coniugatis,& habetidus state debita, ut insta dicemus. s. lxxxiij. 9 Coniugatus clericus, nedum ecclesiastica beneficia, sed nec etiam ecclesiasticum administrationem habere potest,& cr dit Pa. quod per hoc,non possit esse uicarius episcopi,in.c.sa
Gmus. Nec potest cum eo dispensari per episcopum, ut ii beat beneficium ecclesiasticum,licet per papam,secundu Pa.
ao Si beneficiatus contrahat in ficiis per uerba de praesenti, secundum is .in CL de ciciconiti.non est priuatus ipso facto, sed priuandus,quia matrimonium non tenet, ideo uxorem dimittere compelletur,& est excommunicatus. insea, excommunicatio. xlv. impedimentum. s.xlii. Si uero est in minor bus tantum, & contraxit sponsalia, ipsis solutis ad beneficia suum redire poterit. Secus si contraxit per uerba de praesen- tti matrimonium,non recuperabit beneficium, quia uinculum incompatibile cum ipso beneficio contraxit. Eode modo perdit beneficium clericus in minoribus contrahes cum
consanguinea, & quod probata consanguinitate matrim nium rumpatur. Quomodo episeopus dispensat, supra , apostata. . xiij. ai Filius legitimus sacerdotis . potest obtinere benescium ecclesiasticum in ecclesia patris,ut in.c.ad haec, de s. presb. dum
129쪽
modo non ad illas dignitates,uel praebendas,quas immediate pater eius habuit, non promoueaturita constitutus, de fi. Presb.Idem de nepotibus dic, de uire in haereditatem succedentes,ut sunt nepotes per rectam lineam descendentes,cui filiorum nomine intelliguntur . Insti. de here. ques. & dit β. sui, secundum Host.&.Cad extirpandas, te s. presb. 22 Nepos,secundum Host potest poni in ecclesia,qua auus eius habuit,patre eius iliuente, non autem mortuo, quia in primo casia cessat ratio successionis, & non in secundo. 23 Si pater habuit personatuin,immediate filius no poterit habere uicariam in eadem ecclesia.c. Michae de fi.prae. & econtra. in. d.c.constitutus, te s. presb.
24 In beneficio simplici,cui no imminet animarum cura, cum illegitimo potest episcopus dispesare. c. is qui, le fi. prae. l. Vj. di non oportet secundum gl. ibi distinguere, an sit spurius adulterinus, uel naturalis. Inalus autem solus papa. insta. dispensatio. g. xij. 2S In canonicam in ecclesia cathedrali, potest episcopus dispensare cum praedictis,secundum Arc. In. d.c. Is qui, ex quo non inuenitur prohibitum . Concor. Ge. & Io. mo. quamuis alij dicant: non tamen primum melius.In persona tu autem,uel dignitate sine cura, non potest,sed tantum papa,secundum Gl.in. d.c. is qui,& eam doc.communiter sequuntur. 16 In rectoria,& omni beneficio,cum praedicti s poterit dispensare episcopus, dummodo non cadat nomen dignitatis, uel Personatus,vel curam animarum habeat. Quidam uero tenent contrarium, ut dicit Ge in. d. c is qui. Et quia haec habent uarias opiniones,& maxime de dilpensatione in beneficio simplici cum cura animarum,quia quidam uolui quo lepiscopus possit,ideo uide Ge.Aαlapum. Io. imo.in. d.c. IS R. 7 Si statuto iurato,dc per papam approbato , in ecclesia caue- tu quod nullus illesitimus ibi promoueatur, episcopus noroterit dispensare, secundum Io.mo.& Ge.in. l.c.is qui . Sε-cus si non esset iuratum,uel confirmatum,secundum not. C. licet canon, te elec. I VJ.
23 Si cum illegitimo dispensat papa, ut ad ordines sacros promoueatur,non tamen per hoc dispensatur, quod possit habere beneficium cum cura,secundum Ge.in. s.c. is qui. Vide caliqua in uerbo Clericus iasta.
130쪽
ro si cum illegitimo dispensetur ut possit habere beneficiu ecclesiasticum,& dispensatio sit super certo beneficio,non potest post primum habere aliud uice dispen sationis, si ex culpa sua fuit,ut illud non habere secundum Ge. in. l. is qui. siaus si non fiuit in culpa,& dispensatio fuit super incerto beneficio, tunc poterit obtinere post primum aliud, secundum eundem.
3o Si talis dispensetur super benescio curato, non propter hoc poterit habere dignitatem,secundum Gemi. in .c. f. de fi. prς. quia ista ponuntur ut diuersa: in . dist. c.f. ideo uno concei so, non uenit aliud. vlegitimus,uel irregularis, dispensatus in ordine, & beneficio ,& promotus,non potest impetrare super pluralitate,nisi facta mentione de illegitimitate, di irregularitate,secundum
si Episcopus cum praedictis illegitimis dispensare non potest ,
ut plura beneficia simul possint retinere, secundum Ge. tibi supra,quia quando concedatur alicui ut possit beneficiti conferre,intelligitur tantum de uno: im is, cui, in primo respon. de praeben. l. Q.
33 Episco pus non potest dispensare,quod illegitimus in ecclesia patris sui uiuentis,habeat beneficia simplex, uel praebendam,in.c. cum decorem,de sit. presby neque canonicatum.c.
cum audientiam, te fit. presby. neque mortuo patre dispensari potest super beneficio,vel praebenda, quam pater inune diate tenebat, secus si non tenebat,uel mediate tenebat: similiter de canonicatu, secundum umorem opinionem, licet Gos dicat, quod canonicatum in eadem ecclesia nunquam habebit. 34 Dispensitate papa cum illegitimo, ut possit habere beneficium curatum,non propter noc poterit habere beneficium, cui per electionem esset praeficiendus, nisi in impetratione feret mentio de beneficio electivo, secundum Fels supra , quia papa non intendit praeiudicare electoribus,quia opo teret tunc sucere specialem mentionem,secunditan Als in.ci ueniens, de ac .dc hoc magis mihi placet,licet Ge. .aec. is qui, uideatur tenere oppositurii, dicens per talem dispent:
tionem uitituri ex toto ablatum.
3ς Infra quot dies debeant fieri electiones beneficioru uacan